Vlyssis Aldrouandi ... De reliquis animalibus exanguibus libri quatuor, post mortem eius editi nempe de mollibus, crustaceis, testaceis, et zoophytis ... Bononiae apud Io. Baptistam Bellagambam, 1606 Bononiae

발행: 1606년

분량: 645페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

pro candido, pullum colorem videantur traxisse: in his aliqui sunt serrati, siqui eirra E . serram in acumen tendunt: omnes tamen acutissimi e Sed quia pauci sunt, qui Carctaariae Canis dentes viderunt, fit ut non dentes, sed linguae serpentinae vulgo nomin ntur: quibuscum tamen nihil habent similitudini . Huius generis siue dentes, siue lingua '. is da e sessis circa Aniuersam frequenter intra uni minore miratulo, quod piscem, cuius iles qui di. dens videri queat, non cognoscant, alioqui clamatura, carcharias hic olim habitasse. :cti. .Quibus lapides hi linguae videntur, glosso petras easnominarent. Hos pari ratione bu- Bu glossus glossu in lapidem illum vocabimus, qui sinat liter e tolIis vibis nostrae est extractus. Huic lapis. longitudo sesqui cubitalis; latitudo qua maximὰ paret, dodrantem aequat, paulatim in 'culpicein obtusam ad linguae formam produsti, colore&duritiebati item refert, pondere ferrum, parte sui lati Ore dc crassore seramina duo habet ea amplitudine, qua in caluaria equina oculorona cauitates videntur, caetera lingua bubulae non dilsimilis, remerito vel ab ea, vel ab ingonii magnitudine bu glossus vocari polst. Cuius, rogo. in ri belluae,&quod os in hunc lapidem transijsse dicemus, si omnia id genus ad ania malium partes sint reuocanda. Ego certe nullam inuenio, nec fuisse quidem opinore non magis quam animal aliquod fuisse, cuius mNingua, vel dens glota petra dicatur. PNam qua inuis his locis a mari non longo interuallo dissitis suspicari quisquam posset Caic tiariae dentes esse, non tamen idem sibi persuaderet in colle illo, qui Aqui igrania imminet, tantum id genus pisci uin fuit is, quantum suille de glosiopetrarum copia comiiectari deberet. Ocncramur haec in terra, perinde atque alii infiniti generis lapides o classiopese nihil cum vivis animantibus habentia commune. Eodem, de ad eosdem sentes, amar tra do saxeos serpentes Irlandiar, quorum unqm in Anglia vidi spiris in se contortum, quis p 'hi' non alia ratione prouenit in Iapidum metallis , quam Conchae apud M garenis. L . 'T' Apage illos , qui vivos hos scrpentes sui gir,& incantamento in lapidem versos cile , de

quibus nescio fabulis persuadere nituntur. Naturae sunt haec, non hominum, miracula: &ne miracula quidem, cum videntur perinde atq; caetera, e cautis suis apta. Quodi

vero quaedam inter haec lapidescant, quaedam non; id succis& stigori tribuendum. Multi enim humores siue liquores sunt, qui lapidis indurandi vim habent . In Testi igitur Conchyliorum quasdam est videre Testas adhuc esse, alias etiam in lapidem transi)sse. Cangros vidimus totos saxeos, in quibus crusta & quicquid intus erat, in lapi-C Ri sexdem degenerarat . quominus est mirandum si in Conchis id fiat, natura sua multo du- Gν. 4. a. Doribus. Sed quid Vo de Crustaceis dico . cum Percae eriam saxeae sint inuentae aitq;, . . adeo lapidei serpentes Θ Ad vim itaq; forma tricem in Conchylijs nostris recurrimus quae in quaque re id facit, quod praestantissimum in ea fieri potest, pro elementorum in illi me. Vbi ergo viva fieri non tulit materiae dispositio, aut locus, illic figuram saltem in- . duxit, vitam additura, si locus & temperamenta permisissent. In litore Anconitano L P ης P saxa magni ponderis . quinquaginta di plurium etiam librarum, e mari trahuntur: ἡ si his colos est constitutio exterior ea est, quae lapidi aetiti, rudis nimirum & non dissici lis laesu aut tritu ; interior vero crusta, aut tunica dura est ,& quae poliri pollit , haud

secus atque interior actitae tunica I colore etiam subcaeruleo , ne hac quidem nota abaeti te discedens. Rumpuntur haec saxa maioribus malleis scrreis . magna vi imputetis, non quo intus, ut in aquilae lapide, alius calculus inueniatur, sed quo pisciculi desiciatissimi extrahantur, eiusdem generis cum Solembus, quas Cappas longas Veneti C Pp kR Upellant sed eo delicatiores quod non aqua marina, sed rore quodam tenuisti ino, per lλεφ' pi dein imbibito pascantur. Hi plures numero, ad viginti, modo plures, modo pauciores ita saxo in luduntur, ut singulis suus sit nidus, ad magnitudinem & figuram piscis omni- Hbus lineametis respondens. inter nidos saxeo interstitio relicto. ex his veluti e vaginulis rupto lapide eximuntur intcgri Solcnos, ad palatu & lumbos delicatiorum plurimum iactuti. in his igitur solidissi in is saxis, in quibus aqua nulla, nullus liquor, inuenitur, praetereu, quem piscis continet, non figurinnydo Dactyli siue Solenis , sed vita etiam & omnis pisciculi laus pei ficitur&absoluiuir, melior ut multo sit, quam si in ipso mari extra lapidem natus suisset. Si igitur in his saxis vivos absolutosque cum vnguis,mi sua Gstula Solenes intelligentia haec, sortia arum dispensatrix sormauit, quid in eidem sui Dis dicemus, figurati quidem ad pii in hunc corporis, non vero vivi procreandi, ikcultatem ρ Figurarum enim, quae animantium corporibus sunt propriae, tum earum etiam, quae corporibus non vivis eodem semper modo insunt, constanti similitudinis perennitate, causain ego ab effcctricibus id eis , non a caeli duntaxant materia & Brama, eiusque motione circulari, pcndere credo: atque ita in uniuersum statuo vim

252쪽

DeΤestaceis. Lib. III. et 3

A vium quamque is tricem tantum ubique producere . quantum materia capere potest, atque ita mυlta corporatura quidem hoc , vel illud animaI este, .vita vero nequaquam.

