Expeditio Cyri [microform]

91쪽

ἀνάγκη κ διεζευχθαι ἀπὸ τῶν αλλων Ἐλληνίον καὶ

αυτοὶ μεν αν ἐπορευθροα χὶπερ οἱ αλλοι, τὰ δε πο-Hζύγια υκ ἡ αλλη et ταυτη ἐκβῆναι. νθα δη παρακελευσάμενοι ἀλληλοις προσβάλλουσι προ τον λόφονορθίοις τοῖς λοχοις, ου κυκλι, ἀλλὰ καταλιποντεσ12 ἄφοδον τοῖς πολεμιοις, εἰ βουλοιντο φευγειν καὶ τεως μεν αυτους ἀναβαίνοντας aret ἐδυνατο καστος οἱ βάρβαροι ἐτοξευον καὶ βαλλον, ἐγγυς δ' ου προσίεντο, ἀλλὰ φυγγὶ λείπουσι τ χωρίον καὶ τουτον τε παρεληλυθεσαν οἱ Ἐλληνες καὶ τερον ὁρῶσιν εμπροσθεν

λοφον κατεχομενον ἐπὶ τουτον αυθις ἐδοκει πορευεσθαι.

1a ἐννοήσας δ' ὁ Σενοφων μή, εἰ ἐρημον καταλίποι τουηλωκοτα λόφον, καὶ J πάλιν λαβόντες οἱ πολεμιοι ἐπιθοῖντο τοῖς ποζυγίοις παριουσιν - ἐπὶ πολυ δ' ην τὰ υ1to γιαίτε διὰ στενῆς τῆς δου πορευόμενα - καταλείπει ἐπὶ του λόφου λοχαγους Κηφιοόδωρον Κηφισο- φωντος Ἀθηναῖον καὶ Ἀμφικράτην Ἀμφιδημου 'Aθηναῖον καὶ Ἀρχαγόραν Ἀργεῖον φυγάδα, αυτὸς δε συντοῖς λοιποῖς ἐπορευετο ἐπὶ τὸν δευτερον λόφον, καὶ 14 τῶ αυτ τρόπι καὶ τουτον αιρουσιν. ετ δ αυτοῖς τρίτος μαστὸς λοιπὸς τὶ πολυ ορθιώτατος ὁ πὲρ της ἐπὶ τι πυρὶ καταληφθείσης φυλακῆς τῆς νυκτὸς υπὸ 15 των ἐθελοντῶν. ἐπεὶ δ' ἐγγυς γενοντο οἱ Ἐλληνες,

λείπουσιν οἱ βάρβαροι ἀμαχητὶ τὸν μαστόν, στε θαυμαστὸν πάσι γενεσθαι καὶ πώπτευον δείσαντας αυ-

του μὴ κυκλωθεντες πολιορκοῖντο ἀπολιπεῖν. οἱ δ' αρα ἀπὸ του ἄκρου καθορῶντες τὰ ἔπισθεν γιγνόμενα 16 πάντες ἐπὶ τους ὀπισθοφυλακας ἐχωρουν καὶ Σενο- φων μεν συν τοῖς νεωτάτοις ἀνεβαινεν ἐπὶ λακρον, τους δε ἄλλους ἐκελευσεν πάγειν, πως οἱ τελευταῖοι

λόχοι προσμίξειαν, καὶ προελθόντας κατὰ την ὁδὸν ἐν τῶ μαλ- θεσθαι τὰ πλα εἶπεJ καὶ ἐν τουτω PUχρόνω ηλθεν Ἀρχαγόρας 4 'Αργεῖος πεφευγέος καὶ λεγει si ἀπεκόπησαν ἀπὸ του λόφου καὶ τι τεθνῶσι Κηφισόδωρος καὶ 'Ampικρατη καὶ ἄλλοι σοι μὴ

ἀλάμενοι κατὰ τῆς πετρας προς τους ὀπισθοφυλακας ἀφίκοντο 'αυτ δε διαπραξάμενοι οἱ βάρβαροι ηκον 18 ἐπ' ἀντίπορον λόφον τῶ μαστῶ καὶ Ξενοφων διελε- γετο χυτοῖς χι ερμηνεως χερι σπονδῶν καὶ τους νεκρους ἀπίτει οἱ δε φασαν ἀποδώσειν ἐφ' ω 111s κάειν τὰς οἰκίας. -ωμολόγει ταυτα ὁ Σενοφων Ἀνι δὴ τὸ μεν ἄλλο στράτευμα παρίει οἱ δε ταυταδιελεγοντο, πάντες οἱ ἐκ τουτου του τόπου συνερρυη-

σαν ἐνταυθα πολεμιοι καὶ ἐπεὶ ηρξαντο καταβαίνειν 20 ἀπὸ του μαστου πρὸς τους ἄλλους Ἀνθα τὰ οπλαεκειτο, ιεντο δη οἱ πολεμιοι πολλwπληθε καὶ θορυβω καὶ ἐπεὶ γενοντο ἐπὶ τῆς κορυφῆς του μαστου ἀφ' ου ενοφῶν κατεβαινεν, ἐκυλινδον πετρους καὶ νὸς μὲν κατεαξαν το σκελος Σενοφῶντα δε ὁ πασπιστης ἔχων την ἀσπίδα ἀπελιπεν ρυλοχος δε Λουσιευς 21

Ἀρκὰς προσεδραμεν υτι ὁπλίτης, καὶ πρὸ ἀμφοῖν προβεβλημένος ἀπεχώρει, καὶ οἱ ἄλλοι προς τους συντεταγμενους ἀπῆλθον ἐκ δε τουτου πῆν μου γενετο 22το Ἐλληνικόν, καὶ ἐσκηνησαν αυτου ἐν πολλαῖς καὶ καλαῖς οικίαις καὶ ἐπιτηδείοις δαήνιλεσι καὶ γὰρ οἶνος πολυς ην, στε ἐν λάκκοις κονιατοῖς εἶχον Ξενοφων 23δ καὶ Xειρίσοφος διεπράξαντο ἰστε λαβόντες τους

νεκρους ἀπεδοσαν τὸ ηγεμόνα καὶ πάντα ἐποίησαν τοῖς ἀποθανουσιν ἐκ τῶν δυνατῶν σαπερ νομίζεται

92쪽

LIB. IV. TΑΡ. II. III. ἐπορευοντο ' μαχομενοι δ' οἱ πολέμοι καὶ οπην εἴη στενὸν χωριον προκαταλαμβάνοντες ἐκώλυον τα παρ-

25 οδους. ποτε μεν ου του πρώτους κωλυοιεν Σενοφῶν πισθεν ἐκβαινων προς α ρη λυε την πο- φραξιν τῆς παροδου τοῖς πρώτοις ανωτερα πειρώμενος 26 γιγνεσθαι τῶν κωλυοντων, ποτε δε τοῖς πισθενεπιθοῖντο, χειρισοφος ἐκβαινων καὶ πειρώμενος νω- τερω γίγνεσθαι των κωλυοντων λυε τὴν αποφραξιν

