장음표시 사용
231쪽
. paruas Buccinas subit, ingressusq; ampliorem illam gerit pari modo, & vivit in domici. u: Iio capaciore, ruriusq; excrescens aliam petit ampliorem. Verum quod dicat Philost, phus ex terra liuio: nasci, facit ut credam ipse in partem internam Cancelli non perspexisse, cui ad latera adhaerent tanquain racemi,aut globuli, oua ςlo annexa. Et obseruatum est mares a faeminis aperte distingui, quoa eodem tempore hae oua habent, illi minime. Igitur cx maris ac farininae coitu generantur. Nec impedit coitum testa, qua integuntur.Nam quemadmodum testas suas deserunt, vi in capaciores transeant; ita statis temporibus natura ad coitum incitante testis se exuunt, ut corpora commisceant.
NC IA in muricatam una cum suo Cancello domum' cum retulisset . Zoographus decoxit, ut extraheret Cancellum, extractus Odore, Olore, psapore, fluviatilem reserebat. Dorion in libro de piscibus, quem citat Athenaeus, inter eos pisciculos quos hepsetos vocant, memorat Cacellos. καρκίνια. Cancellum suum tradit Bellonius non esse edulem,sed alijspi scibus, ut Iulidibus, Channis, orphis, Percis,& id genus saxatilibus esse gratissimum obsonium. Quamobreni piscatores Canaellos plurimum appetere,quos suis Cochleis nudatos, ac uiuos hamo impositos, suis calamis appendunt, hoc enim modo' i inal m. magnam saxatilium piscium capturam facere. Galenus Mullos Cancellorum esu dete. riores heri & mali odoris his verbis ait: Αἰ δη- τ-τὰς καρκιναδας eminis , ωδυσωδae ιιγὶ,- Me, o ' δι' Irm , UU L-ον ι . Eadem Aetius. Unde patet Cancellum mali csse succi, difficile concoqui,sul summi sticcum gignere, indeq; c. thrii L. a piscatoribus negligi. Rondeletius Galeni verba de Cascellis,quieu, expliei in spongiis , que τρα m a foetido odore nominantur . tis. recte intelligi posse putat F ae de Cancelligalijs , qui in coenosis litoribus degunt, pariatq; sunt: . Cnam quandoque ad Assacorum fluuiutilium magnitudinem
232쪽
DE AN MAIIBVS EX A NGUIBUS RELIQUIS QVATUOR,
i animalilvis marinis exanguibuς scripturus, Mollibus primum, secondu Crustaceis locum assignaui,duabus serErationibus motus tum quod ubi i; atq; in omnibus imitandus praeceptor Aristoteles ira me docuisse videtur,ubi omnium horum aminalium genera re censet,atque iniucem distinguit: tum quod in omnibus meis iust riis nobilitatis ordinem sequi soleam. Sed quia hecdupliciter accipi hoc loco potest vel ab animantium horum,de quibus hoc uo lumine tractatur, partibus, vel eorumdem via: partium placuit ra- aum. bcre,iiam alioqui Testacea quae & Concitae & Conchylia nominantur, non una de cau la pi aeterenda omnibus ijs erant, quemadmodsi etiam quilibet, qui neeentesimammium partem sunt enim innumerabilia & nunquam satis cognita, cognoscedaq; eorum senera, agnoscitu inrea orerit, ut interim eas praeteream. qui in veterum scriptis opti me versati sunt Cedimuntem in cibum Mollium caro edendo . sunt Crustuc sed Mollium dura,ac ventriculo inobi diens,sereq; abominanda hominibus est. Crustatorum vero sal Libris grataque, tum gratissima1icuim alliseopares,siit in restaceis, minimc, quae non aliam ob causam sagacissima rerum omnium pases natustata dura contegisse testa videri potest,ne a quam plui imis animalibus mariciis,quae cortim carm delectantur, deuoraieniatur,sed in nostrum cederent usum. Ea autem ut inquit Caelius ' Rhodoginus adeo proceri . , ribus
t de te staceri P ι remo loco agat authar Carnes ex angunt in .ulcem eon parantur.
233쪽
C erilia ribu Sulς mbata suere, ut vel inde conformatum sit adagium,esse Conchylia viduarum rvid tum cupedias,sicuti Philareus commeminit Demetrius, ut Sophronem tacca MuuUsrapbum. eupediae. Enumerantur Eadem :i poetis inter ganeas praecipuas. ν Martialis:
Lubrua qua recubent eoathytia mollitis alga .
