장음표시 사용
21쪽
- assupposititiae illae qualitates Occultae, quibus scholastica scatebat doctrina.
Haec autem stia dogmata de materiei figura atque forma ita protulit C ARTESIUS, ut tamquam hJpotheses consideraret, atque, otiamsi falsa esse oXistimentur, satis magnum operae pretium se fecisse sibi videretur, si omnia, quae ex ipsis deducerentur, Cum CX PerimentiS consentiant Iob.
Ut naturae Iegum efficaciam in proposita hypotlaesi ostendat, considerandum esse Putat CARTES IUS, illas particulas, in quas totam hujus mundi materiem in initio divisam fuisse supponit, non potuisse quidem Protinus ab initio esse sphaericas, quia plures globuli simul juncti spatium continuum
non replent; sed cujuscunque sigura tuns fuerint, eas non potuisse successu temporis non fieri rotundas , quandoquidem Vari ΟS habuerint motus circulares. Cum enim in principio satis magna vi motae fuerint, ut alian
22쪽
ab aliis sejungerentur, eadem illa vis perseverans haud dubie satis magna etiam fuit, ad earum omneS angulOS, dum sibi mutuo
postea occurrorunt, atterendoS set Iaevigan-
Cum autem nullibi spatium vere Vacuum esse possit, Cumque rotunda illa corpusculasmaul juncta pereXigua quaedam intervalla circa et inter se relinquant, necesse est illa intervalla quibusdam aliis materia se subtilissi-rnae ramentis minutissimis impleri, figuras ad ipsa implenda aptas habentibuS, easque pro loci occupandi ratione perpetuo mutantibus. Haec ramenta itaque qUae ex attritione corpusculorum primi ordinis orta sunt, multo celeri US agitantur et rotantur, quam corpuscula ipsa, a quibus detrita sunt, quia per angustas et obliquas vias expulsa sunt D).14.
Jam itaque adsunt duo genera materiae valde diversa, quae duo prima elementa hujus mundi adspectabilis constituunt. Primum est
23쪽
est illius, quae tantam agitationi s vim habet,
ut aliis corporibus occurrendo, in minutias indefinitae parvitatis dividatur et figuras suas ad omnes angulorum ab iiS relictorum angustias implendas accommodet. Materies haec primi elementi vortices Certos format. atque fluit continuo versuS Centrum Cujusque vorticis ex aliis circumjacentibus vorticibus, Per partes ejus polis vicinaS La . Alterum genuS est ejus materiae, quae divisa est in particulas sphaericas, valde quidem minutas, si cum corporibus sub sensus nostros cadentibus comparentur, sed tamen certae et determinatae quantitatis et divisibiles in alias
multo minores. HaeC autem elementa se
oundi ordiniS, Cum non tanta moveantur
celeritate, impediuntur quoque ab elementis primi ordinis, quominuS Vorticibus moveri possint. Iloventur itaque VaritS modis, quo fit ut sphaerica reddantur omnino haec coro Puscula II . tr g. 69. P.l62. is iri s. 87. P. zo.
24쪽
Ρarticulas deinde corporum terrestrium in tria potissimum genera acutissimum Carte- si ingenium dividit. Quasdam enim existimat in varia quasi brachia divisas, atque hine inde expansaS, tanquam arborum Tamos, atque has esse maxime, quae a materie coelesti deorsum expulsae sibi mutuo adhaereant. Alias vero esse, particulas solidiores, figuraeque non quidem plane globulosae aut cubiscae, sed etiam cujus libet ruderis angulosi, atque has, si majusculae sint, infra ceteras vi gravita. iis descendere; si autem lint minusculae, manere maioribus immistas, atque OCCupare intervab
Ia ab ipsis relicta. Alias denique esse oblongas ac ramis destitutas, Velut bacillos, atque has prioribus etiam sese interserere, cum satis magna reperiant intervalla atque illis non facile adnectantur I J. Ex ejusmodi principiis C ARTES Ius studet effectus electricitatis, cujus jam aderant vesti. gia, et magnetiSmi defendere et exponere, cum vortices primorum elementorum tantum ap
plicandI Ipsi viderentur ad Phaenomena haeci
25쪽
Μentis humanae simplex et individua atque plane immaterialis natura a C ARTE SIOPrimo uberrime et acutissime demonstratur,
Cum motuS Omnes atque effectus materiae ex
impulsa externo divinae potentiae derivet. g. o. Mentis autem humanae sedes est incerebro, ubi non solum sentit, et imaginatur sed et intelligit is ). GAssENDI objectio, quod anima, si in cerebro resideat, non possit In toto corpore simul existere, a CARTEs Io liaudquaquam uberius ventilata atque refutata fuit, quod facilius tamen fieri potuisset, si modo ad externam menti S efficaciam, quae per totum corpus viget, et diversa est a sede ipsius, respexisset: Praesertim vero meus humana inhaeret conaris, seu glandulae pineali, secundum CARTEISD doctrinam, Cujus adserti rationem in eo quaerit, quod medium plane locum obtineat inter corpora quadrigemina et ventriculos cerebri, quorum itaque spiritus
26쪽
2O in hoc corpussulo consuere debeant. Deinde etiam duplicia esse omnia alia in cerebro, unicam 'an et partem esse singularem 16 . Bens jam regessit HUETI Us, haudquaquam esse uni Cam hanc partem cerebri, quae simplex sit, sed adesse praeterea septum lucidum, glandulam pituitariam aliasque partes, quae duplices quidem non existant. Inveniri quoque in hac glandula acervulum arenis plenum, iquibus officia animi impediri debeant: deesse
denique in variis eadaveribus eamdem aut destrui saltem variis morbis. CARTES IUS tamen acriter huic adserto inhaesit, atque Variis sectionibus studuit eamdem glandulam solertius rimari, naturamque ejus penitius indagare .
