Opuscula et carmina latina;

331쪽

tragicum in hoc anaglypho nobis proponi arbitror, nec facile mihi ei suaderi patiar ternarium illum ersonarum

numerum temere a Sculptore eXpresSum esse. Reserendum

sorsan, nam quis rohibet hariolari in re parum expedita, ad τριλογί Tragicam, seu trium dramatum Tragicorum' seriem. De femina adstante unum hoc ratum fixumque maneat, illam ad ipsam fabulae commissionem referri non posse. Nunquam actitasse in theatris Graecis feminas nec immixtas fuisse, quod quidam temere affirmarunt, in choris Scenicis regi 'Dstελικέ', satis lique ). Mimas in theatrum induxerunt Romani, sed a palliatis O-galisque fabulis agendis Romae etiam lane emotae egregataeque fuerunt feminae. Verum igitur attigisse videtur Winckelmannus, figurae, quam hic intuemur, muliebri

Sensum subesse allegoricum ratus. Miror iamen, eundem 13

Ρaru in haesisse in habitu Romano mulieris a poeta alliato

et crepidato vel hac una re multum abhorreniis. Enimvero quae hactenus allata sunt monumenta e tustae artis, ad eam tantum διδασκαλιας scenicae artem

quod pileolum scito expressum videas in marmor Compara reliqua nasum crispatum, supercilium altius elatum. Pulchre sibi respondent omnia. Tralatilia sunt et ad nauseam repetita, quae de tetralogiis Tragicis vulgo tradi solent. Vide si lubet, qui laudantur in Fabrici Hartesiano T. II. p. 19 . Unum hoc loco tonendum, omisso interdum dramat Satyrico, quod tribus tragoediis additum efficiebat τετραλογίαν, tres illas tra-goodias simul editas ad liquidum hoc perduxit in iningius stes o Aristotie' Poeti p. 475 seqq. communi τριλογίας vocabulo appellatas fuisse. Censum eiusmodi tragoediarum per trilogias enarratarum iniisse Aristarchum et Apollonium docent scholia ad Aristoph. an. 1155 Et apte congruunt cum hac sabulas tragicas enumerandi ratione, quae de Aristophane Grammatico latonis dialogos per τριλογίας recensente, perhibet Diogenes Laert. III, 56. Hoc certe apparet, morem a doctissimis lexandrinorum grammaticis usurpatum, non alienum fuisse a sculptoris trilogiam eiusmodi in marmore exsculpentis doctrina et ingenio. '' Feminis apud Graecos nec spectatricibus esse licebat in fabulis scenicis, quod nuper diligentius demonstravi in libello menstruo de tetitsche Merkur 1796 Ianuar. nec histrioniam facere et cantare in choris. Amrmarunt posterius Academici Herculanenses ad Pitture 'Ercolano T. IV. p. 199. not. 7. Male. Nam quem e Pseudoaristotelis libro de mundo c. 6. p. 2Α6. Kapp. laudarunt locum, pertinet ille ad choros cyclios iu sacris, ad προςοδια cet. Nec multum iuvat Seneca p. 8 . p. 366. qui, si quid vitis in verbis magna Obscuritate laborantibus, ad cantatriculas scenicas sui aevi locum retulit Veteris Itilosophi Graeci. Et temerariunt foret colligere quicquam e verbis συγχορευτρια et τριτοστάτις ex Aristo

phanis deperdita sabula a Polluce IV, 106 laudatis.

