Comoediae;

341쪽

V. G. tem, cui nunc ste narrem, duri.

DEORIM VITAM: Non dixit, quod scit, sed quod verum putet. Et est dorsi 'Eπικουρειον , quod a ceteris Philosopliis repudiatur de otio eoruni ac perenni voluptate. V. d. PROPRIAE SUNT: Perpet lae, senipiternae, quae non sunt accommodatae ad te ni pus ac iitu tuae. Sic et supra: Nihilne esse proprium cuiquαm V. G. Si rici L AEGRITUD, MUic GAUDI, INTERCESSERIT: Seilicet secundum supra dictam sententiam: Si propria, inquit, hae fuerit voluptas, deus Sum. V. I. QUID ILLUD MALDII Esael: divi aliis Mavi persona Ioinfertur. V. i. NIM AEMUNC scio Ex SOLIDU SOLUM GAVISURUM GALDi 'α - ιόσ S. SOLIDE SOLUM: Figura παρόμοιor. V. H. Mupra Act. IV. c. d. V. I.

itii in viiiiiii inses Pilriiiii liropriae iiiii Ianin ni innini luilias . Dr: rlust, si ii illa negi illulo utiliora ni tilio inieri esserit. et Set queni egi, in illi linii SAtini liiii ex utili in nunc cui illecti irri in inriss

cu suid illud gaudi est PA. Da voin video. Nei nost,

que ni inlle in inniti uinet Nuin hunc Seio ine: Si lido Sol uni gavisurum gaudia.

342쪽

ACTUS OUINTI SCAENA SEXTA.

LAVOS. PAMPIII LUS II ARINUS., . i, A. I ii iis, illus illiinani lii est PA. Dave DA. insitoinosty PA. Ego su in . DA O Puintilille. PA. NesCis, quid mi litigerit. DA. Certe: et quid mi, obtigerit scio. PA. Et quidem ego. DA ore di ominum AEVenit, ut, quod sim nactus mali, Prius rescisceres tu, quam ego illud quod tibi evenit isoni.PA. Mea Gl3cerium suos parentis replierit. DA. Factum bene di cu iem. 5 o. A. Puter amicus summus nobis. DA Ouis PA Chr

V. I. DI. Iramphilus tibina ty P. hie est, D e. i. quia homoli II . ego uni Pamphilus. V. d. Iaeam ego tibi quod ereni boni. I. PAMPΗILUCUBINAM HIC EST*: In hoo actu mira arte ea, quae restant de comoedia breviter explicantur et designantur duorum socioriani binae nuptiae. F. PAMPHILUR BINAM HIC EST DAVE QUIS HOMO EsT 8 In affectu gaudentis Paniphili et Davis gratulatione cognitionem rerum Charino praebuit, cuius Persona parce utitur per Compendium. V. 2. CERTE : ID SCIO UID MIΗI CONTIGERIT SCIo, id

V. Monc nomiNUM HOMINUM abundat S. MouB Πο-IOMINUM AEVENIT, UT NUOD IM NACTUM MALI Quia fama mali celerior quam boni, id est, ut facilius mala quam bona nuntientur Ad hoc ergo dixit, quod ille prior scierit quod esset vinctus, quam ipse Glycerium cognitam Cognosceret. V. MEA GLYCEni UM Uos PARENTEM REPPERIT: IIaeo Ibita narrantur avo, ut eadem opera etiam Charinus audiat. V. G. PATER AMICU SUMMUS : Haec omnia, ut diximus, Propter Charinum dicuntur, ut audiat. S. AMICUS SUMMUS: Deest eiu8.

345쪽

i ii, quam vigilatis hiit PA. I ii in docti ero, Dave i A. Ah desino: Si his est, quem illi iant di CII Salvos suin, Si haec

vera Sunt.

C. nloiluar A. vis homo est Charine, in temporelliso mi advenis so

me in litis securidis respice. Titus est illinc Chremes: dacturum, quae noleS, Seio esse innia. PA. Memini Gaiquo adeo b ngumst, nos illum exspectare,

dii in X eat.

