Scientia eclipsium ex imperio, et commercio Sinarum illustrata, complectens Integras constructiones astronomicas p. Jacobi Philippi Simonelli Soc. Jesu, Observationes Sinicas p. Ignatii Kegler Soc. Jesu, Investigationes ordinis eclipsium p. Melchiori

발행: 1747년

분량: 313페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

201쪽

I96 SCIENT. sic L. PARs IV , ORD. Doc T. rum, prout hic eruitur ex duplici occultatione, vel saltem Conjunctione Planetae cum eadem Fixa ; itaut si motus annuus Fixarum ponatur major, major qu que sit motus annuus Planetae, & viceversa minor, si motus Fixarum fuerit minor. Propterea in reditu ad eamdem Fixam subtraliendus illius motus proprius , alioquin Planetae Revolutio periodiea foret ultra eXIletum circulum in Zodiaco. Copernicanis ratio ha-endae aequivalentis AEquinoctiorum praecessionis , dum Circulum expleri putant revolutione Planetae ad ea modem Ρixam immobilem. Methodus solvendi Problema est, ex duabus apparentibus conjunctionibus GeOCentricis, v. g. Saturni cum eadem Fixa nota aliunis

de ex R R Tabb. distantia relativa Telluris, & Pl ne tae a Sole, istiusque loco in Zodiaco, &c. eruere duas conjunctiones Heliocentricas; nam si locus Saturni Heliocentricus a Fixae loco non differret, mOtus medius Planetae ex duabus ejusmodi conjunctionubus facith inferretur, praesertim apud illos, qui Aphelium Saturni respectu Fixae quasi immotum concipiunt;

in qua sententia video esse Anglos cum nostro eximio Astronomo P. Matre: sic enim eadem foret aequati

centri, adeoque eadem Re volutio Planeta Siderea apis

parens, ac media . Quod si Aphelium ponatur moveri 1ensibiliter, habenda effet ratio etiam litius motus inaequatione. Repetamus par observationum. Prima sit anni ante Aeram 219, d. x Martii, quando Stella γin conitellatione Uirginis visa est conjungi cum Saturno, quinque minutis Australi ore , die prima Martii vespere sponamus hor. 5 Alexandriae i , circa horam quartam Parisiis J teste Ptolemaeo L. XI, c. 7. Magia. Synt. qui cum anno Christi 1 invenisset eamdem Stellam in Signo Virginis gr. i , Io cum Lat. Bor. 2, so , non benε intulit ante annos 366 fuisse in ejusdem Signi gr. 9, 3o , ratus Fixas integrum sae-

202쪽

Iuv. III, CAp. VIII, OCCOLT. FIXA R. Is culum insumere in conficiendo uno gradu; melius e go , & certius locus conjunctionis eruetur ex Tabb. Recentiorum , qui optimis instrumentis non destituebantur. Dato ergo loco stellae γ in asterismo Virginis ex Tab. Do m. De. Phil. μνaldi an. I oo ineunte in m gr. 6, o , 3', cum lat. Bor. g. 2, 49 , Ira ,& annuo Fixarum motu 3r , 3O , sequitur, ut locus

antiquae illius conjunctionis fuerit in Sig. Virginis gr. 8, 13 , χο , Sole juxta Cassini Tabb. in Piscium gr.

8, 3o , Is prope oppositionem. Seeunda obsermatio An. I is, eadem Stella Februarii die II, h. II, 3o . Gedani a D. Lirtio iσὶ visa est conjungi cum Saturno, qui ab ea distabat ad Austrum I 3 , 34 . Erat ergo in m gr. 6, I 3 42 Sole in Aquar. gr. 28, εχ , 39 . D. EM. Manstedius sub initio Novisse. Ephemer. eandem

conjunctionem intulit in gr. 5 , Is , et O cum Lat. Bor. 2, 3s , 36 , forte qu5d Planetam a , acto a conis junctione distantem observatam putaverit .