332쪽

310 quin si DOCERE FABULAM PROLUSIO OLTERA.pertinuere, quae cernebatur in choragio et actorum personis adornandis. Restat ut monumentum laudemus, ubi Ροeiam doctorem fabulae VerSus e Scripto Praeeuntem, Cir- Cum Sedente discentesque videas actores Exstat illud in PraeStantissimo saepiusque iam laudat Opere Caylv8

ilionyche ricolori, ulcherrima caelatura scam C appellani quam elegans harum rerum spectator Caylus manum Graeci artificis ostendere intelligenter ronuntiat. Oeta exhedrae seu hemicyclio, communi poetarum sellae V Fi- Coronii genim. i. LVII, 3.), insidens praelegit e volumine ποιηιιατι, tappellat Aelian. V. H. II, 30 loco notatu digno), digito ad auditores sublato, artes fabulae. Auditores ad

Stant utrinque actores duo carmina, quae recitantur a Poeta,

penitus imbibentes, quod declaratur vultu et corpori ad ausculiandum compositi habitu Personas ut diligentius operam dare Ροssint doctori, a fronte in verticem reiectas gerunt ). Utrobique scenam seu cubiculum, in quo haec Peraguntur, Xornant hermae symbolis quibusdam, quid negotii lii gerant homines, aperte significantes. Altericippo imposita est persona, quantum in tenui et subtili cae

latura animad Veriere possumus, senis comici Alteri interminum quadratum conformato inest signum Priapi vel dei rustici Basi insculpta est ergona satyrica . Acuta Stanimadversi Caylus si ad h. l. argumentum operis SSe Romanum, sed a Graeco artifice addo ad Vetustius exemplar scite caelatum. Unde hoc quoque iure nostro Olligere posse videmur, non a Graecis tantum, Sed a ROnaanis etiam, perpetuis in re scenica Graecorum imitatoribus, hanc fabularum discendarum rationem frequentatam fuisse. Idem confirmant duae gemmae rarissimae in thesauro antiquario, bonarum rerum, quas vix alibi reperias v. For-

niano, nunc O nleZian in Britannia, quarum accuratam

) on desunt exempla in aliis gemmis eundem personarum in osti-τ3m capitis partem retractarum habitum manifestantiuna Laudavit nonnulla aspius in assie' Catalogit n. 365b. 60. 62 63. Ova hinc auctoritus accedit iis, qua alibi de persoliarum Scenicarum Structura et coagmentatione fusius disputavimus.

333쪽

DE ACTORIBUS

PRII ARUII. SECUNDARUM ET TERTIARUM PARTILΜ ΙΝ FABULIS GRAECIS

Una sere nostra aetate nobis relicia est,ia, qua Veie 2 ruin Graecarum Latinarumque Iiterarum Sores contemtOresque aggredi et importunas illorum Vociferationes, quibus tetricas istas nugas abiicienda ei in malam rem milien das esse clamitant, compescere OSSumus et retundere. Ostendendum scisicet, iterumque atque iterum illis inculcandum, multa adhuc Superesse in Veterum monumentis, unde quotidie proficere, unde in ublica et rivata disciplina exemplar nobis, quod intueamur, eligere, unde in bonarum artium rerumque Pulcherrimarum inVeStigatione egregie adiuvari possimus et exacui. Sic, ut in eo iam subsistamus, in qu excutiendo eXaminandoque Per aliquot iam prolusiones peram posuimus, C Scenica Veterum immane qualitum differt a nostratium in eodem genere elaborantium artificio, et tantum abest, ut Veteribus in re iam levi ei Di vota, Sic enim Vulgo taxare Olent histrionum iudia, palmam praeripuisse gloriari possimus, ut hac quoque in re Praeceptis illorum aegre careamus et, si quid in theatris nOsiris titubatum sit, statim intelligamus, haec caveri potuisse

n. 356 . 65. lavabit audire ipsum Raspium, cum liber iste sit non

in manibus omniunt, qui haec legent. The ehearsing a Comedy, rrather a distributior of the paris. The poet in the philosopher' cloah en scenam vere Graecam sit be fore a terni distributing them to sis actor an actresses fides sit apud auctorom), who hane no theis maskson their faces, ut thrown n the rotun of thei heads. Λ ver curious cngravitag. Sequens gemma ad idem argumentum scalpta quatuor tantum figuras habere dicitur p. 240.

'' Prodiit Vimariae a. 1797.

