장음표시 사용
281쪽
pud Roma Cohsules Romani Purpurat
Senatus pulpurtua dictus. II. 1. δει
ilii Albini scribit. Sane ut tibi insigne aliquod i inperatoriae maiestatis aeredat, habebis si
utendi coccinoi palli, facultatem , me praesente & ad me & cum mecum sucris, habiturusti Purpuram , sed sine auro. - Atlialaricus rex lustiniano Imperatori apud Cassiodorum a principio. Non vos , inquit, innuens omnes Imperatores Purpura usos suisse in maiorum Purpurarus tantum ordo clarificat, non sic regia ella sublimat, quantum longε latini po-rens gratia vestra nobilitat. Et rutius ad Hildericum regem Vandalorum. Mater quin imo haberi lcbuit, quae nobis regna profudit. Nain & hoc nobilitati vestrae fuisset adiectum,ti intcr has diuorum Hasid rigorum I stirpem retinuis letis Amali sanguinis Purpuram dignitatem. Adeo ut equidem luce sit clarius omnibus Imperatoribus ac rogibus Purpuram placuisse, Claudianus de Honorio A ugusto quartum consulta
Herodian ut de Coiri modo:sintuli inquit, Purpureas sibi auro intextas vestes circundaret, non sine omnium irrisione . Quippe eodem scit emate &sceminarum luxu in & heroum virtutem repraesentabat. Sic& apud t Theodoritiam legimus D. Arribrosium,eema iussisset vi Iheodosius Imperator cum roti quis laicis consisteret, quia ad loca interiora solis SM Fcerdotibus aditus pateret, dixitD, Purpura imperatores, non Sacerdotes efficit. I uit sane Romae Purpurae usus iam inde ab initio urbis conditae ut diximus, distinguebatq; , ut ait '. imus ab equite curiam, id est, insigne erat Romani magistratus, atq; idcirco quam plurimo vendebatur. Huic Piirpurae flori fasces sicure'; R omanae viam faciunt; cons Iatus autem insignia erant duodecim f isces, totidem liciores, Purpurea praetexta, curulis sella idemq; pro maiestate pueritiae est. Distinguit ab equite curiam: Dijs aduocatur placandis, consules enim non nisi Purpurati sacrificabanti omnemq; vestem illuminat: in triumphali mis tur auro. Quapropter excusata & Purpurae sit insania. Hare Plinius, quibus Iane mirum in modum Purpurae dignitatem extollit, adeo ut mirum sit Purpurae usum tam rarum vel penitus nobis potius ignotum esse, cum alioqui tota posteritas luxuriosa admodum sucrit. Hinc passim Purpura pro ipsemet magistratu aecipitur, ut apud Ouidium de Pisone. Cum tua busenos numeraret Purpura fascet Sic&Iuuenalis ait - Ωdqving. taberna. Gadringenta parant, quid eonfert Purpura maias G tandum, si Laurenti custodir an agro
Elegantur ac clare Claudianus de tertio Honorii consulatu canebat: Diuer Masperi augesias Purpura gemmis
Ambra , o Latia redeant ad Ag a sectum. Aeque dilucide Lucanus in panegyrico Calphurnij Pisonis. Iuu digne refeνι, qualis tibi lucesubilia
Gloria contigerit, Da is, reticente Senatu Cum tua bisenos namινaret Purpura fasces, Caesaream Pato cecinin ι pectore numen
Nee non & Martialis. Te primam pia turba rogeat, te voce salutem, Purpura ustix, te colat omnis honos Et rursus de consulatu Sullij Rerum primasias ct Ona, Caesar Gaudenti seperiit adhuc Pod σια Felix Purpura, unis i consul. Pliniustde gallo gal linaceo: Vt plane dignae siti tantum honoris praebeat Romana Purpura. t Ouidius de nono consule. Viam , noui praeeunt fascei, noua Purpurafulget. Quin & ipsum magistratum sue Senatum purpureum vocari legimus. t Statius
Deponebant nonnimquam Purpuram, nimirii vel allato tristi aliquo nuneri, vel ob mortem cinuipiam athnis, quo tempore pulla sese induebanti quaret Plutarchus ait: Fertur mole Erassum non Purpureum ut Romanorum Imperatorum mos erat 3 sed atro paluda- muto ad milites piocessisse. Lucanus de toto magistratu praeuidete calamitates belli cutilis Ergo
282쪽
Erat autem Purpura, inquit Larius, apua Romanos per omnes vestes, nimirum pur- ά pura praetexta, Purpura in lato clauo, Plirpura chlamys, & Purpura paludamentum. Ta- ν cuit autem trabeam, de qua tamen alis multa seribunt. cςterum Purpurain suilla per Om- Crithi, nes eas vestes s quod nos quaerimus etiam confirmat a tiruit' i docti minus Aldus Manu momus, lius his verbis: Restat color: quem fuisse Purpureum non modo in latis clauis, verum in vestes. reliquis etiam tunicis, veterum testimonijs probabo. nam si tunicae expertes lati claui Purpureae sunt: cur latos clauos, id est, nobilissimum tunicae genus Purpura privemus e tuni- icas autem lato clauo carentes Purpureas fuisse, aperte doceti Quintilianus his vcrbis: Vt M. Purpure rine descendant, leuis cura est: notatur interim negligentia. Non loquitur de tunica lati claui, & Purpuras tamen nominatia Cicero etiam Purpuream tunicam non ira Odo in ordine Senatorio, veritin in plebei; squoq; hominibus videtur agnoscere, cum ait B de L. Pisone in oratione pro Sextio: Velluus aspere, nostra hac Purpura plebeia ac paene fusca. Nostra, dixit, qua nos utimur Senatores: plcbeia vero, quia Purpurea Pisenis i nica fili crassitudine pleheiae Purpurae similior, quarn senatoriae, videretur. deinde subiunxit de colore. Ac poene sit scar quia varius erat Purpuratum color,ut ex Plinio liquet. V
Tum de tunica lati claui Purpurea. ut omittant ut dubis fortat sis fidei testimonia, satis aperta fit significatio in hoc Ouidij versu.
