Quaestiones Zenodoteae

91쪽

επoIroto suisse tradit uidas, poetarum epicorum et lyricorum carminibus emendandis studui 88 docent si agmenta, quae reserenda sunt ad editiones Hesiodi, Anacreontis, Pindari, ut non dicamus de Homero. Ceterum illis locis intellegendum esse Zeno dolum Ephesium vel ea re probatur, quod cogn0men additum non est, ut is enodotus it accipiendus, qui gloria praeter ceter0 eiusdem nomini grammaticos floruerit. Quodsi comprehendimus, quid tractandis protegomenis gelgae in ristophanis comoedias et anonymi περὶ κωμφdia effecerimus, statuendum At Zeno d0tum phe8ium p0etarum epicorum et lyricorum editiones adorna88e. i)Transeamus nunc ad poetas, qu0rum carmina a Zeno doloemendata esse adhuc demonstrare licet omissa recensione Homerica.

Hesiodeae Theogoniae recensionem a Zeno d0t Ephesio )prosectam esse colligitur ex scholio ad Theog. s. 5. Scriptum enim exstat: Περμησσοιο εν ε ται Ζηνοδοτειοις δ)

ου ποτaμος. ignificari autem illo εν ταῖς Ζηνodoτε tot exemplaria editionis Zeno doleae consentaneum est; nam supplendum est κύούεσι aut διορθωσεσι. 3 Iam vero de lectione, quam proposuerit Zenodotus, videamus. Agitur autem de fluminis cuiusdam nomine, cum dubium sit, utrum Περμγύος an Τερμησος sit vocandum. Quod si scholiasta lectionem enodoti fuisse Τερμησος tradidit, quam libr0rum manu scriptorum pars

λ Editiones Zenodoleas, quas OVimus Homeri, Pindari Hesiodi, Anacreontis non spectare ad illud negotium cum Alexandro, Lycophrone commune dixit ei l. e. p. 225. Cf. Muelget pagg. 33 sqq. 28l: Oetiling, Hes carm. d. tertia, cur Flae p. LII Osann, necd. Rom. p. 77 Flach, Gloss. u. Schol. gur hes Theog. p. 10 DuentZe p. 34. δ Si legendum est ex codicum auctoritate lectio γραφει male habuit viros doctos hos: egener . c. p. 30; Satin Anecd. Om. p. 78; achsmuth, De Crat p. 34. ε Sengebuselidi. 48 La Roche p. 54 adn. 82 Flach, GlOSS. V. S.,. p. 11 Dueniger p. 34. - f. schol. A ad Il. 6 3 οἱ δε φασι Ζηνοδο-

92쪽

altera exhibet 3), cum in altera atque in scholii lemmate scriptum exstet Περμλησσος, quaeritur, quem in modum explicanda sit haec nominum disserentia. Quod Crates εν τοῖς Βοιωτικοις proposuit legendum esse Παρ χλὶ6Om, respiciendum esse non videtur, cum forma Περμησσος, ut infra dicemus, testimoniis satis confirmetur. Atque, ut redeamus ad nomina Permessus et, Termesus', scholiasta quidem dicens εν de ταῖς Ζηνοδοτείοις

Ου ποταμος en0d0to vituperium inflixit, quod montis nomen pro fluvio salso in textum receperit vocum similitudine fortasse

commotus. Qua in re choliastam erra88e cenSeo; nam cum

nemo praeter ipsum, quantum Scimu8, huius n0mini montem noverit, verisimile esse videtur eum Termesum et Teumessum )distinguere omisisse. Aptius in nominum discrepantia explicanda prim obtutu ii versati esse videntur, qui diversorum fluvi0rum Permessi et Termes nomina commutata esse putaverunt. Sed ne hac quidem argumentandi via progredi licet; nam erraverunt, qui Termesum et Permessum flumina diversa intellegenda esse contenderunt. Perhibetur autem nomen Termes praeter locum,

τὴν δεκων et ap. Ρ8.-Serv. l. e. h Callimachus Aganippe lantem esse dicit Permessi fluminis', dubium mihi non est, quin Termesus et Permessus idem fluvius sit habendus Τ), etsi, quae

' Forma Περμλisso restituenda est ex libri optimi auctoritate.' Si statuerunt ouitling Hermania, opp. VI p. 153 Schoe-

