장음표시 사용
131쪽
i Hos salva praecedentiae vanitate, primo loco sissimus, partim, quod horum regum poten iam primum aperte & distincte loquatur scriptura sacra, partim quod Assyrii horum demum cadente potentia, ad fasti. gium adscenderint. Vnde etiam IusTiNus L. I. pr. fuere pridcm A riorum regibus antiquior rixoris AEgypti rox σει quod tamen de fama recelebritate regum AEgypti tantum capimus. Nam omnimoda antiquitas his prae Assyriis tribui nequit. vid. NASCAMP. p. 11. se I. IV in M. MARs-
a. Hos ratione antiquitatis eum Assyriis antea iunximus. q. Vetustissimum horum imperium Vocat MARSHAM. p. Bo. ct inter res seculi Xu I. post diluvium recenset. Nomen habuerunt a Lydo Nini filio,
quamdiu regnum in familia manserit, non constat, deinde MERMvAn g, usque ad cpoEsvΜ, sub quo CYRri regni finem fecit, regnarunt idp.ses.dia. Nec aliter ΜAs Amp. p. Iaa. De imperii initio non liquet, CROEsus autem anno 348. secundum vasERlvm P. v. vel sqq. A. N. C. secundum PETA- vivΜ p.ro . debellatus est. Historia gentis debetur potissimum Hrgono- To, ut tam ex allegatis auctoribus, quam ex rivbεZO P. T. st. constat, occasionem excidii refert lvsTιNus p. s. edit. Argentor.
Horum imperium post Sardanapalum Imperii Assyriorum regem thro.
. nondiara satis in Chronologia hic Iublata queritur NARS HAM. p. 12S. Nec difficultatem plane tollunt CL. anni usque ad Cyrum, non Persis. sed secundum quosdam Assyriis imputandi Did. MASCAYP. d. I. Nam ne se quidem Medorum initum incideret in Aia. 876. PETAPH. Propius remedium ex HvBERO peti potest, qui aliquos Medorum imperium non mox post Sardanapali excidium, sed demum elaptis CLXll. annis, stibstatu democratico exactis coepisse, velle, commemorat. Sic enim inter MAscAΜp, ct PETAVII calculum, non nisi quinque annorum disserentia intercedit. AsBACES autem non priuau, Mornarcniae Medorum fundator habetur. Interim ne sic quidem ussERi I supputatio cum his convenit. s. Cyrus auspicatus est regnum Persarum Astyage regia sede pulsato. An. Λ. c. N. 339. vid. PETAV1VΜ p. Iosi. c. XI. L. II. Aia Cyrus fuerit rex per.
sarum primus, alia quaestio est vid. MARsHAΜ p εοδ ubi ex 2Eschylo αXenophonte duos alios Cyrum in regno Persarum praedecessisse notat,
licet Medorum regno finis a Cyro sit allatus.
132쪽
nitate. II) quod tamen hi omnes, ut iubere solet notis stinus ille magnatum affectus ambitio , magis in votis habuerint suarum ditionum amplitudinem, quam gentium vicinarum salutem '8. communemque tranquillitatem, aut aequum R et a qui-' o. GDaeeorum res gestae perantiquae sunt, atque ad aetatem Abrahami pertingunt, ut a Seloeno e marmoribus Ari. Ddellianis fellei fidere prope Smyrnam inventis Zc An. 16et 8 in Angliam illatis demonstratum est, α. ex eis repetit ΜA CAΜΡ p. u. Primu regum Phoroneus nominatur, de quo, ut obiter dicam, an coi st Ierit satis III DORO in c. to. de HS in medio relinquendum est. Praecipue Sicyones, Athenienses, Spartani ct Thebani caput extulerunt. Verum vastam illam imperii molem, quam tanquam tertiam Monarchiam vulgo admirantur, Macedo ues recentiori aevo demum sub Alexandri Magni auspiciis congesserunt. Hoc non est, ut e tesimoniis probetur, scriptisque veterum demonstretur, Minus potentes instar clientum sunt, potentes loco patrono. rum . Clientes patronos adire iii bent indigentia, necessitas. timor allorum, Patronos clientes quaerere, vel sponte venientes recipere suadent laudis, honorisque cupiditas, amoi inclarescendi, sibique clientum eo-mitatu re apparatu, cum apud vicinos, tum apud remotiores populos, auctoritatem. atque reverentiam conciliandi. Unde iam tempore Abrahami Rex Elamitarum vid. Genes e. XIV. plures regulos clientelari vel simili nexu, sibi obstrinxerat. Neque vero tantum bona utri USque gratia ita practicatur: sed potentior aliquando partos stras interponit, etiam inter cos, qui nullo pacto ipsi obnoxii lii int, proprio qu. si motu, nee ab aliis rogalus, nec tamen sine causa, sed rationibus segalis arbitrii ita exigentibus, praeeipue aequilibrii aequitas, di illud fervandi necessitas, facile iam ab antiquo cuilibet populo se probavit. Quamvis nec minus validi, nee poteratores, ubique vera ad hune scopum sacientia media
