Disputatio philologica De historicis Polybii laudibus

91쪽

, attinet Rempublicam, hoc potissimum inquimis tionis genere intelligemus, quo initis constituta, deinde aucta, et ad hunc statum. florentissimum, quo nunc vim, perducta fue-M ru et similiter, quaenam in contrarium illamis maneat conversio. Haecenim respublica, quemadmodum, si qua asia, ut paulis ante dixi, , secundum naturam constituta atque aucta suis sic et mutationem in contrarium secundum na-- turam habebit Et quare de hacce Republicit, quamvis ipsius aetate et florente et vigente et ad praeclara omnia aspirante, hanc pronun- clarit sententiam, uberius deinde explicat . .

, suam namque Murae necessitas ad r- is mandam limciretidem abun es cit, um

92쪽

is autem duo modi sint, quibus respublicae olaa- is ne perire possunt, scilicet vel extrinsecus ita, lata peste, vel in ipsis ingenerata ejus, quae, venit extrinsecus, incerta et instabilis est cogis nitio ad illa autem mala quod aittinet, quapis ex ipsa rerumpublicarum ratione nascuntur, se certam illa definitamque habent cognitiunem. Iam quae natura prima existat forma reipubli-- cae, quae deinceps, tum quomodo invicem nintentur alia in aliam, antea docuimus itari sit, ut si qui in proposito argumento extremis, Prima cunnectere potuerint, vel ipsi per se, is quid in potarum immineat, praedicere γ' se sint. libero manifesta res est, ut equidem

is ta eaque rena pericula fuit eluctata, jamque ad principatum et potentiam non controversam, pervenit, palam est, ubi beata fortuna fluam

, Huri inuti raritam, es a longum tempus im

93쪽

, , uerit, fieri, ut in mores luxus irrepat, in se animos virorum semper major contentio cum se circa magistratus, tum circa alia incepta si Quae ubi semel creverint mala mutationisse in deterius principium exisset ab honoribus per, ambitionem petitis aut negatis itemque ab cisi arroganti et luxu, quo Dium morer, erunt depravati Perficiendae vero mutati se nis auctor erit populus, cum ab his quidem si injuria affectus propter eorum avaritiam ac se rapinas ibi videbitur, ab aliis vero propteris ambitionem assentatione corruptus, et vano se tumore fuerit inflatus. unc enim incensus

se ira, et solis iis, quae iracundia suggesserit, se utens consiliis, parere amplius aut aequo jure se uti cum magistratibus detrectabit; verum pro se omnibus unus ipse esse volet, plurimumque

Quo pacto mutatd facie reipublieae nomen quμ, dem longe pulcerrimum civitas recipiet, libem si talem inquam et popularem statum re ero se ipsis malum experietur longe gravissimum,

se turbae inconditae dominarionem . Sed politica prudentia non acumine solum et ingenii felicitate comparatur niti debet tanquam iundamento suo, plurimarum rerum scientixa te-

94쪽

Etenim haud facile quis Politici nomen tuebitur, nisi gentium leges, instituta, mores, opiniones, studia, locorum urbiumve situm, conditionem, opportunitates, regionum proventus, mercaturae rationem et simili bene et accurate habeat perspecta Polybius harum rerum peritia inter i Antiquos eminuit, quippe qui per vitae rationem

Et mores hominum multorum vidit et urbes,

ac totus ad observandi diligentiam sta ipse natura fuit propensus. Et ex locis, quae descrip-smaus, jam continuo patet, haud leviter eum reS gentium inprimis Romanorum tetigisse. Romanam autem Rempublicam, si quis umquam mortalium, et penitus et totam exploravis et cognovit totam ejus rationem tam civilem, quam militarem, egregio illo libro sexto adumbravit adumbravit imo vero tant, diligentia singulas ejus partes inquisivit, tanto judicio universam ejus consormationem exploravit, ut ad perfectam reipublicae descriptionem nil omnino deesse videatur. Quam sententiam ut probemus, non opus est, ut singula illa loca adducamus, sussiciet descripsisse hanc disquisitionis conclusionem, L VI. c. 18. O-m

95쪽

se igitur singulae eisitatis partes et commodum, et incommodum sibi invicem hoc modo creare, possist meritis ahemur omnes asius, apte, comeniensemue sint concinnatae ex quo si uris meliorem ac Romano rempublicam nemo possit instituere. Quamobrem quoties alicujus, ab exteris periculi metus ingruens concordialis cives ali ac sibi invicem serre opem coegerit,

, reipublicae is, ut ne u in deliberationibus si quicquam eorum praetdrmittatur quae facto sum opus quum uidque accidit, eo certa, tim cuncti suas cogi ationes referant et e , rum, quae sunt decreta, Qui fiat tardius quam oporteat, publice privatimque omnibus, , ad constulta perficienda connitentibus. Quasis ob caussas invicta atque iri ruperabilis aest

re publis eu per ipsam qu constat formam;

