Philippi Mariae Renazzi ... Elementa juris criminalis liber 1. 5. Liber 2. De poenis generatim. Recensitus et emendatus

191쪽

i, ELEMENTA IURIS CRIMIM.

Cultiore gentes, et legislatori prudentia florentiores pecuniariis poenis usae sunt , nec nisi pro devioribus admissis eas imposuerunt i L. Nam sinere indiscriminatim delicta, etiam graviora redimi et expiari pecunia ridem propem dum est ac pecuniosis hominibus , qui solentur plurimum ceteris esse audaciores, Voluntatem RSSerere ansamque praebere delinquendi Quum Romae Decemviris 25. assibus poenam definierint lacti liberi oris L. Veratius homo dives

et vecors , cujus alias meminimus , Concives suos pro oblectamento depalmabat. Quo tempore an Europa homicidia luebantur pecunia, et 'nia sere delicta aere redimebantur, ubique furor, ira, caedes it: Gabantur, publica et, . --tica dis miliarit. Quamvis ergo pecuniaria poenae possint quandoque Legibus prudenter praescribi, et opportune irrogari impro- bandus tamen earum frequentior usus adversus

π via et nocentiora flagitia quo itio vel ma- ,sime laborarunt Lues Borealium Gentium, quae Romano Imperio lacerato et deleto nova sita .riint . si Apud barbaras gentes, quas utroque in Poemate describit Homerus, saepe occurrunt homicidia, raptus transacti pe- minia; et etiam adhue Nationibus civilis cultus et societatis experti rus non aliae sere cognitae poenae, quam multae. Nam neratis eo H luentiores sunt poenae pecuniariae, quo imperfectius est incultiusque regimen civile Consulo

quae Tacitus scribit de mor German. aebrei, Aegyptii, Giaeci, Omani, cultiores omnes populi crimina securitatem C V I , Societatisque tranquinitatem laedentia poenis coer

cuerunt coipus affigentibus Inter sinenses, Gens ab antis qui inuissima, penitus unum poenae pecuniariae . . Duiolae Deserip. et Cain. Om. a.

192쪽

I. Ceterum Solent musta, et poena pecunia

rico inter se multiseriam distingui apud Interpretes Juris Romani, qui de criminalibus rebus ex professo scripserunt V. Clar. qu.

92. et Seq. quaest. 95. L. Tota re ita se habet, quae non est ei silentio praetereunda. oenae

pecuniariae Legibus definiuntur multa vero Jus- dicentis arbitrio irrogatur quod quidem ple cumque Verum est, non semper: nam aliquando L ges definiunt quantam Judex multam dicere de

beat quo casu ei quantitatem non licet minuere. Propter delicta Leges pecuniaria poenas imponunt: at multa tunc demum locum habet, quan

do fraus aliqua, dolus , culpa commissa fuerit digna coercitione, sed praeterita Legibus quando Magistratui non paritur Judicum jurisdictio

contemnitur . Poenas pecuniarias qui aere non Possunt, corpore uero debent. Neque enim egestate i Legibus Gothicis, Longolau: dios, Burgivi is, Ripuanis etc. nullum sem, i et atrocissimum crimen, pecunia non redimitur. Est aetate , quae iusti regulae parum oenintae erant, et longe minus exequutioni traditae, crimina, Iuti penus habe intur scalium rediatuum, et publici aerarii 2 Poena Pecuniaria , de qua ei loquimur, publicama opicit Miletorum vindictam, et isco assignatur. Nemo

igitur bane eum illa confundat quae Iure Romano ex delismis privatis exigitur, et spectat ad cominodum privatum

193쪽

tu ELEΜENTA IURIS CRIM Mate Legum poenae sunt eludendae, ne divitis bus oneri sint, ludibrio pauperibus. Hinc tu

Accademia et in Foro vulgatum axioma , qui non habet in aere, luat in corpore Quum autem a Magistratu multa dicta est, non ea pote

stas illi datur, quae Legislatoris est propria, uescilicet multam in corporis coercitionem possiemutare. Quare multam Iudex remittere debet aut minuere eaque remissa, quamvis postea locupletior sit actus cui dicta est, nequaquam exigitur. IV. Publicatio bonorum.

