Orationes, cum aliquot deperditarum fragmentis

61쪽

Ε ΤΩ ΠΙΛΟΥT. BIΩ ΤΩ ΔΕΚΑ ΗΤΟΡΩΝ iχρόνον εἰπεῖν ου ἔχω, ουδε δη περὶ του βίου τουανδρός, οἰός τις ην, ουδε περὶ της προαιρεσεως των πολιτευμάτων, ουδ αρχην εἰ προείλετό τινα πολιτείαν, ουδ λως περὶ των τοιούτων et δενὸς διατο μηδε τοιαυττὶ περιτυγχάνειν στορία ουδε γαρ ὁ

τοῖς Ἱσοκράτους μαθητὰς ἀναγράψας Ερμιππος, ακριθβης ν τοι αλλοις γενόμενος, περ osδε του ρήτορος ουδεν εἰρηκεν, ἔξω δυοῖν τούτων, τι διήκουσε με- ισοκράτους, καθηγήσατο δε ημοσθένους, συνεγένετο δε τοι αρίστοις των φιλοσόφων.

Ισαῖος χαλκιδεὴς μεν ν το γένος , παραγενόμε νος δ' εις θήνας και σχολάσας μεν σοκράτει ζηλώσας δε Λυσίαν κατά τε την των νοματων αρμονίαν καὶ την εν τοις πράγμασι δεινότητα, στ ει μη τις εμπειρος πάνυ του χαρακτῆρος των ανδρῶν εἴη ουκαν διαγνοίη πολλους των λόγων ραδίως ὁποτέρουτων ρητόρων εισίν. ηκμασε δε μετὰ τον Πελοποννησιακον πόλεμον, ως εστι τεκμήρασθαι ἐκ των λόγων

αὐτο καὶ μέχρι της Φιλίππου αρχῆς παρέτεινεν.καθηγησατ δε ημοσθένους ἀποστὰς της σχολῆς ἐπιδραχμαῖς μυρίαις, διὸ και μάλιστα επιφανης ἐγένετο.

αὐτὸς δε καὶ τους ἐπιτροπικοῖς λόγους συνέταττε τω Aημοσθένει, ως τινες εἶπον. καταλέλοιπε δε λόγους ξδ , ων εἰσι γνήσιοι ν και δια τέχνας. πρῶτος δε

62쪽

Ε ΤΩ ΣΟΥΙΔΑ. και σχηματιζειν ρξατο και τρέπειν et ατο πολιτικοντην διάνοιαν, ο μάλιστα μεμίμηται Aημοσθένης μνημονεύει δ' υτου Θεόπομπος ο κωμικος εν τω Θησεῖ.

63쪽

ΥΠΟΘΗΣΙΣ.Aδελφιdo Κλεωνυμου τελευτησαντ0 επι τον κλη-90 ερχονται κατα γενος, τας ιαθηκας, ας παρέχονται, εἰς αυτ0υς οἱ περὶ Φερένικον και Σίμωνα και Ποσείδιππον , γραψαι, γαληθες ην, και θεῖναι παρα τοις αρχ0υσιν μ0λ0γ0ῶντες Κλεωνυμον κατα την προς Λεινίαν τον επίτρ0π0 αυτῶν ργην, στερ0ν ε επιχειρη- σαντα λυσαι και μεταπεμψάμενον τον στυνόμον ξαίφνης απ0θανειν ' και Πολύαρχον ὁ τον πάππον αυ- τῶν, Κλεωνυμ0 ὁ πατέρα, προστάζαι, ει τι πασχοι

Κλεωνυμος , λῆναι αυτοῖς τα πάρχοντα Η στάσις ορ0 διπλους κατα ἀμφισβητησιν ' ο μεν γαρ αλλοι ταῖς γενομέναις ξ οχῆς διαθηκαις διισχυρίζονται, οι δε, λέγοντες τι μετεκαλέσατο 0 αρχοντα, να λύση αυτάς,

τ0ις τελευταῖον παρα τ0 Κλεωνυμου γενομένοις.

