장음표시 사용
21쪽
Art. pr An matri. sit natura. F
quaestio est . na comunis opinio de iii- re naturali dicit ad se nnina declaratu . Sed aliam considerationem habendo , Michael de Medina in suo de coeliba
tu, de iure gentium este probat. lib. q. controuersia pri. c. 9. a. obiectio. Secundo potest cibiici contra deter minationcm . Ius natui ale est, quod natura omnia animalia docuit: sed matrimonium non est in omnibus animalibus, cum in quibusdam sit coniunetio maris & foeminae sine matrimonio, ergo non est de iure naturali.
Iolutio. Solutio . Matrimonium licet sit de
iure naturae, non tamen de iure communi omnibus animalibus: sed prout est commune hominibus . Pro cuius explicatione notandum, P natura hominis inclinat ad aliquid dupliciter . Uno modo, quia est conueniens naturae generis. Et hoc Cli commune omnibus animalibus : quia Omnia animalia participant in genere: sicut est nutrimentum i capere ex inclinatione naturali prouenit, tanquam
s. Th. I. 2. q. commune rasione generis. Alio modo
I. ar. I.&q. natura inclinat, ad id quod est conueris. r. I. niens naturae differentiae, vel speciei: sicut est homini naturale habere actu prudentiae, vel temperantiae in quantum homo, non inquantu .animal est. Sic natui a inclinat hominem ad propagationem per matrimonium , quod eis secundum rationem . Nam etsi omnibus animalibus insit inclinatio ad . . propagationem , non eodem modo in Inelinatio . Nam in homine , in quo est
ad propaga . in i Ἀ-tionem no ratio , competit propagatio, lecunduest in omni rationem . . Et ut taliter iungantur , bu animat qualiter ad conuenientem educatio- bu β eQdς prolis.& ipsorum conuenientiu
bonum liatum , competat : oc quia ad hoc requiritur coniumstio , viri & uxoris, S s, personae legitimae sint,&commanentes longo tempore , secundum aliquam obliga tionem. ad comma nendum: debuit esse talis modus conuentionis maris Sc foeminae: qtiam conuentionem vocamus matrimonium.' Ideo matrimonium est de inclinatione naturali, consequente naturam humana :Lo naturam communem animal tu . Et hoc est loquendo de totali nclin. χ-tione ad matrimonium. Nam ad aliquid matrimoniale, est inclinat Io ex natura communi , scilicet quantum ad primum finem matrimoni J , quod est procreare filios . cum in omnibu Sperfectis animalibus sit ista inclinatio.
Educatio alitem non i e peritur in omnibus, cum In quibusdam sum-ciat, sola foemella : in alijs fili j nati
pollunt statim cibum quaerere non Indigent aliqua educatione patetum . Alsa lunt in quibus etsi masculorum cura sit necessaria, tamen paruo tempor C. 4n hominibus vero est ne cessiria cura vir nilqtie parentis: edu- cando longo tempore. Ideo est maior de torminatio necessaria ad commane
dum . Et ista cohabitatio non solum competit homini ex parte disterenti S: vide. Alti. in quantum est ratione utens, sed etia in par tra CX natura generis : cum sit commune cta. 9 caP. l. omnibus animalibus: φ tandiu conueniant, quandiu est nec ellaria ad educationem filiorum , commoratio. Un- de , quantum ad aliquid, est matrimonium de inclinatione naturali consequente omne animal, complete tameest de inclinatione humana, in quantuli omo est utens ratione .
Quod fuerit de matrimonio prsceptum ad genus propagandum hum num, non est qui dubitet. Atque Ada filios docuisse , sicut Sc Noe post diluitii iam fecit: non est negandum . Atoue .cum semper maneat , ad semper nori. obligat sicut & cstera affirmativa prscepta, si occurrat necessitas adimple da veniunt. Neque aliquem de comi munitate obligat: sed ua ipsa repti blica obligatio est . atque ad diuina haec prouidentiam spectant : ut non desint qui coniungio viantur sicut notii descient quicqlibem agant vitam. at- . que illo Mirante statu , propagatio Scgeneris humani multiplicatio per comi ilionem coniugatorum esset in quo armenos errasse Guido Carmel ita re ferente probatur . dicebant enim, per creationem singulorum hominum genus humanum multiplicandu : & alijs hereticis tribuitur . quem error en
22쪽
tempore . Inno. ter iij, quidam Parisiensis doctor Almericus nomine, defendit: quem iclem pontifex in cap. damnamus de summa trinitate,&fide catholica damnauit . Et quidem subdi lentio transietindrina non est: olim, Orthodoxorum aliquorum suille dogma . Gregorius Nysenus lib. de creatione hominis cap. 18. ait. Si Adam non peccasset, propagatio non per coitum : sed quodam persectissimo mo-ido fieret. Subscribit Damascenus lib. . fidei orthodoxae . cap. 2s. 8c Chrysol . & Procopius gene. I.idem atque Euthemius Psal. sci. & inter moder- nos. Isidorus Clarus Episcopus Ful
ginas . Tom. 2. suarum orationum.Ora
tione 73: sed tamen plane hoc reiectu est a catholicis . de quo S. Thom. p.p.
