Institutiones chirurgiae rationalis tum medicae tum manualis in usus discentium

241쪽

i reperiuntur si o98 . Ex hoc articulo sacilis verticii m0bilifas in utrumque latus est.

II 22.

Quo vero ceruix melius inter varios motus sexus que caput sustinere posses, ex anteriori et pleniori,lteriuS vertebrae parte consurgit maior, crassior et procerus processiis, quem dentiformem, vel odonto-ideum, vocant, quia nonnullis dentem repraesentare visus est. Is valido ligamento, quod ex eius summo pice educitur, super occiput huiusque procesium sphenoideum extremamque et anteriorem Oram maioris foraminis illigatur. Vertebrae autem prioris et et supremae anterior pars quasi excisa est et sinuata, et liam cartilagine mollita, quae hunc processum Odonto

deum molli cartilagine quoque laevigatum e lateret recipit. Hic vero processus valido ligamento COn- ringitur, quod post hunc processum transuersum ini prima vertebra ex una laterali parte in alteram poAigi- gitur io' a '' .

Istorum aliorumque ligamentorum descriptionem pleniorem et accuratiorem vid. in Θndesnologia a IOSIA WEID-uRECHTIO Petropoli edita, aut in gallice versa epitome eiusdem libri Parisiis in lucem I sa emissa, aut in huius versione teutonica Argentorati I779 euulgata. g. II 23.

' Caput igitur per articulum, qui inter occipiat et primam vertebram est, leuatur et inclinatur, per arti-vulum, qui inter primam et secundam vertebram est, in latus vertitur. Quo minus occiput a prima Vertebra recedat, prohibent processus ille odontoideus ζiusque ligamenta, quae ex genere valentiorum sunt, i caput ultra prolabi non patiuntur. Caput igitur si luxatur, inter se recedunt prima secundaque vertebra, in quo articulo maior mobilitas est. HOC

242쪽

extenduntur, et eodem tempori S momento Capui

latus mouetur. Haud crediderim, huius rei aliqucurationem esse, cum sub tali motu spinae medicomprimatur, qua Compressa omnes nerui, qui a cvice descendunt, resoluuntur '.

S. historiam prodidit de puer is manibus 'capite, in altum PETITVS c. l. T. I. p. 66. quem vir, prehenso duabus stulerat. Cum puer reniteretur, et corpus in aere suspisum multum agitaret, vertebrae inter se diduciae alcie motae fuerunt, et puer momento extinctus fuit. Aliqu limedendi rationem proposuerunt PETl TVS, aliique, nulI vero huius rei curationem esse, ex ea ipsa illius historia telligitur. Vertebras, quintam sextamque, vehementi iictu inter se dehiscentes, et spinalem medullam per tra. versum disruptam in cadauere viderunt Autores Seleh. rum Medicorum Franco furtensium. Homo adhuc ad de mam tertiam horam post acceptum ictum vixisse dici. Vol. I. Obf. a. Vertebrarum ceruicalium luxationem in milite grega tvidit atque etiam curauit SELLING Chirurgus castrensis lexercitibus Borussicis. Sive autem luxatio, ime sublaxat: siue distorsio ea fuerit, grauissima tamen symptomata IT. um instantis mortis incusserunt. Depressis humeris capattolli a valido ministro iustit, manibus suis emotas verti bras in pristina loca reddidit, ac postea caput fascia firmi vit; reliqua vid. in SCHMUCKERI Vermis ten Schri s

. II 24.