Iam vero sit in triangulo TOI, datus angulus ad Vido TAg. Terram gr. 242, 26 a 3 . Latus To hoc est distan XV, Fig ις tia Telluris a Sole partium p8ς 3, & latus distam tia curtata Saturni a Sole partium 93q3

Locus ergo Saturni Geocentricus excedit Heliocentriis Cum gr. 3, 3T ,. 2I', adecique idem Planeta deficiebat tunc a conjunctione eum Fixa respectu Solis gr.

3 , 3 , 3 3 , quem arcum in ea parte orbitae suae percurrit Saturnus diebus Io , hor. x 1 ; sed quia Fixa interim progrelsa, addendae tres horae. Unde Saturni

Conjunctio Heliocentrica cum eadem Fixa serius con- .

tingere debuit diebus Io , hor. I 8 quam conjuncti

203쪽

Geocentrica adeoque cadere in diem quartam Iunii a 4 Maji stylo Iuliano hor. Io post meridianum Paris. Simili ratiocinio invenietur in primo casu Conis junctio Heliocentrica a. a. a. 229 praevertisse conjunctionem Geocentricam observatam sex horis; adedque incidi Ise in diem primam Martii circa meridiem Alexandriae, sive duabus ferε horis ante merid. Paris. Hoc intervallum est annor. Iul. I94 , & dier. 84 , sive dierum Irox3o - quod 65 Saturni revolutiones ad eamdem stellam complectitur. Hinc una ejusdem Reis molutio Siderea, sive reditus ad eamdem Fixam comis pletur an. 29, diebus 157, sive in totum diebus Io 39, hor. I 3 , min. 25 ; sed quia haec excedit circulum toto arcu, quo interim fixa motu proprio progressa a

paret as , I si annuus fixarum motus est si , 3o quae Saturnus percurrit diebus ra, & hor. I 4; hinc istis subtractis a praedicto numero , d Remolutio Periois diea per Zodiacum ab initio V ad idem initium foret dierum Io 46, hor. 23 , Ict , sive annor. 2s, dierum 13 ann. AEgypt. commvn. 29, dier. i5I hor. 23, I 6 . Motus d annuus medius juxta praedicta foret gr.

habent ra, I 3 ., 35 Ricciolii II, I 3 , 3 quia assumpsit motum Fixarum minorem. De la Hire in suis Tabb. signat annuum ejusdem Planetae motum medium gr. I 2, 13 , 29 : forte quia deduxit ex Revolutione Feriodica in apparenti reditu ad initium Zodiaci independenter ab hypothesi Copernicana : alioquin ex ejus Tabulis prodiisset mo t. an. gr. I 2, I 3 , 36 , IV.

Idem alia methodo confirmant D. Deob. Cassini Elemen. Astron. Lib. IV, c. 3, Cui cum annus primus ante aeram sit O , numerat in primo casu annos ante Christum 2 28 in summa tamen Computat Ennianos

qui praecedit aeram, alioquin deficeret unitas invenit juxta sua elementa oppositionem Saturni cum Sole die a Martii hor. x post merid. Paris. Locum Saturni

in grad. 8, 23 Virginis, locum Solis in opposito gra-

204쪽

Iuat. III, CAP. VIII, OccuLT, FITAR. 1ν du Piscium , tum addit eomparationem cum alia Oppositione Saturni cum Sole anno a r4, die a G rs in forma Iuliana Februar. hor. 8, is , Saturno in Uirginis gradu , 35 , 45 cum latitudine Borea gr.

2, 3 . Differentia inter locum verum Saturni, respectu veteris observationis 15 , I '. Intervallum inter

oppositionem an. I i , & sequentis I Is reperit dierum 378, hor. 8, go , quo tempore verus Saturni motus observatus est gr. I 3, 5 , 28 : si ergo fiat, ut x3 , 5 , 289 differentia loci veri Saturni inter duas proximas oppositiones ad 18 , I ita numerat differentiam Loci veri Saturni inter duas remotas ann.229 ante aeram, & I r Christi; ita dies 3 8, hor.

