Aphorismi de cognoscendis et curandis febribus

51쪽

negat.

CXVI. Si tandem causae anginae XCV augentia , et in parte nobili magis XCVII, XCVIII haerent, vel et in eXternis C, CI), saepe in gangraenam abit Ietalem; id vero novimus, 1. ex signis hujus generalibus , aliunde repetendis, applicatis ad partes ObSes Sas , quarumque functio laesa: 2. ex Signis propriis; si tumori ruborque prius conspicui, subito , sine hona causa, disparuerint: si dolor similiter sic ahi- verit; fauces subito aequales, laevesque fiunt; siccae, glabrae, lividae fauces; tum nullam capit magnitudo nimis provecti mali medelam.

CXVII. In stirrhum circa tonsillas, uvulam, palatum, abit angina eorum locorum, eX caUSis sciri horum cognitis. Unde cognoscitur facile, curatur difficulter: maxilne iihi in cancrum jam

52쪽

CXVIII.

Si glandulas descriptas XCΙ scirrho sus,

et multum incre Seens tumor occupavit, signis sciri hi cognoscitur; atque ex noto ejus situ futura angina Praevidetur, nata vero perSpicitur ; tum , si eXtirpatio possit fieri, ea Sola remedio erit tuto; aut in internis circa fauce Scorro Sio multa cum prudentia tentanda.

cXIX. Si nervi motores organorum deglutitionis, vel respirationis, impediuntur suaS eXercere functiones in illa organa, Oritur paralytica nu-gina; talis a Iuxatione dentis vertebrae dicitur contingere, aut alterius vertebrae cervicis ad interiora. Si convulsionum cauSa quae eUΠ-que musculos pharyngis, Iaryngisve Oecupa erit, Oritur subita, suffocativa angina: talis in

epilepticis, spasmodicis, hystericis, hypochon-driacis saepenumero sit, abit, redit: euratur

53쪽

inprimis his , quae iis morbis curandis propria

sunt.

Angina aquosa, Oe demato Sa, catarrho Satenui S , est impedita, vel dolens respirandi, vel deglutiendi exercitatio, cum tumore lymphatico partium, quibus illa sit, Vel icinarum. CXXI. Habet ergo, ut ceterae aquosae colluvies, sedem in parte glandularum , ubi reconditur, alque excernitur secreta arterii S lympha. CXXII. Ergo pro causa agnoscit, quidquid exitum liberum Iymphae impedit: eorum vero eSt numerUS ingens, et diversitas. CompreSSio venarum quaecunque, in quas forte earum glandu- Iarum emis Saria se evacuant; obstructio nata

in ipso folliculo glandulae a gypso, Pituita, lapide, fungo, et similibus thidem enatis; obstructio facia in ipsis emissariis a causis iisdem ;sOmPre S Sio eorundem locorum; frigus sinibus

54쪽

4o ANGINA AQUOSA. ex retoriorum meatuum applicatum; debilior

humorum circumactio. CXXIII.

Effectus talis mali sunt , tumor aquosias , albus, frigidus; vicinorum compressio; impedimentum functionum, quae a non compreSSispendebant. CXXIV.

Hinc signa diagnostica CXX, CXXI, CXXII , et prognostica CXXIII) facillime patescunt.

CXXV. Curatio autem hic peragetur iis , quae I. causas obstruentes res Divunt, mDVent; aut Γο- endo, Vel Secando, tollunt. Huc spectant emollientia , aperientia. IaXanlia, forma fotUS, Cataplasmalis , gargarismatis, injectionis . colluto i ii , vaporis, applicata; lum frictiones ; caustiea; scalpellum. 2. quae copiam lymphae, per Opposita loca evacuando, minuunt: quod sit apophlegmatismis, Vesicatoriis, sudoriferis siccis externis, internis, diu reticis similibus, hydragogis per alvum. 5. abstinentia ah liquidis; ictu calefaciente, exsiccante. 4. augendo vim circulationis per remedia nota.

55쪽

ANGINA AQUOSA. 41 CXXVI. Ex hac historia data LXXXVI ad CXXVI) intelligitur ratio observationum hippocraticarum. Angina sine ullo signo conspicuo, Solo Strangulatu orthopnoico se prodens, cum febre acuta, dolore magno capitiS, Vel Crurum, Sine signis honis , cito letalis, primo 'scilicet, Se cundo, Vel tertio die. Angina επιγενεσει orta eta aliis inflammatoriis mori, is , aut si species XCVII, XCVIII nata eX XCIX, C, CI, , letali S.

Angina spumam oris excitan S ; Serum tenue eXprimens ' faeces alvi sine sensu dimittens ; in febre valde astuta, Sine ullo Signo COII- Spicuo occupans; cum receSSu tumoris, TilhO

ris, pulsationis in faucibus vel lingua, tamen strangulans; ubique letalis, et praecep S.CXXVI I. Plures supersunt anginae SpecieS, Sympi Omaticae aliorum morborum, eX quorum cognitione earum indoles, et curatio scitur.