Πολλη με η μεταβολη μοι γέγονεν, ω ἄνδρες,

τελευτήσαντος Κλεωνυμου. εκεῖνος γαρ ζῶν μεν μιν κατέλιπε την ουσίαν αποθανων δε κινδυνευειν περὶ αυτης πεποίηκε καὶ τότε μεν ουτως π αυτου σωφρ0νως ἐπαιδευόμεθα, στ υδ' ἀκροασομενοι Ου-δέποτ λθομεν επὶ δικαστηριον, νυν δε αγωνιούμεθμοι περὶ πάντων κομεν των παρχόντων ο γαρτων Κλεωνυμου μόνον ἀμφισβητουσιν αλλὰ και των πατρωων, φείλειν επι τούτοις ἐκείνω φάσκοντες αργυριον και οἱ μεν οἰκεῖοι καὶ οι προσηκοντε οι

64쪽

ΙΣΑΙΟΥ

τουτων αξιουσιν μῆς και τῶν μολογουμενων ων Κλεώνυμος κατέλιπεν αυτοις τουτων ἰσομοιρῆσαι ουτοι δε ἐς τουτο κουσιν αναισχυντίας, στε καιτα πατρῶ προσαφελέσθαι ζητουσιν μῆς , ου αγνο-

ουντες, Ἀνδρες, το δίκαιον, αλλὰ πολλὴν ρημίαν

ημῶν καταγνόντες. σκέψασθε γαρ ἶς κάτεροι πιστευοντες. et μῆς εἰσεληλυθαμεν ουτοι μεν διαθήκαις ἰσχυριζόμενοι τοιαυταις, ας κεινος διέθετο μενουχ μιν εγκαλῶν αλλ' ὀργισθεις τῶν οἰκειων τινὶ τῶν μετερων, λυσε δε προ του θανάτου, πεμψας 4 Ποσείδιππον επι την αρχήν ημεις δε γενει μεν γ' γυτάτω προσήκοντες, χρώμενοι δε κείνω πάντων οἰκειότατα, δεδωκότων δ μιν καὶ τῶν νόμων κατὰ την ἀγχιστείαν και αυτου του Κλεωνυμου διὰ την φιλίαν την πάρχουσαν αυτῶ ετ δε Πολυάρχου του πατρος του Κλεωνυμου, πάππου ὁ μετέρου, προστάξαντος, ει τι πάθοι Κλεώνυμος ἄπαις, μιν δουναι τὰ αυτου τοσουτων τοίνυν μιν παρχόντων ουτοι, καὶ συγγενεῖς δντες κα ουδεν δίκαιον εἰπειν χοντες, Ουκ αὶχυνονται καταστησαντες μῆ εις αγῶνα περιτουτων, περὶ ν αἰσχρον πιαμφισβητησαι καὶ τοις μηδεν προσήκουσιν Ου ομοίως δε μοι δοκουμεν,. ἄνδρες, διακεῖσθαι προ αλλήλους εγὼ μεν γὰρου ὁτι αδίκως κινδυνευω, τουθ γοῶμαι μέγιστον εἶναι τῶν παρόντων κακῶν, αλλ οτι γωνίζομαι προς οἰκείους, υς Dδ' ἀμυνεσθαι καλῶς χει ου

γὰρ ν λάττω συμφορὰν ἡγησαίμην κακῶς ποιεῖν τουτους ἀμυνόμενος, οἰκείους ὀντας, η κακῶς πα- θειν ξ αρχῆς πὀ τουτων. υτο δ ου τοιαυτηνεχουσι την γνώμην, ἀλλ' ῆκουσιν φ' μῆς και τους φίλους παρακαλεσαντες καὶ ρήτορας παρασκευασά- με- καὶ ουδεν ἀπολείποντες της αυτῶν δυνάμεως,