Animales autem functiones, seu ipsas mentis humanae actioneS modo fere mecha-ntCO eXPIauare conatus est. Objecta enim
27쪽
eXterna Nervos sensus organorum ita adficiunt ut motus in iis eXclient, qui ope nerVorum cum Corebro et potissimum cum glandula pi- Neali communicantur. Movetur itaque Vario modo glandula pinealis, atque cum hoS mo
ius percipit anima, sensatio seu perceptio oritur Ι 8 . Propagantur hi motus ad ventriculos cerebri atque ad spiritus ipsis inclusos,
unde vestigia oriuntur atque irnpressiones ce-xobri, velut plicae chartarum, quae permanenter revocant iterum sensationes et externas et internas I9 . Tali itaque modo a spirituum et humorum diversitate, quae nervos et cerebrum adficiunt, animi vires, voluntatem et passiones derivavit, doctrinamque de vestigiis materialibus in cerebro primus stabilivit, quam, cum sine imagine sibi cogitare nihil posset, iconibus etiam expressit. Adsociatio itaque sic dicta idoarum pondet a reclusis sinul Canalibus et vestigiis, quae motus conarii et spirituum impresserunt.18 Princi p. philos. P. IV. S. I97. p. I 64.19b De homine, P. III. III. ed. cit.
28쪽
Ne quidquam tamen Cartesius tantum comcessit philosophiae corpuscularis auctoribus, ut montem humanam in solo hoc conarii motu consi stere arbitraretur, sed motum hunc adeo diversum effinxit ab animo ipso, ut opificium ab opifice. Ita etiam sensus et motus maXime differro statuit, non quidem nervis ipsis, qui omnino iidem sint et sensibus et motibus inser-Vientes, sed ita, ut fensus exerceantur Ope capillamentorum, ex quibus interior substantia Conflatur, et quae mechanico modo mota impressionem cum cerebro communiCant, ma
et S autem opo spirituum inflatorum in muscu-JOS per medullarem nervorum substantiam aQ). En Contrariam plano opinionem de disserentia sensus et motus, ei, quam nuper anonJ mus in RE ILII promtuario evulgaVitl . . Cogitationem quoque CARTEsIUs alio loco ita differre contendit a motu, ut album Colorem a nigro I): ut itaque ad corpuscularem philosopiam proxime nuSquam aCCederet.
29쪽
Ouemadmodum Cartesius mentem humanam, velut opificem ob opificio, ab hac machi na distinguebat, ita tamen propiores caussas et sensuum et motuum in mechaniciS rebus, in figura, forma, ration o atque conjunctione particularum quae sp iri tus constituunt, in variis inolibus fibrillarum, e quibus nervi Conflantur, et conarii ipsius quaesivit, quod modo in hanc jam in illam partem inclinatur, prout a variorum objectorum imaginibus adficitura ab. Hinc ad mixtionem humorum adsiduo respexit, ut spirituum ex iis secretorum rationem a C in do- lem indo deduceret: ad viciniam imaginis conario impressae cum iis spiritibus, quae
nervos musculorum certorum adficiunt, consilium transtulit, ut voluntarios motuS post sensationes obortoS explicaret.
Reliquarum corporis humani functioniam rationes mechanicas itidem dedit nulla vi vitali in censum veniente. Sic somnum clerivavit a collapsu canalium, pororum et ventriculo. aa De hom. f. 77. P. II 6. s. 8o. p. ID.
30쪽
culorum cerebri, cum spirituum copia non ea secreta fuerit, quae ad turgorem ventriculorum et canalium requiratur .3). Coctionem quoque ac digestionem ciborum
nil aliud osso, quam separationem subtiliorum particularum chyli a crassioribus et solidiori-huS, quae remanent, velut subtiliores particulae per foramina cribri transgrediuntur aψ . Sanguificationem a fermentatione quadam derivavit, qua fiat, ut chylus in rubrum liquorem mutetur, sicut succus albus uvarum fermentando transit in vini rubri naturam. In hac quidem fermentatione evolvitur ignis similis ei, qui ex Conjuncto ferro cum acido nitri aut ex aliis humoribus fermentantibus elicitur. Cu-
jus ignis ope raresit sanguis, transitque in arterias, quarum diastole, ut et motus cordis efficiuntur tantummodo ab ebulliente sanguine. Itaque in diastole otiam cordis propellitur