장음표시 사용
211쪽
ista ligamenta, etiam infirma sunt, musculi breuiores ique extenuati ossa adducunt et in se fiunt. Hoc pri- num in spina incidit, quae in variam partem inclinata it ribberis non unam speciem ostendit. Etiam a pecto- I alibus musculis et serrato antico maiori pectus, ipsum- lue sternum, multum proiicitur ', a musculis abdo - sinis pefius inferiora versus adducitur, et in dorso
' Spinae et membrorum prauitates quomodo adductis variis musculis oriri soleant, cui iosius exposuit Doctist . IOANNES GODOFREDUS BRENDELlvs in Disi. de Rhachitide, Gottin-sae, MDCCXXX lX. Confor GLISSONlVM, MAVOVIVM et MARTINI HERMANNI GElswEIT DisI. de causa Rhachiti dis proxima, Lugd. Bat. MDCCXXXVI. Prae caeteris omnibus legendus est VAN SUI ETENIVS in Comment. - bor. H. BOERHAAVII T. IV. Quicquid enim ante ipsus tempora de morbo eo scriptum est, studiose collegit, et vel probauit, vel improbauit. Idoneus etiam scriptor est LEVRETTVS, qui in Diario gallico, Rurnal de Medecine Vol. XXXVII. A. I 772. multum decocto radicis rubiae tinctorum tribuit. In germanicam linguam versa re-Ii qua vid. in Miscellaneis illis, quae inscripta sunt: Samn Iung auferte sener Abbandiungen fur pra tische Aerzte B. I. P. IU. Variae quoque aliae obseruationeS, perutiles, ad educationem et nutritionem infantum teneriorum spectantes, ibi leguntur. . IOTI .
Quoniam vero in his corporibus non Ole Osus con- AB M ust succus ad ossa perlabitur, sed crudus, glutinosus et muco similis, ex eo, qui subsistendo ossium fibras diducit, et corruptus vitium etiam medullae adfert, nstscitur tandem hoc pessimum Cartei genus, seu paedarthrocace, quod raro curationem recipere, saepeltiam causam mortis adferre solet. Multum illud in- enditur, si ad alias causas etiam morbUS VenereUS RC 'redit, quem infans vel a parentibus accepit, vel cumacte nutricis laxit.
Etiam huius morbi curatio a medicis requirenda H. Seire vero licet, eos plerumque falli, qui ad hi bita
212쪽
bita festinatione et temeraria aliqua via morbum do tere conantur. Maximum praesidium in modico ac ilneo victu, qui facile concoquitur et aromate abum
potione etiam meraca et CorporiS exercitatione
solet. Extrinsecus salubres sunt multae valentes fricationes, quibus fluentia corpora adstringunt 1 Commode etiam lanei asperioresqUe panni thure, istiche, benetoe, baccis iuniperi, sussiuntur, et his Di tur dorsi spina. Unguento neruino ungi et pertract musculi possunt tenues atque infirmi. Nec ad multdum corporis habitum aliena sunt balnea, quae tam frigida potius, quam calida, esse oportet. De gibbean dorso, et quomodo ei per thoraces medendum scribam, ubi luxatorum curationem exequar. res in ossium medullis vovi oriuntur, et aliquantingrauescunt, illi spem ostendunt, hominern sanunturum esse. . Si vero cum his, increscentibus dobUS, corpus magiS emacrescit, et in malum habidecidit, illi significant, os infus corrumpi. Si otium habet, illud non alia ratione curari potest, qisquamam, sed pedetentim, resoluitur si os s). Cuz his experienda est illa Guaiaci decoctio si oss), qua
vero adultis magis accommodata est, quam pueris. Si in osse vitium est, quod nulla medendi ratione vinci potest, necesse est, ut membrum praecidatur. Et hoc tamen superuacuum est, imo quandoque inortem ma turare potest, nisi vitium per humida et totum corpui
diffusum prius aliis curationibus suerit discussum.
