장음표시 사용
131쪽
Contadis.f. s. supra. . al. etiam.
Decimae sub praetextu expugnandorum Turcarum exiguntur, nulla expeditione subsecuta
Causae, quae in Cermania, in qua &docti&justi Iudices sunt, telisinari poterant, ad tribunalia Romana indistincte trahuntur. Quod sanctus Bemhardus ad Eugenium Papam stribens val-
RE MEDIVM CONTRA GRAVAMINA NATIONIS GERMANICAE
SI Caesareae Majestati consultum visum fuerit, proponatur Summo Pontisci & sacrosanctae E clesiae Roma , quod grave, imo intolerabile sit Nationi Germanicae, amodo tantas expensasti molestias pati, tantas pici consimatione Archiepiscoporum &Episcoporum inferre an natas, praesertim quae in quibusdam Episcopalibus succellii temporis auctae, in quibusdam duplicatae esse
1. Nam Sedes Moguntina ut dicituo olim solum dedit decem millia forenorum. Quae cum quidam illic electus dare renueret, seque usque ad mortem suam perssteret, electus post eum confirmationis cupidus se opponere timuit Sedi Apostolicae, offerens antiquam summam, puta decem' millium florenorum. Is nee confrinationem impetrare potuit, nis& reliqua decem millia simul redderet, quae adhue extabant a suo praedecessore nondum persoluta. 3. Sicq; cogebatur dare viginti millia florenorum: quae tunc indubiὸ in registrum camerae signata sunt, de usq; ad nostram aetatem a sngulis Archiepiscopis exacta: di ne dum viginti millia. ted di viginti quinque, propter nova ossiciati novos Pontificum Familiares. Tandem crevit sumna . . usque ad viginti septem millia, quae Archiepiscopus Iacobus cogebatur nuper persolvere, ut rc tulit his, '' Narius in spiritualibus: Moguntinenss. sieq; invita unius hominis septiesviginti quinq; ilsa Electu, no a solo Archiehiscopatu Moguntinens pro confirmatione Archiepiscopi Romam pervencrunt. bo Decemb. q. Et cum ArchiepiscopusJacobus vix quatuor annos sedisset in Archiepiscopatu, mox post 3 o. mortuu eum electusDominusUriel ad minus viditati quatuor millia coactus est persolvere: quorum partein ε O ς' mutub sorsan aecepit a mereatoribus, sed ut illis satisfaciat, imponere coactus est subsidium aut e - ' actionem in suos populos N pauperes agricolas, quorum aliqui nondum satis seeerunt tributo aut exactioni pro pallio a suo praedeeess. re Iacobo impositae. Sicque non sollim eviscerantur nostrates, 8e ad extremam inopiam rediguntur de qua reverendissimo Domino Bernardino sanctae Crucis Cardinali, & huper Legato, constat verum etiam incitantur ad rebellionem & quaerendam utcunque libertatem: N ubi possunt, inter se susurrant de saevitia in Clerum. I. Admonendus etiam videtur Summus Pontifex, quod per varia bella terrae Cermanorum passim desolatae sunt, ac percrebras mortalitates numerus viventium diminutus. s. Sicque ob paucitatem cultorum agri pro magna parte inculti iacent, & ipsi telonea diversis eventibus attenuata, & venae minerales exhaustae sunt, pereuntque in dies proventus, ex quibus Aset M, ehiepiseopi & Episcopi si aliis etiam honestis & necessariis impensa gravati Sedi Apostolicae an-
natam persolvere possint. . Nons ne causaJacobus Archiepiscopus Moguntinensis iam sere moriens dixit;se Ameria. sua non adeo dolere, Pam ob id, Pod subdia sua paveres sterum pro pallio gravem exaItionem Are
rho ih Vrso summus Pontifex, velut pius pater filiorum suorum amator, & fidelis ac pru
p. . fle hostia dens pastor, cum suis Germanicae Nationis agat, ne propediem vel in universos Christi Saeet herapora vide. dotes persecutio suboriatur, vel instar Bohemorum pleriq; ab Ecesesia deficiant Romana. s. Mitius saltem agat, quotiens Archiepiscopus aut Episcopus ad paucos annos rexerit: s ut de Episcopis Bambergensibus aceidit, quorum tres intra paucos annos mori uisunt, Durus de Pa- io. Quid de aliis multis Episcopalibus λ siquidem Cermania, AEneaSylvio teste, supra qui stolo inAusico quaginta' Epascopatus habet. Quid de Abbatibus quorum aliqui Romae confirmantur. iis huises, Esto, quod in Cermania maiores essent ex agris, ex mineris,ex teloneis obventiones: in Lit Epis εν, digeret tamen Caesarea Maiestas,di caeteri Principes, thesauro&nervo belli, contra hostes, praeeit in Geima pue infideles;&ad conservandam in Cermania pacem, atq; ad iustitiam unicuiq; ministrandam. Unia. Abbatias quod Consistorium Regalis Camerae, cum magnis impensis sancte institutum, maxime deservit. 'si his, eri' Praeterea opus habet Caesarea Majestas pecuniis ad comprimendos Imperio rebellesarianti, um p ἡ exterminatari s scarios atque latrones: quorum nonnulli Ecclesiis nocere, earum bona diripere, νtis i di ipsa lino in Clericorum personas saevire atque grassari non erubescunt. 3. Demum natio nostra non solum pro reparatione Ecclesarum N Monasteriorum auro imdiget & argento, sed etiam pro hospitalibus, pro pueris exposititiis, pro viduis, pro puerperis, pro orphanis, pro filiabus pauperum ne stupro cadanto desponsandis, pro domestica inopia laborantibus, pro annoss & e sicetis, pro valetudinariis, ae pro pustulatis, quorum proli dolor plena est Germania, alioqui etiam populosa, uti sexum minime fastidiens muliebrem.
REMEDIVM P RO CIVIT ATIBUS IMPERII ET ANIMARUM SALUN.
