장음표시 사용
141쪽
principio. Postea reliquum cum commoditate temporis exigeretur, ae supradicto modo ad exe
De re u ME tardus. Robur omne exercituum positum est in peditatu, de equitibus Cathaseactis: quo genere ii
troque Christiani excellunt. Pedites autem sumendi sunt eq eis nationibus, quae maxime huic militiae pedestri & ordinibus servandis student, ut HelVetiis, Germanis, quos tantχknechtos vocant, Hispanis, Boemis. Ac ex toto hoc numero Seloparii multi sunt necessarii, propterea quod ea quoque parte militum, qui Sclopis utantur adversarius abundat. Videntur eixo peditum fortium virorum in exercitu necessaria ad minus sexaginta milia: Cathas acti vero equites Gallici optimi de Ita lici qui videntur ad numerum quatuor milium accedere debere. Duodecim autem milia levis armaturae equitum, quo uno sere in ilitiae genere praevalet hostis nobis duntaxat qui alia potiora due inius necessaria sunt ex nationibus hujus studii gnaris, Hispanis, Italis, Dalmatis &Graecis. Hic terrostris exercitus bonis gubernatusconsiliis, comeatum non egens, suorum tormentorum oportunis
praesidiis instructus cum domini benedictione futurus est inviditas. In maritimo autem Classis ae- paratu Veneti 8 Genunias ex Italia, Galli ex provineia Britannia, & aliis locis: Hispani a se ipsis de ex utraq; sicilia. Angliae quoq; N Portugallia Reges optimam & hominum ti navium militiam ac copiam suppeditabunt, ut mox dicemus.
Ad Consultationem vero, & administrationem belli gerendi quod sexto loco proposuera
mus, Primo an sit hostis terra an mari aggrediendus, deliberandum est. Et videtur omnino mari tima quoque classis, & ea potens cum ducibus suis ad bellum neeessaria, cum hostis Trecentas iam triremes paratas habeat, aliaque quotidie navigia paret ad trajiciendos, ut nos arbitramur, equos. Ergo econtrario nobis classis instituenda. Primum cum dimidium belli mari geritur, dura in comditione essemus sne Classe. Jam enim dimidio belli inferiores essetnus. Foret erat in hostis domi nus maris, deinde sine classe, nec comeatus vehi ad exercitum, nec littora N urbes nostrae de senes ab hoste possent. Tertio, magnam auctoritatis partem amitteremus, si sine classe bellum gereremus, magisque animum hostis de spem accenderemus. Postremo nec toto bello pares es emus, d frustra apparatus terrestres faceremus, s maritimos demitteremus. Quare est omnino lassis ii cessaria i sed ea ita potens est comparanda, ut hostilem classem non pertimescat. Ac triremium
quidem numero pares esse non possumus: sed facilis est aut certe non dissici lima potentioris classis comparatio, hoc modo. Triremos videntur habituri centum, hac computatione. R ex Christi nisi mus in portu Massae complures habet, has ut viginti sint poterit essicere: totidem Rex Catho theus, si ad eas duodecim, quae continuae in Sicilia sunt, alias octo addiderit; quod non erit magni
operi, i Ad quadrastinia Veneti: Rom. Pontifex cum sacro collegio ut decem conserant conabuntur r a Genuensibus vero tum triremes viginti, tum naves magnas, quas Carachas seu Calcones vocamus, exquiremus. Sed N magnarum huiusmodi navium copiam Reges Franciae & Angliae poterunt suppeditare. Habent enim non mediocrem earum numerum paulo ante aediscatarum. Reges quoque Hispaniae de Portugalliae grandem earum copiam afferent. Hane autem Classem praebebunt quaeque nationes partim sumptu suo, partam Communi omnium collatione N provem
tibus sanctae expeditionis adjutae. Hae naves cum illis triremibus instruet emistibus Hispanis, &praecipue Bistainis, Portugallentibus, Callicanis ex provinci adiritannia, Normandia aliundeque,&item Anglicanis ac Italis; torinentisque idoneis armatae stabilitate sua pro numero erunt triremi bus, Classemque hostiuin absque controversa, aut repellent aut obruent.
