Von den Farben und Künsten der Römer : Originaltext und Übersetzung

71쪽

ERACLIUS DE COLORIBUS ET ARTIBUS ROMANORUM.

3b uorum qui noscit' vires, plus' diligit illos. Nam primi reges, urbem qui jam tenuerunt,

Gemmis ornarunt vestes auro renitentes.

Ex quibus insignis primus fuit Aurelianus ui proprias vestes gemmis contexit et auro.

i Sic T. w.; nescit R. P. Minus R. P. a Tenuere R. Ρ. Hos quatuor versus ultimos omittit V ., et eorum loco ponit oPrimus ait versus quot habet sententia sensus.

Ull. De aurea Scriptura. Scripturam pulcram quisquis bene scribere quaerit.'Ex auro, legat hoc quod' vili carmine dico. Aurum cum puro mero molat, usque Sollit UmHoc 3 nimium fuerit. Tunc sepius abluat illud; Nam quia ' deposcit huc candens pagina libri.

Exin taurini faciat y pinguedine i fellis Hoc liquidum, si vult, seu cum pinguedinei gummi.

Atque rogo pariter calamo cum ceperit aurum illud ' commoveat, pulchre si scribere quaerit. Hinc siccata sicut ' fuerit scriptura, nitentem Hanc hi nimium faciat ursi cum dente feroci.

Si quis scripturam quaerit sibi scribere pulcram T. Hic quae R. ' Mero T. , Menio P.; omittit R. 3 Hoc T.; omittunt R. P. Sic R. Ρ. Moneo quod saepe lauet illud T. 6 Namque R. D. I Faciet R. Ρ. Ex T. In R. D. male omissum. ' Illum T. 3' Sed ut T. M Hune T.

VIII. DE Edera et lacca.

Propositis rebus edere Satis utile robur. Hujus enim I frondem nimium coluere prioreSAd titulum laudis; erat ipsa corona poeti S. Vere novo, reduci cum gaudent' Omnia succo, Arboribusque refert humor, quas bruma negabat

73쪽

ERACLIUS DE COLORIBUS ET ARTIBUS ROMANORUM.

Crescendi vires, ederam talis probat ordo. Nam subula rami, loca per deserta forati, Emittunt viscum, quem qui sibi sumpserit illum, Transferet in rubeam coctum prurigine I formam Sanguineumque sibi leviter capit ille colorem. Hunc sibi pictor amat et scriptor diligit eque. Hinc etiam roseo fit parcia tinctar colore. Quae ' quoque caprinas, quae' pelles tingit Ovinas.

i Prurigine P.; in R. lacuna relicta sic- . . . . rigine. λ Parva tinctura

IX. De petula auri quomodo in chore mittatur.

Sculpturas eboris auri petulis p decorabis Quo tamen ipsa tibi' res ordine congruat audi. usere tibi piscem qui dicitur usa liquentem Vesicam tamen β serva cum flumine coctam Inde locum petulam cui ' vis componere Signa Sic ebori facile poteris ipsam consolidare.

i Sic R.; Quomodo petula auri in ebora mittatur, et cum qMO Disco P.; De pictura eboris C., qui hunc versum caeteri S praemittit - Pirigere siquis ebur vult sic procedere debet. Pecula w. ibi omittunt R. P3 Sic P.; Husa V .: R. lacunam habet. δ' Tantum P.; W. vero habet Cesicam serva decoctam suminis uuda. si Petulam quem P.; Vecula quem C., qui sequentem versum omittit.

X. De gemmis quomodo lucidi P sunt.'

Si vis splendentem gemmis inferre nitorem' Partem quaere tibi tantummodo marmoris aequi Gemma Superposita petrae, sed flumine paucoHinc ne laedatur, tractu leviore timetur. Quanto durescit, tanto magis ipsa nitescit. 3i Sic D; De gemmis quomodo luceant R; Gemmae tit nitescant K. Colorem P. R. Sic emendavi. W. habet isGemma Sunosita petra , sed sumine pauco; sed ue laedatur, tractu leniore timetur. V P. et R. vero is Hinc ne laedatur, tactu leviore timetur Gemma superposito, sed petre lumine tracta . Nitescit P.; Accescit R.; Νitebit W.

75쪽

ERACLIUS DE COLORIBUS ET ARTIBUS ROMANORUM.

Si quaeris viridi scriptura' colore notari, Acri commissum melli miscebis acetum Hinc valde calido vas ipsum contege fimo. Sic et bissenis hoc extrahe solibus actis.

Sic R.; ad scribendum quomodo si P. Scripta R. δ Talibus R.

