장음표시 사용
281쪽
secundo, si ostendet se animo virilem , & sortem, & magnanimum , & aggredientem quodcunq; arduum pro salute publica, non parcendo etiam propriae vitae, ut subditos incolumes reddat, nec facultatibus, quia sic populus eum coli derabit,ut fidum pastorem,& patrem uniuersalem, & per eonsequens eum diliget. a. Rhetor. Tertio,si olfendat se iustum,& aequalem erga OInne S, cum veritas omnia vincat. Esdrae 3. &iusticia, quae in veritate iundatur omnibus diligibilis sit. Timetur verb, si fit punitivus malorum, immaniter peccantes, ut parricidas, proditores, & huiusmodi atrociter puniendo. 2. Rhet. Secundo, non parcendo ulli delinquenti,etiam si frater esset,vel consanguineus, sic enim Omnes cauent a malis, videntes Principem nulluexcipere a poena. Terrio, praecipiendo ossicialibus, vζIatenter observent,& inquirant delinquentes; sic enit aquilibet timet ne cadat in manus suas, & eco uerso bonis amabilem se praebendo,& magis curando,ut ametur, quam timeatur, generosus est enim hominis animus, & magis amore, quam vi trahitur ad bonum, &retrahitur a malo: ut inquit Sen .ep. ad Lucillum; ut &Dominus struator faciebat; ut & subditi studere de-hent, ut Crincipi sint amici, congratulando ei quoque in prosperis,& in aduersis dolendo, ac illi ob beneficia ab eo accepta, gratias agendo, & eius imperfectiones aequo, S humili an imo ferendo. Quarto, subditi debent Principi subsidium ferre, ut in seipsum splendide alere possit,& Rempublicam inte- subditi darius,&exterius custodire, atque defendere, tuitas im- bent Prinpositiones ei persoluendo, ut supra est dictum ; & illi cipi ope Is etiam non petiti in necessitatibus opem ferendo. re nec ei Quinto non debent ei detrahere publice, vel occul- detraherecte.l. i. C. si quis Principi maled. honor enim illis redditus Deo exhibetur, &econi terso; sed gaudio illum aificere, ipsi obediendo, aς pro virtute certando. Ultimo, debent Deum rogare pro Principum vita,
282쪽
, .. 3 . & iusto eorum regimine. Baruch I. I. Timoth. L. ReIs-Mit εω etiam reuerentia exhibere; Unde Lacedaemones nulli. 't ηε surgendi honorem dabant, nisi Regi,& ephoro , di eo in c ρω mortuo nihil per triduum vendebatur, & serum p - rρ' leis conspergebatur, ut ait Heraclides in Lacedaem. 1 Republ. Persae pro Rege precabantur assidue . Herod. in I.& Eeclesia nostra orat etiam pro Prine ipibus, ut, Deo missis ; & Romae die tertio post Calendas Ianuarias pro salute Prineipis vota suscipiebantur. Dio. lib. 4 .hist. Plutar. in Cicerone: & apud Aetio pes si Rex aliqua corporis parte debilitareturidomestici omnes partem eandem sibi debilitabat,turpe aestimantes, Rege claudo, non omnes sic esse,ut ait Diod. Sicul. lib. I 6. apud Persas, cum Rex equitabat, Omnes pro suis facultatibus ei munera offerebant, ut resert Aelia.
