장음표시 사용
321쪽
Hoc agamus, id est, quana Ob en haec cum maxime Commentati simus, breviter exponamus. igrandum nobis est e pulpitis et proscentis veterum theatrorum in Cenam umbratilem et scholasticam. Praesto Sunt adolescen
tuli, qui cum in ludo nostro literario diligenter et assidue operam dederint arti musicae antiquam illam loquor, quae
literarum humaniorum orbe continebatur), iam Volunt CC- nam sibi dari, id est decurso curriculo scholastico decla mationibus roprio Marte elaboratis et in publica auditorum corona habendis virium suarum qualecunque facere Periculum Agent in posterum in ampliore academiae lenensis theatro, non illo quidem, ubi re vera ludi aguntur scenici, sed de quo loquitur summus fingendorum ingeniorum
artifex Quintilianus optimus quisque frequentia gauclei ac maiore e theatro dignum putat hist. r. I, 2.
Cui quidem nos quoque hac prolusum Sse VolumuS COH missione scholaStica.
Perficiendum est, quod nuper inchoavimus cum 3 de Oetarum Veterum Graecorum Romanorumque in do cendis ornandisque, quas ipsi composuerant, fabulis se dulo elaborantium diligentia anquireremus. Nam quod in sine disputationis illius simpliciter affirmavimus, rena totam Pluribus priscae artis monumentis illustrari et tabellis quasi adumbratam explicari posse, id, quando nova se nobis obtulit commentandi occasio, exemplis aliquot e rerum li-liquarum, quae in Iugeis servantur, penu depromii demonStrare in animo est. Duras sane mihimet ipse imposui Paries, quae lineari pictura insormata aeneisque labellis exscripta lectorum oculis subiicienda essent, Verbis, quae
322쪽
300 vim Sir DOCERE FABULAM vix tenuem illarum umbram aSSequantur, exponendi disserendique Scilicet non capiunt libelli scholastici istius modi ornamenta et lautitias. Quod si oratione id tantum
consequuti erimus, ut tirones, quorum commodis servire prima nobis lex est, qualemcunque rerum in priscae artis
operibus expressarum in animo sibi informent imaginem: non est, quod multum laboremus de ornamentis istis adventitiis, quibus, mangonum instar equis strigosis pulchra ephippia insternentium, scriptis venalibus lenocinantur librarii lucelli cupidine inducti. Doctioribus in promi sunt libri, ad quos amandare liceat harum deliciarum cupidos. Atque hic in universum et statim a limine monendi sunt lectores, ingentem fuisse apud antiquos, qui rem Scenicam excoluerunt, ignorum, Statuarum, Pi Cturarum, gem inarum, Relaiorumque Perum Copiam, quae in argumentis e re scenica et histrionia petitis occupata essent.
Apud nos omne fere pingendi fingendique studium in theatrorum Scenis magna arietate, miro pigmentorum splendore expoliendis depingendisque consumitur. Habuerunt id quoque Veteres, quantum eius fieri potuit in roscentis
scenisque Sub diu collocatis, Solis, non lucernarum aut candelarum lumine dum ludi scenici committerentur, Ollustrandis. Sed qui homines scenicos magno theatrorum Plausu excepto S, Statuario Pere, Pictura Vel caelatura ex-Ρresserit, qui tabella comicas insignem aliquam histrionis actionem nobilitantes pinxerit, qui aciores Opulo Placentes gemmis inscalpserit, qui greges Scenicos Oetae sabulam docenti operam dantes et ad vocem gestumque eius diligenter sese componentes effinxerit, Vix unum alterumve
hodie reperies inter tot illustria artificum, quo recentior aetas tulit, tomina ) Laetius profecto hac quoque in re' Fuerunt nostra aetate, qui tabulis istis versatilibus ductilibusve vulgo Coulisses appellant vocabulo Gancogallico), quibus nostrae Cennea pictoribus scenicis EXOrnari solent, Veterum theatra facile carere potuisse affirmarint, quod in scenis illis subdivalibus nec cubicula interiora conspicerentur v. Escheriburg ad Hurdi Vers. Horat T. I. p. 40l. , nec lo- Corum in eodi in dramate ulla esset mutatio. Saniora isti didicissent locis classicis Pollucis IV, 123. et Vitruvii V. 8 p. 94. edit. Galiani. Primum pictoribus opus fuit ad ipsas, quas inutilitabiles fixasque fuisse niuiti existiniant, cenas aedium vel regionis alicuius in agro Speciem pro e nata prae se serentes expingendas Errant enim, qui fabris et archi-
