L. Caelii Lactantii Firmiani De ira Dei liber singularis ad Donatum recensuit, variantibus lectionibus, annotationibus, castigationibus, ac dissertationibus illustravit Fr. Eduardus a S. Xaverio C. E

201쪽

iso De Ira Dei Seg. 5.6.

Ea igitur quaeramus testimonia , quibus illi possint aut credere , aut certe non repugnare . Sibyllas multas fuilla , plurimi - ,& maximi aut hores tradiderunt: Graecorum , Aritto Chius 4 , & Apollodorus Erythrarus ψ rnostrorum , Varro , & Fenestella 4 , Hi omnes praecipuam , & nobilem praeter caeteras Erythraeam . suisse , commemorant . a Sisilas multas fuisse plurimi. Al. Medias duas

voces Omittunt.

Apollodorus quidem , ut de civi in , ac populari sua, gloriatur: Fenestella vero etiam legatos Erythras . a Senatu esse missos refertia Apollodorus quidem , ut de civit sic optime. Vide Uossium L. I l. de Analog. cap. x II. Al. cive ob Euthras. Vide ad L. I. cap. v I. seg. I .

202쪽

LIASIV. CV. II. Seos. T. Io fert, ut huius Sibyllae carmina Romam de Portarentur, & ea COC. Curio , & Octavius an Capitolio, quod tunc erat, curante O Catulo restatutum , ponenda curarent . e coss. Curis, O Gn. Octavitas. Sic etiam sc-tus. Scilicet qua Ponsules fuere an. ab V.C. DcLXxv I I. aut sequenti; non autem Dcxa xv D. ut editum est 'a L. 1. cap. v I. seg. lq.

Apud hane de summo conditore re rum Deo hususmodi versus reperiuntur . 1 Λ αρτος κτλαμήνιος ωθερα -υων ,

a meon re. Al. de summo, O conditore. b meriuntur In antiquo Cod. Bon. tertio sic latine versus illi leguntur,quos resperies apud Theop. ad Autolyc. Lil'.II. cap. xxxvI. non sine aliqua ver Irum variat one. Et ex eodem in editione orac. OIDyl. Gall. p. 29. Incorruptibilis , ae aeternus conditor in aethere habitans , Bonis bonum praefereus multo majorem mercedem

Malis autem oe iram , O injusti furorem mili

gens o

203쪽

rsa De Ira Dei Seg. 8. I.

Rursiis alio loco enumerans , quibus maxime facinoribus incitetur Deus , haec retulit - :Φευγε ο λατρειας ἀνοαους θεμ λατρευε.

a me retulit. Al. intulit. In eodem tertio Bon Μs Cod. haec sequuntur latine reddita, quae Graece in aliis habentur L. III. Orae. Sibyll. pag. in edit. Gall. 4 s. cum aliquali varietate. Fuge steleratas religiones, O vivo Deo famulare. Adulteria ease , O Masculi infanum cubiler Tropriam generatιonem filiorum nutr as , O ne occidas. Etenim immortalis suceensebit ei, qui pereabit . b Indignatur ergo adversus Peccatores. Haec δb aliquibus omittuntur; sed nobiseum reddidit Scholius.

lae a doctissimis authoribus fuisse tra

204쪽

LIb.Sum Cap. XXIII.Seg. 1.2.3. I9ῖ duntur , unius testimonium satis non sit ad confirmandam, sicut intendimus , veritatem.

a ut ostendi. Bon. ut os ostendi. Vide cap. ante cedenti seg. s. seq., & L. I. cap. vlε seg. g.

Cimmeae quidem volumina , quibus Romanorum fata . conscripta sunt, in arcanis habentur φ ; caeterarum tamen sere omnium libelli , quo minus in usu sint omnibus,

non vetantur. a cim mea in Nostro Bon. Ms. Cod. hocce voca hulum punctis insignitur , legiturque t cumςs more corrigendorum . . h vmanorum fatat Hine sibyllina carmina a Bois manis dicta sunt: Fatales libri. Fatalia iussa. Fata Reipublieat Vide Sueton. in Caesar. Livium Lib.v. c.XIV. e In areanis habentur . Vide ad L. I. c. VI .seg.9.6ζseg. I 3. Ubi haec Sibylla cimnisa, aut Cimaa dicitur, diversa scilicet a Cumana , ut Diff.XL. c.II. s.VIII. videbimus . Adde Epitom. cap. U. seg. I. & seg. 3.

Ex quibus alia denuntians universis gemtibus iram Dei ob impietatem hominum, hoc

205쪽

ποισι . a ' Eρχομενηι &c. Ouae sic laιinae ad oram nostri Codicis conversa leguntur , pon solum diverso charactere impressa , sed minio , auroque notata IVeniente ira magna ad mundum pertinacem Tostremis temporιbus Dei edicta pando omnibus pradicens oppidatim hominibus. Ηaee Graece habentur in editione Gallaeana orae. Sibyl. pag. 676. initio Lib. v III. de more non sino variatione .

