장음표시 사용
141쪽
hodiernorum prae ueterum praestantia , etc. Ias
huic certo vitam demit, sistendo saliguinis circulum, si pelvis cauta in non Valde amplum, partusque non admo dum praeceps sit; unde imerito illa causa huc etiam trahitur.
Atque haec de causis partus difficilis, quae a foetueontingunt, dicta sussciant, quae omnia, nisi salior, euia dentissime demonstrant, quanta sit Artis nostrae prae
Veterum excellentia, cum omnia, quae ad hanc doctrianam spectant, non tantum a Recentioribus multo melius perspecta , atque accuratius tradita, verum et nouis iisque summopere attendendis momentis aucta, atque amplificata hodie possideamus. Sequitur nunc, ut uideamus desdminiculis, quae ab Antiquis ad partum difficilem iuxta varias causas commendata fuerunt et primo quidem de illis, quae proposuerunt, si obstacula a parturiente proficii cerentur.
APUT TERTIUM DE ADMINICULIS IN PARTU CAVSAMATRIS DIFFICILI ET PRAETER. NATURALI.
Si Antiquorum monumenta euoluamus, insgnis profecto occurrit auxiliorum numerus, quae ad partum matris vitio dissicilem commendarunt, magnisque enco- in iis extulerunt, quorum praecipua nunc pertractanda veniunt: in hisce autem recensendis eadem procedemus methodo, ac in enumerandis ipsis causis antea factum fuit, ut scilicet singulis auxiliis iudicium nectamus, an admittenda, an vero reiicienda sint; adque ea addamus, quae a Recentioribus vel emendata, vel etiam noua excogitata fuerunt. De iis, quae ad generales, antea memoratas, partus
dissicilis causas proposuerunt, vix opUS est, moneam, nisi quod morbos parturientium suo
142쪽
ia 6 L. Du Leeumen Dissert. de artis obsetriciaetandos esse, ut partus promoueretur, recte notarinta, ita laudat Aeri Us, ' vr imbecilla roboretur conden scutibus ac maritur tonsi iugentibiis et spmitatem inducentibus: qualia furit respersones oc infessones ex myrto aut psivnpianis ritis, alit mases Irmicis aut rosset odoramenta cum actio G unguenta ex vivo et olf q. τέ iteo rigidis ut alios omit. tam morbos, quorurn curam, quantum fieri posset, suscipiendam volueniant. HIPPOCRATEs pletlioram V. S. di. In intuendarii quoque commendat: Q d si praegnans diutius immoretur et parere non possit, sed pluribus diebus partus dolo ibus distriuietur sit autem iuuenis et a late reus, multoqui sanguine redundet, venas tu malleolis scare opo tet, et Nirium habita rationesanguinem detrahere. P ,- Uerum ad specialiora transeamus, quae peculiares partus dissicilis causas spectant. Dolores ad partum si debiles nimis essent, quam ut foetui expellendo sussicerent, varia a Veteribus in usum tracta inuenimus. HIPPOCRATES parturientem lecto mobili impositam, eique alligatam strenue concutiendam praecipit: at 'dam noxia sit rudis haecce enchei resis, Lacile perspicitur; hinc enim praeter uniuersales affectus, qui sensili parturienti necessario euenire debent, uteri inflammatio, haemorrhagia, quin ipsa ruptura summo iure metuenda sunt. Ipsa Antiquitas eapropter noxium istud adminiculi genus iam reprobasse videtur, unde AEGINETA laudatas quidem a nonnullis esse concussiones memorat, ipse tamen eas haud commendat, sed motum parientis in lectica praecipit; cui consentit Aeaeius. δ Grais 'viter quoque violentae agitationes reprehenduntur. in Harm. Gynaec., ' iisque leuior vehiculi motus substituitur; et haec in Capitis inscriptione ex Mos CHIONE depromta dicuntur; quoniam vero in textu Graeco non occurrunt, abo. L. e. C 22. p. 789. r. L. e. p. 49 I. p. De Morb. Mulier. L. I. F. L. e. p. 789. p. 623. L. c. C. Ia. N. I. P. Io. q. L. c. p. 6IT. et II.
