장음표시 사용
411쪽
EPI ST. LIBER VII L et ostiquitas modo, uerum ipsius etiam fundamenta I menque urbis omnino sit extinctum. Non enim, ut caeterarum,sic noura quoq; urbis una tantum eue
yio fuit. Ttam,ut peiora multa ct uetustiora non dicam, intra hos ducentos annos,post longas obsidiones O uastationes agrorum, post caedes, abductos iu seruitutem homi nes,aut proscriptos ciues,septies est uel diruta, uel incensa; ut mirandum sit, ex totis ruinis adhuc exta re aliquid, unde hIc aliquo tempq
re habitatum esse ab hominibus possit quisquam δε- spicari : utc- erit aliud, quo tibi satisfaciam . N Inc de peregrina inscriptione,quae ponremafuit omnium,cupio scire, quid homines docti sientiant, atque in primis quid uideatur patri tuo. Illudficio pro sententia Galatei, Pontani, fctij Hermolai de uetere lingua Mese
sapiorum neminem dubitare treis hominum aetates ante Bellum Troianum conditam fuisse Uriam a Cretensibus,qui deinde mutato nomine Ianges Messa pis dici metiuerunt.Tibi enim qui opera ac diligentia patris tui in Musarum coetu atque sinu a prima in fantia eductus fuisti; κροδότου πολυμια cecinit --
guae genus latὸ diffusium usique ad linguae Doricae initia conservarunt, Iangiae quidem nomen ret ioni uetus reliquerunt. Tantas uerofuisse quondam res no
412쪽
παρ ας oin σω. Verum oe nosti tu reliqua, ct ego doctorum hominum, quos dixi, siententiam, oeMessapiorum linguam, er insicriptionem ac literas, quas ad te misi,ab hs que sunt coniunctissima, urbis nostrae praesenti calamitate ct dolore, antiquisium gloria ac rebus gestis separare non potui.Tu u
lim a me liberius petas , quicquid prestare summmcmor possit. Nunc enim , et si uerecundia etiam pe- tisionis tuae mihi fuit suavissima; tamen vereor, ne pudore tuo fiat interdum, quotacitus desideres genus aliquod o cu mei. De his titeris,qui erunt a
lats,uelim a te statim fieri certior. Vala
Ioanni Antonio Pallis. CCX VI II. NImis diu cessatum inter nos est, ut equidem Isopossim non dolere, tam crebras mihi undique molestias ahmi , quibus retardetur I ius ossicium meum. Orationem igitur Ferrari j ut aliquando restondeam ad literas tuas legi occupatisiimus.mι flus es enim tuo ct Ferraris nomine,quod non gulis de partibus ac figuris orationis restonderim,quid mihi uideretur . . Uo te, mi Talba,ignosce asi duis meis laboribus Mutinae iniurque , rebus nulla dii
ex parte constitutis. Vtinam aliquando mihi otium detur, quo seruire amissimorum hominum uoluntati posiim , non ita fluctuante statu rerum mereum. Huius quidem anni discultas maior, quam caeterorum omnium en insequuta; nec stes ualde magna mposterum tempus. QJare doctus euentu rerum oecoU-
413쪽
EPIST. LIBER VIII. et os consiliorum meorum, puto minus stulte mihi ac studiis prospicerem,si non longa ct inanis e , constitutoque peculio; sed in diem potius mallem, aurum ri in tu, uiuere : sed cogere me uix possum, ut ipse mihi
credam. Verumtamen de oratione ut dic. , miri
quidem uisa es esse pulcherrima. Breve autem de illa meum iudicium fuit, quod occupata essem opera, quum in allata, nec ualetudine satis firma, quodscis maximum apud me pondus habero non latine ea scripta es Fuit enim significatio nonnulla beneuolentiae in uosmes,quod illametamen adduci potui Iut legerem . Scis tu Pallia, me non laude in Grumusculis uulgi, ct leuitate ninriseculi: sed antiquorum sapientia, uirtute captum, antiquas etiam linguas omni labore ac studio a primis annis esse complexum. Neque eos reprehendo, qui noua Italie lingua scribunt : etsi ferendos non puto eos,
