장음표시 사용
261쪽
Suβ Π Quum reno sit contractus consensualis r f. 932. 3 sequitur , ' t. ut perfectus sit hic contractus , simul ac consensere contra hentes. I. Vt scriptura, de qua imp. 3. 3. Ins. de loe. non nisi probationis caussa requiratur . L. l. C. de iur. emphi. in primis in emphyleusibus ecclesiasticis perpetuis. Nov. VII. pr. Nov. CXX. cap. s. 3. Vt ius in re demum ex traditione, contractum hunc subsequente, nascatur. L. 2O. C. de pact.
Iis, ema Quumque emphyleuta consequatur dominium utile : I. 93 a. phyleu- sequitur , ut adquirat omnes fiuctus , omnemque utilitatem , tae in dis etiam thesaurum, percipiat. Ari 3. 39. Ins. de rer. Hulf s. Vt ei Ponendo. competat ius seruitutem imponendi, L. I. S. vis. D. destipers fundi faciem immutandi, modo ne eum reddat deteriorem, Auth. Quiram. C. de n. eccles oppignorandi, arg. L. 3I. D. dae pign. act. do nandi , permutandi, L. I. C. de Dnae pvir. 6. Vt et vendere eum possit, dum id denunciet domino , si is sorte uti velit iure MinmmMωε. L. 3. c. da iur. mphyt. T. Vt et onera et tributa ferat.
In Mnes. Ex eodem sequitur , 8. ut emphyleuta possit agrum emph eando et leuticum Vindicare a quouis possessore, etiam ab ipso domino aliena emphyleuseos. L. I. S. vlt. D. h. t. 9. Vt eum recte transferat in io. quoscumque, Vel titulo uniuersali, vel sinsulari: eo tamen discri- mine, ut succetar singularis pro laudemio debeat quinquagemmam partem pretii. L. 3. C. de iur. mpbi.
Carioti Quumque id dominium utile concedatur pro eano ne annuo , annuus. isque in agnitionem dominii soluendus sit: S. 933. consequens est, Io. ut propter sterilitatem , incursionemve hostium canon non remittatur. L. I . C. de iur. empsi. s. 3. LUL ue. eoud II. Ut totius rei interitu canonis soluenes obligatio exspiret. L. I. M. C. eod. 3. 3. Insi b. t.
uishm, Alias praeter rei interitum s. 9 T. II. ius emphyleuseos ex-do exspi- spirat I. consolidatione , are. F. 3. Inst. de . r. a. praescriptio et ius ne , ari L. I i. g. 23. D. de damu. inf. I. non soluto canone do- mPhy' mino saeculari intra triennium, L. a. C. de iur. emph. ecclesiae intra Euta, biennium, Nou. VII. cap. 3. f. a. ob quam caussam emphyleutae domi-
262쪽
dominium utile ipso iure exspirat, nec is moram, quidquid alii,
oblato licet ante actionem institutam canone, purgare potest. La. C. de iur. emphi. L. a. C. de funae patr. Avib. Qui rem. C. de n. e et Nou. CXX. cap. 8. Aliud iure canonico. ev. vlt. X. de loeat. q. Re, ignorante domino, vendita. L. 3. C. de iis. empist. s. Reinsigniter reddita deteriore. d. Auth. qui rem de n. eccles
Quemadmodum vero ex iure emphyleutico iam constituto, Actiones nascitur actio realis , vel rei vindicatio utilis: S. 936. 8. φη ς μ' ita ex contractu, quo constituitur, nascitur actio EMPHYTEvTi- οῦτ' CAEl A utrimque directa. g. 78a. is .
ALTERA datur emphyleutae aduersus dominum , eiusue he- Haec vesredes, ad praedium emphyleuticum secundum contractum praestan- dire dum: ALTERA domino aduersus emphyleutam , ad soluendum 'M . canonem , laudemium , aliaque ex contractu debita. L. I. C. b. t. V ν. 3. Inst. Ae. eonae s Emphyleuiin gentes Germanicae originis ignorasse, diximus in Elem. iur. Gema. Lib. II. tit. a. S. 33. et quae de eadem monuimus e. L f. q3.