323쪽
ossioruerunt antiquae artis studia. Cogitet aliquis em
maS, OPSOnarum Cenicarum aliarumque rerum, quae ad
choragia theatrorum spectant, imaginibus insculptas ), 5 ponat sibi ob oculos anaglypha marmoribus caelata, qui
hus argumenta e cena petita exprimuntur, expendat longam iconum pictarum inter Herculanenses ruinas erutarum Seriem quae cenam PCCtant et Orche Stram, enum e
re statuas, Poetis scenicis et hiStrionibus Ositas, et ad
tectis tantum haec dedolata esse autumant Agatharchus, qui scenas fecisse dicitur Aeschylo Vitruv. in Praelat libr. VII. p. 258. architectus tantum, an pictor fuerit, non liquet. Putem architectum fuisse, cum σκηνογραφίαν Sophocli diserte asseruerit Aristoteles Poet. . . p. 32. Hari ubi frustra ha oret i iningius Notes on Aristotie's reatis onmetr p. 198. Scripserant Democritus et Anaxagoras do arto scenas in gendi faciendique libros, quos laudat Vitruvius, et novimus Metrodorum σκηνογράφον e Diog. Laert. II, 25 ad quem locum pluscula collegit Carpeto v. ad Parod. Stoic. p. 52b. Adde Plinium XXXV, 11. s. 40, 3 . et Iunium de pict. Vet. II 8 p. 86. Sero apud Romanos picturam scenicam ortam esse A. V. c. 65 . 1,atet o Valerio Max. ΙΙ, . . Q ut
cher cenam Marictate colorum chim bravit, vacuis ante pictura tabit lis extentam, et nota est e lituo XXXV, 4. s. 8 histori de corvis tegulis Cenae, quas eras putarent, insidoro conantibus. Rem conficit illustris Vitruvii locus V, 8 p. 19 . Digna in primis, quae notentur ibi, sunt verba de pictura in sabulis Satyricis Isides enim Omnem illam locorum agrestium et moenissimorum camporum picturam Lan Ischasisma-Ierei' antiquitus provenisse, satis porte declarari posse arbitror. Sed est aliud maius, quod sine pictura scenica effici non potuisse, per se apparet. Mutabatur interdum machinarum ope 'ερίακτον vel εκκwκλησιν appellabant in uno eodemque dramate cenarum facies. Legat si quis dubito Sophoclis iacem, Euripidis Ionem, Eumenidas eschyli. Ductiles Versatilesque fuisse scenas docet in docta nota Servius ad Virg. Goorg. III. In his igitur machinamentis picturam etiam habuisse, quod efficerot facile intelligitur. Habuerunt praeterea tabellas pensiles, quibus interiora scenarum exornarent, Casaiab. de poesi Satyr. p. 53. d. Ramb. παραβλημ,ατα, V. Oll. IV. 131. qui OCet, sic appellatas esse tabellas, quae discedentibus rigribus scenis interius B pparerent. Non cepit Pollucem Vinchelm annus ad Monument aut p. 25 . Interdum tabel lae, in quibus exsplendesceret ars pictoris , expositae fuisse Videntur in proscenio, ubi talibus locus, quo refero Zeuxidis uvas apud lin. XXXV, 10. s. 36. . et ridiculam Atheniensium adulationem, Demetrium Poliorce ten, cuius studio mirum in modum insanirent, ita depingentium in pro scenio, ut orbi terrarum veluti equo insidere 6ro υμ ενος videretur, apud Athen V, 9. p. 536. A.' Gemmarum τοῖς περι τον isto σον τεχνιτας spectantium copiosissimum catalogum texuit Raspius in assie, Catalogue n. 3506 4006. Habes hic quingentas gemmas, prisca arte tantum non Omnes scalptps Caelatas ve ingens numerus . sed facile ex Augustino, Ficoronio, orio, aliisque augendus Vide, si lium est, quos in dissertatiuncula theotiscede personis scenicis scripta laudavimus in libello menstruo de leuische
Merkur Ianuaro 795. De ana lyphis et picturis vide quos laudavimus in prolusionerde personis scenici p. 9.