Vnum etiam ad propositum consideratione dignum existimo, se doctissimus & magnae lectionis doctor Micha et de Medina, in suo illo praeclaro ope- xe in lucem nunc emisio de coelibatu . Iib q. contro. q. per nonnulla capitula cum de matrimoni j praecepto in illo statu multa suo foeci incli stimo ingenio disputet in c. 6. citatae contro. eX scriptura ipsa de ex probatissimis hebraeorum ex vera 1ntelligentia illoru- Verborum . crescite & multiplicamini δ c. contendit probare imo probas se existimat nullum fuiste datum Adae praeceptum de matrimonio ill1s verbis : sed potius benedictionem fuisse.& ex neotericis interpretes Pagninum oleastrum vatablum , Benedictu, adducit ad suam confirmandam sententiam multaq; ibi egregie disputat
sed a communi opinione recedere modo non est in animo . nam etsi exacte probetur illis verbis non fuisse iniun
gandum non est naturae praeceptum illis verbis fuisse ostensum , in quibus quidam impulsus ad propagations m, sicut Je caeter 1s animantibus inest. Sed tamen contra illud quod diximus de praecepto matrimoni j quod incommunitate sit . ut docet S. Tho. in additio. quaest. 42. art. z. q. Is 2.
art. 1. Ad pri. sese offert dubium.cum sit praeceptum assirmativum de actu singulari , requirit singulare subiectum .ergo particularem respicit personam. Item transgressio praecepti non potest eise subiective in tota cOmlinitate, sed in singulari supposito . Solutio quod obligatur illo praecepto publica potestas: quia eius est ad bonum comune respicςre. ob id potestas publica, suis legibus tenetur matrimonium fouere , & fauoribus coniunctos prosequi: imo si necessarium esset, ad id compellere . Quae potestas, etsi nullais modo adhibeat diligentiam : excusat cir , etiam si adhuc maneat praeceptum . vi Scottis & dii-ran. & Palude , bene notant : quia
sussicienter adimpletur per liberam
voluntatem multorum sicut a praecepto dandi eleemosynam excusor,quia alius indigentia pauperis subleuauit: de singulares homines teneretur, si tatae ueniret necessitas propagandi.
secundus. De consensu requisito ad matri.
T R v M ad matrimonium sit consensus necessarius tanquam deessentia eius,' sic quod secluso eo, non possit esse matrimonium. Pro solutione notandum, si1 per c sensum n 1l aliud intelligimus , quam applicationem appetitus ad aliquid agendum, sicut d1cit S. Thom. Coia sensus importat applicationem sen-stis ad aliquid . Est autem proprium sensus, ut sit cognosci titius praesentiri. Et ex hoc tractum est. hoc nomen consensus . Est enim applicatio sensus ad rem,siecundum quod ei inliceret, quasi experientia quanda sumens de ea, inquantu complacet sibi in ea. Et hoc co
tingit quando apprehenso fine, desi
23쪽
derato, consultamus de sane d js, & per consiliuna iudicat hc, vel illud mediue si e conueniens: consentit illi medio . sicque consensus est tanquani sin alis sententia iiii elicetiis & voluntatis, qui non pote it cile in brutis: quia
non habent suorum actuum dominium . Et non pollunt oppetitum ap-S.Tla. Ir.q I plicare quo voluerint, sed solii m cstaix se hominis, quia pio posito fine, consill-II art vlt- , consiliatur de medus de qui . bus iudicat, applicat consentum . Vt si alicui proponatur bonum esse prC- creare filios, vel bonum Cile provide re sicii de remedio contra libidinem:&consultat de medio,& inuenit ducere uxorem, & in particu lari ducere illa :consultando. virum ista ad finem expediat, iudicat & dat 1 ententias est c6sensus . His supposivis sit prima con
Ad matrimonius necessario requiritur cosensus: ni statibus Oibus alijs,& hoc solo deficiente , no est matrimonium. Haec conclusio probatur , extra de spon. duorum, c. s. ubi dicitur. Consensus legitimus, inter personas hab1lcs , sufficit ad matrimonium secunducanonicas sanctiones. Et si solus defite
rit, caetera etiam cum coitu celebrata,
hominis liberi, non transfertur in aliusne eius consensu : sed in matrimonio transfertur corpus hominis liberi, in s.corin . . potestate alterius dicente Paulo , vir
non habet potestate sui corporis , sed
mulier. ergo oportet sit consensus.
