Ad Libavi maniam Joan. Riolani responsio pro censura scholae Parisiensis contra Alchymiam lata

61쪽

' 8 Lin Av Itia auri, ut sit hoc pro multis exemplum, non possidet eam temperiem & formam quam aurum integrum possidebat. Ita sit, inquis, sed mutatio illa a nobis fit in melius. Acquirit quidem essentia auri a Vulcano calorem intensio rem, & Vim longe vehementiorem, an propterea meliore Z Natura ossenditur omni excesisu sola mediocritate conseruatur. Crede mihi, nunquam Quercetanus tuus bene medetur, nisi cum ordinariis etiam longo usu probatis remediis medetur: medendum quidem cito, sed tuto. Ceterum extra rem dubitas,si Deus extraxit mannam de sole miraculose: potuit naturaliter ex concreto rore in densis silvis. si potuit ordinaria, non erat necessaria absoluta& extraordinaria potentia, ad quam pertinent mi-

racula.

Ad pag. as. Forma mixti vel est temperies, vel temperio proxime sequens essentia: Atqui essentiarum

secretione cum materia temperies soluitur,. cum temperie forma, cum Vtroque proprieta res inde consequentes: Hoc argumento , quia premite sentis, respondes pro tuo more con

uitiando. Verdio si temperies a materia sit inseparabilis, forma a temperie, quis neget destructa materia crasim simul & formam coria rumpi ' Negas cssentiam Chymicam esse fortaniam , versim duae tantum substantie mixta coiistituunt, materia & forma .haec principium

est activum, illa passivum. Essontiae vestrίς sui a d

62쪽

MANIA .

essicacissima principia, actuosssimae si ibstan

tiae, cur igitur denegas illis nomen formari fortama est psincipium omnis persectionis & unionis : Materia ver multitudinis& confusionis. Cur ergo mauis essentias Chymicas ad maleficum, quam ad beneficum principium referre 3 nisi Ut insinues tacite illas esse maleficas. At hoc sciebamus etsi non dixissies. Age vero, breuiter tua subducamus. Mens, inquis, uri iliae Uepi

rabilis r ere aliqua forma ρ fra est separabitu. GMentem qui dixerit esse formam physicam, il- le idem dixerit esse mortalem : propistrea quod zomnes formae physicae ut con nascuntur, ita coinmoriuntur corpori. Enimueros fa 'hys-cate consentiente sit temperies aut temperie neces lario consequens essentia, ita enim Libauius Anti grammaniae pag.37 . forma illa ip saest crasis siubstantialis quae facit ut mistum sit id quod est: soluta temperie, quis non videt neces larib forme' perire s S pientius Arist 'teles interlia Amysicas sormas reponit, & in libris animae scribit sublimioris esse scientiae demente disi rem Sit tamen sorma physica: At- cui sola est separabilis : vos illam igne non separatis, sed solus opifex clim numeros expl2uit. Ergo nullam formam naturalem potestis separare ; sed materiae portionem igneam in cendiario Vulcano magis magis lue incenditis; quomodo incensus spiritus facit febrem diariam. Utinam non esset spiritus mineralis diariae pestilenti quam simplici similior,non esici

63쪽

spiritui venenato quam calidiori cognatior An expediatre Medicum funi Pharm rapori irurgio scio, an portus ita distingui, Pt Hi Medita ministrent. SVnt artes quaedam Arctii rectonicae quatinis

seriorum artium ministerio suum sinem consequuntur , cuiusmodi sunt architectura di medicina. Architectus enim superbi alicuius ordificij exemplar circumfert mente, cuius per ficiendi gratia utitur opera latomi, fabri ferra-

xij&lignarii. singuli operantur secundum sor- mulam ab Architecto praescriptam, & sormae lquam ille meditatus est suum quisque opus accommodat. Disserunt ergo quod Arcbitectus versatur circa formam, ideam domus semperversans animo, in eamque perpetuo cogitatio- nem defigens: caeteri artifices materiam propriam &artissete conuenientem aptant formae

ab Architecto praescriptae ; proinde penes Ar- chutectum est scietia & imperium, penes ope- rarios operatio dc obseu uiu M. Medicut si- milis est Architecto ; habet ro fine sinita- tem Socrati restituendam spectatis infinitis diorismis, morbi specie, magnitudine, Viri-

bus, aetate, temperamento, sexu, consuetudine. quaerit deinde remedia, quorum formulam Pharmacoporo praescribit, hic circa materiam Versatur e praeparat enim remedia secundum datam formam. Vt autem dignior

est artifex qui versatur circa formam, quam

64쪽

31ANrA gi circa materiam: ita Architectus ti Mediacus suis operariis longe antecellunt. Potestne Medicus ipse reme ia praeparare salua artis suae dignitate γ Potest operariorum inopia , ut in urbibus, in quibus non sunt artifice, distineti : At in populosa ciuitate , ubi sunt distincti, ut olim Romae, hodie Lutetiae, non debet iacere falcem in alienam messem. Contentus sit ministris operandi formam dictare. Equidem Galenus cum in Asa Medicinam faceret, ubi unus & idem erat Medi--cus, Chirurgus & Pharmacopoeus, medebatur, prout ferebant mores patriae : At cum