8. Itaque non negamus, quod veterum potentiorum regum gesta magis spectent ad cole questores, quom legales ai bitros. Potuerunt arbitrio legali sequit bilique defungi, sed rarius fecerunt, nec Ditro aliorum res eurarunt, nec periculis obviam iverunt, quam quatenus aliorum bellaec imos mina , suis propriis commodis reguorumque suortim dilatationibus, obstiterunt. Interim antequam ad nimiam reliquisque tantum non omnibus formidandam potentiam assurrexerunt, vero similiter non aperte in alios grassati fiant, sed cum multa cautione sibi triique legalis Praetextu res suas nutantes adhuc di minus validas stabilire, sique &-
133쪽
aequilibrium III quod iidem hi populi partim minus prudenti
mare aggressi sunt. Domitis autem ut de Assyriorum Nino seribit avsTiN. d ι 2 proximis, cum accessione virium f. rtior ad alios transireto proxima quaque victoria instrumentum sequentis esset, totius orientis populos subegit. Vel ut SALLusTivs d l. de Cyro re aliis ait, libidinem dominandi causam belli habere: maximam gloriam in maximo imperio putare.
o d. Λssyrios duobus mediis i hereditaria regum suecessione αὶ militis perpetui instituto. rebus suis consuluisse ex Diodoro affert HusER. p. ω Λddit pu PFENDOR F. p. 1 introd. ad histori tertium, quod dissicillimus paucissimoruin aceessias ad reges, maiestati illorum haud vulgarem conciliasset venerationem. Vnde Arbaces magna ambitione agre, referente lusTIN. d. I. Obtinuit, ut Sardanapatam viderit. Quae tamen inanis cautio, simul reg bus otio torpescendi, ministris re ducibus suum commodum quaerendi. suamque potestatem amplificandi oe- . casionem dedit. Adeo ut deinde regnum mole sua laborans, facile iterum amitteret aequaestus, per fas ct nefas, quondam partos. AEgyptiorum regnum ab Amyriis oppugnatum vid. PETAvIvΜ L. II. e. X. a Naboeliodonosore plane subactium est, ut ex prophetis constat vid. MARs-HAM p. D. Deinde illud Cambyles Occupavit. HvBER. p. m. Babylonios, pater Cambysis, Cyrus debellavit ivsTiN d. l. qui ct Medorum regnum Λstyagi abstulit. Harpagi ope, quem hic filii crudeli occisione nimium offenderat, hane in rem usus, IDEM d. l. Apud Perses teste IusTINO pariter, uti penes Assyrios moris fuit regis personam sub maiestatis speeteoeculere. Prudenter quoque initio regni Cyrus securitati regum prospexit, quod legatis per provincias constitutis, curam militis praesidiarii non relinqueret. sed praesectis sibi addictis committeret. Tandem vero minus recte inter Graeciae civitates custoditum aequilibrium, ct socora negligentia moliminum regum Macedonum . quibus pleraque suae ditionis facientibus non opportune occurrebatur, Persico regno domestiis eis iam quoque dissidiis fatigato, sub Alexandro exitio suerunt. Graeci
quondam in varias civitates scissi, ante magnum Macedonum imperium, magis literarum scientia, legum cultura re fortitudine in sua regione ostensa, quam aeqHaessuum apud exteros Partorum gloria cele-hrantur. Neque aliter fieri potuit. quin tam exiguae singularum rerum. publiearum vires, si in remotis locis V. c. apud Persas, in AEgypto ctc.. vid. vnER p.rio. dominandi cupido subibat, facile reprimerentur. Prae.