rit consensum, cum pactHm quoddam sit, ut habetur. T. de padi. l. I. sed matrimonium est contractus quidam, ergo consensus est r equi sit iis . 3 Ratio. Sed fortius probatur cosensum esse necessarium, ex principali sine matrimoni j . Procreatio enim , & educatio prolis, nullo modo posset stare, nisi ei set consensus. ergo necessarius est. Si his qui fide quidem illa indistblubilitas non esi et despons . di in invitos, &non consentiente S : nam parentibus non bene inter se conuever. mair. a. nientibu no post uni filii optime proq. II. creari nec educari. Item. Nec est et seminitus finis iaratrina oni j. Opersi conr- Victo in rem uni tm. Non enim In Oper I bubali' iquo modo communicarent, cum In Ι-mo dissentirent: ipsa. n. coicat IO Operum praesupponit amorem. Ite i. Si non i stet nece starius consensus , posset ergo Papa obligare aliquem ad matrimoniti etiam inuitum , vel princeps: sed hoc non . ergo ob Id quod colensus est necessarius. Probat. θ Papa non possJt, nec impurator. Omne. n. Vinculum, 9, potestas humana potest constituere , pote ii & dii luere. Sed ecclesiano pote it di sibi uere Vin nium lagiticulum matrimoni j legitime cotracti, me contrae. saltim constimari: ergo nec poterit ali est in dissol. quo modo coni filii ere. Quod no pos-nt di sibi uere, patet ex illo Matth. I9. Matth. I . Quos Deus coniungit, homo non separet. Sed in alijs ti an Stationibus recum, sicut potest Princeps rem tran
ferre inuito domino: ita post translationem , pote it iterum priori domino
restituere : non obstante quacunque possessione . Posset nihilominus Deus utroque renitente aliquos coniunge re : quia Deus caula litatem, este reluae
causae , psit supplere : ut dicitur Ose. I. Et potest sine proprio consens u , duos copii lare, sicut de Adam Sc Euaprobabile putat P .ilia. in A. dili. 26. q. Palude
Consensus sic est necessarius contrahentium : ut ipse sum ciat, nullus alius sit nec ilario requisitus. Probatur. Quia illorum, quorum C si cor I. Ratio. porum translat: o , Sc ad commanendum perpetuo obligatio : requiritur consensus . sed tales sunt qui contrahunt . Et quod ille si faciat, patet CX CO , quod iure naturae pote ii quis inire talem contractum matrimoni j. Secundo. Si alius esset requisitus, a. Ratio.
maxime parentum respectu filiorum, sed ille non est requisitus de necessitate , sed solum de honestate : ut patet in c. Veniens . de sponsa. Sc in c. Sufficiat. 27. q. a. sic doctores intelligunt, quod leges, liis exigunt parentum c5 sensum, dehonestate sit,& non de necessitate: ut in l. Ea quae patris . ff. desponsu. Et in l. Viduae. Et in I. In cou
24쪽
x Prima Pars Speculi oniugiorum.
iunctione C. de nupti js,& l. 2. F. de ritu nup.& Institu. de nupt. Et glo. in c. Sussiciat. & c. Cum virum. de regula.
Catalogu, . EX hoc sequitur Cassanaeum in suo Gloriae nati de gloria mundi. P I 2. consi. 36. malel di . corasi . dixi Ise: matrimonium a filia contractui . . sine patris eoia sensu nullum esse. Et fi militer aberrat Corasti. i.misce. c. II. t ' quando dicit matrimonium absq; pa-i rentum consetasu contradium rescindi polle, modo carnalis copula no sit sequuta. Similiter reprobanda venit Ioan olde. Oidendor pij qui in . clasdurpi . se actionutal, actione 26. multis rationibus nititur probaro matrimonium i a filijs absque parentum consensu c5 tractum, nullum esic..
Dubivin 1. V ubium est tamen, qualis debeat
esse ille consensus. Virum sit necessat rius, & si sufficit consensus in carnalet copulam, vel in matrimonij vinculii , t vel in donationem, potestatis corpol solutio. ris . Respcn. st requiritur consensus, explicitus, vel implicitus, in donationem p c testatis corporum in vinculumatrimonij. Vnde si explicite non in- , tendunt mutuo dare potestatem suorum corporum, vel contrahere indis . solubile vinculum matrimonij, debet ad minus velle illum contractum inire , quem faciunt illi, qui volunt esse mari tris &vxor. Et talis contensius Nota in fa- susticit ad substantiam matrimoni j. Si u Iem n eo cut i in baptizante, qui ignorat quidi Adria In ptisma , susticit intendere ut veta de eod. circa paruulia id facere, quod Chrii stus instituit, vel ecclesia catholica circa paruulos baptizandos facit. Haec
Adrianus. Ex ouo manifeste elicitur verum est e matrimoniona in rer rudes homines, qui vix intelligunt quid sitiite contractus, aut quae sit ista oblii gatio : quod vinculum matrimonij, qtii, inod , indissi lubile sit: dummodo in contrahendo id intendant sace, re, qUod contrahentes faciunt: & sicut est usus contrahentium . Dubium L Sed an sit matrimonium verum , si unus consentiat hodie in alium, & alter non consentiat statim sed crastina
