De Cartesianae philosophiae efficacia in mutanda artis medicae indole

31쪽

gisque adhuc rarefieri autumavit C ARTESIUS, ut tandem in naturam spirituum vitalium et animalium trauseat, solidiores autem ipsius particulas secerni per colatoria et vel nutrirpeO US vel excerni, vel etiam in venas ipsas Cum arteritS cohaerentes transire , ut itaque Vera Circulatio sanguinis in corpore humano

stabiliatur a 6 . Inter primos itaquo circuli Harvae ani

Propugnatores summam gloriam meruit CAR TLSIUS, quod cum nuper jam uberiUS monstratum sit, sicco pede a me transeundum esse videtur p7 .

Inficias nomo ibit, ingeniosas has a C ARTE SIO effictas hypotheses: suo praeprimiS tem Fore summi momenti fuisse atque egregium usum praestare debuisse, cum qualitatibUS Oc' cultis innutriti medici, qui ipsum praecesse'rant, nihil fere contulerint ad specialem furi ctionum corporis explicationem, sed inertia contemtu digna substiterint . in adsumendi S

32쪽

hypothesibus, quae formam solam complecte bantur, neque ullo mocio in materiei diversitate, forma et figura versabantur. C ARTES II itaque doctrina id effectum est, ut et mathematica et mechanica dogmata propius ad physiologiam applicata, etiam microscopiis confir

DAMI aliorumque inquisitiones in figuram et formam globulorum sanguinis aliorumque humorum, in salium, qui sanguinem constituunt, indolem et figuram, CARTES II potissimum philosophia productae sunt.

Quod si autem sine ullo partium studio hanc physiologiam consideraverimus, nil

apertius atque manifestius est, quam praeci pitans atque praepostera indoles ejusmodi explicationum, quarum praemissa adserta non-clum satis constabant, cum eκ iis jam Varia concludebantur. Hinc etiam, qui CARTE SI UM sequebantur, neglecto Observationum studio, ipsius hypothesibus solis inhaerebant, atque de motu, figura, forma et mixtione particularum salinarum et oleo sarum ea pro

33쪽

2Ttulerunt, quae nonni si figmenta ingenii reputanda sunt. Divicinia, imo Jatromathemati casellia a praeteriti seculi ex Cartesii dogmatibus plurimum hausit, ad confirmanda sua dog

mata.

vl. Vicissitudines artis nostrae, ex hoe systemate

manantes.

Cum C ARTEsIUS Jai anno 1616 Bredae, ut postea i629 juxta Deventriam diutius commoratus fuisset, in Batavia quoque primos acquisivit amicos novum ipsius systema. Horum primos sere ordines duxit Henrictis RENE.

Mus, philosophiae professor Deventriensis, cujus discipulus ruit Henricus REGI us, qui ab anno 1638 inde medicinam Ultraiecti pxofitebatur ' 16 9. . Acerrimus hic atque in- eautissimus novae philosophiae propugnatoreo ardore progressus est, ut nec Cartesio ipsi amplius placere potuerit. Exstant enim variae epistolae ad Regium, quibus Cartesius novo amico indignatur, ipsumque arguit in

34쪽

eonsideratissimae temeritatis t8 . Inde forsaci exorta est desultorii hominiS apostasia: publice enim anno 1645 systemati Cartesiano renunciavit REGIUS: remissiusque postea disputare coepit. Ipsius enim intemperantia lurgia excitaverat acerrima theologorum Batavo

rum, praesertim Gisberti vo o To, scholastici professoris in lacademia Ultrajectina, Martini sCHO OCHII, professoris Groeningensis, Jacobi REvII et Jacobi TRIGLIANDRI, professorum Lugdunensium, Friderici sPANHEMII aliorumque ejuS farinae, qui non RE-G1uu solum, sed et ipsum C ARTESIuM blasphemiae et atheismi accusaverunt. Nihilominus plurimis tamen arrisit nova

philosophia viris ; qui jugi scholastici pertaesi

lucem rerum recentem desiderabant, Jacobo ooL1o, Gratidio SAL MAS IO, Hermarino RoeLLIo, Ria ardο AND ALAE, Adriano HEERE.a oonDo, Christo 'horo WITTICHIo, Libertor ROMON DO, aliiSque Professoribus Lugdunensibus et Lovaniensibus.

35쪽

24. In Gallia adoptarunt methodum Cartesianam Claudius CLERsELERI Us quem ludificabatur MOLERI Us) ; Iacobus RO ALTIUS, maxime vero Petrus MICHONUS, abbaS BOUR DE Lo-TIUS, qui anno 1648. academiam stabilivit, in qua viri docti Cartesianum stabilire et Galenicum systema evertere conabantur. Huic societati praefuit Bourdelotius ad mortem HS quo, quae 1685 contigit. Edita sunt opera societatis, titulo: si Conversations de P academise de Mr. is Bourdeloe, recueillies Par te se. Stillois. 1 a. is Paris 16 5. In his quidem physiologia Cartesiana et pathologia, quae a sola globulorum

et corpusculorum figura et forma desumebatur, accurate ad artem medicam applicata et eXperimentis variiS confirmata fuit. 25. Non multo post Ben a minus Dan BROEKII UYSEN, medicus Sylvae . Ducis, Cartesiana Corpuscula et poros cum oeconomia animali congruos reddere conatus est. Spirituum particulas variis formis et figuriS excogitavit, ut passiones inde et morboS eXponeret, variisque morbis mederi disceret a9 . COr-29 ηνοekb sen oeconom. corpor. animalis, e. Novio-