Erue cum civitati peregre militem sorte mittenti, plerumque hostis
134쪽
siones suas, bellaque iniusta, odio, sensim alter per ait ram , throno suo excussi, & eminentia sua mulctati fuerint. Ita decernente perque causas secundas agente providentiae di-Vina , cuius regnum solum iustum aeternumque est. g. III. Illud adhuc animadvertimus, quo magi S VeterVm gesta, historiaeque monumenta meditamur. Quod isthoc aevo, ubi vasta iam adducta imperia nondum erant, aequilibrio legatique arbitrio adhuc locus fuerit, quod deinde a magnis principibus plane supprimi coepit. Vt proinde legalis arbitrii
domesticus, vel sua sponte incumberet, vel ab aliis excitaretur, ut fastuosa res magnas gerendi, magnamque civitatem condendi, Consilia. ut plurimum in sumum abirent. De fingulis periodis summae rerum Did. apud MASCAMP. p. U. lay.aos: De gestis ab Hercule nominatim in Graecia, Italia Hispania, DioNYs. Haliaearn. L. I. c. a. Neque huius exinemplum dictis obstat, nec facta ipsius ad legale arbitrium regum, sed ad extraordinaria Heroum facinora pertinent. Macedonum quoque breve summi, maximique imperii gandium fuit, ut satis notum est fi rique solet, in regnis novis tumultuarie & per impetum auctis, magisque victis novis accessionibus, quam rite perdomitis: si regem primum, - rebus nondum ordinatis, non nisi relictis pupillis decedere contingae Ceterum utut Philippum ad arbitros, aliquatenus referre licet, in Alexandri rapacitate nihil deprehendimus. quod ex regulis legalis arbitrii laudari ct aestimari queat. Vtrumque inter se conseri, IusTIN. L. IX. c. I. ita tamen, ut sere nescias, quis peior ex iis habendus. i. Vt proinde tempora Monarchiarum a temporibus legalis arbitrii, certe in illa orbis parte, ubi dominantur, secerni debeant. Imo licet arbitrium aequilibrii, rebus adhuc angustis, a conquestoribus, aliis in speciem ostensum, ipsis ostentatoribus non tantum inclarescendi, sed a res suas augendi materiam subministrasse, dixeris: maius tamen inerementum, potentioribus dominatoribus, arres discordias inter minus potentes semiis nandi, ambitionem illorum inconsultam, nullisque sere viribus nixam. laudatione autocratoriae independentis, excitandi, atque sub auxilii praeis
textu, alterum post alterum subiugandi, attulisse videntur. Vnde illud pristinum: divid. N imperabis. Sane si Monarchae quondam infirmiores ad concordiam, aut pacem cohortabantur, id in speciem saepe tantum fiebat, revera non legalis arbitrii aequum exercitium, sed proprium Iucrum intendebatur, ut mox de Persis demonstrabimus.
135쪽
vero Olim gens de alterius gentis machinationibus, ut hodie ubi in cuiuslibet potentioris aula, numerosa aliorum principum legatorum corona '2. tanquam Communis gentium prae-
1idiarius miles ex cubias agit sollicita erat. Nec quondam genteS, nisi ea, quae iam eminere coeperat, bellique Usu, experientiam, experientia, habitum artis imperandi, atque in alios dominandi, sibi paraverat, ingenium circa prudentiam politicam exercebant, sed per agros vicosque sparsim habitantes, quod ante pedes modo erat ' 3. videbant, quid vero eminus in futurum imminere posset, minime, cogitatione, vel sapienti coniectatione prospicere annitebantur. Nulla hic inter agrestes homines, vel quaesiui alii intentos, iusta 3c exacta connexionis rerum humanarum meditatio, nulla praesentis status, cum eius in futurum consectariis dextre instituta collatio. Ingeniorum, fortunarumque principum discrimem, apud vicinas civitates fere nullum habebatur. Nemo, vel pauci, ad asteS, ad potentiae augmenta, altiora spirantis igneique vigoris principis attendebat, nec vel ipse inita cum aliis prudenti confoederatione, vel per alium animi aeque praecocis & quietis impatientis vicinum principem, opportune & in tempore res novas molienti, negotium facessere, ac in via acquaeHuum remoras obiicere,
debita solertia allaborabat. Hac inertia Asiatici populi AEgyptiis, Assyriis, Babyloniis, aliisque in praedam '4. cesserunt.