r. Sed levius fortasse videbitur multam luere, poenam pecuniariam XSolvere. Nam industria, aut fortuna facile reparatur tenuis aliqua patrimonii actum. Verumtamen omnibus bonis spoliari, totius rei familiaris compendio destitui, cogi ad mendicitatem , haec certe gravissima

Poena est, summa calamitas , vix elisario alicui tolerabilis, cujus egregiae virtutes injusta paupertate lucidiores fulserunt . Romae Constatoiu in usu haud fuisse publicationes bonorum, et salva substantia exsulasse , quibus aqua et igni anterdictum erat. Primus Caesar praescriptitia .ricidas bonis omnibus, reliquos Delinquentes dimidia bonorum parte multandos i). Sed Caesaris

i Suetonius ea de caussa, inquit, Caesarem invexisset Nicationem bonorum, quod locupletes videret eo facilius se iere se obligare, quia integris patrimoniis exsulabant. Sed haec aut non vera aut non sola fuit Caesari caussa insuetam deo gravemque poenam inducendi. Intererat Caesarii, Diuitia πιν Corale

194쪽

LI BAE R II. C A P. XL ets

saris Legem non sanctissime observatam a sue cessorii, iis indicio esse ait M. tthaeus Cest. M. - num. I. quod scribit Iuvenalis, qui inter alia saeculi vitia inane quoque I eorum damnationes exagitat Quid enim queritur salvis infamia mimmis cum exsul Marι- ibat ab octava, et fruatur iis iratis plorante latrice Prouinciat Saor. I. v. qio Verum me postea, ut habe rent Imperatores, unde avaritiam suam a que libidinem lautius explerent, paullatim eo usque Ventum . est, ut Poenam capitalem semper sequeretur publicatio bonorum etiamsi in sententia id expressum non esset Codat 9. sit. 49. leg. 2.). Sed cum Justiniatis indulgentissimo Principi duram visum esset excludi a Fisco, seu Aerario Publico, cui Delinquentium bona addicuntur,

Beorum liberos et parcntes, novissi. na constitu

tione vetuit ne excepto crimine majestatis cir ca quod veteres Leges intactas reliquit, Damnator*m bona publicentur, si adsint liberi vel descendentes ad tertium usque gradum his vero deficientibus sanxit, ut bona iscus occupet;

quo tamen Casu Xori dos , et ante nuptias donatio Conservatur, et si indotata sit, portio legitima ei relinquitur Novel 17. cap. INAE 3 cap. ult. . At ubi perduellionis reus damnatur, ama in universum bona, excepta uxoris dote, publicantur . a. Hodie porro, quoniam Jus Romanum par-

aego iudem arbitror, aerarium augeri opportunissima et v, - .est ratio. publicandi ona eorum , ut lautius habere γωπα, unde libidini satisfaceret, potentiam- sustineret. Digitia πιν Omla

195쪽

tem non Xiguam conficit uiris Civilis cultiorum Europae Gentium, ut dixi in rotegomenis f. V. hujusmodi aequissima sanctio Justiniane pro generali regula videtur habenda, quae tamen plures ubique locorum patitur exceptiones Peculiaribus namque Legibus cujusvis Nationis rursus adjecta est poena publicationis bonorum in plura delicta, quae sive meruerint haci altera nova poena indicari, sive commode ea Carere potuerint, Semper irroganda a Judicibus. quos non scrutari, Sed exequi Leges oportet . V. Nonnullae circa confiscationem reaestiones.

I. Plures autem sunt controversiae circa Confiscationem bonorum , de quibus agunt Interpremtes uris Romani , qui criminalibus rebus exponendis vacarunt. A de hic ceterisque , qua Smovere fortasse contigerit, generatim dubia in Te contra Fiscum sentiendum , et judicandum est. Nam in poenalibus caussis benignius interpretandum Romana jubet Jurisprudentia , pietasque suadet quod et locum habere debet intelligi cum quaeritur an, et quae hona in poenam delicti sint auferenda privatis, ut isco addicantur i), quemadmodum iam innuit J. C. Mode

si Aliter sentit vulgus Criminalium Scriptorum praxique

in Foro est receptum quod tamen vimus enim ea tempestate , qua, ut olim de Trallano inquit Pliniuo Paneg. cap. 26 o praecipua Principum gloria est, ut saepius vincatur iscus, cuius mala cauos nunquam est, , nisi sub bono Principe. Diuitia πιν orale