334쪽

poetis et actolibus, in risca illa arte, qua Graecorum lioininum cena nairunt in Diodum olim XSplenduit, probe 3 subactis et exercitatis ). Quae cum ita Sint, age, nunc quoque Xpromamus aliquid e re scenica Veterum, in qua pertractanda cum hactenus, quotiescunque nobis de hisce literulis nostris commentandi sese nobis Obtulisset occasio, Strenue desudaverimus, nunc quoque non oenitebit nos Operae nostrae, dum Viri doctissimis, quorum suffragiis adhuc mulium recreati Sumus, illam probare nobis con

tingat. Reserti sunt libelli recentiorum, qui de arte histrionum

in nostris theatris adllibita iudicium tulerunt, querelis gravissimis de insati vanae gloriolae aucupio, quo eXcoecati id tantum speciare solent actores, ut prima Paries, in quibus magno boatu gesticulatione frigida deblaterandis sto Iida eorum sese venditare possit iaciantia, aliis e grege actoribus praeripiant. Ita enim sibi persuaserunt, non desorespectatorum plausus et significationes, dummodo personam sibi imposuerint magnificam, ampulla et SeSquipedalia Verba Profundentem, et sententiarum pondere Vel VeSiimenio- Tulli Spe Cie aures oculosque imperitorum percellentem. Sic

sumum vendere et verba dare cupiunt inhianti popello. Sed

dum Onmes easdem paries sibi tradi Voliuit, et secundarum vel tertiarum adeo paritum actore CSSe magnoΡere graVan'

' Νon defuerunt recentioribus etiam temporibus, qui omnia ad veterum theatrorum normam exigenda esse dictitarent in nostris ludis scenia Cis, sed magnopere peccarent in eo, quod ea in veteribus imitanda proponerent, quae nimis abhorrent ab ingelii et palato nostratium hominum. Quo factum est, ut putida illorum et abnormis plane haberetur diligentia.

Talis fuit Hedelinus ille Abbas PAubignae, qui cum Richeliae gratia

valde floreret, et multa passim de veteris theatri instauratione non in-dOCte, sed praepostere tamen effutiisset, vide librum eius ratique duthciatre, Amst. 171 a Menagio acri censura perstrictum tandem Omnibus fuit derisui, cum fabulas procuderet ad antiquam rei scenicae legem concinnatas. v. Voltatre Sicci de Louis XIV. T. II. p. 365. Maiorem Sollertiam in comparatione scenae Graecae et Francogallicae instituenda probavit idoneis harum rerum arbitris Abbas duo os, qui tertio volumine praeclari operis e seaeions critique surra pein ture et a pocsi multa veteribus annotavit, quibus nostra scena ornari queat et expoliri. Plura in eandem rem congessit Pyeus, Vir doctus Britannus, in Cotii mentario ad ristololis poeticen scripto omnibus tamen, qui in eodem urgumento Elaborarunt, antecelluit effingius noster. Nam quae in dram ut urgia disputavit ad auctoritatoni Aristotelis constabiliendam, firmissimo Subnixa Sunt fundamento, nec labefactari poterunt argutis uliolum tuaestiuiiculis.

335쪽

tur, magna inde malorum vis ingruit in theatra nostra, clandestina histrionum maligno dente Sese invicem arroden tium odia, iurgia, rixae, gratia male Saria, bellum, aX rursum, quo sit ut citius inter horologia con eniat, quam inter histriones eiusdem gregis. inciarum pensi habent,