Quemadmodum vero tructus arborum varij sunt & ineffabiles, mensarum praecipua o miseri namenta, di gulat incitamenta,ita quoq; Conchylia siue Testacea,t x quibus quam ex xlijs
si uehibη ect animalibus numerosior materia ganeae est, quare Septimius Flores Tertullianus iure om- rantur. Ni merito maris poma nuncupauit . Tanta vcro eorum ubiq; terrarum copia est. & tanta
ornat - apud authores mentio ut doctissimus Hermolaus in quodam suo in Α Dioscoridem corol- sos dictα- Iario, ubi de Ostreis & Conchylijs ei erat trafracti locus, se copia deterreri dixerit, suifice-C Rhyi primum gulae huic soneri datu esse adagio inde nato, adagio nimirum quod iam γ' - citaui. Sed incredibilis Romanorum aliorumq; populorum inh:sce Testaceis luxuriama
sis in plurimorum particularium historijs manifestabitur. Atqui hoc loco illud solummodo dixisse suffecerit in hocce gulae genere. quod paucissimis hisce vel bis Plinius scriptum
reliquit: Luxuriet mater Conchyliorum pretia marsaritis propemodun aequauit. Quanta autem ea fuerint, inscripto de margaritis capite susuis dicetur: vel Ii & hoe parum est . au- 'vrai . . diamus quid in hunc luxum Seneca Philosoplius in prauos hominum mores inuectus 'ρν. se ibat: Quantulum inquit ex tot Concbyliis tam longe aduectis per illum stomachum I orus Ro- inexplebilcm labitur. Quam longinquis autem e terris Conchylia peti soleant, pulchre 'm tum norunt, qui veterum scripta euoluere , ideri nos multis deinceps locis in hoe Opcrede- ς'iny ' monstrabimus. Audiamus item Ciceronem, cuius disertissimi vici teitimonio, nihil aeque Mi ' aptum est, patrimonia,qu in integra regna dilapidare, nihil inquit, in L. Pisone apud hunc Iaulum,nihil clegans laudabo inimicum ne magnopere quidem quicquam per libidines 'sumptu olum. Exstructa mensa non ConchyliIs aut piscibus sed multa carne subrancida. ALoquitur ironicas ut ostendat quomodo & sua & aliorum quae surto sustulerat, bona per. ἱ-- Q, diderat. Audiamus deniq: rursus Plinium grauillimum scriptorem, ex quo legen latam 7 esse apud Romanos colligitur aduersus tam luxuriosi actam pretiosi cibi intemperati ain. Sorices inquit)& ipsos condi author est Nigidius, licut glires, quos censoriae legcs, primcepsque M. Scaurus in consulatu non alio inodo caenis ademere quam Conchylia aut ex alio orbe conuectas aves. Haud minor etia luxus erat in colore illo praestantissiino , quem dabat Purpura,Conchylium, Murex,colore illo,inquam,quo regum Omnium ac Impera torum paludamenta togaeq; tingebantur, quoq; nunc Sacrae Rom. Ecclesiae principes resplendent, & quantopere mundanis heroibus praeferendi sint, vel solo eo nobis demon. strant. Caeterum tanta parili fiet luxuria , si cam contemplemus, quae fuit in margaritis siue unionibus,quae hinc latim ortum agnoscunt. Etenim longe admirabiliora. ac planε in. credibilia de ijs memorabimus postea nunc vero illud duntaxat satis fuerit dixisse Cle patram solam sexeenties sestertia unica coena absumpsile. C Iudamus itaq; cum codemon. .34. ε Plinio nullibi maturem quana in Conchyliis luxuriam extitisse. Sed quid haec inquit V. 13. tam parua commemoro, cum populatio morum atque luxuria non aliunde quam e Com
Charum genere proueniale tam quidem ex tota reru natura damnosissirium mare est . tot
modis,tot mensis, tot pisciu saporibus,quibus pretia capientium periculo fiunt.Sed quota V haec portio est reputatibus Purpuras, Conchylia. Margaritas Parum scilicet fuerat in - las condi maria nisi Manibus, auribus,capite. totoq; corpore a feminis iuxta Mirisq; gesta. Urentur. Quid mari cum vestibus Quid undis fluctibusq; cii vellereὸ Non recte recipit hae Vnos rerum natura, ndi nudos. Esto, sit tanta ventri cu eo societas, quid tergoriὸ Parum est. ''nisi qui vescimur periculis,etia vestiλmur. Adeo per totum cornus anima hominis quinta Umaxime placent. Principium ergo culmenq; omnium rerum pretii margaritae tenent. ρο
234쪽
O M I N A. quibus istiusmodi animalia, quae duro silicem ; tegmine, fragili atq; ruptili,non collisili muniuntur,eum apud Graec imi apud Latinos veniunt, inuenio non pauta.sed quae declaratione magna indigent. ος ' sis. Aristoteles alijq; multio eρακώ δεν nuneupant,aesi Testaceae cutis ani- δε - . , mala dicas. Huius vocis elymum videre licet apud φ Galenum, qui ita scribit. quoniam totum corpus ambiens Veluti in tegamentum uniciatili I congenii appellat ut δε M. idest,cutis, secundu proportionem idei in Buccistis, Purpu
risiastreis de Chamis tkalijseiusde generis dicitur, ob id vocantur O---- hrius- modi animalia, quia testae, vel lapidi simile plane est, quod extrinsecus ambit operimen. Ium . itaq; Plinius, modo,quibus Testacea operimenta vertit.modo silicum duritie into. elai modo testis inclusa uuris . modo silicea testa inclusa. Sed ista sis simpli et Testata, τὸ, i, cui multoties I heodorus vertit apud Aristotelem,& Testa ca Ut Rondelenus vocat,aliiq; recentιorum multi . ct ipse quoui Theodorus aliqui, ties..mamcongrue dici poterunt:
Cicero vero bes tuas nainiis testis adhaerentes duxit in libro de natura deorum. & Palla. u sis να- dius clausa maris animalia,cum ait: Luna incremento suo omnium clausorum maris ani- maliunt,arii Concharum membra turgere iubet. Testudines item a quibusdam dici testis Testudo. . est Albertus Magnus his verbis r uniuersaliter autent hare omnia animalia. quae durae instar vocantur. &iquibusdam dicuntur Testudines, secundum veritatem, sunt quae δε η---: apud nos ostrea, onchylia nomen habetu. Alio nomineo nis phili pho nominatur, o seut disertissime alibi seriptum reliquit: α PH 2 μὶ τὸ - or πινδε α , o nain ubiis ν. Galenus in declaratione huius vindis parum libi constat, modo Enim ani- e b. Inalia esse dicit, ut in decimoquarto de via partium . modo antee animal sc plantam me- Galeni india idest Zoophyta iacit, ut mi ibro deserinatione 'tins, Gara modo Concham, modo const nva rea transferti sed Ostrea neutro uerecum Graecis. tum etiam Latinis nominantur Ost tam in specie, quim in genere de rastracod urmis seu Teltaceis omnibux Ost vero ire. miniim genere Latinis tantum de specie vaa. ut annotat Zoographusi Ron deletius ve- ' Ρ Ο ro, Latini, inquit, Oricornu, nomen retinuerunt,ostreas etiam dicunt. Nec pro univer '. 'so genere selliin, sed pro Upecie etiam earum quibus testa scabra est &aspera. nomen id usurpatur. Apud Graecosquidem οπουν per ε breue, & tra-s per diphthongum diue sas picrumq; lignificationes habent. aliquando promiscue ponuntur. Sed latini id distri Denignorant . inquit Galenus, ineat,quae ab Aristotele ως--δ v Vi. .s si v quod autem ος π vocatur sine ε in secunda syllaba, speciem qirandam Ostre In ponunt ..uniueas. Noeri .subiicientes, Buccinas, Purpuras, Chamas. Pinnas, atqι . Omnia huiusinodi, ἐς ω tamen ut subinde constabit nonnunqua generale est ad omnia,Lilara, Vuot tonus aliquddo & ista coprehendere,quς sua natura immobilia sunt,scribi is in qua significatione Loopgraphus idonei aut horis testimonium sese non re rimasse rit. veteresdoquit Athenaeus, o ua diccbant.quod Cratini in Arehil his,& Epielia
D docolligati. inius quoq; Ostrea pro astracodermri aliquando trastulit. ut ubi apud Ari o.