Evatis predire tenas , si Mn daIaν νθνῶ. Sle animalium etiam terrestrium ossa, nedum marinorum,in terra generantur; atq; modb Ossa in terquidem Ossa perdurat,modo vero succi lociq; natura in lapides transeunt.Georgius Agri g 0ς δ eola in agro Lune burgenti testis est ossa belluarum marinarum oria esse, & in lapides c ' .uersa. Plinius etiam e Theophrasto ossa in terra nasci & in lapides transire author est. Huc bar' sorsan referenda sint ossa illa enormia, quae gigantum sui se vana hominum ingenia credi iderunt. Verum ne ulterius quam Conchylia nostra & Ossa belluina postulant, naturae scrinia excutiam εἰ h c finem huic considerationi impono, certus neminem fore, qui nostra haec bene ruminarit, quin mox sit conclusonem illam e Conchalis connexam derisurus. Hoc igitur in commune responsumst omnibus ijs qui Conchas, & magna piscium offa nobis ingessere. Miror equidem Plutarchum hominem philosophum , istud non animaduertisse , vel ex eo saltem , quod in montibus etiam viceret Conchy- , lia inueniri. Quod si verum fuit , quare non aeque asseruit, superiorem Azgyptum plutrarchlatque inferiorem mari coopertam suisse ὸ Hoc si fateretur. in Thebaida tandem & ty inconside-sam Aethiopiam mare deduceret, & ipsos tandem alpes submergeret hae Lai collo rantia, tione. Sed vereor si multus sim in hac conclusione infirinanda, ne ego prius ambitiosae in re clara reprehensionis accuso,quam Plutarchus inconsiderantiae. Mulio certh prius Er tosthenes sese torsit in Conchulis & salsuginis caulis apud eos inuentae qui a mari longe sunt remoti , praecipuam illam quaestionem esse aiens, Quinam fiat, ut duobus tris c suis.c. bu I stadioruin millibus a mari intra mediterranea,plurimis locis . COnesiarii & Ostreo sit. . rum, & Cherainydum, ingens multitudo ecrnatur, & praeter haec salsi etiam lacus inue. niantur, quasi maria essent tuti sit) circa templum Hammonis, & in ea quae ad illud ducit, via, quae ipsius testificatione longitudinem habeat trium millium stadiorum. Hic

enim plurimam oti reoruin collimi messe, &salis etiamnum multum inueniri, & marinas exhalation s in sublime ferri, prope ipsum etiam nauium maritimaru fragmenta mon strari quae hiantibus terris sint effusa: tum etiam columellas extare. super quibus delphiis ni sunt, habentes hane inscriptionem. κυρηναιων Θεωρῶν. His Erat istianes inductus . C Stratonem Phy sicum ,& Xanthnm Lydum Iaudat , qui inter caetcra, quae multa recitat,etiistimarint ipsum Hammonis templum prius ad mare stetisse , ac deinde mari defluente,i n mcditerranea rcgione mansisser atque oraculum', quia mari adiacerer, eo celcbritatis, di nobilitatis peruenisse, non esse a ratione alienum i alienum vero aratione eL se, si dicatur, quai vhabet claritatem & existimationem hoc tempore eam in tanto a m

ri interuallo acquirere potuisse . Aegyptum praeterea priscis temporibus ad PeIustas usque paludes & montem Casium & lacum Sorbonidem, maris inundationibus fuisse subiectum, inditio esse, cum salsugo effoditur ,puteos iplas arenae & Concharum pisnos inueniri , quasi niare antea regio fuisset. In his Xanthi dictis nihil Srabo inuenit absurdi, sed ad Stratonem .reprehendendum, qui inter caetera argumentum de iundo maris attulit, quod nec Straboni. probatur, nec quicquam habet momenti ad ea, quae modo statui, elevada. Aduersuς aut Erat hos ene, Stratone,& Xanthum, eadem dici i telligantur, quae contra Herodotum& Plutarchum sunt a nobis dicta. De Conchulis itaq; & ostreis satis est responsum, illic ea nimirum reperiri, ubi succus idoneus ad linsorum generaticinem inuenitur , nullam maris delapsi inducta necessitate . . Haec omnia D Goropius. Sum & alia loca, in quibus istiusmodi Conchylia longe a mari digitis inueniuntur, ut in Helvetijs referente Zoographo in agro Sesodurenti. Scribit&Gyral-dus multas Concharum species in medio terrae & in montibus & in Iapidicinis inueniri, . ica qua sunt prope Syracusas. Maius miraculum est quod scribit Gyllius ceA Athenaeo, ut ehi, i ... videtur super erutis e terra Conchyliis his verbis. Posteaquam,sicut ait Nicolaus D, ix. ,, mascenus, lib. to . His . ad Apameam Phrygiae urbem Mithridatici belli temporibus iri motu terra disce si iee. lac us qui antὸ ibi nunquam comparuissent, repente extitist e, ., fluvio'; & sentes nouos ex eisdem locis terraemotu excitatos fuisse, vetere'; multosis exaruisse,ac nimirum plurii, am aquam tum dulcem, tum salsam, tametsi ab eis locis mu is re Ionge abesset, ex visceribus terrae sc emanasse,ut tractum uniuersum tum ostreis . tum, alijs piscibus marinis referserint.

253쪽

ILlCEA testa inclusis id est. Testareis si tendum est,inquit Plinius ἰnullum inesse sensum, ut ostreis. Et rursus: Carent. couellae visu, Om-.nique sensu alio, quam cibi& pcriculi. Atque hoc est . quod & suulas