quid facio opus Sit, ut communibus actorum studiis eandem fabulam agentium ulchre inter se congruant et conspirent omnia, ut ne quid emineat, quod Offendere PoSsit spectatores ), Vel negligatur, quo neglecto tota claudicet fabula. 4Hinci enitus exulat e theatris nostris elegantissima illat artium congruentia et aequalitas Francogalli haud inepti sane huius rei artifices insemble appellant), Sine qua nulliina plane elegantioris artis opus placere Potest Spectatori, intelligentia rei praedito. Spes igitur est haud vana, me gratiam aliquam initurum ab antiquitatis iudiosis, Si ita ratione spua Graecos et o nanos inter Mularum actore partes distributae et quo ruine peractae sint, diligentiusquam adhuc ab antiquitatis scenicae investigatoribus a cium esse deprehendimus exponam, idemque libe-' Hoc vitium, quo nullum pestilentius et exitiosius amavit artomscenicam, Ulandius, laudatissimus Germaniae nostrae Roscius , graphice delinoavit in libello vernacula lingua conscripto Frag mente liber Men- schendarstelluri au de deuischen Buhnen s. IX. P. 109. seqq. Nomen illi indidit o re ipsa petitum et valde appositum: die Nollensuchi.'' Verbi causa, si hiis secundarum partium actor, spectatorum culis animisque in rem maioris momenti, quae cum maXime in scena transigitur, defixis, sanna aliqua ridicula vel gestu Comico risus captet assidentium et reliquorum actorum colloquia Odiosus interturbet. Dici non

potest, quantum vulgo peccent in his histriones, inprimis illi, qui gratiosi sunt apud auditoros et favorem illorum deliramentis suis non defore, facile intelligunt. Praeclare hac de re disputavit peritissimus artis scenicaonpud Britannos magister, Ioydius in libello bonae frugis pleno the Actor, inscripto, in quo haec quoque cap. XXX. p. 277. memoriae prodita legimus: It is ron for an actor, b euer o good a Strohe Orbye- play, ο ake in the attention Irom another, hom the conductos the iece mahes more important. '' diolo iam laudare Fraldum Bulongerum, aliosque bene multos, quos in Thesauris et in Fabriciana bibliographia notatos reperias. Ominasse sufficiat Barthelemium in praeclaro opere, quod iter nacharsidis per Graeciam esse Voluit, cap. LXX. T. VII. p. 26 . Seqq. Cuius errores aliquot in sequentibus notare, eo magis necessarium esse putavi, quod hic liber omnium iam manibus teritur, et si qua parum subtiliter in illo tradita sint, facile sparguntur et obsident tironum animos. Adde sis

ti Oelerum, V. l. qui in dissertatione de re scenica eterum, quam adie

cit Chrestomathiae ramaticae e poetis Latinis excerptae Stendat ii 179δ.

336쪽

rem, nuper admoduin in libello similis argumenti datam ). Atque ut ab eo Ordiamur, quod iam in priore aliqua

prolusione monitum est, ab initio poetae Graeci, qui uocerent sabulas Suas, sibi elegerant discipulos, id est, actorum gregem Θιασον perhonorifice appellat Ister in vita antiqua Sophoclis P. V. eu Briarich.), quos Variis Xercitationibus subactos et condocefactos in cenam, Chor a chora-5giSaecepto, Producerent. Pendebant actores eiusmodi a nutu doctoris seu Poetae, qui cum ingenium cuiusque et indolem probe perspectam liaberet et exploratam, in distribuendis partibus opitule dignoscebat, quid valerent humeri cuiusque, quid ferre recuSarent. Nec abhorret a Vero, Po- Sterioribus quoque temporibus, quibus poetae scenici nullo

amplius necessitudinis inculo cum grege actorum coniuncti CSSent, Oeta tamen hoc Semper quasi iure suo sibi sumsisse, ut quas artes cuilibet actorum demandatas vellent,

ipsi distribuereni ). Clamant hoc loca veterum, etsi multa passim occurrunt dissicilia, in quibus exΡlicandis vel do

ctissimo aqua haereat, quo referendam SSe utarim Ortitionem histrionum, in qua explicanda multum iam Iaborarunt veteres Grammatici, recentioresque interpretes ).

hanc quoque rem attigit p. 553. seq. Sed quo diutius et diligentius eam

EXCutias, eo veriora esse intelliges, quae olim iam pronuntiavit Criticus inter paucos celebrandus Io. r. ronovius, qui disputatiunculam hac de ro instituturus Observati in Scripti. Eccles C. 20. p. 28 . haeCC praefatur: Rem notam et Nulgatam pasSim appellant et tamen adeo parum eaeplieita est, tit mihi cupienti aliquid dicere propemodum aqua haereat, et metus oboriatur, ne quid dicam alus, quod me post minus dixisse

satius est.