qui de latina sulti mὸ sentiunt, ct loquuntur .a Iamobrem ego qui ct mea sponte scirem, os
pientisiimorum omnium iudicio ct auctoritate, in sententia confirmatus essem, non tantum multitudianis inses,aut mulierum,aut principum indoctoru;
sed omnis philosophiae,sed diuini ct humani iuris edbonarum artium ct omnium scientiarum,sed sacrorum ct religionis, csteris cum gentibus communicadae causὴ linguas esse disicendas: inorum hominum falsis perniciosisque dis utationibus oe Rupiditate prouocatus, coepi eo loco ducere linguam, scripta istorum, quo ipsi ueteres linguas omnes recipuequς
414쪽
latinam,quam rebus humanis omnibus,ueluti siolem esse quendam,ijdem sapientisimi homines nunc magis,quam florente Romano imperis,confitentur.Hastu grauissimas ct maxime necessarias linguarum discendi caussas , ct meam summorumque de iis uirorum sententiam auctoritatesque , pro sapientia ct aequitate animi tui, non dubito, quin laudes. tii enim diu ingenium doctrinamque tuam; noisi mo, es udicium, facilitatemque naturs,tum nullo pra sensu , nulla pertinacia per e, tu ad omne eloquentiaegenus resti limaque omnia accommodata. Nyn enim, quia istorum lingua scribere consuesti,tusus qκosdam propterea latinam linguam putas , uel inutile uel extinctam , uel de naturae finibus esse exterminandam. Illud enim rem mὸ uides, quod infansimi non aduertunt, sceleratissimi no curant , communionem quoque religionis hanc toto ex orbe terrarum necessario esse interituram , si quo exitiali fato unquam Romana lingua auferatur. Denique t bi homini docto, ueBra in lingua totaque in controuersa ista linguarum assultis cocitat diu sapie πterque uersato, unum ex tanto numero possum cohfCrre,vrronem Speronis F. pari doctrina ct nobilitate hominem, qui duos Alexandros minimὸ imita, tus, bis de rebus multa dii tans,nihil sit in latinit iis causam inuectus. Ex illis uero alter sicurra talum ineptisimus, alter bardus mulierum philosophus , in sulptate stultitiaque ma molle esseminatamque Ita
uae iuuentute ut crederet, adduxerunt, nullas u
415쪽
terum linguas,id est nullum humoenarum ac dium rum lumen rerum omnium tanti faciendum esse,quati ignauiam, meretricios cantus, ct unam scortandi disciplinam. Vt enim sint nobis et latinae linguae omnia aduersa,illis contra fecundissima, nemine etiam ex nostris doctissimis hominibus illorum furiosis cona tibus eunte obuiam, quid aliud si tanta disputatio-
num contentione uolunt, aut quid poterut multis a noram millibus licere, nisi ut suis aequalibus rerum . omnium ignorantiam nutriant, ct in tonstrinis,mulierum uel thrasionum laudes coant j Hic mihi phialosophiae cti literanum omnium ignarus, philosophos in sua lingua habiturum se esse minitatur, O sicien-
tiarum libros omnium; ut nec Theophrasti,nec Pi tonis,nec antiquorum si lotia amplius indigere uicta smur; ct transalpini homines, ex noua Hetrusicorum c ut aiunt linguascientias omnes dissere cogantur. Scilicet cum linguae amplitudine tanta, quantam se ipsi arbitrantur, Atheniensium quoque uel Romanorum habent imperium,quo ad externas etiam gentes, ct ultimos orbis terrae fines; mittere sua linguam possint.Non cogitant enim ignari homines,uel multis aliis cum gentibus commune esse debere lingua,
uel impeτω quondam hoc esse factum a Graecis; nec aliam praeterea Disse rationem,qua feri posset a Romanis,quam ut per colonias, per stocios, per uictores exercitus, per magistratus,iurisdictionemque omnibus in Europae, obricae,atque Asiae partibus, tan quam una in ciuitate, una tantum Romana lingua ,
416쪽