scripsit, Conchas trM κογχύ-j quatinns careant visu. escas tamen i qui videri, odorandi stilicet tacultate. Ceterum communis praeceptor Aristoteles visum&alios exicinos unius sistaceis non negat. Nam in ἔςR,R quarto cle animalibus capite octauo disputans, docentq; quibus anim*libus iniit ientie ΡΜ 'φ' di vis, Mollia. & quae vel crusta. vel testa operiuntur. atq; ctiam inlecta sensibus prae ihiatikiu dira ine omnibus constar casserit. nam d visu de ovictu. iiiiii. Insecta enim, inquit, tal senius . pennata,quam non pennata procul lentiunt,ut mel Apes & Culices dicti Mutioncs. Iam Molirum. Saeptae. Polypa, ,an mari, odore escaruallectati capiuntur,& Polypi quidem ita ad liter scunt ut auesti inde non pollint, scd truncari inde non patiantur. At vero pulicaria bese Fba admota, protinus ab odore eius res lire dicuntur. Gustus etiana similis ratio: interdum enim cibum prosequi utur diuertum, nec ei idem saporibus omnia delectantur. Nam .'ξμῖ''μ3 Apes nullam ad te,n putidum solent aduolare . iud dulcia petunt, Culices nulla dulcia. gestiunt ed acida. iactu vero lontire omnibus datum animauubus est . sanae autem silicco tegmine operiuntur, ol Lemni. gustumq; habere constat, alguinento escarum. Purpuris enim escas putidas Purpuraris emoliuntur& accedunt i piae ad ciusmodi escam a longe, utpotc odorant cS. Scuius item saporuna iis incile, et idem illis rationibus patet. Sapore enim rerum c irundean quatq; delictantur, ad quas veniunt odoribus inuitata, quos gratos sentcrunt & dis reuerunt. Adde quod quaecunq; os obtinenr,i s& v Ah Q;a hipta per tapinum attra 'ioncm circvix de dolor. De Misu ec auditu quanquam nihil tiditis' certi, mani scilici, trabemus, Ungues tamen adst opitum se iubiraliere, inseriusq; subsi-

orich, lia. dere cernuntur, quoties ieri amentum sentiunt achi; exi. Exiguo tranq; extant, reliquo aut cui toto corpore perinde ac in catilli, Occviuntur. Pectines quoqi admoto digito de- Gbscunt. mox cuti Iprimunt se vi cementes. Natices item qui capiunt, non aduerso flatu is NM cς , ' ni. do adeunt, quoties escam persequuntiir: nec voce vitai sed silciiti' unt, ut- ,

'P φρομ ' pote cum & oliab ni re audiant. Noe fieri poisse aiunt . quin subieriugiant, si voκ pr Eeω ui . sc r.uus. Echio ii' Testacea g*ncra quibus facultas ingredieκdi est veri ibuta alandes i inret immobilia eius deva seneris, olfactum minime habere videntur. Hactenus Aristoteles, apud quem in quarto de partibus capite quinto, cum explicasse t pari s Moulium, Cruitatorum, Testaturum, atq; insectorum, ad cibum accommodatas. logimus iopcirtere certo ut illud habe m quod ei parti proportionetur, cui sitiendi princi status ia

anguineo genere mandatuε di , hoc enim in cunaribus animalibus inessc tu colle esse. . Quod modo ad inatum . Testaceorum at tmet. ' Alberuis Magum tradi id et pania in .. λ', ai. ipsis pa tium cxter Drum di Isit amni ei se, quoniam anim*ntia sunt, quae uno codpimi', .... loco remanent, Sc si moueantur,paruum esse motum : estoqi qua nullo pacto mouearini

sed athaea kiupta haereant. Ei autem itaec doctruia Aristialis . i

DEM philosophus, qvi omnium animalium naturas quam diligeotic--.M-ν ii 'perscrutatus cst. coaluin, quinti partum illiusmodi annuam um generibus. Datista integuntur, adimit. Nam cisi in ducim0- quarto capite libri primi du lii storia animalium luper eo ambimre videatur , inquiens: An Teluti gen cris vlla coeant, incertum est t. plurima tamen noncoire apertum est. ln quinto nihilominus eius. dei i historiae capito decimo quinto hoc unum iere geniis totum expers coitus tala lar bit & in noni capite trigesimo , testa iti tecu, inquit, ut Pollines, omneq; ostreari. i.

euhiui. i,d uida, ut latu in Loculit', & rcliquis liuiusmodi patet: sed quanquam testa intecta gra- isti pari uti uida dicimus, iamcnnussuum cor tu, VLI coitum, vel partum videmus. Sie ille . sedis . A tamen

254쪽

De Testaceis: Lib. III.

R tamen indoctissuno Gallieni Imperatoris epithelamio legimus,

Et in mari rubro quasdam etiam Conchas nasci scribit ' Aelianus, testis tum non leuibus, ali itie. , eoncauis, de secturis distinctis, tum labris acutis, quar eum coeunt inter se sic alterno Conchae τὼ incuria coniunguntur, ut tanquam duramserrarum coeuntium dentes vidcantur inter se bi coeant. conuenire. unde fiat, vis piscatoris natantis quancti ι partem,etiam si sui, eam os subest, mordicus apprehenderint, amputent: & similiter si articuli locum comprehenderint, neq; id mirum esse, eum tanta si marginum acies.Vt vero exactius quispiam de Testaceo vim ortu & generatione volens satis fiat, non ab re fuerit altius ea oseodeni ' philoso- , Pho repetere, quae is inteFro super ea capite complexus est. Generatio Testatorum, inquit quoq; partim similis, partim dissimilis caeteris est. Idq; euenit ratione: quippe cu Testitoli animalium comparatione plantis , plantarum animalibus affundentur, ita ut semine gia generatio gni quodammodo velut animalia videantur; ut alio modo non semine ,&tum sponte, quibus co- tum ex se; aut alia sponte, alia ex se oriri:. Sed quoniam naturam proportione plantis re- p- . . .: spondetem hoc genus habeat, hinc testa intiniim aut nullum in terra gignitur,aut paruur .

quale genus Limacum est,& si quid eiusmodi aliud sit . sed rarum. At in mari,similiq: hu R '

more multa & varia gignuntur. Genus plantarum contra mari locisq. huiusmodi parum di nullum sere: in icrra autem haec omnia oriuntur.Habent enim naturam proportionale, atqi disiunctam. Sed quanto vitalius humidum, quam siccum,&aqua,quam terra est, Tes in me tanto natura Testatorum,quam plantarum, vivacior est. Nam alias eo quidem spectant , plaris vivavi sicut plantae ad terram, sic testata ad humorem se habeant,quas plantae Ostrea terrena, c . a . Ostrea plantae aquatiles sint. Hinc etiam fit, ut multi sermiora snt,quae in humore gignu. -x vitur, quam quae in terra. Humor enim naturam habet ad ecingendum afformandumque pi habiliorem quam terra, nec multo minus corpulentam eam,quae potissimum in mari ha .R ' S'bentur. Humor enim potulentus dulcis quidem.alumnusq; est.Quam ob rem quae ungui uuὰ in ta ne carent, nec natura calida sunt, ea nasci in lacu non postulata minus etiam saliis aquis, eu non na quς sint potulentiores gignuntur, ut Testata, ut Mollia, ut Crustata. FIM.n.omnia sangulis scantur. ne υacant,& natura frigida sunt. Sed stagnis marinis &iuxta amnium ostia gigni sol cne. Quaerunt enim una teporem, S attinentu Mare aut humidum,multoq; corpulentius aqua potulenta est, atq; etiam sua natura calidum est, ut particeps omnium partium sit, videlicet humoris, aeris, terrae.Itaq; omnia adipiscuntur,quae singulis his locis gignuntur. Plitae tetret Plantas enim terrae incolas qnispiam esse statuerit, aquae aquatile animalium genus, adi incolae.