. IOT 3. Si in iis, quibus ossa rhachitide intumuerunt, ccedente illo morbo, cum aliis salutaribus signis, dolqualem in carie proposui. Saepe vitiatum non pei
213쪽
g. Io 4, stibus durioros dentes sunt, qui ossibus malarum et maxillae inferiori haerent. In his gingiuarum fi libus veluti cuneoli infixi sunt, quam rationem, qua Ia inter se committuntur, γομάζουσιν Anatomici ap- llant. Pars dentium, quae radix dicitur, in sinubus alveolis haeret, atque, ut caetera Ossa, etiam mZna- ana cingitur. Hac dentes, qui media parte paulo tantiores atque asperiores sunt, illis ossibus alligan-m dam reliqua dentis pars, quae corona appellaribtest, sine membrana es .
In omni dente duplex materia conspicitur. Altera In multum ab aliis durioribus ossibus discrepat: ex Ia sere tota radix et coronae interior pars Componi tr. Haec coloi em habet quasi corneum. Hac longo indidior est altera illa exterior Coronae parS, qua Iurneola ex sbris albidis, iisque durissimis, composital, ita inter se concretis, ut ab interioribus exteriora ersus procedant. Parum huius eburneae materiactabent radices, plurimum corona. In Vtriusque vero, t euronae, et radicis, medio sinus est, membrana sua, Q veluti perio stio, cinctus. Extremum radicis fora nen habet, per quod ex ossibus descendunt et dentinseruntur arteriae, venae, neruique. Hoc foramenn iuniorum dentibus, in quibus radices nondum for Mat e sunt, multum patet, quod post, increscente ra ice, e0angustatum Sinus ille, qui in radice valde an- usius est, in corona multum ampliatur. . IOT6.DQntes quaterni primi, qui, quod secans, το/υκοι, u et incisores, vocantur, ut his ad latus positi duo QR nini,
214쪽
nini, singulis, duo molares priores, vel singulis, ubinis, reliqui molares ternis quaternisque, radicibnituntur. Dentes postremi et serotini, qui plerii
que, adolescente aetate, nascuntur, unam, sed plenirem radicem habent. In his tamen nihil perpetua est. Radices quandoque Curvae et varium in moduli sexae sunt, ita, ut iis etiam ossis pars quasi irreti tcomprehendatur.' Vide EvsΤACHIVM de Dentibus, MALPIGHII opera post P. SI. H. A. R. Sc. MDCCIX p. 48. Obs. de la HlRGAGLI ARDUM c. l. p. Sp. et prae aliis FAUCHARD Chiru gien dentipe. et Dentium historiam studiosius prosecutus est IOH. HUNT . Rus in Libro singulari, anglice scripto, et a Petro Bod aet
iatine verso et inscripto : Disoria naturalis Dentium Humi norum. Doraeracti IIIJ, cum nitidis iconibus.
g. IOT T. Dolor, quo excrueiantur, et pueri, et adulti, quihus dentes nascuntur, ma imis tormentis adnumera
potest, ex quo alii etiam grauesque et saepe pernicii:
Ies morbi nascuntur. Leuamen adsertur, si gingiua.ὶ membrana extenUatur et mollitur. Cuius rei causii adix altheae, non trita, sed integra. cum melle coqui tur et infantibus datur, qui illam loco dolenti admovent et mordendo gingiuam extenuant. Eum in finem
etiam infantibus alia duriora, corallium, dens lupi panis durior crusta, subministrantur, quibus morscartim ludunt. Etiam subinde specillum linamentis involutum in mel calidum demitti, eoque gingiua foueri potest. Cum his expedit, dari medicamenta lenientia
et rhabarbarum, quo aluus ducitur. Purgationes v lentiores, nec non varii generis mediCamenta, quae aduersus hos dolores et aduersus neruorum distentionem extolluntur, et, quibus non pauci fidem suana addixerunt, saepe graue periculum adferunt.