magno etiam cum honore ab omnibus audita miti retur. Aries me liercule Romanorum ille,qui toror
cunctis gentibus fuit, non majore impulsu urbes hosfium diruebat; quam linguas illormn latinitati cedera cogebat. 2qunc uero Uti,ὰ quibus oppugnari latina lingua nuper coepta est, quid unquam ρmniare possunt,quo transalpina exteraeque nationes no sita potius barbariem in urbes Italiae sesterrent et optent iustius ac facilius quod Dij omen auertant esse introducturos ' Denique Pallia, contra quamstultissimi homines loquuntur, nunc latinam linguam di stunt pueri mutto hylendidiorem, quam istis etiam teporibus quando hoc in dubium uocanto quum ea nondum Italia esse,aut urbis Romae propria desulse fet; ρο nostra est nunc magis, quam illorum fuit, qui nobis illam peperunt; ct si praeter Graecam aliast, quam pinis cum illa conferre, linguam est omnium praestant imas ueὶ quod est uerius o nunc ola est, quam linguae numero queas isdicare., mi quod paucos aiunt nunc esse,qui latinas literas colant; oro trimi Pallia, ct obtestor,uel mea araicis
mi hominis causia, rectis-ὸ hoc uideas, quale esse argumentum putes; quum ct sintplurimi in Italia, innumerabilesque tota in Europa studiosiimi latini Iermonis, ct sapienti mi quique illum, ut lumen
quoddam humanarum diuinarumque reru omnium sequantur. Paucos uero esse illos puta a quibus ab- snt homine sindocti, inanes, libidinose,adulatores:ets pauci limi forentino arripiendum hoc est statim
417쪽
EPIST. LIBER VIII. et Og pro exemplosed existimationis Italiae,religionis,ctliterarum omnium interitus, planctu lamentatione deplorandus uideretur. V amobrem temerariis bominibus ne illud quide exprobrari nuc uolo,quod . nihil habet illorum lin ua, quod a nonra acceptum non si ideoq; interire illam Isit nece se, nonrasi ostratur; sed caecos illos atque ammtes iudico , quum illud non uideant, neque aeniment , seu ratione Ocausa hoc fiat, seu ui ac fato diuino quodam latinia os ratis; j maxim) praestare solent ingenio, copia ora itionis,ct abdit tmarum πι- omnium scient,r,
qui perissimi siunt latinae linguae. Isti autem noui ac sultisimi doctores,de linguis, ct altissimis grauissi
riisque de rebus,non ex illarum uel comodo,uel amplitudine, uel paucorum,id est sapientissimorum iudicio aque sensu; sed opinione multitudinis, paucia lateque rectis a sequentium, putant esse natue dum. Ego uero, quum sint haec omnia hum odi, ut a nullis improborum hominum ingenν conuelli unquam, labefactariae possint; nolo tamen prodesse latinitatis causae, nisi illud sit multo grauius, quod bonae artes, quod hominum uita, quod humana ct diauina omnia,quod uis Pontificium,qu)d religis,quod leges, ct tradita nobis a Chrino uiuendi disciplina ,
sola ope latini sermonis, aut cognoscere,aut retinere, aut caeteris cu gentibus comunstare posisimus.QJando igitur haec sunt ignorata ab imprudentibus, malὸ accepta ab indoctis, formidata ab ignauis, disputata a famis,neglecta ab impin eo dementiae ventum est,
418쪽
M .H RII COR RADI ut, qui opinione fiunt etiam nonnulla ingeni
ctrinae, capti nouarum cupiditate re ram,houam linguam stathcre cupicntes, latinam auferri distulent oportere. Ego uero ιtim docti imis o clarissimis uiris, meique amantissimis, Lagaro Bonamico, Romulo Amasko, Paulo Manutio, Carolo Sigonio,opponere me insaniae, res lere disputationibus, cta lingua illorum,in qua tam insolenter se iactant, disiuncta
habere mea studia omnia consueui. Habes litar Pallia, cur Ferraris orationem non dico legere nomluerim quid est enim quod tua', aut illius causa nolim 'o sed lectam saepius demonstrare subtiliter.
