장음표시 사용
21쪽
Graecorum Morc quorun apud Homerum mentio occurrit. Fuisse simpliciter videntur conviVarum cantus, qui exhilarat mente,
curisque omnibus solutis, hisce ludis sese committebaIit, majorumque facta Virtutesque ad majoreni generis ipsorum splendorem ostendendum, in memoriam suaviter revocabant. Item mortuorum Iaudationes, eidem Ciceroni 5 memoratas, nonnulli huc referri votimi, inter quos Corradus 6 eas in concione habitas, cantibusque ad tibicinem comitatas esse contendit. Sed prosa tantum dictione deIcriptas esse, probat Valerii Poblicotii oratio, qua Brutum Collegam in Cori Cione laudavit a quo tempore haec mortuos audandi consuetudo nata dicitur Dionysio Halic. 7)), quae a Poetic Colore quam maxime fuit aliena. Neque seriori tempore memini ullam Iaudationem versibus fuisse habitam. Aliud denique genus carminum, Satirae Romanae propius, fuerunt versus Fescennini, ipsi quoque temere compositi ac rude , quorum ortum ac primordia egregie Horatius describit in
Epp. II. I. 39): Agrieolae risei fortes, Parvoque beati, Condita Post seu Πιenta , levantes tempore festo Comus, et Asum animurn Pe sinis dura ferentem, Cum Ioelis Perum. Pueri et conjuge fida ,
Tellurem Poreo, Silvanum lacte Piabant, Floribus et in genium memorem brevis aevia
5 In Briit. c. 16. Nec Sero hahe quemquam antiquiorem Catone , cujus quidem scriyta proferenda Putem, is quem Mysi Caeci oratio hae ii a de Pyrrho, et risHIIullae morinorum laudationes forte dele-atant. CL Olyb. I. 5o.
Anti. V. p. 29 I. d. Frcs adde Plat in Val. obl. Periclis simile apud Athenienses institutum ex Pla-
Libertasque recurrentis acceyta Per annos
Lus arnabiliter donec jam saevus Pertam In rabiem coepit verti jocus, is per honestas Ire domos mPune inciae. Doluere cruento Dent laeesset fuit intactis quoque cura Conditione Iuper communi quin itiam leae 3
Poenaque lata, malo quae Ollat carmine quemquam
Describi. Vertere modum formidine fustis
Ad bene dieendum, delaetandumque reducti. Iulia hic cum Graecis communia depreliendes, ac fere eadem, eo tantum discrina ine, quod GraeCOTum illa ιτοέχεδια ματα multo propius ad religionem accesserunt. Neque id mirum erit ei, qui meminerit, hujus populi mythologiam a tot ante jam poetis eorumque carminibus excultam esse atque auiplifi- Catam, ita ut, qui reni dramaticam inter eos invenisse dicti sim t. formam Tectita S, Uam argumentum novum invenisse judicari queant. Sed de his nihil apud Romanos. Religio coriim, inter quos prima Videbantur poeseos incunabula, tota russica fuit, adeoque simplex, heroicae magnitudinis expers, et a divina specie plane aliena. Nomen Iudi habebant a Fescennia, EtrRriae civitate, ubi inprimis agit ibantur Romae semper inconsuetudinet manseruiat, ac nisi pristina obscoenitate et opprobriis pleni, tamen a tragica seVeritate quam maxime recesse. runt. In nuptii cantatos esse, auctor est Catullus 9 . Ne diu taceae Procax Fescennina locutio.
IV. p. Aragus de Cic. D. II. n. Id.
22쪽
PRO LEGOMEN A. Quos vero Macrobius I Αυgustum in Pollionem scripsisse
versus Fescennino ait, hi ob procacitatem nouitne hoc tantum designati, re Vera cum Satira convenisse mihi videntur. Eo enim potissimum disserebant escenniti a Satiris , quod hae διηγηαατικῆς, illi ὀρααατικῆς Ceseo genu essent Attamen praeter externam actionem nihil cum ranaate commune habebant; sine ulla praemeditatione, ex imprOVis agebantur, ita ut cumro φαλλικοῖς Graecorum magnam similitudinem habuisse videantur.
Quae omnia, si quam poeseo dramaticae excolendae occasionem dare Potuissent, ad comoediam Potius, quam ad tragoediam ducere debuerunt. Sed hujusmodi ludos ullos adhuc Roma viderat Circenses tantum in Consualibus , Neptuni sive Consi, mei in honorem celebrati sunt, a Diomulo post vir
gine. Sabinas raptas ec Livii et, testimonio instituti Ab
Etruscis demum externam fabulae actionem, . saltationem cum intoleranda vis ortae pelliteritiae 1V1tatem asstixisset, ainque
olus in exquilito et OV cultu eligionis, quam in ullo humano consilio positum opis Videretur. iacula multifaria, sed sine suecessu adhibita sunt. Tandem quum vis morbi, ut Livius 3 scribit, nec huΠιanis con sitis, Nec Pe diυina evaretur.
Qietis perstitione animis, ludi quoque Icenici, noυ res belli- eo Diso ulo, inter alia coelistis irae lacrymina institiae dieiantur aeterum arva quoque ut ferme Princlyta Omnia, eea ipsa peregrina res fuit. Sine carmi e Nil sne imitando . rum carminum actu ludiones, ex Etruria acciti, ad tibieinis modos saltantes, haud indecoros Otia more Tusco dabant.