Duces autem maritimi belli ab unaquaque natione suis quidem classibus praesciendi sunt, sed ad quos totius belli summam referret, qui amplissimam potestatein haberent, optandi essent An stim & Portugalliae Re es, qui ambo sese summa pietate obtulerunt. Verum s Reu Angliae ob lo
ginquitatem commodo ire non posset, Due e & Imperatore Portugalliae Rege contenta esset mari tima expeditio. Secundo, an divisis an conjunctis viribus Se exercitu aggrediendus hostis sit, non est dubium, quin nostris unitas 5e coniunetio virium, praesertim terrestra bello, si aptior. Nam&in minori numero diviso minuit vires animosquet quod hosti, qui copiis innumerabilibus abundat, nequaquam contingeret, & in unum locum coactis copiis hostium erit inutilis minima multi,tudo. Noster exercitus, nec prae turba confusus,& viribus, nullum pugnandi discrimen pertim
stet. Deinde non carpere diversa loca. sed ad hostem protinus, vel ad Regiam hostilem ae e edere. erit&virtutis&dignitatis, di maximae in universo bello utilitatis. I erito, Quo ad iter exeret tuum di qua regione commode possint incedere: triplex via proponitur, aut per Germaniam, N Ung riam. Commoda haec suidem, ubi ad Ungariam perventum erit. nam per Danubium sumen vehi exercitus &paucorum dierum itinera ad Constantinopolim exponi posset. sed haec longior di quibusdam Principum sotan parum grata. Altera per Dalmatiam & Iliricam non longe fere amati;
142쪽
diseultates evitat omnes, ut per Italiam ad urbem Anconam ae Brundusiam Caesar. Majesta, ZeChristianitanus Rex proveniant cum suis copiis. hinc enim satis commodus es transtus in Epi rum &Graeciam. Et per amicas ambo regiones sunt profecturi. Ab Ancona vero traiectus classe faciendus est, praemissaque parte copiarum, Imperatores postea subsequi poterunt. Quarto, Ubi convenire exercitus in unum, de quae primum loca hostium debeat invadere. Terrestres quidem copiae Anconae &Brundusi, ut diximus) Navales vero in Sicilia convenire debebunt, atque inde majore agmine, ad praedictos portus Anconae &Brundisii eontenderc, ut inde quoque nostras co pias traducere ad hostium littus possint. In terra autem hostili videtur portus Durachii oportunis simus, quamvis si hostium. Sed non erit captu dissicilis, Classe ex exercitu nostris eo convenienti
bus, quanquam tutum illud litus hospitali εe pomiosum est, ut sutura sit sacilis adhibitis to eorum
peritis in terram, de si opus suerit ad portum Venetorum Cathari defenso. Primus autem conatus nostri exercitus, vel ad ipsum ducem hostium vel ad Constantinopo lim aggrediendam ficiendus est. Caput enim petendum, quo oppresso iacilius est reliquoru in omnium aequisitio. Sed hoc s nostrarum 3c hostis virium periti nos praevalere senserimus. Nam ali ter non esset transmisso sacknda, sed nostra potius praes diis tuenda, sed haec consilio Nprudentia Imperatorum diligentissime perpendenda sunt. Quinto, De comeatibus non erit discite providere, Classe nostra mari dominaste, ut iam dictum est. Nam & Mercatores tuto comeabunt ex Martia, Apulia, Calabria, Neapolis, Sicilia maximos comeatus poterunt suppeditare: Venient esiam ex Lom sardia, & tota sere Italia ae etiam Gallia copiae ingentes per commoditato fluminum maximeque padi ad mare devectae, atque inde facile ad exercitum comportare quod usque ad litus
parvi negocii erit: a litore vero ad exercitum uo modo tuto seri possit. eo ut eorum qui in re prae senti fuerint deliberatio. Sed illud erit curandum, ut mercatores idonco conducantur, qui hane provinciam deserendorum com tuum pro honesto lucro capiant, atque eis potestas de nomen Commissariorum a locorum Dominis detur, quo majore auctoritate negociari& ibidem curate
neeessaria possint. Opitula extra eca. . De duobus vero, quae ext insecus consderanda duximus, tentare aliquem infidelem prinei pem, utpote Sophin, ad bellum hoc contra Turcas, quibus inimicissimus esse debet. communi candum forte non esset inutile, sed non in hoc magna spes a nobis, verum in De de viribus cons liisq; nostris est collocanda. De divisione vero eorum, quae bello acquirerentur, se iuste sacienda, ut nemo conqueri, nec dissentionem quaerere iure possit. videtur esse commodissimum, iam nunc Iudices & arbitros hujuq divisionis eligere, puta Rom. Pontificem di sacrum collegium, aut alios communiter a Principibus
constituendos, qui consecto bello judicare deberent secundum rationem proportionis sumptu 3elaboris in hoe bellum impensi, vel alia praeseripta,& ab omnibus accepta ratione: quorum iuditio omnes stare deberent sub poenis supra in induciis appositis. Vel si illa sancta Confraternitas seret,
quae recuperarentur communiter, ab ea tenerentur pro indiviso quosq; per eandem di putati iudi ces determinarent. Dividere autem res antequam partae sint incongruum, di postea finito besto ad dissensiones venire periculosum. Hoc autem modo unusquisque jam sciret sere quid ad se venturum esset, de nunc operam tem pusq: in hae divisione alienarum adhuc rerum non contereret.