Ceruicem distorqueri, et caput obstipum vitet musculorum cutisque fieri, iam alii animaduerterunt Si cutis ambusta est, et cum hac pia sinamyod musculus, et mala cicatrix caput obstipum reddit, ac hibenda sunt fomenta saa 6 , vel cutis incidenda es Tunc plaga diduci, et in eam plumbea lamina impordebet, quo cicatrix latior atque locum implens nasciui SI Si vero musculus mastoideus rigidus contractusque factus est, nonnulli tendinem illius musculi praecidere ausi sunt, qui caput protinus erectum vulnusque sine noxa glutinatum, fuisse prodiderunt MMinus ardua est curatio, si unus musculorum masto

243쪽

deorum resolutus est, et ob id alter adducitur. Quia et o musculo musto ideo dextro caput in sinisti dim artem, sinistro autem illud in dextram, mouetur,

, cuius resolutus est in illo latere, in quod caput

ineliantur. Huic musculo adhibenda sunt remedia, uiae membrἰs resolutis idonea sunt, infrictiones supra i Opostae Io a. III 3. II 19 . Prodest etiam, tor- ,eatis musculi summam cutim exasperare, impositis antharidibus, vel admoto sinapi, aliisque acrioribus. faxime necessaria est fascia, qua pedetentim Caput relucitur '''. Id, quod vero masto id eis incidit, eues ire etiam potest aliis musculis, spleniis, complexis, ectis, caeterisque, quibus caput continetur '' '.' Vid. Bood ii Obs. de Affectibus omissis C. V. P. I l Vid. hanc Obserti. in TVLPIO L. IV. C. S8. p. 37 I. ini MEERREN Obs. 33. p. I 36. c. fg. et ROONHUYSEN Obs. et a

Caput . ab musculo sterno masto ideo contracto obstipum sanaui TENHAAF, Belga, in foemina annum vicesimum I agente. ' dilbrbus iam vetustate confimatus fuit et caput ad humeri summitatem detractum. Secta cute chirurgus'

specillum sub musculi eius tendine dedit, atque haud procul ab osse sterni tendinem eum disiecuit, et impleto linteis vulnere, caput postea fascia idonea tenuit firmauitque Elapsis diebus quali viginti curatio absoluta est et capiti necessaria mobilitas reddita. Vid. A Ia Societoris Har mens D vel epitomen quae inscripta est: Abhan tangen etc. aus den Scis ten Aer Harlemer etc. Geselischesten. Leipaigi 77S.. o Huius curationis exemplum nobis proposuit Cel. INSLΟ-VIVS in Quae ilione medica: An in cogno endis morbis errores funestos vitare possit Anatomes pariana duntaxat

gnarus, Lutetiae, Anno MDCCXXXII. proposita β. 3. et in Comment. A. R. Sc. Anno MDCCXXXV. p. o9. in quibus vide etiam figurana fasciae.' '' Confer Dissert. Celeb. MAVCHARTI de Capite obstipo,

Tubing. MDCCXXXVII. . ΙΙas.

Maxilla in serior habet duos processus, seu condylos superiores, latos, in anteriora oblique inclinatos,

244쪽

qui subire videntur illos sinus, qui in osse temporiuxta auris foramina sunt. Committuntur verotundi condyli cum processibus transuersis, qui in pet anteriori ossium temporum sunt, ubi ossa iugalia iipiunt. Inter illos condylos et modo Commemor: sinus media cartilago ' est Io 98 . Articulum cc prehendit ligamentum valens, seu manticula, quae illo ossis temporum sinu educta mediae cartila arctius inhaerescit, et tandem condylum maxillae ccprehendit. Ligamenta fere duo esse videntur. Illi quod cartilaginem ossi temporum adstringit, laxum magis vero adstrictum, quod e cartilagine descenet condylum comprehendit. Haec res essicit, dum aperto ore maxilla deprimitur, haec cartila condylo iuncta, super illum transuersum processii ossis iugalis moueatur et maior mobilitas artici praestetur. Huic articulo in posteriori parte anni:

est glandula si o99), quae in parotide impli

Ixungiam fundit. Maxillam viritique validis must Iis, crotaphite, massetere, et duobus pherygoideis et duci et Contineri, notum est. Musculi pterygo lexterni portio illi ligamento atque mediae artic cartilagini innexa est ' .