XII. Quomodo Cristallum possit secari. 'Cristallum tali facile* valet arte secari.

Ex ferro, medium quae firmant undique plumbum Nam plumbo soli ' tribuetur cura secandi. Ipsi custodes laminae Sint exterioreS, Ut sibi dent rectum recto consumere My c Ursum. Sed nec duritiem 3 poteris praerumpere β tantam

Mollitie plumbi, nisi quaedam junxeris ' illi

Tanquam pulverulas fornacis fragmine micasti Quae tenerae poteris laminae connectere plumbi ' Haec etenim plumbum conjunctio reddet ' acutum. At quum rursus ' habent lateris fragmenta vigorem Concidis adjuncta paulatim fluminis undari Sed r vim cristalli cruor antea temperet hirci Sanguis enim facilem ferro facit hic adamantem. δi Sic R. Quomodo cristallum possis secare P. Cristalli sectio P .r Cristallus tali durus W. Parari P. Oportuna P. R. β Quaeretur W.6 Hestri P. R. 7 Hinci P. R. 8 Sic R. Lene clavos P. : Bini clavi V .' Utrumque D. ist Qui solito medium consument W. V Plumbi P. ia Solo P. R. i Conamine P. R. i Duriciam R. P. ih Prorumpere R. P. i. ita emendavi. Nec quiddam junxeris R.; Nisi quoddam junxeris P .: Nisqua dein junxerit, W. ii Sic P. R.; Tanquam pulvereas fornacis fragmine mittas V . i' Sic W.; Contere, quas teneri poteris possis P. J connectere laminae P. R. '' Hunc versum ommittit C. Neddit P. χ' Et quum rursum P. R. i Hunc versum ommittunt P. R. Si W. zὸ Sic P. U. Hunc versum omittit R.

77쪽

ERACLIUS DE COLORIBUS ET ARTIBUS ROMANORUM. I

XIII. DE tempora merito duro erri ad incidendum lapideS.

Qui quaerit solido' lapides irrumpere ferro, Hos habeat ritus, ut acumen temperet ejus. Tempore quo solito magis uritur ' hircus amore, Solus adeps hujus fit ad istos aptior usus. Hujus enim calidum' si quis pinguedine ferrum Extinguit, β subito durescit acumine firmo.

Sic P.; De temperamento ferri R.; Gemmarum sculptura V ., qui hunc versum alteris prannittit. - Sic gemmis durum sculpendis estice ferrum. Qui quaeret solido R., quisquis vult solito W. Uritur magis P. Can- deus w. Restinguet R.; refrigeret P.

XIV. De Gemmis quaS de Romano vitro facere

qua Tis.

Sic ex Romano poteris conficere vitro Splendentes pulcros generis cujusque lapillos Ad modulum lapidis cretam tibi quippe cavabis Hinc pones vitrum per quaedam frusta minutum. Hunc ergo facile poteris hac arte Parare. Subtiliter' quaedam circumvolvatur arundo, ut dum durescit, dum virga firmius' haeret, Tunc ipsi virgae superimponetur utrinque, Et circumposito teneatur virgula vitro Atque cavo tectam ferro post insere cretam Igni; fit' vitrum; cum iit' penitus liquefactum, In fossam lato fulgenti y comprime ferro Quo vesica sibi, quo lesio nulla Supersit.

i Subtilis P. Durius P. Utrumque P. Ferro post P. Venitus R. Fit. Sic emendavit Merri f. ; codices sit habent. 6 Fit. Sic R. Sit P. 7 Hegenti P.

78쪽

ES HEGINNT DAS

79쪽

INCIPIT

LIBER SECUNDUS 'METRICUS

ET PRIMoli

XV. DE Colore auripigmento simili.

Sic facile similem poteris Servare colorem Auripigmento memori tu mente teneto. Hinc piscis magni fel multum congruit arti, Marmorea cujus petra liquor excipiatur, Cui vetus et paucum tamen' admiscebis acetum, Eellis et hinc albam tum ' cum pinguedine cretam. Reddet splendentem commixtio tanta colorem. ' In omittit R. Tum R. Ter D. Liquorum R.

X vl. De Cupro ollis pinguedine desaurato.

Si velut auratum fellis pinguedine cuprum Condere curabis, sic hoc implere valebis. Cultello rasum splendens hoc effice tacitam. Ursi dente; quidem calamo post' sperge liquorem FPellis; et hoc eque tamen ψ apponat Ur ubique. Appones alium post' equo tramite. Rursum Huic alium junges; vice tamen undique duceSEquali calamum, ne qua divisio cuprum Νe quis monticulus vel ne tumor efferat ullus.

Post P.; penitus R. Tegmen P. . Penitus R. 3 O erat P.

80쪽

Veissem Glas xvirsi dii so die gu Maleret en gelii rige Duniae vertetheia: gerrei be das glangende, mit Schwesel gemengle Glas dania, Henn sie gleicii vermahlen sinit, schier xvi e Statab, dania hemale danait das Aeussere des ii denen dici en Gessisses. Hieraus stelle es in den Osen, una es an der Flamine Zubrennen. Reginiat es roth gu werden und die Bemalung bestigi