장음표시 사용
41쪽
extenuatis, alantur. Sensum autem astroruin atque intelligentiam maXime declarabat, eX eorum sententia, ordo eorum atque constantia. Nihil enim est,
quod ratione et numero moueri possit sine consilio; in quo nihil est temerarium, nihil uarium, nihil fortuitum. Ordo autem siderum et in omni aeternitate constantia, neque naturam significat; est enim plena rationis β). Huic donique animae, quae omnia aequali et in Zequali modo penetrat, praecipuam quandam adsignarunt sedem, quae secundum CHRYSIPPVM coelum uel purissimus ac liquidissimus aether est ), secundum POSIDON1vΜ coelumq); secundum CLEAN.ΤΗΕΜ sol δ). Alii in terra eam habitare putabant r). Principio coelum ac terras camposque liquentes Lucentem glob&m lunae, Titaniaque astra Spiritus intus alit; totamque infusa per artus Mens agitat molem, et magno se corpore miscet. Inde hominum, pecudumque genus , uitaeque uolantlim,
Et quae marmoreo ferit monsera sub aequore pontus. Igneus es illis uigor, et coelissis origo
s) Cic. Lib. II. de Nat. Deor. cap. XVI. P. XI. p. 76. et Diogena Laert. Lib. VII. t Diogen Laert. Lib. VII. Segm. Iῖ'. p. 6ia. u Diogen. Laert. l. c. x) Diogen. Laert. l. c.
42쪽
42 Seminibuῖ, quantum non noXia corpora tardant, Terreni cie hebetat artus, rnoribundaque membra τ). ATHENAEus igitur eiusque assectae, Stoicorum doctrinis imbuti , hanc de anima mundi sententiam in medicinam transtulerunt spiritum cuncta penetrantem statuentes, quo recte constituto, naturalia consistere ac gubernari, quo uero offenso, mo bos procreari contendebant. Unde etiam - χοὶ sunt appellati' .
PHYSIOLOGIA. Perpauca tantum de doctrinis Pneumaticis medicis propriis fragmenta, quum omnia eorum scripta sunt deperdita, adhuc restant. Quae de illorum physiologia GALE Nus, contra eos disputans, nobis se trauit, nunc eXhibebimus. Secundum autem ueterum sententiam, physiologia non sola doctrina de corpore humano et de usu partium illius est, sed in naturae uniuersae contemplatione uersatur, indeque et philosophi et medici, rationem adhibentes, hanc uniuersae naturae scientiam imprimis coluerunt. Extant autem adhuc quaedam in GALENI libris, quae de elementis, de conceptione, de animo, de respiratione cogitarunt Pneumatici medici.
43쪽
ELEMENTA. Minima rei cuiuscunque particula, secundum GALE Nih) sententiam, est elementum. Stoici autem id, ex quo, quae fiunt, primam trahunt Originem et in quod extrema quaeque resoluuntur, elementum existimantes ς , quatuor existere elementa docebant, ignem nimirum et aquam, terram et aerem, et singula quidem, cum sit ignis calidus, aer frigidus, aqua liquida, terra sicca, natura alteri contraria praedita d). Mutationem subire haec elementa , et aliud eX alio, aerem nempe eX aqua, ignem eX aere, terram CX aqua, aquam eX terra fieri posse, putabant ' . Ab hac sententia a Stoicis prolata, quorum doctrinis caeteroquin ualde deditus fuit, nec non 3 caeterorum et medicorum et philosophorum opinionibus discessit ATHENAEus, statuens quippe, quae caetexi qualitates elementorum Appellabant , calidum nimirum et frigidum, humidum et siccum ipsa esse elementa , idque tam clare posse perspici, ut nulla egeat demonstratione f). EX minimis, simplicissimis et uix apparentibus horum Cle
mento-b Galen. Lib. I. de element. cap. I. P. III. pag. I.
d Diogen. Laert. l. c. e) Cic. Lib. II. de Nat. Deor. cap. XXXIII. P. XI. p. 97. et Lib. III. Quaest. Nat. cap. X. P. IU. ed. Biponi. p. 236. f Ualen. I ib. I. de Element. cap. VI. P. II. pag. S.
44쪽
mentorum particulis hominem esse compositum, in quae iterum quoque dissoluatur S) , eaque in re cum Stoicis consentiebat. Duo horum, siccum nimirum
et humidum materialia τα υλικα , calidum autem et frigidum, causas eicientes τα ποι MQ appellat, quae scilicet in materia uim suam exserunt h). Qualitates quoque nonnunquam et potestates; interdum etiam corpora, elementa, quae ipsi sibi cogitauerit, teste GALENO j), nominauit. GALENVS hanc ATHENAEI de elementis doctrinam non probauit eamque, pro suo in Ore, multis refutauit. Si elementa, GALENVS inquit, tam clare perspici possent, ut nulla egerent demonstratione, de aliis quoque rebus haec ualerent. Tunc enim V. g. quoque primo intuitu, quae alimenta nOYia, quae salubria sutura sint, doceri posse; omnes enim panem, lentem, carnem CBet. nosse; attamen neminem esse, qui tantum intuitu cognoscat, an haec sint salubria an minus Z Ueratrum, scammonium, elaterium caet. omnes posse et uideri et gustari et odore coonosci quae autem uires sint cuilibet horum medicamen- storum , ex hac disquisiitione nemini apparere. Calidum quoque et frigidum, humidum et siccum qualitates quidem elementorum, non autem elementa ipsa
g) Galen. definit. Medicis. Desin. XXXI. P. H. pag. 2D. ti) Galen. Μedic. cap. IX. P. II. pag. i) Galen. Lib. I. de semeat. cap. VI. P. III. P. Is.