lio:elu legitur, T ὰ ἱλλα γένη πάνΘ- r- ξωων πλαδ rabat α δέρι- κὰι ἰτι ἀλλο aletote. Oua mala. c. --. Quae sic ille interpretatus est. Non omnibus animalibus oculi, Ostreis.co lmina , nulli. Ostracoderma tamen saepius multo latius pater, quam Ostrea,vriam diximus, un-l& viii cinde etiam ex ouis Ostraciderma dici natat Caelius Rhodoginus putamine intecta testaceo. I .ut in aut si mesacciderma vero quae molli obduci rurente. σς ιραν deinde. liue ὀ - ' τι
appellant etiam ostrum, idest colorem,qui eκ ostracndermis, Conchisue conficitur, seu ., . . iis Diumuni colorem , ut P pertius vocat. Vitruvius sin hoc Basu . Ea Conchylia eum' uis similes a. laminentis circa sundiintur, e quibus plagis purpurea: sanies uti Iachryma i'ia proaucias, excussa in mortarijs terendo comparatur.&qu d ex concharum marinarum ,
ia testis eximitur, ideo ostrum est vocitatum. t Plato alaam Mea γασφω βουλο μυοι aemonia , t m MI
pullorca cum quid volum imitarn quandoque uim aut latiun iuun , quan qLe vcio; quodvis
235쪽
Lib. s. quod uis aliud pigmentum. Et eum diphthongo apud g Adisarum: Τὰ δ' σοι - ΟΙ Ξ- εηε um P μίν, τώ e G μέλεν υ ' κρωι - ἐκ vit, ides P qui quιdem corpora ungebat ostro, aliqui mi linοῦ & alijs coloribus. Eodem modo accepisse videtur
Hesychius . qui cum a Win exposuisset χ χυλια , subiungit, Λάκωνου χeram . innuens nimirum , Ostreon Laconcs vocare Conchyliorum florem, ut Aristoteles πορφυρ- ἄνθος, Plinius Purpurarum florem , idest , Purpuream saniem, quare tarpuris excipi-osti.ώψα tur . mod vero ad elymum attinet, οσροον de δπα- ex se . . quod os est, deri u δὲ die,tor. rε pleonasmo litera φ d et Eustathius . Osρ-ρα V Vottono synonymum est ostrae ses domo ex Oppiano, ut mox apparebit. Et vis ἐς λέ-ὰ na a P δὴ pro omni genere T Ex v stararum Strabo dixit, alij quidam etiam Poeninu. . Erata δεφMἄ ctiam dicuntur, ut I ua. nius notat' Aristoteli, Empedocli λιωρρινώ, oppiano μ- -, ο ρ a M. O pyαμ. Iab. 1. de Inuenio etiam apud eundem . Oppianum coria ο' --ἄδε apud Suidam ἐποικο δερμοι di .e, idest. Testaeeipisces. Λω e Hesychius de Varinus interpretantur ostrea Omnia,
. .dduntq: ab alijs lapides diei & Calculos de Conchylia. Λελ δε idest Liber idem alia
Lς qui senectam serpentis vertunt teste Galeno, alij Concham vacuam. με πορτιή,r H - . sycbio sunt ν-ι.Conchae. Κ ase, de Latinorum Concha perquam frequenter tum itur,ti . . pro nib C chylijsdc Testaceis, item pro quibusdam eorum generibus. Iheodorus F mi. d. in transiatione Aristotelis ostrei & Conchae nomine utitur pro uniuerso genere testat
Test. eap. t. ROndelatius ver6. Concha, inquit, sumitur de pro omni testa, de pro testa laeui. sue inmuta. I. i . qualiter rugata. Et krursus: Conchae nomen latissime patere iam diximus; hoc vero. - - Plinii auinoritate trinxi ne confirmatur, qui Pectines, Cochleas Buccma Concharum nomine comprehendit. Bellonius de hiualuibus tantum usurpasse videtur, de Zoographus Concha vocabulum generale videri quidem ait, videri ubi tamen ad bivalui a ma Geta. 4 Si proprio restre u Huius species, inquit, aliae turbinatae sunt,de Cochleae dicuntur: idque. vc hebetius, quae generis proximi nomen seruant, aut etiam superioris: Vel acu tis, idest, longiore, magisque fastigiato, vel mucronato ductu, di vocantur SII m. Suombig. bi. AIiae turbinatae non sunt, quae de triae communi vocabulo adhuc Conchae dieuntur, siue in orbem sere aequabili de plana superficiei curuatione se colligunt, ut Ucnereae dc Porcellanae dictae t siue bivaIues, siue uniualues sint; ut Conchae vocabulo genus ω- tum Testaceum comprehendamus: sicuti Crustaceum, Cancri: quorum utrum, , vel re hestii, Te inum striptorum testim ijs comprobari potest. vel certe est permittendum, ut de re- ..st,eex. bus ipsis commodius verba faciamus. Nicolaus Perottus Concham ab ostreo sic distin. GCoeha ab xit: Conchae dicuntur, quae testam laeuem habent de politam. siue unisci alter ruga-
