장음표시 사용
181쪽
i o De Ira Der Seg. 7.que vivat ε , & idem Deum nec colat, nec curet AE omnino , ut Aristides, & Cimon, caeterique Philosophorum , eedet ne huic
impune λ Quod quum legi Dei obtemperarit, ipsum tamen sprevertis .
e Iuste , pieque vivat. Sic viri fortes nostrorum temporum leges quasdas Adeptis suis tradunt, quibus ita homines cuiuscumque Religionis professores, sive etiam cujuscumque Religionis expertes, in ossiciisse continere posse tradunt, ut iuste , pieque vivere dici possiti r inter quos principem tenere locum videres Benedictum , seu potius Maledictum de Spinora , si libellum lingua Gallica conscriptum legeres , cui titulus t La vie , O P Esprit de Mastr. Benoit de Spinoeta . Sed vide Isagogem nostram s. xx IT. sug.d Et idem Deum nec colat, nec euret: Sic etiam legit Aldus, ubi Al. To idem omittunt. e St Aristides , oe Cimon , caterique Philosophorum. Isaeus legiti Aristoteles , eaeterique philosophorum. Al. O Timon. Bunem. non repugnat si legatur; ut ristides, O Cimon , ut Distoteles Sc. Ego vero a lectione nostri Codicis, quam etiam Aldus retinet , non recedo , sed Cimon scribendum puto cum aliis; immo cum eodem Laetanti O L. v I. c. I x. seg. 8. ubi de Cimone, di in eodem Lib. cap. v I .seg. s. ubi de Aristide loquitur , & virtutes eorum , vanas ostendit, ex eo, quod sine Dei cognitione erant.
f cedet ne bule impune λ quod quum legi Dei obtemperaverit , ipsum tamen spreverit. En ergo responsum. quod responsionem tollitis Ferentqfimi professoribus: Nam
182쪽
Nam si bonis praemia,malis poena statuta sunt,hos duos viros , qui inter bonos, & Probatos recensentur , ipsumque Spinoetam , de quo non solum sodales eius , sed etiam Korthol th. in Praef. de Tribus impolioribus, aliique virtutes laudant, ab ipsius impietate alieni , impunes esse dieendum erit F vel amore, aut odio divino dignos 3 Non primum quidem , quoniam qui non credit judicatus est , di praedamnatus ψ ut ad cap. HL S. Joh. omnes Patres, & interpretes docent; nee post iudieii diem medius aliquis locus erit, in quo tales homines, nec praemio, nec poena digni exinant. Non secundum ; quia idem Christus alit Matth. N. 33. Qui autem negaverit me coram hominibus , ne- Sabo, σ ego eum coram Patre meo ι qui in calistes. Ergo cum Propheta dicendum Psal. v. 6. Odisti omnes qui operantur iniquιtates : perdes omnes , qui loquuntur mendacium . De quo enim diciture nihil otii eorum, quae ipse Deit: alibi praedicatur: similiter odio sunt Deo impius, O impietas uas. Sap. IV.9.
Vide S. Ihom. 1. P. q. IX. A. a. ad IV.
Est igitur aliquid , propter quod Deus
possit irasci , tanquam fiducia integritatis a versus eum rebellante μ . Si huic potest irasci propter superbiam β , cur non magis peccatori , qui legem cum ipso pariter latore contempserit Iu-a Adversus eum rebellanter Sic Aldus Bon. rein pellente . Al. rebeliandi .
b Propter Iuperbiam . Bon. ad*ersus superbiam.
183쪽
Judex peccatis veniam dare non potest , quia voluntati servit alienae: Deus autem potest , quia est legis suae ipse disceptator ,& judex : quam quum poneret, non ademiis sibi omnem potestatem ; sed habet ignoscendi licentia in ψ .
a Ipse disceptator i I. e. qui ius habet legem .eondendi,& abrograndi . b Hon utique ademit. Al. To utique non habent ce Sed haber ignoscendi licentiam. Scholius protrahit hocce caput usque ad subsequentem periodum ,
SI potest ignoscere , potest igitur & irasci H. Cur ergo, inquies aliquis, di qui peccans , saepe felicer δεπι- , ct qui pie si-τant , saepe miseri r Quia fugitivi, & abdic ii ii
a Si potes ignoscere , potest igitur O irascι. AI.