96쪽

is a quiequid semel decrevit ad exstum perduis cit. Rursus autem, quoties omni ab exteris, metu liberati laeto rerum successsi diutius, perfruuntur atque illis opibus, quas vincen- dis hostibus sibi pepererunt; ubi praesentiis elicitate ruentes, otio atque adulationibus , corrupti, ad injurias atque superbiam, ut

ipsam ex sese malis suis remediumparare. Ubi se enim pars aliqua referen jurgium movere, et majorem quam comeniat, potentiam sbi se coeperit vindicare, quia nullius potentia om-

nibus suis numeris in se est perfecta, sed si consilia omnium, ut jam ostendimus, ab ob-- uentibus mutuo impediri queunt nulla esse ferre a pars supra caeteras alet, neque - potenter superbire. Omnia quippe in suo μα-

tu manent, quum aliorum reprimatur impe-

97쪽

tus, alii autem jam inde ab initio metuant animadpersionem aliorum . Hujusmodi sane judicium, nisi ex accurata rerum investigatione,

exsistere non potuit. Pari cura regionum situm, proventus, Op portunitates, et quae supra memoravimus omniac Saminavit. Scilicet hoc ipse judicabat et Ilistoricum decere et sibi in primis agendum esse. - Nihil nobis inexplicatum relinquendum est, se ait I. IV. c. 4o, ne eorum quidem, quae in

rerum natura sunt posita: - imo vero e ge- nere narrationis utendum est, quo rerum se Commemoratarum rationes etiam exponuntur,

is ne dubium ullium de eis rebus, de quibus, quaeritur studiosis relinquamus. Eam qui si dem diligentiam hodierna teinpora requi-- runt. Quin conandum est nobis, ut ipsa per se nostra oratio fidem faciat . taque de Byzantiis agens, i. IV. c. 38 accura' tissime exponii, quinam sit urbis situs, quae

nὶercaturae opportunitas, quaenalia prae Chalcedone subsidia et commoditates. De Modis dicens . . c. 44, totam explicat geographicam Mediae rationem. Similiter locorum fertilitatem vel sterilitatem observat, . III. c. 5s etII. Fluminum rationem inuicat l. IX. c. 43. Arbores, sed tus, proventus regionum describit, ut I XU. c. a. ralia sunt hujus ci exempla l. I. c.

98쪽

s et s& l. II. c. 4 seqq; la III. e. a seqq.

item c. 49 sy, 88 l. IV. I et 77 l. V. o, I, sy, 9, t. VII. c. 6. l. IX. c. 7, 4I L . c. I, Io, T l. XII. c. S et . In laudibus blybi praecipue etiam censenda est rerum militarium et actaeae pertitia. Quocirca optimis vulgo aesticis scriptoribus an-mmerari solet. Et sint sortasse, qui hujus etiam Polybianae facultatis documenta hic se inventuro putent. Ego vero, ut ingenue fatear, artis aesticae omnino sum imperitus, ut non magis aciem ordinare, quam de ordinata acie tactice judicare possim. Et quamquam permulta seruntur de hoc argumento scripta, nolim tamen inde mea compilari. Praeterea non adeo Historico necessaria videtur hujus artis facultas, ut sine ea nomen suum tueri non possit. Quare Historicas Polybi virtutes satis adumbrare possimus, etiamsi hanc materiam non tangamus. Illud unum monemus, de actita Polybi existimandum esse non ex nostri, sed ex antiqui aevi ratione, nec antiquam artis rationem temere esse reprehendendam aut irridendam. Quo errore quot omni tempore suerint lapsi, quis est, qui ignoret Videant hi, ne sorte multa, quae, ut nova jactant, a veteribus jam dudum occupata sint et excogitata Certe telegraphiam illam, quam Vocant, veteres non latuisse, sed ab iis

99쪽

inventam, atque a Polybio emendatam esse m essest patet e I. X. c. 43 seqq. Egerunt de actita Polybi inprimis Schelius ad librum de Romanorum mΓiti et castrorum mnatione , editum a jano Lascario Iustus Lipsius, de litid Romano Folardus ad Francicam Polybii versionem , quam confecit huil- Iier, et Guischard mmoires militatres surus Greci et is Romalas c.

100쪽

De His is ratione, ad historiam conser Mi Polrbius. Vere statuit Cicero, historiam, is oratori

voce, immortalitati commendari non posse. Et sane sine orationis facultate, commentarios quis et annales forte conficiat, istorici vero partes non plene peraget Polybius autem fatebor enim in principibus antiquorum oratoribus non censendus est, nec Historicorum etiam excellentissimorum eloquentiam oratione sua aequavit. Veruntamen non omni plane suavissimae artis saeuitate destitutus fuit, ut horrido prorsus ac aspero dicendi genere uteretur. Ea usus est orationis et perspicuitate et gravitate, qua temporum memoriam immortalitati commendaret. Quodsi viam attendimus t rationem, quam in conscribendis rebus gentium tenuit unus omni um maxime istoriam tractavit, ut testem temporum, lucem veritatis, vitam memoriae, nuntiam