장음표시 사용
571쪽
IN in morbos capitis, & nervos generis, etiam Vectis Alathriti, ω
quosdam pedes, & ventrem potissimum infestare solitos, Osica ectionempe Arthriti de colicam huc jure referimus. Nam utri- in partibis nerneis esse, a symptomate primario, st. concludere licebit. Porro hujm casiam carolus Piso, & illiis Fernelius intra caput eXistere, probabiliter statuerunt. csapropter ambarum pathologias, una cum appositis medendi rationibus modo tradere nitemur, ac in praesenti de priora dicemus. Arthritidis nomen subjectum ejus plane denotat 3 quod ,θιό itidi, nempe fere tantum est articulus, sive spatium, ubi duorum, aut plurium ossium capita conveniunt. Morbus iste frequentius circa internodia ossium pedis excitari solet , quoniam haec pars maxime declivis , & a praecordiis, sive caloris fonte remota, materiam morbificam promptius suscipit, eamque haud facile subigit, aut celeriter remandat. Non raro tamen Arthritis in coxendicis, genu, cubiti ' humeri, campi, muleoli, aliarumque partium articulis contingit. Gfectus hujus utpote qui sere semper intermittens est)parax fmi, aut vage, aut periodice invadunt ue quibus modo citius, modo tardius finitis, intervalla satis lucida eveniunt ε, 1 primo statim insultu dolores plerumque sine ullo tumore oriuntur , tametsi postea circa morbi statum, pars affecta non raro intumescat, dolores circa initia vix ullis remediis cedunt, quina plurimum exacerbari , & a rapiori haud statim abigi, aut compesti so- Ilant. Retro eν miis saepenumero derepente, & sine affectu praevio
572쪽
praevio Ingruit, Pand0ρος x mea effervescentiam ire sanguine, silvis labriculam praecedaneam habet. Di uis
ad hunc morbum, modo Vst hinditoria, modo propter malam victus rationem acqVisita. 0ccasiones sive ea aquae, Diathesin actuare solitae, dolores arthriticos cient' sunt alterationes quaevis violentae, aut passiones bives stiritibus inflictae. Hinc crapula, potus immodicus, praecipue vinorum acid0rum, & tenuium, transpuratio impedita, indignati0 , venus immodica, tristitia, nec non aeris, & anni ποπή, & mutationes magnae morbi hujus parouisos passim inducunt. Huic obnoxii etiam Nephrinde , sive renum caloulo , quandoque affici periclitantur ι & e contra. Quinimo Arthritis ingravescens, ubique circa socos suos, nempe in articulis calculosam materiam congerit, itidemque Mis toplaceas exci
Partes afectae, quarum fibris vellicatis dolores accientur, ut plurimum sunt perista, seu membranae os mcapita investientes, nec non tendines, & sorsan ligamenta ibidem consita. Quandoquidem vero Ar in iis partibus omnino a flutione dependet, atque haec am quadam corporibus istis impacta vestincumbeηte procedit; inquirendum erit primo , cujusmodi ista materici morbi ca sit; Secundo undenam illuc deseratur; diritu unitatem in iis solvendo, paroxysmos arthriticos ita
periodicos inducat. . . . cQuoad materiem morbificam videtur imprimis nec ἔμφα , neque succus ne vens per se esse , nec etiam uni cus aut simplex humor ab eorum alterutro deposito Sanguinem ab hoc censu merito eximimus, quia dolor iisti corpora ut plurimum exanguia,eaque fere tantum, in
festat. Nam lices in vicinia , propter impeditum sanguimicursum, tumor cum pilo si interdum eveniat 3 iste non morbo , sed θmploma est , atquς
573쪽