324쪽
huc inter antiquae artis opera supersilies ). Quae si
quis singulatiintercenSeat, Probe resutanS, quam Paucae tabulae ex immens antiquorum monumentorum naufragio emerserint, sane inficias ire non Poterit, unam rem Sceni
cam ludicram utique et privatorum hominum studiis plerumque SuStentatam, tantam antiquis Statuariis, pictoribus et sculptoribus Suppeditasse materiam, quantam hodie omnis rerum domi forisque gestarum ambitus, Omnis ludorum scenicorum et oblectationum, quibus trahuntur homines, farrago vix raebitura esset artificibus, quotquot in celeberrimis gentium Europaearum oppidis degunt, omnibus. Ex his igitur supellectilis antiquariae, ad rem Scenicam illustrandam natae factaeque, copiis tria nunc eliga
mus artis antiquae monumenta, quibus Veterum dramatum
didas casiam dilucidius uberiusque declarari posse arbitror. 6 Primum hic prodeat tabula icta e ruinis Herculanensibus
effossa et in splendido opere Picturarum, qua Vocant, Hercul mensium Tom. IV. ab XXXIX. in aere expreSSa. Posuimus in superiore dissertatione, oeiae, qui docere fa bulam, ea quoque in re spectatam eSSe Sollertiam, ut quae ad choricis μέλειαν et universum apparatum Scenicum Pertinerent, callide explorata haberet, actoribuSque praecipe
ret. En scenam illam ipsius didascaliae graphice depictam in icone Herculanensi, in Superiore arte, quod dolemus,
' Poetas novae Comoediae celeberrimos Menandrum et Posidippum, duosqii histrioties personatos in Muse Vaticano se Pio, Clemontino nunc conspiciendos illustravit additis pulcherrimis imagiitibus, i-scontius m Museo io Clement T. III. ab I b. 16 28. 29. Fuerat hi strionis statua quae ibi exhibetur, in villa atteiana, ad quam illustrandam Amaduzzius m Monument Mattei T. I. ab XCIX. similia actorum sigilla et capita, in Museis Italicis passim exstantia, docte contulit. Nec dubitarim, in censum statuarum theatralium referre Musarum statuas non tantum eas, quas use Pio-Clementini ornamenta splendidissima nemo ignorat, vel quas Romae cum esset ingenti pecunia coemit Gustavus Rex Sueciae Christinae reginae inciriae aemulus sed in multis impostorum fraude circumventus vide, quae nuperrime oliuiae prodiit, illarum si tuarum descriptionem si Museo regis Meciae Musarum series integra Iloim. 179 . sed pleraeque omnes, quae in Museis reperiuntur. Nam has quoque non ad templorum cultum, sed ad theatrorum, quibuS Ornamento Olim essent, splendorem factas et comparatas esse satis liquido, Si hoc ageremus, demonstrari posset. Plin. XXXV. 11. s. 40. Craterus comoedo in pompe pinxit, ubi v. arduinum de pompeo. Hinc colligi posse videtur, πο ιπαὶ etiam istas imagines interduui adhibitas fuisse.