Sequere hac iner intus aput Glycerium . . nc St. Tu, Dave, abi domum,

Virgilius: Credimus an qui amant psi sibi somnia sngunt i ,

. . . DESINE Compendiunt attulit. V. II. BEN FACTUM A gratulatione coepit. S. OMNIA: SCοmpeii liuni F. AGE, ME IN TU IN SECUNDIS REBUS RESPICE tatiae: Sunt, quac absolutes dicuntur redi est commonitio. Sunt M. enim, qui felicitate elati ne respicere quidem velint mi eos. E o. UT RESPICERE est proprie retro aspicere, id est, quem praecedis feli- Citate, non obliviscaris. Io V. 2. TUUCEAT UNO RREMEM Lucilius in secundo: Nunc retetor tuus est, meus si discesserit horno Gentilis. c . V. Ia TU, DAVE, ABI DOMUM: Hi versus usque ad illum: GNATAM TIBI MEAM PΗILUMENAM UXOREM, negantur Terentii I 5 esse, adeo ut in pluribus exemplaribus bonis non inferantur. V. Id. ATOCE DE LONGUM EST NO ILLUM EXSPECTARE: Quia audacter et artificiose binos amores duorum adulescentium et binas nuptias in una tabula iliachinatus est et id extra prae- Scriptum menandri, cuius comoediam drans serebat idcirco 2OV. 3. Virgilius Eclog. VIII. v. IOS.

346쪽

ex specletis, dum i xeunt liue intus destinis debitur: In tu tian Sigetur, Si quid i St, quod reStet IIai dite.

- liud in proscaenio, aliud post scaenam rettulit, ne vel iusto longior fieret, vel in eandem propter rerum similitudinen cogerentur. V. Id. EO UERE , AC ME INTUS APUD GLYCEIMUM: Iam Post scaenam itur, quia ulterius in proscaenio nihil agitur. V. Ili NE EXSPECTETIS, DUM EXEANT IIUC INTUS DESPONDEBITUR: ire dicit, latenter se laudans, quo verbo avidum a Vlluc populum audiendi adeoque cupidum et intentum ostendit,

ut sine in comoediae evenisse non Sen Serit.

V. IT ut CA TRANNIGETUR, ' SI UID EST, NUOD RESTAT: Io Artificiose poeta tereditatis iustam petitionem ex Critonis persona Praetermisit, quam ei GlJcerio comitia iure tribuebatur, me vel . c., Parvae et ei Critonis aractatu muti defraudatione Glycerii insus ea- retur finis fabulae, ad laetum exitum spectans. F. SI QUID EST, PUOD RESTAT: Quia narratione dignum non est quod Charinus Isi rogat. ELII DONATI V. L. R TORI URBIS ROMA COMMENT. IN TERENTI ANDRIAM EXPLICIT.

349쪽

IN FABULAS PUB TERENTII.

um onines poetae virtute ni oratoriam seni per versibus exse

quantur, tum magis duo viri apud Latinos, Virgilius et Tereutius. Ex quibus, ut suspicio nostra est, ni agis Terentii virtus ad rationcmilietoricae artis accedit cuius potentiam per singulas comoedias, ut possvinus, explicabimus. Ac prima nobis ea sit, Squae et pueris Semper est tradita Andria igitur prologum habet.

Prol. V. d. POETA CUM PRIAIUM ANIMUM AD SCRIBENDUM A PULIT Omnis prologus triplici inducitur caussa, vel ut argumentuna fabulae possit exhibere, vel poetam populo commendare, vel ut a Iopopulo audientiam Jostulet Sed his omnibus caussis Terentius non ita usus est Mabuit enim adversarium, i Veterem poetam, Luscium Lavinium, cuius comoediae Cum noII placerent, Sempretiialedictis' adversus comoedias Terentii pugnabat Propter hunc igitur Terentius prologum i semper inducit, retri eius , maledictis IS respondeat. Quod si ita est, omnis prologus Terentii habet controversiam de Andria igitur controversiam tenet Mos est uti ex Graeco in Latinum sermonem aliquid transferri licent. Terentius comoediam Graecam Andriam cum transferret, adiunxit et Perinthiam,' quam altera Graeca . est comoedia . Fit ergo reus, quia Eo non debuerat i alteram comoediam contingere in comoediae alte ius translatione. Isthaec controversiae qualitas, an iuste fecerit: cuius argumenta Sic persequitur ut per absolutam qualitatem habitus semper sit in disputatione tractatus Is omnino, ut

dixi duplex aest Si deci iuste decidi et Dei, quia licuit per 25 exemplum Sed irius exordium a sumitur, , quod propositum ita

est,' ut poetam populo commendet. Aliter , enim benivolentiam auditorum uou Potest comparare, misi Personae ratiae pudorem