Ostreo di- tam, siue denticulatam: Ostrea vero quae asperam stabramqa, quamvis uenerali nominestino, ostrea quoq; Conchae dicantur,quales sum CochIearum. Ovidius: a - . . Conchis rura fuere μι. Haec ille,& rursus: itaq; Purpura inter Cochas potius numerabitur. Murices inter ostrea. scabritiem corticis. Sed cum testarum scabrities sit diuersa, alia stilicet in ostreis . perioram testae superficiem, alia in Muricibus de Purpuris, eminentibus quibusdam aculeis, Perotti haec postrema sententia vacillabit. V Vottonus stribit Conchas appellari a Plinio, non quae testa adeo fiagili clauduntur atque Cocleae, Pectines. digiti, sed quς firmiore , ut Purpurae, Buccina, Pinnae. Atque ita sane Plinius: firmioris, inquit, iam Testae t de quibusdam singilis testae dixerat prius, nempe Unguibus. Pectinibus .e ξω. i Cochleis, Echinis&Cancris Murice de Concharum genera Quandoque separata Co Cohehilio. chylio, ut eum ait; Concharum ad Purpuras δρ Conchylia eadem quidem est materia. inici sed distat temperatura. Aliquando pro omnibus staceis accipit: Conchae omnes colerrime crekunt, praecipue Purpurae: aliquando pro pretiosioribus: Populatio morum Hatque luxuria non aliunde maior quam e Concharum genere prouenit , de Marsiritis nimirum de surpuris de Conchylio sentiens . Quidam etiam hoc citat ex eodem : Inter Conchas principatum tenent Margaritae. Festus ex Varronet Imperito nonnunquam G h. να Concha videtur Margari id. Accepit praeterea Concham pro testa exteriori, inquiens: TEst Polypi vescuntur Conchyliorum carne, quorum Conchas complexu crinium stangunt. Item ubi apud Aristotelem legitur ι τας ι ἐν ota Huετὰ τῶν ὐπά- M-ι , linis transtulit sic. Et maioribus quidem Purpuris detracta Coacta auferunt. Gubdius. Me στον Conch eost is in amare dolores.
lumella. Implicuos Cincia sim . Et ' Cicero. duabus paula Coctis.
236쪽
A Hificetiamconchae numerantur a Maraiano I. C. ff. de fundo inst 'o&instrument. I gat. intermst menta pictorum, qui pigmenta sua in Concharum testis seruare solent. Conchae praetcrea nomen notante V Uottono υnam spetiem significat, nempe Chamen, Cociis prout apud Aristotelem in quarto de historia, led & priuatim Cham n Trachram,ut in quin- n spetu to, & apud Oribasium in secundo. Idem legere est apud Galenum in flossis. item apud H sychni&Varrinum. Sed di Gara alicubi Theophrasto pro Pinna simpliciter Coin Gaze eris .chain transtulit, quod non probo,cum Plinio Concharum generis rantum sit ipsa Pinna. res. Alibi apud V ristotelem idem Gara pro id est, chlearium vertit. Concharum, ' HMsmus capiens pro specie. Et Μος Hesychio est in xιας, Cochlea, qui & κοπν δ λκ . pmuerbialiter dici tradit pro ισον ἐπι - , id est,secisti aequalem, sed vel teste etiam authore thesauri linguae Graecae eo nomine potius Concha vociatur, quam Cochlea, urex prouerbio eo liquet;nec enim Cochleam posses λελοῦν, ut Concham, quippe Cochlea ex unica lina gyris quibusdanin voluminibus compacta constat, Concha autem duabus υρο lati scutulis clauditur, quaestolle diuelli a seimuicem qudunt. Ita igitur ' Athenaeus dicit I b. ..
Τimonem Ταν λυδ Mαμαωνον κρίνἄν σὰν α χsu. Et Pausanias is χους διά IIa λιicis. B πανυς ε si ναι τὼ κογχ Ira ψω. concham quid in veteres nonnulli pro Cochleadi κω Concha porunt, sed marina maxime. Auditnm inqsiodam specu Concha canentem Tritonem. Tr, t i ut quanri tones enim aliqui labia hintupConcha per orsa buccinare. Apuleius,Triton Conchasis P nat,buccinat, item: Concha sonaci leuiter baccinat. Virgilius r eruleam Trita et cxt, ciuilia. senseri Ias,aνe μια. Et de Miseno tubicine. Sed tum funὸ rava dumprio at aq-ta Concha. Silius Italicus Conchas istas et ganter torias nominat,cum canit: 'Iab. I
Nec mar tera rosiua dorasus cras Per vacuum utὰ caartu resonante profundum
Incubuere tuba; auras excitus My-NI priora Evauit,torta certanIta murinura Concha Vix meminere maris. , .