die. Resbon. ex communi opinione Theologorum, & Canoni starum, stillud erit matrinionium , dummodo solutio. qui primo consentit, non reuocaue rit consensum , antequam alius consentiret. Sic Praepos in cap. Dilectus. de spons . Idem in cap. penult. eod. tit. ibi .Hosti.&Cardin. Et Zasius 2. voluisconsili. consi. 2.3 & s. Et Parisi. q. vol. consi. 4s. Et est communis opinio. Et si Abb. in docap. D lectus. contrariam In d- ah opini. esse iure veriorem dicat. Et 1 de sentit Antoni. consi. 64. Qua a huc in aedmai. telligendum venit , quando tantum Zasius. fuit interuallum inter unius&alterius consensum, ut habeatur ac si lion fuisset. De quo quando, de matrimonio contracto per procuratores agemus in hac pri. p. ar. I s. dubio s. Et aduerte adeo co sensum interiorem necessarium ad matrimonium vesit de intrinseca ratione eius,& in quatum contractus, & in quantum sacramentum : in quantum eo tractus, quia cum sit actus humanus , oportet procedat a deliberata voluntate ut docet
S. Thom. I. 2. q. I. artic. L. & in quantusacramentular, quia intentio ministri est de essentia sacramenti: sed consensus interior contrahetium est: velut intentio ministri quia esticaciam habet sacramentum ex hoc . nec obstat quod si causa efiiciens contractum. quaa &si si estici es in quantum praecessit: est intrinsieca 3c formalis, in quantum co- comitatur . neque obstat quia quod . est principi u sormale respectu unius, potest est e efiiciens, respectir alterius. Sicut in naturalibus sorma substatialis , dat esse sormale & est causa efiiciens diispositionum quae concomitantu necessario. si tamen matrimoniuconsideretur ire quantum coniunctio duorum est, non sic de intrinseca ratione est consensus interior, quia haec niuiua translatio , fieri potest per diuinum consensum absque proprio νquia Deres magis dominus est nier conporis, quam ego sitia . ut inferius erit notum. sed tamen nullus, nisi Deus imo neque etiam facere posset matrimonium fine consensu ut ex nostris
doctissimus olim magister meus Uicto
25쪽
pia in sua relectione de matrimonio, REpiscopus Segovie sis Cobarrubias super q. decretalium p .p. c. q. nu. q. ut in
tertiu3. Utrum neces sit consensum
Sco. d. 29. q. unica. I. Conclus.
matrimonium, sit necessarium, consensum mutuum verbis exprimi,
vel signis , vel factis. Nam cum ista traditio
Inu tua , sit per voluntatem , poterit quis volens interius consentire,& este matrimonium. Prima conclusio.
Consensus per verba, vel facta , vel signa aequi ualentia est necessarius: Itast interior non sum cit. Haec est sententia omnium Theologorum . Sanctus Tho. Palude d. 18. in A. Idem glossa super capitulum . Tuae fraternitati . extra desponsalibus. Et tandem hoc videtur determinatum in cap. Cum autem , extra de sponsalibus. Et Innocentius in c. Tuae fraterni. de sponsalibus. dicit: q, in valentibus loqui, sunt necessaria verba : quia Ecclesia sic ordinauit in isto c. Alioqui sequeretur absurditas , videlicet, lvir & foemina videntes se inuicem , &consentientes , matrimonium cclebrarent .
Probatur conchi. Nam in matrimonio, confertur virtute talis contractus) viro, potestas ad petendum debitum ab uxore,& e contrario, vXOri , ad petendit debitum a viro : sed viro non potest constare per actum interiorem uxoris , 9, habeat potestatem supra corpus ipsius, ergo utendo eo. f. petendo debitu, peccat. Idem de uxore. Sicut ego re aliena, quam noui alienam , non possum pro bibito uti .
Secundo. Quia si aliquid sine consensu expresso verbis, vel signis susticeret ad matrimoniti , maxime ei bi traductio in domum , sed non suis cit . Probatur . extra de relli tutione sipoliatorum . c. Ex parte: ubi determinatur, q, si s nomina, propria aut horit. te receii erat de domo viri, non debeat restitui, viro petenti, etiam si probauerit, q, eam in domum sua traduxerit . nisi probati erit sponsalia praece si ilJe. illam traductionem . Etiam probatur aut ho. Fuatasti Papae in decreto suo
c. 2 Et adducitur. 3O. q. s. c. Alit 2: . Cu Euar istu .
iiis verba sunt haec. Similiter inquit custoditum, & traditum habemus, ut uxor legitime viro iungatur, aliter. n. legitimum ut a patribus accepimuS,Sc a sanctis apostolis, corumq; succes foribus traditum inuenimus non fit coniungis, nisi ab his, qui super ipsam
eminam dominationem habere videtur,& a quibus cullo ditur, Uxor petat Ur, & a parentibus propinquioribus sponsetur, & lcgibus doletur , & suo tepore facerdotaliter ut mos est cuprecibus , & oblationibus a facerdote benedicatur,& a para nymphis ut consuetudo docet) custodita , & s ciata fiproximis, tepore congruo petita, legi bus doletur,& solemniter accipiatur,& biduo , vel triduo &c. Quapropter fili j charissimi, & merito illustres, fide catholica suifragante , ita peracta, legitima scitote esse coniugia . Aliter
Vero praesum pia , non coniugia, sed aut adulterina colubernia, vel illi pra, aut fornicationes, potiti, quam legi tim. a esse coniugia non dubi rate , nisi Voluntas propria susti agata fuerit, Scvota succurrerint legitima. Et propter hoc dictu putat Hugo .ll. 2. de fa- Hugo .cra. p. I l .c. 6.9, tui Iusmodi consensi is , qui in occulto sunt, coniugitim non
faciunt, nisi idem ipsi qui sibi in occulto conseia sertini, Cundem consensu nautriusq; in manifesto profiteantur Sc. Ecce Hugo de fan. Victore illis verbis, licet non neget polle esse conitigium , si adsit consensus expressus, tamen insinuat quam necessam si sit exprimere consensu na . Et φ no sum ciat interior solum , id e Hugo in ii. de sacramentis se .
probat, in qu Iens. Haec ergo societa, lib.,.