iis pedestre, sed quod magis minusue & remotius aut propius res constet, magna miraq; differentia existit. Qtiartum genus non his locis quaerendum est, quanquam aliquid else exigit ordine ignis. Id enim quartum corpus enumeratur. Verum ignis semper Armam i .,- non propriam habere videtur, sed in alio corpore. Aut enim aer, aut fumus,aut terra esse videtur quod ignitum est. Sed enim genus hoc apud Lunam quaerendum est: haec. n.quar. .es mil. 'tam illam distantiam adipisci videtur Sed de his alias. Natura finali generis cosistit,par Testatoristim sponte, partim aliqua ab ipsis emissa facultate,quanqua saepenumero ea quoq; spon- getina oriantur constitutione.Sed generationes plantaru accepisse hoc loco congruit. Oriun durer enim carum aliae semine , aliae auulsione, nonnullae etiam tabole. ut caepe. Hoc igitur d- tertio modo Mituli gignutur,quippe qui minores subinde iuxta principium adnastutur. Buccina&Purpurae,&quae fauare dicuntur,quasi a seminali natura humores quosdam mucosos emittunt. Semen vero nullum esse eorum putidum est, sed quo diximus, modo, Purpuratis V plantis assimilantur. Quainobrem larga eorum copia prouenit. ciun primum constiterit cur magna

aliquid.Haec enim omnia, vel sponte ut oriuntur, euenit. itaq; ratione tunc magis . cum c ph3

origo praecesserit,consistunt. Rliquid enim excrementi singulis proficisci credendum merito est ab co principio, cui se les quaeq; adnascitur. Sed cum similem habeant facultatem cibus excrementumq; cibi, fisuantium substantiam similem esse constitutioni primae Onsentaneum est: quapropter excremento hoc gigni probabile est.Quae autem vel labo- Quae spontem nullam procreant, vel non fauant, eorum omnium ortus spontinus est. Omnia vero te nate is quae hoc modo consistunt, aut in terra, aut in aqua cum putredine gigni vi Iuntur,&im- nu. hae admisso.Cum enim dulce in principi u constituendum secemitur,quod superest,talem accepit rinam. Nihil autem gisnitur putrescens, sed concoctum . Putredo vero & pu- ridum excrementum iei concoctae est. Nihil enim ex toto erficitur quomodo neq; in liri quae ab arte conduntur. Nam nisi ita esset, facere non requireretur.Sed quantu inutile est, id aut a natura, aut ab arie detrahitur. Generantur autem in terra humoreq; animalia di

. X 3 plantae,

255쪽

plantae, quoniam humor in terra, spiritus in humore, calor animalis in uniuerso inest. EAt mim ita ut quodammodo plena lint animae omnia. Quamobrum contis tum celeriter, cum calor ille comprehensus siue exceptus est . Comprehenditur au te.α humoribus corporeis incalescctilibus ellicitur velut bulla spumosa. Sed diis rentia nobilioris ignobili 1resue generis constituendi in comprehensione principii animalis est. Huius autem rei caulam, di loca habent, di corpus quod comprehenditur. in mari hero multum portionis terre nae ςst. Quocima ex tali concretione natura Testati g neris ot itur, ita vi pars terrenaci citer durescat, cdgatum; codem modo, quo ossa& cornua iunt mini haec illiquabilia

CR h igne corpus imus contineatur, quod vitam obtinet. Vnum ex his genus Cochlea m με ημ' coire perspectum est. Sed an ortus earum per coitum sit, nec ne, nondum satis explora tum habemus. Sed enim quaeret quispiam recte . quid nam in his sit, quod secundum materiale principium genitale a mare prolestiun in mens potentia tale, quale idest de quo venit,animal edicit. At in his quid nam hoe esto dicendum ut,& inde&quod prit cipium genitale secundum marem Θ Ponendum igitur in animalibus generantibus cal rem in animali contentum,secernendo ex cibo ingesto .& conquoque neo facere excre; ψη ς py mentum . quod conceptus principium sit. Nec secus in plantis,nisi quod in ijs & quibu6 si 'r' ' animalibus, nihilo maris principium deiideratur. Habent enim intra L h mistum. At plurimorum animalium excrementum illo principio eget. Alimentum autem alijs aqua, alijs terra, alijs quod ex iis constet . itaq; quod calor in animalibus contentus ex

alimento edacit, hoc temporis c. Llor in acre ambiente contentus ex mari aut re ria con-

cc rnit conquoquens, atq: consti t. iapod autem comprehcnditur exceptum in spiritu animali, id conceptum facit. motumq; imponit. Constiturio igitur plantarum , qu*ontc oriuntur, similis est. Quaedam enim ex parte contrahi dur. dc alterum eius part Anim ii . principium genitale aliorum alimentum fit primum iis, quae Oriuntur. At vero animali PM ' ' qua clam vel me nascuntur, tum exanguia. quae non ab animalibus gignuntur, tum eri