8, 4o , ad dies I 3, h. I 4 additos intervallo temporis annorum Iulianorum ro 3, inuenientur sct revo- lutiones completae, quibus singulis Conveniunt anni a pCommunes, dies 154, hor. 23, min. 8 , & motus medius annuus grad. Ia , I 3, 33 , I . Quamvis autem

Aphelici hujus Planetae tribuat pro m aru annuo νιr8 , invenit in praedictis circumstantias favorabiles, in quibus motus medius vix differebat a vero; adeoque motus Aphelii hic non attentus non potuit errore anotabilem causare. Propterea in tribus Planetis superioribus optimum est vel Eclipses, vel conjunctiones eum Fixis, vel oppositiones cum Sole eligere, quae vcoincidant cum linea Apsidum, vel cum mediis dilia tiis, ad vitandam in diverso gradu varietatem An om liae. In Mercurio, & Uenere medius eorum motus sumili ratiocinio rectius eruetur ' ex ipsorum transitu per Solis Discum ad eumdem nodum, Potius quam eKFixarum occultationibus, sive conjunctionibus: Ex quibus patet non immeritb Asronomorum Pedogogos t. a Keplero Eclipses appellatas, a Riceiolio Scalas, quibus ad Ccelestium Corporum non solum parallaxes, distantias, diametros, &c., sed etiam motus praedi

205쪽

a oo ScrEM T. ECL. PARs IV, ORD. DOCT.cendos adducimur, ac veluti in Coelum a mortalibus conscenditur: quod pro absolutis Planetarii systemaris mensuris magis confirmabit expectatus Veneris transitus ante Solis Discum anno I 5I, &c.

CAPUT IX.

Ordo adhibendi Eclipses in Geographicis.

g. XXIX. Per Eclipses Solares quomodo inveniatur Meria dianorum disiantia, seu disserentia Longitudinis , ω a rituri Poli, seu distierentia Latitudinιν .

FXplicandus hic usus Eclipsium , in Geographia fre

quentissimus, ad inveniendam differentiam Longitudinum , sive Meridianorum distantiam . Primus modus est per Solis Eeti es , quas ad hunc finem aptiores Lunaribus existimavit Replerus H; eo quod initium , & finis accuratius determinentur , repugnante Camallerio in , & Rieetolio, tum propter methodi Obscuritatem, tum propter parallaxes adhibendas , tum qu bd Repleras ipse differentiam inter Meridianum Uraniburgi, & Gratii, quam per Solares Eclipses po

fuerat I 8 tempor. correxit per Lunares, ut esset tantum ΙΑ . Sed hae nubes jam feliciter evanuere pro duobus locis, in quibus observata sit Solis desectio, & aliunde cognita si Poli altitudo, quanquam haec ipsa erui possit ex Typo alterius loci postquam laudatus Dan. Dore. Cassini Ecliptici Typi Constructionem ad perfectionem perduxit. Proposita sit differentia longitudianis Geographicae Albanum inter, & Florentiam. In Urbe Florentia initium Solaris Eclipsis die a1 Majir a , praedicebamus futurum hor. 5, 35 pro cujus

206쪽

Iuv. III, CAp. IX , Usus Iu Ggoc AFH. Iollparallelo construximus illam integram Ellipsim rido