plerumque supervenit. Porro tumores podagrici raro, aut nunquam fugpurant'; quod certe indicio est, eos nequaquam a squine, ob plenitudinem propriam aut serosam, extravasato, sed in circuitu , ob rtium nervosarum. l corrugationes, impedito procedere. Porro fuco π nerve' - utcunque acris , aut , videlicet pungitivus, vel vellicans supponitur dolores Arthriticos per se non excitare constat , quia tunc Affectus, aeque in aliis quibusque partium nervosarum ductibus, ac in ossium inter-l nodiis dolores accerseret. t Propter eandem rationem improbabile est, humorem. crisi his ariatat materiem quamvis singularem, excrementitiam, aut fu i quise
res Arthriticos inferre. Quippe si talis solummodo eorum susus. nervos deferretur, non primum in pede, aut artisum extremis, Verum in toto itinere nervosum genus irritando, γήρια. - seriatim & tractu continuo excitaret. Quod si juxta Holleri Sennerti, aliorumque recentiorum sententias statuatur, impuritates quasdam , a sanguine effervescente deciduas , dc ab articulis susceptas, insultus podagrici
causam materialem esse; tunc sequeretur, omnes qui Amthritidis affectibus sunt maxime obnoxii,etiam insanguinis effervefeentitis febriles maxime proclives esse, atque esservescentiam febrilem morbi istius quemque insultum praecedere, quorum neutrum esse verum observatio communis testatur. Nam Arthritici, quasi cum privilegis c nempe ob salinas humorum dystrasias diathesi febrili immunes habentur. Porro infulim Artiritici absque sanguinis turgescentia immani , aut ebullitione saepissime improviso exoriuntur, & statim ab initio atroces sunt , quod etiam arguit materiam morbiscam haud sensim in parte assecta, velut in deponi, & dein plenitudine suadesores excitare. Ita namque si haberet, morbi initia, titycrementa semper gradatim is , di longiora, didu-
574쪽
rabilia magis essent, neque affectus uti crebro ataleii
statim vehemens , subinde sedem suam mutaret ataue brevi in uno loco evanescens mox emergeret in ali6. 'si is,=bi hujus . Cum itaque hMmstr qdispi m 1 Ἀμυ qualiscunnu, rei sipponitur effe) pro insultis Arthritici apparatu fatis escax videtur; statuamus sportet, in morbi hu-esseri et t. Usfoco fide minera sive unica, sive multiplex fuerit )fise eos plures fermentati s , & non facile miscibiles coire . dein ex eorum & effervescemia fibrarum nerveatum
nri mussi de dolorificas exoriri.
vi ipiritus . Olim de Arthritide vaga, Scorbstica, & Rleumati mo, a , .n d rentes, non 0bscure innuimus, quo causa esset etiam ditari hujus Arthritidis de qua nunc agitur videlicet, siquidem experimento satis vulgari constat, sues in flatu diversimodo positos, alios nempe s sive alchalizatos aliosque μο- rem adeptos, sive acetosos invicem commissos, admodum ebullire, & effervescere, eorum humiditate in coagu- luna album, & duriusculum facescente, prout instantia notissima, quando mitribu oleo affunditur, manifesto liquet,quid ni pariter simile quidquam iaparsi semis Arthriticis fieri putemus nempe a liquorum, qui sunt Gersae indolis salinae, pugna ,& mutuo c0ndicta fibras nerveas acriter pungi, & irritari, & demum a VPriis utriusque succi coagulationibus materiam tephacem calculosum in locis affectis interdum congeri. Misterie, mi Ut genuinam Arthritidis materiem apte designaremui, iri lica partim huc referri oportuit, quae alibi de partium solidarm VI 2 si cista nobis dicta sunt. Enimvero in munus istud, mi . tum sanguinem tum liquorem neroeum tributa sua coa serre ostendimus , nempe cum succus nutrilius esWH Uper arterias ad Qmnes totius corporis partes desert ribuorem alterum a cerebro per nervos eorumque appς'
dice dispositum, priorem istum actuare, & velut spiri
575쪽
l C, p. XIV. De arthritide. fri