PR sanguinea, vi Mugilum genus quoddam, &aliorum fluviatilium piscium: ad haec, AC Coi siritui Suillarum scitus. Haec znim omnia, quamuis naturam parum sanguineam habeant, tami piitieipi mun sanguinea sunt, de cor obtinent: quod principium sanguinarium eorporis est. Qu:um. autem intestina terrae vocantur ι vermis habent naturam, in quibus carpus anguilla rusconsistit. Quamobrem dc prirna ruminum, atq ; quadrupedum generatione .li quλnd

primum lci rigenae otiebamur. in aliqui dicunt, non temere existimaueris altero de duobus his modo oriri. Alit enim ex verme constituto primι,aut ex ovo,quippe cum aut inti se habeant cibum ad incrementum neccile sit, qui quidem conceptus vermis est: aut alui dea istare, idq ; aut cx parente, aut ex parte concc pius. Itaq; si alterum fieri non presi urat fluat ex terra, quomodo animalibus cx parca ter linquitur nccc illario, Ut x p. te conceptus accipiatur. Talem autem generatum melle ex ouo aut verme fatemur. im ii initium ullum generationis omnium animalium ivit alterutrum de his suisse proliri;m,l; , bile vise apertum est. Sed minin rationis est ut ex ouo prodierint: ntallius enim geneiqi ἐς liuo ge IIUnem animal zm talem videmus, sed alteram tum sangui imorum quae diximus; tum e lentui. gium qualia sum Insectorum nonnulla di ea, quet sta operiuntur, dc qiiuus .igitur. Nienim ex parte aliqua oriuntur, ut ea quae ovo nascuntur. Incrementum etiam similite ut vermus capistin Vermis enim augentur, in partem superiorem . di qua principiucontinctur. Alimentum enim superius ab inferioribus mini stratur. Atq; id quidem crismune cum iis quae cx ouo proueniunt,habetur: sed illa totam materiam absumunt. In is x e me verra quae ex verme gignuntur,cum ex constitution in parte inferiore contenta pars s 8ψ gy0 pc rioi creucrit, mox ex reliquo alimento inlcrior articulatur. Cuius rui causa est, quod cibus postea quoq; in parte septo subiecta conficitur omnibus . incremcntum autum hoc HInsecta mi ni retra neri vermium. apertum in apibus, ceterisq; 'limilibus est. Principio enim partem incremen- inter uita m magnam, superi nitabunt minorem. Idem augescendi modus in Tes .mstum sumat. etiam cst. Quod & ipsum constat in genere Turbinato I scilicet ans actibus eius, qui itiris . Eia inde, . c iccn SPIures esticiuntur in partem priorem, quod caput vocatur. Dixi si ,s MEO G quemadmodum generatio, ium Corum, tum caeterorum sponte orientium agitur. mii l. autem genus Tinatum sponte institui; apertum hinc est . quod nauigiis putrescente foret re sipuniosa adnascuntur,& locis multis, viri nihil tale aderat alite, post per inopiam hGςnix Jςm moris facio coeno Ostrear prouencrimi t ut apud i modum insulam,cum classis applicusci, & fictilia proiceta essent in mare tempore polia oeno obducto testis Ostrearini, si 'ita. ὀ peric batur. Nihil aurem partis genitalis emitri ab i)s argumentum est, quod cum G. .

quidam in Pyrrha trabi insulae Uaecas uiuas portulantide in loca qu a uiatis reciprivitus

256쪽

DeΤestaceis . Lib. III. 2 7

A aestus de luto similia dimissillant, plures nihilo suere temporis spatio , quanquam incremento corporis plurimum prosecerunt. inae autem ova vocantur, nihil ad generatio- Ou Testanem conferuat, sed inditio sunt nutricatio ais melioris, quale in sanguineis pingue est Rς 'φquamobrem sapore per id tempus praestant, ciboq; laudantur, argimento quod & Pin ' ' WV φ- ,&Buccina. & Purpurae continent quidem semper ouum illud vocatum aedalias uia itus alias minus. Sunt etiam quae non semper sed vere id habeant. Mox enim tempore diado procedente minuitur, demum l: totum aboletur , ut Pretines, Mituli, Ostreae. Tempus ua 'votata hoc enim prodest eorum corporibus. Alijs nihil tale aperi venit ut Callis. Sed singula habeam. eorum, & quibusnain oriantur locis, perere ex historia debes. Haec omnia itaq; Aristoteles,qui & in quinto de historia capite duodecimo genus omne quod tella integitur verno aviumnaliq; tempore haberecerni testatur ea quae ova appellant, exceptis Echinis ciabo idoneis, quippe quibus etsi per ea tempora praecipue νbcrtas Ouorum est, tamcn nullo tempore committitur, ut ouis Omnino careant, sed maxime pleniluni 1s,diebusq; tepidis restituuntur reddunturq; pleniores: qua de re supra plura diximus: Conchalu quoq; corpora Lunae effictu in plenilunio augescunt. Plinius. Idem omnes Conchas celer- I runcael relatiuit, praecipue Purpura5.

IGENT Testacea vere& autumno: laborantq; per Egus & aestum,aemporis exuperantiam fine impotentia. Argumento est, quod Echinis euenit, habent enim id iam inde abortu naturς & plenilunijs vb rius, non quia per id tempus copiositis pascuntur,ut quosdam putare diaximus, sed quod noctes tepidiores sim propter lucem pleniorem Ca- Echinotulorum im desiderant,quoniam stigori patcnt,utpote cluae sanguine ruis D Lara reant. Ex quo fit, ut aestate potius ubiq; vigeant, p terquam in Pirenti Einipo, nam ibi non minus tempore hyberno prubalatur: cuius rei cassia est , quod tunc uberius p bulentur, cum pisces per inempisi ea loca relinquant.' Aristoteles cum dixissct latere lib. s.Hist. aliquorum senus totum, aliquorum partim latere, partim non latere, testa intecta Om- eap. i 3. C nia latere radit, ut in mari Purpura, truccinum, omnem id genus. Sed absolutorum la- Mela tibulum euidentius esse: condi mini secessu ut Pectines faccre videntur . Aliqua leuiore quodam tegmine superimposito delitescere ut Cochleae terrestres, idest Limaees, & ad- ζ 'ς ζῆν ς haerenti uin mutationem incertam esse. Non tamen eodem tempore omnia latere,sed Lia 'ma 4 Hyeme, Purpuras de Ru tuta canis exortu dies circiter tricenos condi, Pectines etiam tempore eodum. Sed eorum plurima lane latere & algore urgente & aestu, Quando la

-HONC HAE adhaerescetes, inquit Plinius tempestatis signa sunt. Antipathiam qua- dam cum tonitru habere videntur. etcnimi sunt qui velint Conchylia&Ostrea tonitru saeuiente margaritas quasi abortiendo vomere . ideoq; multas in arena reperiri.

, DE NOMINATA.