Tab. XIV assumpto arcu B, m, gr. 45, 23' - comis plement. latitud. At vero Ill. Praes. Franeistas Blanisibinas initium ejusdem Eclips. observavit Albani itia Latio hor. 5, 43', 22'; pro quo ducta portio Ellipsis exterioris Cum arcu Analogo gr. 48 , I ' pro complomento latitudinis Albani. Aperiatur circinus ad inisteruallum semidiametri penumbrae in casu 32', a 4 posita cuspide in hor. 5, 35' in perimetro interioris Ellipsis altera cuspis circumducta versus ot hi tam Luianae eam secabit ad occasum in puncto synchrono α , ruod designat initium Florentiae in hora cognomine eervata eadem circini apertura , ponatur altera cuspis in hor. 6, 43', Ia' perimetri exterioris, altera smbliter circumducta versus Occasum ad Orbitam Lunae eam secabit in puncto magis Orientali dicamus μ, quamvis ad evitandam confusionem non sit notatum in Pigura indicante majus tempus. Disserentia temporis inter α, & β, in Orbita Lunari inter illa duo pume a dabit differentiam quaesitam inter Meridianum Flois rentiae, & Albani 4, ss' fere: sic enim centrum penis umbrae pariter distat a suis extremis. Idem praestari posset ponendo pedem circini in hora finis, s hic notatus sit in Typo. Idem comparatione cujuslibet altorius phasis eorrespondentis posset obtineri: ita tamen ut tantum ex semitia metro penumbrae detrahatur, quantum diametri Solaris obtenebratae habet phaiasis, v. gr. semidiameter penumbrae minuenda tribus digitis, si tres digitos numerat obscuratio . Ubi ad veris tendum xv inter initium Eclipsis Solis, visum in uno loco. & visum in alio, intercedere posse differentiam

plurium horarum, non enim conringunt eodem mmmento temporis absoluti: sic in dato casu, initium Albani visum hor. 5, 43', 1a' a Blanebinor Parisis a D. Maraldi hor. 3, 34', ro' , math inferretur diffe-

207쪽

am Sera NT. Eet. Pa s IV, OED. Doc T. gentia Meridianorum in minutis horariis 49', 2 cum Tevera sit Ar et circiter. a.' Ut Typi Constructio sit accurata; unde optimum est eam explorare, aut etiam comparare per aliquam observationem habitam in lo- eo, pro quo facta est constructio. 3.' Accuratior erit

operatio, si habeatur ratio incrementi , quod acquirit in altero loco diameter Lunaris in majori altituis dine supra Horizontem. Posset etiam, vel ex duabus observationibus duorum locorum, & nota Solis deis clinatione: vel ex Typo, & observatione phasis alterius loci erui ejus Latitudo GeQνapbiea , sive distantia ab AEquatore, ut patet ex Tab. XIII, in qua phasis sex tantum digitorum , v. gr. transit per gradum 3οLatitudinis Borealis in Atlantico, & ex parte Opp sta per grad. 78 in Groflandia. 4.' Cum SoI quotidie motu suo proprio conficiat arcum sy', S , hinc dies Solaris medius diuturnior est tempore 3', 16',33'', quam integra revolutio AEquatoris, quam Conci. Pimus pro mensura Primi Mobilis: & hora Solaris media diuturnior o', si ', quhm horam Primi Mobi- Iis . Propterea si quis inquirenda Meridianorum differentia, horis Solaribus utatur, habenda ratio illius differentiae. Vide D. Eusta eb. Mansred. tom. I Epheri

f. XXX. Quomodo inveniatur differentia langitudinis per Eclipses Lunares. Exemplum in unνituatne Pehini , Sinoae, ω Ulyisiponis.

Secunda Methodus solvendi Problema Geographicae Longitudinis antiquior i ὶ, & communior est per Eclipses Lunarer, quarum initium, finis, immersio, emersio, aut alia phasis spectatoribus ejusdem Hemisphaerii, etiam longe positis, apparet eodem tem Pore abso