a. Quare non sitis commendari potest divinum hoc legatorum institutum, quo modernae civitates, tot in futurum, alias, si citra horninopem lx interventum fuisset, ex improviso metuendis, nociturisque periculis, innoxium remedium quaesiverunt. 3. Neque vero hic obiici potest, veterum Kguptiorum, Babyloniorum. c. ipso sacro Codice celebrata sapientia. Nam hi ipsi fuerunt, qui .aliis minus providia frena luiecerunt, atque in incautos dominatum sibi quaesiverunt. Dicimus : semper eadem luditur fabula, mutaris tantum 'r finis. Ex quo inserendum, quod veteres, non alia ratione sua imperia auxerint. quam qua hodie fieri solet, vicinorum nempe: negligentia. Recte enim VELLEius : nemo facilitu opprimitur, quam qui nilia timer G ini. tium calamitagis purumque fuit securitas.
136쪽
gacis alias ingenii Graeci inpegerunt. Sicuti non tantum fa- . niosa ista per λntalcidem cum Persis 6. inita pace, quae cum insignem ditionum partem per Asiam Graecis avulsit, tum specioso libertatis & autocratoriae de la uvrainite, ut hodiernus Stylus habet) nomine vim, atque robur unionis nationis distraxit, sed quoque illa notabili inadvertentui. qua Philippi '7. Macedonum regis potentiam nimium augescere pasti sunt,
-3. Egregie animadversum est a rvFFEND. d. I. introd. ad hol. Quod Perse, in eo praecipue rebus suis ipsi defuerint, quod Graecarum civitatum studia, non mature contra Λlexandrum excitaverint pecunia, copiisque adiuverint. Ita enim illius expeditionem, vel plane initio suffocari, vel certe in progressu impediri, reprimique potuisse. Consilio autem hoe neglecto, necessario non alium, quam Persarum Imperio tristem, su-nestumque eventum, sequi potuislli. 6. Notabiles sunt huius pacis conditiones, quae prima fronte non exiguam
. antiquissimam ARBITRII LEGALIS speciem, a Periarum ARTAXERXE, Oli in inter positam, continere Videntur, sunt ainem huius tenotis: Rex Artaxerxes aestvvΜ esse censet, urbes, quae in Asia βιηt, ut G ingulas cLAetola ENAs U CYPRvΜ , Di imperii esse: alias vero urbes graecas, tum parvas, tum magnas, liber 1, G SVI IVRis relinqui , praetor Lemnum. I Imbrum s Igrum, quas ut olim, ita nune etiam Athenienses rationeanx. Hanc vero paccm, qui non recipient, eis EGO Cum COETERIs, qui eadem a Ieruntur terra marique navibus ae pecuniis bellum inferam. Verum quid monstri sub hac pace latuerit, iam in ipia thesi
annotavimus conser. XENOPH. DIODOR. SICvL. Sc. unde sua de hac pace
hausit ussERIvsp. qq. Turpem Graecis. Per fis autem amplam ct honorificam pacem hanc vocat Huber. p. 13. d. L Habuit Artaxerxes a cdeinde aliquoties pacis inter Graecos servandae curam, quoties scilicet illorum copiis auxiliatricibus contra alios egeret, ut ex iisdem Auctor.
a. Dicit Justin. L. VIII. pr. Graecia civitates dum imperare Angulae cupiunt imperium omnes perdiderunt: in muruum exitium fine modo ruenteASiquidsm pHILIppvs r x mcedoniae, veluti e Apecula quadam, likerrati omnium insidiatur, dum contentiones civitatum alii, auxilium insisrioribus ferendo, victos pariterque victor effutire regia ervitutem eoe-
gii, di deinde L. IX e. 8 de Philippo addit: quod aeceptis /sibus eam ders consuevissi. Vbi etiam-reliquis huiua regis technis.