36쪽

Cornelius quoque van BONTE KOE, Cui

DLCKERo proprie nomen, Sylvii discipulus, chemiam Sylvii cum Cartesianis principiis

congruam reddere studiuit. Germaniam postea adiens, professor Francofurti ad Viadrum sit archiater Eleotoris Branclenburgici creatur, doctrinam de acido lympham coagulanie et de figuris humorum et particularum solidarum confidenter protulit atque per totam Germania in divulgavi tu Morbos omnes derivavit ex acidi cum humoribus reliquiS Connubio, quo oriantur in farctuS, et figura particularum mutetur. Succum nerveum spiritibus animalibus substituit, quem salina princi pia aqua soluta continere contendit. Hinc potus tepidos, theae insularii Praeprimis, praedicavit tanquam remedium universale contra omnes morboS. Me tu Venae sectionis et purgantium remediorum Clarus, solis absorbentibus confisus est, ipse quoque huic methodo mortem debuit, cum lapitis ab alto venam secare nollet SO . 26. ab) Alle de philosophi sche, medicinale en chemi he

37쪽

Huic successit Ste 'havrιS BLANKAART, medicus Amstetit amensis, qui Cartesianum systema indefesso studio cum arte medica Conjungere conatus est. In libro cui titulus: si De Kartesiaanse Academie, Ofte Instituti e dero Medi De , - volgens de Me ining van denis fleer Cartesius gebouwt. Amstet 1. 8. 1691. Cartesi dogmata ad totum artiS nostrae ambitum applicare studet. Chylum in sanguinem mutari, ope fermentationi S, quam Calor prΟ- ducat, qui iterum a fermentatione excitetur. Se enim seire, quod salis tartari solutio diuturna fermentatione in rubrum liquorem Ver- sa sit. Existentiam sui di nervet ejusque secretione na ex Variis observationibuS, praesertim ex stupore, qui compressos nervos sequitur, e X turgore nervorum ligatorum, eri impulsu magnae sanguinis copiae versuS encephalum efficere conatur SI). Nec lympham aliud quid esse, quam fluidum nervelim recurrenS. Ex inflatione musculorum ab hoc fluido ner-veo motum muSculorum et turgorem exponit.

Alcalinas particulas sibi fingit solidas, parallelepipedeas poris variis perforatas; acidaS vero assutaS, subulatas, quas, more Cartesii, etiam iconibus illustrat. Quodsi acidum ni-C a nata

38쪽

mia copia in corpus ingeratur, acidas particulas penetrare in poroS alcatinorum Corpusculorum, eaque ratione oriri solidiores, crassiores et indomabiles humores: hunc esse sontem omnium morborum 3a . Hinc attenuantium, diluentium, inepte compositorum farraginem Commendat contra plurimos morbOS :Praesertim vero ea, quae saleS acidos neutros reddere valeant.

Similem plano viam ingressus est Holden. tryhias OvERRAM P, Covordiensis, medicus Hari ingensis, qui in novis sic dictis fundam outis medicinae et chirurgiae 33 'praeter alia

dogmata a Cartesio mutuo accepta doctrinam ipsius de obstructione vasorum, tanquam Uera caussa inflammationis, quae a fermentatione impedita et acidi praedominio oriatur, protulit. Digestionem a sola fermentatione Congrua humorum variorum digestioni inservientium, et ab eadem fermentatione calorem in natum deduxit.

ne decus Cartesianae medicinae fuit Jο. Jao. WALDSCHMIDIUS, qui medicinam Maxburgi adar D. p 23O

39쪽

ad annum 1684 usque profitebatur. Acerrimus hic defensor novi systematis inde putavit artem nostram decrevisse magis quam increvi Lla; quod medici philosophiae verae ignari insensibilia non curaverint, sed id tantum respe. Xerint, quod sub sensus cadat. Unde etiam

medicamenta ea, quae sensibileS evacuant humores, in usum Venisse, eXemplo purgantium, quae noxarum multo pluS quam emolumenti producant. Diaphoretica saltem his purgati. tibus longe esse praeferenda, quae heterogeneum sanguini confusum e Xpellant et vitalem mixtionem potenter restituant. Praeter mixtionem nullam peculiarem vim vitalem statuit, cum in rebuS Corporei S praeter extensionem et modos nihil sit 3ψ . Sic etiam doctrianam Cartesi de officio et variis motibus stati

dulae pinealiS uberrime protulit 3s .

pertinent dentque ad eos, qui mascule in eastris Carte si arma gesserunt Theodortis Dan CRAANEN, BONTEXO EI successor in aula Brandenburgica, ad). JO. Abrahcimias GEHE. MA, qui quoque Berotini praXiri exercuit

40쪽

si o5 Π , Gualtherias CHAR LETON, Archiater regis Britanniae 38), Michael ΕΥΥ-MaLLE RUs, professor Lipsiensis 39), JO. Do-LAEus, professor Holdelbergensis 4Q), cum multis aliis, quos vero singulos recensere et temporis penuria et limitum angustia mihi concessorum prohibent.

Ut liaque brovibus summam vicissitudinum Complectantur, quae ex Cartesiano Hstemate ars nostra passa est, hae fere sunt: α. Obstir vationurn studium penitus neglectum, cum non iis inhaererent Cartesiani, quae sensibus perceperant, sed quae imaginatio do .

h. Commentorum effingendorum ardor, quibus nulla experientia substrata erat, qUactex hypothelium Cartesianarum mutatione oriebantuΓ.c. Matheseos Conjuncti a Cum medicina, ut haec ad certitudinem non empiricam, sed

mathematicam eveheretur. Adserta tamen ratio iniis deducta cum stabilia non essent, aedificium perbellum facile totum quantum