장음표시 사용
41쪽
tiffert i); et ex iis, quae deinde ex libris inen-1ium tradit, possum US Observare, qualita aeStimatione haec aerba habeatur apud Sinenses plurima enim praecepta hujus herbae contra diversa mala annotavit a). Praest de Guignes, qui narrat in Sina esse regulam, theam non jejuno ventriculo esse bibendam, quia tunc nerUOrum tremorem atque Vertiginem causat, inprimis autem hominibus siligo sis a). Et Praest Barrow refert, inenseS, quamquam parum mundities ab illis obse vetur, morbis utaneis haud saepe assici solere, illosque judicare, se liberos esse ab arthritide et morbo calculoso propter usum Thoas 4). Plurimi igitur horum auctorum Theae qualitates potius laudabiles, quam nocivas tribuunt. Effectus Theae in corpore humano dissicilinae determinari Possunt, cum multa rerum adjuncta simul observari debeant, quorum nonnulla dissicillime separari possunt; primo enim attendendum est ad effectum aquae calidae , quae Theas infundi, et cum qua sumi vulgo blet secundo ad relativam et veram Theas et aquae tepidae quantitatem, quae utriusque a Ghibetur, et tandem ad speciem Theae, qua utun
1 Description de re ire de la hine de Tartarie
42쪽
ttur nsfiper observari debeti sexus, temperamentum, aetas, Vitae genu et omne id , quod in actioniblis naturalibus ullum effectum praestare possit. neque negligi debet aempus, quo Utantur thea , nec non id quod inaui cum hoc potu assumant. Hisce demum Observatis, nonnulla de heas cffectibus concludere OSsum US. Quamquam disquisitio reflectus . potuum calidorum in corpore humano non directe ad meum argumentum pertineat, tamen tam arcta ratio intercedit inter Theae et aquarum calidarum Usum, Ut constet hanc indagationem hic non posse relinqui. Quando enim in imines aheam libere coeperunt, sponte haec res, tamquam sequelam naturalem, S- sumtionem majoris inquarum i calidarum quantit iis habuit ut profecto 1 Thea nostratibus ignota mansi Sset, numquam clam immensas aquarum albdarum quantitates absorbuissent. Potus Theae, uti ab hominum vulgo ad usum quotidianum praeparatur, vix ab aqua calida differre solet, etenim illa clam magna aquae copia diluta utuntur, ut effectus fisa jure praetervidere possimus. In his igitur attendendum est ad monitum Clar Boerhaave, qui dixit: , Numquid errat qui abusum theae damnans , solis foliis imputat mala, ubi tam magna pars fuit aqua fervida 8 rursumque qui liquidi cerebri agilitatem etheae se epotae inscribit, cur aquae calidae Virtutem diluentem rae
43쪽
Doet Nicolaus iit in nostra patria inter medicos primus fuisse videtur, qui de usu et effectulierba TZeae scripssit; non autem suas observationes tradidit, verum collegit et retulit ea, quae in aliorum libris de Thea annotata invenerat I). Postea autem iam nometelii e multum de praestantia theae scripsit, sed cum strum demonstra-
Verit, ViX attentionem meretur; numquam enim
sitfficientem o theae quantitatem posses sorbillari, et genus humanum ab omnibiis fere malis liber tum iri assirmabat, si modo thea, secundum ejus Praeceptum, rimimo ad ducenta vascula . quotidie sumeretur ca)
44쪽
Postea inter Medicos Doct. Et millia Thea effectilin stomachicum cephalicum et nephriticum tribuit Q. Pech linus ejus potum valde Om-
Quamquam suos defeti sores habuit, tame ex desei sione auctoris contra suos detrectatores, jam cum secunda editione in lucem edita, patet omnes ei non assensisse; item ex iis, quae in Diario merae Mercur dicto, die Aprilis 698. N'. 69. leguntur, nempe De Ost. Indi sche Compagni e sal onderi andere OOpman schapa Pen VerkOopen - - - enige Citsen, daar me metie vendige couleurem op aedruch si et de Mos an Doct. monte hoe iver de alid Diei maturalistmeende, dat e menscii ni et belloetae te sterven, ais hy en othomen oed ieet hieldci aerom vie hy te sertiar an de trappen in brai de hals, im dat bygeen dementi os abuys, wegens syn evoelen subjectZO 2yn DOor et menigvuidi The drinhen ad hyetyne balsiamique appen Zoo Verdroogi, dat gyne a Urigie scheenen te ramelen ais castagnetien, Watineerhy oor de in naar eman toehwam. V 'lcitur quidem Boni esto a societate Indiae orientalis auro corruptus fuisse, ut in Iaudem Theae Teribe.ret, verum hoc nullo argumento probari posse credo, neque vero Isimile quidem mihi Videtur; praecipue cum Ueyden tryli' O vertiana p, qui vitam monte hoe conscripssit, assirmet, illum libellum de Thea edidisse, ut se civibus suis commendaret, atque se contra OHegas, valde ipsi obversantes, defenderet. Reden ver et D. νe en de Goae an de Heer Corn. Onte hoe, Amst. 1685. to Pag. 7. γci Michaelis' ait mulieri , ' Opera medic'. Francos ad Moen, Iro8, Om. I. Pag. 55a.
