장음표시 사용
561쪽
N1ms, u est propensum se & benevolum
erga Iudam gerebat . R Avi TQUE EUM
DUCERE Ux REM, FHROSQUE PROCREA.
RE, qui tanti parensis virtutem aemularentur. Hoe prae te ferebat Nicanor; sed rei
ea intendebat, his nuptiis. Iucam a hel.
idi studio ablirahere, & vires tam cor Poris, quam animi, rebus uxoriis enervare . Ex his nuptiis ait Gorionides b Iudam filiolum aecepisse . Sed huius nulli, alia
meatio, serian praepropera morte sublatus est, etiam ante parentem , qui proximo anno e vivis excessit. V. G. Charis..s horum duorum principum displicet Alcimo, qui Meanorem Pro. ditionis accusat hoc nomine apud regem.
V. 27. REx NICANORI scribit, non prohari sibi pacta cum Iudaeis conventa , iubetque Iudam Machabaeum Antiochiam vineium ad se mitti .
V. 'O. MACHAB AEus . vIDEM SECUM AusTERI Us AGERE NICANOREM , facile advertit, illius animum alienatum a se , aliquid mali coquere , cum PAUCI 1 SU Ruia sese occultat. V. 3 . Nicanor ut COGNOUIT, SE A Iuda PRAEPENTUM FORTεTER. Graece , generose superatum astutia, seu militari stratagemate, minatur V. 33. Sacerdotibus , se FANUM IsTUDDEi , seu templum , funditus excisurum . ET Lia ERO PATRr , id est Baecho, cons eraturum, NISI IUDAM vlNCTUM sibi trassiderint. Neque hoc contentus, iram quam non poterat in Iudam , effundit vers. 37. in Rcaesam e sEN GRinus, id est e praeel puis senatoribus Ieroselymitanis, uUt PRO pici in commune bonum AFFECTU , PATER IUDAEORUM APPELLABATUR V. 38 HIC perpetuo CONTINENTIAE PRO- sl TUM TENUt T iN IUDA sMo ; id est, in vera Dei religione constanter sese continuit purum integrumque ab omnibus Gentilium impuritatibus. Addit Gorionides c, ex Assidaeorum numero ipsum suisse. V. 6 . Is vero CUM lAM a satellitibus
COMPREHENDERETUR . GLADIO SE PE-
TilT. Sed cum prae festinatione vers. 4ῖ. M sat cis To ae directo icTυ vulnus sibi inflixisset, ex alto muro praecipitat fel N medias TURBA s. Sed ne se quidem exstinctus: nam V. 44. Tarbis LOCUM DANIIa usCAsUI EIus, vENi T, seu decidit in terram, PER MEDIAM CERvICEM Graece, Ub. Sae. Tom. XXII. per meditim ventrem; quasi dicat: Non decidit prono capite in terram, sed in latus
aut in ventrem, mediam cervicem allidea.do terrae. Unde spirans adhuc vers. 43. immo lat adhuc robustus corpore, & ACCEN-sus ANIMO CURSU TURBAM perrumpens,& in PRAERUpTAM PETRAM vers. 6ascendens, INTESTINA IUA UT II UE MANictus e visceribus educta protκις .n medias TuRBAs, Deum IN POCANS UT HAEC qTERUM
sibi reddat in novissimo iudicii die. Quae Nummis invocatio , utpote ex conlianti fide, spe& caritate pro manans, mihi perlaad et uti persuasit & Franci lco Uictoria d & Serario non peccasse hoc in actu Rariam , eis id putatarit S. August. S. Thomas e 8c quidam alii, sed ex peculiari Dei instinctu sibi vim attuli Lse, ut de Samsone dixi, & alibi. S. Augustinus f de virgimbus quibusdam concedit, quatit insectatores fua pudicitia devitarent, in βα-men vel ignem se Proiecerunt. Suadet id pia
sanctaque Raetiae vita, tot virtutibus ornatae suadet pia in hoc facinore intentio , vers. 42. ne subiatus fieret precatoribus, & sorsan vel blanditiis, vel tormentis, vel dolosis strata- gematis aliquid ex ore eius eliceretur, quod vel honori divino, vel populi commodis onficere videretur: notat enim in suo unius ea inpite negotium totius populi versari: suadet etiam, ut dixi, pia admodum iam mori. bundi oratio, 3c spiritus sui in divinas manus commendatio e suadet denique saeri seriptoris , seu Spiritus sancti, eximia laus qua sactum hoe Raetiae prosequitur. Dicit vers. 42. mobiliter, vers. 43. audacter Ac virιliter egi te Quali sane laude numquam prosequitur liber Iudicum Samsonis factum, de quo tamen neismo iam dubitat. Et vero salsum esset, vir titer nobιl terque egisse, nisi Spiritus sancti
instinctu id egisset . eum prorsus abiecti pusillique animi sit ἀυν sana k, ἀντιλαρ ta, id est sui ipsius occisio & earnificina, testibus non solo ipso Augustino& Lactant log alii Lque Christianis, ted 8e Aristotele, Euripide , Uirgilio h Ae aliis Gentilibus a Lipso i Be
562쪽
SEquuntur acta sub Demetrio. Α lci mus
secit, ut miciatur Nicanor armatus in Iudaeos, vers. I. Ec deinceps vers. II. 3cI . Iudaei armantur, veri. II. Nicanor fit mat amicitias, veri. IS & 23. Nuptiae Iudae Ierosolymis, vers. a . A lcimus Regi su- ed um iacit Nicanorem , veri. 26. Litte
ris regis mutatur animus Nicanoris , veri.