26쪽
Nota proneophytis. si signa de
uo habita-tio, non est matrimo.
coniugi utra est: , qti e sed de re sponsio
nis irati tuae conisecratiar, quando uterque voluntaria promissione debitore se facit alteri, ut deinde neque ad alienam altero vivente societatem transeat, neque te ab illa, quae ad inuicem constat, societate disiungat. Apertissime affirmat non posse esse matrimonium, nisi voluntaria promissione, qua unus alteri facit se debitorem , &obligat se alteri, sud non est talis pro- militio nisi per actum eri pressum exterius, ergo ille est necessarius quia homo non potest secreta cordis alterius co noscere, imo neque An pelus, quicquid insinuet Scotus . Ob id non potest alium sibi habere obligatum, nisi illud fuerit expressum . Hanc eandem opinionem tenet Ricardus, ex prestastis consensus requiratur. Sed sp iussiciant signa, ubi signis utuntur, & non verbis, idem Hugo ib dem affirmat, dicens . Cum ille dicit, Ego te accipio in meam, ut deinceps tu uxor mea sis, S ego maritus tuus : & illa similiter dicit, Ego te accipio in meum,ut demceps ego uxor tua sim , & tu maritus meus. Aut scilicet hoc dicunt, aut a
litid quod inque simile illi, in quo &
si non hoc dicunt, hoc tamen intelligunt: aut si non hoc .lscunt quia fortassis at 1 cubi verba non exprimuntur,
tamen hoc faciunt, ducit illam , accipit illam. Cum igitur hoc sic iit mos est ) dicunt,uel faciunt, in hoc sibi co- sentiunt. Haec Hugo. Manifeste apparet, Vel verba necessaria , vel ubi nopossunt esse verba , vel non est usus ipsorum, sussicere signa, quae c5 sensum ediplicent matrimoni j. Q iod si ista
defuerint, non tan illam matrimoniti,
sed tanquam stuprum habendum , &sornicationem , etiam si adsit animus interior. Et ob id si aliquando casus contingat sicut apud indigenas noui orbis contingere solet ) st mutuo habitent , & comunicent in mutui S Op
ribus vir & foemina: itern conueniant ad filiorum procreationem , si tamen coniuncti fuerint absque aliqua promissione, absque aliquo signo expri- mente consensum , iuxta mores suos :sine hoc φ ipsorum parentes tale trictauerint matrimonium , non est praesumendum pro matrimonio, nec sunt tanquam coniuges legitimi iudicandi, nisi de nouo ad inuicem promittant, saaliud non obstet, etiam si in animo se- per habuerint se tanquam coniugeS. Ratio quq ad id me mouet, praeter Ratio . illa, quae superius allata sunt, est quia vel negandum est matrimonium esse apud in colas noui orbis, vel si concedimus aliquod esse sicut vere concedendum est, quando erant sponsiones ad inuicem, & dona, sicut solebat contingere) negare est necesse huiusmodi
fui titios concubitus, di has coniunctiones sine promissione,& sine sponsione, esse legitimu matrimoniu . Non enim VI dCO, quomodo per hoc, q, vir obuiussit foeminae , Sc solum quia placet ei, ducit in domum , & ipsa non resistat, praesumendum est pro matrimonio . cum in illo contractu nulla interue-mat pactio, & nulla promissio. Nain si pro matrimonio esset praesumendu . ex ei, est Ct, quia forte talis esset usus matrimoni 3 apiad eos, sed non est talis : imo est modus spondendi, & donandi ad inuicem inter sponsum Sc sposam ergo non est unde contractus iste sine signo , vel verbo praecedenti, pro matrimonio sit iudicandus. Nam si cotingat aliquem ipsorum etiam declianare in alium Sc signrs, vel verbis iuxta morem suum contrahere, nullus separabit, & non ob aliud, nisi quia secudum cotractum legitimum iudicabit, Sc non primum: quia in secund , praecesserunt verba vel signa iuxta mores suos , & in primo nihil tale, ex quo P co tractu matrimoni j pr sumi posset Sequitur ergo primum contractu esse irritum, & nullum , nec habere vim coniugii, sed concubinatu S, cum non possit solum per actu in interiorem viro constare, quod habeat potestatem supra corpus foeminae ad exigendum, S reddendum debitum. Nec similiter eminae supra corpus Viri. Licet sorte possent exculari a peccato propter ignorantiam inuine ibi lam . Nam cum
noui orbis indigenae tam situ debilis
27쪽
, potuerunt fortasse ignorare cohabitatione , sed potius stupruna . inuincibiliter hac veritatem natura- Et idem Abbas in cap. Consultat lolii. Abbas .leian : ad matrimonium csse necessaria de sponsa. Et idem in c. Illud. de pr. promissionem p rq cedere traditionem sumptionibus . Et dicere qliod iussi corporum , vel signis vel verbis. Quia
dato natura insinti et ne cellarium in tali contractu , non tamen hoc est tanquam primum principi u notum in lumine natural 1, sicut cit. Quod tibi noMath. 7. V1s alteri non factas: Uel, Omne malue si fugiendum . Omne bonum est prosequendit in . Et ob id quod non tam notum est , forte inuincibiliter potuit ignorari, sicque excusare a peccato. Tamen etiam si ex clisent tir, non matrinionium iudicandum est, usq; dum de
nouo e X primant suam voluntate. Pro
ista verat a te etiam si nulla .alia est tprobabilis ratio sufficeret omnium doctorum, quos ego viderim ) concors sententia dicentium, non esib matrimonitum, ubi non praecesserunt verba , vel signa exprimentia consensum in matrimo uio.