Alia quoque per indignationem De adversus injustos cataclysmum priore inculo factum esse dixit , ut malitia generis humani

extingueretur β:E'ξ ου μηνυαννος μουρανίου θεοῖσ

Terram cooporuit inare diluvio rupto. Graece autem leguntur in editione Gallaena L. I v. pag. 692.

206쪽

Simili modo deflagrationem postea suturam vaticinata est , qua rursus impietas hominum deleatur ' :

Ἀνθρώπων α πασαν ὐπ' ἐμπρη-μου στερειπα. a Deleatur. Sic latine prosequitur in saepe lauis dato Codice AEt tune Deum iram nou amplius placantem, Sed aggravantem , O perdentem genus Hominum , ae totum id incendio depopulantem. Graece habentur ubi supra pag. Fas. seq.

Unde apud Nasonem de Iove ita di

Esse quoque in fatii rem inigitur: ossore

tempuI, 2uo mare , quo tellus , correptaque re

Lia caeli Ardeat, di mundi oeolas operosa Iaboret .a Ita dicitur: Ovid. Metam. L. I. 2 6.

Ouod tune fiat neeesse est, quum honor, N a dcculin

207쪽

196 De Ira DeI Seg. 7. 8.& cultus Dei summi apud homines interierit , Eadem tamen placari eum poenitentia iactorum , & sui emendatione contestans , haec addidit o :Λ R. ελεμ φυταθισγε βροτοι A , μ η δε πρὸς

ltem paullo post . :

a me addidit. Latinus Interpres ibidem tSed mispricordi. ςonvertimini homines nunc , neque ad iram Variam ducite Deum Magnum. Graece extant in editione saepius laudata L. Iv.p. 3 o. cum solita immutatione. b Item paullo post. Sic subdit inter ps t Nee perdet. Sedabit autem iterum iram , quum

omnes

Pietatem ex animo in praeordiis exercueritis . Graaee habentur in editione Gall. pag. 337. L. IV.

Deinde alia Sibylla caelestium , terrenorumque genitorem diligi oportere denuntiat , ne ad perdendos homines indignatio ejus insurgat μ :Μη ποτε θυμωθεις θεος αφθιτος ε ξαπολμη

208쪽

ς εργειν γενε=ῆρα θεον σοφον αεν ἐοντα .a Infurgat. Sic prosequitur Latina interpretatio a Ne forte iratus ineoruptibilis Deus Omne genus hominum perdat, vitam, oe gentem improbam. . . . Oportet genitorem Deum amare , qui sapiens semper est. Editio Oracul. Sibyll. Gallaena exhibet haec Carmina Graece L. v. P. 6I8.

Ex his apparet, vanas esse rationes Philosophorum , qui Deum putant sine ira : dc inter caeteras laudes ejus id ponunt , quod est inutilissimum , detrahentes k et , quod est rebus humanis maxime necessarium , per quod constat ipsa majestas .

a Qui Deum putant sine ira. Bon. quia Dominum

b Quod est inutilissimum , detrahentes &e. Al. quod es contra ipsam majestatem .ia io URegnum hoc , imperiumque terrenum nisi metus custodiat , solvitur . Aufer iram regi , non modo nemo parebit ; sed etiam de fastigio praeeipitabi tur : imo vero cuilibet

209쪽

De Ira Des Seg. io. Ir. I 2. humili eripe hunc affectum , quis eum noti spoliabitρ quis eum non deridebit Quis non afficiet injuria p, a Quis eum non deridebis p Haec in quiibusdam desiderantur . Al. To eum non habent.

in II

Ita nee indumenta, nec sedem , nec victum poterit habere, aliis quicquid habuerit diripientibus: nedum putemus callestis imperii majestatem sine ira , & metu posse consisterC.

Apollo Milesius de Iudaeorum religione con Gultus , responso hoc indidit ι:

a Apollo Milesius: De hoe Oraculo diximus ad Lib. 1 v. ca P. XI II. seg. II.b -οημ hoe dididit Bon. responso introducit. Sehottus t Hae edidit. In saepe laudato Codice sequitur latinus interpres in Deum Regem , O genitorem omnium, uuem terra contremiscit, Caelumque , Er Mare Et latebra terrea Damones abhorrescunt.

210쪽

Si tam lenis est , quam Philopsophi volunt , quomodo ad nutum ejus non modoc mones, & ministri tantae potestatis ; sed etiam caelum , & terra , & rerum natura Ominnis confremiscit Si enim nullus aliter servit , nisi coaeius , omne igitur imperium metu constat ε ; metus autem per iram e nams non moveatur quis adversus parere nolen-tem , nec cogi poterit ad obsequium .

- a Et ministri tanta potestatis. Al. tandem potesta eis. Heum. Marte suo. Tartarea potestatis . b Metu constat. Al. per metum.

Consulat unusquisque affectus suos riam intelliget, neminem posse sine ira, & cainstigatione imperto subjugari . Ubi ergo ira non fuerit, imperium quoque non erit. Deus autem habet imperium ἰ ergo & iram , qua eonstat imperium , habeat necesse est .