325쪽
aliquantulum detrita. Assidet ibi in soli veste stragula
concho liata exornat poeta, Vultu aeditabundo, manu sinistra ad mentum Sublata, qui gestus esse solet deliberantium et rem mature ponderantium Graecum hominem e
pallio, poetam e Similibus Staiuis facile agnoscas ). 4egione Sedet mulier personam senis comici, aut aedagogi tragici gremio Sustinens, volumen exigui moduli dextra
manu Protendens, Sinistro Pede Cabillum Concrepans. Quam quidem mulierem operam suam locare poetae fabulam cum maxime docenti apparet ex alia figura mulierculae inter utrumque adstanti et effigiem armariolo inclusam, qua histrionis imago X pressa videtur, ostendentis. Haec quo diutius contemplor e penitius mihi persuadeo, indicari hac tabella poetae dramatici tum iu modis chori constituendis, cui inservit mulier scabili mensuram Seu nume
ros suppeditans '), tum in choragio, personis scilicet ei T
' Contulisse ad hanc figuram non poenitebit statuas Menandri et Posidippi in opere Viscontiano supra laudatas et qua ibi notavit n-terpres doctissinius. Nec pig bit adiisse et portustrasse oculis figuram Euripidis in sigillo aereo, quod exhibuito inhelmanaυι Moni m. Antichin 168. quae plane respondet imagini in tabula Herculanensi. Multa, ut
solent, hariolantur ad eam explicandam Academici Herculanenses, seu Pas qualis . arcantiis, cui, quae hic leguntur, pleraque Omnia deberi in confesso est. Nam hic quoque, ut saepe tibi, confunditur choragus et choro didascalus, tuorum neutri hanc figuram convenire vel ex iis apparet, quae in priore commentatione de utrius lue munere Scripta sunt. In rhythmo si vanilo mitis continθbntur μελοποώια Veterum. Postas Io sirim nemo lio accura ius dentonstravit Lurettio emoir der Acad. d. Inscript T. II p. 247. d. Amst. Mesochori erat vel tibi cinis modiis cantoribus in Chor scellico alitis, Crebra pedum percussione cantus leges monstrare et numeros. Siginam pedis supplosione datum appellabant ἐνδοσιμον, communi omnibus hisc modorum temperamentis vocabulo, v. Alberti ad Hesych. T. I. c. 1224, 19. cuius locis ex Aeliano laudatis addo Luci an de ali. c. 10. T. II. p. 273. et Aelian. Hist. n. XI, 1. p. 609. Rem ipsam Graeci κτυπειν, v. Gesu ad Lucian. de Sali. c. 63. Latini concrepare appellabant, . Cic pro Coel. 27. Sueton. Calig. 5 . Sed in theatrorum strepitu simplici petiti in complosione
vi satisfacere potuerunt cantoribus. Intellexerunt, firmati dos esse pedes in Stiumento aliquo, quo colliso sonus fortior excuteretur Origines rei investigandae videntur in vetustissimis Graecorum theatiis Athenienses κρου πεζιον appellarunt hoc instrumenti genus. Acceperunt, ni fallor, rem cum ipso vocabul a Boeotis, tibiarum canendarum studio per omnem Graeciam celeberrimis. Κρουπεζιον, κρου παLOν, κρου πετιον num Va'riant formae Boeotis proprium fuerunt calceamenti genus , ruSti Cum, Olearum crassitie cogita Francogallorum sabois in incessu valde perstrepens, ἀρβυλαις v. ad Theocrit. ΙΙ, 26. Foes in oecon Hipp. S. v. p. 49. simile. Orro cum Boeoti ob rusticitatem male audirent Athenis, iidemque cum tibiis canerent, isto cane umento ad numeros percutiendos
326쪽
304 Uitu si DOCERE FABULAM vestituentis, AEXOrnando laborantis quo , reserenda est
persona seu larVa in gremio mulieris composita, it effi- gies acioris, quana Stentat tabella armariolo inclusa ).