56쪽

CXXVIII. Inflammatio subinde bronchia eorumque ramisicationes prehenclit; lude febris acuta continua cum dolore Iateris interiori, inflammato

Pleuritidem humi dant appellant. CXXIX. Sede differt a pleuriti de Sicca , quae Pleumram afficit: disierentia ab illis non Observata. qui de sede pleuritidis controversiam mOVe

runt.

CXXX. Causas habet inflammationum generale S, et ea S quoque, quae anginas, traChealem prae- primis , et perisneumouiam producunt. CXXXI. EXitus quoque eosdem habet cum iisdem morbis , habita ratione affectae partis : nempe in sanitatem, morbo S alio S, aut mortem. CXXXII. In Sanitatem abit, i. res0lutione benigna

57쪽

ΡLEURITIS HUMIDA, etc. 45 in morbo levi. a causis levibus. 2. crisi per SpU

su, et diebus decretoriis 4t0, bio, Im0, 900, inmQ, ut plurimum. C XXXIII. Τerminatur quoque materie inflammatoria repente deposita in cava aerea, coctione Praegressa, et die critico in Statile; eventu Vario. CXXXIV.

Morbus exigit methodum antiphlogi Sticam, inflammationis magnitudini Commen Suratnm, S C. Venae Sectione S, P Otu S tepidos, emollientes, nitros Os, halnea pulmonum, Vaporibu S aquae dulcis inspirati S.CXXXV.

K ilus reliqui tum ex cognitione inflammationis in genere, tum eX iis, quae de angina inflammatorim dicta, sunt repetendi. CXXXVI. Ex hucusque dictis colligitur, cur Spula purulenta post humidam pleurili dem morbum curatu difficilem notent; insanabilem vero POSt Siccam. Patet quoque, plurima effata Velerumaeque ac recentiorum de pleuritide, ad hanc

58쪽

praeprimis, humidam nempe, Seu ad angin a m hr Onchialem pertinere. Intelligitur etiam, cur hic morbus tam frequenter cum eo juΠgatur, de quo nunc agetur , cum eoque Pleuro peripneumoniam constituat.

CXXXVII. Si in pulmone inflammatio vera concipia-lu', morbuS Vocatur Peripneumonia. CXXXVIII. Signa Sunt a. ea, quae febris inflammat 3-riae, 2. pulmoni inflammato peculiaria: sensus oppressionis ad thoracem assiduus, indeque, atque Ob tussim siccam, humidam, cruentam, profundius inspirandi facultas impedita. . CXXXIX. Causae plurimae revo Oari queunt I. ad generales omnium inflammationum per totum coPPUS. 2. ad eas, quae imprimis pulmones afficiunt ἀ ut sunt, aer humiditate, siccitate, cal Ore, frigore, gravitate, levitate, exhalationibus

59쪽

causticis, vel adstringentibus, aut coagulantibus constans, Sicque peccan S ; ChyIUS eX craS-

Si S, Sieci S, i Seo Si S, cum aerib US Permi Stis, Vel sine iis; exercitia pulmonum viOIenta , CUI SU, IUela, nixu , cantu, clamore, equitatione forti in Vento adverso; venena coagulantia, Cau Sliea. Con Stringentia, venis ad cor tendentibus immis-Sa; vehementes animi perturbationes; angina cum OppreSSione pectori S, et Orthopnoea, Ple Urilis valida, paraphrenitis ingens, hepatilis: peculiaris praedispositio, saepe haereditaria.

Ubi hae causae morbum produxerint, et major alterutrius pulmonis portio inflammata, Stagnat cruor; eXtenditur vas; exprimitur trans sudatione quasi pars liquidissima, coacervatur crassior; inter cor dextrum, et sine S pHI-m Onalium arteriarum, Omnis fere colligitur, circulum adhuc Ohive potens, sanguis ; binus ulmo gravis, eXplicari impos , livesceIIS, COI sinistrum Sanguine Orhatur; debilitas summa pulsus eXilis, mollis, Omni modo inaequalis; respiratio parva, frequens, difficilis, erecta, tu Ssiculosa, calida; Sanguinis veno Si ante auriculam et cor dextrum stagnatio; rubor faciei,

60쪽

46 PERIPNEUMONIA VERA.ocuIOrum, ori S, faucium, linguae, labiorum insolitus; caput hebes, SOPO OPSUm, SuhaPO plecticum; tandem suffocans, inexpli stabili cum

anxietate et delirio in OPS.CXLI.

Si tale maIum CXLὶ utrumque pulmonem simul, et valide infecerit, erit cita, et insuperabilis mors; quum nullo remedio antiphlogistico juvari natura queat. CXLII. At, si parvum in uno pulmone locum infestat, nec Cau Sa S Validas hahet, aliqua, nee tamen certa, Spe S e Si curari bene POSse. CXLIII.

Iude CXXXVIII ad CXLIII) signa diagnosti-

Ca, et progno Stica, utcunque hauriri possunt; maxime Si consideremus, exitus esse ut inflammationis ; inde etiam Status accipit vario durationis tempore Varios, ita ut aheat in sanitatem, alium morbum, mortem. CXLIV. Sanatur I. resolutione benigna 4to, fit0Vodie; si temperies Iaxa, humores blandi, inflammatio non magna, cum alio morbo Pulmonum, aut alia cum febre non eo Plicata, neque hae-