lib. I. variae hist. SUMMARIUM.r Prafactus urbis quis sitio eur institutus..in Prafectus urbis ruisui pratim esse debeat, ct rua
Prafectu urbis quis Ist. o curansitu ι ut A M E T s I Magistratus urbis curam habeant in iustitia admirustrada, quia tamen aequum est, ut aliquis sit qui latiores habeat habenas, S communem urbis curam, ideo institutum est ossicium Praefecti urbis, quod a nrincipio erat extraordinarium, postea vero Imperatorum arbitrio coepit fieri perpetuum, & illius Praeses ius Romae dicebat,cum omni Imperio Latinorum, seriarum temPorcοῦ
283쪽
pore: ut ait Gellaib. I αε. qui aderat etiam tempore Romuli, ut inquit Dion. Halic. lib. I. & erant Vicarii Regis ipso absente cum potestate regia, iidemque exemplo Consulum, & Praetorum, illo tempore, si opus
erat,Senatum habere poterant, ut ait Gell.loco citato. Sed postquam Principes ius obtinuere creandi magistratus, praesectura urbis cum praetura,vt annua ener, sicut & caeteri magistratus,est introducta;& urbs prae fecto urbis est commissa,& eius iurisdictio limitata,ve quicquid intra urbem committeretur praefectus cognosceret,& extra ad lapidem centesimum. l. I. fide ossi c. praef. urb. cognoscendo de adulterio serui, de interdictis, quod vi, aut clam,unde vi,puniendo tutores,& eurato res in ossicio male versantes, audiedo etiam quaeri relas seruorum erga dominos, R libertorum adue sus patronos curando quoq;,ut caro iusto pretio vendatur, cum omnibus armentis, & ut populus quietus maneret,& ut praeessent disciplinae spectaculorum. l. I. f. cura carniS.g. quies quoque. Teod.& etiam euram haberent omnium ciuium,& popularium. l. I. C. eod.& piae seruntur omnibus aliis dignitatibus fine iniuria tamen alieni honoris. l. 3. C.eod. & etiam notionem habent.l. L. Teod. S cura, ut nummularii recte segerant,circa eorum ossicium.d. l. I. f. hoc quoque. T.eod.& etiam ultra centesimum lapidem iudices dare pota sunt. l. fi. Teod. qui & cognoscunt de omnibus causis, de quibus cognoscunt praesecti praetorio , & praetores, Sconsules, consulibus absentibus.l. I. Tde ossi c. prae quoru praetorum insgnia erant,sella curulis, latus clauu ,paludamentum,toga pr textata, R dimidiatus fascium consulari si numerus: ut ait La Eius lib. 9.e.6. quidi edicta nedum annalia, sed R perpetua vim legis habentia decernebat. g.pra torsi. In sit. de iure nat .s. I. T. de alb.scr. f.sed cu paulatim. Instit.de testam. In quibus tamen 1 andum est nunc locorum statutis,& Pi incipis delegantis mandato, iuxta quod maiorem mi-
284쪽
noremve praeses potestatem suscipit. . . 3 Is autem eligi debet custos, & Princeps ciuitatis, Pra fem qui singulis aetatibus semper, pueritia, adolescentia, mrbu quib. matura aetate probatus est, & immaculatus existit: utra reus es ait Plato. lib. 3.de Legib.&lib. 6. oportet eum qui passe .ebem, sim sincerus, & incorruptus euadit, tanquam aurumoqi- sar in ignis examine comprobatum,gubernandae ciuitati praeficere, muneribusq; ornare uiuetem,& mortuum, qui & iurare debende ossicio fideliter administrando, deinde ad urbem sibi commiliam pergere,non trahendo alicubi mora, nec declinando ad alienas regiones. ex Constitui.Iustinianis s. &ea seruando qua continentur in tit.de ossi c.proc. qui & antequam fines provinciae sibi deeretae ingrediatur,edictum de suo aduentu mittere debet continens aliquam sui commendationem,&eoS monens,ne publice, vel priuatim ei occurrant, sed quilibet in sua patria eum excipiat, significando etia decessori,qua die sit ingressurus, ne inopinato ingrediatur,per viam consueta incedendo. ex d. Constit. Idem quoq; melius est, ut incedat sine uxore, sed & cu ea potest, sic tamen, ut illam coerceat,sciens, quod illa deliquerit a se reposcendum.ex l. r.8 de ossi . proc. Idem quoq; eligere debet ministros probos, prudentes, & muneribus aptos, ne ipse praefectus ex eoruerratis su ppleat,cum viros bonos seeum adducered beat, ut inquit Isocrategad Daemonicum. Delectus ad magistratum nullius improbi ministerio in obeundunegotiis utitor,nam quicquid ille deliquerit, sibi imputabitur, & idem asserit Cic. ad c Fratrem. & act. . in Verrem.& habetur in lege Diociitiani,& Maximiani.lib. I.C.tit. 7.Qui,&decernere debet ne eius familia munera accipiat, ide Cic.d act. . no nego tibi ipsi nullum nummum esse numeratu , sed eum ob tua d creta, ob tua imperata, ob iudicata pecuniae dabantur,
