장음표시 사용
121쪽
hodiernorum prae veterum praefantita, etc. 1 OS vaginae atque uteri, inprimis ori scii eius vitia, induratio, sciri lius, inflammatio, viceratio, tumores varii, atre sta et id genus alia, quae ab AeTIO, AEGINETA, AUI-CENNA caeterisque t l. cc. recensentur; his enim exeuntis oetui via vel plane clauditur, vel non nisi summa cum molestia panditur.
Vteri paruitas hic etiam memoratur, quam ab aetate vel statura matris pusilla repetebant Veteres; ita enim AeTius: intaecunque autem propter aetatem saturae brevioris fitui, hae fere utertim reliquis partibus c0 res ou- intem habint; idem lue, praeter A A. cc. habet SE-RApio. ' Sed si recte consormata sint genitalia ac pelvis, non est, quod in iunioribus paruitatem illam matricis reformidemus; ad ictam enim aetatem ubi peruenit foemina, ut conceptui apta sit, uterus quoque conditio. nes habet necessarias ad continendum et emittendum idoneo tempore infantem; tunc vero partus dissicilior ac leutior esse poterit, si itiniores primiparae fuerint, adeoque genitalia magis contracta ac stricta habeant, quam si partum aliquoties ediderunt. Verum pusillae nimis parturientes ob aliam longe rationem, quam aetatem, aliquando difficulter enituntur, rhachitis scilicet saepissime huius conformationis causa existit; in hisce autem cum ossa sint
maxime vitiata, pelvis vario etiam modo a naturali recedit forma, et angustior redditur, unde proportione, quae in statu naturali inter capitis foetus pelvisque dimensiones requiritur, peruersa, dissicilis redditur partus, solius Na. turae viribus aliquando non absoluendus. Deinde huc resertur Uteri nimia amplitudo, hinc Hippo RATEs: ' od si in latus aut in pedes prodeat,
id enim faepius contingit, yi illuc momentum vergat, vel propter uteri amplitudinem -9 dissicitfm partum
n. Practio. Tract. s. Cap. o. Liis. de Natura Pueri 36. p. 6s. Venetiis ap. IVN- P. 247.
122쪽
Mulier sentiet, nec absque iure, utcrus enim multo amnii liquore distentus liberiorem foetui motam conce dere, nec caput ad orificium ita determinare videtur, quam si circa infantis corpusculqm magis contrahitur; quod vero tantum sit in utero spatium, ut capite prius deorsum locatus sese totum in uertere, pedibusque praeuii Snasci possit, nullatenus HippocRAΤI concedimUS. Haemorrhagiam uteri reci issime his etiam causis accenserunt, unde Hippoc ΑΥΕs: ' Si parturienti ante Martiis multus sanguinolintus citra dolorem suxus con tingat, periculum es, ne foetus mortuus exeat, aut mi nime vitalis edatur: a laetus autem morte partus dissi-CUltatem maximam oriri, omnes censebant, uti postea a Veteribus huc tracta fuit uteri deuiatio a situ naturali, quam vulgo obliquitatem vocant Hodierni. HIPPOCRATEs egregie variis in locis de his aberrationibus egit, verum non adeo tanquam p. d. causam memorauit; ita Libr. de Morb. Mulier. omnes obliquitatis species cum suis symptomatis accuratisime enarrat, seclad incommodum inde in partu oriundum non respexit, idemque apparet, si alia euoluimus loca, ubi sterilitatem, 1nensium retentionem, aut lochiorum suppressionem exinde deducit; ait enim: Si uteri ad coxendicem emineant, tum menses non eunt, et alio in loco: ' Pleraeque infoecundae et cruribus captae plerumqu8 redduntur. At quibus Utu- Ium alio inchnat et in coxendicem iucumbit, haec enim
dum sunt uterum purgari, et genituram liberosque susciperὸ prohibent e et alibi, Si ex partu uteri in dextram Obversp. Libr. desuperfoet. p. 26 I. Uterum non gerunt p. 677. lin. 46 lin. 3s..q Libr. a. p. 6 4. et seq. s. De Morb. Mul. Lib I. Cons. de locis tu homine p. p. 647. l. OS. Cons de supe et seq. foet. p. 263 et 264. r. De Natur. Mulieb. p. S63. t. De Morb. Mul. Lib. 2. 7, 78. de Morb. Mulier. Libr. p. 6S . in fine Cons. de Nat.
