Werböczius illustratus sive Decretum tripartitum juris consuetudinarii inclyti regni Hungariae

발행: 1775년

분량: 591페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

PARTIS I. Ti ΤΠLus 2o. 8'rint: Et quod onera bellorum, & desensionem patriae mulieres, seu puellae per sie gerere, sustinereque non possint; etiam de emptitiis bonis , & Juribus possessionariis portioneS perpe-Luas nota mereantur haberet ne tamen a successione rerum, & bonorum paeernorum penitus exesus aevideren Lur; fraternuS amor, dc

dilectio filiorum, qua erga bororeS afiiciuntur , d Jure quoque Divino affici tenentur, permisit filias portiones congruas perςnnali Jure cum eis pariter de praen rtatis bonis, ac luribus possessionariis pmpeitiis habere , & onera bellorum, taeelamque patrix hac in parte maritis ipsarum imposivit peraSero , δ que sui terre, Utrum bona, nota infidelitatis condemnati,

utrumque stexum couce neutia, post factam gratiam iurum utrique sexui deserviant '

em quaeritur: si quis in nota infidelitatis condemnatuS fuerit, cujuS bona, juraque possessionaria utrumque sexum, masculinum scilicet,&foemininum contigissent, atque siecuta fuissent,& tandem ipse condemnatus capiti, ac bonis suis gratiam Regiam habere merueric, utrum filiae, post gratiam nasciturae, in boniS PaterniS aequaliter cum filiiS succedant, an non Z Quan doquidem priora privilegia per ipsiam notam in fidelitatis mortificata fuere.

92쪽

88 PARτis I. TITu LUS 2I. I. Dicendnm, quod sic : Quia per gramtiam Regiam omnia privilegia priora ipsius infidelis, quantum ad haeredes, ac posteritatus post se directo men, & non collaterali modo

sequente , VivifiCantur, roburque prioris firmi, talis sortiuntur, & ex consequenti bona illa rursus utrumque sidaeum sisquuntur α. Nisi forsitan in literis gratiosis exceptio pet expressum superinde fieret: Nam in potest te Principis consistit gratiae collatio , &bonorum iptrum remissio.

g- 3- Quemadmodum igitur , & quibus sub

conditionibus Princeps ipsis gratiam fecerit, ilia, que bona remisierit; sic etiam de caetero bono. rum eorundem successio sequetur. . De filiabus autem, ante Condemnavtionem paternam natis, nulla est quaestio i Nam illae portiones suas ob patris delictum non amittunt, A ad si iocessionem tamen mucuam cum

eo amp ius sicuti in serie dimerenti rum notarinfidelitatis, di siententiae capitali. pr. narratum est s non deVeniunt.

quispiam Dominorum, vel Nobilium Jus aliquod possessionarium, sivo castrum,aut forta

93쪽

PAR Tis I. TITu Lus 2I. 89 litium, sive oppidum , Villa, Vel praedium exiis

stat, tum pro servitiorum Oxnibitione, Vel beneficiorum ,& complacentiarum impensione, tum Vero pro Certa pecuniarum summa in liceris superinde Donationalibus, aut etiam Fassionalibus expressa simul cuipiam perpetuo Contulerir,

Sinseripserit; utrum hujusmodi Jus possessionarium utrumque sexum sequaxur , an autem masculino duntaxat sexui deserviat Z, I. Dicendum, quod Virilem solummodo sexum concernat A eo quod bonorum acquisitio radicem semper adeptioniS , dc COI- secutioniS eorundem, non autem appendiculam , Vel ramum respicit, propterea a radice aequisitionis h*reditarium, non emptitium Jus s) esse comprobatur.

9 Verum eamen filiae, seu foeminei sexus homines, de ejuscemodi pecuniarum summa C portiones suas meripo habere possunt. 3. Ubi autem summa ipsa pecuniarum grandis adeo, & notabilis esse Videtur, ut jus illud possessionarium , modo antelato Collatum, Vix tanti valoris reputaretur; tunc jus idompossessionarium perjudicis, &alizujus testimonialis loci homines communi aestimatione mediante intimari, & siecundum hujusmodi aestimationis exibentiam portio pecuniaria filiabu ccdens per filios reddi debet.

94쪽

so PARTIS I. Tiru LuS 22. g. 4. COROLLARIUM : Unde ex radice ad eptionis bonorum elicitur, quod frater, quiS Piam vendens pretio portionem suam possession triam alteri fratri, in quem etiam alioquin Jura generatio ais, & siuccςssionis hujusmodi portioc venditore ipso deficien ze) devolvenda strat . eadem portioJus i insta indum non equitur. Et per portionem incellige etiam totalem posscilianem, S plura ali Jura possessio

naria similia. 6. Cauti sint itaque acquisitores a vel emptoreS bonorum : Pro ut enim literat suas formabund ,' ita & bonorum liuorum si ecessionem, atqu* d Vulviij Onςm habebunt.