QVarius contractus consensualis est sociΕTAs . S. 89 . societatis
non confundenda cum ΚΕ vM COMMvNIONE. Haec enim ς quali contractus; societas verus contractus est. In hanc casu h;bhi. etiam fortuito, et sine adfectione societatis incidimus e societa- differeti tem consensu inimus. L. 3I. L. a. L. D. pro se. tia.
Est vero soCIETAs rentractus consensualis, de re vel operis Societa- ωmmunicandis, lucri in eommune faciendi eaussa. Inter quos so- 'in'cios tam arcta intercedere visa est amicitia , ut fiatres habiti DNψ snt. L. 63. pr. D. h. t.
263쪽
a.' ἡ- Quum ergo societas si contractus consensualis r s. 9 a. PI . ρ sequitur, I. ut solo consensu perficiatur, subsequente tamen traditione: quae in societate uniuersali intelligitur, L. I. S. I.
L. 2. D. b. t. exceptis nominibus, quae mutuis cessionibus communicantur. L. 3. H. D. eod.
Quotv- Communicantur res vel operae. S. 9 a. Ex quo insertur plexi a. societatem esse vel UNIUERSALEΜ , Mιν, quando omnia bona , praesentia et futura , quocumque titulo quaesita, communicantur, L. 3. S. I. D. h. t. vel GENERALEM , quando ea tantum , quae ex quaestu veniunt, non quae aliunde hominum vel fortunae beneficio adueniunt, communicantur. L. T. L. 8. L. 9. L. T . D. l. t. vel SINGULAREM, quando vel unius rei, vel unius negotiationis societas contrahitur. L. F. pr. L. I a. f. s. D. eod.
An ei eodem principio colligitur, 3. subsistere et ixm societa- inaequa- tem inaequalem , licet unus plus, alter minus ex facultatibus lis sub- suis conserat, L. S. A. I. D. eod. q. immo licet unus rem ἔt alter operas conserat, ae L. F. S. I. D. b. t. dum operae sint licitue et honestae. L. Fa. ρ. IT. L. F3. L. ST. D. h. t.
Μultum ergo interest, tamquam tiationi praesit. Ad hunc enim nec secius quis operas conferat, an tam- lucri, nec damni pars pertinet. quam institor pro certa mercede nego-
Ah s.6 Quumque societas lucri in commune faciendi caussa ineatur rhin. ρ s. 94a. consequens eit, F. ut donationis caussa non recte contrahatur societas. L. f. b. est. D. pro soci 6. Vt societas , in qua unus sibi omne lucrum stipulatur, alter omne damnum suscipit, leonina, PHAEDR. Fab. Lib. I. fab. I. 9 et hinc prohibita sit. L. M. f. u. D. h. t.
g. DCCCCXXXXVII. obisi. Quum socii sint Veluti fratres: p. 942. in sequitur , I. vitio socio secius alter alteri teneatur ad culpam leuem c f. 787. in con-rum. creto , quia socium industria eius contentum esse oportet, quem
ipse elegit f. 9. Ins. L. Ta. D. h. t. 8. Vt, si dolus vel culpa lata socii deprehendatur, iste merito notetur infamia. A. 8s. L. I. L. 6. D. de his, qui not. ins 9. Vt secius socio debeat heneficium
264쪽
nescium competentiae, L. 63. pr. D. h. t. de quo insta. Io. Vt irrsocietate uniuersali omnia communia sint, quamuis et facultates sociorum differant, et unus sociorum altero plus expendat. L. TI- pr. et A. I. D. h. t. II. Vt in generali tantum quaelius communis sit, C . 9H.9 non reliqua , quae vel fortunae, vel hominum beneficio adueniunt. L. T. L. TI. F. I. D. h. t. II. Vt in societate singulari inter socios seruanda sit aequalitas. S. I. IV. b. t.
Hanc rationem reddunt ex L. 72. reei . probabilior huius iuris ratio est, D. pro De. Sed quia idem obseriratur quod socius socii diligentiam probatie in rerum communione, in quam quis videtur, e cuius societate , quum id ei casu incidit : L. as. s. I s. D. fam. integrum semper fuisset, non discessit.
