장음표시 사용
61쪽
PARTIS I. TITULUS 3- SI M. a. Nam Domini Praelati , & Barones gentum : NobileS Vero quinquaginta marCaS pro homag i luiS consequuntur, ut infra clarius dioeeur. A Et hoc quoque non ratione libertatis, sed praetextu dignitatis & officii; Praelati utpote occasione dignitatis Sacerdotii: BaroneS Vero respectu officii, quo funguntur, ὁ & a Principe si blimantur.
5. 3 Unde & Regi propinquiores in stando, Vel sedendo, & primi in consilio voces emittendo, atque prioreS Rempublicam augmentando, &desensionem Patriae peragendo, Caeteris Nobilibus existunt, virtuteque dignitatis, & Oificii merito praeseruntur. C
De exordio nostrz Nobilitatis. Et quomodo regimeuis Principem nostrum translatum si '
Uanquam non historiam texere, sied Gon siuetudines, & peculiares, appmbara que hujus Regni Leges ipse describere constituerim quia tamen uniVersisS Dominos Praelatos, ScBaroneS, ac NobileS una, & eadem exemptionis, & libertatis praerogativa gaudere dixi; &alioquin dubitari solet a plerisque, unde Nobilitas nostra de qua Baronatus, & omnis tandem Principatus progredi siolet exordium immat,
62쪽
18 PAR Tis I. TITu LuS 3. quive sint, & intelligantur veri Nobites RegniῖIdeo paucis ejus Nobilitatis progressum initium declarare statui. g. I. LI i sciendum, quod licet lecundum Communem peritorum sententiam : Nobilis illesit, sua quem virtus uobilitat, in quantum tamen propolitum nostrum tangit: Robilitas, quae eriam Libi orum nomine plerumque intelligitur; primum inter Hunnos, sive Hun- garos, post ingressum eorum eX Scythia in Pannoniam, quae nunc mutato nomine, ab I ungaris illam incolentibus, Hungaria Vocitatur, Orta fuisse perhibetur, hoc modo: a. Cum enim egressi ex Scythia Hunni una cum uxoribus, filii Sque, & filiabu S, ac cuncta eorum iam ilia, plures peragrarent, per Vagarenturque Regioneῖ, Capitaneis ordinatis, &uno praeterea Rectore ad lites dissidentium sopiendas, iuresque, & latroneS, ac alioS malefactores calligandos unanimiter electo , aeque constituto; communi omnium sententia, decretoque edictum fuit: ut dum aliquae reS communitatem aequa sorte tangente S OCCurrerent, aut generalis expeditio eXercituS incumberet, tunc mucro , Vel ensiS sanguinis asipergine tinctus media Hunnorum per habitacula, Castraque deferretur, & vox praeconica subsequeretur dicens: Vox DEI, e princeptum commu-mitatis universa est, ut Unusquisque in tali loco eundem designando locum) arma us,vel qua
63쪽
PARTIs I. TITu LuS 3. liter potest, compareret, communitatis cons-liumsimul praeceptum auditurus. f. g. Haec Consiuetudo inter HungaroS uΩque ad tempora GeyZae Ducis , Patris sicilicet
gloriosi Principis , & Apostoli nostri Beatissimi Stephani primi Regis Hungarorum , inviolabiliter extitit observata. Quae multoS HunnOrum perpetuam redegit in rusticitatem. 4. Nam statutum, & sancitum erat, ut transgressoreS ejuScemodi mandati, nisi rationabilem astignarent excusationem, Culcro in z-dia per viscera scinderentur, aut communem, sic perpetuam in servitutem redigerentur.
f. s. Haec Sanctio plurimoS Hungarorum ut praefertur) plebeae perhibetur effeci illa conditionis. Nam cum una, & eadem de generatione , a quodam scilicet munor, & Magor, unanimiter processerint, aliter fieri nequivisset,
ut hic Dominus , ille siervus, hic Nobilis, ille
ignobilis, di rusticus emceretur. s. 6. Postquam Vero insipirante Spiritus Sancti gratia ad agnitionem VeritatiS , Catholicaeque Fidei professionem, opera ipsius Sancti Regis nostri Hungari Venere, & eundem sponte ita Regem elegere, pariter & coronaVere; omnis nobilicationis, &ex consequenti pollessionariae collationis, qua Nobiles decorantur, & ab ignobilibus siegregantur, facultas plenariaque pose- stas in jurisdictionem sacrae Corona: Regni hujus, S per consequens in Principem, ac Regem
nostrum a communitate, & communidaeis
64쪽
so P ΑχTIs I. Ti TUL Us q. auctoritate simul cum imperio, & regimine tranStata est : A quo jam Omnis Nobilitatis origo
per quandam trai Stationem reciprocam, reflexibilemque conneXionem ita mutuo semper dependet, ut sejungi, segregarique nequeat, &alter sine altero fieri non postic. si. 7. Neque enim PrincepS, nisi per Nobiles eligitur , Ab neque Nobilis, nisi per Principem Creatur, v atque dignitate nobilitari
uod vero Nobilitas per exercitia militaria, j caetera Ι Uirtutes si quiratur, ac sos effouariu douatioue roboretur.