SI sollicitante Caesarea Majestate, a sede Apostolica impetraretur, quod Uriel Archiepiscopus Moguntinensis impetravit, ne quis deinceps civitatibus Imperii simul possit habere Canoni-
132쪽
eatus aut Viear; as, in diversis ejusdem civitatis Ecclesis,sed ut singulae in sugula, distributione, Assii virent. Tum minuerentur litor Respublica magis sentiret commodum, plures docti, Imperio& Fidei utiles, promoveri possent, plures missae legerentur, & omnis divinus cultus alacrius di lauta dabilius perageretur. Stetit de Basilea&spira exemplum adduci posset. In utraque enim civitate nullus sinu lin dilaeis; pcelesis plures Canon iratus aut Vicarias ex sanctissima consuetudine pocsidere potest. Ideoq; utrobiq; religio & divinus cultus, egregie floret. Et Summi Pontificis finea sylvio teste) intercit curare, ut honoretur Deus, de illi laudes atq; h1mni canantur. 1. Expediret Rebuspublicis de animatum saluti, s Summus Pontifeκ immutabiliter sanciret, ut
in quolibet Collegio duae ad minus essent Praebendae gratiis non subjectae, ad qsas duo Theologi,
aut unus Theologus Salter Cancinista, duntaxat promoveri possenti
subirent animarum, expediret quod auctoritate Apostolica, Monasteria di Collegia Parochiis . . . quas sibi ineorporatas tenent, sussicientia de certa emolumenta in serre gogerentur. Hoc enim, si .st ρtiit, tiraneae creditur, papam decet curare, ut Evangelium Christi, quod est optimum animae pabulum, Evangestum omnibus syncere praedicetur, ut Omnes errores, Omnis blasphemia eradicetur, ut bella sopiantur, sincere praeda ut serta, rapinae, incendia, homiciata, adulteria, ebrietates, crapulae, contentiones, odia & ii est de sςxv medio tollantur. Ad harum rerum persuasiones Theologi &Canonistae magis idonei quam Cur tisani avari esse videntur. Imo & Theologi docti, concionibus apti,Summum Pontificem, reverendissimosque Dominos Cardinales in honore de auctoritate sermonibus suis commodius tueri &conservare possent.
VISAMENTA AD CAESAREAM MAIESCATEM. .
Claut regnum Franciae Pragmaticam habet sanctionem, cui in conserendis benesciis innititur se Imperium Romanum habet Concordata Principum: utque ea illaesa conserventur, interest Cet Concordata sar Maiestatis. Raro tamen hactenus per Summos Pontisces violata .nt: & Auditore, Rotae rxi mitinua a juesta illa sueti que seruntur iudicasse. Et si aliquis Curialium per quamconque dispensationem eo naretur illa instingere, quod Episcopus vel Princeps vel Senatus ejusdem loci, principiis obstando, in faciem ei Concordata inculcaret, pie cxhortans ne contraveniat, quoniam audacia sua sustineri nequaquam posset, clim&Turcae&Judai pacta fidemque servent. Quis Curti sanorum tam ins lens aut stultus est, ut contra voluntatem Episcopi, Principis, aut totius alicujus Communitatis in aliqua civitate habitate praesumat λα. Posset etiam Caesarea Majestas per literas aut ' oratores facile in regno Franciae experiri, a Memplo fh quomodo illic beneficia conserantur, fle quam authoritatem in benesciis conserendis habeat sum natus Romani, mus Pontifex. Seeundum hoc posset moderamen scri in Imperio Romano, & nenum inexplebi ' Decemvili aψariciae Curti sanorum adhiberi. Si praeclarae Universtates, praecipue facultas Theologi ea Pari sensis, lapprobaverin modum illum, qui de disponendis & conserendis benesciis in Francia ua. .
servatur, nemo dubitet, Caesaream Maiestatem fle Principes Germanos, si se isti modo ' conforma Pomponiri l. , verint, apud Deum tutos scire S excusatos. . Praesumendum enim est, quod tanti Praelati, tanti Do g. 4 1 sic tig.ctores, tam probati viri, qui in regno Franciae ac in studio Parisiens vivunt, nihil approbent,
contra Deum aut contra iustitiam committerctur.
3. Providest tamen Caesarea Maiestas, ne Archiepiscopi Elcctores in hoc sancto instituto a se ,l. 6h h, disentiant, sibique non adhaereant,propter censuras Apostolicas, quas timebunt; N populus intcr- xerint. dictum diu non sustinebit. 4. Provideat etiam Caesarea Maiestas, ne pratres Mendicantes contra ipsam praedicent, qui Sedi Apostolicae libenter de runt, timentes perdere privilegia sua, utinam Christo Nnatura inni xa: quamvis iustissimam causam dudum habesset contra tantam avariciam tantosque abusus prae dicandi. 3. Timeat Caesarea Majestas, ne Papa mandet Electoribus, ut ad electionem novi Restis Ro manorum procedant: sicut eontraFriderieum Secundum Landigravius Thuringiae&Gvilhelmu, Hollandiae Comes iubente Papa fuerunt electo . . s. Timeat Caesarea Maiestas omnes Praelatos Ecclesiarum, praecipue Prapostos, quies iura
. Timeat Caesarea Maiestas, ne ' S. D. N. Papa obedientiam a subditis auferat, Neireumi ,- 'id est. Neentes populos provocet, ut in terras Casi s seu Archiducatus Austriae irruanti quod isti homine, sub colore obedientiae Apostolicis mandatis prestan/ae eromptissimo animo sunt factu i. minus nosci 8. Timeat Caesarea Maiestas censuras Apostolicas, a quibus S. D. N. non abstinebit. s. Timeat Caesarea Majestas, ne papa argutissimis locis rudi populo persuadeat conita Pragma ricam, seque excusans simplicium benevolentiam eaptet; allegaturus, i quod Eeclesiam sancti 's. quoad Petri in Urbe magnis impenss instauret, di certis in locis contra Turcas aediscet, quodque bestia suis milli uinquam secerit injuriam: quoniam recuperetterras ad Ecclesam sive patrimonium saniacti Petri pertinentes, ad quod ex ossiciu teneatur. Circuinspiciat ergo &geliberet Caesarea Ma testas, qualiter sapientissimo suo consilio omnibus illis Romanorum subtilitatibus, s necessita, edita egerit, si responsura.