uteretitur, festive ab Atticis appellati sunt κρουπε ζοφοροι et obtinuit oinde
usus apud ilicos, ut omnes Oleae, quibus Concreparent, mesochori vel χορολέκται, κρου πίςια Vocarentur. Si interpretandus est locus ollucis, variis eruditoria in coniecturis exatus VII, 87. κρου πεζια ξυλινον πο- δημα πεποιημενον εἰς ενδο σιμον χορου Κρουπεζοφορους δ' εiναι τους Βοιωτους Κρατῖνος habes hic auctorem Veteris Comoediae Oetam Z quo dictorium hoc ii Boeotos primum forsan Coniectum est δια τα ναυλητικὰ
κρουματα Fiπεν. Sic enim locus ille cum Is Vossi ad Catuli p. 290. qui pulchre hac de re egit, legendus. SuccesSit ligneae soleae instrumentum urtificiosius cona pactum e ferro, quod pinguiorem Onum ederet, ποδημασιὁηρουν appellat Luci an de ali. c. 83. T. II. p. 313. Sed non eadem sempor illi instrumento fuit figura. Nam quod e Libani novimus, valde discrepat ab eo , quod in Romanorum theatris usurpatum vetustae artis exhibent monumenta. Luculentus sane est locus Libani in declamatione aduersiis Aristi lem pro saltatoribus unde, ut hoc obiter moneam, multa subtilius exquirere potuissent, tui de mimis et pantomimis egerunt nostra aetato T. III. p 385 16. Reisk ubi contra adversarium, qui prominenso crepidis ferrum in saltatore Scenico Vituperaverat, Observat simplicem pedis supplosionem non sufficere ad numeros saltationis rite inculcandos προς ευ ρυθμίαν Sequuntur Verba δεῖ τινα κανόνα ιδ ρουν ποτης βλαυτης ρκ ουσαν irri εργα ζεσθαι. En tibi ferream regulam e soleis longius prominentem, cuius pulsu efficitur sonus. At longe diversa fuit forma illius instrumenti, quod ob scabelli suppedanei similitudinem scamillum vel scabilium appellarunt Roma iii, unde scamillarii inter puras scenicas in Inscriptionibus commemorati, V. Lurm ad Sueton. T. I. p. 702. Eiusmodi instrumentum manifesto apparet in imagine nostrame culanensi. Constabat duabus soleis, rima latior ita inter se discretis, ut fossiculi instar levari et inter se collidi possent. Haec fuit riina et Simplicior figura, quam aperte Stendit nota statua et antiquariorum studiis celebrata, Fauni scabiliaris, quam post Nubenium docte de re ipsa dis serentem de Re est. II, 17. luculenter expressere Mas eius accolla listatue antiche t. XXXV. et Gorrus in us eo Florent T. III. t. 58 59. ab aliis etiam . c. Bartholino de tibiis, Ut coroni in gemini personatis passim recoctam. Nec differt ab hac altera Fauni scabiliaris effigies in marmore a risiensi quod a Masse primum publicatum revocavit sub examen doctus Bonodictinus, Martinus, Eaeplication de divers monumens singuliers
Paris. 1739. . p. 47. repetiit Caylus Necue ii 'Antiquites T. III. l.
7 , 1. Sed flendit nuda haec scabiliorum figura homines quotidian elegantissimarum formarum adspectu fastidiosos. Addiderunt igitur ipsi soleae os homiliis, si V larvam, Cuius ex re iam sonus isto collisi solliculi procedere videretur, quod accurate delineatum cernere est in icone Her culanensi. Hanc si quis pedibus subiectam haberet, standum illi fuit aut sedendum, ut hic mulierem sedere id ei nus, qu0 cum parum intelligeret Masseus, merito poenas dedit Caylussio l. l. p. 272. Lubuit haec paulo accuratius expunere, Cum ipse Salmasius ad Scripti. H. . . II. p. 838. 40. unde hauserunt sua plerique omnes, in discernendis variis κρουπεζίων generibus et figuris parum diligenter versatus sit. Ceteruui docte obsorvavit ea liger ad Virgilii Copai in Antholog. Latin Burin T. I. p. 708. mansisse vocabulum Scabiliorum in lingua Hispallica et Aquita
In prioribus iam monitum fuit, singulis fere sabulis in antiqua certe comoedia et tragoedia, quibus choragi Sumtus praebebant, no a personas
327쪽
Mirum sane videri ossit a mulieribus haec administrata