Vid. fg. in MORGAGNI Aduers. II. fig. I. 2. 3. Uide accuratam huius articuli descriptionem a Clar: MoNRO proditam in the MedieaI EDdis Uol. I. Obs. P. t 3I. et Vol. III. Obs. XIII. p. 26I . g. II 26.

Maxilla non in aliam, quam priorem, parte: propellitur, id quod incidit, dum eius condyli supiillum transuersum ossis iugalis processum promoueitur. Nam in posteriorem et dextram sinistramquPartem excidere non potest, quia oppositi sunt pr cessus mastoidei et styloidei. Nec, vel propter ilicipsos maxillae condylos, ea in latus moueri potest.

245쪽

Mandibulam in partem posteriorem sede sua moueri posto quamuis dubites, tamen et hanc luxationis rationem ali- quando locum habere docuit ZACHARIAS VOGEL Mes dieiis apud Lubecenses inclytus, in anatomi chen, chirurgi cheu und medicinychen Mobachiungen, Rostochii 16sy editis pag. a1 . ubi lectoribus Auctor est si lasorque, ut, cum os tali

casu clausum sit, anteaquam reductionem periclitentur, emollientia medicamina articulis admoueant, per quae molliantur relaxenturque ligamenta.

g. II a T.

Si maxilla utraque parte ex sede sua excidit, totumi nentum inclinatur, et in eXteriorem partem promo-Petur. Si vero una parte procidit, illud semper in i 0ntrariam partem inclinatur et dentes paribus non es pondent, sed sub his, qui secant, canini sunt. Os nutroque casu hiat, et Claudi nequit, ex quo multa 1litia effertur. Homo, nec loqui, nec mandere, Et ix deglutire, potest. Prolapsae enim minillae ante- iores coronoidei processus, quibus musculi crotaphi es innexi sunt, sub ossibus iugalibus conduntur, et tirohibent, quo minus maxilla attolli queat.

MaYilla e sede sua propelli non potest, nisi aperto alanteque ore, et ii illo tempore ei ictus infertur. Rarum non est, maxillam excidere sub oscitatione, magnoque et soluto risu, id quod iis euenire solet, quibus ligameuta imbecilla sunt.

Si maxilla in sedem suam compellenda est, homo e0llocari debes in sedili, sic, ut minister caput eiu S ap0steriore parte contineat, vel, ut is iuxta parietem sedeat, subiecto inter parietem et Caput eius scorteo puluino duro. Caput eo urgendum est, quo sit immobilius. Tum chirurgus digitos, pollices linteoliri r*l fasciis, inuolutos, in os, super dentes posteriores

246쪽

molares coniicis, et caeteros digitos, ipsamque limam, extrinsecus ita mento admouet, ut menti maxillam quo vehementer apprehendas. Digitis in demissis maxillam deprimit, palma vero eam eodmomento, quo depressa fuit, retro agis. Si una muna parte illa prorupit, disticilius reponitur. N nisi ea parte, qua excidit, maxilla deprimenda, olque vero ex opposita parte mentum apprehendendu et se illa retro agenda est. Sunt, qui, ut maxillam in sedem suam compella ta homini colaphum ducunt, alii bacillum durum in i si dentes demittunt, quo, veluti vecte, maxillam depi mulat; quas Curationes grauiores ostensae saepe in quuntur. Ubi maxilla in sedem suam collocata est

fascia iniici potessi, vel longior habena, utrinques

longitudinem ad medium fere incisa, cuius mediu a, mentum Complectitur, capitum vero duo hominis cuput; reliqua duo sUper ceruicem, et ab hac supufrontem, adducta, ibi ligantur. Alibi hane fasciara fundam nominaui 13. ' .-l- Oilis hyoidei subluxationem quandam interdum fieri do ei MPETRUS. PAVLVS MOLIN ELLIVS in Commenta . Bononies Vol. V. P. II. Morbi huius parum cogniti mentio vix mquoquam praeter Ualsaluam facta est. Quamuis leuios Evideri cuipiam possit, dolor et spasmus tamen ita urgen ut vel vita in discrimen adduci possit. Homo quem MoLibi ELLIVS curauit, continuis moliminibus ad dei lutiendit . compulsus, deglutire tamen non potuit. Vir inclytthhyoideum os antrorsum compulsit, cum id digitis 1uis tui a

in os datis, tum extrinsecus admotis Prehenderet, anterioi versus duceret.

