Aphorismi de cognoscendis et curandis febribus

61쪽

PERI DNEUMONIA VERA. 47 reditaria fuerit ad eum morbum praedispositio.

et pleniorem reddente, in album, blandum cito mutato; id sit, si sedes mali non Valde ampla. b) alvi fluxu hilioso, levante, et similia fere, ac sputa de Scripta, ejieiente. c) urina copiosa,

crassa, hypo Stalica, levante cUm Sedimento, primo rubro, Sen Sim albescente, ante Septimum diem comparente . dein per Stante. Atque tum respiratio adest facilis, febris mitis et ho- Ni moris , , calor , liUmiditaS, Iaxitas , mollities, aequales toto Corpore. CXLV. Abit in alium morbum, pendentem eX natura inflammationis, vel ipsius Pulmonis, prout sua hinc propria actione destituitur. CXLVI.

Hinc primo in suppurationem, quae sit, tibi

materies inflammatoria, ab ipsa natura re Solvi non potens CXLIV), nec arte emendata, tamen Blandior, Stagnans, calens, pulSa, V 9SCula te-i nuta rumpit, in Pus resolvit, latera coercentia

62쪽

ve format, intra quatuordecim dies. CXLVII. Id futurum CXLVI) demonstratur his Oh servationibus: I. Si Signa certa peripti eum Oniae satis acris CXLII), neu tamen acerrimae CXL, CXLI), primo eXtiterint. 2. si resolutio, ejUS-que signa CXLIV), non Satis citca apparuerint. b. si Sympto mala CXL nec sputo cocto, et criticis diebus , 4t0, 5t , Imo, suo, om0, 34t0,

evaeuato per ordinem , qui Sanationem docent mutatione Succe SSiVa eXcreti; nec eductione cruori S ; nec medicamentis ; nec victu debito ;superata Sint. 4. Verum contra, Symplomata non PeSSima, PertinaCia, cum continuo delirio, pulsu undOSO, mollique Permaneant.

CXLVIII. Fieri autem iam re ipsa cognoscimuS per haec: I. Si Signa Sint: CXLVIIJ. 2. ubi Ieves,

agae, Saepe repente S, Sine manifesta CauSa

horripilationes conlingunt; dolor remisit; dis-pnoea manet; genae et labia rubent; sitis adest; febricula VeXat, inprimis vespertina pulsus debilis, mollisque.

63쪽

49 PERIPNEUMONIA VERA CXLIX. At jam factum declarant , 1. Signa Praegressa CXLVII, CXLVIII . 2. tussis PertinaX, sicca, ad PaStum, motum Ve aucta; respiratio dif- sicilis, parva, anhelosa, Strepens, POSt pa Stum, et molum auula; de cubituS in unum modo, id est, in affectum latus tolerabilis; febricula continua, periodica, a cibo, Potu, motu, eXacerbata, cum rubore genarum et labiorum ; appetitus prostratus; sitiS magua Sudor nocturnus, maxime circa jugulum et frontem; urina spumosa; pallor; macies; debilitas summa.

het varios: I. suffocat tumore OccUpante totum pulmonem, Vel comprimendo impediente ea, quae adhuc in eo libera. 2. suffocat subita eruptione puris, vomica in asperam arteriam se exonerante uno cum impetu. S. solvitur sputo purulento, liberante, conSumente. 4. Solvitur

lapsu puris in cava thoracis, inve mediastini dilatata vacua. b. inde tahes , Phthisisque Varia, empyema fere letale.