350쪽

i a LUCRA PIIII COMMENT.

honestatemque de elaret. Est igitur ad otii paranda ni benivolent initi uinptum princi Ilium. S. Pu ET UUFI PI IM L. I ANI MUNI: Ile iii volentis Rhetorica certe captatur ex nostra perfilana. Illae supra o itis verbis expositum est, euin docuit sibi pudorem 5 Propositum, et certam gloriam captaturam. Unde a persona ud- versarii, eum eius impudentia declaratur, lio subiunxit.

V. i. VERUM MULTO ALITEI INTELLIGIT NAM IN PROLο-GIA SCRIBLNDIA OPEIIAM AB UrITVR NON UI ARGUMENTUM NARMET, FED IUI MALEVOLI ET EI DA POETAE MALE DIUTIA RESPONDEAT.Iolluc usque principium est liabitum a nostra persona, et ab ud-Versariorum Requitur proporum itio quaestionis sed primo permissio. NVNo o CAM REM NITI, NORTANT Ilae, dicit quaestionem praemittens. Proponit autem ita, ut cum argumento quaestionem solvat Quaestionem proponere videtur: I V. G. MENANDER FECIT ANDRIAM ET PER INTIIIAM, SUI UTRAMVIS ETC. tu aestione iii illam supra diximus esse, quia non debuerit ex duabus comoediis Graecis, unam litinam scribere. Et huic respondit ita, quod liceat ac primum unam dicit, quamvis duam sint, ' quae inter se quoque quadam cognatione Conve-2oniant. Moc enitu dixit: V. MENANDER FECIT ANDRIAM ET PERINTIIIAM, SUI

UTRAMUIS RECTE NOVERIT, AMBAS NOVERIT : NON ITA DISSI RILI SUNT ARGUMENTO, ET TAMEN DISSIMILI RATIONE SUNT FACTA AUATi Lo. Licet tuae sint numero, in unam tamen rationem Con-25 veniunt. Quod ita est, quae ex Perinthia in Andriam convenerunt, ad Andriam iure translata sunt, unde non videtur aliter fecisse, quam liceat. Nam eum liceat ex una comoedia Graeca

unam Latinam scribere, hic quodammodo ex Andria Graeca Andriain dedit i Latinani di et, quidem rex Perinthia tulit, quae in So Andriam convenirent. Igitur adversarii id vituperare audent lAdiicit argumentum absolutae qualitatis, ut supra diximus: quia quae fecit, per exemplum fecit.

V. B. QUI CUM UNO ACCUSANT NAEVIUM, PLAUTUM, ET C. Et quoniam , semper, exeniplis laborandum est, me tamen Suma-35mus, quae aliquando reprehensa sunt, adiecit: V. o. QUORUM EXOPTAT AEMULARI NEGLIGENTIAM POTIUS, DUAMI ISTORUM OBSCURAM DILIGENTIAM. Subiungit postea Epilogorum virtutem ut i liberatus a culpa terrere incipiat adversarios et honeste ostendit, adversarios multa peccare, sed illa sodo nolle maledicere. Concludit in precibus, ut lenevolentiam rubaudientia populi petat. V. 2a FAvETE Simul sollicens quasi quiddam praemium de comoediis futuris, si fuerit libenter auditus , Ilactenus controversia tractata St.

5 V. I. POETA CUM PRIMUM ANIMUM Sensus hic est: cum prinio Ioeta comoediam Ieribere voluit, loe tantummodo arbitratus est negotii sibi dari, ut placerent populo comoediae, quas