28. Iudas id praelen it, 3c recipit te. vers. 3 . Nicanor minatur templo , nisi Iudas tradatur. vers. 33. Hii Oria de RaZia , vers. 37. V. i. tasT IRlENNil IEM piis: Hoc intellige a morte Antiochi Epiphanis, quem dixi obiisse anno r49. ut numerat prior hiaber, aut anno 148. ex varia epocha , u habet Liber hic secundus. R 3. Cr 4. ALCl Mus AUTEM. Hic anno superiore post mortem Menelai, factus lummus sacerdos erat. Quomodo ei go Lib. I. cap. vi I. I. dicitur voluisse fieri summus sacerdos per Demetrium ὶ Cette quia volebat a Demetrio confirmari sibi Pontio ficatum. Hic regi dona offert. Thallos seui amos aureos , & alia , quae suratus puta
V. 6. Quae hic & deinceps dicuntur, de
Assidaris. Alcimo , Nicanore , nuptiis Iudae, & Raria, sunt explicata Lib. I. cap. via. a versu quinto dc deinceps.
ndas suos contra Nicanorem Dei potentiam contemnentem roborat, tum exhretatione 4 tum nocturnae apparitionis mavifestatione de viso Ieremia pro populo Lyrari orante et qui in Deum stem habentes ingentem prosternum exercitum, amputatis capite O manu Nicavoris, quae Ierosol mis in memoriam disina protectionis suspensa sane. lingua eius blasphema avibus particulatim tradita, eoque dis in annuam sollemnitatem instituto. laxior autem , sa) ut eomperit Iudana esse in locis Samariae, cogitavit cum omni impetu die sabbati commitrere bellum. a. Iudaeis vero, qui illum per necessitatem sequebamur , diacentibus: Ne ita ferociter & barbare seceris, sed honorem tria bue diei sanctificationis, & honora eum , qui universa coninspicit: 3. ille in filix interrogavit, si est potens in caelo , qui imperavit agi diem sabbatoruin . . Et respondentibus illis , Est Dominus vivus ipse in caelo potens, qui itissit agi septiumam diem. 1. At ille ait: Et cso potcns sum super terram , qui impero sumi arrima, de neqotia regis impleri. Tamcn non obtinuit ut consilium perficeret. 6. Et Nicanor quidem cum summa superbia erectus, cogitaverat commune trophaeum statuere de Iuda. 7. Machabaeus autem seinper considcbar cum omni spe auxilium sibi a Deo affuturum: 8. & hortabatur suos ne formidarent ad adventum nationum, sed in mente haberent adiutoria sibi facta de caelo, & nunc sycrarent ab. Omnipotantesbi affuturam victoriam. s. Et allocutus cos de lige & pr lictis, admovens etiam certamina quae fccerant prius, promptiores constituit cos: Io. & ita animis eorumercet s, simul ostcnucbat Gentium sallaciam, & iuramentorum praevaricationem. II. Singulos autem illorum armavit, non Uypei & hastae munitionc , sed sermonibus e .ptilius , de exhortationibus, exposito digno fide somnio , pcet quod universos laetim cavit. Ia. Erat aurem huius nodi vitus; Oniain, qui fuerat summus sacerdos, virurum bonum δc benignum, vcrecundum visu: m cstum moribus, & eloquio dcc rum, & qui a pucro in virtutibus cxcrcitatus sit, inanus prorcndcntcm, orare pro cunni populo Iudaeorum: I3. Post hoc apparuisse &-alium virum , aetate de gloria. mir
563쪽