in partis alendae poros & meatus sacilius insinuetur, eiusque substantiae assimjletur. Quae super his olim fuse disseruimus, non opus erit hic repetere 3 quod spectati ad rem praesentem, advertimus humorem nutritium a san-l huine distributum , e spiritu pauxilio , terra , &l sis'hure copiosis, atque lis aliquatenus volatilisatin
dico constare 3 porso dum materies nutritia
squidem particulae ejus cuique parti alendae proportionari , & juxta ipsam manete debet , idcirco dum spiritu e
e rebro, , sulphureae carni, payenchremutis, &pinguedini destinantur , maxime salinas & fixiores, circa ibividia deponi, ijsque dein, liquore nerveo foecundani re, assimilari oportet. Quod si propter sanguinis d crasiam vitiosam, parti- virag ema chlas supra modum fatini & fixas in articulis deponi contigerit, iisque ob incongruitatem, haud statim assimi Arthritieum
lari, brevi in aggeriem MVemineram quandam mors camaccrescent. Attamen non propterea paroomtas Arthri-mo ἡ θυuiritiem , sed membri affecti gravitas solum & languor exci- quatenui sub' tari solent, quae saepenumero abstinentia aut exercitio aut pharmacia tolluntur , particulis extraneis discussis, vel in sanguinem resorptis. Sm vero liquoris nervet , a volatilitate in fluorem ὀ sigrare acetositatem degeneris, particulae, fluxionibus subinde exortis, uberi nimis copia in articulos descendunt, quatenus ibidem illae coem minera salina, silve UxiDiali prius aggessa effervescunt, ciebunt. Itaque materies salina , sive tartarea, a fong ine Ar ii se se tertino circa ossium intercapedines deposita, morbi hujus minium jur quassi semen DemiAinum est 1 quod tamen, uberi licet .copia aggestum, per se infacundum prorsus quasi ovum subvenianeum ex Istit , dQnec liquor neret em turgescenS recrementa acetosa a se decidua in prioris secum dimittit, quae Alura masiuΓ-
semen masculinum mox prolificum reddunt. Sss Nam
576쪽
Nam in quantum binae particulae, quae diversi statu,& originis sunt, occurrunt, & mutuo congrediuntur membranarum ac tendinum fibras vellicant, adeoque patrox mum Arthriticum cient, cujus sedatio a particula rum utriusque generis strium mutua subactione, & difflatione , omnino dependet. ιhritidis . His de Arthritiis ratione formali, &- inm is, 'atutis, ad causas ejus procatarcticas adhuc clarius explicandas procedamus: Has autem dicimus esse materiam salinam E sanguine in articulis depositam, atque recrementa acetosa e liquore nenoeo turgesteute in euadem focum demissa.
r. -- Primo itaque mineram ejusmodi circa sum
internodia dep intercapedines deponi, plane arguitur a subito ac improvise morbi insultu, ejusque solatione dissicilia quippe materies haud simul ac semel tam uberi copia in locum
affectum influeret, ut paroxysmum ita gravem ac diu'iurnum excitare possit , praeterea siquidem dolores intra assuetum usque focum repetunt, videtur eorum faetatis ab ovo alicubi praedisposito certissime pendere. Quod autem materies ista non sit mere excrementiria, sed ciηutritii versus salem fixum degeneris portio, partibu ibidem Ofleis destinata, conjicere licebit, quoniam ha mor mere excrementitius loco affecto molestiana conqxiduam & tumorem interret; insuper hoc plane coa Vincitur, ab Ariseisidis curatione per torturam , aut omputationem adhibita : Quippe Autores fide digni mscriptis referunt, membro, cui aegritudo insidere flatebat,gmputato , aut gravitet vulnerato, morbum sine recidi'Vδ cessasse, pariter quidem ae Odonta iis gravissima ῖς diuturna, avulso dente affecto, saepissime cur tor .