TITULUS 4.PRoinde vera Nobilitas usis , disiciplinaque
militari, ae caeteriS animi, corporisque dotibus, & Virtutibus aequiritur. Nam ubi Princeps noster quempiam hominum, cujuSCunque Conditionis existat, ob praeclara facinora, ac servitia castro, Vel oppido, sive Villa, aut alio Jure possessionario condonaVerit, mox ille per hujusmodi donationem Principi S statutione legitima subsieque meo C) in Verum Nobilem creatur, &ab omni rusticitatis jugo eripitur. D . 1. Et ista tandem donativa libertas per nostrates Nobilitas appellatur. Unde talium Nobilium filii merito haeredes , & liberi nuncu
65쪽
pARTIs I. TITu Lus 6 Ipantur. Et hujusmodi Nobiles per quandam
paret cipationem, S connexionem immediate praedeclaratam, membra siacrae Coronae e de censentur: nulliusque, praeter Principis legitime Coronati, subsunt potestati.
uod quilibet de bovis, per eam tropriis fervitiis coligae iis, libere disponere psisti Z TITULUS F.
'CAle putem Jus possessionarium, per eXerzi., g tia militaria conquisitum, apud Legistas peculium castrense; quod vero literati scientia, vel doctrina cujuspiam acquiritur, peculium quasi castrense nuncupatur. Et dici eur peculium , quasi proprium, Vel privatum bonum, ita quod licet filio de eo facere, quidquid voluerit , etiam
praeter Voluntatem PatriS, & e confra.
g. I. Et inde traxit originem , ac sundamentum illa laudabi is, & vetustissima, olimque approbata Consuetudo nostra, quod scilicet qui. linet Dominorum Baronum, ac Magnaeum, &Nobilium de , & su per universi S rebuS, bonis
que, S Juribus possessionariis, per eam propriis suis laboribus, siervitiis, di vircutibus, qualiter' cunque acqui litis, S in entis, ante divisionem Cum patre, Vel fratribus faciam, liberam prout voluerit) disponendi siem per habeat potestatis facultatem: sicuti inferius in serie divisionum inter iratres fiendarum limpidius declarabitur. A
66쪽
62 PARTIS I. TITu Lus 6. Quod Nobiles etiam absque potes ouaria δε--rtoue creamur: Quodque ad Robilitatem comprobandam tu quia nobilitaria non
sint in Pudicio necessaria. TITULUS CSCiendum ulterius, quod veri Nobiles etiam
alio modo,& ab que Jurium possessaonariorum donatione fiunt, & creantur,dum videlicet PrincepS noster quOScunque plebeae conditionis homines a rusticitatis , & ignobilitatis siervitute sequestrando, & eximendo, in coetum, ac Collegium, numerum quo Verorum Regni Nobilium aggregat, & adsicribit. Ab Tales, etiam sinepos estionaria collatione, Veri NobileS repu antur. Qui quidem NobileS utroque modo creati, s & eorundem cuncti haeredes per lineam virilis sexus legitime descendentes si etiam arma, seu insignia nobilitaria, aut literas siu per armorum figuriS, & collationibus editas non habeant) veri tamen semper Nobiles censentur. f. I. Arma enim a Principe cuipiam concessa non sint de necessitate, sed solummodo de bene esse Nobilitatis. Nam armorum collatio simpliciter facta non nobilitat quempiam :Cum etiam ciVium, & plebeorum hominum multi habeant armorum insignia per Principem
67쪽
donata, per haec tamen in numerum Nobilium
3. a. Ad Nobilitatem itaque comprobandam non petuntur in Judicio exhiberi insignia, vel arma nobilitaria; sied solae literae donationales , Vel statutoriae, cum declaratione possessionariae collationiS editae produci debent: imo illis non habitis, literae duntaxat expeditoriae supersolutione Quartalitiorum dummodo tempuS praesicriptionis Jurium regalium transicendisse di gnosicatur consectae, ad comprobationem nu-jusmodi Nobilitatis abunde sufficiunt. 3. Nam Quartalitia non nisi de juribus possessionariis acquisitis solvuntur. f. q. De Juribus autem eiusti itiis non Quartalitia, sed portiones congruentes puellis, ct filiabus Baronum, & Magnaeeum, atque Nobilium dantur.