143쪽
hodiernorum prae Neferrita prae santia, etc. ab interprete Latino addita videntur. Sternutationem partui superuenientem cum utilem obseruarat Hippo CRA-ΥΕs,' mulieri frongi la is vexatae aut dissicultate partus Iuborantι, sternutatio juccedens, 5suo ut; hinc remedia, quae sternutationes inducunt, in partu difficili laudat, modi inaque, quodlei in tandum sit, indicat: Qiuod si exitu ectato non facili discedant, cum sint fecundum Naturam iis se hobentibus emutato ilιm adhibeto. Naribus autem' prehen sis , et ore eompress0 sternutandum, quo quam maxime fieri poterit, e Max stermitatio redantur, ' et
haec etiam a reliquis laudata inuetii natis. Etsi autem in mas no doloria D a debilitate parturientis languore, item in syncope et affectu comatoso, s plethora non adsit,)utilitate sua non destituantur, violenta tamen siti cussione, inprimis si ore naribusque clausis peragatur sernutatio, sensilibus puerperis noctua esse possunt, adeoque non .nisi summa cautione adhibenda; imo alia potius eaque tutiora in usum trahenda esse, merito statuitur. Inter externa, lamenta et sumtus ad incitandos dolores etiam a Veteribus commendata fuere; medicamenta praeterea foetum pellentia orificio uteri applicanda esse iubet HIPPOCRATES :Os uteri medicamento aliquo ogitatorio, crasso, oqiua dialato, illinito, quod partus Hres asserat; ubi per ελα- τηριον remedium quoddam foetum expellens intelligendum esse, censet Foes 1 Us. φ . His vero remediis facile supersedemus, etsi fomenta ae sumtus calore suo partes relaxare, et leniter stimulare possent, si ex aromaticis sinteo posita, atque eatenus conueniant ad augendas uteri contractiones. Maxime autem culpa udi sunt Veteres, quod ad incitandos partus dolores medicamenta laudant calida, pellentia et em menagoga, quae ab ipso HIPPOCRATE iῖm proposita, a reliquis Graecis atque Arabibus promul'gata,
v. 's. L. P. 123 4. X. In Oeconom. p. I 2I. in v. De Morb. Mut L. I. Voce ἐλατηριον.
144쪽
1 et 8 L. van Lemzen D Oert. de arris obteiriciae pata, Π agnisque eiaconatis ornata suerunt, ita ut insigni horum remediorum farragine eorum Antidotaria undi lueredundent; laaec enim dum motum sanguinis.vehementer adaugent, ei uoque impetum ad uterum compellunt, huius organi inflammationem et haemorrhagiam excitant, Detumque angustiis pelvis iam impactum magis magisque impellunt, illique ita intricant, ut non nisi maxima cunidissicultate ac saepe mortuus protrahi possit: reiicienda ita. que calida illa atque stimulantia, quibus et hodie magna et medicastrorum, et tonsorum, et obstetricum turba pugnat, atque ex Arte penitus proscribenda. Melius ferri possunt amuleta, collo, femori, aut lumbis parturientium ad augendos dolores, alligata, quae, etsi cordato Medico prorsus indigna sint et mulierculis relinquenda, noxas puerperis afferre nequeunt, nisi vim corrosiuam, aut emutila venenata habeant. Ridenda tamen Veterum in haec remedia quae recensere operae pretium non esset, insignis sducia, ac dolendum, ab ipso Medicinae Parente probata fuisse, qui Cuc meris agrotis albi fru*um
cera obductum, deinde lana punicea conuolutum ad lumbos . alitatis μ' inter remedia, quae partum faciliorem reddunt, recenset. Quanto rectius in moderandis doloribus Hodierni procedunt, qui non generales quasdam encheireses in omni partu dissicili commendant, sed ad varias causas attendentes, secundum has praecepta sua dirigunt, ac diversa in usum trahunt auxilia, et si a vera debilitate dolores supprimantur, lenibus Cardiacis, roborantibus, anOdynis, similibusque, quibus ad contractionem uterus invitetur, non vero calidis et pellentibus, quibus urgeatur, hunc defectum corrigere tentant; spurios etiam dolores, quibus uteri ori scium clauditur magis, quam aperitur, parturiens multum defatigatur, et ipse partus lentus redditur ac difficilis, optatis inprimis compescunt, et ad natu- .ralem r. Ibid. Libr. I. p. 623.