65쪽

p. 36. , ΠΕΡΙ ΟΥ ΚΛΕΟΝΥΜΟΥ ΚΛΗΡΟΥ ῶσπερ ι ανδρες, εχθροῖς τιμωρησόμενοι , και et καναγκαίους και συγγενεῖς κακῶς ποιήσοντες την μεν υν τουτων ἀναισχυντίαν και την αἰσχροκέρδειαν τι ἀλλον γνώσεσθε, ἐπειδαν πάντων ἀκου- σητε οθεν ὁ ἐμαι τάχιστ αν μῆς μαθεῖν περιών αμφισβητουμεν, ἐντευθεν αρξομαι διδάσκειν. Λεινίας γαρ ο του πατρος αδελφος ἐπετροπευσεν ημῆς, εχ ὼν ορφανους ὁντας Κλεωνυμ ω δ Οὐ-τος , . ἄνδρες, διάφορος ν τυχεν. πότερος μενουν αυτῶν ην της διαφορὰς αιτιος, ἴσως ου ἐμὸν εργον ἐστι κατηγορεῖν πλην τοσουτόν γε α δικαίως αυτοῖς αμφοτέροις μεμψαίμην, τι και φίλοι τεως ὁντες και προφάσεως et δεμιῆς γενομενης εὐλογων τινῶν ουτως εικῆ προς ἀλληλους χθραν ανείλοντο. οτι δ υν ε ταυτης της οργης λεώνυμος ταυτας 10 ποιεῖται τα διαθηκας, υνημῖν ἐγκαλῶν, ως στερορον σώθη λεγεν ορῶν δε μῆς ἐπιτροπευομένους

υπο 1εινίου, καὶ δεδιὼς μη τελευτησειεν αυτος τι παῖδας μὰς καταλιπὼν και η ουσίας μετέρας ουσης γένοιτο κυριος εινίας ηγεῖτο γαρ δεινον εiναιτον ἔχθιστον τῶν οἰκείων ἐπίτροπον και κυριον τωναυτου καταλιπεῖν, και ποιειν αυτῶ τα νομιζόμενα τουτον, ως μεῖς βησαιμεν, ω ζῶν διάφορος ην ταυτα διανοηθεις κεινος, εἴ ορθῶς εἰτε η τὰς lδιαθηκας ταυτας διέθετο και ευθυς ἐρωτῶντος του Λεινίου παραχρημα εἴ τι μῖν η τω πατρὶ εγκαλει τω μετέρω, απεκρίνατο πάντων τῶν πολιτῶν ναντίον τι et δε πονηρόν εγκαλεῖ , και μαρτυρησεν ως οργιζόμενος κείνω και υ ορθῶς βουλευόμενος ταυτα διέθετο πῶς γαρ αν ευ φρονῶν, ἄνδρες, κακῶς ποιειν ημῆς ἐβουληθη, τους μηδεν αυτον δι' κηκότας et στερον δε τουτων ο μέγιστον μῖν τεκμη 12

66쪽

μενος τελευτησαντος γαρ εινίου καὶ των πραγμάτων μῖν πονηρῶς εχόντων et δε περιεῖδεν μἀς ου δ' ενος ενδεεῖς οντας, αλ αυτους μεν εἰς την οἰκίαν την αυτου κομισάμενος ἐπαίδευε, την δ' ουσίαν ἀφελέσθαι των χρηστων ἐπιβουλευσάντων σωσεν μῖν, ἐπεμελεῖτό τε μοίως των μετέρων ωσπερ των αυτουιδ πραγμάτων. καίτοι χρη θεωρεῖν αυτου την διάνοιανε τούτων των ργων ἀλλον η κ των διαθηκῶν,

καὶ τεκμηρί0ις χρῆσθαι μη τοῖς μετ' οργης πραχθεῖ-

σιν, εν ις παντες πεφύκαμεν αμαρτάνειν, αλλ' αφ' ων στερον φανερὰν την αυτου διάνοιαν ἐποίησεν. ετ γαρ ἀλλ0ν εν τοις τελευταίοις δηλωσεν

14 ως ἐχε 90 ημῆς. ηδ γαρ ἀσθενῶν ταύτην την νόσον ἐξ ης τελεύτησεν, βουλήθη ταύτας τὰς δια-