Imitari deinde eos juventuo, sinu inconditis inter se joeularia
i Saturn. II. Tem oribus triumviralibus Pollio , cum incenninos in sum Augustus sortes et, ait in ego taceo non vlemm Ia cile in eum scribere, qui Potes Aro
D identes versibus. OePere nec absoni a voce motus erant. Ac-eeyta ricique res, saePὶM4que fur and excitata , Dernaculis amιyicibus , qui hister Tusco erbo ludi Docabatur, nomen hi. strionibus inditum; qui non sicut ante Fescennino vergiusmialem, incoΠιPsitum temere ac rudem alternis aciebant, sed impletas modis satiras, descriyto jam ad tibicinem cantia, motuque coΠgruenti Peragebant q). De hisce ludis Etruscorum ni aliunde compertum habemus. Ad religionem ex veteri more pertinebant Iudi et spectacula, inter sacrificiorum epulas orta, cum certaminibus videturque hac festorum hilaritate tristitia temperat esse, quam religionum et prodigiorum terrores alioquin animis injicere poterant θ). Vulgaris virorum doctorum opinio es et in Livii verbis saltationes cum mimica quadam repraesentatione significari, adeoque Μimorum originem ab auctore indicari. Sed salva moliore interpretatione, quantum ex ipsius verbis , quae modo citav: mus, conjicere licet, DItationes tantum fuisse videntur, non solum sine carmine tillo, solos per gelius, nuda voce ad-h1b1ta, actae, Verum etiam stre imitantiorum rarminiam actu. quibus ne carmen quidem, . argumentum scenicum, exprimi
debuit 6J Fuerunt tantum saltationes, ad tibicinis cantus actaeν 4 Va Max. II. 4. 4. aliter Paullo rem exposuit. Scilicet coelestis numitiis placandi gratia carminaqNaedam composita eis ait quibus venerabilibus erga Deos verbis, pro more hominum, Parvula in ilia pertinaci studio prosequeridi, Uvexitus rudi atque incompsesit motu Corporum Ocabunda gestus adjecisset; eamque rem ludium ex Etruria arcessendi caussam praebuisse, crajus decora terniCitas, Veliasio e more Caiatum Lydorumque, quibus Etrusci originem traxerimi, novitate grata Romanorum Oculos permulsinset. Quis non hic iam Graecoriam dithyrambis, chorisque religiosis similitudinem quandam deprehendat. quibus aliter res ramatica illorum Primordia et si ' 6 Cl. Hi 3 re Cona narrat de Etrusca antiquitate a Comnaen litiis interpretamentis liberata, in NOV. Comia menti. SOC Beg. GDet t. VII. P. 5 . 6 Antiquissimos Romati Oririn mimos leuti tuum argiunciata litteris
23쪽
tae sive musicae, neutIqtiam mimicae artis instar, ad imitationem arσumenti cujuspiam sceHic referendae. Idem quoque itinuere videtur pernicita decora, quan teste Valerio aximo, in Etruscis udionibus maxime admirabantur Romani. Post demum ludicra ars ad satirarum modos processit, cum I omani avenes commata OCOSque, quos ante fundere soliti erant, Iam Ttu ΟVn, ab Etruscis accepta, conjungerent, Versibusque Fescenninis, quo nulli ante gestibus, quam quo natura docuerat, Proferebant, OVam actionem cum saltatione adderent. Hinc motus haud absoni voce expressi sunt hinc Μimorum Iudus originem traxit, qui antiquissimo tempore non nisi sanniones erant, qui cum gesticulatione vehementiori quaedam e medio sumta, Praecipue Ver lasciva imitabantur, et iocos non praemeditatos effundebant. Haec Satirae apud Romanos origo fuit, a qua Livius Andronicus primus argumento serere fabulam ausus est. Quam ne confundas cum ea , quam ab Ennio inventam esse ex antiquis testimoniis discimus , cavendum est. Haec enim, etsi vero nomine dramatica Ppellari nequeat, magnam tamen im habuisse videtur in dramaticae oeseos apud Romano genium atque speciem efformandam et excolendam 'adeundus est idem
ris mandata expressisse sed sannio. num instar quaevis e medio sumta ad imitandum arripuisse, a post domum in scenam introductos esse, ut modo gesticulatione comoedos adjuvarent, modo in tabulamin intervallis soli Liqni suarum iocatio-min agererit id pulchre explicatum
habes L Cl. Zieglari Dissi de Mimis Romanorum isoeti 1 33 3 . Sed
ad horum artem neutiquam referen
das esse Etruscorum ludionum saltationes. Livii Verba docent sine eam mine ullo nam sermurae, nec sola gesticulatione egerunt Mimi. Quae
eadem vetant ne de Pantomimorum actione intelligas, qui eo inprimis differebati a mimis. MIO a Diverbio penitus exclusi, solis gestibus at saltatione, ad artis regula Composita, terentur, ad sermonem quemlibet, ut Diomedes scribit, motumque me reverentia vel facta turpia
eum laseivia imitanda. Addit enim Livius , sine imitandorum carminum aetu factas esse saltationes, ita ut imitationis cujuslibet studium ab iis exclusum esset.