nutabilem, de magni decoris habitudine circa illumr I . Respondentem vero Onuam dixisset Hic eli fratrum amator, & populi Israel: hic est, qui multum orat pro populo, de universa sancta civitate, Ieremias propheta Dei. I . Extendisse autem Ieremiam dextram, de dedisse Iudae gladium aureum, dicentem: 16. Accipe sanctum gladium munus a Deo, in quo deiicies adversarios populi mei Israel. i . Exhortati itaque Iudae sermonibus bonis Valde, de quibus extolli pollet impetus, Ze animi linvenum consortari, statuerunr dimicare & confligere sortiter, ut virtus de negotiis iudicaret; eo quod civitas sancta & te sum periclitarentur. 18. Erat enim pro moetibus, & filiis, itemque pro statribus, de cognatis, minor solicitudo: maximus vero & primus pro sanctitate timor crat templi: I9. sed sc eos qui in civitatae crant, non minima solicitudo habebat pro his qui congressuri erant. ao. Et , cum ivinomnes sperarent iudiciam futurum, hostesque adesscnt, atque exercitus esset ordin, tus, bestiae equitcsque opportuno in loco compositi, a I. considerans Machabaeus assiventum multitudinis, & apparatum varium armorum , dc scrocitarem bestiarum, e rendens manus in cauum, prodigia facientem Dominum invocavit, qui non secundum armorum potentiam, sed prout ipsi placet, dat dignis victoriam. 12. Dixit a rem invocans hoc modo: cb9 Tu Domine, qui misisti angelum tuum sub Ezechia rege Iuda, & intersecisti de castris Sennacherib centum octogintaquinque milliara 3. Ac nunc dominator caesorum mitte angelum tuum bonum ante nos, in timore detremore magnitudinis brachii tui, a . ut mctuant qui cum blasphemia veniunt adve ius sanctum populum tuum. Et hic quidem ita peroravit. 23. Nicanor autem , & qui cum ipso erant, cum tubis de canticis admovebant. 26. Iudas vero, & qui cum eo erant, invocato Deo, per orationes congrcssi sunt: a 7. mana quidem pugnantes, sed Dominum cordibus orantes, prostraverunt non minus trigintaquinque millia, praucntia Dei magnifice delectati. 28. Cumque cessassent, de cum gaudio redirent, cogno verunt Nicanorem ruisse cum armis suis. 29. Facto itaque clamore , de perturbatione excitata, patria voce omnipotentem Dominum henedicebant. 3o. Praecepit autem I das, qui per omnia corpore & animo mori pro civibus paratus erat, caput Nicanoris, de manum cum humero abscissam, Ierosolyniam perserri. 3 i. Quo cum pervenisset, convocatis contribulibus, de sacerdotibus ad altare, accersiit de eos qui in arce erant. 32. Et ostenso capite Nicanoris, & manu nefaria, ' quam extendens contra domum sanctam Omnipotentis Dei, magnifice gloriatus est: 33. Linguam etiam impii Nicanoris praecisam iussit particularim avibus dari: manum autem dementis contra templum suspendi. 3 . Omnes igitur caui benedixerunt Doni num, dicentes : Benedictus qui locum suum incontaminatum servavit. 33. Suspendit autem Nicanoris caput in summa arce, ut evidens esset de manifestum signum auxilii Dei. 36. Itaque omnes communi consilio decreverunt nullo modo dicin istum absque celebritate praeterire: 37. habere
autem celebritatem tertiadecima die mensis Adar, ' quod dicitur voce Syriaca, pridie Mardochaei dici. 38. Igitur his erga Nicanorem gestis, δc ex illis temporibus ab H binis civitate possessa, ego quoque in his faciam finem sermonis. 39. Et si quidem bone, & ut historiae competit, hoc & ipse velim: sin autem minus digne, concede duin est mihi. M. Sicut enim vinum semper bibere , aut semper aquam , conἔris rium cst; alternis autem uti, delectabile: ita legentibus, s semper exactus sit sc
Ino, non erit granu . Hic ergo erit conlannmitas.
564쪽
Vers. 32. Quam extendens contra domum San. ctam. Se rvandum est participium extendaens non substituendum verbum extendero. Vers. 37. Quod dicitur voce Sriaca . Non l. gas fem: ninum qua proneutro, quod , nomenam refertur ad aism, sed ad Adis.