τῆς παροδου τοῖς πισθεν καὶ ἀεὶ ουτως ἐβοηθουν 2et ἀλληλοι καὶ ἰσχυρως ἀλλήλων ἐπεμελοντο. ην δὲ καὶοποτε αυτοῖς τοῖς ἀναβῶσι πολλὰ πραγματα παρεῖχον οἱ βάρβαροι πάλιν καταβαινουσιν ἐλαφροὶ γαρ ησανωστε καὶ ἐγγυθεν φευγοντες ἀποφευγειν ' ουδεν γαρ 28ειχον αλλο η τοξα καὶ σφενδόνας. αριστοι δὲ τοξο- τα ησαν εἶχον δε τοξα ἐγγυς τριπηχη, τὰ δὲ τοξευ- ματα πλεον ἡ διπηχη εἷλκον δε τὰς νευρας ποτε τοξευοιεν προς το κάτω οὐ τοξου τε αριστερ ποδὶ προσβαινοντες. τὰ δε τοξευματα ἐχώρει διὰ τῶν ἀσπίδων καὶ διὰ τῶν θωράκων ἐχρωντο δε αυτοῖς οἱ Ἐλληνες, ἐπεὶ λάβοιεν, ἀκοντίοις ἐναγκυλωντες. ἐν τουτοις τοῖς χωρίοις οἱ Κρῆτες χρησι ιωτατοι ἐγενοντο. viis δὲ αυτῶν Στρατοκλῆς ρης.

m. αυτην δ' αὐτην Πιερα ηυλίσθησαν ἐν ταῖς κώμαις ταῖς περ του πεδίου του παρα τον Κεντρίτην ποταμον ευρος ως διπλεθρον, ς ορίζει την Αρμενίαν καὶ την τῶν Καρδουχα ν χωραν. καὶ οἱ Ἐλληνες ἐνταυθα ἀνεπνευσαν ἄσμενοι ἰδοντες πεδιον ἀπεῖχε

δὲ τῶν ρεων ὁ ποταμος Deti επτὰ στάδια τῶν Καρ-2δουχωνJ. τοτε μεν ουν ηυλίσθησαν μάλα ηδεως καὶ τἀπιτηδεια ἔχοντες καὶ πολλὰ τῶν παρεληλυθοτων LIB. IV CAP. III.

ρευθησαν δια τῶν Καρδουχων πάσας μαχομενοι διετέλεσαν, καὶ ἔπαθον κακὰ σα ουδε τὰ συμπαντα ποβασιλεως καὶ ισσαφερνους. ς ουν ἀπηλλαγμενοι τουτων ηδεως ἐκοιμηθησαν. 3μα δε τη ημερα ορῶσιν ιππεας που περαν τοὐ3ποταμου ἐξωπλισμενους ἰς κωλυσοντας διαβαίνειν, πεζους δ' ἐπὶ ταῖς χθαις παρατεταγμενους ἄνω τῶνιππεων ς κωλυσοντας εἰς την Ἀρμενίαν ἐκβαίνειν. ησαν χ' ουτοι 'Oροντα καὶ 'Αρτουχὶ Αρμενιοι καὶ 4 Μαρδοι καὶ χαλδαῖοι μισθοφόροι. ἐλεγοντο δε οἱ χαλ- δαῖοι ἐλευθεροί τε καὶ λκιμοι εἰναι ' πλα δ' ἐχον γερρα μακρὰ καὶ λόγχας αἱ δε χθαι αυται φ' νεπαρατεταγμενοι Ῥυτοι ησαν τρία ν τέτταρα πλεθρα ἀπὸ του ποταμου ἀπεῖχον οδος δε μία νορωμενη τὶν ἄγουσα ἄνω σπερ χειροποίητος ταυτη ἐπειρῶντο διαβαίνειν οἱ Ἐλληνες. ἐπεὶ δε πειρωμενοι τό τε δωρ ευπερ τῶν μαστῶν ἐφαίνετο, καὶ τραχυς ην ὁ ποταμὸς μεγάλοις λίθοις καὶ ὀλισθηροῖς, καὶ ουτ ἐν τῶ δατι τὰ πλα ην χειν ει δε mi ηρπαζεν ὁ ποταμός' ἐπί τε τῆς κεφαλης τὰ οπλα εἴ τις φεροι, γυμνοὶ ἐγίγνοντο πρὸς τὰ τοξευματα καὶ τἄλλα βέλη ' ἀνεχώρησαν καὶ

αυτου ἐστρατοπεδευσαντο παρὰ τον ποταμόν. Ἀνθα δε ταυτοὶ την πρόσθεν νυκτα ησαν ἐπὶ του ρους ωρωντους Καρδουχους πολλους συνειλεγμενους ἐν τοῖς πλοις. ἐνταυθα δη πολλὴ ἀθυμία ην τοῖς Ελλησιν ορῶσι μεντου ποταμου την δυσπορίαν, ορῶσι δε τους διαβαίνειν κωλυσοντας, ορῶσι δε τοῖς διαβαίνουσιν ἐπικεισομενους τους Καρδουχους οπισθεν. ταυτην μεν ουν την ημεραν 8 καὶ νυκτα μειναν ἐν πολλῆ ἀπορία οντες. αενοφῶν

93쪽

δὲ ναρ εἶδεν εδοξεν ἐν πέδαις δεδέσθαι, αυται δὲ αυτ α μαται περιρρυῆναι, στε λυθῆναι καὶ διαβαίνειν ὁκόσον ἐβούλετο. ἐπεὶ δὲ ρθρος ην, ἔρχεται προὐτον χειρίσοφον καὶ λέγει τι ἐλπίδας θει καλως

ὐεσεσθαι, καὶ διηγεῖται αυτ το ναρ. ο δὲ ηδετο τε καὶ ως τάχιστα miυπέφαινεν ἐθυοντο πάντες παροντες

οἱ στρατηγοί καὶ τα ἱερὰ καλὰ ἡ εὐεις ἐπὶ του

πρωτου. καὶ ἀπιοντες ἀπὸ τῶν ἱερων οἱ στρατηγοι, και 10 λοχαγοὶ παρηγγελλον τῆ στρατια ἀριστοποιεῖσθαι και ἀριστῶντι τῶ Σενοφῶντι προσέτρεχον δύο νεανίσκω ' γδεσαν γαρ πάντες τι αεδε αυτῶ καὶ ἀριστωντι καὶ δειπνουντι προσελθεῖν καὶ εἰ καθευδοι ἐπεγείραντα H εἰπεῖν, εἴ τίς τι χοι τῶν προς τον πολεμον - τοτε ελεγον ἄτι τυγχάνοιεν φρυγαν συλuγοντες εος επὶ πυρ καπειτα κατίδοιεν ἐν τω περαν ἐν πέτραις καθηκουσαις ἐπ χυτον τὸν ποταμον γέροντά τε καὶ γυναῖκα καὶ παιδίσκας σπερ μαρσίπους ἱματίων κατα-

is τιθεμενους ἐν πέτρα ἀντρώδει. 4δουσι δὲ σφίσι δόξαι ἀσφαλλώ εἶναι χιαβῆναι ουδὲ Ῥαμ τοῖς πολεμίοις

ἱππευσι προσβατον εἶναι κατὰ τουτο. ἐκδυντες δ' φα- σαν ἔχοντες τα ἐγχειρίδια γυμνοὶ et νευσόμενοι διαβαίνειν πορευόμενοι, δε πρόσθεν διαβῆναι, πρὶν βρέξαι τὰ αἰδοῖα καὶ διαβάντες, λαβοντες τὰ ἱμτια πάλιν1sῆκειν. ευμ ουν ο ενοφων αυτός τε σπενδε καὶ τοῖς νεανίσκοις ἐγχεῖν ἐκέλευε κανευχεσθαι τοῖς φήνασι θεοῖς τα τε χνείρατα καὶ τὸν πόρον και τα λοιπὰ ἀγαθὰ ἐπιτελέσαι σπείσας δ' ευθυς, τους νεατίσκους παρα τὸν Xειρίσοφον, καὶ διηγουνται ταυτά. is ἀκουσας δὲ καὶ ὁ χειρίσοφος σπονδὰς ἐποίει σπείσαντες δε τοῖς μὲν αλλοις παρηγγελλον συσκεπιάζεσθαι,

LIB. IV. GAP. III.