Casa ubonus, saepius a nobis Iaudatus, qui etiam de hoc carmina noman genere omnium optime exposuit. Tragoediae Romanae prima stamina quaerentibus, ea nobis non a Satira quae Ennio inventorio adtribuitur.' deducenda erimi; nam ante Ennium tum, ut supra diximus, ' Livius Androniciis primam fabulam docuerat. Centum ptiis annis tostos
quam ad ludos scenico Tusci histriones primum IIomia .d hi
saltatione agi solitae, theatrum occupabant rudes nimirum ae inconditae, ut non aliter κspectari potuit ab hominibus rusticis qui a qualibet artis institutione alieni, naturam solam. Ira' incisque genium sequebantur Negari quidem nequit, Graecos
riendis b placuisse; cmus rei testis est Satyrica, quae nisi duod Satyros plerumque in scenam induceret, Iihi sero ab an uua Romanae fabulae procacitate ac lascivia distabat Sed animata tendum, poesin dramaticam in Attica aliam plane ori nem IIbuasse: omnis hiat ορταψis r. ab initio Deorum sacris L eQ tibus 1cata chori cantibus, qui Deorum gesta, Baia i prima' 'artutes ac beneficia efferebant, omnis deincedi ars
da sunt Quod si enim apud Graecos mulio latius patuit Epopoeaae VI atque momentum ast res tragica et invoniendas
allectus ad terrorem, et in commiserationem excitandi Ongau multis quam Graecos, Romanos abfuisse , qui nidum
Iam Danabus frivoIisque studiis abrepti. sensum .h audum
si ta 'ocare licet, abiecerunt vel neglexerunt Tum duo
'g''d 'm pertinebat, in heroum maiorumque fa
ctis allustrandis atque eIebrandis contineretur, e i alia non
uagoedi Quos enim ocos atque commata in veteri dramate
24쪽
Ioeum habuisse comperimus, ea ad Deorum sacra minime em tinebant, sed tantum a nativa indole studioque hominum agrestium, aninHim exhilarandi, aliosque ad laetitiae sensus provocandi proficiseebantur. Quo Liam factum est, ut nant ro tempora a comoediae scurrilitate seiungeretur tragoediae tristitia ac severitas. Enimvero, Cum ingerii ars aliqua stete-dere coepisset, in promtu erat animadVertere, commata Versusque dicaces non convenire graVitati eorum atque magniloquentiae, quo loquentes agente que in scenam inducereme poetae Homerus viam Praeterat. unm sequi iubebantur, modumque monstraverat, quo dicti cujuscunque sextunae ingenio, personaeque Conveniens obfeFVanda esset ita ut primi tragoediarum scriptores actionem tantum addidisse videantur iis,
Sed non moramur in recensendis iis, quibus Graeca tragoedia ab arte sustentata est supra plura hac de quaestione oculi mis. Videam in potius, quidnam Romanorum in hiitoria obviam veniat . cui tragoediae aliqua perfectio debeaturo Atqd hic ante omnia ilIud er1 araimadVertendum inoma norum Ἀοτοσκ σματα, . in quibus cujuscunque' populi nativa qua indoles sensusque cernitur,c hil inmino continuisse. quo ad tragoediam duci potuissent Quibus enim res omnis theatralis , si prima sciI rudimenta hoc nomine Velis appellare. xHieta erat sanniones atque mimi aut solis iocationibus ua cabant . quas hau praemeditatas effundere in more fuit, aut sola in Iascivorum quorundam imitatione Occupabantur. Quemadmodum ' apud Graecos dialogus in fabuIam eam tantum ob caussam, inducebatur, it poetae facilius esset, argrimenti sui diversas ' partes adomare, ' Prurit que serioriarum interventu GIocutione spectantibus rem quasi praesentem subjicere: Sic Romanos iuxta carpendi tantum molius, atque imitandi homines lascive eorumque mores improbos ae stultitiam exprimetidi o nem habuit. 'mes Omnis facile expediri potest, si Chorum me--nexis Romanis defuisse, , quo Pud Graeco tragoedia pro
Lecta quoque ad argirmentum certum certosque imites quum cantus eius revocati essent, maturo admodum tempore dicaci-
tas scurrilisque oculatio ex tabula proscripta est. Est autem superducta quasi Romanis tragoedia, non ab iis inventa nam in iis, quae propria Populo fuerunt frustra quaeres, e quo tragicae fabulae ortum deducas. Nec errare mihi videor, si contendo, quidquid noniani seriore tempore in hoc carmitiis genere praestiterint, id Graecorum exemplis solis atque institutioni esse adscribraidiviI. . Omnes fere, qui hucusque de tragoedia Romana scripserint, in eo hujus fabullae neglectae causi in inven1sse ac statuisse video, aluo quae Graecia subvenissent in perficienda atque ex-eMenda tragoedia, ea Romanis plane defuisse dicunt. Ac etsi negare neutiquam in animum induco, ab epici carminis Perfectione, a Publicis αθλοι atque certaminibus mythorum acopia ampliore Iatioreque ' philosophiae denique . studio , -