Alter morbus a peripneumonia sit, si in-

64쪽

s animatoria materies CXLVI, CXLVII, CXLVIII)intra pulmonale S Venulas resorbetur, in loca quaedam deponitur: Unde liberatur pulmo, Oneratur pars alia; quae si minus requisita ad vitam, est bona; si vero in hepar, Iienem , cerebrum, et similia loca nuXerit, pessima plerumque erit. Hinc fiunt abscessus in peripneumonicis ad aures , crura , hypochondria. CLII. Tales abscessus futuros eske de elarant: I. observatio signorum peripla eum Oniae non pessimae CXLVII, CXLVIII, CXLIX , cum febre non vehementi, nec maligua, tamen continua; cuni dolore thoracis, anXietate, graVitale, di Spnoea, non Pessimis , Sine Signis resolutionis CXLIV . 2. si cum his pulsus multum Vacillans, omni modo, assidue. b. dolores, rubore S , Calore S, ten Siones, circa Ioca dicta CLI). CLIII. Illos vero futuro S circa crUra Scimus, si a. signa futurorum absces Suum CLII) adsint. 2.si simul cum iis signa sint levioris inflammationis' ad hypochondria.

LIV. Sed futuros circa aures scimus, si I. Si-

65쪽

dria. CLV. Ad hepar verti novimus, si 1. Signa sint CLIIJ. 2. dolor manens in hepate, cum urina sub icteri ea, Colore SubstaVO cutis. Hinc saepe hepatitis de uteropathica , Vomi ea hepatis nata, pessima mala. CLVI.

monem, si tollunt febrim, si purulenti, manantes, fistulosi manent, Si Sati S cito, ante nonum diem, contingunt, tiam Semper SaIutares:

Verum, Si sputo jam purulento , nec magis flavo , sine levamine dieto, na Seiantur, mali: at, si jam nati evane Scunt, crudo morbo, Peri- pneumonia redeunte, omnino letales Sunt. CLVII. Desinit iterum hic morbus in tumorem sciri hisorinem pulmonis, si materies inflammatoria, cri Si erronea e Vasis eXpre S Sa, intra ViSceris substantiam diffundatur, inque tubera, tuberculave coeat, non dissolvenda: inde tota vita dissicilis, erecta, tussiculosa re Spirali O, POStΡ SlUm, motumque aucta, sine Signis latentis

66쪽

PERIPNEUMONIA VERA. Omicae descriptis CXLIX); et peculiaris in novas Peripneumonias Originaria S , et Symptomaticas proclivitas. CLVIII. Eadem ferme Observantur, si ob eandem erroneam erisin materies phlogistica in cavum thoracis effundatur; nisi copia materiae magΠ3, crisi subitanea effusa , aegrum subito suffocet. Quantitas materiae Phlogisticae eXigua, crisi pedetentim facta. in pSeudo membranani

abibit, cum tempore mire VRS CHIOSam, tenacem, coriaceam, Semicartilagineam, pulmones ambientem, arcte Stringentem, pleurae valide nexam. Unde ante enarrata incommoda. CLIX.

Subinde circa criticum diem, coctione prRegressa, et sine Signis silppurationis aut imminentis , aut jam factae . lympha Phlogistica subito deponitur in vesiculas et ramis calioneshronchiales; inde aut saluS, Si materies parca sit, libereque rejecta; aut, si subito effusa,

mors inopinanter Suffocans. CLX.

Hydrops quoque non raruS perisneum Oniae et pedis sequus, et comeS.

67쪽

Tandem, si pulmo vehementissima inflammatione corripituri a causa interna, Vel eX terna CXXXIX), brevi nascitur gangraena, et inde cito spha celus ob copiam, motumque cruoris in summe inflammato viscere impediti , et ob motum assiduum visceris tenuissimi. Id futurum docent: I. signa violentissimae Peri- pneumoniae CXL nullo casu, nee arte Sedatae. 2. debilitas summa, cita, pulsu se inprimiS manifestans. 5. frigus eXtremorum. At jam natam scimus, Si haec praegressa, sputa ichoro Sa, tenuia, cinericea, livida, atra, foetida. Inde

CLXII. Hucusque dicta confirmat observatio hi-Storiae morbi, cadaverumque inde defunctorum incisio : nam pulmo peripneumonicorum repe ritur pondere, mole, duritie auctus; ad Pleuram religatus membrana crassa, albida, non nunquam tenuiter, firmiter, firmissime cohaerente, diversis, variae firmitatis laminis , con-Stanie , hinc atque illine pulmoni pleuraeque adnata conclusus. Serum in cavo thoracis, pul-

68쪽

monem inflammatum continente , varia quantitate effuSum. CLXIII. Unde evidens est, illum morbum, quem vetust is hoc nomine descripsit, esse Veram inflammationem pulmonum. CLXIV.