αυτοὶ δε συγκαλέσαντες τους στρατηγου ἐβουλευοντο οπιθε ἰν άλλιστα διαβαῖεν καὶ τους τε ἔμπροσθεν

νικωεν καὶἀπὸ των οπισθεν μηδεν πάσχοιεν κακον. και 15

43o ξεν αυτοῖς πιιρίσοφον su ἡγεῖσθαι καὶ διαβαίνειν ἔχοντα τὸ ἡμισυ οὐ στρατευματος το δ' μισυ ετιυπομενειν συν Ξενοφῶντι et δὲ Ἀπογγια καὶ τὸνοχλον ἐν μέσω τουτων διαβαίνειν ἐπεὶ δε γαυτα καλως 16 εἶχεν ἐπορευοντο ἡγουντο δ' οἱ νεανίσκοι ἐν ἀριστερα ἔχοντες τὸν ποταμόν οδὸς δε ἡ ἐπὶ την διάβασιν ως τέτταρες στάδιοι πορευομένων δ αυτων ἀντιπαρῆσαν et αἱ τάξεις των ἱππέων ἐπειδη δεήσαν κατα τὴν διαβασιν και τὰς χθας του ποταμου, ἔθεντο τὰ οπλα, καὶ αυτ πρωτος χειρίσοφος στεφανωσάμενος καὶ ἀποδυς λάμβανε τὰ οπλα καὶ τοῖς αλλοις πῶσι παρήγγελλε, καὶ τους λοχαγου ἐκέλευεν αγειν τοὐς λόχους ορθίους, τους μὲν ἐν ἀριστερα τους δ' ἐν δεξια μυτου. καὶ οἱ μὲν άντεις ἐσφαγιάζοντο εἰς τὸν ποταμόν οἱ δε πολέμιοι ἐτόξευον 18 καὶ ἐσφενδόνων ἀλλ' υπα ἐξικνουντο ἐπεὶ δὲ καλα Ismi τὰ σφάγια, ἐπαιάνιζον πάντες οἱ στρατιωται καὶ ἀνηλάλαζον, -ωλόλυζον δε καὶ αἱ γυναῖκες πασαι. πολλαὶ γὰρ ησαν λαψαι ἐν τω στρατευματι. καὶ χειρι 20 σοφος μὲν Ἀνέβαινε καὶ οι συν ἐκείνF ὁ δε Σενοφωντων ὀπισθ0φυλάκων λαβων του ευζιονοτάτους θει ἀνακρατος πάλιν επὶ τὸν πόρον τὸν κατὰ την ἔκβασιν τὴν εἰς τὰ των Ἀρμενίων ορη, προσποιουμενος ταυτη διαβὰς ἀποκλείσειν τους παρὰ τὸν ποταμὸν ἱππέας οἱ δὲ π γλέ- 21μιοι ορωντες μεν ους ἀμφὶ χειρίσοφον ευπετως λυδωρ περῶντας, ορωντες δε τους ἀμφὶ Σενοφωντα θέοντας εἰς τουμπαλιν, δείσαντε ἀποληφθείησαν φεώγουσιν ἀνὰ κράτος ως πρὸς την του ποταμο ανι εκβασιν.

94쪽

LIB. IV. ἘΑΡ. I ἐπεὶ δε κατα την δον ἐγένοντο, λεινον ανω προς το22 ορος Λυκιος δ' ὁ την τάξιν εχων τῶν ιππεων καὶ Αἰσχίνης ὁ την τάξιν τῶν πελταστῶν τῶν ἀμφὶ χειρίσοφον ἐπενεωρων ἀνὰ κράτος φευγοντας, εῖποντο οἱ δε στρατιωται βοων μὴ ἀπολειπεσθαι, ἀλλὰ συνεκβαίνειν ἐπὶ 23 τ ορος. ειρίσοφος δ' κυ ἐπεὶ διεβη, τους μεν ιππέας ουκ ἐδίωκεν, ευθυς δε κατὰ τὰς προσηκουσα οχθας ἐπὶ τὸν ποταμον ἐξέβαινεν ἐπὶ τους ανω πολεμίους. οἱ δὲ

τες δ' Ἀπλίτας σφίσιν ἐπιοντας, ἐκλείπουσι τὰ περ 24 του ποταμου ἄκρα Σενοφῶν δ' ἐπεὶ τὰ πέραν εώρα καλῶς γιγνομενα, ἀπεχώρει την ταχίστην προς το δω- βαῖνον στράτευμα καὶ γαρ οἱ Καρδουχοι φανεροὶ ήδη ησαν εἰς τὸ πεδιον καταβαίνοντε ώς ἐπιθησόμενοι τοῖς

25 τελευταίοις καὶ χειρίσοφος μεν τὰ ἄνω κατεῖχε, Λυκιος δε συν λίγοις ἐπιχειρησας πιδιῶξαι λαβε τῶν σκευοφορων τὰ πολειπομεν καὶ μετὰ τουτων ἐσθῆτά τε26 καλην καὶ ἐκπώματα καὶ τὰ μεν σκευοφόρα των G-ληνων καὶ ὁ ἡλος ἀκμην διέβαινε Σενοφων δε στρεψας

προς τους Καρδουχους ἀντία τὰ πλα θετο, καὶ παρ- ηγγειλε τοῖς λοχαγοῖς κατ ἐνωμοτίας ποιησασθαι εκαστον τὸν αυτου λόχον, παρ' ἀσπίδα παραγαγοντας τηνἐνωμοτίαν ἐπὶ φάλαγγος καὶ τους με λοχαγους καὶ τους ἐνωμοταρχους πρὸς των Καρδουχων ἰέναι, υρα- 27 γους δε καταστησασθαι προς του ποταμου. οἱ δε Καρ-

δουχοι ς ωρων του ὀπισθοφυλακας του χλουή ιλουμένους καὶ ὀλίγους et δη φαινομένους, ἀττον δημyσαν δάς τινας αδοντες. ὁ δε ειρίσοφος, ἐπεὶ τὰ παρ αυτω σφαλως εἶχε, πέμπει παρὰ Σενοφῶντα τους πελταστὰς καὶ σφενδονητας καὶ τοξότας καὶ κελευει

ποιεῖν ,τι αν παραγγέλλri ἰδὼν δ' ἰυτους διαβαί-28νοντα, ὁ Σενοφῶν πέμψαι ἄγγελον κελευεμ αυτου μεῖναι ἐπὶ του ποταμου μὴ διαβάντας ' ταν δ αρξωνται αυτοὶ διαβαίνειν, ἐναντίους νθεν καὶ ενθεν σφων ἐμβαίνειν iso. διαβησοuενους. διηγκυλωμενους 'ους ἀκοντιστὰς καὶ ἐπιβεβλημένους τους τοξότας ιι πρόσω

δε του ποταμου προβαίνειν. τοῖς δε παρ' εαυτω παρ- 29ήγγειλεν, ἐπειδὰν σφενδόνη ἐξικνῆται καὶ ἀσπὶς ψονῆ,