196쪽

II. C A P. XI. 77rublicatis parentis bonis servandum filio faui1-;as pecul in prosectilium et proscriptis sui

bonis non solum prosectilium, sed etiam castrense peculium relinquemlum parenti. Idem ex eadem caussa censendum de bonis quaesiti pose publicationis sententiam praesertim si salvo,

piis bona rei publicata sint, ut invenio Cis cium quoque sensisse ad Leg. 8. Dig. qui te stamJ. Sic existimari etiam debet quod spectat ad res

sine fraude arae alienatas. Nam sive onerosa, sive lucrativa caussa distraxerit, sustinendae erunt

alienationes. Aliis in casibus valet generale illud Forensium Iurisconsultorum axioma quod

omnes res, quae vel ex contractu, vel ex test mento in extraneum possunt transserri, eae in Flicum quoque transeunt ex quo colligendum, quid debeat censeri de eudis , emphyleusi, umrepatronatus etc. Sed bona occupat iscus cum sua caussa Quod si universa occupet dinia, so lui omnia onera sustinebit; sin partem , pro Atenapus a Fisco sint occupanda , aliaque , quae circa honorum confiscationem peculiariter locum habent sese tradunt laudati Interpretes, qui pro

inde ea sciendi cup dis adeundi Peregrin. V. de jur. Fisc. . Elementaris siquidem scriptor deponendis principiis sollicitus singulares species

vel vix, vel nullatenus debet attingere, sed aliis relinquere persequendas, et enucleandas,.

197쪽

POENAE , QUAE EXISTIΜATIONE ONERANT

I. Existimationis definitio , et diuisio. II. Infamia. JL Condemnationem sequitis infamia, et an ea

cesset transacto tempore Oenae.

Luxistimationis definitio, et divisio.

Unc tandem superest, ut en narratione poenarum, quae existimationem onerant, finem molesto huic asperoque imponamus labori singulas poenarum Species enumerandi ac describendi. Quod ut recte procedat, oportet prius quid existimationis nomine intelligendum sit, definire Est existimatio generatim accepta, ut Op portunis utar Pu fendorsi verbis , Iur. . et G. Lib. VII c. 4. I. valor Personarum In Ita Communi, Secundum quem aptae sunt aliis per-Sonis exaequari aut comparari, eisque vel ante- haberi vel postponi. Comparatio igitur est fundamentum existimationis praelatio, aut postpositio unius alteri, effectus. Potest autem XIStimatio in simplicem, et intensivam i distin-

, Existimatio intensiva est, quum personae aequales n. istimatione simplici ob quasdam qualitates una aliis prae feruntur. In statu naturali haec existimatio ex bonis natura tibus tantum proficiscitur, puta robore corporis. Sed in id Disitia ' Corale

198쪽

II. C A P. XII. ars gui V. Thomas. Di m de exist fam et infum extri RemprιbL f. xii. , quarum alia inter eos qui in naturali libertate, alia apud illos, qui in Civili viv*nt Societate , ratio habetur . Sed simplex existimatio, quatenus ei locus est in statu civili, de qua soluti hei Nobis est disserenduin, a Romanis Iurisconsultis definitur dignitatis in-- lesae status legibus, moribusque comprobatus Dig. lib. o. it. 3. l. 5.ὶ quum nempe quis justa leges moresque Civitatis velut integra ejus, dein pars membrumque reputatur I). Mulaifariam porro in civili statu existimatio oneratur 2); sed praecipue quum ex Hicto Legum auctoritate aut minuitur aut consumitur, quod ad praesen pertine argumentum. Licet enim quicumque ad justi et decori normam suas non

conformat actiones male apud alios merito audiat praeterea tamen Leges pro quibusdam de

in civili praeterea est affixa natalibus, dignitatibus, quibusdam honoris insigniis, quae inaequalitatem indicant graduum inter Cives, honoremque unicuique exhibendum. i Ut in statu naturali simplex existimatio, qua quisque