Hactenus nostrae sunt in sngulis capitulis supra propostis dictae sententiae. Nunc quaedam
praeterea addemus, s enim seri posset, ut Hungariae N Poloniae Reges, Paratis exercitibus Tuream ex ea parte invaderent, non est dubium, quin multum prosceretur ad bellum eonsciendum. Magnus enim inde terror iniiceretur hosti, ejusque vires distraherentur. Itaque sunt illi quidem eo hortanssi de incitandi, auxiliaque illis danda, sed ita ut de eo exercitu & de ea apparatione, quam di ximus, nihil omnino i in minuatur. In hae enim nervus S uis de spes belli ae victoriae sta est. Ve rum s sne huius apparatus det timento pecuniae ex Cruciatis ac decimis ab illis extremis nationi. bus, Norvegiae, Datiae, saxoniae illis attribui possent, quibus exercitum alerent, esset id rebus no
stris magno adiumento. Item si praeter eum exercitum, quem supra unitate coniunctum csse voluimus, tanta praeter
ea militum copia esset, ut pluribus locis, impetus in hostium fines seri, praesdia crebris in to ei, di poni essent, quis non videt de hoc utilissimum nostris rebus suturum sed ea tantum, quae neeessa tia ad bellum de ad victoriam essent, fieri oportere, diximus. Haec reliqua adiuncta optandaque tamen in Domino eonsdimus abundantius & assutura. Quis enim erit nobili animo aut ingenio vir, qui non accensus cupigitate verae gloriae ad hoc bellum studeat properare λ Quis cupidus re rum visendarum, qui hae Occasione oblata suis armis arreptis non iter aggrediatur λ Qui, studio acquirendi praeditus, qui non ad tantam praedam convolet λ quis virtuti denique S sortitudini suaesdens, qui non eam in hoc pulcherrimo de sanetissimo opere de Deo di hominibus velit comproba re Nam illa, quae sunt maxima, honor& amor Dei, salus verae fidei, Coelestis patriae potiundae cu-Ypiditas, omnes pariter commovere debebunt. Principes ut suas opes & aucioritatem, sortes vi ros, ut suam virtutem, reliquos ut partem suarum facultatum in communem consensum,& princlaram hane societatem Dei & hominum conferant, ad acquirendum sibi praemium sempiternum. Nam quanquam hostis & potens vehementer de serox sit, tamen hominum ti militum robore ae
143쪽
diseipi; na longe nobis inferior est, qua in bellis ualet maxime, Ut Deus modo preces nostras benignis auribus admittat sit nobis victoria pro eerto expectanda. Non ergo δeerunt nec opum nee virvum magna sibsidia. Clarissimorum Regum suorum & Principum virtutem atque exemplum imitabuntur. Qui quidem principes non longo labore nec maximo sumptu, S suam augebunt hae victoria dignitatem, &fidem Dei sui illustrabunt, & eatrimonium Christi amplificabunt, digni qui ab ipso Deo in tam excelsum honoreis Regalis solii sublati fuerint: cum tam grati Deo at suturi: qui hoc oppre, hoc sanctissimo bello consequentur, ut prater ampliscationem opum suarum sempiternam laudem suae virtutis inter homincs furant, eorum autem nomina in coelisseribantur. De histribus expeditionis. Imperator per viam Hungariae eum Rege Poloniae N Electoribus cum gentibus Cermanis Lant1knechtis. Bohemis, Hungaris, Poronis, Dacis, militibus ordinis Teutonicorum LXX. m. armatorum scilicet equitum m. m. di peditum L. m. in ordinantia & bona copia tormen
ReY Franciae per viam Fori Julii. cum Callis, Scotis, sutreris, Lotoringis, Sabaudiensibus, Venetis, Florentinis, senensibus, Lucensibus cum iiij. m. Cati ractis, viij. m. levis armaturae,
L. m. peditibus & bona copia tormentorum. . Rex Portugalliae cum classe maritima ccc. navium magnarum parvarum, ad minus I x. Triremium. Quae classis remanens armata exponet ubi vellet XL. homines in terra, cum rantibu
Hispanis, Anglicis, Portogallensibiis, Januensibus, i 'eapolitanis, Siculis, Flandrensibit, maritimis. Ita quoci essent alii LX. m. armatorum equestrium & pedestrium, & bona eopia tormentorum, & equorum ad illa deserenda pediterram. Et Sanctissim D. N. Classis posset esse, cum ista vel sicut videbitur, Rhaec deduceret comeatus pro alio exercitu, occidentali pure terrestri per FO-rum Julium venienti. Et poterit ire haec Classis Apoloniam&Dirachium,&ibiespectare sitim exercitum cum Rege Franciae venientem. Et, si viaebitur, inde divertere ad Peli ponessum, vel recta via Constantinopolim, vel iungere se ad sinum Thessalonicnsem cum praedicto exercitu, si erit necesse, vel ire ad Hierusalem &AEgyptum,&alius exercitus per Ungariam, non erit tunc a rialo nicens sinu multum distans. Pro istis omnibus in duobus annis susscerent duodecim Miliones Ducatorum. Quod si Principes, non recognoscentes superiorem, volunt dare quartam partem reddituum suorum, Similiter spirituales principes unam quartam partem reddituum suorum , Et alii Principes, Communitates & Domini seculares recognoscentes superiorem unam dimidiam decimam reddi- tuum, & populus impositionem unius quatrent, in minutis venditionibus per libram, di cum Cruciata plenissima bone praedicata di soluta per totum orbem, creditur cum istis quinque rebus bene exactis, & dispensatis introitus erunt in duobus annis multo majores quam impensae, vel . exitus xij. missionum.