. t Mellita aliaque dulcia omittenda sunt, si, quod saepe et cum salute plerumquc pucri fit, aluus iam invitum deiicit. . Nam
215쪽
Nam a nimio suxu eius admodum imbecilli sunt pueri, pronique in morbum rhachiticum. Si commotio febrilis et multus calor in ore est, auxilium afferunt hirudines ad maxillae inferioris angulum admotae.
Incidere soles, ut dens, qui promines, ast sub ex-
ii eriori gingiua latet, maximos dolores et neruorum ti,in distensionem adferat. Ergo, ne den S increscens tam acerbos dolores moueat, gingiua incidi potest.
ii t super primores plaga fieri potest recta, super alios
λ -ero, et molares, ea duabus transuersis lineis facienda. st. Tota vero gingiua ad dentem usque Eperienda itfst, donec dens totus pateat. Nain, si, sectis caeteris, Iuaedam sibi ae integrae relinquuntur, acerbitas dolo is et neruorum distentio increscit. Nec nimis festi. iandum est. Nam, si gingiua super dentem nondumerfectum secatur, is breui vitium Contrahit.
l Gingiua secanda tum demum est, cum dentis summa pars ita eminet, ut per attenuatam gingiuam perluceat; alioquin gingiua dissecta, anteaquam dens prorsus assurrexit, cicatricem contrahit, quae durior est et multo magis resistit, quam gingiua integra, non secta. Sectio ipsa omnem superficiem 1ummitatis dentis retegere debet, ne si brillae non dissectae a dente intendantur, dolorisque continui caussam
IOT9. Dentes naturaliter candiduli, extrinsecus scabri, lunt, aeque atri. si asperioribus pulveribus, et quibus nulti sales admixti sunt, et iis etiam crebrius, infriantur, vel, si peniculo asperiori ex setis rigidis com- osito absterguntur. Nam his eburnea illa pars tanem raditur; Eam etiam exesst humor viscidus et aeris, ualis est a saccharo, omnibus acidis et dulcibu, et ualis etiam, si stomachus ex coacescente Cibo exaestu-t, Luces dentesque infestat. Ex his cruditatibus et cliborum reliquiis coagulum denti inhaerescit, quod itarum recentiores vocant, et quod praeCipue eam O o par
216쪽
partem, qua alveoli membrana denti illigata est, in lsat. Si haec materia quotidie nouis incremensis, quandoque ad immensam molem ', augescit, mei brana a densis radice diducitur, ut tandem gingiuί dente prorsus recedat. Igitur ob id dentes non ben haerent, et labare incipiunt, quoS praeterea acris himor otiam exest.' Vide figuram in FAUCHARD T. I. Tab. II. p. I 36.
2 Dentium quem vocant, tartarum a cruditatibus et reliqu alimentorum gigni, dubitare licet. Occasionem roden dare pollunt et eburneam partem destruendo. Ipse veri se dictus tartarus gigni, mihi quidem, videtur a materia ostea dentis luxuriante et per arrosam stiperficiem sudante l
Sed non raro vitium ab interioribus incipit. Narrsi in illa membrana, qua intus illo medius sinus cingitur fio s), ex quacunque causa, inflammatio mouetur dens vehementer dolet. Si inflammatio ad suppurartionem spectat, illaque membrana exulceratur, oritucaries, quae tandem ad emeriorum partem transit Dentes nonnunquam, si duriora iis submittuntur finduntur, ex quo etiam corrumpuntur. DuobuS vero modis, et vitio ab interioribus Orto, et mala ma iteria extrinsecus rodente, denseS infestantur, si fotu; scorporis habitus vitiatus est, id quod in pueris rha chitide aegris, et iis, quibus scorbutus, vel venoreus morbus, per humida diffusus est, incidere soles. His enim omnibus dentes nigri fiunt, labant, caduntque. Nihil vero magis dentibus inimicum esse solet, quam rargentum vivum, et Omnia, quae ex hoe chemica arte componuntur, siue ea ore sumantur, siue extrinsecus , dentibus admoueantur. Dentibus etiam, et nimius calor, et frigus, non parum nocere solent. . IO8 I. Cum vero dentes magnam partem, et ad sanita