Hrf. a. ER Nuc EssITLTEM,id est coacti. R. 8. I NATioMUM, id est Gentilium. V. Io. FLLLACiAM, id est perfidiam. V. D. MUNIT ONE, scilicet solum.
V. I 2. UERECUNDUM . Graec. verendum.
Visu. id est aspectu seu vultu. PROTENDENTEM, scilicet in caelum. V. II. HABITUDINE . Graec expilentiam .
V. I 6. DEIICIEs ,. scilicet inquit Deus. V. II. Ex HORTATI. Verti potetat eιν solati. UALDE: iungendum eum bonis. DE QUIBUS Ex TOLLI p pro , quibus incitari. UTvIRTUs, &c. quasi di eat, Ut totum negotium decerneretur, non verbis, sed viribus. V. II. PRODIGIA, id est miracula insignia. V. 13. INῆ pro, cum . V. 23. ADMovEBANT scilicet se , seu procedebant. V. 29. PERTURBATIONE, id est tumultu, scilicet laetantium. V. 32. GLORIAT Us EsT;pro,gloriatus, sci licet Nicanor; quasi dicat, Superbe locutus. V. 33. CONTRA, id est a regione. V 37. MANsis. Graec. duodec/mi mensis,
scilicet Februarii. ΑDAR QUOD, pro, qui Adar. Di Er , se ilicet festi : de quo vide
Esther I x. V. ' 39. MINUs DIGNE , scilicet quantum ad elocutionem . Sic & Paulus se sermone imperitum. CONCEDEMDUM p id est condo. nandum, seu ignoscendum. V. U. CONTRA at UM , id est non sieiucundum . ALTERNis . Graec. aqua Usum.
Not. quod Graeca hunc senium faciunt: Ut vinum per se hibere ,& rursum aquam .ini. micum est, seu odiosum , delectat vero si utrumque misceas; se praeparatus , id est temperatus , seu concinnus sermo Lectorem delectat. GRATus, id est perinde suavis. NsUMMAT us, id est finitus, scilicet sermo, seu liber; quasi dicat, Hie finis ello. Vers. I T T in xsT FRATRUM AMATOR, L 1 ET putii ISRAEL: HIC EsτQUt MULTUM ORAT PRO POPULO , ET UNIUERLA Sκ-T vi TATE , IEREM lasPROPHETA DE i. Hic locus manifxii illime, ali ruit Sanctorum uita desunctorum 1 mercellionem pro lalute vivorum, et Iam tempore veteris testam emi; quando tamen defunctorum animae ,. quantalibet lanctitate
praediti fuissent , nondum ad Dei cimi pictum. dc gloriam regni caelestas admittebantur . led erant tantum in sinu Abrahae, ubi tamen consolabamur, ut Scriptura de' Laetam loquit ut Lucae xv I. Quanto igitur magis. tempore novi testamenti credendum eli dian-ctox iam eum Christo regnantes , & per se et a Dei visione beatos pro salute fidelis p puli adhue militan is apud Deum interpellare Et huius doctrinae rationem & fundamentum etiam ipsa Scriptura non tacet
me es, inquit, fratrum amator , σ populi Ihrari . scilicet, quiae Sancti hac mortali,
vita defuncti amant adhuc viventes , eum quibus permanent eiusdem eorporis, id est ecclesiae membra: fieri non poteii , qui in illum amorem etiam opere declarent, Orando Deum pro viventibus , aliaque smilia beneficia iis praestando . Id enim requirideorum amor, qui hic memoratur; tum e tiam Sanctorum communio, quam in tym bolo nos credere profitemur. V. 39 ET sl QUl, a BENE , ET UT
haeretici ad instangendam auctoritatem h rum librorum. En , inquiunt, auctor dubitat de veritate suae historiae. Sed responis
deo auctorem excusare, ac petere veniam Mnon de salsitate, quam metuat scriptis suis. subesse; sed de sermone ac liylo , et aequia
565쪽
ruditate, seu inelegantia. Quod ex verbis sequentibus mani lastum est : addit enim
vers. M. ITA LEGENT BUS , SI SEMPER Ex ACTus sIT SERMO , NON ERIT GATus ,
quasi dicat: Stylus nimium exactus , nimiumque assee atus non solet semper elle gratus legentibus . Atqui Spiritus sanctusmon uno aliquo stilo utitur, sed alio atque alio, pro diversitate scribentium , ut ex variis. Scripturae partibus, &. libris est mani- selium . Adde, quod pro eo quod nos habemus; D autem minus digne, coueedendum es mihi, Graece eii: Si utilem exιιιιer , smedio modo, hoc attingιbile m L fuit. I taque illud, mucedeuuum, non significat veniam dandam, sed mensuram , ad quam quis attingere poteli admittendam . Simili, locus eil l I. Cor. xi. ubi Paulus dicit de se : etsi imperitus fermone , sed non meotia, & dice te potu ill et ἰ concedendum mihi quod imperitus sum sermone.