ID EST propositu es tractaru ab MYctoritas, Principibus o Marsim sui Romani Imperii
sA Conventu Aritistiano, A no Domini
ad D mri. Uspieio sancti paraesiti spiritus in Dei nomine. Amen. Cum sanctissimus Dod minus noster I co X. Romanus Pontifex una cum sacro Reverendissimorum, Cardinalium collegio, ac Christianorum Regum & Principum oratoribus, qui pro consultandis universae Christianae reipublicae urgentibus negociis ae in eum benti hujus temporis necessiate in Romanam urbem convenerunt, non absquet immenso eordis sui dolore pro pastoralis sui officii in Dominicum gregem sibi credita cura animo revolverit, exacteque ac diligenter perpenderit, quanto jam tempore sacrosanactae fidei nostra perpetui hostes, immanissima ac spurcissima Thurcarum gens impune in Christi, nos debachata, non modo finiuimas regiones , tholiam, Poloponensem, Achaiam, ArchaAiam, unirersam Graeciam, Thessaliam, Magnessam, Macedoniam, Epyreum, AEuboeam, Messiam, Traciam, ipsamque Orientalis quondam Imperii sedem Constantinopolim, multis prius etie sonibus, stragibus caedibusque vastatas, ditioni tandem suae subiicerit; Sed in ipsus Italiae viscera,& aliquando non procul a Romanae urbis moenibus, ubi Christiani nominis eaput & Apostolorum usedem locatam scimus, suroris sui rabie penetraverit, spoliisque nostris ovans, praedaque onusta, multiplici in patrium solum multa concesserit, animadxerteritque Christianorum mentes, aut ita
delictis Di iliroes by Coos le
144쪽
delicti nostri seuposeentibus aut sortasse propriis tantum commodis inhiantes communisque si lutis inmemores, lamentantium gemitus ti oppretarum lachrimas surdis auribus di conniventi hus oculis praetereuntes, nulla hactenus tam crudelium hostium conatibus vulneribusque Chri stianae reipublieae illatis remedia adhibuisse. Quod si fortasse catollerari potuerunt, dum hostis pu hlietis nondum in eos accestis creverat, in quibus nunc palam ab omnibus inspicitur: quodque ssortasse ceteri Thurcatum tyranni eo facilius a Christianis Principibus terebantur, qui dum quaedam etiam non modica regna N Imperia suae ditioni subdidisseiu, nondum tamen cogitatus conatatusque suos omnes e 5 direxerant, ut sibi universum orbem subderent: At profecto eum in praesentiarum s hi ante oculos proponendum arbitratus sit, qualis quantusque sit praesens hic communis omnium hostis, qui non innumeris suis ditionibus, non regnis N Imperiis, quae antehac progenitore, sui a Christianis Principibus rapuerunt, non tota sere Asa, & magna parte Europae contentus, fuso prius attritoque variis cladibus Persarum Rege, diiobusque AEgypti ritim Sullanis crudeliter trucidatis. Asyriaeque, Arabiae, AEgvpti, S multis Aphricae regionibu , prael rtim ut sertur)Bugiae,Tunes,Tremeaciatquc regnis potitus, natura ferox, regnandi dominandique cupidus Chri stianum eruorem inevpleto surore sitien . omnisque Nobilitatis &Principum hostis acerrimus, cum iam fere Orientem & Meridionalem plagam sibi subiecisse glorietur, in Occidentem, hoc est, in Christianorum viscera, cum nullus alius posse sibi obesse existimet, arma convertit, totumque
sibi orbem subdere, & inprimis Christianam Ecclesiam Crucifixi Jesu Christi sanguine fundatam,
S catholicam ae sanctam fidem nostram spurcissimae Maumethanorum sectae subjicere, Christia nosque populos religionem suam non modo descrere, sed pcr varias poenas attrocissimosque cruciatus pernegare cogendos proposuit. Qui S eo magis elatus, ac superbus superiori uictoria inee
dit, quod& in eo bello terram ipsam, quae Jesu Christi cunabulis gaudet, &calvariae locum, ubi cri eis eius adhuc vestigia inherent, sanctiq; ejus corporis venerandum sepulchrum, intemerataeq; vi gini, Mariae ac sanctorum Apostolorum nativum sola ira, suae ditioni acquisiverit. Quae loca nune contaminatis & spurcissimis pedibus calcantur, sedatisque Christiano sanguine manibus Phol,
doloro in nominis nostri perpetuum dedecus tractaria nobis inspiciuntur. quorum etiam vistatione, qua sola antehac conseiari poterat, Christianum genus privatuin est. His autem singulis di si genter consideratis, quandoquidem Christianorum cervicibus non modo magna pericula immineant, cum iam ducentarum triremium velorum parvorum ac magnorum paratam classem hostis habeat, ac indaes plures ad hoe fabricet, sed de fortunis, de vita, de salute cum hoste decernere inevitabilis necessitas eos cogat, non este diutius quiescendum, neq; locum ullum diuturnioribus disceptationibus relictum Sanctitas ejus existimavit, se iraendamq; in hostem communem, generalem a Christianis omnibus expeditionem necessarium scire duxit, participato omnium praedict tum consilio. Cum inprimis Deum optimum Maximum incessantibus precibus, orationibu , te iuniis, sacrisciis, poenitentia, contritisq; & humiliatis cordibus constituerit, ut non alpentis peccati, nostris, sed memor suae solitae misericordiae mitius ac clementius nobiscum agat, suoque auspitio
ad sanctum hoc opus, & bellum suscipiendum mentes nostras dirigat. Deinde ut singula bella, ho stilitates, dissentiones, quae inter Christianos Principis & Potcntatus vigent, de medio Omnino tollantur, quibus pacatis si non sona pace, saltem per inducias, ut eo liberius ad generalem expedi tionem in hoste, ipsos sumendam quilibet se accingere & parare possit. Ceteraque omnia, qu e ad tantae rei molem attinent, praeliabita tam de modo belli sumendi, quam de Copiis, de pecuniis, de