Cervicis et dorsi ac lumborum vertebrae diuiduntur in partem anteriorem aC pleniorem, quam corpuvocant, et in processus, quorum quaelibet vertebrae

si supremam et alteram ceruicis, de quibus dicturi

247쪽

tuor obliqui, vel articulares, duo transi eis, et unus postremus, cui a spina nomen est. Articularium duol sursum, duo deorsum, spectant. Hae articulareS apophyses inter se committuntur structura quadam, ita, ut altera alterius planities sit. Si spinam a parte posteriori contueamur, deorsum spectantes superioris vertebrae procesius seruntur super processus articulares ex inferiori vertebra consurgentes. Horum pr0cessuum extrema planities cartilagine mollita in cervicis vertebris oblique inclinata est. In vertebris dorsi autem et lumborum ea planities recta sursum et deor fiam spectat, et anterior posteriori aduersa est. Intertebris lumborum hi articuli fere e latere positi, et ursum spectantes processus sinuati sunt, qui accipi mi deorsum spectantes processus superioris vertebrae.nfimae vertebrae lumborum processus inferiores in-aaerent aliis sinuatis, qui ex osse sacro excrescunt.

Multis validisque ligamentis vertebrae Continen i r. Durum et cartilaginosum est elasticum et saxile, tuo vertebrarum corpora constringuntur. Constat

'x pluribus in orbem ductis mollioribus et flexilibus iiilaginibus, quarum eaeferiores ampliori circuitu

internas minores comprehendisnt. Haec Corpora et

'am aliis pluribus breuioribus ligamentis continentur, quae se in speciem literae X duetissant, ab infima ac

ratantiori ora supremste vertebrae incipiunt, super nodo commemoratiam ligamentum cartilaginosum blique feruntur, et orae supremae infra sitae verte- rae illigantur. Haec ligamenta comprehendunturll0, quo vertebrarum corpora contegi dixi 11 et o). 'Accedit illud, quod intus in vertebris peruiiS cum spi- e medulla deducitur Oao . Cum hoc cohaeret aliud.

248쪽

aliud, quod per caua in posteriori spina inter vebras relicta processus spinosos eorumque bases in se Connectit. Processus articulares ad similitudini i aliarum, quae in articulis sunt, comprehendunt in ticulae Io9o. IIIo . Alia ligamenta sunt inter p lcessus spinosos, alia inter processuS transuer S, filmusculis potissimum sedem praestare videntur. Si quaedam inter processuum spinosorum extrema, qui si homo ad necessaria Opera Curvatur, eum ultra P ilabi haud patiuntUr.

Vid. WsNSLON des in 'ais f. 31 . . D 33. Costae, et Contra vertebrarum Corpora, et conearum processus transuersos, sitae, prima sua patrotundae et leniter quasi capitulatae sunt. . Haec ipitula duo minora plana habent, quae committunt cum aliis minoribus parum extantibus tuberculis, i iam depressis, planis, vel leuiter sinuatis, et in cartiginem, quae in parte posteriori et extrema duarsuper se positarum vertebrarum harumque corpoconspiciuntur. Est tamen discrimen. Nam prio Et duarum ultimarum spuriarum costarum capitCnon Cum duabus vertebris, sed una saltem eius iCorpore, Committuntur. Et hi articuli suis ligame tis comprehenduntur. Prope costarum capitula etia iminores glandulae, quae axungiam dant, reperiuntI

g. II 34 Costae vero tuberculis aliis, inhaerent transuersprocessibus paululum sinuatis vertebrarum inferiorianet validis ligamentis connectuntur. Duo ultima costae spuriae non cum illis processibus committus

tur, sed, ab his distinctae, solis ligamentis continertur. Spina igitur ex pluribus ossibus composta cil