priora tria verba , Al. adverbium , & copulam omittunt. Schottus, & Aldus nobiscum legunt.
b Et qui peccanι sape felices sunt &e. Hae deis caussa aliqui providentiam respuunt, vel iniustitiae
184쪽
Lib. su. Cap. . Seg. I.2. I siti libere vivunt , & qui sub disciplina patris , aut domini sunt , strictius , dc frugalius .
arguunt, alii sibι blaudiuntur; sed vel pagani ipsi
longa tandem experientia noverunt, & professi sunt, laneos pedes, sed ferreas manus habere Numen, quod , quos diu , ut convertantur tollerat, S in boianis vitam ducere sinit, non couversos tandem durius
condemnat. Unde scriptum est Eccl. v. q. q. Ne di aeris: Peeeavit, in quid mihi accidit triste pillus enim es parietis re ditor .
Virtus enim per mala & probatur , &constat: vitia per voluptatem; nec tamen ille , qui peccat , sperare debet perpetuam impunitatem , quia nulla est perpetua selicitas :. . . . Sedicilicet ultima semper .
Expectanda dies homini es=: Dei uo
Ante obitum nemo , supremaque funera debet :ut ait poeta non insuavis . Exi'
a Sed scilicet &c. Primam vocem aliqui Omittunt.b Homini esti dieique beatus. Bon. Tὸ .es non habet, &prosequitur et dici ue ante bomm obιtum beatus nemo , supremaque funera debet. e Foeta non insuaviis et Q vidiu nempe Metam. Iab. III. a . I 3I.
185쪽
iν De Ira Dei Seg.3. . Exitus est , qui arguit selicitatem o ,& nemo judicium Dei potest nec vivus effu
gere , nec mortuus . Habet enim pote ita tem& vivos praecipitare de summo , & mortuos
aeternis assicere cruciatibus . , a Exitus est, qui auuis felicitatem . In quibusdam
Codicibus M ss., & etiam in prelo vulgatis legitur rnon inIuavis exitus . Est qui Sec. Adeo hoc verum est. ut de quibusdam, qui dum viverent, nihil se credere , aut timere iactabant, morti tandem proximi, malum immines sero cognovisse vel inviti confessi sunt . Petrus Baetius exempla quaedam , sed admodum suspecta . in contrarium refert Repons aux ques. d'un Provine. TOm. q. cap. x m. quibus tamen nec infringit, nec destruit ea , quae a Voetio adstruuntur disp. Theol. Tom. I. nec elevat pestimonium infelieis Spinorae discipuli illius, qui, teste Beria. Nievvenlyti Dio. Praelim . ad Lib. de exist. Dei. Diutius, dissimulatis conscientiae stimulis , tandem sub invita mortis ictu in haec verba, Veritate cois gente prorupit et credo tandem, qua bactenus negavi;
sed mea jam despero saluti, ac quieti.
t tima Imo, inquit , &c. Nova Atheorum obiectio, cui tamen ex dictis, ct infra dicendis patet responsio.
186쪽
Lib. Sing. Cap. XX. Seg. . S. III ini debuit vindicare , pro merito fuem- stur punire . At enim si id faceret . nemo superesset . Nullus est enim , qui nihil pec-Cet , & multa sunt, quae ad peccandum irritent ; aetas , vinolentia ε , egestas , occasio ,
Praemium. b Si id faceret 8ce. ο id in nostro Cod. deside in
Tatur . Ratio autem , quam mox Lactantius affert. testimonio innititur S. Joh. Epist. I. cap. I. 8. Si dixerimus quoπiam peccatum non habemus ; ipsi nos seducimus , ct veritas in nobis non es .c Ad peccandum irritent, aetas , Uinolentia &c . Al. iueitant. Bon. inritent. Al. violentia . Nobiscum legunt Aldus, ct Scholius.