comeatibus articulatim abunde ac prudentissime complexa sucrit, eamq; Consultationem, & com muneni omnium eongregatorum sententiam in scriptis redactain, ad Invictissimum Caesarem Ma ximilianum Romanorum Imperatorem, tanqua in ad caput secularium Principum, S Adὐ catum
sanctae Apostolicae sedis, Christianaeque sdei protectorem, & rei Militaris inter omnes priueipes expertissimum, examinandam perpendendanam miserit, ut si quid pro bellicarum rerum experiei . tia minuendum addcndumque existimaverit, iuditio atque consilio ostendat, licet serenissinu, Crisar & praeterita omnia iam plurimis diuumentis satis superque noverit, de praesentibusque etiam inultorum literis, nunciis& testimoniis certior fuerit redditus, Cordeque intimo & sepiti, indo luerit, de apud ipsum S. D. N. Aliosque Reges &Christianos Principes his malis, remedia & quae siverit re ostenderit, sapiusque cum natione Cermanica& Consiliariis suis super iisdem rebus consultaverit, ae ab ineunte aetate, nil aliud serventius unquam optaverit, quam aliquando in eius m
di expeditionem proficisci posse, Nihilominus gratillanus eidem fuit nuncius, qui hujusmodi ad se
Consultationem & tantorum virorum sententiam attulit. Quam quidem di si in omnibus arti euli, prudentissitine summo ingenio, silmma solertia elim in recognoverit, voluit tamen singula a Con
siliariis suis, qui pro tempore apud se praesentes erant, perlegi, considerari, ponderarique, di s quid
ad ea addendum arbitrarentur,id in scriptis etiam committerent.1. Cum autem ipsi Consiliarii singulis diligenter inspeetis cons deratisque nihil addendum
minuendumque arbitrati sint, quod ad huiusmodi expeditionem sumendam prosequendamque attineat. Si praesertim Christianorum res ita dispositae essent, ut quam primum id bellum sumi , di generalis illa expeditio executioni demandari possit. Sed cum negotium id maesimi ponderis, & diuturnioris laboris sit, quam ad futuram aestatem parari & expediri possi, Praesertimque cum Germanica natio quae inultis ac magnis regionibus late patet, quae pluruno tum Principum ae Communitatum ductu variis moribus & legibus gubernatur, non tam repetate induci di in tanti momenti expeditione armari sacile possit: TFurcus autem qui maximam
145쪽
Classem, Ze immensos iam apparatiis belli eoegit, proculdubio non se quIeturus, quin aliquam Christiani orbis regionem invadat, ne omnino proximus hie annus immunis transeat quin saltem ad divertendas vires tanti hostis quidpiam prodesse possit, de ne is sbi nuper acquisia regna fi mo. ae stabili ductu regere & in sdem ac benevolentiam suam constinare, ac reliquos Africae Roges & Potentatus, quos nondum subegit, bello interea aggredi possit, ex quibus omnibus magna sibi & opum Ee pecuniarum & gentium incrementa contra Christianos accedere polle non dubium est, Caesarei Consiliarii nonnullas suas, consultationes, quid ad suturum annum contra hostes ipsos suscipiant tentari posse existiment, quibusque modis. duobus proximis deinde an . nis, Cetera generalis expeditio subsequi valeat, de quibus Ducibus, qua pecunia, quibus copiis res agenda videatur, reverenter in his seriptis proposuerunt. Volentes tamen ea sngula de Sanctissimi D. N. aliorumque in urbe congregatorum Oratorum 8c Christianorum etiam Rogum ac Principum judicio subici, neque propterea ab iam dicta Consultatione, qua ad Caesaream Maiestatem missa est, in ceteris discrepare, sed his omnibus tanquam prudenter perpenss& ad amussim cons geratis acquiescere. Arbitranturque, nis quiepiam in futura aestate Christianorum virium in hostem paretur, eum & omnem occasonem in sequentes annos Christi Dis arrepturum, & auxilia omnia, quae ab exteris nationibus sperari possent, nisi nos ad ipsum agamus, omnino praeoccupaturum praerepturumque. Nequaquam igitur in futurum proxime a num cessandum, sed Afiorum Reges confirmandi animandique Ze juvandi. Scytharum S Tartarorum aliquot praemiis de stipendiis alliciendi de in expeditionem nostram invitandi, antequam a Thurcis praeveniantur. Qui eum in proximis bellis cum Sullano de Sophi flori m militum suorum perdiderint, Proculdubio a finittimis gentibus Uxilia quaesturi sunt. Si vero a nobis Aphri& Scythae seu Tartari in proximum annum conduci, de attrahi poterunt, eo minora auxilia hostibus
3. Quibus vero modis pecuniae cogendae sint, praesertim quod Germaniat populis tollerandum exuli marunt, ipsi Consiliarii caesarei in sequentibus adnotarunt, non intendentes tamen si qui Principes in regnis ac ditionibus suis meliorem viam invenerint pecuniae acquirendae, hic hanc legem fixam apposuisse, Sed semper melioribus inventis eorum acquiescere velle. inciautem ordine in proximum annum bellum suscipiendum, & quibus ducibus prosequendum, ne
ulla in parte proposti Triennii Christianis quiescendum si, etiam in subsequentibus paginis legi
. Primumque de pecuniis totius expeditionis dicet. Deinde de segandis Christianorum dia cordiis, 3e quorum auctoritate & viribus ubique gentium Christiani orbis id fieri debeati Quiq:
dum hoe suturo anno quicpiam in hostes incipitur, dissensiones eomposturi, domi manere debeant. Tertio quid in futurum annum incipiendum, Quidque, postea in reliquos duos annos prosequendum si, singula hic ex ordine ponentur. s. Et primo ad copias, de ad tantae expeditionis molem alendam, congruisque stipendiis sustinendam, toto ejusmodi Triennio attinet, arbitrantur Caesarei Consiliarii, commodum atque neri cessarium re, sex universo Christiano orbe recensitis ubique regionum populis Quinquagesimus quisque tam spiritualis quam secularis per socos sue familias miles unus in hane militiam egistatisti Cui quidem reliqui Quadraginta novem stipendium annuum subministrent. Quod tamen stipem dium unius equitis computari debeant. Stipendium autem ipsum a praedicto Summo Pontifice lectieris ut supra) congregatis adscribi atque nominari debeat in hune modum; videlicet, ut equi tibus bene instructis & armis suseientibus armatis sex ducati aurei; Levioris autem armatum pro eorum aestimatione & arbitrio quinque aut quatuor; Peditibus vero tres, in sngulos menses pe solvantur. Cuius quidem Oneris seu impetrataepceuniae ratio ad id se extendit, ut per focos singulos sue familias florenus unus Renensis vel circa impendi debeat. s. Item quod praeter ordinariam hane pecuniam. qua per socos exigenda suerit, universiis status Spiritualis totius Christianae reipublicae, exceptis Mendicantium Crdinibus, qui nullos habent redditus aut proventus, supradicto Triennio ex omnibus suis proventibus de redditibus rectam de cimam in hane expeditionem persolvat. . Item omnis & universus secularis status,&praesertim qui domos regunt sive similiae praesunt, Vigesimam suorum reddituum partem exhibeant. 8. Item quod omnes Spirituales ae seeulares, ac viduae mulieres, qui neque redditus habene neque proventus, sed quacunque numeratae pecuniae sive mobilium bonorum conditione ce seantur, iidem medio Iuramenti, secreto men, facultates suas pandent. Quibus ad aestim
tionem annuorum reddituum computatis, etiam vigesimam aeque ut priores errogare compeniantur
s. Item omnes mercenatii, de qui qualitercunque aut quacunque mercede 3c salario dominis simulantur, viritim sngulo hujusmodi expeditionis anno medium scirenum Rhenensem Adeo tamen ut plus lucri eos, qui minus habent aeque compensatis stipendiis stistineant, exhibere teneantur. Si qui vero inter ejusmodi famulitio dominorum addictos inveniantur, qui uel redditus habeant vel pecuniam de mobilia, ii scut de ceteris proximo articulo praedictum est eade in conditione eenseantur. a
Io. Item quod praeter hae omnia sanctissimus D.N. Sanctam Crueiatam in totum Christianum
146쪽
orbem emittat. Ex cuius cruciatae devotione inductus, si qui Rex, Princeps seu privatus quieunq; suis impensis absque alici stipendio inlMne sanctam expeditionem proscisci voluerit, is ab omnibus supradictis oneribus libet di immunis intelligatur. II. Qui vero aliis causis praepediti expeditionem ipsam personaliter ingredi nequiverim: soluit,
primum his taxis de oneribus ut supra generaliter impositis, poterunt etiam Cruciatae Thesauro, non minus adipisci, s pro conditione facultatum sitarum Zelo suae devotionis, in subsilium ipsus sanctae expeditionis quicquam erogavcrint
D. Numerus autem hominum per totam Christianam rempublicam facile haberi poterit: s aspiritualibus ae secularibus Principibus, a praesectis & Magistratibus suis per Prxfecturas; Ar hi
presbiteratus &parochias diligentor uiritim omnes per capita recenseri curabunt. i3. In ipsis vero ordinariis exaetionibus ex quinquagesimo quocunque per socos sue familias, ut praedictum est: Item ex Vigesinis Decimis seu alio quocunque censu & ordine accipiendis Nec non & super pecuniis, quae ex indultis S gratiis sanctae Croeia: e congregabuntur, debebunt a Summo Pontifice, Sacratimino Imperatore, Regibus, Principibus di Communitatibus totius
Christianae Reipublieae, solertes, integri ac prudentes Commissarii constitui, & spirituales & secuta lares, qui susceptam Nexactam pecuniam fideliter administrent, te de susceptis&administrati, in
tegram rationem reddant.1 . Machinae vero & Tormenta bellica , quae tamen expeditioni necessaria erunt, Regi bus, Principibus & Communitatibus pro cuiusque conditione & qualitate mutuanda & commodanda imponentur. Quae vero pro exercendis ac vehendis his ad ea pertinent, ut sent Pulveres, Balotae, & smilia, vectivat uinque omnes impensae communi totius Christianae exactionis onere persilvantur. is. Et fortasse eommodius atque utilius huic expeditioni evenire posset, s in ea militaturi partim integro stipendio, partim sub necessariis alimoniis conducerentur, c a praesertim ratione, quod haberi non poterunt tot mercatores, qui tantis comeatibus subministrandis sui sciant. sed qui Annonae & Comeatibus exercituum praefecti fuerint, debebunt per totum Christianum ortabem 3e longinquis regionibus etiam ultra marinis necessarias alimonias passim incessanter ille em re, persolvere ac subordinare. Itaque conveniens ac necessarium sim inopcre videtur ut huiusmodi annonae de Comeatuum Praefecti in hane profectionem tam citra Mare quam ultra constituantur , qui annonam & ncccssaria alimenta comparent, & exercitibus pro eorum necess-tate vendant de distribuant, invicemque sibi pro qualitate locorum correspondcant, ac de omnibus administratis, electis ad laoc a Christiana univer litate integram de sidelem rationem reddant.