Plinius autem, cum dixit: Purpura distinguit equitem a curia: non significauit in Senatoria tunica Purpuram fuisse, in equestri non fuisse: iam enim probavi mus Purpuram pithiis, ει- in omni tunica fuisse, sed de lato clauo Purpureo locutus est, qui SenaIorem ab multe plicitas. Purpureum quidem clauuin, angultum tamen gestante, distingueret.' Id explanat idein ' Plinius: Annulli diffinxerc alterum ordinem a plebe, sicut tunica ab annulis Senatum tantum et quanquam&hoc sero: vulgoq; Purpura latiore tunieae usos iniicnimus etiam ' IB. 33 praecones. Quis non videt latum clauum significari ξ nam, si solus Purpurae color Senatu
ab equitibus distinxisset; non dixisset, Purpura latiore tumcς, sed Purpurea tunica. Ap- , 'i . pellabatur autem tunica lati clauuab ipsis clauis Purpureis qui tunicae inserebantur, ut cκ 'Festo patet, quanquam cum palmata confundat, ut dictum cst. Quibus clauis Purpureis τΛΦάν, ut opinatur Bayfius mappae quoq; ad limbum, variari solebant. Et hoc est quod ait Mar-- ius
tur elusinodi claui Purpurei ad eam fere partem qua pectus tegebatur. Honatius. D latum Silatari ἀ-ιΠιι pectore clavam. non quod reuera essent claui,sed quod viderentur clauorum Purpu Pursu a. rea capita supercutinentia in tunicae superficie. Dicebatur item haec tunica, Purpura Sti, Annm ' i taria, quoniam veteres natum dicebant pro Iatum & sitem pro litem.tIuuenalis. Dondet emm Tyrio Blatana Purpuνυυ. 'I' Praetexta veto toga dicta est a praetexendo, quia ei Purpura, ut ait Macrobius, praetexta erat: hoc est, quia Purpuram in ora habebat i unde etiam Graeci mρ τέρφυρον vocant, id est, circumquaq; Purpuram habentem. Hac utebantur putri usqi ad annum decimum septimum qui annus tyrociiiij dicebatur. Cuius moris caulas plures ' Minobius indi- 'DArsat. cat. Hanc intollexit P Ii uenalis, cum ait -- Uectem
Purtuream teneris ruer; Mec anaubus aptam.
a Dyranceps Drio vestem natexuit ostro Statius quoq; nuntinit de Aty iuuene loquens: Nunc pedes ense vago ἔ pre 1 nanc celsus babenu
Quantum vero ad pucros pertinet, piaecipuum praetextae signisi tum fuit, ut pudorem indicant, quem scilicet aetas ea, quae praetintair dicebatur, sibi proponere deberet; eiusq; 'xv xci i ictu in esse Purpureum colorent, unde admoncrciatur verecundiam in dietis iacti ui ' ' Romnibuε amandani. Inuenio uucrun pia textam toPiu non tantum puciorum fuisse '
283쪽
quin&magistratus.' Liuius in oratione L. Valerisi: Purpura inquit virI utemur prae- Etextati in magistratibus, in Sacerdotijs, liberi nostri praetextis Purpura toga utentur. Diutarchus in quaestionibus Romanis. Purpura praetextam vestem tribunua plebis non S stat aliis magistratibus gerentibus: an quia i iugi stratus omnino non est: nam neq; lia res habet tribunus picbis, neq; pro tribunali sedens responsa dat. Huc spectare videtur
B suos hac prima δεδι pracedere fasses
At Iusisse quoq; apparct ad praetextam h pigrammatarium lioe versu:
Inuenio etiam praetextam qua Romanus niagistratus utebatur, ii nonnullis Purpuream quandam fasciam valde latam intelligi. quae tamen multipliciter plicata in angustum contrahere: ur , atq; ita supra alia vcstimenta nunc ab humeris , nunc a pectore in fiscis m dum circumduceretur . nunc eius capita v rinq; ab humeris in pectus dimitterentur, cu- Fius generis amicula Romae plcri': antiquorum statuis inducti conspicias. TO3a palmata a palmis pictis appellari exiit imat id e .d mutius, cuius tamen non multa apud scriptores Veteres montio extat: pl ures mcminerunt tunicae palmane. Nec assentitur Aldus qui Festum secuti, si modo Festus ita scriptit, tunicam palmatam a latitudine clauorum dictant & candem esse cum lato clauo, arbitrantur. Quid enim sinite inquit habet clauus cum palma ξ Quare tunicam palmatam fuisse credit, quam triumphantes. toga picta superimpolita', tamiuam in ligne victoriae praestarent. propterea Liuius eam simul cum t ga picta nominat in decimo. Quos, inquit, vos sellis curulibus, toga praetexta , tunica palmata,& toga picta & corona triumphali, laureaq i honoratis. Oloco satis patet non significari latum clauum: non enim post togam praetextam nominaretur cum toga praetexta sit honoratior, quia non ea senatores omnes, ut lato clauo, sed tantum qui magia stratum gererent, utcbantur. Toga picta. vestis Hetruser fuit, Purpurei coloris, auro cini lincta, a triumphantibus gestari solita, quam ut ait Florus, subactis