93쪽

utroque loco leguntur, n0 plane consentiunt. Quae cum ita sint, ego quidem rei explicationem eam 8olam habeo, ut censeam labentibus annis huius fluvii nomen commutatum 88e. Sequitur ut enucleare studeamus, num enodotus lectionem genuinam pr0p08uerit cribens Τερμη6Oς nam aut alterum aut alterum a poeta prosectum esse apparet. Atque oetilingius )quidem recepit in textum scripturam Τερμλὶ66OIo, cum laeti ius ),Rgachius ), Schoem annus sormam a littera I incipientem praetulerint. Neque horum virorum doctorum partes sequi dubito; nam tenendum est apud Hes et aus formam utramque traditam esse, apud ceteros criptores, quo commem0raVi, XStare IIερμλj660ς. Iure igitur Zeno doti lectio reicitur, quam utrum libros Hesiodeos secutus an testimoniis aliunde petiti u8u proposuerit, diiudicare non audeo. - Restat ut pauca dicamus de ea re, qu0 scholiasta testatus est enodotum in perhibendo vocabulo Τερμνησος unam litteram o exaravi 88e. Docuerunt autem grammatici posteriorum temporum nomina locorum, urbium, ceti. exeuntia in hooo oxytona duplici littera o exprimenda esse. β)8ed cum in libris hanc legem minime servatam esse con8tet β), neque num ei fides sit habenda discerno neque lectionem Zen0- doti ab hac parte genuinam traditam esse dixerim. Quod si ex hoc sch0lio colligitur Zen0dotum phesium Theogoniae Hesio- deae editionem paravisse, cetera quae serebantur Hesiodi carmina ab eo sive omnia sive ex parte recognita esse robabile est. Denique notandum est enodotum primum, quantum Scimus,

recensionem carminum Hesiodeorum confecisse; nam quae de

Pisistratot et de Praxiphane' accepimus, apte huc referri

vix poSSunt. In ann Die es. Theog. p. 39 adn. Bursian Geographie O Griechen-land I p. 233. 3 Cf. Selineider, Callim I p. 328. ' Hes carmina. d. altera. 1834. δ ap. Goetiling, Hes carmina. d. tertia. ε Hesiodi quae feruntur omnia. 1884. β Cf. Lobeck, Protegg. pathol. 8erm Graeci, agg. 41 l. 434. ' Fluctuant etiam inscriptiones cs. Meistertians, Gramm derati. In Schr. p. 7 adn. 695. y et ' cf. pag. insequ sub et ).

94쪽

Anacreontis carminibus in pristinam et integram formam restituendis operam dedisse enodotum Ephesium duobus testimoniis intellegitur. Atque primum quidem agere placet de scholio ad Pindari l. ΙΙΙ 52, ubi haec leguntur: f τι πιμελως οἱ ποιητa τὴν θήλειαν λαφον κερατα εχουσαν εἰσάγουσι καθάπερ καὶ τὴν θηλάζουσαν τὼν γηλεφον γραφουσι καὶ πλάττουοι τετaκται de καὶ aras I να-

ποιηταὶ πάντας κερατ εροντας ποιουοιν. Quo ex scholio Berghius 3 Anacreontis versiculo hunc in modum constituendos esse arbitratus est collatis then. p. 396 D;

Iam in singulis verbis prop0nendis utrum ubique verum vidit Berghius necne, diiudicare non nostrum est, ea tantum, quae ad Zenodotum spectant, tractamus. Coniecit autem is nam librorum quorundam auctoritatem eum Secutum 8Se probabile non est legendum esse ροεούρης pro κεροεούης negan cerva esse cornuta8. Sed etsi recte contendit cervas cornua non habere h), tamen temere versatus est in Anacreontis

95쪽

loco recensendo. i Nam nihil impedit, quominus putemus Anacreontis temporibus huius rei notitiam nondum exstitisse vel satis divulgatam fuisse. Quae cum ita sint, erravit Zenodotus, cum censuit Anacreontem, quem talium rerum notitiam persectam, ut vides, habuisse posuit, a veritate paulo recedere non potui 88e.

