장음표시 사용
41쪽
seruatione praecipua subsidia interpretii. posita esse uidentur Tamqn in illustrati, ne obscurorum aliqua distinctione prestiari opus est , qua communia praecepta adii sum applicentur. Teneatur igitur haec
prima obscuritatis distinctio, ζgd aut in
uerbis aut in rebus sita sit omnis obseuti igras. At quae es in uerbis obscuritas Aut in singulis uerbis, ut cum de eorum signi. ficatione ambigitur, Aut in compositis, 'hoc est, in intellectu seu phrasi existit. Si .. in uerbis singulis est obscuritas, illud con ilia Iringit, aut Propter rerum penuriam, ut βῆ animalium multa uocabula in Leuitico, diis aut propter Orma rerum mutationem: ut in uestibus,ponderibus, mensuris, moeneia c. Aut propter uocis amplitudi doliae
Nem,qua una UOX interdum ex aequo plu-
ra significat. Interdum per aliquem tro in ita pum, ad significationem impropriam de a m flectitur. Hic quid faciendum est 'obscua litisi
ritas in primo decundo genere mutua I tahitur lucem ex antiquitatibus 5 historiis liptet rerum descriptiones continentibus. In ter lita hii autem genere tria adhibenda sunt. PO assiuaristasis loci examinanda est, collatio alio ac tiatrum dictorum clariorum cum praesenti 'licati loco instituenda Ratio ex iundamento aliaet
42쪽
iii N. Huius methodi exempla uide in loco de Iustificatione in Locis Philippi. Vbi quid fides, quid gratia, quid iustificatiost, exponit. Sin autem obscuritas est in rebus compositis phrasis linguae obseruanda est, de
Grammatica consulenda eius linguae, quaties usus est scriptor, uel quam imitatus est. Caeterum si in rebus obscuritas est, tria facienda sunt. Primum analogia fidei, iuxta consilium Paulli, ante oculos habenda est a qua nullo modo sinat se avelli interpres. Haec enim facit, ne cum fundamento pugnet interpretio Deinde textus peristasis, d scopus orationis spectentur, iuxta Hebraeorum regulam. inii non animaduertit quid supra S infra inscripturis scribitur, Is peruertit uerba Dei uiouentis Tum accedat collatio, qua teXtus, cuius sensus quaeritur, cum aliis locis conseratur. Haec enim collatio plurimum iu uat interpretem. Atl haec de Methodo obscura explanandi, cui Ecclesiae purioris testimonium, ac peritorum Theologorum accedat exegesis: in qua ramen summopere cauendu est, ne quid propter autorum famam aut autoritatem cum sun-
43쪽
damento aut fides regula Pugnῆns, recipi.
Scimus autem qud lax bo, na sit, Si quis ea legitime uta
tur. Tertia pars praesentis capitis de usu Legis Est pirolepsis: qua anteuertito, lectionem illorum, qui legis doctores esse uoluerunt.Poterant enim isti sic ob cere Paulo. An non Lex ab optimo Deo data est: Si data a Deo, cur non docenda Cum non possit non esse bona Lex, quae Deum autorem habeat. Sed Paulus r spondet per concessionem, pronuncians Legem simpliciter esse honam, ut quae ab timo Deo profecta sit, sed uitium esse non in Lege,sed in iis, qui Lege perperam utuntur. Et sumit argumentum a coniugatis, Nempe quod cum Lex sit,oporteat ea legitime uti Discernit agitur Paulus inter legem ipsam, usum legis Legem in se bonam fatetur, ac eius legitimum usum approbat,si gnificans legis doctores,
omis legis legitimo usu, eam ad abhisum transititisse. Sed quis Lege legitime ut, tui id quis ea abutitur Respondeo: Qui
44쪽
τ Iim m. cmum est omnes leges in utilitatem eo arum proponi,quibus seiunrur.I legitimὸ uti lege dicendus, qui ea in suam utilit
tem sine errore utitur. Contra uero ea Pe