C Pristi autem homines ante tubam inuenta urebantur Coch lca marina ut meminit Schm Coclitea Iiastes Homeri ad haec verba; ara χλω δελαπιίω μα- ν. Vade& Dardanus dicebat. mi inausi
Et 'Plutarchus: nam sicut pecora orationem hominis non intelli vidi bilis autem,& ps pationibus accuratus & hitialis aut Conchis exci tantur ae sopitantur a pastoribus. Ruperio P atem Concham sumι pro cochlea terrestri apud Epicharmum in hoc versu: x H G σὰν m σι- ἄπαγ' ce ων φει - . Porro Martialis Concham Lueririam pro Ostreii aliquories dixit, ut ' Cocha Lu
Augustinus Niphus discit en quoddani inter Concham & Concam ridicule somniauiti Μ όs; his . Vbicunq; inquit, aca scribiture exili,ides tincti. significat genus, id eli, omne testa- ptum: iram Concha cum ii, speciem unam eorum tantum importat, quae si sit canaliculis distincta,dicitur etiam Ebaa; si sit laniis di plana, Chama vocatur. Sic ille. lam vero Co D cha alia quoque habet signi hcara . uti vasis in primis quoddam genus concauum ac sup i ius patulum,quod Iuvcnalis intellexisse videtur. cum ait, cum λλιών concha , & Hora- ' Vtius: funde capac/bus Ungsema de Conchis. Alibi quoque Eo. tham salis puri dixit, pro Pio uase .
vase, in quo sal potii in mensa solet. Sed & Aristoteles in quarto de Animalium hi storia κογχον uominauit Concham,qua in implendo & deplendo utuntur. vi & lJ ioscorides de ' L. t ά.3 1olco candido, ΘΗ, Θ ἄωον, ἀναχα κόγχον Θ ε-ς- ἡμερα : sub Blem quotidie Comcha refunde. Cato, Capulator Concha oleum tollat. PI inius: Patinis fictilibus impositum serrea Concha, calice cooeertum. Et ex recentioribus Perottus, puluis, inquit, seniper in Carinos digeritur,& ex aceto maceratur,ut omnis duritia soluatur; ac iurias tuditur, dei mde lauatur in Conchis, siccaturque. Idem Perottus sibi Concham vas oblongum & comcauum interpretatur, ex Plinio forte, apud quem hoc legitur. Vasis genus concauum, ac superius patulum, a Conchae naturalis smilitudine Concham vocamus. Conchae no- Coelii uismen pro vale Lugduni etiamnum serrant, ut notat LoographuS, addens csse quosdam, quale.
237쪽
qui id Interpretetur vas valde apertum instar illius quo tonsores lauandis barbis calidam Eadhibent. Ipse vero Concham dici recte putat vas omne cibo, potui, aliisve Psibus accommodatum, quod marginum aut labeorum latitudine careat, praeserti in si longitudo eius latitudinem vicerit, eiulinodi enim Concharum testae sunt, talis de Cochleariu figura est, sed manubrio addito, patere vero ob , catini, laces,& huiusmodi vasa, quamuis latitudine illa carem, quam habent patinae, plattae vulgo dictae παρὰ ἡ πλα me ἔ- - τοῦ eris ου ολωe, ν τῶν χωλοῦν. rotundiora tamen sunt, quam ut Conchae nomen m rean . tur. Cato rursus: In cellam oleaream haec opus sunt; λIia olearia, opercula, labra Olea- , ,ria quatuordecim, Conchas maiores duas & mino res duas,Τ Plinius alibi feraia Concha , . dixit, di in saera Historia proditur decem suisse lutures, seu Conchas aeneas, quarum. quaeq; tenebat quadraginta batos. Hinc & cymbala a poetis Latinis Conchae vocantur, quod Conchas similitudine scutulata referant, & ab earundem similitudinc' l. ophron κο γπν vocat hemicranium seu caluam capitis, nam & ipsa est stutulata. Τυπ- α σκεπαρνη νθοχόε ευΘετ νμέσω. apud Aristophanem σκαφὶν dicitur sicu ti Iulius Pollux annotauit: sed scaphium etiam speties Concharum marinarum est, quae Mys alio nomine dicitur. Eandemq; item ob causam umbonem clypei Polybius χογαμ appellat in Epitome. προ- F μοῦς τοὐ Θυρουν Gu' σιδηρα κόγχος,οῦ τὰς ὀλο - e ἀ-ωγει χλη e λBων. Nec non M,χοι nominantur eodem modo - εγκριλα rων o Θαλμώ ο' παρὰ iste βλεφύροις -- ρἰδμμιος, tesse eodem Polluce, hoc est cauitates oculorum, seu caui in quibus, oculi latentinam & ipsi sua fisura Concham repraesentant: sicuti di auris caua pars cxtri nucus, quam etiam MNUγν ipse, Rufiisitania nominari scribit: deniq; patella in genu eidem κογχη, vel κογχυ appellatur . Sed de Conchis dictis in corpore humano, plura in anatomicis Vesalii aliorumq; lector curiosus inueniet. Est praetcrea Concha locus in aedificijs cam ratus adsimilitudinem Conchae, Testudinis, ut meminith Calphurnius poeta praeclarus Si Fatet, an ιν a magis, et deinas; μηκε petamus . Saxa quibus υι radis stillantι vellere masius Dependet, si opa 3 cauum sinuantibus arcum Iominu exesa veluti Tinuaene Concha.
Ita sorte in .uis quaedam etiam concha dicitur, cuius his verbis Caelius' Calcagninus ineminit. Nauigeram similitudinem,& aliam in Propontide visam sibi prodidit Mutianua i GCocham esse Acacij modo carinatam, inflexa puppe, prora rostrata. In hauc condi .natipli- ,,um animal Sepiae simile Iudendi societate sola. Idem 4 Calcagninus notat calculos Coim Achas dici, tum ait: calculos suilla lapillos ab initio,quales in ora per lusum saepe legimus, is& quos spolia oceani Claudius Cesar vocavit, eum parata expeditione milites iussit g leas Conchis, & hoc genus lapillis implere, hac ratione de Oceano triumphaturus: nomen ipsum ostendit.Concha quoq; nomen est mensure, teste Galeno. Est autem alia magna, alia parua. f Vtriusq; capacitatis mentionem facit idem author ex Cleopatra: Magna, inquit, Concha eandem Oxybapho mensuram seruat. Eius enim mensura capi t ,, cyathum unum semis, pondus vero drachinas quindecim: minor vero Concha mensu- , , rasemicyathum, pondere drachmas quinque ex quat. Sunt qui ex eo dictam putent, quod tantum capiat quantum Conchaesie Cochlearium etiam Chama&mystrum, mensurarum nomina lunt, a capacitate testarum, quibus eiusdem nominis ostracoderma aquatili pin animantium conteguntur , desumpta. In quo sensi dicebat s Hippocrates, mensura quat i est Concnς testa terito Sed & Concham scribit Gulielmus Philander doctissimus Vitruvii icholiastes, sigilla imaguncula'; relictis in parietibus aediculis Ita- H. Ita nichios appellat, credo quod imbricatis Conchis soleat earum superior pars ornari, nam Hetrusti Conchas mcchios vocat, collocandas appellari. Postremo καγχαζ apud Athenaeum, si bene memini, genus est fabae cum cortice suo elixa,ad differentiam tib stest quς sine cortice coquitur, a similitudine Concharum, quod confracto cortice velut implicita Conchis suis caruncula videatur. Citat Athenaeus hos versus.