Vers. r. AT ICANOR AUTEM . Quae hie
L reseruntur de morte Nicanoris, habes in Lib I. cap. vl . a veri u 39.& deinceps. Iudas loci os excitat verbis,
V. 9. AD MOMENf ETIAM CERTAMINA . Graeca constructio. Gotth. certaminum V. II. DIGNO FIDE soMNI milites Iudas laetifica. it. PER QUOD . Gra c. ἐπ-m.
Si e legit noster, & se est in Regiis. At
in Rom. οπαρτι. Quod somnium seu visis uere omnes laetifici vit. Etenim .' αμ quodcumque fomnium significat , οῦπαρ visionem veram seu somnium inrtim e sic Homerus Iliad. ρ υκαναρ αλλ' υ παρ dixit , huc respiciens. Si hoc sequimur , sic locum verte
Expinio fri digno somnio, qua υdio vera omnes lati alii
V. I a. ORARE PRO OMNI POPULO vidit Iudas onia me nempe mortui pro vivis orant. Possumus ergo illos invocare & eolere. V. I 4. REsPONDENTEM v ERO ONIAM :eui relpondet λ nemo interrogat. Respondere pro loqui saepe sumitur in Sacris. V. II. DEDIsSE IUDAE GLADIUM .
V. 27. NON MINUI Taior NTA QUINQUE MILLIA . Gotth. triginta millia. GOrion etiam Lib. III. cap. xxit . ubi de hac pugna agit , triginta millia oecisa ait. R 33. MANUM AUTEM DEMENTIS I quam stilicet extenderat contra templum, suspendit. Graece, να δ' ἐπι iam νῆς ἀνο ς ν prora autem dementia eontra templum fu-Deud re iussit. Suspicor legendum νἘχῶνα γῆς ἀνotae, ut cum nolita ed Hione Gia ca
Constructio inversa; se ordina : Tertiade. cima minis , quι voce Sriaca dicitur Adar. Nomina mensium quibus Hebraei utuntur, Syriaca omnia sunt, & post captivitatem Babylonicam invec a alia erant antiqua. Adur ultimus Hebraici anni men sis , nullio Februario respondet. Quod ad ditur, pRi DIE MARDOCHAEt Di Er . Diei 3. Adar, in Kalendatio Hebraico ponitur ieiunium Esther . Hoc novum Festum , quod illa die tu hetur celebrari, tempore antiquatum est . Die proximo Adar I 4. Sortium sellum ponitur. Is hic vocatur Maris iochaei dies. & ut pridie eius diei haec victoria celebretur.
V. 9. ΕΥ st QUIDEM BENE. Petit Auctor Lihri veniam, si quid minus apte diis elum est; tum cap. tr. huius Libri vers. 27. Operis dissicultatem proponit . Sectarii
neutrum sacro Scriptori convenire contendunt, eoque hos Libros tale Canonicos negant, neque divinitus dictatos a unt. Nos contra. hos Libros Canonicos esse cum Ecclesia Catholica asserimus. In Divinis libris pleraque ab Sp ritu sancto dictata. In illis nihil Setiptori dissicile, quae dicit proin nuntianti quasi lecta in libro, ut de Ieremia Barucri ait cap. xxxvr. r8. Nihil humile aut domestieum, omnia dictantis maiestati coner . Quaedam ex humano ingenio ponuntur. sed eum assistemial Spiritus sancti, ne contingat lapitis. In his eoiligendis & disponendis laborat Scriptor ἔdissicultatem experitur , quippe suis viri Rhomphaam Graece . Quomodo rhomphea, i bus operans. In illisque quaedam humilia& machaνa differant , dictum est Zachar. l sunt, & ex usu familiari. Quid enim fuit χlIl. 7. rbomphaea hastile habet , ala Malopus ut Paulo Spiritus dictaret ea verba II.