prim tam appulit Romam , atque ibi distinctos artifices reperit, Chirurgis operationes Chirurgicas commisit, Pharmacopoeis Pharmaceliticas. si quando ipse manum admouit

operi ministrorum inopia, idem fecit quod Imperator qui necessitate belli urgente sese demittit ad gregarii militis ossicia. Nihil tam

facile quam secare venam, aut cauterium admouere, facilius parare & inijcere clysterem; tamen istas operationes Pharmacopoeis nostris & Chirurgis libenter relinquimus. Si tu hic esses, lubentius ista ministeria tibi cederemus. Praeest Medicus cadauerum publicis dissectionibus, a Doctor ; ubi singularum

partium situm, villsi, & consensum demon- . quod est versari circa formam , dissecat Chirurgus, quod est versari circa materiam. Medicus praescribit aegro apoZema ex mUlto rum simplicium collectione compositum,

65쪽

Pharmacopoei ossicium erit ista simplicia colligere, coquere,&ex praescripta a Medico formula apoZema componere , compositum ad aegrum deferre. Lutetiae cum seges est morborum, quotidie viginti plus minus aegros habeo mus bis inuisendos; mane & sub vesperam vix possemus duobus sussicere.si quq pr scribimus remedia, deberemus ipsi conficere, pi aesertim cum aegri pissim Mongissimis distent se inuicem interuallis. Artes circuicript ae sunt buis finibus: Chirurgia & Pharmaceutice sunt artes Medicinae subiectae, atque, ut dicitur subalte n. e. itaque concludantur suis finibus tractent chirurgi chirurgica, Pharmacopoei pharmaca, neque unus in alterius possessionem inuadat, utriqueMedicus quid facto sit opus ps scribat. Si quod tamen Medicus habet rarum & arcanum remedium,poterit parare domi ; quia hoc nihil detrahit artis dignitati; sed domum Medici esse pharmacopolium, in qua prostent remedia venalia, domum Medici esse tonstrina, est contra decus atque honore artis & artificis. Permisi specificum 1 Medico parari domi, nescio si iuste.Vidi enim non semel aegrum ea die

qua sumpserat cassiae 'nicam unciam vitam cum morte commutage, inopinato, ut credibile est, rupta vomica. parentes & vulgus accusabant remedium, non morbum: ΠeqUe potuisset Medicus calumniam essugere, nisi ex os ficina Pharmacopoei constitisset unicam castiae unciam suisse praescriptam. Quod si remedium hoc quanquam innoxium domo ipse attulic

66쪽

set, nunquam se E calumnia liberasset: quid si

essentiam mineralem ' Item si Medicus paret remedia donat sitae, poterit impune pro melle aconitum praebere. Quis enim poterit fraude detegeret At formula remedij apud Pharmacopoeum inuenta, accusabit aut excusabit Me dicum Item assirmet se exhibuisse Begoai tica, eaque chymice praeparata, qui sciri poterit si mentiatur λ Exigar centum, si placet, mille aureos, quis pretio statuet modum λ Itaque videtur a magistratu optinae colastitutum, ut m

dendi artifices ita sint distincti; ut Medicus imperer, pareant Pharinacopoei & C irurgi: hi

circa materiam versentur, ille circa formam. Defunctus es Pharmacopaeus suo ossicio, qua-doapoetema quale praescriptum est a Medico, composuit. non est illius inquirere si bene aut accommodate.qtria Medicus illo veluti instrumento ait sanitatein utitur: Pharmacopoeiam permittimus tenere parata utriusque generis remedia tam chymica quarti dogmatica, Vt

seligat Medicus quae velit pro morbi necessi tate. AEgyptii singulis morbis singulos Medita

cos destinabant, ut in uno quisque magis eΥ-celleret ; quia occupatus in pluribus in singulis est ignavior. Medicus alicuius nominis Lutetiae ab aurora ad vesperam cogitur urbem circuire, visiussiciat tot aegris; quomodo pararet domi tot remedia, aut suis ministris praesens adesset ' Qv m tu es dissimilis ab Antigramanico illo Libauio qui scripserat : Pharmara poeorum Medicis praescriptapha aca manu --

67쪽

ino iuue Zmm'ratio, qui inpublicum n tulit,siciamr auae medicamentaprocrabantMedui Itaque subsic ant, examinentur m euad. inconstantiae tuae

leuit,tinertissma nobis dare argumenta Die obsecro, quando & ubi te sedentem inue ''Ci in im falsum est te docuisse quod qua ritur, Medicatricem Alchymiam, qiuae principiis causis, signis & remedijs difire ab Hippocratica, olim isse usitatam: c a Rhasis. Me

saeus Avicenna, Fernelius, Sylvius,Hollerius erant dogmatici, caeteri Ut principes te commemorati erant chrysopoei

fallurgica est communis Chrma atro & Chrysopor . vetiam illi fundunt metalla longe diuerso fine: Ch miam ad sanitatem, ChrD

scribit ministris pharmaca, chymica vel dog- tica noxiaese t,est ingenuus. AP praesi i- tata formula DPer i, ex Aterris voce&isipto pendere, seruila est.' risdia Fritu reme liorum praeparat . ad bene