. - ,

Eritque prognosis clara, qua asSeritur, morbum hunc semper valde periculosum, ob necessitatem summam functionis pulmonalis ad Vitam, et ad sanandam materiem inflammatoriam; ob sanguinis perpetuo allati copiam, impetum; ob motum perpetuum Visceris; ob situm, qui applicationem remediorum renuit; lene ritudinem summam vasculorum facile destruendam; impossibilitatem revulsionis adeo requisitam in cura inflammationis. CLXV.

Ex quibus CLXIV) liquet, quando, curri et

cum quibus symptomatibus in mortem abeat; scilicet, Si totuS pulmo, una cum corde inflammatur, cor in latus procidit, aeger para plegia resolvitur, frigidus, et Sensus eXpe PS e St, tum Secundo, vel tertio die moritur. Si urina initio morbi bona et cocta, post quartum tenuis; si

69쪽

PERIPNEUMONIA VERA.55 in vigore morbi erectus sedere cogitur; si puris est per inferiora secessus: Si Sicca, cum fer Ore strepente pleni pulmonis in gutture: si

Vehemens, in corpore Valde Si CO, duro, Cal-IOSO, exercitato: Si mala est, cum praerubro

valde stilli didio sanguinis: si sicca e St, cum maculis rubris pectori adspersis: Si CoryZa aut Ster aut alio multa praecedit, Sequiturve : Si eKardente febre ortum duxit: si sputum hiliosum cum pure post SeXtum diem statim inceperit: si sputum ab initio valde cruentum, sia um Sincertam, album rotundum, Spumosum valde, dolorem non sedans; Si fu Scum, Coeno Sum, amur-COSuin, nigrum, live Scens, inaequale, aerugi-MOSum: si neque febris, neque respirationis difficultas remisit, moritur die septimo, Vel non O. Mors vero iis eontingit, dum pulsus descit, omnia frigent, solum peCtUS, eaput, sol Ium ae Stuant, genae rubent, IiVentque. CLXVI.

Curatio hujus mali varianda est pro diverso statu morbi et Symplomatum, adeo, ut quod uno tempore prosit, in eodem tamen morbo, alio tempore datum, Ob Sil.

70쪽

55 PEIO PNEUMONIA VERA CLXVII. Si ergo in peripnemnonia Omnia Signa ad sint descripta CXLIV, Ne 1) , utendum quiete Corporis et animi; aere tepido humido; balneo

vaporis aquae dulcis ad pulmones, nare S, OS, Pede S, crura; vietu leniat, potu levi, medicamentis aquosis, nitrosis, farinosis, mellitis. CLXVIII. Si vero status adest CXLIV. Nr. 2, a , uten' dum iisdem CLXVII), et medicamentis emollientibus, depurantibus, eX creationem PromoVentibus, leniter reficientibus, vaporibus: vilandatum Venae secti O, PUTgatio, Sudoris eXputSio, aliave omnia, dictam excretionem perturbantia.

Si CXLIV, Nr. a, b) adest, lenia clusinata emollientia, fomenta lenia abdomini imponenda, decocta emollientia, et levissimo gradu Ia- Nantia, prosunt, simul reliquis peractis CLXVII CLXVIII).

CLXX.

In statu CXLIV, Nr. 2, c) fiant eadem, ac CLXVII, CLXVIII, CLXIX), sed addantur balnea Pedum, fomenta renum per clysmata emollientia