a. p. 647. Ot seq. de his, quoe Mul. p. S69. l. So. patebit. Porro lai
123쪽
hodiernorum pra8 veterum praesantia, etc. Io Tobuersi j Tint, puerperii purgamenta non eunt: aliis etiam locis situ ilia habet, at nulli bi partus dissicilis mentionem facit. MOSCHIo quatuor proponit inclinationum species, et orificium uteri c6utorium inter causas p. d. agnoscit. Deinde Ae TIus ex AsPASIA sese hane materiam pertra stauit, ac diserte monet: P0les et dii cultas pariendi contingere ob ceruicis Uteri obliquitatem: et situm singularem laudauit inter huius partus adminicula, uti deinde apparebit. Reliqui etiam Veteres, cum in partu sollicite attenderent, vi matrix Usct in directo orificii viduae, uti postea videbimus, hinc merito concludere licet, eos quoque partum dissicilem ab uteri obliquitate metuisse. Adeoque cum PLAΤNERo minime statuimus,
ignorasse Veteres, maximam saepe dii cultatem facere parientibus uterum, I is refcte compositus haud es, sed
aliter stus; Υ contrarium enim ex allatis locis satis euictum esse, censeo: quapropter etiam cum illis facere haud possum, qui putant, has uteri deuiationes a DEVENTERO primum fuisse perspectas: φ praeterquam euim quod antiquissimis iam temporibus has memoratas inueniam Us, ex Recentioribus etiam multi ante DEVENΤERUM easdem notarunt, qui videri possunt apud BURTON et LE-vRET. V i Negarunt quidem nonnulli, uterum hac ratione a
satu naturali pose deflectere, aut, si deuiet, exinde nihil mali sub partu euenire, opinantur; ita censet PUGI ,
v. Loe. cit. pari. I. Cap. II. N. a. p. IO.
w. Tetrab. 4. Serm. q. Cap. 77. p. 8 I9. et seq.X. L. c. C. 22. P. 788.
124쪽
Io 3 L. Dan Leertinen Disseri. de artis ob latriciae CHAΡΜΑΝ, ' quin et ipse SMELL1E uix aliquod partui
obstaculum inde nasci, asseuerat: φ verum huic assertioni non ipsa tantum ratio, sed et obseruationes omnium fere Obstetricantium obloquuntur, ex quibus hic adduxisse suf
QUE; ' nec raro in Gynaeceo Argentinensi idem expertus fui, imo partum per triduum protractum ex insignivteri obliquitate et quidem ex illa specie, quam Hystero- loxiam anticam vocant, obseruaui: ex quibus nullum superesse potest dubium, quin inter causas partus laboriosi merito a Veteribus relata fuerit; et si tamen ab altera partei fatendum sit, D EvENΤΕRvΜ et qui eum secuti sunt Obstetricantes, nimium huic vitio tribuisse, cum in omnisere partus dissicultate obliquitatem uteri accusarent; do-icuit enim experientia,' leuiores huius deuiationis gradus non tanto8 partui obices ponere, ut propterea laboriosus sit dicendus: imo vero non omnis inclinatio uteri praeternaturalis est habenda; datur enim quaedam obliquitas naturalis, in omnibus fere obuia, non tantum illa, quam
g. Observations sur Ia grois fesse, etc. Paris I 728. Obs. I 8. p. IT. et Obs. 683. p. 'ST.
i. Olservat. Acad. Cap. II. p. ἔ63. et seqq. et p. IJS.