-sCesque altationisque ' concinnitate, aliisque quae uuo asserri solent, adiumentis , Plurimum utilitatis aragoediae accessisse , ita ut facilius nulli a udibus illis indoctisque conatibus, in quibus primo tempore . cominebatur, adspirare posset ad .dignitatem istam . atque sublimitatem, Fani in reliquis
tragicorum fabulis hodie ed miramur. tamen Gninia haec .e de-:mum tempore, quo ars aliqua accessit, inconferre poterant ad
tragici dramatis Perfectiomem. Primam semper caussam desideras quam nisi in ingenio totius populi NativaPie indole quaerere eES, Vix omμehendi Poteli, quomodo amore i tanto, tantaque celeritate poeseos in musicesque studia in Graecis excultasnt , Sed hinc a Deorum sublimiorem Venerationem ducebantur hinc verae tragoediae virtutes melius edocti, mox ea omit tebant, quae in mascente dramate satyrorum procacitas i Iasci-Via occuparant hinc regum heroiiuriue, qui sistendi erant, vi tutem intelligebant non ad id esse revocandam. ut horrori tan tum tumestuique sero in mentibus spectantium excitando inis serViret, sed ut potius perturbationes, , miseriis duraque dati necessitate, quibus . viri . . opprimebantur excitatas sedare. a ac-
25쪽
actionisque dignitate emendare valeret. Hac indole Romani ca-xuerunt, adeoque nec in Popoeia, nec in tragoedia , nec in musica, nec in theogonii denique eorumque mythi excollendis atque amplificandi perficere quidquam ac praestare potuerunt. Quae omnia ex in eademque causa erunt deducenda, non invicem confundenda Nam qui tragoediae defectum apud Romano V. c. ex Carmini epici neglectu recte sibi explicare videntur, quidni rogemus eo , quo factum sit, ut idem carmen epicum tam diu aceret, ut philosophiae studium tam sero demum cultore nactum esset, ut religiones Romanorum exiles adeo tenuesque evasissent, ut cum ea, quam Graecorum fuisse discimus, copia et amplitudine ne comparationem quidem paterentur Intelligetur inde haec omnia ex diverso populi inge nio natiVaque indole tantum explicari debere, adeoque in caussis neglectae a Romanis tragoediae reddendis non lassicere Tationem eam, qua adjumentis tantum Romani destituti dicti sunt ad eadem , quae Graeci ediderunt, tragici ingenii monumenta proferenda. Hoc inprimi ut clarum eret, utriusque populi prima in poesi conamina Ve ἰυτοσχεδιάςματα accurate sistere studuimus, tit ex iis diiudicari possit, quantum et a natura, et ab arte utrique mutuati si erit. Sed, ni ad instituta nostra revertamur, in pr1mi praecipue conatibus, quo in arte tragica a Romani factos esse comperimus, animadVertere licet, quam inexpertum plane laborem λscipere, ignotamque in palaestram descendere ausi fuerint. Eo nimirum tempore, quo coloniis in inferiore Italiae parte a Graecis conditi arma Victricia admoVerant Romani, Graecae aristes atque litterae Romam delatae urit a servis potis imum captivisque, quo imperatore secum in patriam urbem reducebant; rinde et Suetonius 7 antiquillimos oratores, qui iidem et pomiae erant, semigraecos appellat. In his fuit etiam Androniacus, homo Graecus, GraeciSque litteris excultus, qui postea ab hero . Livio Salinatore, cujus libero erudiebat mantiniissus
Livius Andronicus est dictus Poetarum antiquis imias . audit Quintiliano 3) unde facile colligi potes , poetin ante
Romanos inter excultam, a quacunque arte elegantioreque
studio alienam plane esse debuisse. De eodem Andronico supra jam Livii tessimonium attulimus, quod primus scilicet argumento fabulam serere ausus fuerit idemque etiam ex Valerio Maximo 9 discimus. E Graeco fabulas transtulit, iisque satiras, de quibus supra iam expositum it, cedere iussit.
In hoc certe omne conVeniunt, quorum testimonia de Primis
Latini: theatri initiis habemus Io.
Nec non comoedias scripsisseri eum aestatur Diomedes a); neque id amprobabile videtur si meminerim Graecorum in moediam nulli magis placere debuisse Romani o qui in simili
plane argumento , etsi dispari arte, versabantur quam trago diam, cujus graVitatem atque severitatem ferre nondum POt rant Nihilominus quatuordecim fabularum tragiearum , qua. Livio scriptae perhibentur, titulos cognoscimus idemque et de Naevio Ennio , Pacuvio et Atti constat, qui haud diu post Andronicum insecuti sunt quosque multas e Graeci tragoedias fecissse, fragmenta reliqua fidem faciunt Comoediae urbanitas facetique sales ara Omanis percipi nondum poterant tragico horrore mentes certius multo percellebantur, irimit mentis percussion sola hoc adhuc tempore t acquiescere solebat spectantium Voluntas atque exspectatio. D. Tum quoque tragoedia plerumque historico in argumento, comoedii in ficto Versabatur , e quibus prius momatiorum oculis adaptare , 'Orrimque sensibus acconimodare , facilius multo tutiusque esse videbatur.