45쪽
mendavit I), et Petitus, Francius, Hein richem et uetius in laudem Theae versus fecerunt ca). Doct. Ambrosius tegman effectum sedantem Theae observavit, ita ut affectiones convulsiVas hujus potus usu curaverit 3 , et Doci nas i ii ii s Xpertus est, Theam Optumum esse remedium ad dolorem capitis tollen,
At vero seculo praecedente Clar. Oerha avo usum potuum tepidorum jam damnavit, hisce verbis ris videte mulieres leucophlegmaticas , sanguine rubro destitutas, fervidum infusum Castriae vela heae bibenteS, quam animosae et alacres evadunt per aliquod tempus , sed hoc vigore post semihoram evaneScente, recurrunt ad idem illud ipsis tantopere amatum et ut putant amicum remedium, tandem hydropicae evadunt et plane incurabiles. V Atque in nonnullis affectionibus, usum eorum omnino interdixit. Sic in Chlorosi conferre victum siccum et absolutam
OG. N. Fech lin. Iheoptilus Bibaculus, sive de potu The dialogus, Francos. 68 . a Petrus Petitus, Thea, sive de Sinensi herbathee carmen ad Petru in Danielem uetium; cui adjectae Ioannis Nicolai Pech lini eadem herba Epigraphiae Lipsiae, I 685. et ri Francii in laudem Thiae Sinensis, Anacreontica duo. Amst. i 685 to, cui adjectum est Iohannis Gotho fre-di H est naci ci em , de Thea herba Doricum Mehaerion. 4 Opera omnia sdico practica et anato ca,
46쪽
potibus calidis aquosis abstinentiam saluit Ue tigilem, si tempore, Maxime pendere ex poti- illis aquosis, qui in tanto usu sunt apud Bat vos, animadvertit Fatetur eos etiam dissipare vertigiziem , sed postea magis nocere, et miseros illos aegros confligere . ad spiritus distillatos . illisque etiam egere, et tunc plane perditos esse dixit mctu a Paralysis regulam esse, qua prohibeatur Omnis aquae potus , maxime Calidae , et numquam
ralysin frequenti'rem esse, quam illis qui poti,is aquosis , et calidii dediti sunt I Doct. Fiae Liud narrat, se cognovisse mulierem cui e Theas
potu urina nimia profluxerat, mensibu vice proXima immunem ab Clar Boerha avii commentator Oct. an wierem quoque rusum horum Potuum damnavit, asserens notum esse, toties Chlorosin et summum languorem , fluorem album, uteritia oragia fieri mulieribus, cum potibu aquΟ-ssis tepidis rabutuntur. et quotidianax observatio Mes practicas docuisse Medicos, et imprimis illos, qui apud Batavos medicinam Xcere ent, ubi abusus lotus aquosi tepidi admodum invaluit, mul-Jam observari frequentiorem causam machexiae, quam perpetuam potus aquosi tepidi ingurgitati
47쪽
nem, nil his alitem ea assici qui valido con oris moti dissi vano quotidies illud quos tim cingestum, et corporis eXerciti robur addunt sibris solidis, ceteroquin ab aqua tepida brevi minus laxis futuris; verum mulieres, imprimis sedentariam vitam agentes, pallido inde laborare morbo, menstruis copiosissimis dissi uere, steriles quandoque reddi, ob perpetuum fere fluore ira album, madescente semperi saccido utero, vel, si conceperint, frequenter abortus peti; viditque plurimos, qui Magna copia quotidie theam casseam reo similes potus aquosos calidos sorbillaverant, adeo enervatum corpus habuisse, ut vix languida membra traherent, ac phu es etiam popleXia et paralysi correptas fuisse 1 .