133쪽
CONC LVS I O ET PIA EXHORTATIO CAESAREAM MAIESTATEM.A D
Ihil sinctius, nihil Dso gratius, nihil sempiterna memoria dignius esseere poterit Caesarea
Maiestas, quam ut tantas Germanicae Nationis molestias N exaetiones moderetur, ut Laicis Clerum persequendi occasonem austrat,ut parochias quarum aliquas Episcopatus Italicos AEneas aequare scribito ex faucibus Curtilanorum,concionari,consulere, de consolari nescientiunt , eripiat; ut divinum cultum augeat; ut avaricia de impietati Curtisanorum frenum imponat; ' ut ius patu natus Laicorum in utrisque, S nominationes Canonicorum, collationesque Iccusasticorum in
ordinariis inensibus observet: ut multorum Illustrium, Nobilium, he civium filiis in Cermaniaeonsulat, qui in Universitatibus ab adolcscentia divinas de humanas literas discunt, ut de ipsi extraia. Culiam Romanam i absque inquietissimis vexationibus, sumptuosismisque, interdum etiam in- ,Σ . si dignis litibus, ad prabendas Ecclesasticas ascendant, qui de Imperio Romano chnsἰliis, d. toti -k,mutidi eap. clcsae orationibus suis opem ferre possint. Neque enim minima causa est, cur tantopere floreata a, s 1 insta Franciae regnum, nisi quod tantos tamq; praestantes in omni boiυ doctrina viros multos hahct. a. Si Casar hanc impietatem enervaverit; si Germaniam tributo gravi oppressam in pristianam libertatem vendicaverit, s doetis & honestis ad praebcndas aditum secerit,ium ' vere liberator Germaniae, libertatisq; restitutor: tum vere pater patriae, pcrpetuo ab omnibus passim poterit appellari 1 nec minorem sbi gloriam, Cermaniaeq; fructum asserct, quam si provinciam aliquam bellicis ei viribus adiecisset. Sicque non minores uni MAXIMIIIANO gratias debebit, quam his omnibus, qui translato ex Graecis in Germanos Imperio, multis ante icti oribus regnaverunt.
pta hic in con. Huc Relat . Sigismundi e Ia. s. a. Epit. Pragm. Sanctis praesit.' M. Reipubli.
Summum Ecclesae Pastorem, de omnem Clerum, exemplo charissimi patris nostili, Frideriei
Romanorum Imperatoris Tertii, hactenus venerati non parvos dignitatum te Eccli sortim pa rochialium proventus ex terrarum nostrarum snibus, Clericis de Praelatis absentibus esc menter in serti permisimus. Quos etiam clam pro humana fragilitate delinquentes cum ' Constantino praedecessore nostro chlamyde operire non dedignaremur. Verum citim ex nostra largitate divini cui ius detrimentum profluat, unde divinae laudis, psalmorum de missarum amplificatio debuerat proficisti, nostra interest, qui absque meritis in solium Romani Imperii lccti sumus, ut inter caeteras ma-kimas paeis de belli occupationes vigilanter quoque circumspiciamus, ne Ecclesiae peream, ne religio labascat, ne divinus cultus diminuatur, 3e ne animabus defunctorum, qui Ecclesis de sacerdoti hus de suo patrimonio benefecerunt, contra ultimas ipsorum voluntates tardius succurratur. Quod manifestissime experti sumus, de in dies experimur, ex ineffabili atque anullo dispensabili quorun dam avaricia provenire, qui in benesciis assequendis nullum sncm constituum: per quorum 'ab sentiam cum in uno solo personaliter resideant, de distributiones 3 eservianto divinus cultus dimi nuitur, ultimet benefactorum voluntates cassantur, defunctorum animae tardius ex igne purgat tio eripiuntur, aedificia labant, Ecclesae decrescunt, Ecclesiastica libertas Ididituraliterae 3emonumenta perduntur, hospitalitas de elemosynae minorantur, patrimonia parentum de nervi Rerumpublicatum ex crebris huiusmodi avarorum i collitis.1tionibus evanescunt: 'Clerici pro doctrina sua 3t virtute beneficiis digni, suaque prudentia E esis in temporalibus de spiritualibus utiles, a prae benilis repelluntur, impediuntur, indigne vexautur, iniuste eis lites moventur, scandala Laicis praebentur, ipsorumq: odiu in de murmur in reliquos honestos sacerdotes excitatur atq; augetur. 1. Eas ob res ex ossicio Caesareae Majestatis, ex amore incrementi cultus divini, ex aelo i R rumpublicarum hortamur de requirimus, ne quisquam amodo in una nostrarum nostrique Romani Imperii civitate Canonicatum aut Vicariam possidens, in altera eiusdem civitatis Ecclesia aliam Prahendam occupet, nis primam infra spacium anni in personam idoneam ae Ecclesiae utilem si dimissurus, neque alium in benesciis asseqΗendis 'riniustas lites aut ambages id digne vexet, aut circumveniat; nec quemcunque, qui non sit denumcro descriptorum familiarium Guxta Cones data Principum 8e pacta Nationis ' Germanicae falso familiarem suisse fingat in ordinariorum Coi latorum praejudicium. Nec Laicis jus patronatus auferre temptet; nec exiles prxbendas, potissimum vero euratas Ecclesias, pensonibus gravet. Nec in adipiscendis benesciis &hullis quaetiti :fraude, dolo, salsis instrumentis, corruptis tcstibus, Si inonia etiam palliata utatur. Neque repres.sum. aut alia sacris canonibus inimica, contra ius, aequum, bonestuni, 3e rectam rationem impetrare praesumat, sub poena criminis laesae Maiestatis, de gravissimae nostra offensae: quam non solis in ipsi
se contra Deum de omnem honestatem exorbitantes, sed dc omnes eorum fautores, auxilium, conia silium, hospitium, he mutuum dantes, omnesque nuncios, cursores, sollicitatores, notarios, procuratores, sdeiussores, de reliquos amicos incidisse volumus, eondignam pro tantis iniquit tibu, de nostri hujusmodi mandati conteinptu poenam accepturos. Ex Oeniponte.
134쪽
EPIT OMEΡRAGMATICAE SANCTIONIS.
*AXIMILIANUS, diuina favente elementia Romanorum Imperator semper Au sgustus, &c. Honcirabili, devoto. nobis dilecto, Jacobo imphelingo Selesta Niens, sacrae Theologiae Professori, similiari nostro.