a L. e. cf. DInato de trag. et comoed. mena Acrorti ita Horat. 3 Ad Plautum usque Comoedia Romana in carpendis tantum mo-
26쪽
ravim poetarum laetitiis temporis quod solum fere in tragoediis transferendis occupataim fuit, litidium recte explicare mihi videor, cum , etsi comica tractatio hilarnati risibitaque excitandis aphior virili videri possit, tamen tragoediae atrocitate horrendoque tumore, in quem haud raro degenerarunt, specitantium delideriis melius satisfieri . sperarent. Sciendum autem, plurimas harim fabularum PopuIo non datas , sed tantum privato in vicorum coetu praelectas esse a
poetis 4), qui plerumque magnatum Principumque in repubI. familiares ac domestici fuerunt. Sic Certe de Ennio consat, qui Scipionis Africani , Catonis atque Fulvii Nobilioris amicitia floruit sic de Andronico qui vel ab hero uo nomen accepit; de Pacuvio, qui cum Laelio familiariter vixit de Attio, quem Decius Brutus amicia habuit de ceteris denique, qui hoc tempore clari fuerunt, ac bene meriti de Latina poesi. Populi applausus in hisce tragoediis acquiescere vix potuit, qui inde ab initio Iascivis tantum procacibusque iocis delectatus mob
- rimn vitiis, eorumque erroribus notandis versabatur , nec summis in rep. viris Pepercit. Quae enim de Naevio ejusque comoediis comperta habemus, sat docent, eandem plane quam Graecorum veteram indolem atque formaminas habuisse. Plautus Primus fuit qui Epieharmum Siculum secutus , a singulorum convitiis sese abstinebat. Spectare hi, videntur, quae ipse in 'eud Pro ait. Vbi Dyos, jori, rifus, Ninum,
,erba de illustr. Grammati. I. Lia Dium et Ennium dico , quos utra
que lingua domi forisque oeuisse
adnotum es. Aul a litis quam Graeca inter retabantur aes quid
gebant. Et hoc recitare vocaba
persecta est ita ut, cum casu Masi fortuito hoc caminis genus ex Attica Romanum in iniperium transIatum esset, frustra aliquid circumspicerent poetae , quod novo artisicio favere videbatur. Ianaque demum tempus erit, inquirere in atrones eas. quibus factum sit, ut ne translata quidem a Graecis tragoedia laetiora inter Romanos incrementa ceperito Graecorum tragicos epici carminis dignitate atque magni Ioquentia, quam Homeroi debebatur in nrare , sustentatos, esse supra jam expositum est, ubi Aristotelis sententia de similitudine picae narrationi cum aetIone tragica explicata est Numquid imile, Romae fuit, quo discere potuisserit4 poetae et ,αθωατα , tragoedia 'Propria , et dictionis colores atque habitum, loquentium personis convenientem Num Romani ante Epopoeiae studio a carunt, quam tragoedia ad eos pervenisset 8 Num Graecorum instar ducem habuerunt, qui viam incognitam adhuc' atque ineΣpertam iraeivisset; tim prototypum quasi tenuerunt, quem in singulis argumentis eligendis eorumque eolaribus ' adumbrandis aequi licuisset num poetam . denique praemissum sibi viderunt, qui epica a maioribus gessorian Dar- Tatione, mente Populi omne cita jam occupasset sibique conciliasset, ut, i qui eadem argumenta easdemque de heroibus antiqui Πarratio S. cothurno tragico adaptatas, in scenam producere veIIent, tantum iter iitio iam Temel auditorum grata, neque plane OVarum rerum inductio moIesia esse videretur Nihil sane de his in illoria notatii ni invenimus ulto post trago diam inductam Roma picos habuit, ex quibus Virgilius pri-mris palmam sibi ex Helicor; a detulit Nam quam ab Andronico editam scribunt Odysseam , auctores feteres ex Homero translata erat ac quam ab imito. Naevioquo relicta carmina traduntur, ea historiae potius versibus descriptae, quam Epopoeiae nomine appeIIare mallem.
Nec melitis quid ab iis exspectar potuit, qu sol a
in Graecorum imitations versabantnr; riae eorum imitatio in omnia sese retulit.: in quibus Graecos aestatecessores habuerunt,
27쪽
ita ut recte iudicet Horatius 5) nihil intentatum, liquisse
veteres poetas Unus Ennius exemplo esse potet V ad ea, quae dicta sunt comprobanda. IS enim non solum in epica ac raniatica poesi versatus est, Verum etiam ad satira S, epigrammata. ac didactica carmina cujuscunque generi animum admovit, ita ut nescias fere, ad quodnam poeseo genus ingenio nativaque indole praeprimis inclinaverit Quod sane ex alia ratione explicare non poteris , quam ex imitationis studi quo solo ferebantur Romani, quoque etiari contenti artem aliunde acceptam, non tanquam institutum, Patribus relictum, . vel a semetipsis inventum , sed ut donum Prorsus Hemim atque exte-xum exercebant. aestimonio sunt, quae inde ab hoc temporε in poesi profecta sunt a poetis Iatinis , quorum Carmina quaelibet imitationem tantum, eamque Pro ingenii cujusvis Oecunditate vel Iiberaliorem , Vel nimis anxie exemplari verba exprimere quaerente ac Prodebant, ' artis ipsius ejus qua ambitus finiumque ratione parum bene intellecta Quod praecipua in epic, carmine locum habuit, cui ii indolem virtutemque adeo annorasse videntur primi Romanorum Oetae, ut quid ad tragoe-kae argumenta invenienda , disponenda , et adornanda contriis
Buat, nequaquam perinicere Potuerint Quidquid enim in eo-xumi fabulis, seu potius fabularum reliquiis, ad virtutes Hram eis. ab Epopoeia mutuatas, referre possis, id totum Graecissumserunt, nescii ipsi forte, unde his artificium illud mirum valuerit. optime testari possent, quae diximus. fabulae pra textatae, ' quas nullo duce e sui populi historiis composue xant, seu quae . ut Festu scribit re Romanorum continebant scriptas 46 . . Has Vero temporis injuria graVi nobis eripuit. Cmus generis ab Enni Scipionem, a Pacinio Faullum ab Α,
u O Arti poeti M. Q De his Moratiana illa in Axt.