non erat quaerendum cuius manu numerarentur, sed
euius iniuria cogerentur, comites tui illi delecti, prae
285쪽
fecti, feribae, medici, accensi, aruspices, praecones, manus erant tuae, ut quisque te maxime cognatione, assi-Mitate, necessitudine aliqua attingebat, ira maximὰ manus tua putabatur. & habetur l. 2. C.de ossic mas mil. tales delinquentes a praesecto puniendos. Qui ministri,scilicet iudex criminum, assessor, apparatores, Mexecutores exteri esse debent, non loci indigenae: vehabetur in l. f. C.de crim.sacri l.nulli patriae suae admInistratio sine speciali Principis permissi permittatur,& idem decernitur in l. nullus. C.de diui ossi c. lib. I 2.& l. sin. C. de crim .sacril.& in I. Iulii Pauli,sub tit. Edeadu. fisci. Idem quoq; apud se habere debet Senatores, vel consiliarios, aut asi eis res,viros prudentes, bonos, α si fieri potest nobiles, ut rebus rectius consulant, &maiores vigintio uinque annis ex Dione lib. 11.qui curare debent ne Respublica aliquod detrimentum patiatur, nec priuatis odi js, aut cupiditate moueri,nil indignum agentes, & plebem ab omni insolentia vindicantes, ut habetur in l. I.C.de contract. iudic. Is etiam praesectus ad Rempublicam se accommodare debet: ut inquit Plut. in Politicis. decet virum ciuile,&Rempublicam tractare incipientem, tandiu ciuium moribus consentanee viuere,& se ad eorum naturam accomodare, ac scite,coniecturaq; affectari,& consequi ea quibus seleat populus delectari, & quibus adduci facile,donec opinione virtutis,& fide iam coparata, au thoritate initi possit,cum alias mores vulgi imitρri n6 debeat, sed scire tantum qua quisque maxime ratione adduci capiqne possit, & mores proinde ciuium tum leniter,atque scito tractando, moderandoq; melioresessicere aggredi debet, cum iam sibi vires sunt, & authoritas comparata. & Plato ep. . necessaria est ad res gerendas hominum beneuolentia; quam praesectus urbi iustitia,& prudelia, aeraeteris virtutibus facile conciliabit; subditi enim nimis aspere non sunt tractandiδ
286쪽
quoque esse debet,sse tamen,ut stam dignitatem ebdis feruet,& a. nimia familiaritate subditorum caueat, ut dicit Cic. ad Q. Fratrem proe6sulem Asiae. & habetur in l.obseruandum. Qde ossi . praes. Obseruandum est ius reddenti, ut in adeundo quidem facilem se praebeat, sed contemni non patiatur, unde madatis adijcitur,ne praesides prouinciarum in interiorem familiaritatem prouinciales admittant. nam ex conuersatione aequalieontemptio dignitatis nascitur . Qui,& negoeiari non debet, nee uxore ducere in prouincia, ut inquio Arist. lib. s. Dolit.e.8. eaput est in omni Republiea, ut legibus.& omni alia ratione prouissim sit,ne qua facultas quaestus faciendi magistratibus relinquatur, &habetur in l. I. C. de contract.iudi c. l.qui officii causa. F. de contrah. empl. l. praesectus cohortis. l. si quis ossicium. ss de ritu nupe. Qui demum grauiora quaeq; ad Principem reserre debet .ve habetur ii l. Constantini.li. I r.
C.Theodiit L .vnde Zonaras in Tiberio, ait, Pilarum Iudear praesidem Domini acta ad Tiberium scripsisse. Porro Draefecti munus multiplex est. Primo , ut syνεδεδη non adest domus publica in ciuitate, in quam praes
urbis mu- ctus urbi, & senatores conuenire possint, eurare ut inui quos a primum rescia ur vel aedificetur, &ut aediscia ornatε eisi aediscetur,tum publiea, tum priuata,& maxime aedes Minat, sacrae,ct opera nubliea, vel colla sa reficiantur decenter: ut inquit Arist. lib. s. Polit.e. 8.Blesius lib. 3.de Repub. & h ibetur in l. si in aliqvam. T. de ossi c. proe. iri l. nulli iudi evm.C.de osse. rect. prou. qui tamε nullum opus publicum nouum facere debet priuetoe in eonsulto nisa orareetare coeptum.l. intra urbem. l. nemo iudicum .l. nemini. C.deoperib.publ. Idem etiam tu ram habere debet ut muri civitatis,& viae publicae r fictantur,& extruatur.l. omnes. eod.tit l.ad instructiones.C.de sae. an .ecel.& Plato lib. s. de Legib. Variam urbis curam habeant adites, vulgariumque itinerum,