duodecim Thulesae populis, Tarquinius Priscus Romam transtulit, id quod etiam Dionysius confirmat. Macrobius & Plinius id non serisco, sed Tullo Hostilio tribuunt. Haec Purpurea fuit, ut GDionysius ostendit. Picti vocatur, quod in ea variae figurae ita fingerentur, ut ea species ad picturae si in ilitudinem accederet. Differebat ab hac toga Purpurea, quia haec crat pura, de omnibus senatoribus communis, quanquam inagistratu non gererent: a mga prae texta vero, quia haec erat alba cum limbo Purpureo circumducto, cum Purpurea limbum non habcret. Trabearum genera tria fuisse Suetonius in libro de vestimentis auth re Seruio ostendit; vn uni e sola Purpura, dijs consecratum, alterum e Purpura ncin sine albo, quo reges usi suerint, tertium augurale e Purpura & cocco. P rimum itaq; illud me te fuerat, quod nos supcrius Dij s& consecratum di gratum fuisse diximus. Secundi g metis trabeae fuerunt prae reliquis in maximo apud Romanos esu. Non rium reges tan-4um, uerum etiam pulsis regibus consules, item equites, cum trabeati idibus Quinctili-hus transueherentur, eas νlurparunt. Et consuluia quidem trabea, ut videtur Aldo Manutio, post reges fuisse militaris habitus. quo consules in bello usi fuerunt: ad cuius opianionis porroborationem citat illud Liuis Consul, cum Corcyrae hyberna vi , vere primo incontinente trabeatus ad hostem ducere pergit: eandemq; ob caussam etiam equestres turmas bellicam speciem repraesentantes, idibus Quinctilibus trabea vestitos transuectos esse asserit. Meminit huius trabeae consularis Autantus in gratiarum actione, proconsulatu, his verbis: In procinctu & tum maxime dimicaturus, palmatae vestis meae orname ta di sponi seliciter & bono ominet namq; iste habitus, vi in pace consulis est, sic in vidi ria triumphantis. Parum est si qualis ad me trabea mittatur, interrogast te coram promtiubes. Haec ille, ex quibus illud priinum constat, triumphalem Romanis trabeam fuisse. quod alibi iu,n facile inuenias: triumphabant enim in toga picta, ut diximus. deinde covsularem: quod reipub. temporibus inusitatum fuit: praetexta enim tunc de consules & r liqui magistratus utebantur: postremo trabeam & palmatam vestem , 8e togam pictam eandem facit: quin etiam trabeam auro pictam dicit . quod nec Suetonius, ubi de tribus trabearum genetibus agit, nec quisquam alius veteru scriptoru veteris & liberae rei putam minit. Unde apparet Gratiano imperante & trabeatos o seles qui prateretati antea suerant, trabea fuisse pictam contra veterum consuetudinem. De ertio uinearsi. genere
284쪽
a genere loquitur Dionysius,ubi de Saliorum vestitu Vel trabeis scribens,eas περ πυρώt x tib i. vocat, id est, Purpura praetextas, punic eo colore alternis intertrato. Erat praetcrca Dur- Pulpur, pura patritia, cuius meminit Eulcbius' his verbis: nam insignis Purpura patritia c On- pati uia. stantinus ibat parcrna domo, patrem quasi reuixisse cunctis in se monstraturus. Militaris ' r. d. Purpura ob virtutcm dono dabatur, quod meminit Iulius Caesar, dum scribit: Caesar C Iu . tum quidem honores minime proponere velle ait, cum plures tribuisset logionibus coro- ' nas, alias turmarum ducibus, tribunisq; Purpurcam Vcilem. Et post Casarcin Virgilius, . faue., ti
qui scribit Aeneam Cloantho, quod piae caeteris rζmbzneyssisset, Purpurcam chlamy- , talais. dem donasser
Vuot angus y Larius arbitratur ab huiusmodi Purpura Satrapas quondam, & qui in co- , is , mitatu principis aut regis erant, dietos esse Purpuratos, qui, inquit, alia item voce ab si alio vestimenti genere nominabantur praetextati. Liuiuβοῦ Sopatrum ex Purpurati & pui ii pii propinquis regis cum quatuor millibus Macedonum & pecunia nuper missum in Africa textami, P ejae. Praesidialis Purpura eodem Laetio scribente magistratuum erat & prouinciae praese- eut dicit. ctorum, qua sertasse Pilatum induisse Christum Saluatorcm nostrum credendum iudi- G. io. cat. Meminit illius togae Spartianus in historia Septimij Seueri. Habuit etiam aliud omeimpcrij, cum rcg itus ad caenam Imperatoriam palliatus Venisset, qui togatus venire debebat, tostam praesidiariam ipssus imperatoris cepit. Hanc inicilexit se videtur Sidonius Apollinaris. Hute nere inuemιm practeius,cost o ivim
Lacernas in via vulgi pullas fuisse constat. Lipsius ' excipit delicatos,qui, inquit,amethyiasini coloris sumebant aut coccinei, non tamen sine nota hominu sc Iloium. Martialis.