Epicharmus etiam Cochon Iegumen nominauit. Et Antiphanes: Κοχαν ἡ μωρον,τος τε προ mτμημέω . Dicitur & Conchis sceminino h genere. Martialis
238쪽
ο t Iuvenilis Caias toniae tumer. At q. haec devocabuli Conchς diuersis significationibus. Nihil autem refert tana ne instein inino,an M,Uri in masculino dicas, Reperitur&MMm, signiacans putamen ostrei, sue id quo integitur Ostreum , quodq; abi; citur, cium comeditur. Ita enim Pollux de
ta torma dixerunt Strabo & Diocles, sicut latine Conchulas Plinius & Apuleius. Apud Dioscoridem reperitur quoq; κογχουων. Κοχ η hinc quoq; derivatu in videtur, sed quod significare inuenio Purpura; ut Suidae in hoc loco, rei ra χο λαρ ἄψn ua Οχω φαί--ει δελ- ὀφιομμυα . Hesychio quoq; -χνοα sunt τα - αε ' ονυ verum& κμίδεε . idest, gallae, forsan Obsimilitudinem. Servius Conchae vocabulum a Graeco M'γχη deducit. Aliqui Latinum putant a concauitate dictum: itaq; sine aspiratione scribunt. Isidorus vero Conchas & Cochleas in deductas arbitratur; quia deficiente Luna cauantur, id est, euacuantur.& minuuntur. Hinc &-, apud Latinos Conchyliaum, idem nonnunquam quod κογχη & - , , nimirum totum testatorum genus com h prehendens: nam Plinius ut scribit Conchas omnes cclerrim E crescere, praecipvh Pu purasi ita etiam linguam Purpurae esse longitudine digitali, qua pascitur perforando reliqua Conchylia inquit, tantam duritiem aculeo esse. Et m alibi, Spiritum sydus, inquit, L unae existimari,& hoe esse quod terras saturet, accedεsq; corpora impleat,ab Iccdcn ι inaniati ideo cum incremento eius augeri Conchylia, spiritum sentire,quibus sanguis n6 fit. Athenaeus. E Conchilijs aluum si uul & urinam cient, praecipue Mituli, ostrea, Pectines, hamae. Alioqui κογχήλω, siue c onchylium, decerta quadam Concharum spetie dicitur, expetita non mensis solum, sed& vestiuni in fiction ibus, ut inter alios docet Plianius loco paulo ante citato ubi locutus de Purpurae flore illo tingedis experito vestibus. sed unde inquit Conchylijs pretia, quis virus graue in suco,color austerus in glauco,&irascenti timilis mari Θ Ibidem dicit Concharum ad Purpuras & Conchylia eandem quidem esse materiam, sed distare temperamento. Et ' Isidorus Conchylium dictum esse a tumat, quhd Conchulis marinis color eius colligitur; idem & ostriam vocari, & Conchylia maris exponit, quae circumcisa surro I.ichrymas purpurei emittunt coloris: quibus eoi. lectis color purpureus temperatur,& Oltrum exinde appellari, quod ex testae humore eliC citur. Vnde & κογχυλον κωχιδα vocant soccum lanς Conchylis sanie in i ctae. Crito apud Galenum in tertio Om' in m. 'Bu α αγχωλίου. l l cum lanae Conchialici insectar, ut Plini us loqui tui. in etiam Mγχυ λαν nominatur lana vestisve Conchylii cruore insecta. ut apud Galenum κογχυ o o τρα- τὰ ους , Conchyliata veste aurem obtura. Et P apud Quintilianum depuero nimis molliter educato. Nondum prima verba exprimit, &iam coccum intelligit, iam Conchylium poscit, pro Conchyliatam vestem ut Plinii vor his utamur.Ciceronis imitatione, qui conchyliata peristomata dixit. In eodequoq; sensu Conchylium accepit Horatius cum ait . Horum reo non fugiam conci a δ hoc est vestes conchyliatas, quibus Induti in publicum proccdunt tanquam nobiles Romani. Franciscus Massarius ad explicationem inorum ' Plini j verboru: Ionchylia, Si Purpuras omnis ora atterit: per Conchylia, inquit, hoc loco aliqui intellexerunt Murices r Murex enim Conchylium per excellentiam dicitur,vnde venis tincta Murice, Conchyliata dicitur. Et Angelus Decembrius Concha & Co chyle exponit Testudinei pisces quibus & ad Purpuram conficiendam veteres usi sunt. Horatius priuatim pro ostreis Conchylia dixit hoc versu.