nitiose abutitur, qui inde certum damnum accipit. Proinde is legitime Lege utitur, Primum qui per eius ducatum, ad Christum uenit Legis finem ct impletorem Nam cum L arguit Peccatum, S requirit puram, persectam S perpetu am obedientiam, adeo b iusticiam omni bus suis numeris absolutam, de id propter Grnis imbecillitatem praestare non potest, mittit ad Christum, qui finis Legis est, iniusticiam omni credenti. Contra autem illegitime Lege utitur, qui in ea ita haerer, ut eius scopum nunquam pertingat,in lege frustra iusticiam quaerens Deinde deis recte Lege utitur, qui ea, quae ad rempus data erant,ab his, quae Perpetua sutar, disceri it Circumcisio,sacrificia purifica tiones, artae,adeo,ceremoniae Omne dc iudicialia data fuerunt, sed Ut cum repu-hlica Mollis finem haberent. Quare Legis doctores isti, quos hic Paulus taXat, I cumcisionem de quaedam alia Legis in pente dc obtrudentes gentibus, quae fidem accederant, Lege abusi sunt, partim 4 pro-
45쪽
E P II . . A Dpropria inscitia, partim ito 3 malitia dominandi libidine. At moralia data sunt, ut sint perpetua, ita tamen ut inter doctrinam Legis,4 rigorem eiusdem diasternatur Doctrina quidem perpetua est uiuendi regula, sed rigor Legis impiis ii non poenitentibus manet, ph autem 'iustificatis fide abolitus est, iuxta illud Galatia Christiis redemit nos a maledictione Legis,factus pro nobis maledictum. Item, Non estis sub Lege sed sub Gratia. Ubi Ggis uocabulo non doctrina Sc obedientia, sed rigor seu maledidi io intelligitur, quod ex antithesi clare animaduerti potest.
Sciens hoc'udd iusto non est Lex posita, sed iniquis.
Hoc exempli causa addit, ut ostendat se Legis legitimum usum approbare, eo cet autem non eundem, sed Ionae diuesesissimum usumis uim legis esse . iustis, Sininiustis. Et quanquam toti humano generi lex Dei proponitur, ut ostendat quid Deus ab homine requirat Tamen iustis,hoc est, fide, accepta remissione peccatorum, iustificatis aliter quam impiis leagem proponi, hac sententia Paulus com
46쪽
Τ Μ O m. monstrat.Verum, quia Antinomi hoc loco abutuntur, ad tollendam praedicatio nem Decalogi ab Ecclesia, Conabor breuiter Pauli sententiam ex uerbis ipsis, experistasi loci tantithesi colligere EX ver-
his hoc modo. Leta iusto non est PQsixa, in a io Graeco; τα emphasis est,ac si dicax PRV A, O, Elus, Lex non premit suo iugo, non obruit 'o ' ι iustum, illi instar oneris incumbens, non
suo rigore condemnat, poenis subiicit iustum .Quod sane spiritualiter Sc politice intelligendum est. Spiritualiter quidem, quia Christus, ut credentes sua iusticia areatu absoluit de iustificat: Ita eosdem maledictione Legis liberat, quemadmodum paulo superius ostensum est Politice uero, quia Lex non stringit gladium, nisi in manifestos legis transgressores, de uiolatores tranquillitatis politicae, quales non sunt qui fide iustificati sunt,ut qui spiritus fructus suauissimos edant, quos Paulus ad Galat. s. enumerat, S addit aduersum huiusmodi non esse legem Proinde iustis Lex non est posita, nec quantum iustificationem attinet, quia fide iustificati sunt sex quantum ad maledictionem,
quia hhristi merito a legis maledictione
sunt redemti: nec quantum ad damnatio s
47쪽