' Seneca epist. iis. Quod vides istos sequi ; qui aut vellunt barbam aut intervellum , qui V labra pressus tondunt aut abradunt, qui lacernas coloris improbi sumunt, qui per lu-V centem togam, qui nolunt facere, quidquam quod hominum muliS transilire liceat. La- tactitit incernae coloris improbi, Purpureae sunt. quoniam insolens ille color adhuc Senecae temia latis improporibus. Simile in paenulis, quae vulgo item pullae: Purpureae tamen quaedam lauti, M.' rum. l io h Cassiius de Tyberio: Cumq ; Purpurea tria pleriq; uterentur, quod antea M s ' vetitum fuerat, neminem quidem ipse reprehendit aut mulctauit I sed cum sorte pluisset in conuentu quodam, pulla paenula se induit, quo facto uti alio genere vestium nemo deinceps est ausus. Et hinc liquet inquit idem Lipsius , quotiens interdictus Tyrius color, non ad togas id reserendum albae enim & pullae tantum in usu sed ad paenulas& lacernas . Phasis libertus, ut citat Martialis, cum legitimum equitis censum non ' Lib.s. 1 haberet, lacernis Purpureis volebat videri eques,& cum nuper Domitianus iussisset seruare testem Othonis, ne cui liceret sedere in decimoquarto gradu, nisi equestrem c su in haberet, hic in theatro iactabundus laudabat legem, quasi ipse esset eques: sed L ctius cui ordinis theatralis cura erat demandata,iussit eum sursere. Edictum d Ini. de 3 uos,i 'uos,bsellia cretiara sunt
285쪽
Stulte. Purpura cur pleDe la dicta . Leo la ar
Imr purpurear se arrogantes ussus. geri L ct us Lacernas. iEodem modo lego apud Athenaeum ruuenem quendam et x Ionia indutum Purpura, aureis fimbrijs A. liena, cum profectas est, interroganti cuidam, cuias IIct, respondisse . secise diuitem. Vt non videatur mirum Purpuram .i Cicerone alijsque plebeiam vocari, Eo enim procelsi Purpura, ut ne pleb ab ea sibi tu perare vclici, adeo vis peleges aduersu illam latas esse legam us. Suetonius: Iulius Caesar Conchyliatae vestis vitam, nisi certis peristonis&aetatibus. pcrq; corros dies ademit. ' Dio Calius longe aliter : Caesar edixit nequis quain nisi benator qui cum magistratu esset, Purparam gessaret, quam iam vulgo sumi videbat. in codice Iustiniani etiam priuatis hominibus usus Purpurae interdicitur, in titulo quae res vendi non pollit. Nero vero Tyris & amethystini coloris usum prorsus interdixit tefcrente Suetonio. Et apud Syracusanos line erat cautum, ne Purpura aut auroiae ininae se exornarent. Praetcrea a Lucrioribus omnibus probro dabatur eadem, ut apis paret ex oratione Ciceronis pro Caelio : Si quem etiam minimorum horum aliquid o Gundat. si Purpurae genu &c. Plutarchus in Cratone : ε,2 πορφύρο ἰωρartias nam Most F. Θρυ-οξειαν ἀγαπωαεν - , ἀt ne ἰφορα τί μι-. Id apparet etiam ex hoc Vir 'gili , quo signincatur parum viriliS vestis: . , bis piata croco odplens mi murice vestis. ς Alexander ab Alexandro scrinit Purpuram plebeiam suscam di obsoletam suisse, no murice aut cocco, sed herbarum siiccis inscctam. Nos quoque lupra pene fuscam ibisse ex Cicerone dixi inus; alii putant suisse quidum ex Purpura, sed caerulea aut obscura. Caeterum ut ad nobilium Purpuram revortamur, cur ca uterentur ij proceres atque uti debeant elegantiis me ac diserto admodu docet Calliodorus: Comitis Stephani insinuatione com- perimus, sacrae vestis Opcram,quam vomimus nec cilaria festinatione compleri, dis upto magis labore pendere: cui usum subtrahendo solennem abominandam potius inferre cognolceris tarditatem. Credimus enim aliquem prouentile neglectum, ut aut crines ill l Metei, carneo poculo bis terq; satiati, pulchcrrima inmus brietate rubuerim, aut lanae nori tauxerint adorandi muricis pretiosi illinam qualitatem . Quapropter si perscrutator Hydrontini maris intusa Cochylia soli ianitor condidisset apto tempore, aceruus ille Neptunius, generator florentis sella per Purpurae, Ornator sol ij, aquarum copia resolutus imbrem si aulicum flammeo liquore laxaret. Color nimio lepore vernans, obscuritas rubens, nigredo sanguinea regnantem disconit, dum conspicuum facit & praestat humano generi, ne dea pcctu pi incipi, possit creari. Mirum est, substantiam illam morte conisuam, ci uorem de se poli spatia tam longi temporis exudare, qui vix solet vivis corporibus vulnere sauciatis cmucre. Nam cum sex pene mentibus marinae deliciae a vitali suerint vigore separatae, sagacibus naribus nesciunt esse grauillim*: scilicet ne sanguis ille nobilis aliquid spiraret horroris. Haec cum insecta semel siloliantia perseuerat& nescit ante subtrahi, quam vestis possit absumi. Quod si Conchyliorum qualitas non mutetur, si torcularis illius una vindemia est, culpa nimirum artificis erit,cui se copia nulla subtraxit. In illis autem rubicundis fontibus cum albentcs comas serici doctus moderator intinxerit, habere dcbet corporis puris, imam casti atem, quia talium rerum secreta refugere dicunturim in unda . Et istulo post. Vci uni talis tantaq; res, quam facili lcgitur inuenta compendio Nam cum tame canis auida in Tyrio litore proiecta Con hylia impressis mandibulis contudisset,
illa naturaliter humorem sanguineum defluentia,ora eius mirabili colore tinxerunt. Et vi II est mos hominibus,occasiones repentinas ad artus duccre, talia exempla meditantes fecerunt Pi incipibus decus nobila dare, quod subitantiani noscitur habere mediocrem . Eoa Tyros est Hydion Italica aulicum proiecto vestiarium, non antiqua custodiens, sed iugi, is tur nouella transinittens. Cum itaque tanta apud Romanos ιn diguitate habita sit Purpu- .ra, non mirum est, cur iacmo innes Patriti j Veneti ea viantur. Hic nim togati incedunt similii te quo Romani antiqui amiculi genere, co excepto quod Purpureum non sit, sed ex nigro panno: Purpura enim nisi magistratum gerentibus conceditur, hisq: inunioribus. Nuptialibus quoq; & cum primi honores quos procuratorios vocat, aliou descrutur Sunt vero hi sacrarum largitionum praefectiὶ tum consanguineis & cognatis & aminibus licet piraliquot di cs uti Purpura in laetitis gratulationisq; significatum iam vero de ali j squibusdam vestibus,quas Purpura decorabat, postquam in eas ineidimus, non abs re se rit quaedam qui in breuissime recensere, ne Purpurae aut horitatem atque honorem d Priiucru vclle videamur. Rauilius Tcxtor scribit Purpuram in imo coalitam habuisse ge-
286쪽
nus vestis, quod limbus dicitur, unde limborari j vestimenti huius textores dicamur. Ab Limb' ii l.