quae a regione in urbem tendunt, aedificationum qu -
287쪽
ue,ut secundum leges fiant.& smiliter de pontibus,
& fontibus, & ne flumina ossitiam aedibus. nec itinera publica in ipediantur, aut in inaedificetur, & quisque ante aedes tuas vias publicas reparet, repurgetque sequaria, ne viae snt impedimento, S ne quid ante ossicinas ponatur, nisi fullo vestimenta aeri proponat vel faber rotas, sic tamen, ut itineri no sint impedimento. ex Papit .lib. 3. ff.tit. Io. Qui, & curare debet ne priis Natorum domus viae publicar,vel publicis aedifici js o sciant, nec ijs ciuitatis aspectus deformetur. l.negotia-di. l. si cui &per tot.C.de aedifpriu.& in l. i. g. de via pubi. ex vlpia.lib. 3. ff.tit. 1 o. qui & ex causa cogere potest dominos domuum eas reficere , & ne i i arces. vel turres aediscent. l. praeses . Ede osticipraes. Sext. Dio let.l ib. 1 i. C.tit. 1'. Secundo, ad praefectum pertinet euram habere horreorum publicorum. exl.A. C.de conditis in publicis horreis. dicente, cum ad quamlibet urbem, mansionem ve accesseris, protinus horrea inspicere te volumus. & l. 3.eodem.&l. 3. C.de quibus muneribus, vel pr stant. eod. lib. I P. C. Tertio,curare debet,ut Mntes, Si aquae in urbem,&agros ducantur, ut ait Plato. lib. 6.de Legib. curam a quarum Σὰ iles lia beant, ut in fontes, quam liquidissimae sufficientesque ducantur, ac ciuitatem iuuent pariter,&exornent.& Arist.lib.7. Pol ir.c. H. quod vero pertinet ad aquas, & sentes primum est , ut aquarum suppetat intima copia, quod si non tontingat, ciste
nae fiant multarum aquarum capaces , quae nun ti m
oppidanos deficiant,si bello intra oppidum inclusi, vis agri prohibeantur, sic ut quae potui aprq sint,ab aliis separentur,ut ibi dieit. & habetur in i hac legi-.S i diligenter.& per tot. C. de aquq ductu. lib. I i. S Plato lo
co cit. curandum ait. vi aque ex non tibus defluentes
in vallibus excipiantur, ita ut inde apios siccos irrigate valeant. & idem ait Plinius Traiano.lib. Io. cu eIuε
288쪽
responsione. Qui,& eurare debet,ut balnea habeantne quibus, laboribus gymnasticis desessi, & infirmi reficiantur,& balnea etiam mineralia pro infirmorum salubritate,ubi fieri poteit habeantur, & conseruentur, ut ait idem Plato loco praedicto. Quarto, curare debet, ut urbs mundissima sit, ut idem ait loco cit. urbs quidem tota in circulum in locis sublimibus deducatur, ut & munitior sit, & mundior;& infra. Curet ediles,ut urbs, quam mundit lima sit, nec a priuatis unquam patiantur, aut ςdificando, aut so tendo publicum aliquid occupari. & habetur in I. I. 8t L. T. de cloacis. curando scilicet,ut cloacq purgentur, cum inde immunditia urbi, & aeri pest ilentia adducatur; curando quoq; ne in itineribus rixe fiant, nec stercora proiiciatur,vel morticina, aut pelles, nec
quid effundatur , vel deiiciatur in vias. l. 2. ff. ne quid in loco publ. nec aqui ibi noceant.l. prstor it. l.aediles Ede via pubi. Quinto, cura illi sit ne montes, & silue sus prouineiq excidantur, & extirpentur, cum materiam prgilet dificiis, & nauigiis, ut ait Patrit. lib. . de instit. Reip.& Arist. lib. 6. Polit.eap. 8.& habetur in l.si ita legatus. ver dominus . ff. de via &habit. Qui,& visitare debet
terminos prouinciet sus &eorum usurpatoreS Punire, S terminos avulsos appellatione remota restituere, ut ait Plato lib. s. de Legib. nemo sines, atque terminos agri moueat, nec ciuis vicini, nec finitimi peregrini,&c. imposita poena pro modo delicti, ut habetur in l.
Sexto, cura illi esse debet ut cibaria copiose adsint,& iusto pretio vendatur ut dicit Plato lib. 3. de Legib.
Res venales cure censoribus sint, qui ne quis vendendo,emendove iniuriam faciat,vehementer prouideat,& immoderatos, contumeliososq; omnes compescant,
hi considerent, nunquid ciues peregrinis res singulas maue*ienter, atq; ut lege cautu est vendanta di infra .