παιανίσαντας θεῖν εἰς τους πολεμίους ἐπειδὰν δ' ἀναστρέψωσιν οἱ πολέμιοι καὶ ἐκ του ποταμου ο σαλπικτης σημηνύ τὸ πολεμικόν, ἀναστρέψαντας ἐπὶ δόρυ ηγεῖσθαιμεν του ουραγους θεῖν δε πάντας καὶ διαβαίνειν οτι τάχιστα καστος την τάξιν εἶχεν, ω μη ἐμποδίζειν ἀλληλους' τι υτος ἄριστος σοιτο οὐδ πρωτος ἐν τῶ περαν γένηται. οἱ δε αρδουχοι ρωντες λίγους 30ηδη του λοιπους - πολλοὶ γαρ καὶ τῶν μένειν τ χ αγμένων χοντο ἐπιμελόμενοι οἱ μεν ποζυγίων, οἱ δε σκευῶν, οἱ δ' εταιρων - ἐνταυθα δη ἐπέκειντο θρασέως καὶ ῆρχοντο σφενδονῶν καὶ τοξευειν. οἱ δὲ Ἐλληνες 31 παιανίσαντες ρμησαν δρόμω ἐπι αυτους' οἱ δε - ἐδέξαντο ' καὶ γαρ ησαν cuπλισμένοι ὁ μὲ, ἐν τοῖς ορεσιν ἱκανως πρὸς τὸ ἐπιδραμεῖν καὶ φευγειν, πρὸς δὲ τὸ εἰς χεῖρας δέχεσθαι Ουχ ἱκανως ἐν τουτω σημαίνει 32 σαλπικτης καὶ οἱ μὲν πολέμιοι φευγον πολυ ἔτι θῶττον, οἱ δε Ἐλληνες τἀναντία στρέψαντες φευγον διὰ του ποταμου τι τάχιστα των δε πολεμίων οἱ 33 μέν τινες αἰσθόμενοι πάλιν ἔδραμον ἐπὶ τὸν ποταριὸν καὶ τοξευοντε ολίγους τρωσαν, οἱ δὲ πολλοὶ καὶ πέραν οντων τῶν Ἐλληνων ἔτι φανερο ησαν φευγοντες. οἱ δὲ παντησαντες ἀνδριζόμενοι καὶ προσωτέρω του και- 34

Xenophontis Anabasis, reo A. Hug. 8

95쪽

LIB. IV. TAΡ. m. IV. LIB. IV. T . IV. ρου προωντες στερον τῶν μετα Σενοφῶντος διεβησαν πάλιν καὶ τρώθησάν τινες καὶ τουτων.

IV. πε δε διεβησαν, συνταξάμενοι ἀμφὶ μεσον ημε- Οας ἐπορευθησαν διὰ τῆς 'Αρμενίας πεδίον ἄπαν καὶ

λείους γηλοφους ου μεῖον ὴ πεντε παρασάγγας ου γαρ ησαν εγγυς του ποταμου κῶμαι διὰ τους πολεμους τους προς τους Καρδουχους εἰς δε se ἀφικοντο κωμην μεγάλη τε η καὶ βασίλειον εἶχε τῶ σατράστη καὶ επὶ ταῖς πλείσταις ο&ίαις τυρσεις πῆσαν επιτηδεια δ' ην ,δαηγιλῆ ἐντευθεν δ' πορευθησαν σταθμους δυο παρασάγγας δεκα μεχρι περῆλθον τὰς πηγὰς του θρητος ποταμου. ἐντευθεν δ' ἐπορευθησαν σταθμους τρεῖς παρασάγγας πεντεκαίδεκα ἐπὶ τον ηλεβοαν ποταμόν. ουτος δ' ην καλὸς μεν, μεγα δ' ου' κωμαι δε πολλαὶ 4 περὶ τον ποταμον ησαν. ὁ δε τοπος ουτος Αρμενία ἐκαλεῖτο et προ εσπεραν. παρχος δ' ἡ αυτης ιρίβαζος, ὁ καὶ βασιλεῖ φίλος γενόμενος, καὶ οπότε παρείη, ωουδεὶς αλλος βασιλε ἐπὶ τον ιππον ἀνεβαλλεν ουτος προσηλασεν ιππεας εχων, καὶ προπεμψας ερμηνεα εἶπενοτι βουλοιτο διαλεχθηναι τοῖς αρχουσι τοῖς δὲ στρατηγοῖς δοξεν ἀκουσαι καὶ προσελθόντες εἰς ἐπηκοον νηρωτων τί θελοι. ο δὲ εἶπεν τι σπείσασθαι βουλοιτο ἐφ' ὁ μιητε αυτὸς τους Ελληνας ἀδικεῖν μητε ἐκείνους κάειν τὰς οἰκίας, λαμβάνειν τε τἀπιτηδεια οσων δεοιντο.εδοξε ταυτα τοῖς στρατηγοῖς καὶ ἐσπείσαντο ἐπὶ τουτοις. Ἐντευθεν δ' ἐπορευθησαν σταθμους τρεῖς διὰ πεδίου παρασάγγας πεντεκαίδεκα καὶ Πρίβαζος παρηκολουθε εχων την αυτου δυναμιν ἀπέχων ως δεκα σταδίους καὶ ἀφίκοντο εἰς βασίλεια καὶ κώμας περιξε πολλὰς πολλῶν τῶν ἐπιτηδείων μεστάς. στρατοπεδευο-

μενων δ αυτων γίγνεται της νυκτὸς χιων πολλαὶ καὶεωθεν ἔδοξε διασκηνησαι τὰς τάξεις καὶ τους στρατηγους κατὰ τὰς κώμας ου γαρ εωρων πολεμιον ουδένα καὶ ἀσφαλες ἐδόκει εἶναι διὰ τὸ πλῆθος της χιόνος ἐνταυθα εἶχον τὰ ἐπιτηδεια Loσα ἐστὶν ἀγαθά, sιερεῖα, σῖτον, Ῥινους παλαιους ευωδεις. ἀσταφίδας,οσπρια παντοδαπά. τῶν δε ἀποσκεδαννυμενων τινες ἀπὶ του στρατοπεδου ἔλεγον οτι κατίδοιεν νυκτωρ

πολλὰ πυρὰ φαίνοντα. ἐδόκει δη τοῖς στρατηγοῖς Ουκ 10 ἀσφαλες εἰναι διασκηνουν, ἀλλὰ συναγαγεῖν τὸ στρατευμα πάλιν. ἐντευθεν συνῆλθον καὶ γὰρ ἐδόκει

διαιθριάζειν. νυκτερευόντων δ' υτων ἐνταυθα ἐπι- 11 πίπτει χιὼν πλετος, ῶστε ἀποκρυψαι καὶ τὰ οπλα καὶ τους ἀνθρώπους κατακειμένους καὶ τὰ υποζυγια συνεπόδισεν η χιών και πολυνοκνος τὶν ἀνίστασθαι κατακειμενων γὰρ ἀλεεινὸν ην η χιων ἐπιπεπτωκυῖα τωριχὶ παραρρυείη ἐπεὶ ἡ Σενοφων ἐτόλμησε γυμνὸς 12 ἀναστὰς σχίζειν ξυλα, τάχ ἀναστάς τις καὶ αλλος ἐκείνου ἀφελόμενος σχιζεν. ἐκ δε τουτου καὶ ἄλλοι ἀναστάντες πυρ ἔκαον καὶ ἐχρίοντο πολυ γὰρ ἐνταυθα 13ευρίσκετο χρῖμα φ ἐχρωντο ἀντ ἐλαίου, μειον καὶ

σησάμινον καὶ ἀμυγδάλινον ἐκ των πικρων καὶ τερμίνθινον. ἐκ δε τῶν αυτῶν τουτων καὶ μυρον ευρίσκετο. Μετὰ ταυτα ἐδόκει πάλιν διασκηνητεον εἰναι εἰ 14 τὰς κώμας J εἰς στεγας. - δη οἱ στρατιωται συν πολλῆ

κραυγῆ καὶ ἡδονῆ ησαν ἐπὶ τὰς στεγας καὶ τὰ ἐπιτηδεια ' σοι δε τε ὁ πρότερον ἀπῆσαν τὰς οἰκίας ἐνεπρησαν ,πὸ Ἀτασθαλίαι δίκην Ἀδίδοσαν κακως σκηνουντες. ἐντευθεν Ἀπεμήναν νυκτὸν Λημοκράτην 15Tημνίτην ανδρας δόντες ἐπὶ τὰ ρη ἔνθα φασαν οἱ

96쪽

ρου προιοντες στερον των μετα Σενο ῶντος διεβησαν παλιν καὶ ἐτρωθησάν τινες καὶ τουτων.