125쪽
hodiernorum prae veterum praefantia, eu. Io 9
vterus cum vagina facit, cum antrorsum prolabens angulum format fere rectum, cui VS detineationem adeo egregiam dedit HvNTER; sed et alia, eaque lateralis , qua uteri fundus dextrorsum inclinatus, orificio sinistrum latus spectante, a pelvis axi resedit, cuius causa in vicinis partibus est quaerenda: apposita scit. utero intestina et qui dem ultima Coli flexura, atque intestinum Re lium, flatu vel fece turgida, matricem ad dextrum latus determinan do , istam inclinationem efficere videntur. Nonne CEL. svs iam naturalem illum situm perspexit, ubi vulvam describens, seqq. habet: Ea, r/cta tenrtataque ceruue, quam canalem No aut, c0utra mediam amum orsa, in epaulum ad dextfriorem coxam conuertitur , etc. Varii postea illum notarunt, quos inter laudasse sussiciat DEW1ND HALLER ' et Autores ibi citatos, iis AUDE LOC-Qug,' aliosque. In grauidarum etiam exploratione, si ad orificii uterini positionem recte attendamus, frequentissime deprehendimus, illud non in inedia pelvi locari, sed fere semper magis ad sinistrum latus inclinari, vii multoties experiri mihi licuit. Quapropter maximopere seni- per ad hanc obliquitatem respici debet, ne praeter naturam pronunciemus id, quod fere semper obseruatur, nec partus dissicultas exinde repetatur, quae causis multum diuersis re vera tribui debet, adeoque ex erronea hac opinione apta negligantur auxilia, quae partum laboriosum expediant. Illud tandem circa hanc doctrinam animaduerti in retur, falsam esse multorum obstetricantium opinionem, qua statuunt, uteri obliquitatem tantummodo consistere in simplici ipsius ab axi pelvis recessu, figura laaud mutata; nam, uti rectissiuae notarunt inprimis SAX TORPH
126쪽
IIo L. van Leeuwen Dissert. de artis obletriciae .et BAUDELOCQUE, adest saepissime inaequalis eius ex pansio, qua axis longitudinalis a forma naturali deflectens, in curuam mutatur, et speciem obliquitatis constituit, a priore longe diuersam, in eo, quod fundus matricis eiusque Orificium non oppostas, ut in simplici solent inclinatione, occupent partes; ut v. g. dextra spectante fundo, contrarium latus Ostium non respiciat, et sic de caeteris, sed contra sibi inuicem haud raro respondeant, et ad eaS-dem regiones incurventur; ita ut BAUDE LOCQUE l. c. saeis pius obseruauerit, orificium uteri ossibus pubis maxime applicitum fuisse in foeminis, quarum ventres adeo propendebant, ut fascia sustineri debuerint. Has autem ob. liquitatis species obstetricantibus summopere esse attendendas, et a vulgaribus distinguendas, latius patebit, ubi, inter partus dissicilis adminicula, agendum erit de illis, quae in uteri obliquitate praestanda sunt. Porro inter causas partus dissicilis, qui vitio matris contingit, summo iure memorarunt Ueteres partium utero vicinarum affectus; ut si vesica calculo vel urina
distenta fuerit; si insignis adsit secum in intestino recto copia; si haemorrhoides, aliique morbi hasce partes occupent, qui videri possunt apud Mos CHIONEΜ, AeTIVM,
AvICENNAΜ; haec omnia enim cum angustiorem reddant viam, quam nascens laetus transire debet, merito huc tracta fuerunt.