Honorabili , devote, dilecte, mittimus in praesentiarum ad te Secretarium no 9hrum cum Pragmatica sanctione regni Franciae. coininis imusque ei, tibi nostro anomine nonnulla referenda. Quae eum ex mente nostra prosciscantur, cupiamusq; omnino interveniente opera de industria tua in talibus nobis satisferi: ideo hortamur te. &per tuam in nos & sacrum Romanum Imperium observantiam, quam opusculis& lucubrationibuktuis jamdudum habuimus compertam, requirimus, ut non modo secretario nostro indubitatam adhibeas fidem, sed te cum in his, quem etiam non requisius a nobis praestitisti, exhibeas. Cupimi autem dictum secretarium nostrum, quoniam ejus opera diutius carcre non possumus, cum hoe voto nostro a te expeditum,quamprimum ad nos remitti. Datum in oppido nostro Imperiali Ubee
HuMiLLrMAM COMMENDΑΤio NEM. Victorios sime Caesar, lecta Caesareae tuae Maiestatis epistola, moxque accepta a secretario in structione, totis ad id viribus me aceinxi, ut id quod Caesarea tua Maiestas destiterat, quoniam tum cum Deo, Ad absque conscientiae vulnere fieri potest) esciam. Ab ineunte enim aetate 'Min alas riomnem operam incam Caesareae primum tuae Majestati, deinde Germanicae Nationis & saeri Ro- mani Imperii ampliscationi, devovi atque dedicavi. Quamvis me voto tuo&instituto longe im parem sciam, di multi fuit in Aula tua, qui hoc munus absolviissime implere valeam, quibus major est eruditio, maiorque rerum istarum communium esperientia. Sunt&apud reliquos Principes,& apud Senanis Rerumpublicarum, optimi doctissinique viri, qui Germaniam exornare, S ad pacem concordiamq; univcrsuis Ecclesiae, atque ad totius Cleri Christiani disciplinam reducendi si mam & gloriam persuadere possent. In qua re non modo tua Maiestas, sed di tui in Imperio praede eessores, Carolus Magnus, ejusq; filius Ludovicus Pius, Otitiones denique, Conradi, Fridericidi Henrici, novi sine autem Sigismundus, Summa industria operam navarunt, impellente ipsos indu
bie telo & charitate in Deum OPT. MAX. &gratitudine in Christum pro ipsius inhumanum se- s -- - a. nti, beneseiis, praeeipue autem amarissimae passo ris. Neq; enim Christus pauper pro nobis facius imp laeuia
est, ut nos in omni rerum opulentia, luxu de ipsius patriiraoni cupiditatem nostram & ambitioia studi Deso nem prodami r neq; timem pertulit, ut nos ingurgitemur: neque labores, castimoniam,&dira landi riclo tormenta subiit, ut nos in Ocio, in lascivia, inque omnibus deliciis & voluptatibus versemur. iiam 1. Neque hi, quibus res Ecclesastica sua debet incrementa, quantum additionem temporalem attinet, bue eclpesisse ,idciatur, ut in octo tantum Clerici degerent,omnibus rebus ad vota fruentes, citra tamen laborem. Alia ccrta causa tat, cur illi seque suosq; nonnumquam spoliantes, E clesiam ditandam censuerint, nimirum ut commodius dixit is ossiciis vacare possent, absque sollici tudine destituri victus, quem ex agris, nemoribus, pratis, aquis facile colligere liceret: & ut paupetibus Christi, vIduis, Orplianis, S s. nibus, quos robur corporis prorsus destituit, ae aegrotantibus elemosynam liberalius impertirent. sic entiri in Institutionibus Canonicae Prosellionis, quas auis . ...
spieio Imperatoris Ludovicisti conscriptas putamus, ab Episcoporum Concilio comprobatas; se , tib ria
nunti aes erra evira protιden Am ect ινδε qua ejus facultages ad isti iam, ne eos insura filiam modo uo i, , . ias convertans, sed magis, juxta posiδιιtatem rerum, Christo famΗlanta um, imo eον m in q,ibus christus passitur O vhtitur, curam Frere penitus non nerigam. Subscribit huic sententiae Prosper, asserens .itos sanctos res Ecclesiae 'non vendicasseis usus Irat, μι proprias, seu ut commenia vi pati . . .
ρὸν, , διψδst. Nam hoc esse pusinia contemnere, nοὐ Asia alias possidere; nec habendi evidi ate dii , ohi is Messia faetitia es ambιre, sed ea. pietare subveniena, sust pere. uuod habet, inquit, Ecclesia, e m tia Prospeii. omni . nihil hab/ntistis habet commune; nec aliqaid inde eis, qΜιμι des su sitiunt, erogare δι ι .qkania misiati-ea habenιι bus dare quam perdere. Haelenus aliena retulimus.
135쪽
di Proinde cum omnes Christi religionem professos eidem Servatori nostro gratos esse expediat, magis tamen id peculiares ejus ministros, e in Sacerdotes sacris initiatos,&de liberalitate
tanta Imperatorum 8c Procerum, caetero uinque fidelium assatim provisos, ut ab aratro di manuum laboribus alieni simus, tantorum beneficiorum decet meminisse, quo nostra vita populo bilem non moveat, nec ad oblocutionem& odium praebeat ansam: sed ut aedificentur Laici, an Mitia mutuastoreat, offendicula Sc sentes evellantur,reverendi Antistites eum suo Clero pietati dedito sint in tua
veneratione, & in ipsum quoque Summum Pontificem sacrosanctamq; Romanam Ecclesiam uni Versorum filialis a sectus, & in spiritualibus obedientia fulciatur. . . . Quapropter Serenissime Caesar, Cel studini tuae, quae tam honesto&sancto negocio Clita stianissime assicitur, non potui non morem serere, collectis tumultuarie nonnullis, quae dedita opera & apud diversas Ecclesias de in Conventibus praestantium virorum partim vidi, partim ex fide dignis audivit quae mihi, si tollantur, ad Germaniae commodum, & ad divini cultus amplificationem
plurimum conducere Videntur. .
s. Et eo ad id absolvendum, tuaeque Majestati in omnibus obsequendum, promptior fui: primum, quod nepotem meum, Jacobum Spligilt tuae Majestatis Secretarium, ex labore meo majorem tuam in se benignitatem assecuturum confisus sum: deinde quod sub Imperio Romano natus N aluus, merito, uti natura subditus, tuae inservio voluntati: postremo, ut hac opera patriam meam Majestatis tuae patrocinio commendatiorem facerem. Selcstadium enim, natale mihi oppidum, omnibus terris charius, in Alsatiae meditullio situm, provinciis Austriacae ditionis parvo sanc inter .
vallo cingitur. Quantum enim Brisages absunt quantum Sungavii quantum vallis Albertica in Vosego ut demInutioribus locis taceam. Si igitur Selestadium vel a Gallis, vel ab aliis hostibus quod absit premi contingat, quis illi mesius subvenire possit, quam Princeps Austriacus p ii quidem vicinus vicino Deus est. Et solet nonnumquam ingentis beneficii esse causa parvum obsequium in tempore exhibitum. Ex Argentorato, Calend. Novembr. M D X.