esse omnia, Cum Oetam actorum opera potius in his rebus usurum suisse Vero consentaneum sit. Sed qui ignorat tibicinas et fidicinas apud Graecos, in conviviis et O messationibus nunquam non adhibitas et in eculiaribus ludis Plaut. Rud Prol. 43. v. ad Terent Phorm. I, 2 36. institui solitas, inprimis gnaras fuisse disciplinae musicae, earumque Operam facilius conducitotuisse ad eiusmodi mi nisteria obeunda, quae Poeta in hac tabella expressus sibi praestari Voluit. Nec Valde repugnem, si qui amicam poetae in muliere contra assidente filii deprehendere videa stur Milii quidem, quotiescunque in hanc imaginem icturae Herculanensis incidi, semper subiit Glrcera quam Menandro in deliciis fuisse novimus. Legitur illius epistola in iis, quae Alciphronis nomine circumferuntur. Venilitatibi Glycera officia sua et D Oetae amat saepenumero Sese in apparatu Scenico ornando pellam contulisse lepidissimo exponit Verba tali ellam nostram egregie illustrantia haec
seu larvas accommodatas nova vestimentorum genera Xcogitata esse poetis, fabularum doctoribus, quae προσωπεῖα et σχῆμα ηα una voco σωμάτιον actoris appellabant Graeci tantum paulatim auctoritatis con sequuta sunt, ut quotiescunque Post longam seculorum intercapedi non fabula istae Veteres Sophoclis, Euripidis et repetendae essent. semper eadem perSona, eodem ornatu prodiret histrio, quo olim exornati fuerant actores, cum primum Committerent istam fabulam. Non abhorret igitur a Vero, graphices ope servatas esse ab illitio istas choragii scenici figuras, quas tralatitias et usu confirmatas semper retinerent poetae posteriores et actores fabularum. Fecerunt idem recentioribus temporibus tali moriones istos seu anni0nes Zaliaria quadripartitos, quibus ante Goldonium tantopere delectati sunt, tabellis pictis identidem proponentes. Nec abludunt ab hoc usu figurae scenicae in sabulis Anglobritannicis singulatim editis statim a fronte depictae. Quae cum nostra aetate fieri potuerint in tanta ingendi fingendi quo absit invidia dicto, sed comparanda est antiquitas tenuitato et ieiuna siccitate, quidni factum sita Graecis, Romanis e rerum arbitris, ubi haec omnia nullo fere negotio ab artificibus, quorum ingens tum proventus, confici potuerunt 3 Atque huc referendas esse ut tabellas comicas, quas pinXit Calates, teste Plinio XXXV, 10. s. 37. quamquam probe scio, aliter de his statuisse Caylus Abhandi zur eschichte nil risi, T. II. p. 44 seqq. 135.). Non haesitavi igitur parvulam tabellam armariolo bipatenti inclusam solebant id in picturis antiqui, quod Vel e cereis nobilium Romanorum ima ginibus apparet eiusmodi armariolis includi solitis, unde formula solennis crire imagines; v. Lips Eleci. I, 29. Opp. T. I. p. 744. referre ad sco-μάτιον et schemam sic enim Latini, V. V. D. ad Petron . . p. 206 Burin et observ. Misceli T. XII. p. 135. histrioniam
328쪽
ενδυς . Caeterum haud poenitebit comparasse tabellas, quae deinceps sequuntur in icturis Herculanensibus. Sic quae statim nostram excipit Tab. XL.), exhibet poetam inexhedra sedentem et ad personam Scenicam, quam ServuSilli spectandam offert oculos adiicientem Spectatu digna inprimis est, quae ad choragii scenici naturami enitus Perspiciendam plus valebit, quam Verbosissima disputatio, tabula LXI, pariter ictoris arte, quam laudibus effert iam
mirichelmannus Monum Ant. . 247.), ac argumenti Varietate et ubertate spectabilis Cernis ibi imaginem actoris tragici solio magnifico insidentis Vestimentis, sceptro et ParaZOni tyrannum Vultuosum callide reserentis. ΑΡ- Picta est e regione mulier genu nixa, itulumque inscribens Pittacio, quod e persona tragica mensae imposita dependet. Iulia ad bellissimam hanc imaginem observari Ροssunt, quae frustra quaeras in spissis commentariis academi eorum Herculanensium. Sed cum ad actorem Parte suas meditantem, non ad poetam ipsum haec pertineant, nolo iam evagari et in alienam, quod aiunt, messem alcem meam iniicere.