I 6. Et quoniam ut Omnibus notum est, pleraeque inter Christianos discordiae sunt 3d digesitiones, Praesertimque inter multos magnos principes&potentatus, qui ad hunc diem inter se di
sdent, multisque emergentibus causs etiam paulo post dis Adcre possint, ne privatorum contro-Versae de hostilitates huic communi christiani nominis bono de tam sanctae ac necessariae expeditio ni obesse usq: quaque possit: ut omnibus libere ac sucu te stic huic proposito accingere tuto lie eat, neq: hujusmodi bellorum aut discordiarum perturbationibus linpediri,retardari, aut prorsus averti valeant: Neccssarium magnopere ducendum est, ut omnium eiusmodi hella, discordiae & disseti sones absque alicuius contradictione inter quoscimque aut nunc vigeant, aut paulo post exoriri possint, suspendantur, prorogentur, de differantur. Et quoniam longi longi nimium de laborios operis elici pacem inter Omnes &amicicias quaerere, Fiant salteii sincerae ac inviolabiles induciae seu Treguae sex annorum intcrdiisdentes partes Omnium di quarumcumque discordiarum de bel lorum, qualicunque etiam gravissima causa exorta sierint, Adeo ut omnes Christiani Prineipe, &Potentatus vera quiete, securitate & tranquilitate gaudere possint. Et ultra id suscipiendae eYpedi tionis decretum tempus altero optatae pacis triennio Christianus populus ea ratione merito frui va leat, ne cum post longos de tam disseides pugnae labores ad patrios lares redierit, iterum ad belli mo lestias, damna de animi perturbationes revocetur.
xv. Quae vero singulo huius propositi Triennii anno suseipi, atque expediri dcbeant, diligenia
ter consueranda sunt: Praesertim cum apud plerosq; Christianotum populos ea sit rerum omnium institia & ignoranti ea indomitorum animorum pervicax obstinatio, & morum quaedam inconcinnitas, ut quae communis silutis snt, aut parum avertant, aut prorsus ignorent, evenire haud diseseulter posset, ut in proposita generali ista exactione, quae sive per familias de focos, sue deeima rum Viges inarumque, ut praedicium est, aliove quocunque modo expetcnda fuerit, non desnt, qui se re totis viribus opponant, desinposti oneris conditionem prorsus detrectent, sesequeti in
obedientes ac rebelles exhibeant
18. Quapropter proximo ab hinc anno, qui erit Quingentes mus octavus decimus post Milia lesimum , curari inpriinis debet, ut proposita hujusmodi exactio ubique tetrarum Christiani nominis, de diligenter constituatur, te quicquid in ea renitentiae aut obstaculi fuerit, salubrit eamoveatur. Bella deinde ac dissentiones Principum, ac potcntatuum Christianorum sub praedi ctis sex annorum induciis sedentur de reiiciantur, adiectis in eos, sui reluctcntur, sanctae Apcisto itea sedis censiri, & Anathemate, ac Caesareae de imperialis indignationis de Baiani arctius ni
147쪽
edictisti poenis. Quibus si qui se temerarie opponentes, in rebellione sua perseverarent, ii eommuis
nibus armis & exercitibus Christianorum absque aliqua mora oppugnentur , & poenis debitis plectantur. Hujus autem executionis de propositi ad rebelles puniendos caput sit ti director S renissimus Francorum Rex, qui eos praesertim&Potentrius&Populos, qui ad solis ortum &Septentrionein vergunt Regnis suis finitimos, invitos etiam, propositae exactioni &dissensonum remediis parere compellat. Qui vero ad occidentem plagam a septentrionis snibus spectant, a Serenissimo Anglorum Rege, qui eius etiam negocii Principalis executor in eisdem regionibus constituatur. Si violatores optatae hujus quietis di proposti suerint, severe puniantur. Qui vero ab occidentis plaga usque ad meridiem incolunt, s ruptores tanti foederis sese obiicient, a Samctissimo D. N. Romano Ponti see seu sanctae sedis Apostolieae vexillisero, pro demeritorum suorum quali
is. Quamobrem non inconsultum videtur, ut ad sedandos eos tumultus, qui ita ut praedictum esto exoriri facile possent, Primo hoc expeditionis anno Ipsi Serenissimi Francorum 8e An gliae Reges domi se contineant, & ejusmodi sibi commendatis negociiq invigilent & incumbant. In his autem expeditionibus pro rubetsi bus cohercendis, si necellarium suerit media exactionis portione utentur. Quae in Capita familiarum, sive in socos inscribetur. Quid vero ex Deeimi, &Vigesimis eumulari poterit, id in Aphricanam expeditioncm impendetur, ut paulopost hie infra narrabitur. Huius autem expeditionis S negocii, quod contra rebelle & inobediente, suseipiendum fuerit per Pontis cena Maximum de Rego jam dictos, in stigii las regiones militiae ac armorum periti praesciantur. Qui, ubi opus fuerit, praesto sint, di emergentibus incommodis opportune