In Prooemium Pragmaticae Sanctionu. . Prooemium. TN prooemio Pragmaticae sanctionis narratur, quod ab exordio nascentis Ecclesiae Reges Frat Leiae, Praelati de Proceres in regno&Delphinatu, erexerint& dotaverint Ecclesias, Coenob:a, de alia loca sacra, ad gloriam Dei, & ad augmentum divini cultus.1. Item quod instituerint in illis locis ministros idoneos ad propagandam fidem, ad bonos
3. Item quod a sanctis Patribus conditi sunt canones pro felici regimine status Ecclesialtici. . Item quod quamdiu canones illi observati fuerunt, floruit in Ecclesia Dei honestas,disciplina, religio, pietas, &pax.
p ROOEMIUM. SImilia narrare posset Caesarea tua Majestas, quomodo Ecclesiae Cathedrales & llegiatae in
Germania erectae, di amplissimis donationibus dotatae sunt a Romanis Imperatoribus, ab Illi s s . s. ' ἴ strissimis Ducibus,&caeteris Principibus: sicut in Lupoldo De et elotar fervore veterum Principum Discopii, Ram Gerasenorum clarissime reperitur. Et certo constat, multas Ecclesias a Carolo Magno & Henrico bergetuis . . Caesare erectas & dotatas: Spirensem a Ducibus Sueviae & Austriae locupletatam, &e. Argentinc sem a Dasoberto Rege Austrasae exaltatam. Sicque de aliis Ecclesiis Zc Coenobiis Germanicae Nationis in Austria, Saxonia, utraque Burgundia, caeterisq; Germanorum Principum regionibus, erectis atque dotatis.
Onsequenter exordium Pragmaticae narrat, quod ex ambitione Sc mascia, quae Patrum decre- - ta contemnit, subsecutae sunt majorum corruptiones atque deformationes, flatus Ecclesiastici cliviri CE d Onestationes, usurpationes gravistinae: praesertim haec seri per Praelaturarum&dignitatum, a mati. Nati e. s. liorumque beneficiorum Ecclesiasticorum reservationes, & per gratiarum ad vacatura beneficia expectativarum, a jure valde exorbitantium, multiplicationes, di per innumerabiles concessiones,
gravissimaque & importabilia onera, quibus Eeese hae &personae Ecclesiae regni asilietae, opprellae,& quasi ad internecionem redactae his diebus conspiciuntur. Σ. Nam Ecclesiarum de beneficiorum pecunias indigni exterique occupant. Majores dignitates opulentioraque beneficia personis conferuntur incognitis N non probatis, Pauci in Ecclesiis resident: quia eum snt plurales, ubique residere N praesentias deservire non pollunt, vultusq; commissi sibi fregis non agnoscunt. Animarum cura neglecta, temporalia commoda solum quaeruntur. Christi cultus diminuitur: animarum cura negligitur: subtrahitur hospitalitas: Ecesesiarum ivra
136쪽
iura depereunt: ruunt aed sesar populi devotio attenuatur. Clerici regni nostri scientiis x virtuti bus effulgentes, qui in aedificationem plebis nostrae vacare possent, di qui pro Regiis te Eccles, publicis consiliis torent opportuni, divinarum humanarumq; scientiarum studia deserunt, propter .flicto Misi promotionis ad beneficia spem eis ablatam. Votum alienae mortis oritur. Lites insnitae, conten- ,hil anitiones tu rixae, rancores & odia inter Christi minisos suscitantur, nutriuntur atque foventur. Plu Gravam. Geraralitatis beneficiorum execrabilis ambitio fovetur. Pauperes Clerici cum rerum suarum diserim ita man, L cap. ne per calumniosos cavillososque opprimuntur. Beneficia inciselata relinquuntur. Bene seia Simoivace adquiruntur. Juvenibus bonae indolis evagandi licentia praebetur, qui literis &virtutibus intendere deberent. Pralatis & caeteris ordinariis Collatoribus jus suum atq; ministerium aufertur. ordo Ecclesiae Hierarchicus confunditur. Plurima adversus divina & humana jura in anim rumperniciem, &Ecclesarum regni nostri oppressonem& conculcationem perpetrantur. Si que iura Coronae nostrae depereunt, atq; thesauri regni nostri in externas regiones deportantur.
talia stimulantibus eorum conscientiis, absque gravissima Dei offensa, diutius dissimulare non potuerunt. Itaq; decreta haec Basilienss synodi partim ut jacent, partim cum quibusdam moderaminibus aut ' epithiis recipienda consenserunt. ιπ-κειέι s.
PRAGMATICAE UT ad oculum b c omnia vera esse demonstrentur, discernant boni N aequi iugices, qui saltem
diligenter consderarunt, si non storeat diligentior divinus cultus, ordinatior cantus: s non fiant pauciotes in Choro con sones: si non sint minores factiones, minores lites, minor pecuniarum effuso, minora offendicula seu scandala, minor concubinarum pompa & luxus, in illis Collegiis &Ecclesiis, ag quae per gratias Apostolicas non patet aditus. Exemplum sumatur de Ecelesa Parochiali Friburgensi, de Collegio Badensi, Heidelbergcnsi &Novae civitatis Spirensis di recesue, ubi licet Parva sint Collegia, medioeresq; praebendae, quasdam tamen alias, quas insitiabiles Curti- sani occupare, & in quibus post crebras lites patrimoniorum': dissipationes, praebendas pinguiores possidere possunt, in omnibus divinis osse iis, in omni Ecclesiastica disciplina, & in personarum concordia, pace, & tranquillitate excellere videntur: Ignoleant mihi multi optimi sacerdotes, qui& in Cathedralibus & in Collegiatis deuote Deo serviunt, quibus contentiones, lites,icvitatis, eva-pinationes, consabulationes, ct caeterae dita lutiones admodum displicent. Exemplum denique sumatur ab Eccle iis Parochialibus, ad quas gratiae Apostolicae sese non extendunt, quibus de idoneo Rectore seu Curato citius providetur, quam his quae sub gratias cadunt. quippe quae interdum
propter diversos eollitigantes, variasque ipsorum astutias, ad biennium aut triennium certo & ido neci Pastore caruerunt. Et eum vix tandem aliquis Curtisinorum victor aliorum in Parochia ali qua utcunque evaserit, vel in ea non res det, vel fresdet, non praedicat. nec cancellos ascendit, ut
saltem pro Summo Pontisci, proque sacrosancta Ecclesia Romana, proque Caesarea Mai cstate, aut contra Turcas, ad DEUM preces a populo fieri cxhortetur. Non eontingit de Ecclesii, Psrochialibus, ad quas Curti sani seu Curiales per gratias Apostolicas non admittuntur. Exemplum sumatur de Ecclesa Parochiali Fribuleensi, Heidelburgensi, Badensi, Utinens, Franco1urdens, ad quas, cum vacant, e vestigio de idoneis Rectoribus salubritet absque omni lite, absque multa Iecuniarum cisus ne providendas, vel principes, vel universtates, vel Senatus, ius praesentandiabentes, mature & statim deliberant, & ad DEI honorem animarumque salutem bonos atque doctos viros eis absque controversa praeficiunt: qui personaliter residentes per ipsos praedicant, populum verbo di exemplo aedificant, ac suas oves in viam salutis ut veri pastores dirigunt: de quo Summi Pontis cibus pastoribusque nrastris staudendum S exultandum esset, qui &recte agerent, si ad similes quoque Curatos in aliis to eis sdeli populo praesciendos sint cooperaturi. Ips en m
iniam-it m omnium Christ, in merreroso eius stati,ne redemptorum; exa sumam Domano Leo Julii II. ptiis, ne remo iuubcio rationem sani reis ιωνι e scut Julius Secundus Summus Pontifex noster in exor- contra Benti
dio Bullae suae contra Johannem Bentivolum sponte di humillime confitetust Et Platina in Cele- οῦ ΜΠ
stino v eidem roerendissimos Dominos Cardinales agrinasse narrat, omnsa mala tum a limia sistitis..is inde judicis . Imputatum ari.