De clausula Douationis ; PER DEFECTUM

SEM NIS. Quid per semen intemgitur e TITULUS 22.

OUoniam in serie literarum Regiarum Donationalium conficiendarum super bonis, ac ljuribus possessionarii illorum, qui haeredibusdeficiunt, naec clausula per defectum seminis talis vel talis , SC. semper apponi, inierique silet; lideo putaVerunt liqui, quod si Dominus, Vel Nobilis ille, qui deiipit, filias post se reliquerit, tunc

necesse sit, in ejuScemodi Donationalibus literis per expressum desicribere pariter, & addere clausulam: Mi cultui sexus, ut contineatur in Donationis teno ter Per de ctum seminis muscu-mifixus alis, αμι tulis, &c. Alioquin autem

95쪽

PARΥis I. TITu LuS a . SI Donationem ipsiam non Valere, neque impetratori talium bonorum suffragari posse: arguenteS,

allegantei illum in seminu eo quod illi shabeat , nondum desedisse.

f. I. Quod renendum non est. Nam per femeu virilis duntaxat, ac ma*ulinus sexus, &non foemineqs intelligitur. Frustra igitur, Ssuperfluum est id addere, Vel apponere, quod otiam alioquin Vocabuli Virtus continet in se. g. 2. Et ratio est; qui naturaliter ex seinmine viri superabundanxi ut plurimum mascuIus concipitur ; d e coner ex semine seminae femina generatur. Recte igitur dicituris in semine dei ciste si etiam filias habeat

qui in virili sexu deficip. g. 3. Hinc est, quod ex nubili Patre, &ignobili matre generati filii veri Nobiles reputantur, & Patris familiam, canditionemquziequunt Rr, sed non e conVerso, Proud & su perivi A ) aperte declaravi f. q. Verumtamen si b'na, Sc Jam poΩsessionaria cujuspiam utrRRique se in manifeste congernunt, Bb & uterquo sexus deficiet ;tum rite, & commodo ponenda erit in Donatione Regia: Per defectum semiuis utriusque sexus talis, &c. up in ea Pa ς per semere successo intelligatur.

96쪽

Quanto tempore δε Regium in ret, praesert

batur.

Ita igitur Regia Majestas cunctorum Da. minorum Baronum , Magnatum , Procerumque, & Regni Nobilium in semine deficientium Verus cui praemiii A legitimus Successor esse censiccur: Sunc igitur plureS Domino rum , & Nobilium, ac regnicolarum, possessionatorum scilicet hominum, qui Jura Regalia proso male vendicantes, ut Videlicet pignoris titulo, aut Fassione in Valida, S inefficaci, vel Regio consensu indigente, necessaria , aut alio su cesserio , vel haereditario jure in se devoluta fingenteS, aut alia indirecta Via taliter qualiter dominium eorum maxim Q guerrarum, dissensionumque temporibus) subintrantes, taciturnitatis illentio tenere, gubernareque, & possidere solent, sese in eisdem IuribuS possessionariiS . longaevi temporis praesicriptione mediante firm re, & fundare prα tendenteS.

1. Unde sciendum est, quod Jus Regium ceutνm anuis in bonis, Sc Juribus possessionariis qaorum ibet malin 'dei possesorum v durat , & exquiri poteri , Objectione praebcriptionis C alicujus non obstance.

97쪽

uid i Jus Regium desinitive , V quid jus

possessionarium t

Coronae Regni in bonis, ac Juribus possessesionariis per quempiam pro se mala fide, contraque consiensium Regium usurpatis, tacite laten S , & consistens. 1. Nomine autem Puris i essionarii generaliter intelige castra , castella, sortalitia, civitates, oppida, Villas , possessiones, currati silvas , & praedia .et. Ubi sicienduin, quod pocessis dupliciter arcipiatur : Primo quidem pro Dominio , usuque, ac gubernatione alicujus rei mobilis, vel immobi is. Et hoc modo dicit ut posse', quasi pedum p tio in usum, ac Dominium ipsius rei, quam quis realiter tenet, & gubernat. g. 3. Alio modo autem prout in proposito 3 possessionis appellatione Disiu significatur , S intelligitur, &hoc proprie loquenuo: Nam castra, caltella, civitates, oppida , S praedia, separata habent Vocabula. f. 4. Verumtamen in hoc loco nomine Juris possessionarii generaliter intellige castra, castella, fortalitia, civitates, oppida, Villas, portioneS possessionarias, terraS, prata, silVAS

98쪽

f. s. Proedi in autena nos dicimus agrum illum esis, in quo prius homines habitare soleis bant , modo tamen nu la aedificia apparent,neaque coloni habitant : Quasi prindet exposituru ;ab antiquis derivatum, qui agros , quos bello Qapiebant, in praedae nomine habebant. g. 6. Fundutu etiam, sieu locum sessionis Nobilitaris, atque jobagionalis, aedificiis,& habitatore penitus destitutum, similiter praedium appellamu S.

g. r. castret, vero, & castella, i drtalitia, ei vitates , & oppida nota sunt , ct declaratione

non egent.