Minime enim est offendendum, quod 80phocles ), Euripides ),

Pindarus ), Anacreon cervae cornutae mentionem fecerunt,

quod bene perspexerunt Arist0phanes Bygantius et Aelianus.h)Quodsi sine iusta causa Zenodotum in illo loco haesisse dico, de coniectura, quam recepit in textum, haud inique iudicaverim.')Nam si ad litterarum ductum respicis, tacillima est mutatio neque sententia perversa redditur, etsi notionem κεροε60ης aptiorem e88 loco non nego. Denique memorandum est Zenodotum

coniectura, quam proposuit, metri leges laesisse videri nam verisimillimum est pro λαις, quod Berghi placuit, scribendum esse λύ. Haec enim lecti exstat apud Athenaeum et Aelianum, cum Solus Pind. schol perhibeat λαις huc accedit, qu0d apud Anacreontem vocabulorum primae quam dicunt declinati0nis dativus pluralis plerumque in F exit. Τ Iam apparet abiecta littera oriri hiatum. Ceterum enod0tum phesium huius coniecturae auctorem esse intellegendum docet temporum computatio teste enim Aeliano iam Arist0phanes Byzantius ), qui illius disciplina est usus'), exstitit adversariu8.

κρατος Αριστοφάνης ὁ Βυζάντιος καὶ ἐμ γε α ρεῖ si ἀντιλογία. ' CL Lehrs De Arist. p. 352. y Cf. r. i, b 18, 2 21, 5 81, 1. Forma dativi brevior legitur inise 24, 1; b, 2 77. Nihil certi affirmaverim de r. 25, 2. ' Cf. Leopol Colin, Quaestiones Eustath. Diss. ratisi. 1878, p. 33 - Jahrbb. f. Phil. Suppl. XII p. 103. s. p. 23.

96쪽

T Pa. Quae verba, quantum spectant ad Zenodotum, Berghius )ita est interpretatus, ut scribendum esse censuerit: λὶνόδοτος ὁ μοχλόν Neque dubito, quin haec sententia bene se habeat.

Quo c0nce88 apparet enodotum formam, quam habuit traditam, reiecisse et usitatam μοχλόν in editione proposuisse. Ceterum temere eum versatum esse in expellenda forma μοκλος, etsi alibi non exstat, est concedendum. )Ut Homeri Hesiodi si Anacreontis fuit Zen0dotus πρωτος

διορθωτης ): nam Chamaeleontis Pontici librum β), in quo de

Anacreonte egit, ad textus recensionem specta88e 8 negandum. Unum tandem restat, quod omittere non debemus. Nam cum liadem et Odysseam a Zenodoto in vicena quaterna carmina distributa' esse verisimile videatur, haud scio an, quae Anacreontis ferebantur, in libros digesserit. Nam distributionem carminum Anacreonteorum exstitisse diserte est traditum. Τ)λ Matthaei, Lectione Mosquenses I p. 6 Scribendum esse do

' De Zenodoto cogitaverunt ueniger p. 154 adn. 2 Sengebusch p. 25 La Roche p. 11 Wilamowitz, Homer Unter8uch. p. 369, qui rem extra Omnem dubitationem positam esse demonstrasse sibi visus est cum dubitanter iudicaverint Lachmann Betrachiunge liber HO-mer Ilias, p. 93 Christ l. c. p. 49. Aristarchum intellexerunt Wolf p. 20 adn. 4l; eyne VIII p. 88 Schoeli, Geseli de griech. Litt., ubersetZt On Schwarge I p. 106 Lehrs De Arist. p. 3bl. - Pisistrateorum memoriam repetiit ergk, Zettselir sit die AlterthumsWiss. 1846 p. 486 letne christen, ed. Peppmiille p. 409).7 Citatur liber alter ap. Athen. p. 67LE: εν ω δευτἴρω ων με- λων Et Magia pagg. 593, 48. 733 27 liber tertius a Porphyrione, Comm.

97쪽

Reliquum est ut agamus de Pindari carminum editione Zenodotea i), cuius notitia debetur Ach0liis Pindaricis, qua exstant in cod. ratisi A. Adnotavit selioliasta ad Ol. I 2: κροθί