his fortasse non differebant perincia vocata vestimenta, in quorum Ptiam extremitatibus, Perinela , ut Stephantis Aquius ait, Purpura assuta circumcurrebat. Forteq; etiam limus dicebatur: vinime a.
multi enim apud Virgilium legunt velati limo, ut testatur doctissimus Turnebus. nam 2. ii is limus, inquit, vestis elat ab umbilico ad pedes, ad pudenda poparum tegenda. Higenus .. , Iimum cinctum ideo dicit vocatum, quod Purpuram transuersam habeat: habebat enim Limus quὰ in extremo Purpuram limam. Parypses παρυφεsJ apud s Pollucem & Paraturges παρα- vestis. indumentum appellatur attextam utrimq; habens Purpuram. Id vero ab Ioni- Paryphes. hus dicitur Pachyales. παναλοῦς .= sed & in tunicis virgae βδοιὶ Purpureae vocantur G. 7 . 3Paryphi πιέρυγι unde&in latinis literis inquit ' Caelius virgatae vestes. &apud γε - Lib. s. Aetam sagula virgata quae haberent in virgarum modum deductas vias: cui sentcntiae sub- neid. scribit Diodorust tametsi in Gallusum Seruius putat ad Gallicam linguam qua virgae D. 6 diceretur Purpura. Virgilii versus est.
metatis lucem sequiis, tum lactea colu
PMyphes etiam nominatur apud Athenaeum his verbis: Syracusani prohibuerunt, ne mu DP'
κιχτα . Zoographiis legendum putat quatuor syllabis πιο ira σσα quoniam ita habeat POl- Li. 7. e. 1 ι.
τοῦ πάσμα - πιαία ταιν δε- χῆμα ποιουοα τῆ MMDρη τοῦ χ Mύα or. hoc eli, ita ut ambiens undiquaque Purpura, vestem reliquam, ceu mare insulam includeret; ut so
te eandem vestem Anaxitas νησπ Id est, insulam vocarit. Viriles vestes a coloribus dictae
sunt teste eodem Polluce . πορπυρὶς, αμισές , φοινικίς . Evest vestis erat tragica mulie- Σ Ie v bris,& cxponitur πορφυρὶ: κροκωτὰν ἱματιον .i scholiaste Aristophanis in Nubes . ali- stis qui reges tragicos eam ferre ferunt, & aurigam in pompis. Polluci verta etiam πορφυροῦν ἱματιο, vestis iuniorum incomςdissest . Candys i Caelio exponitur vestimetitum Persi C ady cum, Pollux candyn regalem, esse scribit, aliorum vero Purpurcum : sed ο πόρφυρον potius legendum vidctur: Sic enim in serius habee in eodona capite: Auπὼν εφηC κάνδυν ο σορφ-ν: quanqua holoporphyro non πιπυιῶν simpliciter, sed peri porphyron& diaporphyro opponantur. Holoporphyrum enim dicitur ad differetiam peri porphyridi dia porphyri, quibus Purpura praetexitur solum, aut interimitur quibusdam ceu virgis Purpureis,de quibus ex Caelio praedictu est. Et mox ibidem:Crates inquit in Samiis de
Purpureis vcstimentis dixit: - me zδε πις πυ- βαφMe ἐθῆταρ . Eadem Comici etiam καλλη vocare solent, ut Eupolis: -' - mis πια τη Θαῶ . Archippus in Pluto αλα πορφυρα ἱμάτια nominat. Hi forte sunt lati claui Romanis a latitudine cla- φ liorum dicti, ut supra dictum est. A'λι-ορπυρα, de ργῆ, ora in εκ Θα uias ποδυρας. Hesychius. Polluci vero αλουργὶς exponitur vestis virilis a colore diei sicut & m πυρsi ιπαραλουργἰς vero muliebris. Hinc apud Hesychium eundem, ubi habet, αλου γυρIdu , αλ se. πορφυρIδυς, legcndum est αλ γ δς. c ηγὶς autem etiam Etymologo, purpura est, παραλουμέ aries Θαλσασα κοχλου γινομέ- νω ἰργα sum. Meminit eiusdem Aristophanes in equi- γλ . tibus his verbis, αλουργίδα Uχω καταπα- , xyi ςεφανίαι ἐφ' amam: ubi SchoIiastes in- Hesychiuxterpretatur πορφυρεν χυνίδα. Varinus quoque ab ἄλς & εργον derivat:& substantivum cor tectus. faemininum esse ait : adicetiuum autem masculinum αλουργὰς, cuius is mihi nutu sit ψ D-, neutrum αλε cer quod tamen non probar Zoographus : quoniam αλMγο, non aliter moueatur quam αγαλ e: & ipse etiam genere neutro αλουργο, χδεῖμα dixerit.The pompus de Colophon ijs apud Athenaeum . γλίουρ φη , ἄνδραe αυτων in γ ς, φορῶν--ς λας ἀςιπτολυν. Apud eundem legimus πη αλουργη. Meminit item Plutarchus: Elita δ' Ευμώω si καυσίας a noe , χλαμύδα e s --: ς τις δε δωἄa βααλ/κωτα - παρα Μακεso en, hoc est: licebat Eumeni causas Purpureas & chlamydes dilargir i,