. iste mox ad aliud membrum, postquam privi
577쪽
amputaretur, assuens, mineram morbificam ibi novam excitaret ue hoc autem in artisum quibusdam assuetis solummodo contingit, quatenus pars haec, vel illa debilior facta, portiones quasque faeculentiores facilius in se admittit, easque neque assimilans, nec amandans, in mineram morbificam accrescere sinit. Porro in eandem partem , propter debilitatem ejus , etiam humoris nervet recrementa acetosa promptius decumbunt. Caeterum ad morbi hujus procaturxis uel nam in articulis jaciendam , haud tantum membri assecti Mἱlitas , Ad proe rQxi sed ipngh Potius, ac prius fanguinis Φώcrassa confert. Utriusque rationes, & fiendi modos paululum expen-- Η μη
I. Et primo sanguinis culpa est, quod elementares vibin- ejus particulae , & praesertim fulina in statu idoneo non fuerint. Illae nimirum intra massam sanguineam mediae inter Mitatem & inlatilitatem constitutionis esse V , .s d debent , fixae dicuntur quamdiu sulphuri ac terrae combinatae, ijs pertinaciter adhaerent 3 prout obser vare est in urinὰ recenti, ac cruda e qua per destillationem nec sa- Iem neque spiritum facile prolicies : Atqui particulae n. in dis 'fusalinae volatilisantur , quando sulphure terra relictis, spirit sis adhaereat, cumque ipsis, avolant 3 uti cernitur in stiritu istina post longam digestionem destillato. Dein medio inter has constitutio est, quando particula salinae a particuliis sulphureis & terrestribus laxantur adeo , &dissbciantur , ut data occasione a spirituom facile apprehendi, ac una ascendere possint , sicuti habet in urinὰ per digestionem putrefacta , a qua levissimo calore stiritum , & salem urgebis .. Papiter in corpore
mimato particular salinae I intra chlum in miratis gradu esse videntur 3 e quo tamen per coctionem in visceribus rite peractam paululum madere incipiunt. inocco nerveo volatili antur et atque. 3x ' in massa Sss a I--
578쪽
sanguinea conmittit is media sunt; nempe quae cireutiti, ne diuturna vel exaltantur adeo, & quodam modo τοι, iii fiunt, ut partim particulis assis ciatae, cumque iis in cerebrum ζStillatae, in spiritus ani males evadant , partimque in ηutritiam mi chasisu lineis aliisque abeuntes, partib*d solidis inter uisu
vero interdum accidit particulas salinas, saltem' non omnes, intra massam sanguineam rite exaltari, verum in Hitatis statu manentes, pluribus morbis ortum, aut
fomitem praebere. ut nihil de Scorbulo, H droe, &multis aliis in praesenti dicamus, suspicari licet, affectus T. prima velut seminia ab hac causa pendere ιρ- , Iliosque Quippe cum succis nutritius ossium capitibus ubi maia ,-ὲ '' is, 'eXcipitur )destinatus,sale plurimo constare debeat,
tin pari ι . necesse erit particulas ejus, siquidem nimis fixae, & crassiores intra poros & meatus statim admitti nequeunt, inmineram morbificam accrescere. Quod insuper facilius ac saepius contingit, si corporum juxta consitorum fibrae debiles, aut infarctae, se corrugando, quod moles sim aut superfluum est excutere nequeant. Sanguinis Dia- Quod spectat ad caulis aut , de ,
iis . . In Natritius e sanguine articulis allatus suis fa nimis imbuitur, Stob quai hae partes, ad suscipiendora
si ε p qςςlt, quod iis improportionatum est, nimis promptae & facitq)evadunt, illarum praecipuas, cum variae ac multiplicei fuerint, hic breviter perstringemus. I interiam hae- Ι. Et primo dis sitio 40 ditariis utramque labζm
di οροι producere solet. 4ippe Arthritici ut plurimum gy gaunt Arthriticos , atque morbils hic a parentibus in tos descendens , in utrisque non modo pares fructui, ucirca easdem aetatis periodos, maturatos habere sol bsed plerumque in iisdem membris primas radices agit, similes ubique progressus observat : De cujus ratiως
579쪽
eum eadem quae de aliis morbis ex traduce propagatis sit, supra satis di stum arbitror.