Et quidem, I. si partes non expressae: partes lucri et damni Lueri et sunt aequales pro rata eius, quod quisque contulit. L. 6. L. 8 damni D. h. t. a. Sin partes expressae : eae seruandae sunt, tametsi inae- divisio. quales. ν. I. Ins. h. t. L. 29. pr. 6. I. D. h. t. 3. Si alter rem , alter Operam contulerit, lucrum quidem et damnum commune fit, non autem sors. f. a. Ius. et L. sa. f. a. D. L. I. C. h. t.
Diuiduntur itaque res communes , finita societate i quod fit Soseia. I. morte socii vel naturali vel ciuili, etiam unius e pluribus , quomodo f. s. IV. L. 63. g. vis. D. h. t. licet conuenerint , ut ad heredes soluat in transeat societas '. L. 3I. L. FSλ. D. h. t. a. Disseissu vel mutuo, L. 63. g. vlt. D. h. t. vel renunciatione unius, f. q. Insi. h. t. quamuis alias contractus διπλευροι, inuito altero, solui nequeat: id tamen odio communionis permisium est , L.77. g. 2O. . D. de leg.a. s. ε Ins. h. t. Vt socius socio , si vel maxime aliter expresse conuenerint, L. q. L.TO. D. pro sec. expresse et tacite renunciare possit societatem, L. 64. D. h. t. dum id non absenti , fraudulenter, vel intempestiue fiat. f. q. Ins. L. Il L. IT. I. I. L. M. f. 3. D. b. t.
Ne erres, observa, obligationem heres succedat in societatem vectigalium, quidem ex hoc contractu etiam ad he- L. sy. D. h. t. Nec prohibentur socii redes transire: L. 31. L. 36. L. 4c. ita pacisci, ut uno e pluribus mortuo, L. 63. S. S. D. h. t. non vero ipsem inter reliquos maneat societas. q. s. societatem, ita , ut heres in societate Ins. h. t. L es s. g. s. D. .. manere cogatur , praeterquam, quod
Soluitur etiam 3. finito negotio, ob quod inita est. A. 6. Inst. Ali; mo-L.6ς. s. IO. D. h. t. Tempore, in quod contracta, elapso. L. 6 s. sit, quibus
265쪽
s. s. D. h. t. s. Cessis vel publicatis bonis, S T. 8. IULL. 6s. s. I. D. s. t. ac denique rei, super qua societas inita, interitu. L.63.
Actio pro Ceterum ex hoc contractu nascitur ACTIO PRO SOCIO , utri strio. que directa , f. 78a. in qua socius aduersus socium , eiusue heredes , f. 969. agit ad conserenda bona communia, s. 9 a. reddendas rationes, lucrumque communicandum , cs. 9 .selu.9et damna decique, saltim culpa leui in concreto data, resarcie
QuRe Ex quo patet, actionem hanc ad praestationes tantum pers .. . uta nates pertinere , adeoque , soluta societate, rerum communium ..imu diuisionem non actione pro socio, sed communi diuidundo petennium di-dam. L. I. D. comm. diuidvisionem l
Manda-T Ostremus contractus consensualis est ΜANDATvH. I. 897. Jtum quid' v Id vero est eo tractus consensualis, quo negotium honestum, Malio ex fiducia commissum , gratis administrandum gerendumque suscipitin.
. Unde olim, data in amicitiae pi- GER. N M. ad Pand. h. L Hine gnus dextra, mandabam , PLAUT. Caps . I ID R. Orig. Lib. IIII. cap. 6. min. . Q. II. Men. s. v. 8 . eoque tempore datum a manus datione nomen acce enon tam vinculo iuris , quam amicia pille tradititiae legibus mandatum continebatur.