quod inter dona regia praecipuum habebatur a Macedonibus. Causiam capitis IIucaeus appositissime usurpauit pro galero Cardinalium coccineo . Licet enim uni Romano URR3 Pontifici, ut quondam Eumeni, causias Purpureas , & chlamydes Coccinas, caeteraque Cardinalium ornamenta. arbitratu suo' dilarpiti. Κλουργοῦς, ροφυῆν est apud Hcbyehium: & in scholijs Aristophanis legitur , αυγὰς ε Θῆς , s ποπυρα. Ioannes TZc aes Antisthenis Sysaritae is α ταν αλουργἰe, id est, vestem Purpurcam picturis & gem a ius nem , destabit, Cartilaginentibus venditam centum, & viginti talentis, . Ra de au-
287쪽
de authore dubitat suspicatur autem pud Plutarchum se leuisse Ego apud Aristoteldda ξAdmirandis legere memini & Athenaeum in duodecimo. cras γα Etymoloeus πιρ u
, G s. naili uixi Ono& scortoru matres in tragedius, φιλαν vi πορφυρῶν πιρὶ σω - reste Polluce. caeterum ipsa quoq; scorta Purpuram usurparun quare apud Pu Flum quoque legimus de quadam meretrice loquentem:
Meretricem padoram gerere mag/s decra quam Por ramaras ': meretricem pudorem quam rum gerere condecet:
mkMum ornatam turpes mores fletus caeno cottinant Le'H mores turpem ornatumIacrofariis comprobam.
η iis M.A E alibi rursus inquiti
Ptirpura alat oceultanda es. aurum turpe multehi Palchra mulier nuda erit, quam Par purata Pulcbrior.
Nee aliam ob causain Babylon quonclain omnis luxus plena a Diuo Hieronymo Purpu B ibvlacu rata meretrix nominata est. Hic inim in quadam cpistola vocat se colonum Purpuratae Pu P oleretricis . Συuι ετρδν, s τοι χαμνα πιδηρη αεργον mulier a quasdam in comae M itia iis da fg stasse inuenio apud Pollucem. Naeuius: Muli crus Opertae auro Purpuraque. ' Plu- . p. - tarchus luxum mulierum in Purpura texat in Symposiacis,inquiens: istimo autem per- is si. o. r. multum intercise inter super recaneum cultum de munditiem. Nam mulieres suco, um ,, guentis auro, Purpuravidum utuntur, curiose di impensius quam par est ornatui indulgere videntur: Et rursus in libro de coniug libus praeceptis. Aegyptiae mulieres maiorti γε instituto calceis non utebantur, ut donii meminissent tempus exigendum , hodie domi piantulae lint pleraeq. si aureos calceos & armillas & perascelides & Purpuram atq; istin pes usseras. Author est Lampridius Alexandrum Seuerum Purpurae clarissimae non adiuuni viuinaed ad matronarum si quae aut uti possὰnt aut vellent. certe d vendendum grauissimum a uiliorem sui illa: ita ut Alexandrina Purpura hodieq; dicatur , inqvit . quae Alexandri vulgo Probiana dicitur,idcirco quod Aurelius Probus bapi Dis praepositus id genus mu-na p. repurg rici, reperiuci. ρ Artemidorus citante Turnebo tradidit ingenuas mulieres albatas fuisse.' Lib- libortinas atratas, nobiliores Purpuratas Atque hactenus de tam variis Purpura nobili-- Usi talis 'inibus: quot vero etiam aliae a Purpura nomen obtinuere, licebit videre in deno is 'i,au iri uis . Dacam interim & illud quod sunam opere etiam IPur'urae magnificentiam acti honorem indicat, quod nimirum & mortuos ea indueret, cuius his verbis meminit Blom dusiii nono triumphantis Romae: Iam Purpuram pretiosissimam fuisse eleganter rubentem constat. l .itis originem sic edocet Placidius Grammaticus. Murex Cochlea maris,ex V qua Purpura manistratuum col*,de qua Liuius in trigesimo post M. Catonis verba eon. tra tribunum picbi egem Oppiain abrogare conatum. Purpura viri utemur praetextati in niagistratibus&saccrdotiis,liberi nostri praetextis Purpura togis utcntur: magistratis bustia coloni,si in municipiis, togae praetextae habendae ius est: nec id vi vivi soliun bubeant tantum insigno, sed ςtiam ut cum eis crementur mortui,& ςum tibi viro liceat Pu pura in veste stragula uti; mariem familias tuam Purpureum amictum habere non si nes di equus tuus spcciosius instratus erit quam uxor vcstita P Hucusqi Blondus. Morem vero mortuos in Purpureo almictu si pelic tuli post ad posteios descendisse ventimila nulli idetur,n ani & apud Claudianum lego.