145쪽
hodiernorum prae veterum prae santia, etc. 129ralem tenorem redigunt, . quod a Veteribus penitus neclectum videtur. Ad obstacula quod attinet, quae ab uteri et genitalium vitiis in partu oriuntur, Varia a Veteribus auxilia proposita fuerunt. Uteri et vaginae a tresiam perserandam, tumores et excrescentias cultro auferendas, ac reliqua vitia suo modo curanda esse, rectissime notarunt. Uteri obliquitatem variis euchei resibus corrigere fluaduerunt; ipse HIPPOCRATES, etsi in parturientibus huius affectus mentionem non faciat, nonnulla tamen suasit auxilia, quae et hoc in casu cum si uelu adhiberi possunt. Duplex inprimis laudat adminiculum, orificii scilicet at tractionem in mediam puluina, et decubitum in latus ohli
quitati oppositum: Pot fotum, inquit, inimisso digito
Ieniter contre rata muliere, a coxa artendit imi quod aliis in locis repetit, ubi etiam post correcitionem specillis plumbeis, stanneis, ligneis uterum in loco retinendum esse praecipit, quod certe in parturientibus non conueniret: alibi vero monet in fanam autem coxendicem detumis here prae sat Reliqui etiam Veteres decubitum huncce in parturientibus maxime laudarunt, hinc Λe Us de uteri obliquitate haec habet: Si ob lumborum cauitatem pariendi di culias contigerit, puerpera tu sella, prouo seris gentibus collocetur, ut vulva delabens ceruicem rectra extendat. Eodem modo Asiantur etiam pingues ac car=rinae. qHunc quoque situm in pinguibus, in quibus praecipue uteri obliquitatem metuebant, commendat AEGINETA, ut uterus ad abdomen delatus e directo osculi si ς' cum quo
a. De Morb. Mulier. L. I. quae uterum non gerliut, P.
146쪽
Iao L. van Leeuroen Dissert. de artis ob tetriciae
conuen uni A VICENNA f et SERAPIO , ut attrahatur 1ma.
trix ad partem vulvae, donec Vt iu directo orstii vulvae. REt sane ab omnibus Hodiernis eadem p orsus adminicula in usum trahuntur, ad corrigendum iniquum uteri situm, et cum successu adllibentur, nisi admodum magna sit huius organi deuiatio, verum simplex tantum eius inclina. tio obtineat, absque sigurae mutatione: si vero insignis adsit aberratio, aut ista hysterologiae species, quam antea
notauimus, in qua formam ita mutat uterus, ut axis eius longitudinalis incurvetur, atque fundus easdem, quas orificium, partes respiciat, quod supra ex SAX TORPHIo etBAUDE LOCQUIO probauimus, haec auxilia nullam prorsus utilitatem habent; si enim puerperam in latus fundi
uteri obliquitati oppositum incumbere faciamus, non modo non recedet a deuiatione sua collum atque ostium, verum magis magisque situm praeternaturalem adsciscet: neque orificii attractio in peluim melius conueniet; praeteris
quam enim quod facile ei vis inferri, atque lacerari possit, in magna obliquitate numquam ita fieri poterit haec correctio, ut situs eius naturalis fiat; et, si ponamus, colli uterini aberrationem plenarie posse emendari, funditamen situs hisce artificiis non obediet, nec ad naturalem normam componetur, quod maxime necessarim est, ut partus facilis fiat; foetus enim cum a fundo propellatur vitiosam eius directionem sequitur, et iniqua ratione perpetuim protruditur, unde partus dissicilis non tantum et laboriosus, verum et praeternaturalis redditur: adeoques maior adsit uteri vel recti vel incuruati obliquitas, hisce
auxiliis haud immorandum, verum praestantissimo versionis srtificio insanε per pedes extra Pendus, quo imminens matri laetuique a partu praeternaturali periculum optime averruncari po strit; qua de re consuli inprimis me- resur egregius SAX TORPH.
f. L. e. p. 722. Art. IS. p. I 37. et in Theor. de g. L. c. p. 6 S. Hilers purtu P. II 4. et. sqq. h. In Collect. Ham. V. a.