Eius dis Ergo facile hic contractus mandati I. a NEGOTIORUM GE- feremia sTioNE discernitur , qui quasi contractus in eo consistit , quod b Riu quis negotium non commissum vitro suscipit: I. 778. a. a Lo-.2h;bu, CATiONε , quia hic contractus non est gratuitus: s. 9I60 3. a CoNsi Llo, quia per hoc non suscipitur alienum negotium , nec istud obligat, sed suadet, f. 6. Ins. h. t. nisi Daudulentum sit; L. qT. pr. D. de reg. iur. q. a COHHENDATIONE , quae et ipsa
266쪽
non obligat sterum, .cui res commendatur; L. I a. f. Ia. D. h. L I. a ms , quo tantum eos, qui potestati nostrae subsunt, oblia
Alandatur aut ExPRESsE , verbis litterisque, nulli certae sor- Quotv- mulae adstrictis , L. I. g. a. D. b. t. aut TACITE , si quis praesens sex lab altero negotia sua geri patitur. L. 6. g. a. L. s 3. D. h. t.
Prout quoque vel ad omnia bona, vel ad certas tantum res Diui mandatum pertinet, eatenus Vel GENERALE est, vel sPECIALE. secunda. L. s8. L. 6o. L. 6δ. D. de procurat.
A modo eonstituendi mandatum , in IVDICIALE et EXTRA- Tertia. IvDICIALE , L. 33. pr. S. . L. 33. s. I. L. εῖ. D. de pro . itemque in PUEvH, IN DIEM DILATUM, et CONDIT IONALE dispescitur. s. Ia. Ins. L. I. s. 3. D. b. t.
Differunt porro mandatum IN REM ALIENAM , quando quis Quarta. et nomine alterius , et in alienam utilitatem agit, et in REM 1VAH, quando quis nomine alterius, sed in suam utilitatem agit. Tali mandato instructus agit cessionarius. L. 33. I. I. L. 3q. D. de
Ceterum ex ipsa definitione O. 9s3. insertur, I. mandatum IIuiu contrahi solo utriusque consensu, pro quo et ratthabitio habe- eontratur. L. IO. D. h. t. L.ω. D. de rei iuri a. Μandari non posse rem Qu* DR illicitam, nee ullam ex eiusmodi mandato inter contrahentes nasci R 'obligationem. s.7. Inst. L. 6. 6. 3. L. ua. s.6. D. h. t. c3. Mandatum non admittere mercedem, sed tamen honorarium. I. 8 . L.6. pr. D. b. t. sq. Mandatarium fines mandati excedentem nihil agere , nec mandantem tunc ex mandatarii facto teneri. L. s. D. I. 8-IA . h. t.
Et quia mandans fiduciam singularem in mandatarii persona obi; desidi collocat: S. 9s3. consequens est, S. Vt mandatarius sub- mandata stituere ordinarie non possit: si tamen substituerit , et rem per ii 'alium aeque bene gesserit, mandans ex gestis obligetur. 8. 778. L. 8. s. 3. L. 46. L. vlt. S. M. D. h. t. 6. Vt, quia mandatarius . sponte obligationem, in qua summa industria exigitur, suscepid c S, 789. 3. I ordinarie teneatur ad culpam leuissimam. L. I 3
267쪽
L. II. C. h. t. T. Vt mandatarius, qui amici spem turpiter destituit , ob dolum vel culpam latam merito infamia notetur. S. 78 9 IAr. L. 6. A. 6. D. de his, qui not. ins S. 2. Ins. iamen. tin. litig. L. 21 . C. maia. CIC. pro Rosc. Am. cap. 38.
. Singulare hie est, quod quum pulsatus, eondemnatusque fiat infamis alioquin in huiusmodi contractibus iu- si quis, mandante illo , pro eo fideiul- dicio tantum directo ob dolum damis sit , et mandatarius ei indemnitatemnati infamia notentur: f. 78 s. a. praestare dolose renuit. L. 6. S. s. D. hie etiam mandans, actione contraria de his , qui non ins
Quomo Finitur autem mandatum non solum I. mutuo dissensu, f. do finia- est. Ins. quib. mod. ιoli. obl. sed et II. mandantis reuocatione, modo fiat re integra, A. 9. Ins. h. t. et III. renunciatione non intempestiua mandatarii. L. II. Ius. eod. L. 22. g. vlt. D. b. t. IIII. Morte contrahentium. L. 26. L. 27. f. 3. D. h. t.