' Poculiari dis ortatione me hac de re acturum esse promiseram in libello didascalico de Issiandi actione scenica p. 217. '' Duo iam indicasse sufficiat loca, Aeliani unum V. H. II, 30. p. 105. ubi de Platone, sabulis scribendis in adolescentia operam dante, disserte affirmatur τετραλογίαν εἰργασατο, καὶ μελλεν ἀγωνιεισθαι δους ξδq

τοῖς ποκριταις α ποιηματα, unde apparet, Platonis tempore, quo poetis nullum aniplius cum actoribus intercedebat commercium , eundem tamen partium inter actores distribuendarum morem obtinuisse alterum Alci-

phronis III, 71. p. 448. ubi poeta Comicus Lexiphanem comiter exceptum partes docet servuli in fabula Liberalibus insequentibus in scenam producenda. Atqui omnes istae epistolae scriptae esse finguntur tempote Menandri, Philemonis, seculis aliquot post scenae Atticae primordia interiectis.' ' Veteros istos Tragicos et comicos poetas suos sibi addictos et in Perpetuum quasi ni ancipatos habuisse actores, exempla Cephisophontis,

337쪽

IM FABULIS GRAECI s. 315

Utcunque anaen hoc satis apparet, oetarum fuisse 6 scenicorum, sabularum, qua docerent, Partes Pro lubitu

qui Euripidis fabulas perpetuo agebat vid. Thom Mag. in vit Euripiois p. 51. d. Barnes et literas ad hunc Cephisophontem ab Euripidescriptas in spuriis epistolis, quae tribuuntur Euripidi T. II. p. 502. d. Beck. et Cratetis, qui cum diu Cratino poetae contico in fabulis agendis operam dedisset, ipse tandem factus est Oota vid Schol ad Aristoph. Equit. 35. et in Fabrici IIarlesiano T. ΙΙ. p. 429. satis demonstrant. Sed procedente tempore mos invaluit, ut actores in arte histrionia probe

exercitati mercede conducerent alios Ctores, quorum operam locarent

choragis ad eas . quas festis diebus producturi ossent fabulas. Hoc ii luido apparet e loco Plutarchi in praecept polit T. II. p. 816. ubi rofert Polum actorem celeberrimum Conductitium habuisse I ιισθωτον actorem alium, unde facilius intelligitur, quo ni odo idem Olus biduo, quo egisset, magni talenti mercedem accipere potuerit. v. lut in Vit. X rhet. p. 8 8. B. Nam verba δυσὶν ημεραις γωνισάμενος accipi de actore primario et

suam et viliorum clorum, quos ipse ConduXerat, Peram pro mercede

illa locante. Sed sive soli essent, sive alios sibi adsCivissent actores, non poterant produci a poetis pro lubitu, sed quotannis eodem, ni fallor, tempore, quo tribus Atticae choros sortiebantur, fiebat etiam sortitio actorum, quam ita factam esse puto. Profitebantur poetae, in magnis Dionysiis de his enim sermonem osse, quoties καινοῖς τραγροδοῖς Certatum esse perhibent veteres, post Iemstem hi si ad Luci an T. I. p. I 66. s. et Nuhnkenti Observationes in Auctario ad Hesychium nemo dubitat in certamen descensuri, et fabulas novas commissuri apud Archontem τον πω - νυμον, Cuius, ut Aedilium apud Romanos, ludorum scenicorum inspectio fuit. Si sceptae essent illorum sabulae nam interdum repudiabantur,

quod appellabant f ορον ου ἔλαβε poeta v. Casaub ad Athen. XIV, 9. p. 908. Petit. Lem. Att. p. 352. d. Vess.), tum tres illi vel duo poetae tot enim erant, qui vel tetralogiis vel singulis tantum fabulis inter se certarent. Vide sis loca diligenter collecta a Barthelemi in Memoriis Academiae Inscriptionum T. XXXIX. p. 18 I. inspiciente Archonte,