aut geladanna, aut parιefana . Iuclas alte ad Timoth. rv. vers. I I. Penulam U. 23. IN Ti MORE ET TREMORE : seu in timoσem oe tremorem mille Angelum . Sic Graeces 3. Venulam reliquo
Troade Quid illud, Lucas es mecum s lur Trophimam reliqui infirmum Haec ex familiari usu scripsit sibi nota: neque op suit
566쪽
uit ut ea Spiritus sanctus dictaret. Sic noster & difficultatem initio proposuit, & in
sine veniam praeeatur, siquid minus eoi true dixisset. Nihil hoe cum Ano maris , qui Sacris libris affingebant mendacia. Nos id penitus repudiamus, atque dicimus, Α-postolos & aliox Scriρtoreς sacros locuto ut homines aliquando, sed semper eis alfillei te spiritu sancto, mentis & calami rectore ἰeorum quae scriptere nihil reiici polle, ut
illi heretiei somniabant , teste Epiphanio
V. q. SL MI POTENS IN CAELO , &c. insgnis hominis superbia se Deo exaequan-tri, eique imperium in homines erip:entis. V. I. ΝsILIUM PERFιCERET: eversonis Iu deorum. V. 6.lCOMMONE TROPHAEUM sTATUERE .' In codice Vaticano additur ,. ρο iis qui cum istis erant. V. 8. NATIONUM; stilicet, Gentilium. V. 9. ALLOCUTUS EsT Eos DE LEGE :promissiones memorans , quae in lege continentur, iis Dictae, qui eam servant ,&propugnant. ADMONENs r in memoriam re
V. IO. FALLACIA MI perfidiam .. V. II. NON CLYPEl , &c. non tantum clypeis, aut hastis- DiGuo F DE SOMNIO: a Deo immisso V. II. ΟΜIAM e qui Menelai artibus fuerat interfectus, supra. cap. IV. Iq. VERECUNDUM: αι. μ- , pudentem, nam acti. sam habet significationem. V. a 3. 'MAGNt DECORIs HABITUDINE .
Legi etiam potest , habitiadinem , quia in
Graeco est μιγαλοπρεπες ἀνάξω ὐπερομυ , excellenti magnificentia undique ornatum , quae
gloria index erat meritorum sanctissimi prophetae, & gloriae, quae illi in caelo debebatur.
vertere possis, Consolati. DE QUIBUS ET TOLLI PossET IMPETU si quibus animi vigor, & impetus excitari posset. UT vlRTUS, &c. id est, ut totum negotium deterneretur non verbis, sed virtute .. Sc vi ribus . V 2o. CUM OMNES IPERARENT IUDI-CiUM FuTURUM ; id est, cum iam praelium' immineret, quo Dei iudieium de eausa uis
triusque ducis patefieret. BEsTIAE : elephantiis V. 23. IN TIMORE ET TREMORE, id est timorem, Ze tremorem hostibus afferentem . V. 23. CANTICIs : πα, militaribus. voci serationibus. ADMOVEBANT; procedebant, accedebant. V. MI. PR LEAENTl A DEI : νὼ busi ιαεγαλώς ευφρα)θωος ἰ πιφπιεζα: ad uerbum, Dei miri e utati apraritione. Apparuit enim Deum. illis adeste, cum tam inlignem victoriam
reportaverint. g. 29. PERTURBATIONE Ex CITATA Pstrepitu , tumultu , confuso omnium clam re cum laetitia ia, V. 32. MAON ipsc Ε, ii est superbe . . V. 34. CAELI BENEDix ERUNT D MD-NUM: nimirum Dominum caeli. In Graeco est; εις ν'-, in eatum, id est eaelum versus vocem extulerunt grati animi indicem a V. 37. MENfis ADAR. Februarii. QUODi DICITUR voCE SYRr c A, &e Est iraiectio voeabulorum; Graeca enim habent Te ita Gram a die mensis duodeeim Adar dicitur Mae Brisoa m Le Mardochaica diei . . Q 39. HOC ET ipsa vELiM quasi di dat, Gaudeo. StM AUTEM MINUS DIGNE Vide dicta supra tet. 28. & 29. Non petit autem veniam erratorum , quoad historiae veritatem, sed orationis minus politae, que madmodum etiam D. Paulut se imperitum: lermone confiteturr II. ad Corinth. xl. V. M. CONTRARIUM EsT. id est dam- .nosum, & minus iucundum . Ex ACTUS SER Mor nimis elaboratus, & cultus p satigat. enim lectorem . Graeca hune sensum faciunt: in vinum per se bibere Uum aquam inimisiam es, ρut odiosum , delectat autem s atrumque miscea , site praeparatur Mid es temperatus, feti continutis sermo is
florem delectat. Hic ERGO ERIT CONSUMMAT in . In Graeco est, ισαῖθα Πεται. πυ-
rares, id est his erit Inu.: hie est finis
lium, quod speraret Iudaeos propter festi sanctitatem- non repugnaturos Sed iussa eius declinare conantur qui in eastris eius aderanti Σ, Itidat, PER NECEMITATEM , seu vim, coacti rLLuM sequi. NE obsecrλ.