Actio Quia itaque ex hoc contractu διπλεύρω mandatarius ab initio; mandati mandans non nisi ex post facto obligatur: nascitur inde duplex duplo. actio ΜANDATl, quarum altera DIRECTA, altera CONTRARIA est. L. 3. S. I. D. b. t. c8. 78a.
Direaa. DIRECTAri mandans instituit aduersus mandatarium , eiusue heredes , ad negotium susceptum perficiendum , vel praestandum id, quod intereH, L. F. S. I. D. h. t. rem ex mandato adquisitam cum fructibus tradendam, L. 8. g. vlt. D. eoae dolumque et culpam
etiam leuissimam praestandam. g. 9s9. 1 f. DCCCCLXIIII.
Coni , CONTRARIA mandatario datur aduersus mandantem eiusue
268쪽
DE OBLIG. QUAE QUASI EX CONTR. NASC. χερT IT XXVIII. DE OBLIGATIONIBUS , QUAE QUASI EX CONTRACT V NASCUNTUR.
HActenus de contractibus veris: sequuntur obligationes, quae oblita
avAst ex CONTRACTU nascuntur, quarumque fundamen- tiones
tum iam supra descripsimus s. 778. iasi ex s. DCCCCLXVI.
Sunt ergo QvAsI CONTRACTUS facta honora, quibus et igno g. rantes obligantur ex consensu, ob aequitaIem Uet utilitatem prae- definitio. fanto. . Quemadmodum enim contractus in pestis si nee verus, nee fictus eonnascuntur ex consensu vero et ita quasi lentu requireretur: nihil esset rationis. contractus, quasi ex consensa, id est cur referrentur ad contractus. L. 23. ex ficto , vel praesumto. L I. g. vit. D. de reo iur. L. 4'. D. de obsig. eι Q. D. comm. diu. L. f. M. D. exqvib. caris
Praecipua ergo fundamenta consensus praesumti sunt: I. Qui DEi funda que praelumitur consentire in id , quod utilitatem adfert. ΙΙ. menta. Nemo praesumitur cum alterius damno fieri velle locupletior. L. I . D. de condici. indeb. III. Qui vult, quod antecedit, non debet nolle, quod consequitur.
Huiusmodi quasi contractus sunt I. NEGOTIORUM GEsTIO , Quot sint II. TvTELA, II1. HEREDITATI s. vel IIII. REI CONMUNis adis huiusmo- ministratio, V. HEREDITATIs ADITIO, VI. INDEBITI soLvTio, di quasi
et quidam alii, de quibus in Digestis. g. DCCCCLXVIIII.
I. NEGOTIORvM GEsTIo est quasi contractus, quo quis ne- Negotio. gotia alterius ignorantis extra iudicium utiliter gerenda sponte tum ge- et gratis suscipit. S. I. Inst. b. t. Vnde a MANDATA RIo, vel P Ro- mo. CvRATORE , itemque DEFENso RE , facile discernitur negotiorum ge-sor. Prior enim mandato constituitur , posterior fine mandato quidem , sed non nisi iudicialia negotia suscipit, nec sine cautione admittitur, iudicatum solui. L. q6. s. a. D. de procurat. inucii Elementa Iuris. I i Nee
269쪽
Negotiorum Letor autem nec ex mandato gerit, nec in iudicio alium defendit, nec cautione obstringitur. Vnde et femina gerere potest negotia. L. 3. s. I. D. de neg. gest.
Obligatio Quum ergo in hoc contractu consensisse ignorantem finisDζKQHQ' gatur , quia et utilitas ei adfertur, et neminem cum alterius Vm ἶς damno locupletiorem fieri aequum est: F. o6T. a. sequitur, RR I. ut viiliter gerere debeat negotiorum gerior , adeoque a. ad ἡiligentiam exactam , vel, si se aliis praetulerit, S. 788. 3. ad exactissimam , leuissimamque culpam , si necessitate Urgente gessit , tantum ad dolum et culpam latam; S. 788. q. L. 3. g. 9. D. eod. denique si rem aleae plenam praeter consuetudinem absentis susceperit, ad casum ipsum praestandum teneatur. L. II. D. L. 2O. C. de neg. ges. S. I. Ins. h. t. 3. Vt domino ad rationes et reliqua cum usuris restituenda obligatus sit L. R. L. 23. L. 3O. D. h. t.