Ad pelvis vero vitia quod attinet, vix aliquam dehisce, in recensendis partus obstaculis, a Veteribus mentionem factam fuisse, ex eorum scriptis apparet: unice Aeaeivs i. c. ossium pubis firmioris nexus meminit, diis cens: Sed et si a pubis nimium conferta pariendi disscu ratem faciunt dum in partu dilatari non possunt, neque enim velut in viris, ita in mulieribus o fa pubis alternatim conferuΗtur, sed forti copula connectuntur: et
sane, quum multorum Veterum aeque ac Recentiorum
sententiae, qua statuunt, pelvim in partu dilatari, calculum
127쪽
hodiernorum prae veterum praestantia , etc. tum ad lanius, illudque ad partum facilitandum conferre censeamus, non est, quod dubitemus, quin ossium pubis
strictior nexus a ligamentorum rigiditate, ab ancylos, aliisve causis, partum minus facilem reddere debeat, atque exinde primiparas et annosiores difficilius edere etiam opinemur, etsi Ae Tio minime assentiamur, diuersum ostium pubis in foeminis, ac viris, nexum esse. De vitiis tamen ossium pelvis nihil omnino tradiderunt; licet enim meatus angetoliam memorent, ac partus difficultatem exin
de derivent, distincte de ipsa petui non loquuntur, cuius
autem praecipua ratio est habenda in indagandis causis partus dissicilis; docuit enim recentior Embryulcia, angustiam ac deformitatem pelvis, qua diametri eius a mensura naturali recedentes, relationem illam ac proportionem, quam cum foetus dimensionibus habere debent, ut partus secundum naturam laossit peragi, turbant atque pervertunt, primariam esse et maxime momentosam partus
laboriosi caussam; adeoque Veterum doctrinam hoc titulo admodum imperfectam, et defectuosam esse, apparet. Atque ex eo inprimis elucescit Artis nostrae prae Veterum praestantia, quum omnia, quae ad hanc materiam spectant, a Recentioribus adeo absolute pertractata sunt, ut nihil desiderari videatur; indagatis enim pelvis recte consormatae dimensionibus, iisque cum foetu comparatis,
omnes quoque earum a statu naturali recessus, prout vel in aperturis, vel in cauo eius obisneant, iuxta varias diametros accuratissime determinarunt, atque ostenderunt,
quaenam singulis auxilia adhibenda sint, pro maiore minoretae angustiae gradu diuersa; adeo ut insigne quantum lucis inde Arti nostrae affulserit. Nec opus est, de variis hisce pelvis vitiis latius disserere, eaque omnia accuratius indicare, cum apud Auctores antea laudatos eximiam hanc doctrinam uberrime explicitam inuenire licet, et in t ulteriore huius Dissertationis decursu etiam multoties dei hisce erit agendum, inprimis ubi de adminiculis partu i disseilis dicemus.
128쪽
II a L. van Leemineu Dissert. de ortis obtetriciae
Noe a Veteribus etiam inter hasce causas notatum inueninius aliud petuis vitium, nimiam scilicet amplitu- .dinem, quae, Vtut prima fronte immerito liuc trahi videatur, Omnium tam eii obstetricantium consensu dissicilem partum creare. valet; etenim, ob resilientiae defectum aliquando totus uterus una cum foetu extra genitalia prolabitur, quale,exemplum refert Cl. Mus L NER, ubi foetus vivus extra pelvim versione extractus fuit, matre post reductionem superstite, η aut a praecipiti foetus enixu genitalium inflammatio, ruptura, uteri haemorrhagia, spasnatas, atonia, iuuelsio haud raro obseruata suerunt; de quibus inprimis consuli merentur PUZOs , SAX TORPH, 'et Cel. V AN DOEVEREΝ.