249쪽

ita aptata, ut homo et renus insistere et ad neceb i, opera possit curvari. In latus etiam aliquantum rigesti potest, non vero motu supino Curvari. Gelli--ulatores hanc corporis habilitatem Consequuntur multa exercitatione, qua ligamenta, praecipUe illa car ita nosse, in flexibilibus puerorum Corporibus tan- leni infirma reddunt atque laxant extenduntque. . O33 Raro vertebrae excidunt. Nam propter illa val1issima cartilaginosa ligamenta, quibus mediis corpora

larum constricta sunt II 3a , inter se recedere haud ueunt. Nec id potest fieri, nisi medulla, quae peraediam spinam fertur, compressa, ruptaue. Hoc si acidit, partes inferiores, ad quas nerui ex medulla eduli pertinent, resoluuntur, aluus et urina supprimun-lir, et tandem sine voluntate prorumpunt, homo veroitra paucos dieS moritur. - g. Ι136. Interdum tamen, manentibUS vertebrarum corpo-bus, earum articulares processus suis sedibus ita excita iant, ut processus, qui ex inferiori vertebra consurunt, posteriora versus moueantur, et super processus e6rsum spectantes superioriS vertebrae efferantur.

Ide incidere solet in vertebris inferioribus dorsi et ii amborum, si homo eo tempore, quo is magno sexula pronum, vel in latus, datur, issu vehementiori con- utitur. Et quidem processus illi in utraque partexcidunt, si is pronus fuit, in una, et semper contraria arte, si is suit in latus inclinatus. Plerumque nonaa, sed etiam altera, et plures. vertebrae sic elabuntur.' Crauem casum, ubi infima dorsalis vertebra a prima lumbari dimota fuit, vide in SCHMUCKERI Vermisthun chiaeurgi- schen Schristen. Vol. I. p. a 86. Hominem illum restitutum esse mirum est. Dorsalis enim vertebra ab lumbari trium

250쪽

digitorum latorum spatio dimota dicitur. Quanta tum dullae spinalis compressio l

. . II 37. Huius rei indicium est, si homo, qui inclina, ictum accepit, erectus esse nequit, sed, vel in anter ira, vel in latus, nititur. Prius incidit, si procesiusticulares utrinque exciderunt, in latus vero inclinati lest, si id in uno latere euenit. Cum his dolor est, cpaululum leuatur, si homo in pronum datus cap quantum potest, attollit. Fere facilius articuli illi Ponuntur, si utraque parte exciderunt, quam si una.

. II 38. Falsa veterum opinio fuit, vertebras Ex tofo intse diduci, et ex toto etiam restitui posse. Quare etia.. superuacua sunt omnia genei a machinamentoru quae ad extendendam spinam vertebrasque compellidas repererunt. Hominem pronum super scamnuCollocauerunt, et altera habena pectus circumdeclaeunt, altera lumbo S. Vtramque habenam in diuei adduxerunt, quaS, Vt valentius spinam intendere p sent, etiam ad valida bacula d 'ligauerunt, quorum im parteS Oppositae morae obiecerunt. Alii otiam halnarum capita ad aXes utrinque in extremo scamno p stas deligauerunt, et ho S torcularibus Conuerter

Ligamentis, uti' opinati sunt, satis extensis, ii iusseruiministrum super spinam hominis consistere et calor vertebram in exteriorem partem prolapsam intus inpellere. Alii, homini in sidentes, suis natibus, vel etiassere in transuersum posito et utrinque compresic

vertebras retro agere Voluerunt. Uerum enim ver

id frustra est, cum sic articulares prcieessus haud sati inter se diduci et prius sere omnia listamenta, si qui

in hac ligamentorum ac musculorum intentione perserauerit, rumpi, vertebrarum quoque spinosi procelsus si angi queant. viis