147쪽
hodiernorum prae veterum praefantia, etc. 13 IUteri haemorrhagiam, Oi Dinosum parturientium aegrauidarum affectum, variis remediis Veteres aggressi sunt. Hippoc RATEs laudat seqq. Θ0vgiam madi factam a Lmotieto et linteum rarum, m0lle, dero inis, agi a frigida
imbutum ventri inlicito , frigidaque perfundito, lectumque a pedibus excitatum sic sterniis etc. . Porro fomenta ac sussitus, intu, que pellentia si uadet, aliisque in locis η adstrin. gentia pesti aut subdititii forma vaginae immissa. Similia
fere habet Mos CHIO : Oportet autem eas cum curari coeperint iacere in cubicula breui et obfci 0 et mediocriter refrigerato et si m0. Inferiores pedes uuiores cnpite ha heant cum curui flentio et quiete c6rporis. Omnis vero motus saxum prouocat , ita Pt pedes contortos supra inu cem habeant, et spongiis magnis in aqua frihi a veI posca intinitis, partibus ipfs opplicare, hoc spectini, senibus et ad inguina, ita ut frequentius etiam mutentur, ne tem. perie corporis tale ut ς pessarium adstringens et interna nonnulla pariter laudat. Eadem fere leguntur apud AeΤIUΜ, et AEGINETAM, ' qui liquores stypticos vaginae in te flos, pessos adstringentes ad osculum uterivsque intrusos, et artuum ligaturaS maXime commendat.
Ex hisce adminiculis permulta etiam hodie celebrantur, et summo cum successu in usum trahuntur in haemorrhagia uteri, durante grauiditate Orta, iisque haud raro sis litur omi. nosus iste fluxus, abortus aut partus praematurus praecauetur, et ad legitimum terminum gestatio perducitur. Sed accidit aliquando, ut in hisce remediis inanis ludatur opera, ae pergat haemorrhagia tanto impetu, ut matri foe- tuique funesta euadat, quibus exemplis annales obstetricantium abundant: in ipsis parturientibus, si a placenta ab utero soluta hicce fluxus oriatur, ut fere semper seri solet, atque adsit matricis torpor et atonia, hisce auxiliis non Ia- fiden-
i. L. e. p. 639. l. Haran. Qu. Part. I. C. 2O. p. 32. h. Ibid. p. 638. de Locis in m. L. c. C. 66. p 8Oo. homine, p. qa . et alibi. n. L. c. L. 3. C. 6 a. p. 48a
148쪽
as a L. van Leerimen Diissert. de artis ob erritiae fidendum, cum, grauiditate ad fuem perducta, placentae
accretio sperari nequeat, sed pergente uteri contraditone, magis magisque soluatur nexus, nec tamen dolorum emeacia exspectari possit tanta, ut partus feliciter ab soluatur. Aliam itaque Recentiores, eamque praestantissimam enchei resin inuenerunt, quae in hisce casibus egregio cum successu adhibetur. Etenim cum obseruarent in partu naturali, simul ac placenta ab utero separatur, largam satis sequi haemorrhagiam, hanc tamen ipsus matricis, iam a foetu vacuae, contractionibus sim, hinc Naturae processu, ducti, in praeternaturali sanguinis fluxu, aliis auxiliis liaud compescendo, quouis meliori modo partum promouendum, uterumque euacuandum esse, ut sua contractione sperta vasorum oscula elaudere fluxumque prohibere posset, in votis habuerunt. Atque hinc Ortus est partus artificialis, quem Galli acconchement foreό vocant, quo di- 'latato successiva digitorum intromissione uteri orificio, membranae laetum inuoluentes rumpuntur, ipseque iu-fans una cum secundinis educitur. Huius ad miti iculi inuenti honos tribuitur Obstetrici cuidam Gallicae Lovis EBO URGEOIs dite BOURSIER, quae hanc enchei resin in poculiari Tractatu descripsit, ' uti refert AsTRVC; P cuius methodum dein omnes in suos usus conuerterunt. Verum nonnullas dissicultates atque incommoda in hac praxi aduerterunt alii, ex eo, quod uteri ostium saepe non nisi magna vi dilatari possit, unde insignes parturienti dolores et ipsius uteri inflammatio nonnunquain excitantur,' quae puerperium saepe prauis symptomatis ominosum reddunt; hinc MAURICAE V siam obseruauerat, facilius euadere mulieres, si orificium uteri molle,
o. In Ioniis fur la sterilitri ses principes. Paris I 766. p. 62
149쪽