Dantur tandem et alia a Ueteribus omissa, quae nihilominus inter has causas summo iure locum sibi vindicant; uti sunt uteri prolapsus, atonia, ruptura, hernia, ac similia vaginae vitia, quae omnia varia quidem ratione partum reddunt laboriosum: haec autem singula latius illustrare, aut Obstetricantium auctoritate confirmare, plane superfluum duco, quum apud onaues, qui de nostra materia iegerunt, Autores, et inprimis apud illos, quos tanquam probatissimos saepius allegauimus, latissima inueniri possis huius momenti expositio. Sussiciat nobis ex omnibus illis, quae hoc Capito disputauimus, ostendisse, haud leuia esse Recentiorum prae Veterum in indagandis partus dissicilis ac praeternaturalis causis, merita, imo vero Λrti nostrae insigne quantum accessisse incrementum, quum omnia haecce obstacula multo melius, quam ab Antiquis, hodie sint expolitas
129쪽
hodiernorum prae Ueterum praestantia, ere. IIIsta, aliaque etia in , Olim prorsus omissa, eaque et frequentissima, et maXime momentosa, tam accurate cognita habeamus, ut haec doctrina ad umbilicum perducta esse videatur.
Variae' a Veteribus recensentur causae, ad foetum spectantes, quas partum dissicilem ac praeternaturalem producere, opinabantur, de quibus nunc erit agendum. Refertur huc nimia foetus magnitudo, siue re iste conformatus, siue monstrosus fuerit: ita iam HIPPOCRATEs: Qui vero foetus, per abortiones liberari nequeunt, quod nimirum ii toti, aut eorum partes maiores existant, etc. et Mosculo ' partum dissicilem fieri dicit: Si naturali ter grande caput habet, vel omne corpus, Del tres manus , vel certe hydropicus si, vel gibbofus , vel in latus. Satis sese has causas etiam enarrat AeTIVS, qui et addite Si foetus biceps es aut triceps, aut quum gemini prodeaut et repente uterque smul eolio uteri illabitur, tum etiam, quum mortuus intumescit, ' et quibus caput vel natura, vel hydiocephala o Femone magis tumidum eis similia habet AEG1NΕΤΑ, Α et inter Arabes AvICENNA, het ALBuc Asis; ' eaedemque causae cum ab omnibus Re-
22. p. 788 et 89. f. Ibid. C. 23. p. 79Q-
130쪽
centioribus etiam memorentur, quia hisce proportio illa inter laetum pelvimque peruertitur, liquet, rectissime huc a Veteribus relatas fuisse. Sed, quod magis sorsan mirum videbitur, huc quoque a nonnullis trahitur caput foetus nimis paruum, ita Mosculo, R AEG1NΕΥΑ ' et AVI-CENNA; rationemque addit Mosculo , qttod iuri ori-jictim matricis extendere non potest , nec ab obstetrics facile apprehendi; an vero propter has causas p. d. oriri possit, maxime dubitamus, imo vero rarissime hinc partui obicem poni, opinamur, nisi forsan ex eo, quod caput nimis paruum dolorum impulsus facile cedat, ac partum reddat nimis celerem, unde mala, quae hunc partum sequuntur, eadem scit. quae a petui nimis ampla
proscisci supra vidimus, oriri possunt: ita saltem censet
Multum quoque mali timuerunt f foetu debili aut
mortuo, hinc HIPPOCRATEs: ' u quoque magnopere.
iu causa eis , cur non facile exeat , si iiiὴrtuus aut Dis
ratus fuerit; cum quo conueniunt regi qui Veteres, ita ut a nonnullis, inter quos A VICENNA l. c., sexus foemininus, utpote masculino debilior, huc annumeretur;
partum enim dissicilem exinde oriri existimabant, quod hi foetus, uti ait fastibus ae molibus suis matrem adiltuare n0u posui. Omnibus scit. Antiquis cona. munis fuit opinio, quod partus a solo fere foetu perfice- .retur, qui capite suo membranas oui disrumpetis, exitum sibi quaereret, haud secus ac auium pulli testas oui, quo continentur, diffringunt, et sic ipsi sibi uiam parant: adeoque partum dissicillimum habebant, si mortuus foetus haecce praestare haud posset, et haec ratio est, quod saepius in tali casu dissectionem eius in utero suadeant, uti postea pluribus erit videndum. Hanc vero' partus theoriam salsam penitus, et ex praua analogia assumtam,