vestigia Grrae Atiis deserere, et celebraro dom siea facta, Vol qui γraetextas , vel qui m
tio rutum, qui Tarquinios eiecit. Deciumque, sui se devo-V1', di os si e radiam frammatici ) Tragoedias fuisse scribit Jossius 8J nec adversatur Diomedes, qui to alas Praetextata e tantum a tragoediis disserre ait, quod in ' tra
eli fuisse dramata, ad Graecorum similitudinem compossit ovo Tum argumenta non a Graecis , sed a Romanis ducibus desum t essent. De iis iudicare, res est pIena dissicultatis; nam non nisi fragmenta relicta habemus Quantum ex laciniis, uuao ex Ennia Scipione servatae suDt perspicere licet, panemricus1II potius, quam tragoedia, fuisse Videtur; certe actionis dramaticae uHumi vestigium restat in pro tragoedia habuerint V1r docta, caussa fuisse videtur metri trochaici rattio, quam fragmenta a Cicerone , Gellio ' et Macrobi Iaudata referunt, quamque Columna in XOrdi tantum operis a poeta
8 Institi Poetic. . . 3I. cf. Signorelli iti storia Critica de leatri Cet. II. P. I. qui et Naevi Bommium ad praetextata refert. 9 Omnino personarum tantum ex dignitate uim temporis discrimen statuisse videntur omani inter comoediam et tragoediam, quod optime ex lartii loco probari potest qui invenitur in Amphitr. Mer-
Curio Prologum agente: uc quam rem ratum huc erit, rimum Pro quar, Post argumentum hujus eloquar tragoediae.
Quid ontraxisis frontem p quia
Eandem hane F voltis: Deiam ex ragoedia Comoedia ut si Omnibus ii dem ersibus. Utrum fac, an non voliis p sed ego stultior. Quas nesciam os elle, qui, Nos fσm. Teneo suta animi ostri Dyor hac re stet. Faciam, ut commista sit tragies- comoedia; Nam me emetuo iacere ut se
Bves suo veniant et aio non Mar arbitror.
quoque Parteis hassiet. Faciam hanc, iroinde ut dixi, tragicocomoediam.
28쪽
quas sub Bruti ac Decii nominibus ab Atti edita cognoscimus. Nam quae apud Scriverium ex iis fragmenta collecta sunt, ea dialogo inter se cohaesisse clarum est. Sed ut omnia eorum, quorum nomina inscripta sibi habent fabulae , facta rasque gestas exponendas atque laudandas sibi proposuisset poeta , tantum abest, ut potius in fragmentis singula momenta possis deprehendere, in quibus praecipue exsatu esset. Sic . . ex Tarquinii monologo de somnio suo, a Cicerone servato, Clare elucet, quid poeta in Bruto sistere voluerit; itemque ex Decii quibusdam aciniis declarari potest, memorabilem Deciorum devotionem, pro patriae salute susceptam , poetae exornationi Sdramaticae materiem dedisse. Ceterum in Deci Bruti imperatoris audem hoc rama conscriptum esse , ex Valerio Maximo a colligo , qui Decium Brutum, familiari Attii cultu et
promta Iaudatione delactatum ejus versibus templorum aditu S, quae ex manubiis consecraverat , adornasse tradit. Lugeri satis profecto Ori Potest, haec nobis artis dramaticae nascentis apud Romano monumenta tempus invidissa, ex quibuS, si stastarent,
1 Homerum Ennium imitari voluisse mihi probabile est; qui quemadmodum in laudibus Achillis magnum se a Praeclarum Ostenderat, sic Messapius poeta in laudandis rebus a Scipione gestis, Parem Horiam Paremque nominis honorem conciliare sibi in proposito habuit. Fidem faciunt Aeliani Verba apud Suidam Ἐννιοι 'Pωμαῖος ποιηrai , 'ον 'AιDανος ἐπαινεῖνοἔῖον φησί Σκιπίωνα γαρ αδρον, καὶ ἐπὶ μέγα εοάραι τον ἄνδρα βουλομενος, Φησὶ ιιονον κὰ Ομ. ηρον ἐπαναείους ἐπαίνους ἐιπεῖν Σκιπίωνος δῆλον δε ιυς ἐτεθήπει τοῦ ποιητοῦ τῆν Πεγαλονοιαν,
amplissimis Achillis landibus En
nius CognoVerat, quantum Homerus in landando, et Virorum gloriam exaggerando, a in caelo
efferendo valuerit Bella tantum Scipionis, omissa ita rivata, in hoc carmine descripta esse, ait Por hyr ad Hor Sat. I. I. a de eodem Panegyrico forte intelligenda sunt, quae habet Horat Carm. IV. .