sortit accipiebant tres actores, primarum, Secundarum, tertiarumque partium scilicet. Nam si quae aliae in cenam prodirent personae, actorum nomine non censebantur. Quo facto partes illis distribuebant, fabulam quo docebant. Manifesto haec omnia declarari possunt ex Hesychio T. U. c. 666, 17. et Suid T. II p. 607. quorum Uterque s. v. εμήσεις πο- κριτων haec habet: οἱ ποιηταὶ τρεις ἐλάμβανον ποκριτας κληρω νεμηθέντας, πο κρινομένους τα δράματα urgent hoc grammatici, ut hypocritae s. actores probe disCernantur u χορευταις, quorunt, quamvis in eodem dramate saltarent et canerent, prorsus diversa tamen fuit ratio covd νικησας εἰς τουπι ὁ ἄκριτος sine sortitione, ut recte explicavit Hem- Sterhus ad Lucian. p. 167. 6. παραλαμβάνεταρ. Postrema verba Hem-sterhusius et Larthelemius Voyag. d. j. An T. VII. p. 267. de poetis accis piunt, quorum qui in Commissione fabularum superior discesserat, in posterum sine sortis discrimino suos sibi actores legeret. Sed pace tantorum viroriun dixerim, ego postrema malim referre ad ipsos actorei3, quo etiam e communia structurae legibus pertinet illud ων. uto igitur sensum Verborum esse, actoribus, quorum opera poeta vicisset, hoc quasi praemium datum esse, Ut sequenti anno sorte non acciperent Oetam, qui fabulam illis traderet, sed ultro operam suam addicere possent poetae cuicunque. Fugit viros doctos, actorum etiam fuisse victoriam in sabularum Commissione, non poetarum solum, ut patet o luculento loco

Plutarchi in vita toxa n. c. 29. . IV. p. 293. Hult ubi in ludis scenicis, quos in Phoenicia spectavit victor, duo celeberrimi illius aetatis coiiunu-

338쪽

316 DE ACTORIBUS PRIM SECU D. ET TERT PARTIUM

distribuere, et caVere Sedulo, ne quis imparatus ei illotis, quod aiunt, manibus ad haec usarum et Bacchi sacra ac cederet Manifesto hoc declarat locus Luciani in Necyom. C. 16. T. I. p. 479. , inor Saepe te Diuisse triagicos actore8, qui, prout usus fastiliarum ῬοScerit, Nunc

contes , tilia Priami sunt, aut Agamemnones; idemque, qui paulo ante Cecropis aut Erechthei spe

ciem prae Se tulerat , confestim Servus proclire solet a

mata illa hilosophorum, Stoicorum in primis, Vitam cum fabula, homines cum actoribus comparantium, ut illii lar riani in Epicteteo Enchiridi c. I T. P. 54. Histi. , nemCratote iactorem CSSefabulae, to αν θελχοὶ ὁ διδασκαλος, ubi conserenda Sunt Omnino, quae disputat ad illum locum Sim plicius c. 23 1'. I 27. Salui. O in εκλεξGσθαι των et ποκρι-

- ουχιδασκοντος το δραμα εστι. Pluscula collegit dili gentissimus in hoc placito explicando Carpetor ius ad Aristonis Chii paradoxon s. ΙΙ. c. 4. P. 264 seqq. Sapienter admodum hoc excogitatum fuisse ab antiquis, non est, quod multis demonstremus. Obsecundare debebant et morige rari poetis actores, quos, nisi doctori nomine plane indigni haberi vellent, singulorum actorum indolem et sollertiam enitus cognitam habuisse, consentaneum est. Hic versutiis istis, et malignis obtrectationibus, quibus hodie