567쪽
st, aiunt, ITA FEROCITER ET RARBARE cogas nos die sancto arma sumere: me etiam ignobiliter & tyrannice obruas fratres nostros Ibιsaeos eo tempMe quo ipsi per leges suas putant sibi non licere vim vi repellere. Sed persistit tyrannus in lententia.
V. s. NEC TAMEN OBTINUIT UT CON-1 Llu M PERFlCERET, Iudaeis sortiter recusantibus se die stilo contra fratres suos arma sumpturos
nobia in eoeari Sc honorari . Neque potest
Calvinus, aut alii Sanctorum hostes telum hoc declinare, nisi libros hos reiiciendo quos tamen constat, ab universa Dei Ecclesia iam indo ab illius exordio pro Ca nonicis Scripturia ulurpatos fuisse ut fusius docet Bellar minus, et Ualentia & alii D
Allegorice, Rabanus petr Ieremiam Chri .stum Dominum, per Mu eum gladiam dia V. 9. Iudas Machabaeus, ut fortem dece .ivmam Scripturam intelligit . Forto itidem bat ducem, tuos hortatur ad fortiter agen i verbis quibus hic Ieremias gladium liuiae dum, alloquiturque DE LEGE ET PROPHE-l tradit, tradunt hodie quoqua primates Ee-πIs : nempe depromptis inde egregiis prae-l cletiastici recens inaugurato regis Romauo
liorum de victoriarum exemplis , simulque promissionabas divinis de certo auxilio su mittendo. V. ti. ExposITo etiam ipsis DIGNO FIDE so MN , ἰπερ , id est , PER QUOD omnes exhilaratist de animos addidit : itarum, Polonorum ., & aliarum nationum quo illos ad militiae religioniique defensi
neci excitent, inquit lauagumus. V. 28. COGNOUERUMT Ni CANOREM RUIs-ςE . Gotionides d dicit , ludam , cognita morte Raetia , succensum furore, prOT .i se legunt Biblia Regiae sed Romana habent se Nicanorem in apertum campum. ibique ζαργι , id est quod virum fommum , se ut post infelicem pugnam, cum fugam para- quae vero visio omnes recreavi t. Hic Ho- iret Nicanor, ab ipsemet Iuda Maeliaba smerus a , οῦκ οναρ .αλλ' υπαρ , id est non in duas illum partes dissectum suisse , ut qualecumque somnium , sed verum sommum. Et ita eamdem voculam usurpant
Plato, Plutarchus B, Ammonius & Budatus. Vidit ergo clara & certa visione g. 2 ON AM sUMMUM pontificem, nuper proditorie e vivis lublatum c , lame limbo rari EvDENTEM MANUS ad Deum , o antemqtie pRo o M vi popuLo Iudixi Lib. I. eap. vl I. 46. quis cap. et tam reliqua huius Nicanoris explicantur . Iusto
vero Dei iudicio V. 3 o. '3. & 33. in caput, linguam &manum hi alphemi Nicanoris saevitur, pene eodem modo quo postea in Ciceronis ca-lput, linguam & manum saeviit Antonius de Fuluia . Porro in perpetuam tantae victo DA EORUM. Et hunc quidem, ob recentem riae memoriam viri memoriam . facile agnovit Iudas e sed V. 37. placuit diem festum indici τε
socium eiu et vers. 13. qui longe splendidio- TIA DE MA DlE ME sis , qui voca bv-re sorma simul apparebat. non potuit a. ni ACA DICITUR ADAR e , & respondet gnoscere . Sed detexit eum Onias vers. i . sere nostro Februario. Haec vero r3. dies HIC ELT, inquiens, FRATRUM noilrorum Adcl erat PRi DIE MAR nocu AEt DIE i. id Iudaeorum AMATOR , ET tot us poPULl est praecedebat immediate s stivitatem for ISRAEL: Hic EsT UI MULTUM ORAT tium Mardochaei, quae consequentibus dua-PRo popuL , IEREMi As PRO pHETA DE . laus diebus, 24. 9 23. Adar celebratur, ut V is. i 6. Tum Ieremias protere 'patet Esther lx. 27. 3e 3 t. Ieiunium Est- versus I id. m dextera, dedit ei in manus GL AD UM AUREUM seu deauratum , haeacidua monitione. At ClpE s AN TUM , id est henedictum , GLAni UM , missum tibi ex lingulari affectu MUNUs A DEO : o gladio DEiicius Si profligabis ADUERSARlOs POPVLl MEt ISRAEL . Ex qua visione tam Clara . tam certa certissime colligitur, San-ctns tam vita stinctos nosse quae geruntur in terris, nostri quoque curam gerere , promo bis orare , & cum visum Deo fuerit, e-her, quod hodie Iudaei in s o Calendario habent illa i pia i 3. die Adar, volsimilius
tunc a Synagoga vel antiquatum fuit . vel in praecedentem ra, diem, aut certe in aliud tempus translatum ' nam triumphali eiusmodi sesto ieiunium non congruebat.