De electione. GEneralis reservatio omnium Ecclesarum, Monasteriorum, Ze dignitatum electivarum per Romanum Pontiscem fieri non debet: neque factis est utendum, praeterquam in terris Ecclesiae Romanae subjectis. 1. Quod omnibuς illis Ecclesiis per electionem N confirmationem canonicam, secundum juris communis dispositionem, provideatur.3. Quod privilegiis &consuetudinibus rationalibus per hoc non derogatur.
137쪽
. nis tib Tςctionc Dalaia vel Episcopi sacta, confrinator non solum ratione eonfirmat; ἰ, aliquid by.4 ue , quantumci Insi, parvum non exigat, sed etiam gratis oblata sub nomine subventionis, subsidii, hi titudinis, aut alio colore, praetextu cujusvis consuetudinis aut privilegii, per se vel per alium nullatenus recipere praesumat.
. Qui his contravenerit, ipso iure confrinationisserpetuo sit privatus. 8. Nec Summus quidem Pontifex aliquid pro confrinatione accipiat: alioquin futuro illo deseratur. CApi T. II. De H sim I iam s. OMnes reservationes revocantur, exceptis illis, vel quae in corporeJuris expressae sunt, vel quae
De comI omlus. ΡRaeter damna, quae in prooemio narrata sunt, alia etiam incommoda oriuntur ex multiplicatine gratiarum expectativarum. 1. Primo quod Clerici in gratiis patrimonium & parentum opes exhauriuAt. 3. secundo quod hi, quibus aut major proximum circumveniendi assutia, aut ad litigandum s
cultas suppetit uberior, benescia sibi vendicant. . Tettio quod sub involutionibus praerogativarum aut antelationum & aliorum hujusmodi gratias concomitantium plurimae fraudes committuntur s. Propter istas, de alias in prooemio expressas, causas statuit sincta Basliense Synodii, i Quod
summus Pontifex gratias expectativas aut nominationes amodo nulla ex causa concedat.
6. Potest tamen disponere papa de uno benescio ad collationem, in qua decem: & de duobus ad collationem, in qua fuerint quin uaginta di ultra bene fieta. . Loeus est proe ventioni, si ordinarii snt negligentes 8. Ordinarii hunc ordinem in conserendis benesciis de dignitatibus servent. In omnibus Metropolitanis de Cathedralibus Ecclesis sit Theologus. . s. Tertia pars praebendarum conseratur graduatis, praecipue Theologis r nis sorte esset, qui
duas prius Obtineret praebendas, quarum una ad aestimationem valeret ducentorum stere noruna Camerae, hoc est, ducatorum.
CAPIT. IV. De Purothul lus Ecelesiis. .E Paroelii alibus Ecclesis se provideant Ordinarii. In Ecclesis parochialibus, quae In elui talibus aut villis muratis existunt, instituantur per nae idoneae, quae ad tres annos in T, logia vel alter Jurium studuerim, seu Magistri in artilaus fiat. CApi T. v.
De ntim γο curaena tim. Celesiae Romanae Cardinales fiat numero tantum vigilas quatuor: nee assumantur minores ut ginta annis. ini Masistri, Doctores, vel Licentiati in jure divino & humano i sit saltem tertia vel quarta pars de Magistris aut I .ieentiatis Theologiae. Pauci vero ex eis sint filii, fratres aut nepotcs Reginia & magnorum Principum.
138쪽
DE EXPEDITIONE IN TtIRCAS SUSCIPIENDA
PER UNIVERsITATEM CHRIsTIANORUMHyssia o deliso ara in Comitiis A Uanis Anno Domini tui 1 D XVIII.
cedere oportet: & prius consulto opus est, mox ubi consulucris mature facio: Ie- citio Consultationes habitas de maxima & maxime necessaria expeditione contra Turcas, qu4bus dam Capitulis ordine subjectis explicavimus: Ac primum I. An hoe bellum si suscipiendum. II. Si suseipiendum desensuum ne an offensuum. III. Quae belli suseeptionem impedire posse vidcantur: & quoquo modo ea dimovenga. IV. An bellum susceptum per omnes Christianos Principes gerendum, an per aliquos tantum, di per quot aut quos. V. Quanto apparatu bellum hoe instrui S geri conveniat, Et de rebus ad apparatum necessariis. Primo, de reeonciliando Deor secundo, de pecuniis: tertio, de Copiis militatibus. Quo ad pecunias, quoquo modo togendae: quae satis esse possent, &per quos custodiendae aegispensanda . Quo ad Militares copias, ex quibus polyspnim nationibus&queiti adnumerum tam equestrem quain pedestrem assumendae snt. Et naee ad belli apparatum pertinent. VI. Ad Consultationem vero di administrationem belli gerendi. Primo, qua via etin dum stadvcrsus hostes, Terrane an mari, an utroque modo. Sucundo, an diviso in partes exercitu & terre fri & maritimo, an viribus in unum coaAis. Tertio, quo itinere & terra milites ducendi S ma tri traiitiendi. Quarto, ubi convenire in unum exercitus, & quae primum aut potissimum loca hostium debeat invadere. Quinto, Quae providenda, ut Comeatus necessarii nostris exercitibus separeditentur.
primum ea, quae hoc bello acquirentur, Si Deus affuerit, quo modo inter Christianos Prinei pes & quorumJudicio dividenda, & ante ne bellum an post, ut causa litium removeatur. Alterum. an aliquis Infidelium Prineipum sibi metuens &suspeetiam habens Turcae poten hiam, sit ad hujusmodi belli partem capessendam ex suo latere per nos incitandus. Praemisimus capita rcrum, quae in Consultatione veniunt per ordinem: nunc sngulis eodem ordine explicandis nostram sententiam accommodabimus.