Oγχαλγέν authore Hesychio . πουπεικiau αἰ-' ἀ-ταο κογχων . a soniatu Concharum. serian a sonitu, inquit author thesauri linguae Graecae.que inflatae reddunt: inflari autem eas & sonare,ante cum ex Plinio, tum ex alijs diximus. Κον-- equi conchylia venatur, Conchyliarius, seu Conchyta, ut ' Plautus loquitur. In mate. Saline μνει maritimi. Cenchyra Ο Hamista metua nasis, qvida uti

Budaeus tetrasyllaba s scribit GD υλευΘ h a κογχύλη. In codice Iustiniani dicuntur mu- Muritiguli rileguli, quasi Muricari; a Muricibus. Dicuntur &Con hylegi, Cod. de metallarijs,qui Conchylia, Murices seu Purpuras coli igum . Hinc&κοχυλίας Mise, quem Hesychius esse dicit durum & in te habere vinum vorat . Meminit huius lapidis Pollux quoq;2' ςh i

257쪽

C hite, innuens a Xenophonte vocari WγχυλιαΘis. Conchit ea lapidem erui In mssa Hildemei- L ABFi,. miae urbis; qui incuruis liris ad scapulas redeuntibus,& aurei coloris armatura decoratur, t statur Georgius Africola. Longus, inquit. esse solet palmos duo latus palinum. n. chitae lapidi ali; etiam cognati sunt, limilitera si militudine, qua Conchas aliquas siue a vitacea animalium reserunt dicti; ut Cochlites, mitet, Clenites,Stromtates. Est At cichites saxi, vel marmoris genus, cuius Pausinias meminit in Atticis: Ex Graecis, inquit, scili Megamnsos Conchiten habent,& in ciuitate multa ex eo aedificarunt. in primis vero candidus est, & reliquis lapidibus mollior, mi Concias marinae semper insunt. Ostraeida 'u Hesychio sunt γυναi r res M. O ρακινία Polluci lusus genus est, quo ducta linea ludus. dispartitos in partes pueros dis .iit, mox proiecto Ostraco siue testa pars quae supinum pronumque eius casum diuinarit, alteram in fugam dilapsam insequitur . deprehensus asinum nominabant' considet,repetitqι cantionem nox an dies. Lusum istum apud Houlandos etiamnum ex vis este scribit Nomenclator, vocarique ibi Luysen ost noppem . In nisula. siue hol ot bol, quod est plana ne an cauum.Milphio seruus apud φ Plautum ait se ostre Oitreatum tum tergum gestitare, idest, verberibus & vulneribus duratum, ut sunt ostreorum testς. tergum Se Ostreolus, est ostreis abundans. Vtitur hac dictione Terenuanus Maurus in exemplo F stare. Priapei carminis. Nam lepraespae in suis urbibus colu ενε. Hebe spon ra, eauras OArre re oris. . At.Geari ostrifer, qui Olirca, seu Conchylia producit. h Virgilius Pontus o aBnfer ocra rearamus ab H ic stracit . Ostracias siue Ostracites, ο ρ erκ gemma est Testacea, culus duae ponuntur species fς a V Plinio altera similis achatae, nisi quod achates politura pinguesciti altera tam dura, ve sy' ' φ alia gemiae stagmentis eius scalpantur. Nomen accepit haec gemma ab ostrei similitum. ι ι. i, dine .hil etiam Ostracites lapidis genus testae similitudinem habens, cuius usus est propu' mice ad laevigandam cutem, vi lcgere est apud eundem AE Plinium.

MYSTICA.

ONCH A Veneti erat dedicata, atq; eam ex Concha natam veteres Gi tabulabantur. Concha itidem Cyprum deuectam canunt, Statius

Fluctibus, o no a poιuir considere concha. Dicaram ei deae Concham nonnulli autumant, quoniam Conchulae, Pinnae, antequam excludantur, inter se quam primum coeant, sed Aristotese testante, Conchyliorum coitus incorriis est, quare alij ad salacitatem reserunt, quae concitetur ex corum cibo: Unde 'Lib. a. etiam apud V Martialem legimus. Lamox . conchis Gade C heriatis. Id est Venereis. Sed & Propertius Concham Erycinam appellat. Concta E- ει venti ὸ rubro concha Ericinε nrari. 13eina. Et ψ ante hos Plautus de ipsa Venere locutus .

Tese concha natam esse autumast. H

Alij deniq; idem significare volunt, quod Phidiae illustris illius pictoris symbolum, qui

Eliensibus Venerem, Testudinem calcantem pinxisse legitur, eo symbolo , veluti tacita ambage indicans, mulierum munus esse, ἐμ -3 ιήσαι τί idest aediu custodiam &li- lentium . Qua de re consule Plutarchum, Stobaeum, & Pausaniam. Sed & hoc quoq; symbolum Phydiae in priori sensu Placiades interpretatur ex aut horitate ' Iubae in phy- Mus Emes Hologicis, nempe quod i cstudo tot i corpore simul aperto in coitu misceatur. Ostrea ue-ossi. in ri. ro etiam Hellet pontiaco ludibrio , inquit Pierius, ne deo dicam. ita dedi eantur , uti lib. 1. διέ- Concha Veneri, putarim ob earum copiam, quae Lampsaceno litore,totoq; Hellespon- thoiu taingens cst: unde Ityphallico veteris poetae ipii Priapo dicto, ita legitur.

iversus apud Terentianum repetauutur, Uti paulo ante citauimus.