actores eiusdem gregis QSe mutuo Petere, et Paries, quas

quilibet sibi praeoptaverit sibi invicem ereptum ire solent nullus lane relictus erat locus ) Nec poterant iram inniorantur actores, Athenodorus et Thessalus, quorum posterior cum iudicum sententia inferior discessisset, valde hoc pupugit Alexandrum. Hicnperte habes thenodorum νικωντα, Thessalum ενι κημένον. Simul Apparet, habuisse actores istos greges Sibi auctoratos, cf. Arrian de Exped. l. VIII, 7. p. 5 0. d. ron ubi diserte nominantur ποκριται τραγωδίας καὶ κωμα ὁια πάμπολHοι, qui ad Alexandrum Darii victorent confluxorint. E Pollucis vero loco IV, 88 de Hermone, histrione comico, qui λαχων μετα πολλους, Subit evocatur, satis apparet, non solum de poetis, sed etiam de ordine, quo fabulae sibi succederent, sortitos esse Rctores. Caeterum vix est, quod moneam, sapienter istam sortitionem ab Atheniensibus institutam fuisse. Hac enim via infinitis rixis ot machinationibus occursum esse, quibus, Si poetis actores eligere licuisset in certamine sce)ιico, ianua aperta fuisset.' Temperare illi non possum, quin adscribam verba Engclii nostri, idonei liarum rerum arbitri in libro theotisce scripto deen u ine Mi-

339쪽

IM FABULIS GRAECis. 317

poetam pSum conceptam temere essii iidere in sabulam; quod hodie interdum fieri idemus ab acioribus, de indu

stria peccantibus, ut aegritudo inde Oriatur cohortis suae magistro, Vel misello poetae, qui forte bilem commovit hi sirioni. Non serebat eiusmodi socordiam aut sinistros mores opulus in theatro. Ingens statim oriebatur urba. Sibilis et psistoritia, quam Cicer Vocat fSttila, Pedum Supplosione, clamoribus eiiciebantur. Quin agris caesos

et Iapidatos esse interdum malos actoreS, memoriae Proditum legimus ).

mi T. ΙΙ. cap. XXXIX. p. 194. Postquam multa disputaverat de officio

' Tenendum hic est, pociatores cum in poetas ipsos, tum in actο- res iudicium sibi arrogasse. Quae quidem minime sunt confundenda, quod fecit Barthelemius Ioyag. d. . An T. II p. 276. qui locum Aristophanis de Magnete poeta Comico in quit. I9. malo intellexit de comoedo. Sed explodebantur interdum actores, quamvis poetae fabula per se non displiceret, quod diserte affirmat Lucianus in Nigrin. c. 8. . 47. Quo magis ea res sollicitos habuit poetas , quibus magni constabat haec actorum stoliditas. in intelligimus, quod lato dixit in Charmide p. 468. C. ργέ-

pius enim conqueritur lato de auditorum licentia, ingonti clamore iis, quae sibi displicerent, obstrepentium. Vide de Legg. II. . 659. T. VII.

p. 72. 73. O. et de Legg. III p. 700. C. p. 15 . ip. ubi laudat maiorum modestiam, ου συριγ ῆν pulchre Ciceronis pastoritiam sistulam in Epp. ad Att. I, 16. comparavit iam Muretus Var. Lect Ι,19. ουδε τινες μουσοι βοαὶ πληθους. Varia contumeliarum, quibus afficiebant actores male titubantes, genera recensuit Pollux IV, 122. Nec tumultuari desinebant, priusquam actor, qui standerat illos, Cenam relinqueret, idque vocabulo in hac re proprio appellabant εκβαλλειν , Latini eiicere. Exempla si desideras , abunde suppeditabit iseherus ad Aeschinis Dial. III, 12 p. 1 . d. nov. Sed notatu in primis dignus locus Pollucis do Hermone Comoedo IV, 88 qui, cum in postrema sabula, plures enim in

Certamen veniebant, partes ei agendae essent, discesserat forte a theatro, dum priore peragerentur, vocis exercendae gratia. Sed cum exigerentur reliqui, qui ordine priores erant, actores , subito illum evocavit populus, των προ αυτου πάντων ἐκπεσόντων, Ἐρμωνα ὁ κῆρυξ ἀνεκαλειτο. De λιθοβολια multi multa iam annotarunt . . Casai bonis ad then.