a L. VIII. 14. . multum sane disci possit, ad tragoediae veteris indolem ac naturam melius perspiciendam. Ceterum sub tragoediae vere sic dictae Domine neutiquam ea Velair posse, ex eo iam intelligitur, quod ne discrimen quidem inter utriusque dramatis, comoediae quippe ac tragoediae , vim atque Virtutem tum temporis Romanis bene cognitum fuissa videtur. Inde haud errare mihi videor, si historica tantum dramata fuisse autumem, quae Annali ima ex fide ea dramatice exponerent , quae a Viri ma niS gusta praeclare in historiis habebantur. Sed quemadmodum, quae ab epico carmine in tragoediam redundant commoda e Romanii defuisse et probavimus, et dolemus; sic et alterum illorum, quibus tragoedia apud Graecos mite se sustentatam et adiutam vidit, latinis poetis ori invidebat Iacuit, scit philosophia, i ultimviri hoc genu mortalium , cui, ut cum alius auctoris 3 verbis loquar, Graecorum tragoedia Hebebat ut cum antea commotionum quai in animi spoctantium excitaret, vehementia horribilis esset, et Personarum saltu a grandiloquio quaesito et assectato displiceret, nunc de tumore suo inani ferisque clamoribus remitteret, molliores humanioresque mores indueret, atque ita angendo, irritando mulcendo, . falsisque terroribus implendo. simul et suavissima assectulini mentis humanae commotrix, et certissima emendatrix ac sedatrix fieret Hoc mirabili artificio unus Euripides meruit, ut naturas hominum, Vimque omnem humanitati a Socrate edoctus, τραγικωτατος poeta sapientissim Graeco-Tum audiret, atque tanto quisque optime maturae expressisse
Veritatem judicaretur quanto illi simillimus esset Neque tamen Romanorum poetarum, qui multo magis, . quam Graeci, populi sui mores, ingenium sensusque respicere coacti erant, conditiin ea fuit, ut etiamsi philosophiae studio habuissent ingenium subactum omnem exinde fructum omnemque utilitatem ad Tabularum dignitatem Virtutemque perfieiendam
29쪽
comparare sibi potuissent Accommodare nimirum sese eos oportuit populi, quem spectantem habebant, consuetudini ac moribus, qui delectari tantum non erudiri voluit 4 Quam enim apud Graecos fuisse comperimus dramaticae loeseos conditionem, qua Poetae non adeo populi incultioris atque rudioris applausibus studere quam ad summam, quantum fieri potuit, arti perfectionem atque elegantiam, quas dabant. fabulas revocare iubebantur: ea apud Romano nunquam Iocum habuit Artem mon dum territerunt tragici Romani, qua ῬOpuli amore revocarent a toris illis risibusque quos nunquam sane tragicae severitati conciliare licuit De arte in tragoedian cogitaVerunt quidem; nam etiamsi Graecorum exemplaria manibus Versando paullatim degustare debuerunt: aliquid Σεistis virtutibus, in quibus ragoediae Vi atque νεογήux Cernitur: tamen rimitatione sua ea, quae raritati adverterant, o non ad artis Certam certique numeri leges aegulasque referre, sed populi tantum applausibus accommodare ejuSque pro amore Vel immutare soliti erant. Populi deliciis tota ars theatri fuit dica-ia; unde facile divinare licet, quaen an illa fuerit esseque potuerit, quae ingeniis indoctis lune, omnibusque barbarie Ionga, sordibus obrutis placuit Poetam nullum adhuc inter se viderant; inprimis Epicus defuit, qui a majoribus quae gesta
erant, populo sensibus ea est eoque habitu adumbrata admovisset, ut ea, quae post in scena ab actoribus agebantur, iucundam antiquitatis jam alliinde notae recordationem suppeditarent. Tragoedias Graecorum multitudini nonianae uniquΩm Commendatas esse posse , inanis fuit exspectatio. Argumenta fabularum, auditores, finemque spectaculi diversum plane atque disserentem qui meminerit, Romano in Theatro Grascorum artem periisse i corruptamque esse, non mirabitur Comoedia solla, oua -- ii 4 moes solo consili, Tere uias
lusit, ut ipse fatelair, Prol. in AIidr. I. Foeta eum Primum animum ad
Id sibi negoti redidit solum dari,
lis vetus illa Graecorum sitit, animos tragoediae severitate ab .atienatos, iterum sibi reconciliavit ab eodem enim fonte apud utrumque popuIum originem sumserat; a iocis quippe risibusque ascivis, In quibus omnis fere agrestium hominum Voluptas sontinetur Atqui hanc, istiamsi Graecorum exemplaria ante se non habriissent, tamen quodammodo exCulturos Diomanos fuisse credere fas est; propria enim populi cultura ac ingena' pro cessat, nec aliunde illata fuit De Atellanis fabulis,
ab intellis. Oscorum in Campania civitate, Romam delatis,
certo non constat, an primi earum auctores Graecos sibi praeeuntes habuerint, ne ne. Iam vero eo tempore, quo ar quaedam, si modo meditationem de majore ae essectu proferendo artis nomine appellar fas est rudibus antiqui temporis conatibus accedere paullatim coepit, Grneci fontes aperiebantur, in qu1bus nihil magis cavere sibi debuerunt Diomanorum
Poetae, iam ne umquam ad Graecorum perpolitam Ie Dantem
que urbanitatem, in iocando temperantiam aspirare studerent. Quod Terentius inprimis videtur netaeXisse, unde pluries a populo theatrum relictum ac desertum fuit, istin fabul is daret s) hota sunt quae Horatius de nimia nil quorum Oetarum apud populares suos aestimatione queritur 6 cujus sane Faussa alia non quaerenda est quam rudit ilia incon. ditaque peca es, qua induti erant, quaeque populo semper rudi Nec umquRm doctiori metii s placebat iovis istis hominibus Graecorum qui elegantiam urbanitatemque edocti erant. Expositis his, facile iam intelligere licet, cum ars nulla trag1ca Ronaae esset, aihil quoque eorun apii noniarios quaerendum esse, quae inter Graecos poesim dramaticam deo promoverunt. Nota sunt certamina musica, seu scenica, in quibus 5 CL Prol. ad Hecyri Eodem
pertinent Horatii Verba Epp. II. I. . 135.