Secundum Clar. 44 Mori ventriculil praecipue pMtitur effectus aquarum tepidarum illisque valde assiciatur. Hinc theam maxime nocentem Omnium Potuum tepidorum putat, atque horum potu unisum multum
damnat, quod imprimi litterati noceat et Dium Theae effectum dixit posse observari, si modo valetudinem oppidanorum, qui thea tuntur, cum ceterorum sanitate comparamus; et credit, tempus, quo Thea in Europa introducta est, in historia sanitatis mortali et miseranda revolutione cognosci et . Praesti i)van Saei ETEN, Comoenearia. om. III pag. 43, 36a 65s, Om. V. Pag. 587. et Tisaut Raadgeringo MIre kelij ge.
48쪽
Doct. Whsat, qui affectionibus nervosis maxime obnoxius fuit, narrat, se e mane sumta thea saturatiori, insignem debilitatem sensisse, pulsum celeriorem inde evasisse, et saepe vertige-lae enatam I).
Inter morbos, qui in nostra patria, aliisque regionibus, ex abusu potionis theae exoriuntur, praeter generales affectione morbosque nervorum atque his productos morbos a Doct. Biclier memorantur dolores ventriculi et intestinorum, spaS'nai, qui multum cum colica pictorum conveniunt,
deinde deglutitio impedita, et vertigo, sive vertiginosus status capitis, cum cogitandi impotentia ab.
DOct. vero Buchan non usum theae, verum abusum noxium putat, tempus autem matutinum minime huic usui convenire, et observavit mulierem tenuem et debilem , domi sine corporis motu et aere liber viventem, theam aliosque potus debIIes bibentem, infantem parere posse sed illum raro superstitem fore a).
Doct. Mie hel de Thea , Cariae aliorumque Potuum tepidorum aquosorum ab usu diXit se sus1-ciat notasse hunc rabusum apud seminas maxime
49쪽
vigere, has etiam nemorum morbis maxime laborare et sic abiistis hujus poena luere. - Debilitat enim aqua calida, solidorumque enerVat crasin, naaxime in otiosis, desidibus, et qui corpus contra omnes injurias adeo muniunt. Hinc ne eorum morborum variae species quas ante seculum cum
Theae et asseae potibus ignorabamus. - Hinc dysphagiae quaedam species, in nostra patri endemica, hinc morbi nervorum frequentissimi in omnibust, illis ubi ille viget abusus, patriae nostrae
. Oct. an den Bosch scribit, non tantum esse cibos, qui seminibus morborum favent, Verum imprimis potus, qui nostris majoribus ignoti
et primum Introducti modice vel parum assumebantur, quibus larique suo tempore abutebantur; judicat modicum usum casseae et theae non O-tabile incommodum afferre, verum copiosiorem S- sumtionem et ob aquam calidam in qua coquuntur, vel infunduntur, incredibile damnum prodi cere atque hujus abusus in nostra patria plurima exempla adnotaviis tandem nullis potubus Batavos magis degenerari, enervari et a naturali vi atque virtute privari, quam maXime imtemperato abusul tuum calidorum Cariae et Theae et . Clar. i Dissertatio phasico medie de morbis Nervosis Ba
50쪽
Clar Matthias an eun statuit usum
quotidianum et copiosum aquarum effectu nat rati debere producere mutationem notabilem quae revera apud nostrates locum habuit, ad quam imprimis retulit debilitationem virium L, gestionis, non tantum ventriculi et intestinorum, Verum etiam partium et organorum ad sanguificationem et nutritionem adaptatorum deinde enervationem omnium corporis solidarum partium, quoad v, res et actiones, simul cum universali aquosa tenuitate et abundantia liquorum; et tanquam sequelas horum universalium affectuum consideravit in nostro aevo maxime multiplicatos morbos ventriculi, pi tuitam primarum viarum , assectiones pituitosa , helmintiastes, calculos biliarios, obstipationes, spasmos, lipothymias et rachitias, atque inter affectiones Xternas herniae ventrales et in sexu sequiori prolapsus, et sanguifluxus immodicos et decolores opinabatur, plurimas et accuratissimas Observationes minime probare, Theam OSsidere vim roborautem , ex iis vero secundum suam sententiam patere, e itantem partium volatilium proprietatem simul Perturbare sensuS, atque propterea incommodam capiti et nervis esse. In eo autem cum liuimis convenit, Thrum perspirationem et diu Sin promovere, hinc caleulos
imminuere Ι . Inter benigniores censores potuum calidorum Doct. deo De Raail indue an avin van de ingeae:enen