208쪽

absoluto. Sed quia circa Lunae margines de initio &fine deliquii possiet aliquod dubium suboriri, exploratius erit umbrae confinium, si notetur, ejusdem umbrae appulsus ad initium , vel finem alicujus maeulae insignioris, aliquantulum distantis a limbo, nec it magnae, ut margo debeat subdividi ; sed valde conspue uae, vel propter nigredinem, ut est macula Platonis, vel propter fulgorem, ut est prima pelvis Arsarebi: Ex comparatione autem plurium ejusmodi appulsuum eligi poterit numerus medius, proprior Vero. Et qu niam in secunda parte produximus observationes h bitas Pelini, sciendum Palatium Imperatoris, & nois stras domos esse ad Septentrionem in Urbe Tartarorum Sinenses enim habitant alteram Urbis partem ad Meridiem, ut ambitus exterior murorum utriusque sis a stadiorum Sinicorum in cujus angulum, qui respicit ortum Hybernum est Imperialis specula Astronomica in propugnaculo ad moenia. Ab hac specula Collegium P P. Lusitanorum distat in occasum S st diis Sinensibus, quorum quodlibet continet 268 passus Geometricos ex iis, ex quibus Leuca Gallica numerat 3o oo i: Domus ΡΡ. Gallorum distat versus Caurum 7, tantum ex ejusmodi stadiis: numerat eis nim quingentos pallus in occasum a Meridiano, qui secat Urbem, & Palatium χ', 3o' arcus, sive io' temporis a Specula. In Tabula edita sub Imperatore Κam Hi notab tur Templum S. Iosephi P P. Lusitano.rtim in media feth distantia inter speculam, & domum ΡΡ. Gallorum . qu.isi in ea tem recta lima versus Cauiarum . Haec locorum diversitas praenotanda , quando non contemnuntur minuta secunda: hinc enim foris

th orta diversitas in capienda Boreali Pehini Latitidine , quam Cc a De

a P. Mueiet Tom. I observatio. x eo Da sive stadia Sintea eonfianum in India, & Sinis p. 283; eiunt unum gridum, ut Io Leuis Iuxta P. Thomam apud Dae Hob eae Gallieae, adeoq Ie Ira Lys uinde Praefat. Deseeipi. de la Chine, i nam Leucam marinam.

209쪽

De la Hire statuit , mire 39. Is Manst. Tom. I Ephem. , & Carfini Tab. I. 39. 34 Nostri P P. Galli in sua Domo 39. II. Pehini Longitudo Geograph. indifferentia temporis a Merid. hor. Parisiensi ex Tab. De la Hire I. 38. Ex Tabulis Manstedi, & Cassini I. 37. D. Des Places I. 3I P. Noet o . . I 36

In Commentar. R. S. Ac. Paris. a. I 26. I. 38.

per Sateli. Iovis I. 36.

ad ortum Sed quia plura Lunae deliquia , quae ex Sinis in S

Cunda Parte proferuntur , videri , aut observari non potuerunt Parisiis ; idcircli vix unum in iisdem annis habemus praesertim cum posteriores Tomi Nobilissimae Academiae hactenus ad nos non pervenerint) quod Pro immediata qualicumque comparatione adhiberi possit. Die 18 Maji r 33 Pehini emergit to- h.

tum Mare Crisium 13 ΙΑ' GaιIlervalι -ὶ observante D. Godin 3. 22. 32ν mer. Differentia T. 3I 9 Nubes impedierunt notare appulsum, vel exitum a maculis minoribus. Quaeramus ergo exactiores numerOS. Bononiae Italiae juxta Manisedium di- h. . , stat Pehino I. I.

210쪽

IN v. III, Cap. IX, Usus Iu GE GRAPH. 2OIAn. II o, die r3 Iun. Pelini in Coll. h. . init. Ecl. Lun. I 6. 23. Bononia observat. Cl. Zancitio cum Sociis s. II. Differentia I. as e suἰ umbra totum Aristarchum tegit Ict. II. ac Bononia 9. 21. I Differentia I. o. 13 Pelini umbra totum Platonem obtegit 16. 4 I. a Bononia 9. 42. a

Differentia Totalis Immersio Pehini

Bononia

Differentia G. 43Haee est minima inter notatas: differt a Maxima χ', Ia', cujus dimidium et', ε', quod adjectum minimae dat distantiam Pehini a Merid. Bonon. I. O. 34 eum discrimine Ia' a Tabula Manfrediana quae distantia in arcu dat differentiam grad. IOI, 13', 3O 'squae sortε est exactior omnibus hactenus assignatis.

Roma, juxta Frane. Blauebiuum in Ca- h. .

Rarebus emersit ex umbra II. 3 s. p. 1εDemctis 4 propter correctionem horologii X s. 32. Romae ex Observatione Blanebini g. 36. Differentia

SEARCH

MENU NAVIGATION