θηκας ἀνελεῖν καὶ προσέταξε Ποσειδίππω την ρχηι εἰσαγαγεῖν. ο δε υ μόνον ου εἰσήγαγεν, αλλὰ καὶ τὸν ελθόντα των αρχόντων επὶ την θύραν απέπεμψεν ὀργισθεὶς δε τούτω Κλεώνυμος πάλιν ε τηνυστεραίαν ιοκλεῖ καλέσαι του ἄρχοντας προσέταξε και et νουτως ἀσθενῶς διακείμενος, αλλ' ἐτι πολλῶνουσῶν ελπίδων ἐξαπίνης της νυκτὸς ταύτης ἀπέθανεν. 15 Πρῶτον μεν os υμῖν παρέξομαι μάρτυρας ς ου ημῖν ἐγκαλῶν αλλα εινία πολεμῶν ταύτας τας

διαθήκας διέθετο, πειτα ς κείνου τελευτησαντος ἐπεμελεῖτό τε τῶν μετέρων πάντων, καὶ αυτους ἐπαίδευεν εις την οἰκίαν την αυτου κομισάμενος, προ δε τούτοις ως Ποσείδιππον πεμψεν ἐπι τοναστυνόμον ουτος δ' υ μόνον αὐτὸς ου εἰσεκάλεσεν, αλλὰ καὶ ελθόντα ἐπὶ την θύραν Ἀρχωνίδην

1 απέπεμψεν. Zς ουν ἀληθῆ λέγω κάλει μ0 τους μάρτυρας.

67쪽

κληρων ἀμφισβητοίσιν , ταν ἀποφήνωσι σφῆς αυτοῖς

ῶσπερ ημεις κα τω γενει προτερους οντας καὶ τῆφιλία τὶ προς τον τετελευτηκότα, περίεργον εἶναι τ0υς ἄλλους λόγους λεγειν επειδη δε τουτων os δέ- τερον εχοντες Ῥυτοι τολμῶσι των ου προσηκόντωναμφισβητεῖν και ψευδεῖς παρασκευάζονται λόγους, βούλομαι βραχεα και περι τουτων αυτῶν χιπεῖν.

ἰσχυρίζ0νται γαρ ταῖς διαθήκαις λεγοντες ως λεώ 18νυμος μετεπέμπετο την ἀρχην ου sσαι βουλόμενος αυτα αλλ ἐπανορθῶσαι καὶ βεβαιῶσαι σφίσιν αυ- τοῖς την δωρεάν. υμεῖς δε σκοπεῖσθε τὰς διαθηκας τας μεν οργης γενομένας πότερα εικός ἐστι βουληθῆναι Κλεώνυμον ἀνελεῖν, πειδ προ ημῆς οἰκείως εσχεν η σκοπεῖν πως τι βεβαιότερον μῆς ἀποστερησε των αυτο S. 'Oις με γαρ ἄλλοις κακείνων ων 19αν οργισθέντες τους Ῥικείου. ἀδικησωσιν στερον μεταμέλει οὐτοι δε κεῖνον ἀποφαίνουσιν, εν ω προς

ημῆς οἰκειότατα διέκειτο, ἀλλον βεβαιομ την διαθήκην β0υλόμενον, ην οργιζόμενος αεποιησατο. ήστει καὶ μεις μολογησομεν ταλα και μεῖς αυτοι πιθοτεύσετε, ενθυμεισθε τι παράνοιαν αυτορτην μεγίστην ουτοι κατηγοροsσι. τις γαλαν γένοιτο ταύτης 20

μανία μείζων, η τότε μεν τε Λεινία διάφορος νλυχεν, ημῆς κακῶς ποιεῖν τε καὶ διατίθεσθαι τοι-

68쪽

υτας διαθήκας, ἐξ ν υκ κεῖν0 ἐτιμωρεῖτο ἀλλατους οἰκειοτάτους δίκει νυνὶ δε χρώμενος μιν καιπερ πλείστου ποιούμενος απάντων, μόν0υς ἐβουλήθη του ἀδελφιδούς, ως et τοί φασιν, ἀκλήρους ποιῆσαι