veneri du

258쪽

De Τ estaceis . . Lib. III

linei volentes significatu homo v. qui scipium non curat, sed curetur af Homo sebpropinquis. Per Ostrea vero picta sculptaue humanum genus significari, plam non philosophorum antiquissimi tradiderunt. Hinc diuinus Plato humanum cur lx, ε ses genus Ostreinu similosedlxiim ulla ciui inpolint similitudine nostrς im. 'MU gς cissitatis naturassi significantius explicare, ei in Ostrea iudit stilii esse dixit animi in cor- ' Aporis carcerem & tenebras coniecti: ita enim deus corpori ani mani adglimnauit, ut neccs . satium sit hominem corporis affectibus tangi vel inuirum. Quid vero aliud illa vcs diiv. --6 id, nae vel stellaris essentiae scintilla hic pautur,nisi quod dum corpori adhaerescit, devincat s ti.eic M. se coerceri seruit,&in quodam oblauritatis carcere detineri e unde fit, ut suae pleraeiqnc immemor Originis, do lentui se, modo appetentiae sibisciat di alietii lacta iuris, cu it - B teria cui ad elutinata est, rapiatur in praeceps. Piscatore igitur Petro Opus est, qui nos aut scopulis auulsus, aut de imo maris sanda erutos,alteriori nostro litora reuisenti, poenitentiae prunis assos in escam apponat , ut ita absuinpti in ipsius diuinitatis ani plexu, ad subli-1nioris vitae coiisOrtia transeamus. Quod vero testam Ostrea pro pelle habent,quq sine eo' T sti, tetirum interitu auterri non potin zoruin sunt hicroglyphicum, qui ncc l quammas igno quia1 signitiae deponere possunt diuinis adnaontrionibus quamuinlibet instituti. nec cultum 1piritus fici suscipere patiutur. qui quidem ut Hierosolymitanus Hesychius ait,ctsi in mari baptisma, tis inueniantur,et si in fluminibus poenitcntiae abominabiles tamen lunticumq; vitam sese illisin in sacri lauacri tinctura,vocationem intuen, regcnerationemq; corrupetunt, dum neque pinnulas neque squalitas induere procurarunt, sublimem videlicet vitam, cogni tionemq; diuinaruiu,quae caeleliis est, sed obcaecato corde in ignorantiae voraginibus detinentur & propterc .I in his quisquauias ita mi nequaquam aduumerantur. Quare Pau ius sernicatorem, auarum, idolis seruientern maledicum. cbriolum, detractorem, legum bonorum it morum corruptorem a fratrum coimncrcio submouet: in rea enim haec lunt, di id genus reliqua, quae linu iquamis de pinnulis esse de plutienduntur.

D N C H A Empedocli apud Plutaretrum βαρ-ωm, id est,tergigraui

Dicitur ibidem Θαλαω- n, quasi legem habens marinam, hoc est, marina, sue aequorea,quo pol eum Pinthe usus.hit' Martialis illinc nit: ν' - , . .

Alijs Concha quoque Eryciua vocatur, id est. Sacra Veneri Erycinae, aut quod rinii ex

Dicitur & India quoniam Oceanus Indicus maximo mittit Margaritas, quae ortuoruesn. Conclus: nec hon etiam Sidonia, quoniam apud Sidonea frequentes fuerint. vel propter Conchyliorum sanguinem quo neliat purpura. Cur Conchylia Horatio lubrica dicat tur , sic explicat a urnebus.hLubrica Conchylia dicuntur, intus polita, leuia. nitida, etsi quaedam soris scabra lunt & alprra. Qt ex his 'an subiicit i laccus, apparet . alioquin sunt politae foris Conchae, & quaeduit ab historicis vorantur Li Ostrea, quod eorum sit levigatior & aequabilior foris testa. Lunata voto vocavit Plinius, vel quod eutua sint in incidum bicornis Lunae, aut quod noua impleantur luna. Conchae quoque apud Ovidium cogia ammtur,marinaeitcnura. Togo-υ. risAa combit. Idem de ceto diccbasinquatse

Margaritia ubi nasean

tur.

Conchylia lubricidin

Lunata cur dicta Pli-

259쪽

vlysiis Aldrouandi

Concta digni qui di

cantur a

Conchas le

gere

vix deoram. D. s. Conelia diuidere.

. Metamorphosios, dein decimoquinto habet: Detritis Can his tosor. Horatio dIemur R. . Viles, capaces: squalentes ε Vimilio,aliqui sordidasInterpret nitit, malim aridas velaui .. , ψοῦ Cicero grandetr iit, sed hoc differentia, non epitheton est.Nominantur a 4 Plauδ'' to E senere Concharum Plagusia . quo nomine eas venire exstimat Turnebus, qua cri/st na tegumenti l tam patulamqi habent, quasi πλα εὐ- dicantur. Nam a πλαμ de. ducitui , inquit, qua noniine cem statous Ciliciae, idem tamen etiam moris Placutiuai

PROVERBIA.

, . io'ξεil, Camba dignas. Pro Iom author adagiorum: Rem nullius, i quit , pretij Concham dicunt Grsci. quemadmodum Latini nauci & stociscum. Vnde quod contemptissimum, nulliusq; rei signifieabant, id inra e αγ dicebant. Conchas legere prouerbio dicuntur, qui ad animum remi tendum nonnunquam ad ludicia quaedam sese demittunt. lia Cicero.Sed Framen ita narrare solet Scςuola, Conchas eos ad Caietam de Lucrinum lcgere consuesse,&had omne animi remissionem ludumq; descendere. Hic scimus, inquit Manutius, non defiaturos qui nos dicant etiam giἔnere prouerbia, quos ad Angclum Politianum remittit, qui prouerbio nominatim e adposite usus est in Miscellaneis, cuius viri authoritatem apud se sanctiorem esse dicit, quam ut metuat ab eius incomparabili cruditione vel latum digitum discedere.Valerius 3 Maximus de Scipione & Laelici: Ita animi quoq; remi isoni communiter acquiescebant. Costat namq; eos Caietae & Laurenti Conchulas & caIculos lectitasse. A ut hor adagiorum in eiusdem adagij declaratione summi ocij esse scribit. Conchas & Vmbilicos legere in litoribus , qui lusus esse solet puerorum: quamquam , inquit,trasserri potest ad eos qui aliud agentes . obiter etiam lcuiora quaedam animi gratia admiscent. KQ ψω δι λειν, Coaciam disidera , de ijs, qui nullo negocio quippiam perficiunt, Suidae dixit, item Hesychius &Varinus, ε ὶ νω ράδίως τὸ πα-των. σω, eatisci ε ὶ τοδε 'γχω διελαν. Et Suidas rursus : α- ρ Mογχυλίω δαλων . παῖ uia -ὶ των σφν δρα ευτ λῖν . Autor adagiorum reddidit. Tanquam Concham dilacerare, vel Conchylium discerpere. De imbecellis, inquit, & viribus longe inferioribus diceba- Gtur . nam illisae solo rumpuntur C chae, quo cibus eximaturr aut inciso neruo , quo se contrahunt ac diducunt,contrahuntur. Haec ilicet videtur autem angustiorem faeciste, ut vult Zoographus , prouerbii usum , qui communior esse potest ad rem quamuis, quae nullo negotio peragatur . illud quoq; ν Ouidi, Lustra gara conchas, sura amoena roseria fores. Item illud in eodem sensu itiis e quot eoncha,υι ριπι in amore dolores. prouerbialiter prolatum videtur, de re innumerabili. ra -υ λ-ὰς π σιχεται, id est.ut vertit Adagiorum author, Osrei siue cochi, inmoreae adiaris. Aristophanes dixit in anum, quae agrea iuuene diuellebatur. Caeterum Lepra species Conchaeest, di non recte

m rem adhaerere.