. . . . media inter carmiua Positine qui ursum, aut Pugiissu his nam Alebecula gaudet. Cf. Serm. I. O. 6.
30쪽
σστραλογίαι a Poeti Certabatur nota θλα, quibus laureati domum redibant; notae tribuum impensae atque sumtus, quos in scenico apparatu splendide adornando impendebant. Quibus studiis etiamsi plures, et ab arti promovendae amore alienae caussae subessent, inemulatio nimirum inter tribus, religionisque celebratio tamen cum arti eXpolitione adeo coniuncta erant, ut non Potuerit non magna inde utilitas magnusque fructus in eam redundare. Sed haec et simillia apud Romanos plane ignorabantur 7). Quo enim tempore populo spectanti fabulas dares coeptum est Poetae dramata Pro Pecunia serta
ter Romanos instituta elle legimus, ea omnia a seriore tempore repetenda sunt. Sic Suetorr. h Domiti c. 4. Domitianus instituit et quinquennale certamen Capitolino Iovi tri. PIeX, musicratu, eqNestre, gymDi- eum; et aliquanto pluriUm, quam nun est, Coronarum. Cf. Πυm.
Sat. VII. De Attii poeta et statua, in Musamm templo collocata, testimonium exstat p. Plin. XXXI. 5. Ollegii Oetarum . eodem forte loco habiti metitionem facit Valer drai.
III. . II in quo Diramimuri, non imaginum Certamina XercebRntur. De praemio, Caratoribus tragoediarum seu tibicinibus conccta, consulendus Uimus II 5. p. 127. Sed vi genium veteri POEseos, eamque conditionem, in qua fuisse veteres Poeta discimus, bene perspectam habet, hujusmodi institu. is artem Vere tragicam apud anti. quos Romanos ne Promoveri quidem potuisse acile intelliget. Quid
enim exspectari potuit ab iis quibus ea Iectanquam summa ac sanctissima praescripta erat, non ut ad majorem artis perfectionem doctri
fuerant, sed ut multitudinis indoctae studiis sensibusque satisfacerent.
Fac, Graecorum instar, τετραλοιγίκις, aliisque certaminibus certa sisse Latinos poetas unum, qui fabulae justis artis inibus descriptae proximus fuisset, alterum, qui vel neglectis justi dramatis legibus, solis populi applausibus Vacasset, utrum Putas larareatum ex arena discessisse pEO demum tempore, quo Populus
in mimorum , gladiatorum , Venaintioriumque ludis occUPatri , Cenam
deseruerat . liberaliorem Cursum poetae instituere potuerunt; ameraim ea cura liberati, qua populi spectantis desideriis servirent, ad artem magi componere fabulas li-Cuit momentaque ea observare, quibus apud Graeco tragoediae perfectio debetur. A quo tempore vi, diimedeam, Varii Thyesten, aliaque sorte , quae traduntur dramata tragica Profecta esse Putem.
Aedilibus s) vendebant, qui Iudos scenicos publico Imunere
curandos habebant 9). Sic certe Terentius, cuni e Cyram in scena actant populus deseruisset ad funambuli, haud procul a theatro agentis, spectaculum visendum, eandem fabulam novam quasi rescripsit, nolens eam iterum referre, eo ut iterum posset Vendere I) Ad Domitiani usque tempora hanc
Bello Punico secundo Sempronius. et Cn. tilvius . Aediles Curules, Primi per quatuor dies hidos scenicos edideriant Liv. XXIV. 43. Omnino circa hoc tempus, magno Clam fervore nascentem artem dramati-Cam exceperunt Romani certe Li-Vius, Pace restituta, quindecim ludorum scenicorum editiones Perseptemdecim annorum spatiram factas esse tradit, quae LVI dies implebant. inis XXXI. 59. 9 Donat. de γ Oed Ludor rimquatuor fiant f ecies , quos Aediles
galenses, magnis diis consecrati. I Hebres, ad retinendum o ultim insit Livii, dum Pom a funeri deerela in honorem Patricii iri lene in striaitur. Plebei, qui ro salute Plebis edunt rar. ollinares, Pollini confecrati. f. doctam ad Q. Muret notam p. messet hos. Ua Donaliam corrigit, et calig ad Varron. V. P. 56. d.
Apparet e h. l. actorum principes etiam suo pretio emis a Pioetis sabulas, quas discerent, at ludorum editoribus deici venderent. Unde, si fabulae ori starent, PericlitabaturaCtor Princeps. Pretium enim reddendum erat. Donatus quidem et Post eum Dacicria, explicant illud Preti meo per Periculo meo dirari actorum principes in examinandis fabulis iisque pretium statuendo admissi sint, quae si ex Ploderentur, ipsi in culpa erarit. Sed iiihil omnino impedit, quo minus Primam propriamque horum Verborum significationem retinere postis. Facile enim potest cogitari, a Ctoriam quoque principes fabulas mille a Poetis, Has iterum Aedilibus venderent, qui ipsi forte cum iis rei peritis populique studia Cogno eritibus, Ora trahere maluerunt, quam Ciam Oetis dramatumque scriptOribus. Plures quoque in prologis latinam fabra larum loci obveniunt. quibus colligere posis ab hiitrio. Dum principe pependisse, Naenam fabula daretur e g. P. Plaut ita Casui. II sq. osquam is uti rumorem intelleximuS,