a. Caeterum Vero absque labe a. ob malum
btiginali saepe ob malam victus rationem , & errata in sex non naturalibus infertur. N am qui crapulae, & compota 'tionibus dediti multum ac inordinate comedendo & bi bendo genio indulgent, atque imprimis si alimentis salsis &opiparis vescuntur, di vini pocula copiose hauriunt, facile hunc morbum contrahent. Etenim hoc ritu oblus non nisi indigestus, atque particulis efferis, & inidoneis praeditus, in visceribus' paratur t dein a largiori vini potu crassamenta salsa, & faeculentiae heterogeneae , quae alioquin in primis viis subsisterent, nimis exaltata, in sanguinem deferuntvt: quibus in victu enormitatibus, si vita sedentaria , otium,& somni meridiani accedunt, proinde ut nec super suitates exhalent, nec impuritates salinae, quo minus circa articulos subsidere possint, ab exercitio dissentur, certe plus nimis feminis faustas alia ali fati in uberem
A1ti laris segetem conseretur.3. Artioulorum , & dispositio Arthritica , non 3. -fs Leum tantum haereditaria, sed propter varias πυφασαι crebro inbuitωὶyη
excitatur. Materiae morbificae decubitus hanc saepe indu- ,. ''cit: nam si forte contigerit in hac, aut illa parte primum Arthritidis paroxysmum extitisse, in idem postea membrum humor peccans facilius decumbet ue & brevi quasi nidum
suum, ubi ova continue deponantur, constituet. Praeterea itemγοωio continui, aut noxa afrigore aut madore , plaga aut Iuxatione articulo cuipiam inflicta, non raro diathesim artiriticam ciet. . II. At vero ut sanguis miseram atinam pro seminio morbido conferat, & articuli eam prompte suscipiant & ina ex parte recondant; hic tamen apparatus, absquesnrisiι alterius accessu, instar ovi subventanei omnino sterilis, & insce-ςundus perstat , quia ad morbum hunc in aetu constituen-
580쪽
Aretosa non totam massam humoris nemei, sed tantum portiones aut re crementa ejus inecesssit.
xiones acetψω ab humore nemmeo procerire.
dum requiritur ut, sorte tur escens 'puritates salinas alterius conditi0nis, nempe acetolis, eff' vescentia quadam deciduas, minerae priori quasi ecbh diculum suffundat. Quare alteram morbi Arthritici , catauin in humore nerveo ejusqde in x ibus acet ijst tuere visum est. Et quidem liquoris hujus particulas salin a notatilis, tione in starem degeneres, acida eVadere, pluribus in
stantiis rationibus, tum olim lapius, tum supri in libe
tractatu ostendimus. Attamen ad m0rbi hujus appara tum, non requiritur totam succi nervet massam conti nue acetosam existere 1 Verum sufficit ejus vel portiones in cereiso, aut alicubi in nervino genere depravatas, vel recrementa hic illic deposita, ejusmodi indolem contraxisse, a quibus postea turgescentibus, cum particulae ac, dae ad mineramminam in Articulis reconditam accurrunt, modo parox mum Arthriticum cient. Enimvero fluxiones Acera fas ab humore nerveo prosectas, crebro accidere, instantia, sive experimento notabili lapius a me citato Moifesto liquet ; via: frequenter adverti, nervo generis pathematis obnoxios, quanqdoque levem in toto corpore rigorem qui partium fere omni uult nervosarum corrugatio est pastas fuisse, &deinde statim assectionem stas divam suceessisse , quo tempore, urina valde copiosa,&liinpida, quae sapori Oxioriis aut mixosti quem alias semper habuit υ expers,
Valde ac dilo quasi merum, acetum esset , reddebatur, indicis sane Iuculento, humorem in partibus nerveis, plenitudinem aggestum, & turgescentia oborta commo x , A ctiones s modicas intulisse, cumque istius por tis exundans in glandulu. deponeretur, mox illinc me η- , aut aeductuum commeatui in sanguinem re dueha , ina acetoia profluvium excitabat: Pariter equi dem ab eodem humore in minori copia turgescesti,