45쪽
esse, copiosissime probat. GALE Nus decimum no
mero de hac re disputans, eum Optime refutauit eoque redegit, ut risui omnium CXponeretur. Tam ualde enim bonus ille homo haerebat, Ut U. c. calidum multiplicem significationem habere, primo quidem qualitatem cUiuScunque rei, deinde corpus ea qualitate maXime praeditum, et tertio id, in quo
haec qualitas alias superaret, significare affirmaret L).1V.
CONCEPTIO. Modus, quo foetus in utero concipitur, krmatur ac procreatur, ab omni aeuo latuit. Nulli mortalium adhuc in penetralia naturae intrare licitum fuit. Vera itaque huius rei ratio, quum nec nost1 is adeo temporibus adhuc constet, medicOxum studium, qui in re tam abstrusa coniecturis utebantur, eo magis probandis, quo minus a ueri quadam specie abhorrerent, laudandum est. Pneumatici medici singularem hanc de conceptione et foetus formatione protulere sententiam, quae etsi cum notione, quam Stoici ab A RIs ΤΟΤ ELE receperant, generatim conuenit, tamen nunc curatius exponenda est. EX ATHENAEI sententia, e semine uirili et sanguine menstruo Metus procreatur. Sanguis menstruus materia est, in quam semen uiri-
Galen. Lib. I. de Element. cap. VI. P. III. pag. IS.
46쪽
le, ui essiciendi praeditum, agit. Ab hoc foetum
et formam accipere docebat'); generationem ueroe sano uinis coctione fieri m). uum plerique ueterum philosophi et medici, quod et ipse HIPPOCRATES et GALEN Vssecit semen masculinum et foemininum statuissent,
ex quorum mistura foetus ortum duceret, formaretur et uitam acciperet, ΑΤΗΕΝΑΕ vs ab his discedens opinionem suam sic defendit: Nec semen nec organa illud secernentia mulieribus esse, neque eas seminale eXcrementum τ σπερμα- σα b) habere, quia sanguineum eXcrementum πεήττωμα άιuατινι, ) haberent; non autem Unum animal
duo posse in se habere principia foetum generandi, materiam s) nimirum et uim efficiendi ui, ').
Testes, qui semen secernunt, et uasa, quae semen secretum, uti in uiris est, conseruant, mulieribus ueteres quoque tribuerunt; ATHENAEUS autem, tantum Ob συμμετρὶαν mulieribus testes esse putauit, uti mares etiam, et quidem ob formae tantum digni'atem , mammis essent praediti p). Quae sentenatia Amis N ΑΕ i de conceptione et formatione, GA-
n) Galen. Lib. II. de Semine cap. I. P. III. pag. II. et aliis locis. o Galen. Lib. II. de Semine cap. VI. P. III. pag. a I9. p Galen. Lib. II. de Semiae cap. I. P. III. pag. 2IS.
47쪽
LENO quoque notante' , iam AR Is ToΤΕLi suit propria, et in eiusdem de generatione animalium libris extat ). ZENON ΕΜ et eius sectatores hanc opinionem quoque fouisse, nemo non facile perspiciet, non ignorans , ΑΤ HENAE V Μ principiis Stoicorum philosophorum deditum fuisse. ZENO enim putabat , humidam quidem materiam a mulieribus cum uiro concumbentibus emitti; sed hanc non seminis uim habere, sed sudorem esse, qui, quod in Omni uehementi motu fieri solet, e corpore prosunditur δ). H 1 Ρ Ρ Ι Ο Ν ' quoque et S P II A E R V s μ) , Stoici, e patris tandum modo semine partum nasci, semen quidem mulieribus esse, se ins Oecundum, quod nihil ad prolem generandam faceret et eXtra ipsum uterum excideret ), putabant. s. U.
Quae Stoici de animi naturae sint philosophati, nunc enarrandum est: eadem enim de eo, quid b
x Plutarch. Lib.V. de placit. philos . cap. V. P. II. pag. yio.
48쪽
ab iis progressi sunt , Pneumatici medici senserunt.