των λόγων ραδίαν μιν την διάγνωσιν πεποιήκασι περ αυτῶν. ει με γαρ ἀνελειν τὰς διαθήκας βουλόμενος μετεπέμπετο τὴν αρχήν, σπερ μεῖς φαμεν, ουδ ει ενεστι τούτοις λόγος ει ουτω παραφρονωνετυχεν σθ' ημῆς περὶ λαχίστου ποιεῖσθαι, τους γενει πρωτεύοντας καὶ χρωμένους αὐτῶ πάντων οἰκειότατα, δικαίως ν δήπου τὰς τοιαύτας διαθήκας ακυροχ' ποιήσαιτε.22 Ἐτι τοίνυν ἐνθυμεῖσθε - φάσκοντες καλεῖν την ἀρχὴν λεώνυμον, να βεβαιώση την αυτῶν δωρεάν, προσταχθεν αυτοῖς οὐκ ἐτόλμησα εισαγαγειν,

ἀλλὰ καὶ του ἐλθόντα τῶν ἀρχόντων ἐπι την θύραναπεπεμψαν και δυοῖν τοῖν ἐναντιωτάτοιν θάτερα

μέλλοντες, τὴν οὐσίαν ξειν βεβαιοτέραν ἐκείνω

μη ποιήσαντες ἀπεχθήσεσθαι , τὴν απέχθειαν Ποντο 23 ἀλλον ταύτης της δωρεὰς καίτοι πῶς ἄν τερα τούτων γένοιτο ἀπιστότερα τους μεν τηλικαῶτα μέλλοντας εκ ου πράγματος κερδαίνειν, σπερ ζημιωθησομένους, φυλάξασθαι τὴν διακονίαν, Κλεώνυμον δ περ της τούτων φελείας τοσαύτην ποιήσασθαι σπουδὴν στε Ποσειδίππω μέν, τι κατημέλησεν,οργισθῆναι, ιοκλέους δε ταυτα πάλιν ἐς τὴν στεραίαν δεηθῆναι; 24 Εἰ γὰρ δη ἄνδρες, ως οὐτοί φασιν, εν ταῖς νυν γεγραμμέναις διαθήκαις δωκεν αὐτοῖς τὴν ουσίαν, καὶ τομ' ἄξιον εἰναί μοι δοκε θαυμάζειν, ο

69쪽

oa. 1. ΠΕΡΙ ΤΟΥ ES'NΥΜΟΥ ΚΛΗΡΟΥ. 13τί ποτε ἐπανορθώσας κυριωτέρας αυτὰς γοῖ ἄν ποιησαι τοῖς γαρ αλλοις υτος δρος ἐστίν, ω ἄνδρες, των δωρεῶν. - δε καὶ εἰ τι προσγράψαι τουτοις θ ἐβουλετο, δια τί υκ εν ἐτέρω γράψας αυτ γραμματείω κατέλιπεν, πειδ τα γράμματα παρὰ τωναρχόντων υκ ἐδυνήθη λαβειν ἀνελεῖν γάρ, ω ἄνδρες , ου οἷος τ ην ἄλλο γραμματεῖον η το παρὰτ αρχῆ κείμενον γράψαι δ' ἐξῆν εις τερον εἴ τι ἐβουλετο, καὶ μηδε τουν μῖν αμφισβητησιμον ε .n τοίνυν και τομο συγχωρήσαιμεν ως κεῖνος ἐπαρο 26 νορθῶσαι τὰς διαθηκας ἐβουλετο πῆσι δηπου φανερορὸν μιν ἐστιν τι ου ὀρθῶς αυτὰς χειν γεῖτο.