Has dedit insuras tumatis, iuuenums siorum Purpureos meruomcam anguine manes.
kqui Ecilios vero vi ex Bitando diximus, Pulpura sitisse decoratos clam apiid alios . tum apud R ' kς Romanos vero ipse verius est. Id enim etiam indicat ornatua inui D1doti quo
288쪽
. Aenea ad venatum proficiscebatur: cuius cum supra ficta sit mentio, hic non repetam. Alias apud ' eundem poetam legitur: Instratii ostro alipedes tu sis tapetis. Reganter Claudianus canebat:
series,vessis rariato muricesidem' combibit, ingesso crispatu Purpura vento. Meminit item Silius Italicus r-- Strames octro quem et tu irae
Scitu quoque dignissimum est, exsericonε an ex lana istiusmodi quis dIximus vestes Purpureae constiterint. Ex vellere sectas suisse demonstrat apud Lucianum Demonax, a late enim conspecto quopiam ex molliter di delicatb uestitis, propter Purpurae latitu- dinem superbiente, insolentiusq; incedente admoto ad illius aurem capite,apprehensam veste & commonstrata:heus tu,inquit, hoc ante te ovis ferre solebat&ouis προ AHνysint. Iam vero Purpura praeterquam in vestibus, in aliis etiam rebus placebat antiquis: in ta- pedibus in primis: Citat enim Giraldus hoc Iuliani rhetoris versus itim tonsiles tapetes tueri fuco uos Concha Purpurae imbuens venenavis.
Conchyliata peristomata Cicero nominat in Philippicis: Conchyliatis Cn. Pompei peristomatis seruorum in cellis lectos stratos videres. Inuehitur autem in nimium M.Ant ni; luxum, unde subiungit : quamobrem desine mirari haec tam ceseriter esse eonsumpta t., non modo unius patrimonium quamuis amplum, ut illud fuit, sed& urbes & regna tanta nequitia deuorare potuisset. Taxat eandem stragulorum luxuriam' Plutarchus in libro is de cupiditate diuitiaruin: sicut enim Agatho inquit fistulam e conuiuio ad mulieres emisit, suiscere ratus sermones conuiuarum:.ita repudiauerim etiam stragula Purpurea,men- . sis sumptuosas,& superuacanea omnia,videns diuites ijsdem uti rebus quibus pauperes. C Athenaeus item scribit Purpurea stragula in foro substrata fuisse in conuiuio Cotyis regis. Purpura fle auro stratus erat laetus C. Iulio Caesare interfecto. Lecti autem etiam Purpure s struuIis cohonestabantur, quod aliquoties innuit Epigrammatarius,ut in undecimo:
Item in duodecimo ait: r t ι Cucumfusa rosis se nigra rem bis amνων , i Darmit dr in pluma, purpureos in . Etrursusin decimoquarto: Stragala Purpaν eis lucem visi a tueris. Eruidnodefit me congelat uxor anus pMeminit praeterea Statius, dum eanit:
D Libros. quos vel donabant; vel praestantiores alijs habebant, ijdem veteres ornabant Purpura, quod praeter alios meminit Lucianus non uno in loco, ut dum scribit: Tu vero.., nunquid animaduertis phorsus idem tibi Recidere, dum librum manu tenens progredeia ris,cuius aluta Pnrpurea,bullulae aureae sentiat tu barbara voce legi deformansinc eueristens scriptoris dignitatem. Martialis libro primo circa finem: De primo dabis,alum/ uiri Rasium pumice, Pavoras cultum
'si. 7. - Ex serae. n e lana Purpurea vestis oluniast . Conchyllata peristo. Lecti stragulis Puris puteis orn ii.
Et in secundo librum situm alloquens ait: me Parpura deluata velet D eoecoob superbas index. In quinto rursus ad M u sas r 'laamgra dia nee molem poscis
289쪽
Si itaque Purpura totam supellcctilem cohospitaret, si tintoperumistr ille placyret,no is i ta . crit quod miremur 'Iuvenalem, dum scribit eis qui ambitiose viuqpta magnus. sumptu . ieilla faciendos,ac pcrinde animum ad varias sepi ni SNnduiu, proinde canit:
S part ima chlamys δέ est, vostis Purpure1. Himi quoq; Purpureum a poetis pro pulchrq acvcnusto poni ex illius coloris p a stantia& pulchritudine non viisnotum: atque ita ' viis uiri tum n vocat i uri usi qua, vorque Purpuicum, quod vcre pulchri d8ntus il O es,. duos α ipso Purpureos nu Nupauit, Vt 4, V
m praeli n cntili nisil exed perillirium silinoe splw cm,cul Oris l. bonitatem .amittunt. hrat postremo Purpurae in mens; uxu, quodinter alios ἰFuit u crobiq; quiscribit,quo die,' 'si Lentulus flamen Martialis inauguraretur,hanc c ty qi .ante caena urticae, murices.