137쪽
evidentur probatur. Vt nihil dicam de domestica illorum invidia, mutuoque se lacessentium, & oppugnantium studio, quibus potissimis Graecorum Atheniensium, Lacedaemoniorum di Thebarum populis, de rerum summa infeliciter inter se dimicantibus, totius gentis gloriae, atque libertati, si1 Macedones excipis, tanquam fatali oratione lanebri parentatum est. 8. Atque ex his simul intelligi coniicique potost, quare
hodierno tempore per Europam minimum, non nisi improbabiliter, nova Monarchia, sive tam amfum imperium, quod plures integras nationes comprehendat, a quibusdam regum suorum assentatoribUS praesegiatur. Nam commercia cum literarum, tum alia inter gentes in Europa satis sunt frequentia,
nihil fere grati, aut molusti, laeti, aut luctuosi, uni principi accidit, quod non statim, vel per ipsius principis, vel per
exterorum in aula sua residentium legatorum cursores, undi- quaque penes reliquos publicetur. Vt taceam, quam multi exploratores clanculum a principe quovis sere, apud quemvis sine pomposo illo, in oculoS incurrente, nominis, enaracteris, 1atellitumque apparatu, alantur, qui placatis, Vel muneribus, vel aliis artibus, hominibus, deisque, arcana consilia,
tectasque rerum noVarum machinationes, mature indagant,
venantur, & in apricum producunt. Tela igitur hodie ubique sere praevidentur, ut ab iiS non amplius adeo metuenda sit, prisca nocendi licentia. q. IV. Metu potentiae Macedonum morte Alexandri sublato, Grani quidem cristas crigebant, & bellum, quod iam
vivo Alexandro movebant, summis viribus instruebant. Principes omnium JEtoli atque Athenienses erant, frigidam abunde suffundente famoso illo eloquentiae maFistro Demosth ne, nuper ab exilio in patriam reVocato. Disceptatur aliquandiu cum Macedonibus, Romani a Graecis contra illos ad belli societatem invitantur, veniunt, Macedones vincunt, Philippum regem intra Macedoniae fines se continere, reliqua restituere 8. Hie dies victoriae scit. Philippi inai versae Graeciae ct gloriam domi nati. yetustissimam libertatem suivit I INO L. IX. c. in sin. tesse.
138쪽
'tuere jubent, civitates cetera S liberas, . tam speciose, quam callide declarant, alias pro lubitu dividunt, Ornant, premunt, - donec in provinciam redacta Macedonia, omnem Graeciam suo imperi' aciiiciunt. 'I. Sed antequam ad Romanos accedamus mentionem quoque cursim facere licebit Carthaginis, quae pariter circa gentium arbitrium Olim vires suas periclitata est Potentia eius valide increvit, ut non tantum notabilis Africattractus, sed quoque Sicilia maxima ex parte, Cum variis maris mediterranei insulis imperata facerent, armaque Punica. per Sardiniam, Hispaniamque satis rassata, in sinu ipsius It liae circumserrentur, & sub Hannibale Vrbem ipsem territarent. 'et. Eadem vota Carthaginentium, quae Romanorum. unam gentem scilicet post aliam in potessatem redigendi, ombisque ' 3. tandem imperium obtinendi. Vnde & Carthago passim Romani imperii vitula dicitur, apud bonos auctores. Atque haec ipsa aemulatio, imperiique communiter assectati invidia, sollicitante insimul spe praedae, Romanos ad bella, Carthaginensibus aliquando initio feliciter succedentia. , sed exitii tristia atque senesta '4. incitarunt. Cauta, quae splen- didissimam civitatem, alteramque in orbe Asricano Romam Ierdiderunt, plures reperiuntur. Initio fatendum est, quod uropae miles teste historia sortitudine Africanum regulariter superaverit et) Quod nominatim Romanorum respublica tota militaris esset, adeoque institutis militaribus, disciplina bel-
I. Conser. h. IvsTIM. L. XIII. XXIV. Livivla L. XXXIII. XXXIX.
'. ' a. Iidelia di PLORus, VELLEIus Rc. 3. FLORVs L. il. c. a. Assectabat autem, ut Romanus ita Paenus Siciliam di eodem tempore paribus urerque unis, ac viribus .imperium orbisagicabat.