καίτοι σκοπεῖτε και ἐντευθεν την ναισχυντίαν αυ-

των , οῖ τινες ταύτας τὰς διαθηκας ἀξιουσιν εἰναι κυρίας, ας μολογουσι μηδ' αυτον τον διαθέμενον ταυτα ὀρθῶς χειν γεῖσθαι, και πείθουσιν μῆς εναντία και τοῖς νόμοις κα τω δικαίω καὶ τε του τετελευτηκότος γνώμη ψηφίσασθαι Ἐτι τοίνυν του 27των πάντων ναιδέστατος τῶν λόγων ἐστίν, ταντολμῶσι λέγειν ως Κλεώνυμος ουδεν μῆς τῶν αυτουλαβειν ἐβουλετο καίτοι, ω ἄνδρες, τίνας αν ἄλλους ταυτα ἔχειν βουλήθη ἀλλον η τουτοπι, ους καὶ ζῶν κ τῶν αυτου πλεῖστα τῶν οικειων φελει Πάν 28των δ ἀν εἴη θαυμασιώτατον ει ηφίσανδρος μεν τουτων οἰκειος δίκαιον γεῖτο εἶναι μέρος καστονημῶν χειν της et ας, Κλεώνυμος δ' ς ην μῖν

οἰκειότατος και ημῆς εις την οἰκ- την et του λαβὼν ἐθεράπευε και ἐπεμελεῖτο τῶν μετέρων σπερ

τῶν et του πραγμάτων, οὐτος μόνος βουλετ ημῆς ακληρους εἰναι τῶν αυτου. καὶ τις ἰν μῶν πιστευ 29σειεν υνουστέρους καὶ μετριωτέρους τους ἀντιδίκους ημῖν εἶναι τῶν οἰκειοτάτων; κἀκεῖνον μέν, m καὶ

70쪽

14 ΣΑ1O on. 1. ἀναγκαιον ευ ποιεῖν μῆς καὶ αἰσχρὰν μῶν ἀμελη- σαι, μηδεν ων αυτοs μῖν δοίναι τούτους δε οἱς οἴτ ανάγκη στὶν ουτ αἰσχύνην ουδεμίαν φέρει των οὐ προσηκόντων, ς φασιν, μῖν μεταδιδόναι; υλλα ταsτα μεν, Ἀνδρες, πολλην ἀπιστίαν εχει.

30 πειτα ει με και νυν ἴτω προ αμφοτερους

ημῆς χων ἐτελεύτησεν, σπερ τε τὰς διαθήκας

ταύτας ποιησατο, εἰκότως ν τις υμῶν πιστεύσειε τοι λόγοις τοι τουτωνί νυνὶ δε πῆν τουναντίον ευ-

ρήσετε. τότε μεν γαρ τυχε εινία, ὁ ημῆς ἐπετρόπευε, διάφορος ων μῖν τε οἴπω χρώμενος τουτοις τε πασιν ἐπιτηδείως διακείμενος νυν δε τούτων μεν τισι διάφορος γένετο, μιν δε πάντων χρητο 31 οἰκειότατα καὶ ξ ων μεν αὐτῶ προς τούτους ἐγένετο διαφορά, περίεργόν εστι λέγειν σημεῖα δ υμῖνερῶ μεγάλα, περὶ ν καὶ μάρτυρας εχ παρασχώσθαι πρῶτον μεν γα θύων τω Λιονύσω, καὶ τους Oικείους παντας καλέσας και τῶν ἄλλων πολιτῶν πολλούς, Φερένικον οὐδαμο παρεστησατο. πειτα μικρον πρὶν τελευτησαι βαδίζων εις Πάνορμον μετὰ Σίμωνος, καὶ συντυχὼν αὐτῶ, προσειπεῖν ου ἐτολ- 32 μησεν. ετ δε προς τούτοις πυνθανομένου την διαφορὰν του Σίμωνος την et εχθραν διηγησατο, και προσηπείλησεν τι δηλώσοι ποτ αν τούτω ως διάκειται προ αυτόν. α ως ἀληθῆ λέγω, κάλει μάρτυρας. ΜΑΡΤΥΡΕΣ.

33 Οἴεσθε οὐν ω ἄνδρες, τον fτωσὶ προς κατώρ0υς μῆς διακείμενον μῖν μέν, οἱ οἰκειότατα εχρητο, ἴτω ποιεῖν ωστε μηδε λόγον πολείψειν, τούτοις δε ων τισι και διάφορος ην, σκοπεῖν πως