Vitruvius pro Purpura: incipiam nunc de Ostro dicere,quod de charissimam & excellentissimam habet praeter hos colores aspectus suauitatem, id autem exprimitur ex Conchylio marino, equo Purpura inficitur. Quare Concnylij nomen & polysemum est,& priuatim etiam spetiem quandam, item colorem significat. Sumitur praetcrea haec eadem vox pro ipsis testis seu operimentis: Scholiastes Aristophanisi Coneliis seu Conchylijs sol bat sigillat phragides in ludere, ne typi eoru in facile abolerentur. Et apud Aulium Iegiamus i Conchylium, idest testa Purpurarum crematum,additur collyrijs absterlbri; s. R peritur etiam in Paulo Aegineta -δύλιω, sed haud dubie pro a χυ'λαν. Postremo maius, ut annotat Gyrtidus, Conchylia vocabat multorum martyruin sepulchra.
Conch le. Conchylia pro C stteis.
239쪽
GENUS. DIFFERENTI .FORMA. 'NATVRA . UCTVS.
NT A inllisce Testaceis ludentis natura varietas est, tot colorum Et L ercniae, inquit Rondeletius, tot figurae, ut vix numer ii possint. Equilem h Plinius varietatem ii am explicaturus. de ipse iucunda & clegat
i verborum varietate &copia, naturae fiscunditatem, mira inq: ac mutia plicem in procrea dis omnibus solertiam ingeniose imitatus est, inquiens: Concharum genera, in quibus mi ludentis natui ae vλrietas, Iot - st colorum differentiae, tot figurae, planis&concauis, longis , lunatis, in urbem circum ,. RV 'Τ-, dimidio orbe csta , in dorsum elatis, laeuibus, rugatis , denticulatis, striati , Ver istice muricatim intorto , margine in mucronem emisso, toris effuso, intus replicato, iam iadistinctione virgulata, crinita, crispa, cuniculatim, pectinatim, imbricatim , undata, is ean cellatim reticulata, in obliquum, in rectum expansa. praedens ta , porrecta, sinua- F .
ta, breui modo ligatis, toto latere conexis, ad plausum apertis, ad buccinii incuruis, Huc ,. Pliniu ς ' usq; ille. u planas&concauas dicit, Pectines intelligit quibus solis lige nota cotingit, cuad Buccinii recuruas, Cochleas & nuccina coprehendit. Easde sere differentias,ex Aristoi iele sic recitat Athenaeus, interprete D lechapio. Aristoteles iq opere de animalibus ii Testaceorum O Mω0 species recenset: Pinnami Ostreum speciatim dictiam Musculum Mitilum Zoographus Pedtinem. Solena, Concham, Lepadem, Tethea, Balanum. Huc illuc vaga progrediuntur Buccuram, Purpura, Hedyporphyra, Echinus, Strab Ius: stanquam Oarea dicantur proprie, quaecunq; I estatorum blualbia sunt, & Parcta quoque uni ualuis e cadcmq; omnia progrediendi vi & instrumentis caream: Gressiti p. F., Vcro sint, succinum, purpurae, & aliqua Turbinata. Non tamen sola haec, sed ex bivati T. th, um. Dibu qu0qἰ non ulla moueri constat, ut Pectines. Virgatus est ex his & aspera testa opextus P eten: Totheum Concha laeui tectum, & nullis distincta virgis. Pinnarum tenuius
estos, Ostreis niualuibus crastu in Pinna iciaue os habet, quod Ustrcunt habet Gallum, testamq; uniformem & leuem. Patella bitoris est, laeuen,q: habet testatu. Natalis de C. Lepas. nutibus. Lepadibus concha &ea laeuit, unica est. Mulculorum duplex testa uno loco. Musculi. tantum cohaeret. Solenis & Balani undique tota coaliscit diconiungitur. Ambobus id
Athenaei lo γ παχλυιο . Z graphus ait hunc locum sibi videri corruptum , & a Latino interpretecus corru- non bcne translatum. Quid si sic P inquit .μ- θυρον N-λυο ρακον vel potius τριαι - p us εο v ςρακον λέπας . δίειαν δρ υ ἰ λωος--ν, ita M. συμπιμἰe δ.' nam ct Aristoteles dicit. mλώψς i β δτι,. -συμ νε ρυκελ-λώο ςρακον, σωλα . να- e δἰ βαλσνος. Miso Θυρω δἰ ars λωο ακον, λε πὰς δe δἱΘυρον - λωος--. M μ ce Re ρευς, -πι ἐς δἰ υ λ- - κω. σωλί- υε βάλoror. Κορὰν δ' ἐξ ἀμφοῖν κογχη. Ideni Zoographus apud Aristotele, que citat Athenaeus, haec verba diqquae lita non reperit. Libro autem, inquit, quarto Historis Psithii bE animali, in cap. g. scitatoruin differentne leguntur huiusnodi: Eorum quaedam Turbi-4. a '' 'S liata cise s αυβωδη.: alia non turbinata, Rursus ex his μονι Θυρα sunt quae testa una com'Diι .ssio tinctatur ,διτυ , quae duabus. Sunt itein quibus altera pars supcrficiei detesta carnem id e valuit ostendat, ut Patellae . Tanquam Patcllae inter non Turbinata genus tertium constituant, Huibus. Scaeteris ducibus, bi ualuibus, inquam, uni ualuibusq; diuersum: cum tamen rccenti Turoinata res ploriq; omnes Patellas uni ualues faciant. Certe hoc in loco Aristoteles tria generaqv l - aperte constituit, ut rc tulimus, ct Gaza similiter transtulit, ita nimirum sentiens. Turbia natorum c mcm includi, nisi quod ceruicem de caput exerunt cum lubet: Non turbinator u vero iii aliis inc udi tosta vel gemina, ut in Chamis: vel singulari, quorum speti εcoebis v. nullam nominauit: videtur aut de Conchis illis sentire, quas Venereas aut Procellanasnei eae uni- vulgo nominat: na si Aristot les sub monotllyris illas non comprehendit , quodna aliud ualues sui. genus eis assignabimus e Praeterea cum non modo dithyras sed n: onothyras quoq; ConPMella. . cho suis testis has singulari, illas geininis tineri&includi m ma clien Patella etsi Concham vel testa unam dutaxat habeant, ea tamcn non continentui aut includiatur: sed altera parte nuda sunt,qua saxo adharct,quod eis alterius tests loco civ aObre aut tria statim