IV. πε δε διεβησαν, συνταξάμενοι ἀμφὶ μεσον ημε- Οας πορευθησαν διὰ τῆς Ἀρμενίας πεδίον παν καὶ λείους γηλοφους ου μειον et πεντε παρασάγγας ου γαρ ησαν εγγυς του ποταμου κῶμαι διὰ τους πολεμους τους προς τους Καρδουχους εἰς δε ἐν ἀφίκοντο κωμην μεγάλη τε η καὶ βασίλειον εἶχε τῶ σατράπη καὶ επὶ ταῖς πλείσταις οικίαις τυρσεις πῆσαν επιτήδεια δ' ἐν δαψιλῆ ἐντευθεν δ' πορευθησαν σταθμους δυο παρασάγγας δεκα μεχρι περῆλθον τὰς πηγὰς του θρητος ποταμου. ἐντευθεν δ' ἐπορευθησαν σταθμους τρεῖς παρασάγγας πεντεκαίδεκα ἐπὶ τὸν ηκεβοαν ποταμόν. ουτος δ' ην καλὸς μεν, μεγα δ' ου' κωμαι, δε πολλαὶ 4 περὶ τὸν ποταμὸν ἰσαν. ὁ δε τοπος ουτος Αρμενία ἐκαλεῖτο et πρὸς σπεραν. παρχος δ' η αυτῆς ιρίβαζος, ὁ καὶ βασιλεῖ φίλος γενόμενος, καὶ ὁπότε παρείη, ωουδεὶς ἄλλος βασιλε ἐπὶ τὸν ιππον ἀνεβαλλεν ουτος

οτι βουλοιτο διαλεχθηναι τοῖς ἄρχουσι τοῖς δὲ στρατηγοῖς ἔδοξεν ἀκουσας καὶ προσελθόντες εἰς ἐπηκοον νηρωτoa τί θελοι. ὁ δὲ εἶπεν τι σπείσασθαι βουλοιτο ἐφ' ι' ιητε αυτὸς τους Ἐλληνας ἀδικεῖν μητε ἐκείνους κάειν τὰς οἰκίας, λαμβάνειν τε τἀπιτηδεια οσων δεοιντο.εδοξε ταυτα τοῖς στρατηγοῖς καὶ ἐσπείσαντο ἐπὶ τουτοις. Ἐντευθεν δ' ἐπορευθησαν σταθμους τρεῖς διὰ πεδίs παρασάγγας πεντεκαίδεκα καὶ Πρίβαως παρηκολουθε εχων την αυτου δυναμιν ἀπεχων ως δεκα

σταδίους καὶ ἀφίκοντο εἰς βασίλεια καὶ κώμας περιξε πολλὰς πολλῶν τῶν ἐπιτηδείων μεστάς. στρατοπεδευο- μενων δ αυτων γίγνεται τῆς νυκτὸς χιων πολλαὶ καὶεωθεν ἔδοξε διασκηνῆσαι τὰς τάξεις καὶ τους στρατηγους κατὰ τὰς κώμας ου γαρ εωρων πολεμιον ουδένα καὶ ἀσφαλε, ἐδόκει αἰναι διὰ τὸ πλῆθος τῆς χιόνος ἐνταυθα εἶχον τὰ ἐπιτηδεια οσα ἐστὶν ἀγαθά, sιερεῖα, σῖτον, οἴνους παλαιους ευωδεις. ἀσταφίδας,οσπρια παντοδαπά. των δε ἀποσκεδαννυμενων τινες ἀπὶ του στρατοπεδου Ἀλεγον οτι κατίδοιεν νυκτωρ

πολλὰ πυρὰ φαίνοντα. ἐδόκει δη τοῖς στρατηγοῖς Ουκ 10 ἀσφαλες εἶναι διασκηνουν, ἀλλὰ συναγαγεῖν το στράτευμα πάλιν. ἐντευθεν συνῆλθον καὶ γὰρ ἐδόκει

διαιθριάζειν. νυκτερευόντων δ' υτων ἐνταυθα ἐπι- 11 πίπτει χιων πλετος, ῶστε ἀποκρυοέναι καὶ τὰ οπλα καὶ τους ἀνθρωπους κατακειμενους καὶ τὰἘπογγια συνεπόδισεν et χιων καὶ πολυνοκνος τὶν ἀνίστασθαι κατακειμενων γὰρ ἀλεεινὸν ην η χιὼν ἐπιπεπτωκυῖα τωμη παραρρυείη ἐπεὶ ἡ Σενοφων ἐτόλμησε γυμνὸς 12 ἀναστὰς σχίζειν ξυλα, τάχ' ἀναστάς τις καὶ αλλος ἐκείνου ἀφελόμενος σχιζεν. ἐκ δε τουτου καὶ ἄλλοι ἀναστάντες πυρ καον καὶ ἐχρίοντο πολυ γὰρ ἐνταυθα 13ευρίσκετο χρῖμα, o ἐχρωντο ἀντ ἐλαίου, μειον καὶ σησάμινον καὶ ἀμυγδάλινον ἐκ των πικρων καὶ τερμίνθινον. ἐκ δε των αυτων τουτων καὶ μυρον ευρίσκετο.

μετὰ ταυτα ἐδόκει πάλιν διασκηνητεον εἶναι εἰ 14 τὰς κώμας εἰς στεγας ενθα δη οἱ στρατιωται συν πολλῆ κραυγῆ καὶ ἡδονὴ ησαν ἐπὶ τὰς στεγας καὶ τὰ ἐπιτηδεια ' σοι δε τε τὸ πρότερον ἀπησαν τὰς οἰκίας ἐνεπρησαν ,πὸ Ἀτασθαλίαι δίκην Ἀδίδοσαν Ἀακως σκηνουντες. ἐντευθεν ἔπεμψαν νυκτὸς Θημοκράτην 15Tημνιτην ανδρας δόντες ἐπὶ τὰ ρη ἔνθα φασαν οἱ

97쪽

ἀποσκεδαννύμενοι καθορῶν τὰ πυρά ουτος γαρ δοκεικα ποοτερον πολλὰ ηδ αληθευσαι τοιαυτα τα οντα

16 τευ οντα καὶ τα μὴ ἔντα, οὐκ ἔντα πορευθεις δὲ α μὲν πυρα οὐκ η ἰδεῖν, ανδρα δὲ συλλαβων κεν αγων ἔχοντα τόξον Περεικὸν καὶ φαρετραν - ι1 σάγαριν οῖανπερ καὶ α υμαζόνες θουσιν. ἐρωτωμενος

δὲ ποδαπὸς εἴη Πέρσης μὲν ἔφη εἶναμ πορευεσθαι δἀπο ου ιριβάζου στρατοπέδου, οπως ἐπιτηδεια λαβοι. οἱ δὲ ηρ-ων αυτον το στρατευμα πόσον τε εἴη και