4 Iterum FLORus d. L R PATER *LVS L r. Eamque urbem Carthaginem magis invidia imperii, quam nluur temporis noxia, invisam Romana nomini Stilia funditus fusulit. Ita suadente severi ingenii homine Ca . . tone Censore ibid. Licet Scipio Nasica servandam maderet Carthaginem, . ne metu ablato aemulae urbis, luxuriari selicitas Romae inciperet. PLOR. II. U. AvGVNIN. L. t. c. s. de C. D.
139쪽
sica ducum virtute pique eXperientia , IpsiIUSque numerori . Eregarii militis audacia, Carthaginem anteiret. 3 Quod 1st hoc aevo Romanorum moreS adhuc graveS, bellicosique ellent, eives autem Carthaginenses, in urbe sua, tanquam in quadam 'voluptatum libidinunique 's.sentina, mollescerent, Vel quae- nui commerciorum inhiantes, Obsordescerent, Ut non e civibus exercitus deligi posset, sed mercenarius miles aliunde conducendus esset. 4) Nec ad navalia praclia Carthaginenses. naves suas apte & concinne adornasse , quibusdam obser
g. V. Omnium gentium imperia & magnitudinem Romam quondam superasse, e fnibus, copiis, opibus, vitiis orIu- tibus ostendere aggressi sunt, viri eruditi. Vastitas 'I. imperii, non demum a Caesarum gubernatione, sed iam a .consularis imperii, aetate, qua Punica & Macedonica bella, tam selici succenu gesta , atque consecta 'a . sunt, repeti debet. Maxima tamen Romae amplitudo, finiumque propagatio, in ea tempora, quae ab Augusto ab Traianum '' effluxerunt, incidit. incrementorum variae erant causiae I) ratio status ipsius rei publicaem&aturientem vitiis libidinum fornicationiamque turpium coenum, quos ex omnium platearum labe collectum, tirbem Cartagitiem. I cives illitis: impuritate certantes, vim languidos, unguentis oblitor, vario luxus genere perditor, vocat. SALviAN. L. VII. ae I D a42. δερ ' 6. Florus L. ib in fin. Romana elas s prompta, levis, expedita et quotam genere castrensis , remis quasi habenis agebiatur. I. Pertinet huc IusTI LlHII liber. quem Antwerpiae Anno MDXCIX. ed, dit sub titulo, Admiranda e de magnitudine Romana. o. Rationes patent e praecedentibus. Non tantum aes inuti post Macedo ' . niam. Carthaginemque debellatam, qui forinsecu8 Romanorum aeqna stibiis obstabant, sublati erant, sed insignis plane plurium regionum accessio, e tam opimis devictorum spoliis, Romanorum impisio sti- peraddebatur. 3: Provocamua hic ad testimonium Lipsit e. III. d. I ubi Romanorum provincias, quas per Europam, A fiam ct Africam possidebant, sigillatim recenset, ut uno quasi obtutu gentis. Potentiam perspicere, atque comprehendere liceat. '. . - . In AB
140쪽
blicae, quod tota militaris esset, ut proinde bellicosae civium mentes, vel sponte inclarescendi & opes augendi studio, bellati acquaestus quaererent, vel e prudenti Senatus consilio, ne domi & in urbe, ipsi magistratui molesti in faetiones coirent, turbas eaecitarent, atque civilia bella pararent, alibi exterorum oppugnatione & invasione, distinendi essent 'Α. Vnde Romanorum exercitus perpetuis conflictibus, obsidionibus proeliisque exercitatus, non poterat non pristinos fines valde pro-
Colchidem, Atanent m. Iberiam sSurialti, Albaniam s. . ' Arabiam. Pontum
Palaestinam, flosphorun riCiliciam, - Cappadociuini, Pamphiliam. Galatiam,
AEgyptums . . ' proprium Curenaic'ra, Numidiam , Marmaricam. Mauritaniam, Gaetuliam, aliasque minore African s. ' aut ignotiores.
Italiam, Hispanias., Gallias, Inalpinos. Rinetiam , Noricam sillyricum
Epirum, Graeciam νThraciam. . . Moesiam, Daciam sPannoniam possidebant.
i Sanguine, moeniorum Romae extructioni litatum est, sanguine rosuso crevit re decrevit. Et quid fere aliud v. c. apud Liviumcto. legitur, quam contium Romanorum bella gerendi studia.