VSVS IN VARIIS

C. R IBIT Terrantes Imperatus Neapolitanus lapides Cocharum species relereines in calcem celerius redigi posse. Sed & Hollandi aliiq; circum- uicini populi maritimi calcem exustis in sernacibus Concharum gen tibus conficiunt candidissimum , di ad adificandum perquam utilem ira quamquam minus qu.uo nostra imbre perserat. Antiqui in vitium culi

Vbi seruius, Cochleae s melius Conchae propter admittenda spiramina infodiuntur; lapis

260쪽

lapis verb arenarius & propter spiramina.& propter immodicii hauriendum humorem

si mrte nimius fuerit. Artifices at ici vas quoque Conchas, praesertim vero illas, quae ma garitas serunt polire solent,hae politae nitore placent pulcherrimo,& iridis coloris aemulo Conehatuproque diuersa ad lucem conuersione, ut colla columbarum vario, inde opera Maria. Or- politura. namenta ii conficiuntur. Iisdem chartam laeitigamus, isque usus antiquus & Martiali GA I . notus,apud quem sic legimus. - D I, os.

Conchae itidem marinae suffripia primum suere, quax postea ex aere consectas ovit λου Usus ad sus dixere; deinde fabae albae aut soliciae in urnam ligneam absolutionis, nigrae aut per ratae singi in urnam aeream condemnandi causia mitti solitae. Solebant olim & Conchirceu vasculis

quibusdam si illa includere, ut hodie ligneis torno sectis, vel e laminis stanneis ae sue, quo typi diutius coseruentur. Ad quod allusisse videtur Aristophanes. εἰ - - - 1, mi

diram σεμνῶe μδουσιν ἐχ σε. Quo loco Scholiastes addit dicitum hoc a Comico,- κογ- . .

o, Moc ἀυτ . in Xaguaguara Indiae regione simili inodo viri. ut Petrus i Martyr scri-. D desis bit,pudenda sua testa marina includunt. Apud Cariarenses vero eodem teste Conchy Iijs marinis utuntur in bello ad excitandos animos tempore pugnae, quemadmodum nos ' ' ς μ' antiquos Europae factitasse ante diximus. In Astica, in Tebut O r gno pecuniae vim ha nd pi , pheu

Conchyliorum Persicorum tegumenta, ut Lennius tradit. . In Aethiopia item Conchae M porces lanas Itali, Lusitani BuZios vocant, monetae loco sunt; nec non Bengalae Concharum specichus loco Baxaruchos monetae utuntur, sicuti legere est in prima parten, νvigationis Hollandorum in Indiam . Apud Athenarum Didymus inquit Blere aliquos pio l1ic lyrae loco Conchylijs & Ostracis collisis concinnum quendain senum saltantibus dere. Pictoribus quoque in Auin cedunt Concharum testae , quibus sua infundunt pigmenta. Erat ex iisdem lusus quidam quem et Maximμ , siue ἰξος α σμῖν, id est, relegationem di- Lua; .icebant. In eo populus testulis in urbein misssis aliquem relegabat, cuius nomen in iis ipsis cohes,li,

Ostracis inser ptum erat. E τος κικισι tae vero ludus erat,quo Concha per superficie aquae tum te . mittuntur, & saltus ipsi Concharum proiectarum numerantur priusquam mergantur, exi ipsoq; saltuuin numero victor pronunciatur,ut pluribus Pollux docet in nono, ubi etiam κτο πιι cte uno in loco scribitur,sed male, nam ε' agnoscit Suidas: & ὐπος--

immutatis. Dicitq; ibidem Eustathius. etiam ab eis qui ὀς αμδα ludunt. pto uerbiu hoc 3 ortum fuisse. Polluci idem ludus μηακώδα dicitur, ei tans Platonem ia Pircedro; ubi ait;

Μetaphorice vero de subita rerum mutatione dicitur& conuersione repentina . qualis est Pς umbuscorum qui oςρ ἡδα ludunt. Euna us. ώνπερ οτράκου μεαπποντος, ια' ἰλταν inca M PῶMάme, velut Ostraco conuerso res Romanae in melius cessere. Lucianus in Apo

τοe, κον ἐαυτον φύρων εις δουλύαν ουτω περιφα,- Ο et ῆον ἐ'κε. id est. deinde oblitus Omnium, testula ut aiunt, transmutata, volens ipse semet in seruitutem usque adeo manifestariam & in lignem coniecit. Adagiorum author incertum esse ait virum sumpta sit me. Metaph.

taphora a ludi genere eo quem diximus, an ab Ostracismo se Erasiorum senere quodam, ' ΗΣ Ο quod per calculos ac fabas ferebatur,in hoc repertum, ut per id ciues, qui vel opibus im- 'ς modici vel nobilitate,vel gloria, vel alia quavis insigni virtute multitudinis inuidiam in se prouocassent, in exilium decenne relegarentur. Hoc pacto fuit eiectus& Aristiden non . aliam ob causam. nisi quod molestum esset populo. iusti cognomen illi vulgo tributum. , erebatur autem Ostracismus ad hune modum. Ostraci id est, Testae viritim in comiti js ostraessi dabantur. In eis,quem quisque vellet urbe cedere, Et eris inscriptis indicabar; hos deinde m qui is omnes in seri locum quendam cancellis circumseptum, deportabam. Porro magisratus quibus hoc datum erat negotij, primum vniuersos recensebant, qui nisi plures lux milliinbus suissent, nihil conficiebatur. Deinde semotis uniuscuiusque calculis, is qui pluribus calculis damnatus erat,ad decennium in exilium ite iubebatur, ita tamen, ut illi liberum i interim

SEARCH

MENU NAVIGATION