1s ἐπὶ τίνι συνειλεγμένον. ὁ δὲ εἶπεν ὁτι ιρίβαζος ε η

DG Ψην τε λυτου δυνε ψιν καὶ ιιισθοφορους αλυβας καὶ Ταόχους παρεσκευάσθαι δὲ αυτον ἔφη ς ἐπὶ τηψπερβολti του ὁρους ἐν τοῖς στενοῖς περ ιοναχ εἴη 1s πορεία, ἐνταυθα μυθησόμενον τοῖς Ἐλλησιν. κουσασι τοῖς στρατηγοῖς ταυτα ἔδοξε τὸ στράτευμα συναγαγεῖν καὶ ευθυς γυλακας καταλιπόντε καὶ στρατηγον ἐπὶ τοις uένουσι Σοφαίνετον Στυμφάλιον ἐπορρούοντο ἔχοντες

τα Ooη, οἱ πελτασταὶ προωντες καὶ κατιδόντες το στρωτόπεδον οὐκ ἔμειναν τοὐς ὁπλίτας, αλλ' ἀνακραγοντες

et ἔθεον ἐπὶ τὸ στρατόπεδον οἱ δὲ βάρβαροι ἀκουσαντες τὸν θόρυβον οὐχ ἡπέμειναν, ἀλλ' ἔφευγον μως δὲ καὶ ἀπέθανόν τινες τῶν βαρβάρων καὶ is τοι λωσαν εἰς ctuos καὶ ἡ νὴ ἡ Πριβάζου εάλω καὶ ἐν αὐτη κλῖναι

ἀργυρόποδες καὶ ἐκπώματα καὶ οἱ ἀρτοκόποι καὶ οἰ-ωo-22 χόοι φάσκοντες ἀναι. ἐπειδὴ δὲ ἐπυθοντο ταμ οἱ των ὁπλιτῶν στρατηγοί, ἐδόκει αὐτοῖς ἀπιέναι τὴν ταχίστην ἐπὶ τὸ στρατόπεδον, μη τις ἐπωεσις γένοντο τοῖς καταλελειμμένους. καὶ ευθυς ἀνακαλεσάμενοι τῆ σαλπιγγι ἀποσαν, καὶ ἀφίκοντο αὐθημερὸν ἐπὶ τὸ στρατόπεδον.Π δ' ὐστεραίι ἐδόκει πορευτέον εἶναι ars δυ-V. ναιντο τάχιστα πρὶν συλλεγηναι τὸ στράτευμα πάλιν καὶ καταλαβεῖν τα στενά. συσκευασάμενοι δ' υθυς ἐπορευοντο διὰ χιονος πολλη ἡγεμο- ἔχοντες πολ- λους καὶ αυθηριερὸν περβαλόντες το κρον ἐφ sa ἔμελλεν ἐπιτίθεσθαι Τιρίβαζος κατεστρατοπεδευσαντο. ἐντευθεν δ' ἐπορευθησαν σταθμους ἐρημους τρεῖς παρα- 2σαγγας πεντεκαίδεκα ἐπὶ τὸν φράτην ποταμον, καὶ

διέβαινον αυτὸν βρεχόμενοι πρὸς τὸν ὀμφαλόν. Ἀλωγοντο δ' υδ' αἱ πηγαὶ πρόσω εἶναι. ἐντευθεν δετο-sρευοντο διὰ χιονος πολλης καὶ πεδίου σταθμους τρεῖς παρασάγγας δέκα. ὁ δὲ τρίτος ἐγένετο χαλεπὸς καὶανεμος βορρα ἐναντίος ἔπνει παντάπασιν ἀποκάων πάντα καὶ πηγνυς τους ἀνθρωπους ἔνθα δὴ των μάν οτεων τις εἶπε σφαγιάσασθαι τω ἀνέμφ, καὶ σφαγιάζεται καὶ πάσι δὴ περιπανως ἔδοξεν ἀνεῖναι τὸ χαλεπὸν του πνευματος. ἡ δὲ τῆς χιονος τὸ βάθος οργυιά ἄστε καὶ των υποζυγίων καὶ των ἀνδραπόδων πολλα ἀπωλετο καὶ των στρατιωτων ως τριάκοντα. διεγένοντο δὲ τὴν ενυκτα πυρ κάωαες ξυλα δ' ἡ ἐν τῶ σταθμη πολλά o Mias προσιόντες ξυλα ου εἶχον 'ν πάλαιηκοντες καὶ στυ κάοντες - πρ0σίεσαν πρὸς το πυρτους ὀα ίζοντας, εἰ μὴ μεταδοῖεν αυτοῖς πυρους φαλλο τι εἴ τι ἔχοιεν βρωτόν. ἔνθα δὴ μετεδίδοσαν αλλήλοις' ων εἶχον καστοι. ἔνθα δὲ τὸ πυρ ἐκάετο, διατηκομένης ς χιονος βοθροι ἐγίγνοντο μεγάλοι ἔστε ἐπὶ τὸ δάπεδον ου δὴ παρην μετρεῖν τὸ βάθος τῆς χιόνος. ἐυτευθεν δὲ τὴν ἐπιουσαν ἡμέραν λην ἐπορευοντο Iδια χιονος, καὶ πολλοὶ των ἀνθρώπων ἐβουλιμίασαν. σοφῶν δ' ὀπισθοφυλακων καὶ καταλαμβάνων τους

98쪽

λιμιωσι καν τι φαγωσιν αναστησονται, περιιων περὶ

τα πογγια, εἴ που τι ορφη βρωτον, διεδιδου καὶ διεπεμπε διδοντας τους δυναμενους περιτρεχειν τοις βουλιμιῶσιν. ἐπειδη δε τι ἐμφαγοιεν, ανίσταντο καὶ ἐπορευοντο πορευομενων δὲ χειρισοφος μεν ἀμφὶ κνεφας προς κώμην ἀφακνειται, καὶ υδροφορουσας ἐκ τῆς κώμης προς τῆ κρην' γυναικας καὶ κορας καταλαμβάνει

10 εμπροσθεν του ἐρυματος αυται ηρώτων αυτους τίνες

εἶεν. ὁ δ ερμηνευς εἶπε περσιστὶ τι παρα βασιλεως

πορευονται προς τον σατράπην αἱ δε ἀπεκρίναντο τιου ἐνταυθα εἴη αλλ' ἀπέχει σον παρασάγγην οι δ', ἐπεὶ ψὲ ἐν προς το κωμαρχην συνεισερχονται II εἰς το ερυμ συν ταῖς δροφοροις. ειρίσοφος μεν ουν καὶ Oσοι ἐδυνηθησαν του στρατευματος ἐνταυθα ἐστρατοπεδευσαντο, τῶν δ' αλλων στρατια τῶν οἱ μη δυνάμενοι διατελεσαι την δον νυκτερευσαν σιτοι καὶανευ πυρος καὶ ἐνταυθά τινες ἀπώλοντο τῶν στρα- 12 τιωτῶν ἐφείποντο δὲ τῶν πολεμίων συνειλεγμενοι τινες καὶ τὰ μη δυνάμενα τῶν πλοζυγίων ηρπαζον καὶ αλληλοις ἐμάχοντο περ αυτων ἐλείποντο δε τῶν στρατιωτῶν οὐτε διεφθαρμενοι υπὸ τῆς χιονος τους ὀφθαλμιορς οῖ τε υπο ου ψυχους του, δακτυλους τῶν ποδῶν 13 ἀποσεσηπότες. ην δὲ τοι μὲν φθαλμοις ἐπικουρημα τῆς χιόνος εἴ τις μέλαν τι χων προ τῶν φθαλιι νἐπορευετο, τῶν δε ποδῶν εἴ τις κινοιτο και μηδεποτε 14 ησυχίαν ἔχοι καὶ εἰς την νυκτα πολυοιτο οσοι δευποδεδεμενοι ἐκοιμωντο, εἰσεδυοντο εἰς τους πόδας οἱ ἱμάντες καὶ τὰ υποδηματα περιεπηγνυντο καὶ γαλησαν, LIB. IV XΑΡ. V.