C Vmmus opifex mundum, mundanaque, omnia creauit, ut quemadmodum artis M

68쪽

na cernitur in opere; Ita in mun

is suam maiestatem demonstraret: singula enim ita anifeste opificis sui excellentiam declarant. Non est animalciatu in qu non, eat sapimia singularis, coelum & terra & quaecunque illis continentur, enarrant gloriam Dei. Omnia autem sunt in suo genere perfecta, singula pro fine & mcui ab opifieo destinantur congruenter temperata atque con tinata. Clypes sunt Mineruae, si quid adiicias aut detrahas, totum ruet opificium Peccant igitur grauiter in naturam, dicet aliquis, Laniones, dum omne genus ahimalium, quadrupedes, volucres & pisces ita qui alit: pectacant quoque grauiter sis naturam sati iaco

opifici, ouibit, ita sit, stum Vestes

nes dum illi mactatis bu f in arimenta in Phat inaco se diti v llusti plantas ut illi lati dedit sub se 1 3 fit non repugnant opificis coiinlio &itisti si 8 Gigii Ai in is illos de animalibus Mini Hi id me reis eis quod illa pecassimilatsseneni 9 Aissam vita i permutant 'meliori

Hoc somi ἀis impe tum imituti ut potetiti ε' res animantes dum vestiantur imbecilliori-

69쪽

66 L1BAv Ibus easque perquirunt in praedam; versim sine arte & apparatu illis vescutur:Homo qui solus sapit, qui solus natus est ad ciuilem societatem

tam alimenta quam medicamenta praeparatia Hine coqui sanis alimenta, Pharmacopoei aegris medicamenta praeparant : quo titulo si includam chymicos , quae fiet illis in pria ρPotest ne aliquid esse gloriosius quEm languentibus arre aliqua subuenire t Deus es iuuare mortalem : pro Diis habiti sunt qui artis alicuius inuento humanum genus adiuuerunt. pharmaceuticae inuento humano generi quid utilius Z Nouar ptaeparationes sunt additamenta ad Pharmaceu licen. An ad bene medendum necessaria ξ instinguo. Necessarium dicitur duobus modis, inuolute& secundum quid. Absolutὸ nece arium dicitur , siae quo aliud fieri non pol a. potuerunt Hippocrates h Galenus , potuerunt Aetius, ocibasius, Agineta, Graci ὸenique omnes & Latini melioris . notae ut cysus. gnorata Alchymia. ben 'mederi sytinam vos ram benςὶ quidni eoru D salutarib ps Iraece- ptis i 'stituti Dogm sici neglectae uel irmi poterunt mederis altero 'aodo necessarium di itur quod utile est, &cosiseri ad Emet dendum. Atqui ne hoc quid'm mn qnecensariam eta Alcli mi in liquis ita pro huiter contenderet : Aut illa constituit tam sἡ-cta quae nouis principiis x insole qua, Hi papocratis do strinam tanditus euertit, quam dς' fendimus non tantum esse inutilem l dpe re

70쪽

hiciosam; non habebo illurn pro Medico, sed pro insano, qui pro ista Alchymiae paris velit pugnare. Restat praeparatoria quae s huius .u. Hippocraticae Medicinae principiis cuiusmodi

Mus, Avicenna, Mesuetis, Albia casis a te me binorantur, pharmaceuticen remediis nouis, Se nouis remediorum formulis illustrarunt: qui bus haec debetur gratia, quod cum Hippocrates catharticis vehementioribus, ut peplio&elleboro. benigniorum inopia sitos aegros putagare cogeretur, illi benigna & amica naturae

inuenerunt, Mannam, cassiam rhelim, tamarindos, myrobolano s. dcc. quibus dici vix potest quantum adiuta sit ars bene medendi: Ve-rdm Chymici in illorum locum conantur introducere extracta mineralia peplio &esleboto longh vehementiora , ac si hanc gratiam inuideant mundo, natur2que ruinam & perniciem intentent, vulgus curiosum & appetens nouitatis neglectis istis benignis ad Paracelsi extracta malefica veluti ad sacram anchbrani

confugit: Hacque veri specie deluditur, qliodsint palato gratiora, sua quippe tace & cias I

mento repurgata, quodque minima quantitate sumpta multum purgent quibus titulis commendari possunt venena. Estquid utilitatis reipublicae asterre possiant et sentiae, clina Liba uius auctore Durnesio affirmet ex una libra materialium vix unam dragmana sipiritus elici ' Chrysi, pcea suis diuitias promittit, spiritu iam usiis frequens inopiam. Estne verisimila invia adragina spiritus plus inesse virium,