VI, n. p. 431. et V V. D. ad eiron. c. 90. p. 437. Addo Demosth de falsa legat. p. 449, 20. Sed et flagellis caesos esse iussu Agonethetarum actores, qui defuissent partibus suis, in primis si deorum ea sonam, Iovis, aut Neptuni, aut Palladis sibi impositam deturpassent, efficitur odisertis locis Luciani in iscat. c. 33. T. I p. 602. et in pologia pro

340쪽

Sed alius ii ii ibi iniici poterit scrupulus, qui me

saepius iam sollicitum habuit et exercitatum. Pro lucebantur fabulae in scenam non solum Athenis, sed in aliis etiam per universam Graeciam Oppidis. Atqui non ubique prae sto erant poetae, qui parte aSSignarent. Nec novae Sem Ρer componebantur fabulae. Iterum iterumque repetebantur, quarum auctores iam dudum fato functi essent. Quis quaeso in eiusmodi fabulis aries actoribus distribuebat pEnimvero non est, quod Valde laboremus. In promtu est responsio. Oeta etiam Si absens erat vel mortuus, tamen Partes assignabat Singulas. Quaeris, qui hoc effici potuerit: Audi, et scenicam Veterum mirare Sapientiam. Habuit, ut inter Omnes constat, cena antiqua Graecorum tres

actores inde ab Aesch3li iam et Sophoclis temporibus rite

constitutos. Sed quamvis omne actorum nomine Censerentur, mulium tamen abfuit, ut eodem loco et numero haberentur. Qui hirima recitaret, laterumque viribus et tota actione Praepolleret, actor fuit prima rum ps lium S

cundas agebat, qui paululum illi esset inferior. Accede hat tortiarum actor, longe deteriore conditione, quams priores illi duo Iam vero in omnibus, quae populo ex-

' Optima mihi vidotu definitio I. Tolli ad Lucian de Calumn non

temere cred C. 7. T. III. p. 13 . Ctorem primarum partium esse, qui plurima in aliqua fabula recitaret. In eodem enim reliquae praestantissiminctoris cernobantur Virtutes et pulchre respondet verbis Asconii ad Cist. Diuinat in Caeci . c. 15. T. I. p. 325. GraeV. Est persona primarum partium, quae saepius actu regreditur, secundarum et tertiarum, quae minus minusque procedunt. Atque hinc etiam explicanda est appellatio πρωταγωνιστης, δευτεῖαγωνιστης, τριταγωνιστής. IIρωταγωνιστής tunc demum dici coeptum est, cum Aeschyliis alteram personam addidisset Thospidis invento. 'Aγωνισταὶ enim, quod vel ex olluce satis constat, Omnes appellabantur actores CL HesyCh. T. I. c. 80. cum nota. Iam Vero πρωταγα νιGTO Vocabulum plane nulliam esset, nisi accessisset iam

δευτεραγωνιστης. in eXplico locum Aristotelis in oetic. c. IV. do Aeschylo τον λογον πρωταγωνιστὴν παρεσκευασε, quod nolim cum Τwiningio not. l. p. 197. accipere de eo, quod την λεξιν the recita tive par of the drama' chori canticis longiorem et praecellentiorem effecerit Aeschylus, sed simpliciter interpretari de fabulae vel dialogi partibus, quae actori principi traderentur. Non multum abludit a sententia nostra Lessingiana horum vocabulorum interpretatio in ita Sophoclis opp. T. XIV. p. 367. seqq. Caeterum multa se definitione nostra declarantur, quibus, si aliter rem Xplices, magnas offusas esse senties tenebras. Sic, quam ipse Olim professus sum, iam retractare cogor sententiam, Ctores iuSSu poetae saepe partes ita inter se commutasse, ut peritior artifex Secundas geroi deteriore primas agonis. olloboro pus esse diceres poetae, qui talia comminisceretur Fraudi mihi fuit fragmentum Bionis apud

라틴어 텍스트