Obiectio . Nec obstare videtur qd' obiici pota ad probandum tale esse matri
Inon luna, sufficit quod vicini cohabita
tes talem coniurictione ro putant ma-
solutio. trimonium . Esset fatis ridiculum , quod aliqui, videns , affirmet hanc esse albedanein, cum tamen ipse iudicet clic nigre uinem . Vel quia coecus dicit haec est albedo: ipse idem .assi mei . Male enim coecus iudicat de coloribu S. Imo non iudicat teste Ariit. Sic in proposito, noui orbis indigenae in re matrimoniali iudicandi erant ta- quam coeci, & solum crant videntes quantum ad hoc, quod cognoscerent, ad procreationem necessarium esse couenire virum & foeminam . Sed quod esset ista laorporum traditio, & obligatio ad perpetuo manendum, quod non libere liceret alicui alium linire
contractum, nec intellexerunt quia. cor. 12. aliquo modo. Cum paruulos nec
ad plenum instruerent, nec eis thesauriZarent, ob id non iudicandum pro matrimonio quia vicini .credant ma- Hostiea. trimonium . sic Hostiens in cap. Aliter IO. quaest. s. dicat, quod non prae- . iuuat tur matrimonium etiam probata
cit solus interior consensu Sad n atri maior cla'. monium, est error damnatus Vult - 26. q. i. ad 3.clem Non tamen improbabile 'puto quod Maio . ait in q. quod si constasset per Dei reuelationem interior conscii sus , ipsis contrahentibus, non e sent verba, vel signa necessaria, quam uis alij putent esse falsum. Sed contra dimit ita in isto articulo sese osteri
quod interior consensus sufficiat. I. Innoc. in cap. citato iliae fratern Itatis. videtur dicere, cum ait solum per c cclesiam requisitum . ergo alias stando in iure diuino fussicit, & sic saltim
noui orbis incolς ante baptistarii in coi trahentes per solum interiorem actavere contraherent . Et Panor. c. Cum
locum , de sipontalibus , videtur idem
dicere . Item per solum actum in te riorem post viii ego tranSferre do in initura , etsi internis alicui dem, vere
alius est dominus , quia de peraccides exterius verba vel ligna sunt requisita. Et quidem de donatione quod per
solum actum interiorem sum ciat, tenent probati autores inter modernos Soto de iustitia Sc iure, lib. q. q. s. art. a. Lede simius in a. par. 4 quaest. I 8 .art.
I. & alij , ergo videtur quod vir sui
corporis pollit dominium transferre per solum interiorem consentat in . Respondetur In matrimonio stare non polle, ut rationes probant, atque ecclesia legem appotuit, ut patet in citatis capitulis , ad qt in sipectat disponere de huiusmodi contractu & inquantum contractus , & in quantum sacramentum est, & Innocen. citatus,& Panor . si recte legantur, idem amrmant , & ius diuinum id exigit & naturale , ut ad Vsuna corporis alterius de traditione constet mutua, alias via daretur ad multa perpetranda peccata. quia etsi donatio interius sum-ciat , id tum reuocari potest, antequaalius acceptet etiam sine causa Iulia,
vi docte probat Soto de iiillitia & iure , lib. . quaest. F. art. 3. sed in matriis
28쪽
inonio semel peracto , talis retrocatio admitti non debet: necessaritim ergo est ut alia pars acceptet, quae sine e X- pressione consensus non fit, & scite docet S. Thom. 22. quaest. 88. art. I. & in 4. distinet. 38. q. I .art. I. q. 2. dicen S.
Obligatio qtiae ab homine fit, hominino potest fieri nisi per verba, seclis est de obligatione quae Deo fit, & sic soluthim est dubium. Est th adhuc dubium
an verba exprimentia consensum, etiaside necessitate sacramenti non sint, quia sussiciunt signa aequi ualentia, quibus exprimitur consensus , an faltim in valentibus loqui, saltim si de necessitate praecepti expressio consensus per verba, & quidem doctor sub. in . distinct. 26. dicit verba esse de necessitate, non declarando de qua necessitate loquatur, & cum non sint de necessitate Lacramenti, videtur dicere quod fiat de ne cellitate praecepti. Dubium est dubium , probabilius tamen es quod non sint de necessitate praecepti, & maximum est argumentum quod in Concilio Tridentino, cude modo contrahendi ponatur regula non est mentio de verbis, sed dicit, cognito consensu , presbyter proferat verba . &c. sed consensus cognoscitur signis, ergo sussciunt, verum si quis potes uti verbis ex proposito nollet, videretur in dubium ponere consensum , quem praestat , & ex hac parte peccare posses, non proserendo verba , nisi hoc esset ex honestate in foeml Na, ex maxima verecundia, & vide infra in articulis appendicis dubio a. ubi declaratur Concilium Tridentinu circa expressionem consensus, quia quae hic diffinita sititit, quae olim in ecclesia
circa matrimonium declarant . quae tamen de nouo in Concilio Tridentino sunt animadii ersa infra singulariter disputantur.