Iam contendit Boeekhius 3 Zenodotum scripturam κροθονια correxisse in κροθίνια. Rectius hac de re mihi statuisse videtur omm senus.β Ε primum quidem quaeritur, quid omnino sibi velit vocabulum κροθονιa'), cuius originatio plane ob-8cura St. Quod si reputas et Ol. ΙΙ 4 et Ol. X 57, ubi in scholiis adscripta est vox ἀκροθονια, in textu κρομινα legi, quae forma apud scriptores veteres Graecos praeter hos duo loco nusquam egurrit, cum vocabulum κροθίνιον vel ακροθίνια satis sit tritum, dubium esse non potest, quin Scholii sententia pristina suerit Zenodotum vocem δκροθινια με- τα του P γραφειν recedentem a lectione ἀκροθινa . Atque haec coniectura, quam proposuit Monim Aenus, eo verisimilior est, qu0 in libris manu scriptis litterae L et o saepius confusae sunt. Τ Quae fuerit causa, cur Zenodotus ἀκροθίνια seripserit, facile intellegitur. Si enim rem iniseeris, quae de vocabul μοχλον disseruerimus ), concede Zen0dotum formam ἀκροωινα reiecisse,

in Hor ad Carm. I 27, 1 sed Meye p. l). - Libros exstitisse quinque collegisse sibi visus est Bergh, Anaer carm rei p. 28, qui a88eΠ8um tulit Richteri Jahrbb. f. Phil. XV p. 28J, sed hane sententiam stare non posse docuit Duebner, Anthol. II p. 189. - i. oeckli, Pind. arm praef. agg. IX. X; ueniger p. 34 adn. 24. - ditionem a Zenodoto profectam esse ex verbis nil odoroς γράφει elucet, quae exstant in scholiis ad Ol. I T VI 1 cs infra.' Ita etiam in codice Ambrosiano, cuius apographum est Vratistaviensis A scriptum esse videtur. Cf. T. Ommsen, Adnot. erit. suppl. ad Pind. Olymp. p. b. y CL Schneider Apparat Pindarie. Suppl. ex codd. ratisi.

M l. c. praef. p. X adn. ad h. l. β Adnot. crit suppl. ad Pind. Olymp. p. 14.' Legitur hae forma praeter hunc locum nusquam nisi in schol. eod. ratist D ad Ol. XL67, ubi ceteri libri exhibent κροθινα, et in scholiis reo ad Ol. II 2, quae tradunt in uno librorum scriptum esse

98쪽

214 quod, quantum Scimus, excepti illis duobus locis indaridis tapud Pindarum x et apud ali 0s scriptores legitur ἀκροθίνια. Sed

Zenodotus certe ea in re erravit, quod Ormam, quam bis habuit traditam quaeque propter ratione metricas aptior est quam

ἀκροθινιa ), removit; nam causa 88 non Videtur, cur negemus

Pindarum ἀκροθιν abiecta littera r exhibuisse. )Lecti editionis Zeno doleae exhibetur porro in Ach0l ad

Ol. V 91, ubi legitur: παμπορφυροις κτῖύιν Ζηνοδοτος γραφει ντὶ του βεβρεγιμενος. Iam quid scripserit

Zenodotus, traditum non est, ut ad coniectura sit confugiendum, si hoc de loco iudicamus. Atque ut non dieamus de Momm seni sententia fieri potuisse, ut Zenod0tus larmam βεβρεγμενος, quae ex librorum auctoritate legitur nunc in editionibus, correxerit

in βεβρarlμενος, qu0 in cod. Vat. A et Aug. B eriptum esse

videtur nam h0 certe librariorum errori debetur coniecturam, quam alter loco protulit uom msenus, amplecti non dubito. Pronum est suspicari Zenodotum offendisse in notionum

coniunctione β ίκτῖοι βεβρεγμενος i. e. ἡ violarum radiis perfusus'. Iam si respicis eum pro βεβρεγμενος aliud vocabulum in textum recepisse, quo po8ito sententiam impliciorem procedere sibi persuasit, haud scio an cogitandum sit de βεβλη- μενος q). Sed hae de pinione utcunque iudicabis, illud mihi

dubium non est, quin enodotus haeserit in verborum conivne-tione κτῖσι βεβρεγμενος. Ceterum omnino locum bene se habore addere vix opus est. Denique ad editionem carminum indaricorum spectat schol. ad Ol. III 52, de quo supra diximus. Τ Iam quomodo Zenodotus hoc in loco tractando versatus sit, ubi cervae aureis cornibus

y Cf. e. gr. Nem VII 41. ' Concedo enodotum metri leges non laesisse cogitari enim potest ἀκροωνια a Pindaro τρισυλλάβως esse usurpatum. . Simile occurrit in voce χλαρον χDano ν), apud Pind. Pyth. IX38. Praeterea cf. Christ, Metri de Griechenis Romer, p. 22.ε CL Veitch, Gree verb8 9. 143. β Cf. quae p. 93 de Vocabulo βοτρυδον Xposuimus.' Cf. d. ε 3 9: υδε οὐ ξλιος φαεθων ἀκτῖσιν εβαλλεν 441;Εur. Suppl. 650 ακτὶς λὶλίου βαλλε γαῖαν Theocr. XXII 86 Βάλλετο