240쪽
n statim, ut hic Aristineses, non turbinatorum ponemus genera, aut potius bina tantum in prima diuisione . ita ut eorum alia dithyra sint, alia monothyra, & horum rursus species dust unaquς testa sua scin orbem colligente carnem occultat .vt Conchς Veneres: alte- ra, vi Patella, quς carnem ex dimidia parte nudam ostendunt. Addit &quartum gi Aristoteles, eorum quς omnino & omni ex parte solida includantur, vi sunt Teth
. Paulo post, cum scribit: Papauer Conchς Omnes habent, sed alia parte Patellς, alia q* v bi ualues; videtur Patellas ceu unius ues, binaluibus opponere; quod quidem eo modo sς μ' fieri potest, ut iam dictum est. Verum quarto de partibus animalium cap. I.e solis Patetulis videtur uniualuium genus constituere Aristoteles ἔ Vni ualue genus , inquit,quod sa-V xis testa in dorsum data adhaeret, servari potest: fitq; alieno septo quodammodo bi ualue, ut quq Patellς vocamur.Sed ne aduersetur ipse sibi Aristoteles,ita, ut praediximus,unius uium genus illud Concharum quas Venereas cognominauimus ignotu fuisse quis putet, Cochς 6- quod non in Mediterraneo ni fallor sed in Oceano tantum generentur,& ex india etia, ne ς - , aut alijs ad orientem sitis regionibus maritimis adferantur. Plini, quidem saeculo no- ' quis 'tas fuisse dubium non cst. Dubitet etiam aliquis an thyrae, hoc est, valvae nomen, in 'globum se colligenti Conchae recte possit attribuit Patellarum sane testis multo aptius
. quadrare videtur, quae etias simplices sunt, bivaluium tamen testas reserunt. Hactenus Zoographus.Sed vi unde nostra digressa est oratio,reuertamur, Iliacus Calaubonus eun. dem Athenaei locum eeu mendosum,& pauci faciendum arguit.Solet, inquit, Athenaeus, . quicquid de eadem re variis locis disperie scriptum inuenit, in unum congerere.Sic cum ' - . Iuper Ostreis au , - ψὰς δ'&c. o la φκm, dici pleraq; omnia describuntur qua de
. Ostreis philosophus dixerat, non in iis sol una libris, qui hodie extant, sed quaedam etia. in ijs quos hodie non habemus: nam historiarum lib. . cap. . o ρανγυ-ων diuersa non parum instituitur diuisio: qui tamen locus eum isto est conferendus. Recte autem doctis- . simus Zoographus, quo loco scriptum est,etiam in membranis,etiam in Epitoma, λmra eae δίθυ--λαός--. Iegendum censuit μονο'Θυρον, & ςρι--πω . Nam si haberet n. Patella duas Θύραρ, idest, testas, Ilaerere saxis non posset,quod huic ostreo proprium atqi saxia noria δαι-- est. Ipsius Aristotelis verba sunt, de partibus lib. . cap. s. rila π μ σειροις hete t. 2' ἰν τψa πυθμένι κ μμὸν, ολν τἄh λε m. Ostreorum distributio , quae ex Aristotele hIc ex Athenaeo) affertur in duo genera --υon & μγο αν longe clarius in philosophi h
. dam ait esse ex parte hiantia,ut Pectines, & Musculos: quaedam utraq; ex parte cohaeren- diuersitas.. tes seres habere, vi Solenes. Quibus verbis contradicere vides philosophum dipnosophi- . stae, nam hic Solenes facit μ-φυ- e, ille ομ--:quod dissidium etsi non nego pota componi, tamen an istas ἐν-αγυύας in suis scriptis reliquerit philolaphus accuratillimus, . iure dubites. Quae sequuntur obscura sunt, Mura e ἀμ ιν πιχη. Dalecham in ambobus id commune generibus est, quod operiuntur testa,frigida plane sententia; nam cum pi, Elioe . de solis Testaceis iit sermo, quid erat opus hac admonitione λ & quare dicit αμ δε potius D cluam πῖmν. Entinuero quae philosophi mens fuerit, non diuino: verba autem hoe s
nant. commune in ambobus est Concha, ἐξ ex utroq; genere τοῦ μονοφυοῦρ υ 'συ ἀ e. Ait Conchas, quae peculiaris est species Testaceorum , naturam utriusq; gen ris participare tam eorum quae clauduntur, quam eorum quae ab uno tantum extremo. Sic Calati bonus. Nos omnia,quaecunq; ad differentias varias potinentia memoriae prodidit Aristoteles ex Theodoro Gaza reseremus vel ea ratione,quoniam aliquoties in hoc iaceo is opere cκ via sunt sutura. In quarto itaq; de partibus animalium:quinto capite ita scribit: Sunt Testatorum genera plura. Alia enim turbinata sunt,alia bius uia,alia uniualuia.Sed ab .i. turbinata bi ualuibus quodammodo assimilantur, quippe quae omnia operculo quodam Tutianitata congenito,earni patulae apposito claudantur,ut Purpurae,Buccina, Natices & reliqua ge . eur biu, neris eiusdem: idq; p sidii causa. Qua enim testa non protegit, iacile offendi posset ab uibus aisi. ijs quae cxtrinsecus inciderent.Caeterum uni lue genus quod saxis testa in dorsum data indentur. - adhaeret, seruari potest fitq, alieno septo quodammodo bi ualue, ut quae Patellae vocan-- tur. diualue se concludendo tuetur, ut Pectines, ut Mituli. Turbinatum crusta illa praete-
mi, quae a fronte integitur, quasi bi ualue ex umuales ethcitur. in quarto de historia V a cap.