tem, et ad formae dignitatem, conserant, illi summa
217쪽
eura tuendi sunt. Si illi integri sunt, consert, eos crebrius, quoque die, et mane, et post coenam, tepida Lebiluere, et linteolo, vel spongia, tergere. Si vero iam dentes liuidi sunt, interdum dentifricio utendum quo dentes splendidi fiunt atque confirmantur. Variae huius compositiones sunt, quae plerumque
corallia rubra, ostrearum testa' lapides Cancrorum, os sepiae, terram sigillatam, bolum Armenam, terram Iaponicam, gummi laecae, myrrham habent, quibus parum aluminis usti adiici potest. Oportet vero hos pulveres bene trito S esse, Cum asperiores eburneam dentis partem abradant. Ii etiam commode melle excipiuntur, quod rosam habet, et mediante spongia admouentur. Necesse vero est, ut, et puluis, et mel, quod dentibus adhaeret, aqua diligentius eluantur. Alii radicem altheae coquunt ex melle, cui prius varii generis aromata et succum radicis anchusae adiiciunt. Radicem bene coctam siccant, eamque dentibus fricandis emaculandisque adhibent. Tenacior pituita
tollitur dentiscalpio, quod optime ex lingo fit; illud
vero Coagulum, . seu tartarus, quoque serramenta desiderat. Cura adhibenda est, ne vel ipse dens, vel etiam gingiua et illa alveoli membrana, ea parte, qua illa denti innectitur, laedatur, et a dente resoluatur.
In dentium autem dolore causam considerari oportet. Si copia sanguinis corpus male habet, oportet, eum, vena incisa, vel concisa cute admotisque cucurbitulis, mitti. Aluus ducenda est lenioribus, satis tamen valentibus, quae etiam in inflammatione utilia
esse dixi 63 . Cum his prodest abstinentia et potio
dilutissim . Dari etiam potest nitrum. Vbi autem serum redundat, id quod incidit, si corpus, calore re' lax tum, subito frigore excipitur, sudor eliciendus est.
218쪽
Commode etiam in hoc casu cantharides, vel nuchaa
vel processui mast ideo, superdantur, et ulcera pe laliquot dies seruantur 937. 938). Si dens, qui dolci 4
rem mouet, exesus es h expeditissimum est, eum eximi. h . IO83. Nigrities autem et caries, si ea nondum altius doeiscendit, nec ad alteram partem penetrauit, interduna
tolli potest, si scalpro atque ferramentis raditur, doneta dens integer sit, cui post essentia cinnamomi, caryo phyllorum, myrrhae, admouetur. Valentioris generis est oleum caryophyllorum, quod etiam superdari pot- lest. Nec inutilis est ustio, ad quam etiam ferramenta
idonea habemus, quam tamen plures reformidant: Si autem dens exesus est, et nec Commode, nec sine: periculo, eximi potest, sinus bene accommodato auro, plumboue, replendus est, ne cibus et potio atque aer, quibus intus membrana neruusque offenduntur, dolo
. IO84. Si omnia haec nihil adiuuans, dens, qui serutant nequit, debet euelli, Cum corrupta eius materia etiam, reliquos, qui integri sunt, infestare soleat. Ducuntur variis serramentis, forcipe potissimum, et alio, cui nomen Pelecani imposuerunt chirurgi. Si, exemto dente, radix relicta est, ea alio ferramento, quod vocari potest, eximenda est '.