Hoe non vIdetur eadere in consultationem. Non enim jam est in potestate nostra, cum noster aeternus & idem potentissimus hostis, maximos apparatus fecerit, facietque ad nos, fle statu&fortunis & uita ipsa exturbandos ae spoliandos, palainque iactet ualde ferocitte se Orientem modo subegisse, nune statim ad occidentem arma convertere, nec sit nis universa Christbnitate capta ullo modo quieturus, ut nos aut dare illi gratis nostrum sanguinem aut ferro eum eo decernere oporteat. Nullum igitur habet locum Consultatio, ubi intervenit necessitas.
Ne hoe quidem valde dubitandum cst, quin longe melior si conditio inferentis bellum quam propulsantis. Primum, quia aggrcssi ultro hostem maioris est & animi & auctoritatis, quam illi uet
Roposta & tractata Romae a summo Pontisce S sacro Cardinalium Collegio. in Consulta ionibus sanctae expeditionis, quae ad Principes Imperii mittenda visa sunt, eorum quoque prudentia re consilio examinandar Si quid addendum, mi nitentium videatur, corrigendum. Die Ir. Novembris, 11 D XVII. In Dei nomine Anien . Quia magnis rebus administrandis recta Constia ante Ann. Christia 328.
139쪽
impetum expectare. Cum esset adversarii animus eo magis minuatur, quo magis Illum audere v derit, contra quem decertaturus est. Deinde si quid debile aut infidum est in statu inimici, id data occisione detegatur: qualia multa profecto in statu Turearum, si ed nostri exercitus pervenerint, deprehendentur, quae N pro nobis valde S contra illos sicient. Postremo Civitates & populi ev terno bello perturbati de salute sua cogitant, nec habent spatium ad ea comparanda, quibus hostis in suis regionibus vexetur. Atque haec incommoda cuia. hostibus importantur inserendo ultro hello, tum a nostris removentur. Possunt & alia plures rationes adduei, quare inferri bellum ut, Iius st, sed eae faciles cogitatu sunt. Duo tamen in bello ossentivo diligenter animadvertenda sunt: primum ut eis viribus contra hostem eatur. quibus ille opprimi debeat. Deinde ut periti locorum atque hostium ad omnia belli Consilia adhibeantur. Sed haec & alia multa prudentia dueum di vigilantia non fallent.
ΕSsent enim impedimento maxime discordiae N di sentiones, quod Deus avertat, Christianorum Principum inter se, si qua nunc sunt. auis quae postea exorirentur. Ad quod malum exiaciale tamquam semen Sathanae penitus ejiciendum, Pax quidem optanda, Sed generales omnino imdutiae saltem ad annum, ac deinde donec hoc sanctissimum bellum manserit, ae eo finito ad sex menses saetendae sunt. Quae omnium Principum religiosissimo jurejurando santiantur : ae omnium ecclesiasticarum censurarum Anathematisque, privationis quoque regni, bonorum, Privilegi
rum, iurium poenis muniantur: in qui eas laeserit, hostis publicus Dei & fidei Christianae si, appelleturque, dictasque poenas ceteri ab eo Principes repet ire debeant. Si quae vero oriantur controversae aut per Romanum Pontiscem & sacrum Cardinalium Collegium decidantur, aut post finem belli disserantur. Esset etiam fortasse sanctius & utilius ut seret una sancta fraternitas Principum cum Romano Pontifice iuramento votoque vallata, sub eisdem censuris N poenis contra eam violantes: iuraren que omnes di obligarent se ruptorem hMiusmodi fraternitatis se communiter armis persecuturos, appellareturque ista Fraternitas sanctae cruciatae.
SCribitur in Actibus Apostolorum, quod post adventum Spiritus Sancti in discipulo, Christi h
rat credens iam cor unum Omens una. Hoc si in Christianis Principibus maximo Dei munere iri esset, jam pateret Dei voluntas, non solum de hac victoria, sed de universo orbe terrarum ad suam sanctam fidem convertendo, quod tamen per ejusdem gratiam Dei suturum confidimus, Nunc sero non videtur numerus ducum pari potestate in uno exercitu necessarius, & tamen propter Casu, humanos duos praeesse convenit, qui stat potentia di auctoritate magni, & mutua Chantate Deo auspice eo uncti. Nec vero dubium est, quin maxime apti propter plurimas causas Sacra Caesar. Majestas de Christianissimus Francorum Rex, quas eausas eo quod pateant non commemorabimus, sed his duobus tantum terrestrium etiercitum ducentibus e &siceteri Regesti Principes ad hune laborem propter longinquitatem non vocamus, eorum tamen auxilia ut quisque commogius potest, vel pecuniarum vel militum necessaria ducimus. Ad quae conserenda omnes prompti esse debebunt, cum unusquis': eorum nobilis pars sit Christianae reipubl. deoque acceptam reserati
pam suam dignitatem, & in communi salute defendenda suamque quoq; &propriam defendat omnium igitur auxiliis, sed horum duorum concordi Imperio S providentia bellum hoe j cte administratum iri confidimus. Qui duo jam se obtulerunt, sin utq; multi alii Reges, Prinelphati Nobiles suas facultates huic sanctis nae expeditioni dollieiti sunt. Quorum virtutis &pietatis
exemplum, Deo eorda disponente, rutiqui ut speramus sequentur. CApi T. V.
De apparaitistis orati ad apparatum necessurris. Aeprimum
APparatus vcto huius belli eum multa & magna postulet: in primis est Dei auxilium pro nobis
comparandum. In manu enim eius sunt omni v snes N omnium iura regnorum. Sine quo nihil validum est,nihil sorte, qui quanquam nostris peccatis graviter offensus cregi potest, tame est idem,s ad eius misericordiam conpuncti corde confugimus, clemens ac placabilis, qui Ninivum, quam subvertere destinaverat propter poenitentiam illius populi f.ilvam esse permist.Is ergo cum propter Principum Olim populorumq; peccata Asiam, Craeciam, Tratiam, Asticam, aliasque provincias in praedam hosti eidem eo ne esserit, tota mente ab omnibus nobis depreeandus, Obsecrandii , humili iam eq; orandus est, ne nos in s milem det ea lamitatem. Modi autem quibus reconcilictur Dominus, sunt preces diums nocturnaeq; jejunihelemosinae, sacrificia,& in primis cor contritum,poenitentia&hu-
140쪽
re humῖliatum. Noe en m maxime vult Dominus, qui teste Propheta, non eget aliis honoribus nee donis nostess. Re formandi igitur mores, animi ad Deum eonvertendi, predicatoresque passim in omnes populos, qui eos ad prenitentiam hortentur,sunt mittendi, Praelatique ecclesiastici ut etiem plo religionis de bonis operibus ac verbis eosdem populos inducant, commonendi. Sie enim pla- catus Deus cum fuerit nobis propitius, de hoste suo di nostro nobis concedet victoriam.