dicareq; uobis,ut eius lingua non ualdegnarus, qualem esse existimarem, aeger praesertim,rebusque u ri' distentus non facile potuerim. Tu uelim, credas nihil esse mihi te carius, neque iucundius; meaque vicia non orationis legenda unius, ct tria uulgaria
atque usitata; sed quae a summa beneuolentia proficisci possint omnia, tibi esse paratisima. Amo enim
ingenium, amo doctrinam ct modestiam tuam; qui ut prudentissime aIlimas omnia,ita de communi lingua orbis terrai Am, ianoque coelesti ac siempiterno, nihil cogitare aut loqui boles, quod quisquam uel mediocri accusatione reprehendat.Itaque deuinctu esse me scito non oscise modo tuis, quae mihi solent esse periucunda; sed moribus, doctrinae, ac uirtuti tuae. Honestate praetere a delector generis uestri, nec mianima in laude pono principem esse te omnium Pa liarum. Legi enim summa cum uoluptate,nec mino
419쪽
EPI ST. LIBER VIII. et ost,e admiratione, ad Caesarem Gon agam librum a te pulcherrimi scriptum. quo in libro de familiis quaedam uestrae ciuitatis breuiter quum diceres, de ma torum tuorum laude,rebusque gestis quae tua verecundia in maxima quaeque disiimulans anct imitamen utra 'licolai Pallia; in Deorum numerum translati,nomen, re mone cogi te putant, ne tu res De scriptis ergo tuis cognoui ab Hetrusicis, atque
Vmbris publica religione Perusiae sepulchrum illius coli: ct gentilibus tuis post uitam sandi me actam
in terris, locu inte Deos immortales ita certum esse datum,ut nefas, ct inexpiabile sit crimen, id non co teri. Hieronymum Gallum fero in oculis. Gregoriun, Ferrarium vel ex illa oratione doctum quoque . hominem esse iudicaui. utrique meo, Argentari, nomine salutem. Tu uale, ama, ut facis. θι riae.prid. Cal. Odi.
Scipioni A ntcimo, Asuneum. CC X M. , EUridices epigramma remittam, si latinum facere VIim,ut uolo. Nunc, afecta ualethdine acui ribus ,ualde mihi displicebam; idque praedixerari fore, orerem ad me fuisses: recti me a dbctis omni bus discissimum putatur, c genus. Caetera uel in-μπίδου u l cliorum Iacobo reddes Bouio, cui spero non σολοι Ri'ομένα prorsius usum iri. Saluere meo nomine illani ιHebis, eapectare, dum a ualetudine uidebor mihi esse firmior. De me uero atque i , . quae loquari sumus anter nos,eapcctabam, quid iactuia Dd esset,
420쪽
esset,nec sanὸ diu pendere animi,uelim.Prolixa fore
putaba omnia ex tanto concursu, quem domi Bouiorum superioribus dies us ad me fastum nosti. Ego tantis hominum precibus, querela , ct proxime literis
et id quotidianis fieri non potuit,quin mouerer. Nucunus euertit omnia oe unus,et is, quem ego minimὸ putauissem' Hoc accipe,ut uoles:equidem non potui adduci,ut crederem nisi Bouiorum literis. Illa biduo
quo apud uos fui, eorsum illi dicebam, haberi a me in illo negocio rasionem fluvid quod multi forta se cognitu aegre tulerunt; ct nuper domi meae, haec se negligere aiebat, ct alia cogitare,ad quae meam opera roga ret. Restondi me tempus libenti si ὸ obseruaturum, si quod possem Denique, ita a me tam discessit, ut credere me uellet eiusmodi suam uoluntatem, σqua semper antὸ credidissem. Nuc uero ex illius uel
mutata mente,uel cogitationibus tum occultatis,metuo,ne quid mihi facietam si incomter,uerius quam superiore anno, quum fides mea requirebatur,quam ego nemini dedissem.Sanὸ sum perturbatus, ct moricenties malim, quam offensiones animi tales, i malevolentiam ferre. Videbis, obsecro te,ut haec auctoritate alicuius,et allegatione qua potest, corrigatur. Hoc nisi at, ut meum quidem hunc mi um restice, re nolitis;rem tinen uelam quoque uidetis hoc ani no maximas habituram di*cultates. Sed quam μ-- pientius uni mihi obtemperauissem. Nunc mihi istegrum esse utilam, per qM uos aliud consilium capere, Iiceret. quantum me amasicogita, ne quod molesta