289쪽
fl quid vero venditum, emptumque pluris minorisvα
est, quam lex iusserit, qua rerum venalium mensurae,& pretia constituta sunt, apud legum custodes illud plus conscribatur, &contrariu deleatur. nempe iniu- his venditoribus punitis.& idem ait Arist. lib. . Polit. c. g.& Cic. x.ossi c.& habetur in l. I. g. cura carnis. F. de ossi c. praef.urbi.& in l. I. C. eod. qui,& in inopia potest cogere dominos tritici, ut excepto quod sibi opus est, reliquum ciuibus publice vendant. & patet ex Dion. Halic.lib 9 Liu lib. Qui,& vetare debet ne quis victu alia praeemat, ut carius vendat, ut dicit Cic. lib I.
ossi c. qui punitur falsi poena, & dicitur Dardanarius.
in I. annonam. E. de extraord. crim.
Septimo , curare, ut in ciuitate adsint carceres pro reis custodiendis, ut ait Plato lib. Io. de Legibus.Tres sint in ciuitate carceres, unus plurimis communis in foro rerum venalium, ubi multi ne fugiant custodia tur, alter ubi cartus eorum sit qui auctu congregantur, correctionis nomine appellatus, tertius in media regione, ubi quam maxime desertus, filuestrisque locussit,supplicii nomine notatus: quibus Iocis, tertio excepto, rei custodiae gratia, non poenae causa custodiatur, ideo humane tractentur, sic tamen ,ut non fugiant. l. I. I.diuus. l.solent. TAe cust.&exhib. l .carceri .eod.l. I. l.absentem. ff.de poen. & l. I C. de cust. reor. cum seq.&exl. Honorii. C. Theodosiani. tit. 3. & docet etiam Arist. lib. 6. Polit. cap. 8. Octauo, curare debet, ut adsint diuersoria multa,& commoda pro exteris accipiendis, ubi humane tractentur, & eis de necessariis pro victu,& poru,ac de- cubitu,& equis prouideatur,nec nimis grauentur. nee
meretrices, &huiusmodi ibi permittantur, sed viri probi; &praefecti ossiciti sit ut nemini imum ibi fiat, idem lib. 1 i. de Legib. Blesius lib. . de Republ. li. I. 3.&his nautae caupones stabul.
Nono, illi cura ineste debet, ut sactiones,& seditio
290쪽
nes in ciuitatibus ortae sedentur,& ad amieitiam regi cantur, nulli parti fauendo, quod maximum scelus enset, ut inquit Arist.lib. s. Polit.eap. seditiones non de paruis rebus fiunt, sed ex paruis orta seditione, de magnis dissidetur, caeterum tunc paruae seditiones inualescunt eum inter Reipublicae Prinei pes agitantur,itaq; talibus malis initio oecurrere, & Principum, potentiumq; discordias protinus dirimere oportet. & Plui. in Politicis. non semper incendia de sacris publicisve domibus initium sumunt, sed sat nenu mero e domuncula lucerna parumper neglecta. ingens erumpit fla-ma,Vt ibi dicit . unde vir ciuilis debet huiusmodi parua initia suturae cladis preuenire,& opprimere,& praefectus urbi eas reprimere, pacificationibus, foederibus, induciis, vadibus, fide publica, exilio, poenis. Decimo, illi cura else peregrinorum, ae pauperum debet, ne peregrini illudantur, nec eis inseratur iniuria,ut ait Plato lib. s.de Legib. ad peregrinos sanctissima esse foedera qui'; cogitet, ferme enim omnia peregrinorum , & contra peregrinos peccata , prae illis
quae inter ciues committuntur. vltori Deo curae sunt, aram cum peregrinus amicis, eognatisque eareat, maiorem & apud Deum,& apud homines meretur mi ticordiam & Cic.lib. 3.ossic quirinium rationem esse habendam dictit, externorum negant, hi dirimunt comunem humani generis societate, qua sublata. beneficentia si beralitas, bonitas, iustitia, funditus tollitur, qui peregrini nil praeter sui im negotium agant, & in aliena re nO snt curiosi ut ait Cic.lib. I.ossc.Quibus, S pauperes curae esse debent, ut dieit Aug. ad fratres in heremo serm. 3 s . iudices duces populi esse debent,
orphanorum patres, viduarum mariti, iustitiae zelat re & Reipublicae amatores,quae quidem omnia curictis magistratibus inesse debent, sed urbium praefectis
multo profecto magi ,quia eorum fidei, ciuium fortunae Omuea committuntur,& capita, de communi aer