De pecunik. Io ad pecunias vero, quae nervi sunt belli, quoquomodo cogendas, Z per quos eustodiendaeae dispensandas atteneti veni tanta in primis huius belli magnitudo, de vires hostis aestimanadae, quae sunt profecto maximae & propter latitudinem imperii, accesso ne quoque Eneti ae Siriae
nuper ducti, dc propter multitudinem militum, Spropter copiana innumerabilium ut fertur pecuniarum. Et quia assiduis prosperitatibus sublatus animo ac spiritu nihil iam nisi misimum & spe rat de cogitat. Ut ergo par contra illum vel esset superior instituatur exercitus, ingenti opuq est pe cunia: quam nos ad summam hanc existimavimus proponendam sat fore, Si octuagies Centena mi lia aureum inu. niantur: Haec autem pecunia non dissiculter redipi poterit. primum ut Rege, ipsi ae Principes Christiani ex sui, vectigalibus bona in partem ad hoc sanctissimum opus conserant, eum ipsorum inprimis res agatur: Cum si hostis victoriam, quod abiit, habuerit, plus amissilii Gi quam . privati. Qui quidem hostis. ea sertur esse natura, ut plebem quidem negligat, Nobilibus vero aevrincipibus odio adversetur exiciali, eorumque capita in primis poscat. Itaq: quocunque victor se contulit, Principum stirpes penitus eYcidit, Nobiles ad nihilum redigit, inaudita crudelitate horum sanguinem stienue. Quo magis Christiani Principe, de suis vectigalibus bona parte oblata vitae&honori S statibus sitis eonsulere debent. quam partem nos non ducimus esse taxandam, sed eorum prudentiae ac liber uitati hoe remittendum.
Reliqua sunt duo genera Eccles astico una ac Laicotuin. Ecclesiastici omnes decima, sol Ventin singulos annos, Vel etiam si visum fuerit vigesima aut Trigesina parte bonorum stabilium,quibus
maiores redditus fuerint, vendita representabunt semel pecuniam plurium decimarum.
At si aptiu, visum fuerit, quodque sorstan est deliberatione dignum, si perpens, Nammati
ecclesiasticorum benesciorum praesertim Monasteriorum de Cathedrali uin ac Metropolitanarum ccclesaruin redditibus, tantum his relinquetur ex fructu annuo, qui eorum beneficiorum sunt posise res, quod ad supplendas nece states mediocres etiam commoditates habita ratione persona rum dignitatumq: sit fuerit: Reliquum vero omne in hunc sanctissimum usum eonvertetur. In quo
quas gradibus quibusdam iudicio prudentium est facienda aestimatio, ut qui minus habent itiati nuis red ibus, decimam solvant partem: qui plus, quartam, Tertiam, dimidiam; qui plusinum,
duas tertias, vel tres quartas partes . Denique ut reservata unicuique ecclesiastico portione adeo
moditatem victus frugalis necessariar quod superest, huc conserant. Quod tanto magis fieri ab illi debet, quod patrimonii Christi possessores debent omnia Deo, & certum exemplum teteri imita tu i snt, libentiusq; sua Deo oblatii A. Laiei vero si nobiles fuerint, de aut Dominia aut uda sabuerint, Decimam: Si pesvati, vige
smaret Si vero artisees manibus victum quaerentes, eam partem suorum reddituum solvent, quae videbitur conuenire. publicandae etiam indulgentiae sanctissimae crutiatae serentibus opem gestasioni sanctae fidei. EY quibus, si bellum s de bona geritur, magnae prosecto pecuniae eomparabun tur. Non enim mortua est fides in cordibus sdelium, nee caelestis patria usque quaque contemnitur, sed multi sunt de erunt, qui parvo precio vitam aeternam libenter ument, si viderim se io de non sinulanter pro Deo pugnari. Has Vero pecunias nos iudicamus ita esse fle exigendas Rcustodiendasti dispensandas. pii inum, ut uniuscuiusque Civitatis eum sua Dioces Ordinarius, sacerdotem unum, de Capitulum Cathedralis ecesesae alterum deputent, qui snttimentes Deum de moribui probati: Deinde Dio eesantis Civitati, unum idoneum eligat: deinde universias Civium unum idoneum seu duos, aut ex numero ciuium, aut clericis secularibus sive regularibus, ut melius iudicant, constituat. Qui smul omnes de exigant pecunias ad supradictam rationem,& eas in capsa aut in loeo apto, euiti, seorsum singuli habeant claves diversas, ut nullus eorum sine ceteris omnibus attingere qui quam possit, eongregatas de sepostas teneant: Rationemq; totius huius pecunia diligenter in seri piis redigant. Quas pecunias nemo quavis dignitate praeditus sub excommunieationis latae senten tiae incurrendae, nec non anathematis perpetuaeque indignationis omnipotentis Dei prenis consti tuendis, a quibus nisi per Romanum Pontiscem vel in mortis articulo de debita tune satisfactione praevia non possit absolvi, nefario sacrilegio audeat attingere, aut aliam ullam in rem quam ad huius belli usum converteret ut vel sanctissimo hule Sc necessario bello deserviant,vel si quo Casu bellum, omissum suerit, iis unde exactae suerint optima fide restituantur. Quoniam autem neque simul omnis pecuniarum summa exigi, 3c coni; nue in exerestu militi bii, stipendia solvi opus est, necesse est, in omni provincia conquiri mercatores de num utario, boni nominis, qui hane assimant curam pecunias transmittendi, ac ubi necessarium suerit permutandi eum honesto lucro laboris sui. Quo quidem labore etiam ccclum lucrabuntur. Ae singulis merea toribus suae regiones dividendete, ex quibus redactae pecuniae ad eos reserantur. Haec enim videtur esse optima de eustodiendi de dispensandi ratio. Sed necessarium videtur ad cogendum exeret tum, habere saltem tertiam partem summae totius, quam diximus, in pecunia numerata statim a prin-