ARC1I1GENES eiusque sectatores, etsii in explicanda quorundam corporis humani affectuum, Ut phrenitidis et lethargi natura et curatione ualde haerebant , tamen ab hac, uarie quidem sermones suas torquentes, nihilque satis definientes, Stoicorum opinione non discedebant r). Pneumaticis enim medicis, uti e paucis, quae adhuc restant, fragmentis perspicere licet, Omnino eadem, quae Stoicis fuit physiologia, Omnibus enim his medicis, teste G Α- LENO R), decreta horum philosophorum placebant;
qui spiritum '), ignem h) , aut spiritum calidum V
animum esse putarunt. Omnium animantium animos partes animae mundi, ideoque his animis cO
pora esse, et subtilissima quidem eXistimarunt d).
M. A N Τ O N 1 N V S q) quoque , particulas e sanguine CXhalantes aereque refrigeratas animum constituere, docuit.
y Galen. Lib. I. de loc. affect. cap. I. P.VII. pag. 78 .et Galen. Lib. III de dissi puls. cap. I. Ρ. VIII. pag 6ῖ. ab Diogen. Laert. Lib VIII. Segni. Is 6. pag. ψ6s. Senec. epist. I . P. III ed Bi poni. pag. i . Quid enim aliud est animus, quam quodammodo je babens Diritus. b) Cic. Lib. I. Ac. Quaest. cap. XI. P. X. ed. Diponi. pag. so. c) Diogen. Laert. Lib. VII. Segm. is 6. pag. ς6s. Πνευς νηρμίν
49쪽
docuit. Foetum, porro aiebant, utero adhuc inclusum, nondum animo esse praeditum, sed uti plantam illi adhaerere, et in illo ali, post: partum uero ab aere refrigeratum, animal et animatum fieri sue Post mortem eum quidem durare, sed non immortalem esse g), tamdiu enim, quam mundum, cuius pars animus sit, existere, eo autem conflagrato, quoque interire h) et in materiam igneam, equa egressus sit, redire Ipsi autem hac in re disia sentientes, quippe sapientum tantum animos post mortem durare, stultorum autem interire existimabant. Octo, eX illorum opinione, partes animum constituunt: quinque, quibus sentimus; sexta, qua prolem procreamus; septima, qua uocem emittimus; Octaua, qua cogitamus ') seu ηγεμονικον φ), uel ea
f) Antonin. Lib. X. z6. p. stas. Plus. de repugia Stoicor. P II p.ros ἰ. νῆσΘαι την οταν το βρέφος Tertullian. de anima. cap. XXV. ed. CA ROL. MORE A U Paris. I 6s 8 P. I. pag a. I. Laci. Lib. Ill. cap. II .s Diogen. Laert. Itb-VII. Segna. is 6. pag. 46 . Cic. Lib. I. Tusc. Quaest. cap. XXXI. P. X. ed. Bi poni. pag. ἰ9ῖ. Storci autem usuram nobis lar giuntur, tAnqtiam coriar rotis; diu niansuros a iunianimos semper, negant. h) Galen. hist. philos . cap. IX. P. II. pag. 3I. i) Diog. Laert. Lib.ViI. Segm. is 6 pag. 66D Senec. ad Marc. Con soL cap. XXVI. ed. Bi poni. P. l. pag. ars. Nos qNoque felices animae et aeterna sortitae, crim Ues usum erit itertim uia moliri , labentibus cunctis, et ipsae partia ruinae irigentis aecessio, in antiqua elementa uerlemtir.
k Numen apud Euseb. de praep. Euang. l) Dioxen. Laert. Lib. VII. Segm. sp pag. 46s. Stob. Ecl. phys pag. 229. Varro Lib. VIII. de L. L. m Cic. Lib. II. de Nat. Deor. cap. XI. P. XI. pag IO.
50쪽
pars, in qua imaginationes Θppetitusque gignuntur, quae in corde est '). Quod stic, satis quidem illepi
de , probare studuerunt: UOX, aiebant, e mente procedit , cuius itaque principalis sedes sit in corde, necesse est '). Omnes animi perturbationes pectus adficiunt, ideoque in corde habitare animum oportet p). Ab hac potissima animi parte, ea nimirum, qua cogitam US, caeterae emissae per uniuersum corpus diffunduntur. Hinc ad uisum est spiritus πνευμα ιρατικον uisui destinatus, a principe animi parte usque ad pupillam q) transiens: auditum efficit spiritus ab eadem parte in aurem transmigrans y). Pneumaticos medicos eandem de principe animi sede sententiam fouisse, GALEFus litteris mandauit.
RESPIRATIO. Pars quaedam aeri, per nares tracti, eX ueterum mente, ad cerebrum adscendit, altera in pul-
mones descendit, a pulmonibus autem ad cor transmigrat.
n) Diog. Laert. Lib. VII. Segm. Is 8. pag. 466. Ο Galen. Lib. II. de plac. Hipp. et Plat. cap.V. P.V. pag. 98. p Galen. l. c. Galen. hist. philoc cap. XXIII. P. II. pag. 47. nut. Lib. IV. deplac. philos. cap. XV. P. II. pag. 9OI. r) Plut. l. c. cap. XVI. P. II. pag. 9OI.s Galen. Lib. I. de loc. assi cap. I. P.VII. pag. 38 .