violant, nec humanam societatem turpi-hus factis perturbant. Caeterum quia aeterna de immota est voluntas Des, qua requirit dilectionem erga ses erga proximum nostrum, manet te moralis etiam iustis quoad doctrinam attinet, non tamen premiti obruit iustos, quia iussu Lege oblectantur, conanturque ad eius praescriptum mores sormare, scientes maledietionem legis sublatam esse Perist, sis loci hanc nostram explicationem com firmat. Non enim hic in genere de toto Legis officio loquitur, sed tantiim dedisciplina de carcere, quo Lex constrictos te net homines, qui nondum fide iustificavsunt. Idem adhuc clarius ex collatione Patet, cum inquit: Iusto non est Lexpoli
ra,sed iniquis de inobsequentibus dec dilatitissimum coarguens cratas illos legis vi '' iis,olatores, qui sine timore Dei ex via i aliud ruunt flagitium: His lex posita est, ut quae premati obruat eos suo rigore, Oiritualiter de politice Spiritualiter qu, dem eos maledictioni de aeternis pornis subiiciendo, Politice vero, cum gladio magistratus de suppliciis commeritis eo
exadat. Summa igitur huc redit: quod
48쪽
Im D m. ut ex iniquos suo iugo premit, dananatione 5 poenas obruit Ita iustos suo ductu ad ea praestanda officia, quae iam spi- , ritus directione praestare conantur, ducit. Qtiemadmodum itaque ut similitudine Chrysostomi utar equus ferociens de indomitus freno constringitur Sc coher cetur, iuXta illud in camos freno maxillas eorum constringito, qui non appro rimant ad te, sed domitus equus eodem dirigitur, ut in via iuxta sestaris arbitrDum retineatur Ita impius lege premitur de cohercetur, pius ver inde petit, qu Dominus a se officia requirit.
tibus,impiis N peccatoribuS, irrareuerentibus & prophanis, Pastricidis, Minatricidis, homiciudis, scortatoribus, masculorum concubitoribus, plagiariis,meni
dacibus, periuris, & si quid alis ud est, quod sanae doctrinae ads
49쪽
E PII T. I. A DIniustorum quaedam genera enum eat, ut in quos Lex plenum ius habeat, ta nostendat. Non autem seruat in his recitandis exaehum ordinem, sed ut occurre a hantea posuir, significans sorte turpissimum esse scesertim conlasionem, in qui ilhus Legis Dei contemtores, nec ordinem , a nec modum seruansi sed ex uno in aliud bH Praecipites seruntur. ei t
Secundiim Euangelium glo riae beati Dei, quod concredi tum est mihi.
PHgn re Legis praeuaricatores cum i yi glorioso De Euangesto, quod sibi com missum est,memini; ut ostendat, dest Le gis doctrinam legitime praedicare, Siloriosum beati Dei Euangelium non per . tinere ad eos,qui impuritate uits illud do honestant; quod sane cum gloria Euanto Exlii, sc beatitudine Dei pugnat aperie diI, in ihili dat igitur ab iniusticia quisquis nominat ac Iesiim Christum, d de glorioso eius EMangesto gloriaturi iii
Et gratiam habeo et,qui p0 tentem me fecit Christo Iesu domino
50쪽
mmo nostro, quod me fidelenirduxerit, ponens me in ministes
rium, Haec quarta huius capitis pars est, inqua, quia Palilo antea dixerat sibi concreditum Euangelium Christi, Gratias agit Christo,qui se potentem idoneum reddidit ad ministerium adeo sublime S augustum. Hinc duo nos discamus: unum, quod semper beneficiorum Dei memores, erumpere nos oporteat in gratiariim actionem, qua Sc agnoscimus, unde sit heia ficium acceptum, d gratitudinem, stram testamur erga Deum, qui in nos adeo est liberalis ex mera sua honitate Alterum, quod ministerium uerbi ut augustissimum ita magis arduum existit,quam ut ad id debite peragendum ulla sussiciat humana industria, nisi Deus quoque m num adhibeat. tiare ministri uerbi, de pietatis doctores uires cum Paulo ab eo petant, qui solus nos idoneosa potentes reddere potest.
Qui prius eram blasphemus, wpersecutor 8 uiolentus, sed mist