quartus. Vtrum ine consensus expressus per Oerba de futuro faciat matri
monium ratum. O C quaeritur , quia in . .
uincia Michoacanesi in noua Hispania est expressio consensus in matrimonio per verba defuturo. Est ergo quςstio, supposito qd
non sit consummatio subsecuta . Vtrusit iudicandu pro matrimonio de prae senti ante talem consummatione , vel solum pro sponsalibus . Hoc dubium est, mihi dubium . Et videtur quod sit X. Argum. iudicandum pro matrimonio rato. Arist. I. pC
Quia verba teste Arist. )sunt explicati a conceptus interiores animae . 'Ea
inquir)quq sunt in voce, sunt passio -
num notae, eorum quae sunt in anima. Et verba non naturaliter significant,
sed ad placitum ex hominum impo fi-tione, quia non idem apud omnes,ergo in illo sensu debent capi, in quo sumuntur a communiter loquentibus :sed communiter proferentes talia verba de futuro, explicant consensum depraesenti sicut contingit in illis, qui in mometo post prolationem verborum coniunguntur, imo sunt Iam coniuncti, & illa eadem verba proferunt, sequitur ergo quod sunt sumenda pro de praesenti,& non de futuro, quandoquide cosensum de praeuenti explicat. Et confirmatur hoc extra de sponsalibus .c.Ex literis. ubi expresse determinatur, quod in verbis matrimonij dubijs, recurratur ad communem Verborum intelligentiam,& cogatur uterque verba prolata in eo sensu retinere . quem solent recte intelligentibus generare: sed verba ista de futuro communiter intelliguntur ab ipsis contrahentibus tanquam depresenti,
ergo videtur quod sint de praesenti, &matrimonium non sponsalia. & idein
29쪽
I. Ratio. I. Ratio, ex Aristo. 2. degen. tex. CP.
IIII. De verbis requisiit h. ij
in c. Intelligentia verborum .de verbo. significatione. In contrarium tamen est, quia verba de futuro non faciunt matrimoniude praesenti, ut patet extra de sponsalibus,& matrimoni js . c. Sicut ex litterIS , cum ergo verba quibus tales
vititur sint de futuro , seq uitur quod non faciant matrimonium, sed solii in sponsalia.
Pro declaratione hui' dubii est pri
ino notandum verba in matrimonio contrahendo ad hoc solum sunt ne cellaria , ut explicetur consensius, sic D si de interiori consensu posset conitare absq; signo,vel verbis, frustra apponerentur . Si enim vir posset cognoicere conceptum Interiorem foeminae,& simil1ter scemina viri, sicut Angelinuritio se cognoscunt, S loquuntur :non opust esset verbis, sed sufficeret interloc consensus de quo alteri conitaret , ut probabale putat Malo. Secundo est notandum : quod iste cosensus in matrimonio nil aliud est, quam tranSserrZ podestatem sui corporis in alium,ut . s. non sin sui i uris, ita quod quoties alter voluerit, poteritvti ad copulam carnalem , similiter non poterit alteri sua b xa communicare , nisi ipsis ad inuicem conueniant. Itaque. Virtualiter .consensus& fertur in copulam a iupso creationem filiorumi, & ad operum communicationem, quod totum est futurum,& non est in praesens, qua do fit talis cotractus. His suppositis sit. I, conclusio.. Verba de futuro contrahendo matrimonium , sola ipsa per se non faciunt matrimonium, ncc huc usq; secerunt; sed solum sponsalia . Probatur, extra de . sponsalibus matrimonij5 . c. Sicut ex litteris. Verba illa erant defuturo, ergo solum faciebant sponsalia,& non matrimonium. Item ex Aristote. Idem inquantum idem semper facit idem, ut ignis inqilatum ignis semper calefacit,sed illa eadem verba prolata in quocunque proposito extra matrimonium faciut sen stim de futuro : ergo cum semper de
beant faceret eundem sensum, crin sint
eadem , ctiam prolata circa materiam matrimoni j, facient eundem se iis uni
3 Si talia verba facerent sensum depraesenti, cima tunc sint de futuro : cx hoc esset , quia non essent alia verba de praesenti, quibus posset consensus depraesenti explicari: sed utendu esset illis eisdem verbis aequi uoce : sed sunt verba de prs senti, quibus ipsi ut utur distincta, a verbis de futuro, in Onanibus alijs rebus . ergo etiam in matrina onio.