ἐπειδη ἐπελιπε τὰ ἀρχαια ποδήματα, καρβάτιναι πε- ποιημεναι ἐκ τῶν νεοδάρτων βοῶν διὰ τὰς τοιαυτας 15ουν ἀνάγκας πελείποντό τινες τῶν στρατιωτῶν καὶ ἰδόντες μέλαν τι χωρίον διὰ το ἐκλελοιπεναι αυτόθι την χιόνα εἴκαζον τετηκεναι καὶ ἐτετηκε διὰ κρηνην

τινὰ η πλησίον η ἀτμίζουσα ἐν ναπη Ἀνταυθ' ἐκ

τραπόμενοι ἐκάθηντο καὶ ουπιεφασαν πορευεσθαι ψ δε ε ενοφῶν εχων τους ὀπισθοφυλακας ως ησθετο, ἐδειτο αυτῶν πάση τεχνη καὶ μηχανη μη ἀπολείπεσθαι, λεγωνοτι πονται πολλοὶ πολεμιοι συνειλεγμενοι, καὶ τελευτῶν ἐχαλέπαινεν. οἱ δε σφάττειν ἐκέλευον ου γαρ ανδυνασθαι πορευθηναι. ἐνταυθα δοξε κράτιστον ινα Dτους πομενους πολεμίους φοβρησαι, εἴ τις δυναιτο, μηδετίοιεν τοι κάμνουσι. καὶ ην μὲν σκότος ηδη, οἱ δὲ προσῆσαν πολλα θορυβω ἀμφὶ ων εἶχον διαφερόμενοι. ἔνθα δη οἱ Ἀπισθοφυλακες ἄτε γιαίνοντες ἐξανα- 18 στάντες δραμον εἰς τους πολεμίους οἱ δὲ κάμνοντες ἀνακραγόντες οσον ἐδυναντο μέγιστον τὰς ἀσπίδας προς τὰ δόρατα κρουσαν. . οἱ δε πολεμιοι δείσαντες ηκαν εαυτους κατὰ της χιόνος εἰς την νάπην, καὶ ουδεὶς ετ ουδαμου ἐφθεγξατο. καὶ Σενοφῶν με καὶ οἱ sσυ αυτα εἰπόντες τοι ἀσθενουσιν τι τη στεραία mi ξουσί τινες ἐπ χυτους, πορευόμενοι πρὶν τέτταραοτάδια διελθειν ἐντυγχάνουσιν ἐν Hi οδψ ἀναπαυομένοις ἐπὶ της χιόνος τοῖς στρατιώταις ἐγκεκαλυμμένοις, αα ουδε φυλακη ουδεμία καθειστηκει καὶ ἀνίστασαναυτους. οἱ δ' ἔλεγον πιτι οἱ ἔμπροσθεν υνυποχωροιεν. ὁ δὲ παριαγν καὶ παραπεμπων πων πελταστῶν τους 20 ἰσχυροτάτους ἐκελευε σκέψασθαι τί εἴη το κωλυον οἱ δὲ ἀπηγγελλον τι λον ουτως ἀναπαυοιτο τ στρῶ

99쪽

LIB. IV CAP. V. 21τευμα ἐνταυθα καὶ οἱ περὶ Σενοφωντα ηυλισθησαναυτου νευ πυρος καὶ δειπνοι, φυλακα οῖα ἐδυ- ναντο καταστησάμενοι ἐπεὶ δὲ προς Πιεραν ην, ὁ μεν ενο u ποις α προς τους ασθενουντας τους νεωτά-22τους ἀναστήσαντα ἐκελευεν ἀναγκάζειν προ ναι. ἐν δὲ τουτω χειρίσοφος πεμπε των ἐκ τῆς κωμης σκεψομενους πῶς ἔχοιεν οἱ τελευταῖοι. οἱ δε ασμενοι ἰδοντες τους μεν ἀσθενουντας τουτοις παρεδοσαν κομίζειν ἐπὶ το στρατόπεδον αυτοὶ δε ἐπορευοντο, καὶ πρὶν εἴκοσι στάδια διεληλυθέναι ησαν προς τῆ κώμn23 νθα χειρίσοφος ηυλίζετο ἐπεὶ δε συνεγενοντο ἀλλόλοις, εδοξε κατὰ τὰς κωμα ἀσφαλες εἶναι τὰς τάξεις

σκηνουν καὶ χειρίσοφος μεν αυτου ἔμενεν, οἱ δὲ ἄλλοι διαλαχόντες α εώρων κώμας ἐπορευοντο καστοι τους 24εαυτῶν ἔχοντες. θα et Πολυκράτης 'Aθηναῖος λοχαγος κελευσεν ἀφιεναι εαυτόν καὶ λαβων του ευζω- νους, θεων ἐπὶ την κώμην ην εἰληχει Ξενοφων καταλαμβάνει πάντας ἔνδον του κωμητας καὶ τον κωμάρχην, καὶ πωλους εἰς δασμὸν βασιλεῖ τρεφομενους πτακαίδεκα, καὶ την θυγατερα του κωμάρχου ἐνάτην ημεραν γεγαμημένην ὁ δ' ἀνὴρ αυτης λαγως ἄχετο θηράσων 25 καὶ ου ηλω ἐν τῆ κωμη αἱ δ' οἰκίαι ησαν κατάγειοι, το μεν στόμα σπερ φρέατος, κάτω δ' ευρεῖαι

αἱ δε εἴσοδοι τοῖς μεν ποζυγίοις ρυκταί, οἱ δε ανθρωποι κατέβαινον ἐπὶ κλίμακος. ἐν δε ταῖς οἰκίαις ησαν αἶγες, ους, βόες, ορνιθες, καὶ τὰ ἔκγονα τουτων' 26 τα δὲ τ νη πάντα χιλ ἔνδον ἐτρεφοντο. ησαν δεκα πυροὶ καὶ κριθαὶ καὶ σπρια καὶ οἶνος κρίθινος ἐν κρατηρσιν ἐνησαν δὲ καὶ αυταὶ αἱ κριθαὶ ἰσοχειλεῖς, καὶ κάλαμοι ἐνεκειντο, οἱ μεν μείζους οἱ δὲ ἐλάττους,

γόνατα - ἔχοντες ' τουτους ἔδει ὁπότε τις δια peti 2Iλαβόντα εἰς το στόμα μυζειν. καὶ πάνυ κρατος ἰν, εἰ μη τις δωρ ἐπιχέοι καὶ πάνυ ηδ συμιαθόντι τοπωμα ην. 4 δε Σενοφων τον αρχοντα τῆς κωμης ταυτης 28

συνδειπνον ἐποιησατο καὶ θαρρειν αυτον ἐκέλευε λέγων οτι υτε τῶν τέκνων στερησοιτο την τε οἰκίαν αυτου

ἀντεμπλησαντες των ἐπιτηδείων ἀπίασιν, ξ ἀγαθόντι τω στρατευματι ἐξηγησάμενος φαίνηται se ἄν ἐν