fruitur facinoribus minuitur aut consumitur, quibus sanctae Pessumdantur Naturae leges, aliorumque hominum iura lae

duntur: si in civitate id contingit propter delicta , quae violationes sunt Legum civilium, quas Leges infringer m xit ab eisdem turpe indecorumque pronunciari debet . et Nam et ex statu ac conditione personamim et genere vitae, cui quis vacat, insunia nascitur in Civili societate . puta si quis servilis sit conditionis, aut turpe ossicium munusque exerceat. Sed de huiusmodi infamia, quoniam mvis nota quaedam , quam poena, OStri non est ei disserere. Ioterim consuli possunt Interpretes dux Rom. ad Di d hi qui uotout in m. Diuitiae by Corale

199쪽

18 ELEMENTA IURIS CRIMIN. II. Infamia I. In mi est cxistimationis laesio, qua quis

honestorum proborumque Civium numero eximitur , Seu corrupta declaratur pars membrumque vitiosum Civitatis Noodi Comm. in tit. Dig. de his ici notan infanti' unde assicit ignominia, notam irrogat , dedecus post se trahit, et gravissima poena merito apud omnes habetur, qui pudorem non exuerint, ultumque virtutis . Sed quoniam pessimis moribus factum, ut non adeo sint multi, quibus incoctum generoso pectus honesto, reliqui cruciatu poena aestiment famae incuriosi; ideo vix unquam Infamia Poenae locum sola subit, sed alias poenas fere Semper Comitatur 2. Quae autem crimina infamiae poena maneat ex cujusque Civitatis legibus, moribusque CS Cognoscendum . Quamquam enim quisquis

delinquit , cadat bona probi Civis opinione Suaeque existimationis jacturam apud alios patiatur i); proprie tamen infamia, de qua nunc disserimus, non sequitur omnia delicta, sed ea

i Hinc infamia dividitur a Iurisconsulat in duas species, quarum alteram infamiam iuris vocant alteram infamiam facti. Infamia iuris ea est, quam heic definivimus Infamia vero facti est, quae non legibus jureque irrogatur sed opinione hominum. Haec proprie poena non est, quoniam non legum auctoritate decernitur, sed stat nexa in vulgi pectore u Ctuanti, ut Varro leganter ait in Eumen. Itaque nullos pa-xit legitimos effectus. Sed alia illorum ratio est habenda , qui quondam Romae a Censoribus notabantur ut videre est apud illos, qui de moribus institutisque Quiritium ex professo scrimp erunt. Disitias by Ooste

200쪽

te irrogarunt . Sic Isire Romano non omnia quidem publica crimina infamant Dig. lib. 48. it. I Q. inter privata vero delicta quaeda in dumtaxat, velivi crimen sepulchri violati, expia tae haereditatis, ea jurii quibusdam in casibus, calumnia, praevaricatio , et generatim delicta ex ejusmodi caussis descendentia , ex quibus si ei vili judicio quis condemnaretur fieret infamis, ut serti, vis honorum raptorum, injuriarum Oct. lib. 9. it. q. s. 8.). Quod sapienter inductumpst. Cavere enim oportet, ne quorumvis delictoriim rei , nec quicumque poenas criminum iuunt, infamia notentur. Etenim eo ipso fit, ut non amplius idonea Reipublicae membra habeantur adeoque illis vix occasio sit victum amictumque in intorum honestis ambus compa

s. Ceterum si intimi irrogatur, ut pro a. . tione facinorum , in quae Leges poenam hanc indixerunt, qui eorumdem reus pronunciatur, misdo morte ui latur ejusque memoria damne- Rr, modo unc trianios Civitate expellatur, mo-

η denique maneae quidem in Civitate, legum

que tutes ac praesidio fruatur, sed exinisus a muneribus publicis , interdictus ab exercendis actibus, quae integram frontem, bonamque fammam desiderant, veluti dictio testimonii, tau- 'Vam corruptus civis et nequam , indu ius re tra ur aliorum Clytum dignitate et consόrtio; quo nihil gravius, turpiusque homitu accidere potest. Utinam qui Populos regunt ita eos instituem gurarent , ut quemadmodum olim Aegy- tu ε