Saepius iam monitum est, poetas διδασκαλον valde sibi placuisse iniersonis eculiaribus fabulae Suae accommodandis et effingendis. Addat, si quis aliam auctorita
tem desideret, effingium in vita Sophoclis . LXXL
Idem demonstrari potest e Variis antiquae artis operibus, in quibus hominem adspicias, arvam Seu Personam manibus tenentem Vel cippo aut columnae, cui imposita est Persona, assidentem. Nequaquam Omnes has imagines ad unum idemque genus referendas esse Censeo ), necdum Poeni-
' Primum probo discernenda operibusque, de quibus hic sermo est,
plane eximenda esse puto illa antiquae artis monumenta, ubi nulla addita hominis figura personam scenicam simpliciter cippo, Columellae, men'sulae Vel suggestui, ad quem per gradus ascenditur, cernis impositam. Hic e specio personae facilis est divinatio, tragoedia, comoedia an fabula satγrica indicetur populo, ut norit, quam sabulam exspectet, sub specie PerSonae centCR proponenda. uc refero, quas in picturis Herculanensibus scito dolineatas habes T. IV. ab XXXVI XXXVIII. PerSonas, PrOSCeni Sive orchestra impositas. Orchestram nim ibi indicari puto tribus gradibus, quorum supremo imposita est persona. Per grndus e Ca-Vea ad ipsam orchestram et indo ad prosconium aditum patuisse testis idoneus est Pollux IV, 27. t oscsendit per os populum theniensem obiurgηturus Demotrius Poliorcotos apud Plut in Denteir. c. 3 . . L p. 2 .
329쪽
iet sententiae, alibi iam prolatae in prolusione ac personis 10 scenicis vulgo larvisi. 9.), luribus eiusmodi gemmarum caelatorumque operum eclypis simpliciter indicari tabellam, ii
qua fabularum argumenta ante ludorum Ceni Corum Com
missionem promulgabantur. Sed passim reperiuntur alia, in quibus Oeta doctor, in excogitandis aΡtandisque fabulae suae Personis Occupatus, lanissime nobis ob oculos
miten addo Barthelem Voyage .ci Anach. T. II p. 256. Atque his
quidem e gemmis Ficoronianis annumerandum osse ut Onychem tres larvas mensulae impositas exhibentem ab XXXVI, 1 ubi similes o Spο-nio et Augustino laudat Contuccius p. 68. Vers Latin . Sed multo a pius occurrunt antiqua monumenta, quae personis cippo impositis iungunt Viros, feminas, pueros Vel capita tantum hominum sceni Corum. Horum uberrima est seges in antiquitatis thesauris Laudabo pauca. In opere
Ficoronii huc pertinent XXXVII, 4. LXIV, 1. 2. XLV, 4. et Seqq. tabb. Cupido in Sard LXVIII, 3. 4. LXXXV. in statuis Herculanensibus sLronde e Statue T. II. ab XLVIII adstant duo pueri columnis persona tragica exornatis, ad quas digitos intendunt, perperam ibi a Commentatoribus explicati. Alia dabit Muscum Florentinum T. I. ab XLIV. I. . . . nec dubites his accensere gemmam momoratu dignissimam in Caylus Necuet C ntiquites . IV. l. 56 2. Haec omnia ad actores
ipso Personas suas miro studio exosculantes ess gentesque V Sueton. Neron. 21. optime referri posse arbitror. Sed sunt aliae paulum diversae, in quibus ego ipsum studium actorum partes suas recitantium et gestus ad personam sibi tributam attsemperantium intuor mihi videor. Vido
gemmas Ficoronii XXXIII. 2 3. XXXVI. LX. LXXV, 2 3. LXXXII, 3.