ἄλλο ἔθνει γένωνται ὁ δε ταυτα πισχνεῖτο, καὶ φιλο- 2s φρονουμενος οἶνον φρασεν Dθα τὶν κατορωρυγμένος. ταυτην μεν ουν 'ην νυκτα χιασκηνησαντες Ῥύτως ἐκοιμιηθησαν ἐν πῆσιν ἀφθόνοις πάντες οἱ στρατιωται, ἐν φυλακὴ ἔχοντε τον κωμάρχην καὶ τὰ τέκνα αυτουομου ἐν ὀφθαλμοῖς τη δ' ἐπιουσs ημέρα Σενοφων 30 λαβων τον κωμάρχην προς ειρίσοφον ἐπορευετο ' που δὲ παρίοι κωμην, ἐτρέπετο προς τους ἐν ταῖς κωμαις καὶ κατελάμβανε πανταχου ευωχουμένους καὶ ευθυμουμένους, καὶ ουδαμόθεν ἀφίεσαν πρὶν παραθεῖναι αυτοῖς ἄριστ- Ουκ ην χ' οπου Ῥυ παρετίθεσαν Ἀστὶ την 31αυτην τράπεζαν κρέα αρνεια, ἐρίφεια, χοιρεια, μόσχεια, ὀρνίθεια, συν πολλοῖς αρτοις τοῖς με πυρίνοις τοῖς δὲ κριθίνοις οπότε δέ τις φιλοφρονουμενός τω βου-32λοιτο προπιεῖν, εἷλκεν ἐπὶ τον κρατηρα, 'θεν ἐπι κυψαντα δε ρος ουντα πίνειν σπερ βουν. καὶ φκωμάρχη ἐδίδοσαν λαμβάνειν ,τι βουλοιτο ὁ δε αλλο μὲν Ουῶν ἐδέχετο, που δέ τινα τῶν συγγενων ἴδοι, προς έαυτὸν ἀεὶ ἐλάμβανεν. ἐπεὶ δ' ηλθον προς χειρί 33σοφον, κατελάμβανον κἀκείνους σκηνουντας ἐστεφανωμένους του ξηρου χιλου στεφάνοις, καὶ διακονουντασωρμενίους παῖδας συν ταῖς βαρβαρικαῖς στολαῖς τοῖς

100쪽

LIB. IV. TΑΡ. V. H.

34 παισὶν ἐδείκνυσαν σπερ ἐνεοῖς ,τι δέοι ποιεῖν ἐπεὶδ αλληλους ἐφιλοφρονησαντο ειρισοφος καὶ Σενοφῶν, κοινῆ δὴ ἀνηρωτων τὸν κωμαρχην δια του περσίζοντος ερμηνεως τίς εἴη ἡ χώρα. ο δ ελεγεν τι Αρμενία καὶ πάλιν ηρωτων τίνι ολιπποι τρεφοιντο ὁ

δ' ἔλεγεν τι βασιλεῖ δασμος την δε πλησίον χώραν 35 ἔφη εἶναι λάλυβας, καὶ την δον ἔφραζεν λειη. καὶ

αυτὸν τοτε μεν δετο αγων Σενοφῶν προς τους μυτου οἰκετας, καὶ ιππον ον εἰληφε παλαίτερον δίδωσι τῶ

κωμαρχ' αναθρεψαντι καταθυσαι, τι κουεν αυτὸν

ἱερὸν εἶναι του Ἐλίου, δεδιὼς μη αποθάνη ἐκεκάκωτο γαρ υπὸ της πορείας αυτὸς δὲ των πώλων λαμβάνει, καὶ των αλλων στρατηγων καὶ λοχαγων ἔδωκενἈκά-36 στί πωλον ησαν δ' οἱ ταυτ' ιπποι μείονες μὲν ων Περσικων, θυμοειδεστεροι δε πολυ ἐνταυθα δὴ καὶ διδάσκει ὁ κωμάρχης περι τους ποδας τῶν ιππων καὶ των ποζυγίων σακία περιειλεῖν, τα δια τῆς χιονος αγωσιν ' ανε γαρ τῶν σακίων κατεδυοντο μεχρι νῆς γαστρος. VI. Ἐπεὶ δ' ἡμερα ην ογδοη τὸν μεν ηγεμονα παραδίδωσι χειρισόφω, τους δε οἰκετα καταλείπει τι κωμάρχη, πλη-το υἱου του αρτι ηβάσκοντος τουτονδε Ἐπισθενει 'Ampιπολίτη παραδίδωσι φυλάττειν, πως εἰ καλως ηγησαιτο, χων καὶ τουτον ἀπίοι καὶ εἰς την οἰκίαν αυτου εἰσεφόρησαν ως ἐδυναντο πλεῖστα,

καἰ ἀναζευξαντες ἐπορευοντο. ηγεῖτο δ αυτοῖς ὁ κωμάρχης λελυμένος δια χιονος καὶ Iδη τε ἡ ἐν τω τρίτω σταθμω, καὶ χειρίσοφος αυτ ἐχαλεπάνθη τιου εἰς κωμας ήγαγεν ὁ δ' ἔλεγεν οτι Ουκ εἶεν ἐν τῶ τοπον τουτω. ὁ δὲ χειρίσοφος αυτὸν ἔπαισε μέν, ἔδησε

δ' υ ἐκ δε τουτου ἐκεῖνος τῆς νυκτὸς ἀποδρας χετο 3καταλιπων τὸν υἱόν. τουτό γε δη χειρισόφω καὶ Σενοφωντι μόνον διάφορον ἐν τῆ πορεία ἐγένετο, ἡ του ηγεμόνος κάκωσις καὶ ἀμελεια Ἐπισθενης δε ἐράσθη του παιδὸς καὶ οἴκαδε κομίσας πιστοτάτω ἐχρητο. μετὰ τουτο Ἀπορευθησαν Ἀπτὰ σταθμους ἀνὰ πέντε d. παρασάγγας της ἡμέρας παρα τὸν Ῥῆσιν ποταμόν,ευρος πλεθριαῖον. ἐντευθεν ἐπορευθησαν σταθμους 5 δυο παρασάγγας δεκα ἐπὶ δε τ εἰς τὸ πεδίον περβολὴ ἀπηντησαν αυτοῖς άλυβες καὶ Tάοχοι καὶ Φασιανοί. χειρίσοφος δ' ἐπεὶ κατεῖδε του πολεμίους ἐπὶ τn 6υπερβολὴ, ἐπαυσατο πορευομενος, ἀπεχων εἰς τριάκοντα σταδίους, ἶνα μὴ κατὰ κερας ἄγων πλησιάση τοῖς πολεμίοις παρηγγειλε δε καὶ τοῖς αλλοις παράγειν τους λόχους, οπως ἐπὶ φάλαγγος γένοιτο το στράτευρια. ἐπεὶ

δε ηλθον οἱ πισθοφυλακες συνεκάλεσε του στρατηγου καὶ λοχαγους, καὶ λεξεν ὁδε Οἱ μὲν πολέμιοι, Π ορατε, κατεχουσι τὰς περβολὰς του ρους'

ωρα δε βουλευεσθαι πως, κάλλιστα ἀγωνιουμεθα. ἐμοὶ μεν ουν δοκεῖ παραγγεῖλαι με ἀριστοποιεῖσθαι8 τοῖς στρατιώταις, ημῆς δε βουλευεσθαι εἴτε τήμερον

εἴτε αυριον δοκεῖ περβάλλειν ὁ ρος Ἐμοὶ δέ γε, sεφη ὁ Κλεάνωρ, δοκεῖ. ἐπὰν τάχιστα ἀριστησωριεν,

ἐξοπλισαμένους ως τάχιστα εναι ἐπὶ τους ανδρας. εἰ γαρ διατρίψομεν την τήμερον ἡμεραν, οι τε νυν ημῶς ορωντες πολέμιοι θαρραλεώτεροι σονται καὶ λλους εἰκὸς τουτων θαρρουντων πλείους προσγενεσθαι. μετὰ 10 τουτον Σενοφων εἶπεν Ἐγω δ' ουτω γιγνώσκω. εἰμεν ἀνάγκη ἐστὶ μάχεσθαι, τουτο δεῖ παρασκευάσασθαιοπως ως κράτιστα μαχουμεθα - δε βουλόμεθα ως