Eius , - Εx eodem sequitur , q. ut negotiorum gestor obligatum iu Rogo' habeat etiam ignorantem , cuius negotia gellit , quin etiam 'gςxu furiosum, et 6. cuius in persona errauit. L. 3. F. L, F. s. I. D. de negor. V T. Vt non perimatur absentis obligatio , si postquam initio utiliter gestum , utilitas casu fuerit intercepta. L. IO. S. I. L. 12. g. a. D. eod. 8. Vt idem negotiorum gestori teneatur ad indemnitatem. L. 2. L. 27. L. 3I. L. qS. D. eod.
Actio ne- Ad ea, de quibus s. 9 o. diximus, negotiorum gestorgo Q um ex ipsa natura contractus ab tritio obligatur: ad reliqua, c des 'ς - quibus 9 i. 1 absens ex pos facto obstringitur. Ex quo se- ' quitur, c g. 782. ut ex hoc quasi contractu nascatur astio NEGOTIOR vM GESTORVΜ, tum DIRECTA, tum CONTRARIA. S. I. Ins. h. t.
Directa. Di RECTA datur domino aduersus negotiorum gestorem, eiusue heredes, ad rationes reddendas, c f. 969. 3. restituenda reliqua , culpamque pro modo gestionis praestandam. A. 97O. a.
Contra- CONTRARIAΜ negotiorum gestor instituit aduersus dominum, y - eiulae heredes, ad indemnitatem. s. 97I. 8. S. I. Ins. h. s. Quae
270쪽
Quae actio tamen locum non habet, r. si non utiliter gestum. L. IO. S. I. L. I s. L. aT. D. de ne l. gest. a. si pro inuito vel prohibente gestum, L. 8. s. vlt. D. L. vlt. C. Mae 3. si quis ex pietate vel animo donandi gesserit. L. 27. s. R. L. 3ε et D. L. II. L. 13. L. ID C. eod.
S. DCCCCLXXV. ΙΙ. TvTELA est munus publicum, f. a . I sed obligatio Tutelae
inter tutorem et pupillum quasi ex contractu nascitur. s. a. Ins. dcta iii h. t. Hinc tutela hoc sensu est quasi contractus, quo tutor, pumpilli rerumque pupillarium curam suscipiendo , illi ad rationes exactamque diligentiam; pupillus tutori ad indemnitatem praesandam obligatur.
. Tutor ergo tenetur ad praestan- de fati fiat. tume. Heredes tantum addam culpam leuem; L. 13. D. de reg. dolum et culpam latam. L. 1. C. de hir. si ipse sese intruserit, ad culpam Aeri ruia s
leuissimam. g. 88. I. g. r. Inst.
Ergo ex hoc quoque quasi contractu nastitur actio TvT Actio tinLAE , DIRECTA et CONTRARIA, g. 782. tela
Actio tutelae DIRECTA competit pupillo , inita tutela , Directa. q. 263. seqv. aduersus tutorem, eiulae heredes, ad reddendas rationes, damnaque si aduersus tutorem agitur, culpa levi ;sn aduersus heredes , culpa lata data resarcienda. S. 97s.' L. I. pr. D. de tui. et rat. distri
CONTRARIA competit tutori aduersus pupillum, a, repeten- Cona das impensas, praestandamque indemnitatem , si diligentis pa- m. trisfamilias ossicio functus sit. L. I. pr. D. de contrari rue. et viil. a t.
Vtraque actio tutelae utilis ob eamdem rationem minoribus Utilis. quoque et curatoribus inter se datur. S. aTO. d. L. I. s. a.
ΙΙL HEREDITATis et IIII. RE VH CoΜΜvNIo non sunt Heredi- quasi contractus, sed ius in re, puta in hereditate vel re com et r. muni. At hereditatis vel rerum communium administrator quasi VM SQ et contraxisse, et ad rem communem diuidendam, reddendasque ' I i a rata