8: Per mentiarum siquidem nominatione communiter intelliguntur, S continentur omnia illa, quae ad ciVitatem, Oppidum, aut Vlliam aliquam spectant, prout sunt ; terres arabiles cultae incultae, agri, prata, tinniIla, pascua, campi, silvae, Virgulta, nemora, montes , ValleS, Vineae, promontoria , aquaestu Vii, piscianae , pisseat irae, aquarum decurius , molendina, ac eorundem loca: Et generaliter omnes utilitates, ac pro Ventus A) ipsi civitati, aut oppido , vel villae deservienteS: 9. Saepe auteni pertinentiarum appellatione comprehenduntur ornnes jurisdictibnes alicujus castri, Vel omnia bona immobilia, ubilibet adjacentia, ipsi castro annexa, atque deservientia: Sicuti; ciViraees, Oppida, Villae, por

99쪽

PARΤIs I. TITULUS as. sportiones possessionariae , & praedia: Tamen hujusmodi nomine , Vel significatione raro uti mur, sied ciVirates , Oppida, Villas, portioneS que , & praedia ad castrum attinentia ,si non sepecifice,generali tamen positione denotaresolemuS. g. Io. Et quam Vis JuS Regium ad universa fere jura possessionaria, quae Donationi, &collationi Regiae quovis modo, vel titulo siubjacent, generaliter referri , & eXtendi queat ; tamen si quis Dominorum, aut Nobilium incasibuS; vel criminibus notam infidelitatis asterentibus, S inducentibus excesi erit, atque deliquerit: Aue

si quis in semine de recenti desiecerit , hujus vel horum bona, ac Jura possessionaria, non nomine Juris Regii simpliciter, sed per notam infidelitatis eam declarando vel per defectum seminis ipsius defuncti hominis impetrari, &Lepe in ejuscemodi Donatione Jus quoque Regium si quod in illis bonis etiam aliter habere-

Lur) impetratores apponere consteVerunt. Ideo

descriptio super jure Regio immediate praede clarata non de hujusmodi genere juris Regii , sed quantum ad celatores Jurium Regalium intelligenda est, atque reserenda, Quod impetratores bonorum injuste , nomine δε-ris Regii, in instimulion0 eorundem θυΠΟ-rum pereunali condemnmtur.

TITULUS SI quis itaque nomine juris Regii aliqua sura

postestionaria pro se impetravi:, in quorum

100쪽

96 pΑRTIs L et i Tu Lus et .ntpote pacifico Dominio quispiam Dominorum, aut Nobilium olim perstitisse : 6c elapsis legitia

morum terminorum in causia su perinde susici eanda processitius in quatuor enim terminiS octa' valibus , juxta consuetudinem modesnorum ,

ejuscemodi causia finaliter terminari is et si Dominus, vel Nobilis ipse justo titulo, bonoque Jure, impetrata illa Iura possessionaria se posse. disse, possidereque poterit comprobare; A eunc impetrator talis in caestimatione perennali eorundem Jurium posses Itonariorum inale,& injuste impetratorum quorum perpetuitatem pro seu turpare, Vendicareque , & legitimum possessorem illis perpetuo privare praetendebac ) con vinci debet, & condemnari: Ut mili mensura sibi remetiatur , re puri damno 1, quod alteri inferre fatagebsit, compensem sortiatur.

f. I. Ec idem est tenendum etiam de illis , qui per noxam infidelitatiS in praedeclaratis casibus aliqua Jura possessionaria a Regia Majestate pro sis impetrant ,& hujusmodi crimen notae infidelitatiS adversus eos, quorum Jura posse sessionaria impetrata fuerint, comprobare nota poterunt: Quod videlicet tales quoque in aestimatione ipsorum lurium possesItonariorum perennali i liti cedere noluerint) condemnen cur. a. Licee plerique sientiant, ipsi, , solummodo in emendatione linguae eorum con Vinci, vi aggravari debere, ex eo scilicet, ut innocen

SEARCH

MENU NAVIGATION