ubi addita etiam reperias sceptra seu baculos incurvos, καμπυλας, ii Signe artis histrioniae v. Casa ub et Ouden dom ad Sueton. Ner 2 .). Adde Mus Florent T. Loab. XLIII, 7. 10. et Catalogum aut3liothecae Sto-Schianae Description de terres gravees n. 130, 1308. Magnum etiam fuit studium illas personas monumentis celebrandi, in quibus praecipue plausum tulissent populi actores. Hinc palmam interdum illis additam reperies in gemmis Fico ron. t. XXXVIII, 3. Quo spectant etiam personae figulino opere vel aere confectae minimi moduli, quas diis Laribus ab actoribus gloria inflatis dedicatas esse ingeniose coniicit Cayltis Necueit 'Antiquites T. I. pl. p. 1 6. vel votivarum tabellarum instar consecratas esse, in eodem opere . III. l. 75 5. . p. 279. Haec omnia
magis ad actores, quam ad poetas doctores referenda esse, nemo infitiabitur. Sed exstant tamen aliarum gemmarum ectypa in quibus perte Poetam agnoscas personas fabulae suae aptantem Talis est in Ficoroniana farragine T. XLII, 3. poeta seminudus, sedens, manu tenens Personam, quam eo tabundus in varias partes versat adstante in cippo alia perSona, ad eandem fabulam haud dubie pertinente. In eundem censum referendae sorsan sunt feminae, saepissime in gemmis obviae, perSOni eXOrnan dis occupatae. Uxores, vel amicas auxiliatrices poetarum his exhiberi auguror. Atque his accensendae etiam gemmae tantum non omneS, quas
Naspius diligentissime collectas explicavit assio' Catalogue n. 35 1 3558 p. 239. Nec praetermittendam esse puto gemmam ii Signem, quam dedit Caylus Necti ei T. V. pl. 86 adde Ficoron. t. 20. Septem ibi vides personas comicas scite in eadem gemma dispositas, de quibus acute, ut solet Caylus p. 248. Je cro irais, que luteur 'tinc Comedi afait representer tot scies acteurs, d ιnea iece u i auolt composee, et donii eloti si salte, su'elle vi servit 'anneati. V
330쪽
ponitur. Lubet iam unum depromere marmor Rondani nianum, quod Post Bellorium et Iac Gronovium limatius edidit Irimo relincinnus Monum Antichiis I92. Habes ibi poetam Graecum e alli Statim et crepidi agnoscas,
Oculis in personam iragicam, quam manu leVatam tenet, defixis. Probe in mensa duae personae ita collocatae Sunt, ut eas quoque ad poetam reserendas esse facile intelligas. Stat e regione femina ad declamantis speciem composita, quam cum Romano culi indutam ad poetam Graecum Proprie non pertinere arbitrer, Parum Nunc morabor. Dubius haesit Winckelmannus p. 252.), poetamne reserret auactorem hoc marmor. Sed in actorem vix cadit optio plurium personarum ). Accipit is a uoctore Poeta eas Partes qua optime Sustinere posse censetur. Poetam igitur in hoc marmore Contemplamur, Personas lures luribus actoribus distribuentem. Tres ergonas, unam in manu Poetae, duas in mensa, ita explicat inckehia annus, ut duas tragicaS, unam comicam esse autumet. Sed quam PersO- 12 nam esse putarit senis comici, potest eadem e Polluce re
ferri ad senem tragicum ) Quid mulia. poetam Veterem
' Ροetis tantum, qui sabulas docebant, non actoribus licebat partes disponere. Probant hoc multa selerum loca priore iam dissertatione laudata . I 5. Addam unum insignem Luciani Necyom. C. I 6. T. I. p. 479.:
actor modo regis, modo servi personam sustinet πω του ποιητου κεκε
λευσμενος Titubavit in his Barthelenitus Voyage . . n. T. III. p. 268 qui nec Plutarchi locum, nec Demosthenis satis assequutus est, unde colligit, tertiarum partium actorem a priorum partium actore mercede conduCtum eam personam sustinuisse, quam illi o πρωταγωνιστής imponere Voluerit. Μισθωτος appellatur a Plutarcho tertiarum partium actor T. II. p. 8I6. Frs non propterea, quod a primarum partium actore mercede conduceretur, sed quod ipsi chorago, Vel quicunque sumtus Cenae suppeditaret, mercenariam operam locaret. In loco Demosthenis autem de sals legat. p. 226. . 232. . edit. Wolf hoc tantum nomine pungitur Aeschines, quod vile του τριταγωνιστου munus subierit, maioribus scilicet partibus impar. Sed dici non potest, quantum tenebrarum Ossusum sit huic universae quaestioni de primarum, Secundarum, tertiRrumque 3rtium actoribus, in quibus Oecutiun vel doctissimi interpretes. Unum tenendum, in scriptis διδασκαλίαις fabularum Graecarum designatum esse, quae primae, quae secundae in singulis fabulis essent partes. Imitari debuissent hoc institutum recentiores Tragicorum graecorum editores. Sed de his alibi uberius.' Ρoll. IV, 137. commemorat personam tragicam senis, paedagogii Scilicet, cui si quis marmor nostrum conferat, omnis statim illi Ximetur ScrupuluS, nec dubitabit, senem διφθεριαν in Tragoedia indicari per-ε0na illa, quam comicam esse putat inck. Caret γκω, Seu protuberant illo crinium nodo in vertice, tragicis solemni Habet περίκρανον,