Adeo subjecta est peeeato fragilitas earnis , qua induti furnus , ut nisi huic necess-tati Deus parceret , nimium fortasse pauci viverent . Propter hanc caussam patienti m mus est , & iram suam continet. Nana quia per a 2 si bule neeessitati . Intellige conditionem
depravatae naturae, quae etsi suis viribus diu nequeat peccata vitare , Viribus tamen gratiae , quam Deus
singulis praebet hominibus, omnes , si volumus, sine peccato post baptismum vivere pomum us; & iccirco merito plectimur , quia scientes, & volentes pec
187쪽
1ν6 De Ira Deἱ Se .3. 6. 7. persecta est in eo virtus , necesse est patientiam quoque ejus esse persectam , quae Scipia virtus est . .
b uua ct ipsa virtus est. Bon. quia O ipsa dce. Saepe in scripturis sanctis dicitur Deus summa misericors, oe patiens ; Sed ad rem Psal. vII. I a. ait Propheta et Deus judex jus - , for is , oe patiens , numquid iras etur per singulos dies e
Quam permulti ' ex peccatoribus justi posterius effecti sunt , ex malis boni , & ex improbis continentes. Quam multi in prima aetate turpes , & omnium judicio damnati, postmodum tamen laudabiles extiterunt . Quod utique non fieret , si omne peccatum poena sequeretur . .
a Quam permulti. Al. quam multi . b Si omne peccatum pσua sequeretur. Pessime in Nostro Bon. Cod. legitur et nisi omne peccatum &c.
Leges publicae manifestos reos damnant: sed plurimi sunt, quorum peccata occultantur , plurimi, qui delatorem coimprimunt,
188쪽
LU. Mng. Cap. XX. Seg. 7. 8.9. I77 aut precibus, aut praemio ' : plurimi qui judicia eludunt β per gratiam , vel potentiam.
a Precibus, aut praemis : Bon. prae ibus adpraeis mio . b Eludunt. Bon. ludunt. Al. elidunt. Lego cum aliis , quamquam lectio nostri Codicis non sit omniis no reprobanda.
Quod si omnes , qui humanam poe-rum effusiunt , censura divina damnaret ;esset homo aut rarus , aut etiam nullus . in
terra . a Duod si omnes . Al. quod si eos omnes . b Esset homo aut rarus . aut etiam nullus . Al. Tὸa ι. Al. cum Bon. etiam omittunt.
Denique vel una illa causa o delendi L. Sing. Ira Dei. M ge-a Denique sel υηa illa caussa &e. Aliam hele dissolvendam obiectionem sibi Noster proponit ab Idololatria desumpta ἔ quoniam quum haec totumis pene orbem invasisset, caussam Deo, si ira in eum caderet, genus humanum penitus delendi , esse potuisset. Non fecit. ergo, inferunt hodie Latitudiis narii, ac De istae, hominum facta non curat Omnipotens. inibus quoque infra respondetur seg. Iac
189쪽
a Terrena , qua calcare et Isaeus: terram, quam . Diuitigod by Corale
190쪽
Ιn tanta igitur impietate hominum - , tantisque peccatis id assequitur patientia Dei β , ut se ipsi homines , damnatis vitae Prioris erroribus, corrigavit. Denique & boni sunt, justique multis , & abjectis terre- M a ni Sa In tanta igitur impietate hominum &c. Qui exispectant heic Laetantii responsionem , mirabuntur , sine dubio , videntes illum . obiectionem , quam ipsi maximam putant , quasi levissimam praeterire , &
tamquam ex transverso cedere. Non ita tamen cor
dati existimabunt, qui norint, iudicia Dei esse inscrutabilia , quae nobis , ut credenda , non ut discuistienda proponuntur. olim delevit Deus genus humanum diluvio universali, octo dumtaxat hominibus in toto orbe servatis. Igne Sodomorum Civitates consumpsit; Terrae motibus Urbes saepe Icontrivit , peste, bello, captivitate , persecutionibus , fame , ac pluribus flagellorum generibus contumaces homines percussit; sed non hac via oceurrendum est in eredulis , qui statim diverticula quaererent, quae ab experto debent praeoccupari, Hac arte Veteranus orator utitur , ut suavem divinae Providentiae Oeco nomiam demonstret, qua Deus patientia assequi voluit, quod stupritate perdere recusavit -h Patientia Dei. Al. cum Isaeo et potentia Dei oc Denique o boni sunt, iustique multi. En seeunda ratio, quare Deus homines malos non statim perdit; propter bonos nimirum, quos a pravis exer