iii puran nec non Porpllyrius libro sceundo de sit ε 3 ita ab animatis, Ustre.i inquit oi uni una. Purpuras, urticas &c. deus homini condi lit, ut iuris& sexcuborupi
290쪽
RAESTANTISSIMUS iste color, cum non h sola Purpura, sed etiae Conchylio, murice, nuccin colligeretur,multi viri docti omnia ist Conchylia vel simul consuderunt, vel saltem non recte distinxerunt. Sunt qui Conchylium nihil aliud esse quam ipsam Purpuram arbitren- Conchylidium quorum sententiam crroneam esse, lic ex ' Plinio comprobamus: ait a Purpura
enim: Conchylia & Purpuras omnis ora atterit, quibus eadem mater tuisqv d λει .. xuria paria penE ctiam margaritis pretia iecit. Et de Purpura loquens: Calculosae appel. is tantur a calculo maris, mire apto Conchilijs&longe optimo Purpuris. Si e manifeste Co 8 Τ ehylia a Purpuris seiunxit. Aliis Conchylium idem est quod Buccinum; quod Plinius, . .
eum duo tantum genera Τ urbi natorum continentium' florem illum tingendis vestibus tantopere expetitum posuerit, alterum Purpuram, alterum Buccinum necesse esse vidc tur: Bucciniim esse qui murex κῖ με & Conchylium appelletur, cum etia constet & m - rice Tyrio insectas vestes diei & Conchyliatas. Quae ratio ets valida nonnullis videatur. . eam tamen facile conuellere possum eius deni Plini j authoritate:quieuidentissime Con- ' ς Ipchylium a Buccino seiunxit. In Conchyliata veste caetera eadem sine Buccino praeterque , ius temperaturae alias ius temperatur aqua pro inutis humani potus excremento. h t ψ alio in loco: Conchylijssuli florem coloremq: proprium tribuit luxuria vestibus quoque prouocauit eos flores qui colore commendantur. Hos animaduerto tres esse principales: unu in Cocco,qui in rotis niteat gratius nihil traditur a Mediu: & in Purpura Tyria, di ba-phaq; Laconica: alium in amethysto, qui in vi Ola.& ipsum Purpurcu, quomq; ianthinum appellamus . Genera enim tractamus in species inultas saepe spargentia. Tertius est qui
proprie Conchylij intelligitur, idq; multis modis. His adiungemus Dioscoridis testimo. mu,qui cum dixisset deἰPurpura & Buccino, aliquanto post de Conchylij operculo seorsiam scripssit, & in fine addit : Αὐeὸ δ' - κοχ λι- κα, -- A' α ποπύρἄ x. at M: Crematum Conchylium idem esti irquς Purpura & Buccinum. Quare cum ex his constet Conchylium diuersiam esse a Purpura & Buccino, iam quid Murex sit veteribus Mure1gd.
videamus. Hermolaus, Muricum nomen, inquit generalius esse video. quain Buccini, ut-c pote quod & Purpuram quoque comprehendat. Massarius collatis aliquot Aristotelis &Plinii locis, Plinium Ostendit eerycem modo muricd ex eo quod vertigo Conchae in acutum maxime tendat, murex, enim, inquit, pro acuto quandoq; capitur, modo Buccinum quia sit alteri Turbinato generi Buccino dicto similis. conuertisse, quem Theodorus, inquit, vocis significatione inimitatus, Buccinu semper interpretatus et . Caeryx enim idem Ceryx et L
quod praeco lignificat. verum quae aporredra vocantur, murices conuertit, ut muricis nomen generalius esse quam Buccini coniectare liceat. Ceryx igitur, qui secundum Plinium Latine inurex & Buccinum vocatur, Concha est E Turbinato genere, Purpuris masnitudine inferior, similis Buccino illi Turbinatorum generi,quo sonus editur,oris tantum rotunditate in margine incisa differens, promuscidem modo muscarunt habens, firmam &torosam , quae linguae erigiem p se fern cuius flore illo Purpureo antiqui vestes inficiebant, quae muri ς & Conchyliatae dicebantur. Haec Massarius. Et rursus enarrans haee Plini j verba quae durioris testae sunt, ut murices, Purpurae, saliuario lentore proueniunt. Saliuarium, inquit.lentorem appellat mucosam illam congeriem Euaginem dicta, quam S liu ius Purpurae di murices sue Buccinae construunt. Ubi etiam comprehenditur Plinium mur, ricem pro ceryce, hoc est, Buccino comprehendisse. Haec enim duo senera, Purpura scili. - eri de Buccinum favificare solita sunt, ex Aristotele quinto de historia. Nos quoque quid Conehylid Conchyliii tum generatim, tum speciatim significet,antea cum ostendebamus, statuimus ciuita Conchylium a murice & Purpura differre: concedimus interim muricem per excellentia Conchylium aliquando dici, pr sertina cum pro ipso flore siue colore accipitur, quin murice tincta vestis, a Purpura tincta, vel Conchyliata etiam apud disertissimos scriptores ne hilum quidem disseru Sed haec ex priuata cuiusuis Conchae histoi ia rectius patebit: nune Purpurae synonyma examinemus. Non δnodo autem haec vox animal ipsum significat, sed etiam colorem vel ex eo factuin,veI quoq; ci similem. Virgilius. Melis utet Pavara Purpur nigra. Plinius. Vt ouatus ellat Numidicus lapis, ut Purpura distingueretur Sinnadicus. Et quid vestimenta eo colore tinctu, Ee magistratu ita vestitum, vi paullo ante etiam demonstra- si trimus, unde etia Purpurati pro Purpura induti diciatur & Purpureos reges pro Purpura
lis Horamus abjq; appellarui. Animal ipsum nimiru Purpura Latinis nominatu, a Grςcia