99쪽

exornatae mentio fit, non adnotavit choliasta, etsi dubitari nequit, quin verba tradita c0rrupta habuerit. 3 Verisimile autem esse videtur eu0dotum a coniectura non abh0rruisse, ut vitium, quod exstare sibi per8uasit, removeret. Quoniam de vestigiis editionis di 8putavimus, equitur, ut

hac de quaestione in universum pauca addamus. Contendimus supra enodotum carminum indaricorum recen Sionem comparasse, sed audio dicente8 8ati temerariam esse hanc rationem argumentandi, cum Zeno doti nomen non occurrat nisi in scholiis

ad epinicia Olympiaca, ut haec, non cetera carmina emendata esse probabile sit. Tenendum autem est notitiam doctrinae Zeno doleae fluere ex cod. Ambrosiano, ut 80la Olympiaca cum scholiis continet. Quae cum ita sint, non 8 cur quisquam ambigat indari carmina omnia, quae tum ferebantur, Zenodoti opera edita esse γ' Ceterum enodotus Ephesius primus editionem indari secundum criticae artis normam institutam conficere studuit; nam Chamaele0ntem in libro περ Πινδύρου ialiud c0nsilium persecutum esse apparet. Denique in numero eorum, Chamaeleontis, Callimachi, Aristophanis, Aristarchi, ad qu0rum aliquem distributionem carminum indaricorum 3 secundum argumenti naturam paratam redire a probabilitate n0 abhorret, Zenodotum Ephesium mitti non debere adnotaverim. Trium igitur poetarum praeter Homerum, He8iodi, nacreontis, indari, editiones a Zeno dot Ephesio adornatas esse lectionibus, qua in textum recepit, servatis demonstratur sed si computas notitiam recensionis Hesiodea uno niti fragmento, Ρindaricae scholiis eo dicis Ambrosiani facillime memoriam editionum ad alios auctores pertinentium intercidere potuisse ap paret, ut causa non sit, cur dubitemus, qui Protegomenorum περ κωμφδίας testimonium, ex quo enodotus negotio emendandorum carminum poetarum epistorum et lyricorum functus e8t, recte se habeat. 3 Cf. p. 210 sq. CL Boeckh, praef. . IX.

M CL Hilier, Die Vergetelinisse de Pindarischen Gedielite Herme XX p. 359.

100쪽

216 Haec sere habuimus, quae de studiis en0doti phesii excepta recensione Homerica diceremus. Reliquum est, ut paucis comprehendamu quae exposuerimus. Consecit Zenodotus praeter editionem Homericam librum, qui inscriptu sui γλωώσω, recensione poetarum epicorum et lyricorum egit praeterea de Homero, computavit numeros dierum Iliadis. Ceterum hae computatio dierum et illa dissertatio Homerica, ut ita dicam, utrum reserendae sint ad libro peculiares, an hae res in una commentati0ne tractatae fuerint, quam Iliadis recensioni annexa suisse

putare licet, an de singulis ex parte quidem in libris alii materiae destinatis occasione data verba secerit Zenodotus, discerni nequit. Atque de indole et natura studi 0rum grammaticorum hunc in modum iudic0. Versatus est in vocabulis dissicili0ribus ad intellegendum explicandis ita, ut significationem ta-

tueret respecto nexu sententiarum neglecta originatione usus est in poetarum arminibus emendandis ea ratione, ut quam ipse rerum cognitionem habere sibi visus est, poetis adscribendam esse censeret, ut mirum non sit, quod singularia et quaeliberius, ut est poetarum mos, dicta unt, removere luduit. Denique enodotum a licentia et neglegentia non abhorruisse luce est clarius; attamen tantum abest, ut pingui Minerva et tardo ingeni artem criticam exercuerit, ut ratio et consilium o non desuerit.