V. 39. Auctor libri huius lacundi petit si hi ignosci, non ut UUitakerus aliique
haeretici fingunt errata . quae probe scie-hat nulla operi suo inelle , seu rem spectes, seu rei circumstantias, sed stylum mi ist am nobis opitulari ac proindo merito a nus sorte politum, minus tersum , minus splen
568쪽
splendidum, & ut auctor ipse ait, MiNos dignum, quam vel historiae gravitas, . vel divini verbi maiestas, uel deliea in legentium aures & palata deposcere videantur. In stylo enim, modoque laudendi, ut plurimum scriptores saetos uesinquit sibi suaeue naturali scientiae Spiritus lanctus. Une fit quod alius ψῆ eloquentior subinde& prandiloque amor sit, numquam tamen veriloquentior. Sic ergo auctor noster , etssatis di semis ac facundus, ex modettia tamen tonat sibi ignosci, si quid sorte hae
ex parte vota vel iudicia legentium requi--rit. Simili modo S. Paulus II. Cor. xiI. vocat se imperitum sermone, non quod talis esset, sed quod opinione & sensu quorumdam talis haberetur. Causa vero , cur auctor noller putarit licere sibi, immo expedite lectori, si sermonem, seu stylum minus subinde exactum. minusque gravem suae seriptioni adhibeat , ab ipsemet profertur vers. go. & ult. totius libri : nempe , quod gratius accidere soleat LEGEMTisus, si stylum suhinde reperiant exiliorem , neque semper gravi & ampla illa atque exactiore orationis constructione detineantur e scut, inquit, gratius convivis accidit, si vim, aqua ALTERNIs, vel certe vino aqua diluto detur uti, quam s vinum semper purum , seu meracum haurire cogantur . Omnium enim quantumcumque excellentium
rerum satietas est, inquit Isocrates ti Aristophanes f, adeoque etiam ipsi uis et gauit, ut Moschus g probat. Nec quidquam suavius aut gratius mortalibus quam quod
apta varietate & concinna vicissitudine eo
ce . eonsummatio, id est finis huius libri. Sie L Leo h exercisum instructam dicit . pro instructione: & vulgo russum pro tu iatione usurpamus. Exu & hte , sed post rein
liqua libri primi, confiammatus, leu consum.
matio de finis antiqui foederis & testamenti , terminante ibi historia prisci temporis,& suecedente Chtilla Iesu , scopo , fine,
complemento legis, Prophetarum , lociusque veteris test amenti.
Homer. Iliad. o. item Odyssea v. di v. & iis
ce I Chronici a v. Iiberates ad Demonicum. Aristoph. In Pluto. ca I Μolchus in idylito xv. sh a Leo serm. de passione Domini.
Nicanor insequens Iudam blasphemat,
vers. 3. 4. Iudas Deo nitens, suos hortatur ad victoriam, vers. 8. & 9 Som. nium refert de Onia, Ieremia, & gladio, vers. Ia. De congressu cum hoste , vers. 2I. orat Iudas, vers. aa. Iudas prosternit trigintaquinque millia, vers. 27. Caput Nicanoris abscissum Iesertur in Ierusalem , vers. 3o. Dies solemnis indicitur, vers. ὀλExculatio auctoris, vers. 39.