uod eae Nobili Patre, di ignobili Matre generati veri Nobiles censeamur, sed uou
TITULUS I. I Tem illi, qui ex Nobili duntaxat matre, & ru
stico patre siunt propagati, A) Veri Nobiles non dicuntur: nisi forsitan mulier ipsa fuissee per Regem in verum haeredem Jurium paterno
68쪽
64 PAR Tis L TITULUS 8. rum sine tamen praejudicio legitimorum successorum)praefccta, atque Creata. f. I. Nam hoc modo filii sui, etiam ex ignobi i patre progeniti quia praesectio naturam, Vinaque donationis, ac Jurium possessionariorum collati uni S capit, atque repraesentat vGri Nobiles reputanζUr. 2. E contra vero ex N-bili patre , &ignobili matre filii procreati, recti, & veri Nobiles censen cur. g. 3. Pater enim generat, mater autem
formam solum generandi dat, & praestat. g. q. Qualiter autem praesectio praenotata fieri possit, & debeat, interius eam scriptam ha bcbis. A) uod etiam per adoptionem A bile ant,
TITULUS 8. Item fiunt adnuo & alio modo Nobiles per ado
ptionem: dum Videlicet qui S Dominorum, Vel Nobil una rusticum; seu ignobilem quempiam in iiij in v ) sibi adoptaverit, & siccessorem , haeredemque bonorum suorum bubstituerit, &hujusmodi adoptioni consiensius RegiuS accesserit: tandem & statutio legitima bonorum ipsis rum subsiecuta fuerit quia adoptio aeque, sicut praesectio cum consensu Regio vim donationis
69쪽
tenet ignobilis ille, & filii sivi veri Nobiles
De quat mor privilegiatis , praeituis Nobis
O Iamvis autem horum Nobilium multae sunt libertates, per privilegia, di constitutio
aes Principum eXplicatae, quatuor tamen cententui esse praecipuae, quas hic inserendas cu
g. I Prima igitur est, quod ipsi, nisi ci
tati, vel vocati, ordineque iudiciario conde mnati fuerint, in eorum personis, ad quorum vis in istantiam , Vel clamoreS , aut preceS nus quam , S per neminem detineri possint. A 5. a. Violatur tamen haec libertas in factis , causisque criminalibus, Bb puta i homicidio deliberato, Villarum combustione, furtoque, &rapina, seu latrocinio,atque etiam Violenti adunterjO ; in quibus honorem, titulumque, & liber talem Nobilitatis quilibet amittit. Etsi poterit etiam per rusticam manum in loco delicti,& criminis commissi , libere semper talis deti neri, & juxta suos excessus condemnari , puni rique merito valebiti Werbicata illusti, g s. 3.
70쪽
gerit, S manus ad Versantium eVaserit ; postea non aliter, nisi citatione, Vel CVocatione mediante , processuque juridico damnari, di avgravari det hebit. A g. 4. Secrevia libertas, quod Nobiles totius Regni nullius , praeterquam Principis legitime ut prae tactum est coronati, sublint potestati; & ipse quoque Princeps noster ad simplicem querelam, & sinistram suggestionem aliis
Cujus, neminem eorum praeter Viam Juris , dc altera parte non audita, in persiona , Vel rebus suis ordinaria authoritate impedire potest. B)Tettia est, quod iustis eorum Jur, bus, & omnibus provencibuS incra terminos territoriorum suorum adjaceneibus,liberamsiemper, prout Volunt, i ruendi habent potestate ab omnique conditionaria servitute, ac da. tiarum, S collectarum , tributorum , vectigalium, tricesimarumque solutione per omniacimmunes, & exempti habentur: mi ita re dun. taxat pro Regni defensione tenentur. C)6. Vortu ue reliquas prieteream ultima est, quod, si quispiam Regum, &Principum nostrorum Iibertatibus Nobilium , in generali Decreto Excellentissimi Principis quondam Domini secundi Andreae Regis cogno