Sic vocat CELSUS Lib. VII. Cap. XII. confer RHODIVM in s CRiBONIVM LARGVM p. 9 . Nostratibus dicitur ein Geis- fusi Gallis un pou seir. Vid. FAUCHARD T. II. Tab. XVIII.
fg. 3. In hoc omnia ad dentium curationes necessaria instrumenta delineata sunt. l Ferramentorum ad dentes euellendos inuentorum propemodum omnia, forcipe excepta, id vitii habent, quod dentem non retia sursum de orsi inaue ducunt, verum ad latus trahunt; ideoque coronam a radice saepe resoluunt, erhanc in alveolo relinquunt. Nec forceps tamen ubique adducendum idonea vis, sed tum demum, quando corona dentis
219쪽
dentis nondum multum carie emollita est.. eaque sat longe ex alveolo et gingiua exstat, adeoque satis alte a forcipe
Dentium etiam radices quandoque vitiantur, integra manente corona. Scire id licet, si, dum speeillo ferreo dens feritur, aeger dolorem acutum sentit. Id quandoque viai, quandoque pluribus dentibus, accidit. Et hos, qui sic affecti sunt, educi oportet. Nam iis aseessus, ulcera atque fistulae supernascuntur. . IO86. Noli sine periculo dentes, praecipue molares, posteriores evelluntur. Ossa enim rara gingiuaruna quandoque forcipe prehenduntur, vel a maiori dente Concutiuntur, frangunturque, id quod etiam accidit, si inflerae radices ossi inhaerent 1o 6 . Vbi autem os fractum est, grauis dolor atque inflammatio moventur. Subinde etiam sanguinis profusio oritur, si arteria, quae per gingiuae os discurrit, et dentibus alimentum subministrat, rupta fuit, quae reS quandoque mortem maturauit. Hoc si incidit, acetum frigi, dum ore continendum est, obseruatis Omnibus, quae aduersus sanguinis profusionem maxime possunt. In sinum etiam, vel alveolum, auulsi dentis, demitti et mediante ferramento infulciri linamenta debent, exale0h0l expressa. Scire quandoque licet, dentem pluribus maioribusque radicibus niti, si eius corona amplior ae pluribus tuberibu stasperata est. Expedit, eiusmodi dentem, de quo sulpicio est, eum non sine maiori periculo posse euelli, prius multum ac per plu'
res dies concutere, donec bene moueatur, et tum
eum, si fieri potest, digitis, si minus, forcipe CXCipere
SRnguinis fluxus ex arteriola cuius altorum latus cum One Hueoli concretum est, mortis aut certe summae debilitati puriculum affert. Compressio vasis ot obturat O fit cera,
220쪽
qHae manuum calore admodum sequax et flexilis reddita Li alveolum linteo molli abstersum subito et vi quadam adli bita demittitur sic, ut is omni ex parte impleatur.
IC 8 T. Fit etiam interdum, ut in gingiuis iuxta dente t ubercula oriantur dolentia, quae παρκλιδας Graeca appoliaris. Si illa cum inflammatione sunt, imponeni lda est scus semiustulata. Ore etiam continendum erit llac, in quo radix altheae decocta fuit. Fero superuae cuum est, extrinsecus imponi emplastra. Si suppura ltio se ostendit, pus celerrime euocandum est, ne id, si diutius permanserit, os laedlli. Pure exemto, satis est iori frustillum sacchari cum essentia pimpinellae Consi inere, et caeteroquin uti illis modicamentis, quibus ivlcera oris Curantur 914. 916 .
: Si abscessus is a dente carioso initium suum habuit, ct densi euellendus est, evulsio commodissime fit altero ab ruptura abscessus die.
. IO88. Nonnunquam ex eiusmodi abscesssibus mala ulcerat et fistulae fiunt, ex quibus pus diutius fertur. Si pus, ex his exitum non habet, gingiuae, et quae iuxta sunt, cum inflammatione iterum ac crebrius intumescunt. . Hoc euenire Consueuit, si, vel os gingiuae vitiatum, vellipse dens, et huius praecipue radix, corrupta est. Tales fistulae nullam curationem recipiunt, nisi exemto dente. Si in osse quid vitiosi est, illud radendum, et idoneis medicamentis 916. Ios9 purgandum est, donec
illud integrum sit. eonnunquam etiam testa ossis decedit, quae recipi debet io 33).
Aliud tumoris genus in gingiuis nascitur, quod sine insammatione ost, et ἐπουλὶς dicitur '. Tumor quandoque durus est, veluti callus, quandoque rarus