hodie; aorum prae veterum praefantia, etc. I 33 tenue et aequabile esset, quam si durum, crassum et inaequale foret. Deinde et illud timuerunt nonnulli, ne, ex praecipitata insalitis eduetione, uteri a tollia cum sequelis oriretur, cuius. organi lenta et succeiliua costractio hac ratione impeditur: hin: alia nae enchei resin proposuit Ρvgos, infantisque eductionem alia methodo molitur; censet enim, partum naturalem simpliciter accelerandum, non vero violentis auxiliis urgendum esse, dolores itaque ad partum incitare tentat, digitorum in uteri orificium in tro mi ilione . eiusque lenissima diductione; doloribus haeratione auctis, tenduntur membranae Oui, quae mOX Tum
pendae, ut iam se contrahere possit uterus, minuitur sicliaemorrhagia, partusque breui sequitur, matre ac foetu saluis, qui lentore partus naturalis sibi relicti periissent, aut partus artificialis violentiori encheires in vitae periculo fuissent. Et sane maxime laudanda haecce methodus, et priori saepe praeferenda, verum dantur casus, in quibus etiam hoc auxilium non respondet; accidit enim aliquando, ut illa dilatatio non nisi semina cum dissicultate peragatur,. multumque temporis impendi debeat, antequam rumpi queant membranae, adeoque si violenta admodumst haemorrhagia, sacile perire possi parturiens sub operatione: ipse PVZos per integram aliquando horam occupatus fuit, priusquam membranas disrumpere potuit; per tantum vero temporis spatium si continuo irritetur orificium uteri, plurima etiam mala inde metuenda videntur. Denique, si effluxa aqua amnios haemorrhagia non cessat, methodus Pugos si 1 non sussicit, sed partu artificiali insans per pedes protrahi debet; atque illud accidisse videtur in casu, quem narrat PVZos, ubi hac en cheires ilii xus non potuit compesci, sed foetus eductione accouehement
forte) sisti debuit. Omnium optimo hic procedere mihi I 3 vide
r. In Mentoires deI'scat semie accouchemens. Paris I pS9. Rodiati de Chiruuie. T. I. p. S. L. c. p. 336. 358. et ad calcem Traite des t. L. e. p. 33T-
150쪽
I34 L. vau Leertio en Differt. de artis obsesritiae videtur LE ROUX , ' qui infantem, dilatato oriscio uteri,
per pedes protrahendum suadet, quoties attenuatum satis et expansum hocce ostium inueniatur, quod si vero crasis alia, durum ac contractum sit, tu rundam aqua et aceto ebriam tam oti Vaginae immittere iubet, qua ha morrhagia imminuitur et interdum plane sistitur formato scilicet thronabo, qui aperta vasa obturat ) ac leni simul irritatione dolores ad partum augentur, quorum actione ossium matricis dilatatur atque attenuatur, adeo ut, si frequentes sint et validi, tu runda eximi, et, cessante fluxu, partus Naturae committi, perdurante vero, artificiali eductione foetus in lucem edi possit, absque ut ista mala metuenda. sint, . quae a violenta vieri dilatatione obseruata fuere. Eximiam hanc methodum variis Pemplis com probat Cel. Autor, ut digna videatur, quae ab omnibus Obstetricantibus in usum trahatur. Vnde iterum liquet, quanta sint Artis nostrae prae Veterum commoda ; etsi enim tu rundarum usus ab Antiquis desumtus sit, qui, uti vidimus, pesctos adstringentes maximi fecerunt in nostro asseetu, et hae aliquando egregie conueniant, saepe tamen non susticiunt, et disruptis membranis foetus per pedes protrahi debet, ut haemorrha-gia sistatur, et infans vivus nasci possit; hanc autem en- cheiresin cum ignorauerint, nulli bi saltem memorent. non est, quod de Artis nostrae praestantia dubitemus.
Angustia genitalium si partus dissicilis causa esset,
variis auxiliis hasce partes dilatare tentabant Veteres. Vapores, balnea, unctiones, pessaria ex unguinosis ad snem grauiditatis iam adhibebant, ne in ipso partu naturali vi- luna inde nascenti foetui oriretur obstaculum: in partu laborioso strenue etiam his remediis pugnabant, ita Hippo CRATEs y denda ipsa, inquit, s plus quam conueniat Aea tibi videantur , cerato inunguenda, et alibi: λ' Orato