Illis eisdem verbis quibus adiuuicem de futuro vir Sc foemina explicat consensu ita : eisdem parentes & cognati utuntur , quando tractant sponsa lia pro filijs: sed non est talis vliis , lilia intelligantur in se iasu de praesenti, cum sint verba de suturo , ergo nullo modo debent capi in sensu de praesenti. non enim est consuetuna dicere: filius meus assumit in uxorena Mariam. sed de futuro , a sum et . sequitur Cr-go si cum verba parentum de futuro, semper remaneant in sensit de futuro, quod etiam ipsoru ira coniugatoru, intelligenda sunt de futuro, secundu se .s Si aliqui impuberes inter se contrahant ante aetatena legitimam , contrahunt per ista eadem verba de tutaro , sed talia non possunt intelligi depraesenti ,' quia non coniungebantur , nec tal Is erat intentio ipsoru , sed promittebant pro futuro , ergo eadem ratione quando adulti verbis de futuro
6 Si vir habens legitimam aetatena, &habens uxor ena sicut solebant sace-xe vellet ducere puellam nondum atatis legit inaae, petebat Cana a paren-vibus , & dic eoat eadem illa verba de ituro, certum est, g, illa non poterat capi in sensu de praeienti. Primo. Quia habebat tunc quando promisit, Uxorevera. Secundo. Qitia illam puella, cui promittebat, non poterat tuc habere propter defectum aetatis; ergo sena per per verba illa de futuro , explicabant senstina de futuro, & non de praesenti. 7 . Si verba illa de futuro essent iudi
canda de praesenti, curn non sint nisi
30쪽
Prima Pars Speculi Aoniugiorum.
illa eadem , quibus omnes utuntur in matrimonio, sequitur quod inter eos non essent sponsalia, sed omnis contractus esset matrimonium de praesenti, hoc autem est absurdum dicere : cum experieti a contrarium ostendat in parentibus, qui filios sponsant ante legitimam aetatem . Etiam de ipsis qui etiam ad inuicem sese promitebat cum non haberet persectam aetatem , ergo
sequitur φ verba intelligenda sunt in sensu de futuro. Si verba ipsa de suturo essent intelligenda de praesenti , sequeretur quod si aliquis aetatis legitimae promiserit alicui , nec tamen habuerit accessum, vel in domum suam duxerit, si alteri proinisisset, Sc consummasset matrimonium , & essent simul. esset compellendus relinquere ista secundam , & redire ad primam , sed hoc est falsum. Probatur assumptum. Nam si illa verba fecerunt senium depraesent 1 , quamuis non consummauerit matrimonium, illa est sua legitima uxor, & non ista secunda, &lic necesibrio esset compellendus ducere primam, ut patet extra de sponsalibus & r atrimonij s.c. Si inter virv. Etis non sit compellendus, ibidem determinatur, ergo verba ista de futuro in sensu de futuro sint intelligenda. In rebus dubi js tutior pars est elige da .c. Iuvenis. ext. de sponsalibus. se- qttitur ergo posito sit dubium, virlim habeant sensum de praesenti, vel desii In dubiis turo , se tutior pars est eligenda, sed iudicando de futuro est tutior parS ,
praecipue an calvia matrimoniali, ubi
debet ciseia liberum matrimonium. Et φ haec sit pars tutior, & securior , probatur. Quia capi edo omnia verba in sensu de futuro, nullum sequitur
in conueniens . Si tamen capiantur de praesenti, maxima sequuntur. Quia sit verba ista de futuro proserantur, is costam metur matrimonium per copula dummodo non sit contraria voluntas ) sit matrimonium de praesenti, &perinde est ac si depresenti fuerit verba Prolatia . Hoc patet exi. de sponsalibus . ca. Is qui fidem dedit. Ecce ex hac parte nullum sequitur in conumniens. Et si contingat quod ante coprelam promittat, alteri,& consumment:
intelligendo primum fuisse de futuro, nullum sequitur in conueniens quia non habuit accessum,& nihil perijt illi, cui facta est promissio. Si tamen verba ipsa de futuro , capiantur in sensu de praesenti, sequuntur maxima inconuenientia. Primum,
ς qui post verba illa posito quod nohabuit copulae coinsummationem) si alteri promitteret,& consummaret, esset separandus ab v xbro, quam legitime possidet : & cum qua consumma uit & habet filios. Hoc enim est maximum in conueniens, & nulla ratione firmatum. Quo iure, qua ratione privabitur uxore propria λ & quare per illa quae sunt dubia , i auferemus illa litae sunt certaὸ Nam dubium est utruilla verba faciant sensum de praesenti'. Et est certum, quod licet fecerint sensum de futuro cum ista secunda, quia
tamen cosummauit cum ea, est sua vera & legitima uxori ergo iniuste priuatur ista, de qua, certo constat este VC-ram V Xorem , propter dubium quod habemus: virum verba cum prima, habeant sensum de praesenti. Et illo in- conuenienti dato quod est maximo multa alia sequinatu τ . Primum quod physi. texti .f. illa, cui facta est promissio, si postea
cum alio contraxit: cum quo cosum
mavit, & habitat, debeat compelli redire ad primum virum , cum quo non
consummatiit, & vir qui eam possidet, iniuste crit spoliandiis propria
Omnia quae sunt in matrimonio salua consistunt, 'posito sp verba de futuro, intelligantur de futuro ri ergo non
est neeessarium' intelligi de praesenti. quia iisse consensus in matrimoniti est ad i d se nondum est , sed futurum est,
ut est carnalis commixtio ad procreationem , & communicatio operum. cum ergo tempore contractus ista futura sint: sequitur st non est necesse verba de suturo exprimentia talem cosensum, retorquere ut faciant sensum