consulant.1 o. Quid autem in proximum suturum annum, antequam generalis illa expeditio suseipiatur, agendum videatur, occurrit hac oblata occasio bc negerendae rei, ne ab impugnatione Tyranni hostis annus hic, dum cetera, quae ad expeditionem pertinent, procurantur, prorsus immunis transeat. Cum Christianis principibus videatur relicta spes Sophy Persarum Regis etieitandi, ut arma in Thurcos capiat, quandoquidem tot pugnis jam defcssus, ac ultima ista expeditione ab , optiorum Rege Sullano derelictus, di pene cum toto exercitu fusus attritusque fuerit, potiusque hoe tempore quietem & ocium optet quam bullum, Cogitandum est, ut in Africa, quam etiam ni
per m magna parte Tyrannus ille sibi subiecit, qui iam Christiani intentent. Et si qui sorte Thtii
corum exercitus sese opponant, oblata occasione dispe victoriae injecti, cum eis decertare, Et priamum selicis expeditionis initium Deo duce auspicari, ae si Christianorum pia vota,& humile, apud Deum optimum preces lacius iuverint, Aschuerum usque, hoc est expias gyptiorum Sullani Regiam, victores subsequi, eamque urbem dationi nostrae, quod fortasse cum nulla mole aut at
geribu, munita st, facile seri pollet, subjicere. Cum quati Nilus S universa Asilea Christiatio
nomini cedere, Turcorumque Tirannus tanta rerum oceasone spoliari posset. Inde in posterum ficilis ag Persarum regis animum lollicitanduin in coinniunem hostem aditus pateret. 1i. Videtur itaque non inconveniens, s proximam aestatem prima quaedam expeditio in Africa suscipiatur, Praeterum ad confrinandos animos illorum Regum, qui nondum in Thureorum Tyranni deditionem venerunt, ut sunt Rex de Tremeren, de Fex, de Marochi, A rabesque qui Ly hiae Montana incolutit, eos De N armis juvare, & una cum Christianis copiis in eam expeditionem proseisti omnibus modis adhortari,praeiniisque 3 stipendiis allieere. 11. Huius expeditionis proximi anni guces esse debent, saeratissimus Imperator, & Poetu galliae Reet eum potentia Catholici Regis, qui modo etiam citra eam expeditionem laborat, &a solum Principum, exceptis his qui ad Polonicam prosectionem deputati sunt auetiliis. Ipsi etiam in aliis suturis expeditionibus sequentium duorum annorum una cum aliis perseverabunt, di usque
ad finem in bello persistent. Et ad hujusmodi negotium peragendum pro alendis & sustentandi
mercitibus reliquam dimidiam portionem imperatae exactionis quinquagesimae praedictae: Item&integram decimam de Uigesimam ae sngulas reliquas taxationes, me supra exposta sunt, in sum ejus expeditionis convcreent, praesertimque ex universa Germania, unde inprimis faciliti, im perata hujusmodi pecunia exigi poterit. Cuiu meritis N emolumento & annona&necesstate quaeque exercitibus Alimoniae comparari, & milites ex Chrisianis aut gentilibus, ubi commodi res susceptae provinciae videbuntur, conduci ad eam expeditionem poterunt. Ad quam peragem dum serenissimus Franeorum Rex cum aliis quibusdam classem suam administrabunt, & eum eiu modi exercitibus, de Caesar di Portugalliae Rex mari terraque una permanere neque separari invucem debebunt.
13. Necessarium autem in primis ducitur, ut sanctissimus D. N. cum caeteris, qui Romae ad eam rem eongregati sunt, ad praedictos Ahicae Reges, Ee s sortasse plures stit, qui nondum sedibus suis eesserunt, Oratores mittant, propositumque hoc negociuin eis significent, eosque adhortentur, ut una cum Afris sibi subditis di Montanis Arabibus. qui partem Asrieae tenetit, 3es quos etiam ex iam subjectis allicere poterunt, qui eum nuper a Thurcorum Tyranno maxuma, strages & incommoda sint perpem, haud dimculter inducti in aliorum sententiam desse
1 . Altera autem expeditio& exercitus fieri posse videtur eodem hoe proximo anno a serenis-smo Polonia Rege suo nomine, & uti tutore Serenissimi Ludovici Regis Ungariae, c um Copiis,
148쪽
Regnorum Poloniae, Hungariae, Bohemiae, Moravia , flesiae, & aliarum nationum regnis eius moiadi subjectarum 1 Item cum Austriae inserioris subfdiis & eonvenienti machinarum & Artellariae portione, quam eis Sacratissimus Caesar in eam expeditionem importietur; ae etiam Bavariae Principum, qui juxta sibi impostat exactionis onus etiam exercitus ipsos augere spportune
23. si vero personaliter in eam expeditionem proficisci aut nollent aut nequirent, debebunt ea pecunia, quae eos continget, alii milites, ut sunt BOhemi, conduci. Lant ethnecliti enim in praesens hoc negotium minime conducentur, sed in alteram Africanam expeditione in compara
26. Non minus etiam expediens ducendum est, si ipse suinmus ponti sex cum ceteris congregatis operam dabunt, ut nonnulli scytharum S Tartarorum, qui Polonis, Ruthenis & Moldavis finittimi sunt, convenienti stipendio in hanc expeditionem assiciantur & conducantur. Qui una cum Moldavis N Valachis, qui Maiores vulgo nominantur, qui facile ab ea Tributaria conditione, quam cum Thurcis habent, separari poterunt; primam hanc proxiis anni expeditionem eum P Ioniae Rege suseipiant, di minorem etiam Valacniat. secum trahant.17. Qui quidem Tartari etiam pecuniae premiis, ut necessarium videbitur, ultra debita stipendia poterunt a sancta sede, di aliis eongregatis Opportune invitari. 28. Et his tribus nationibus scytharum, Moldauae ac Valachiae copiis, exercitibus suis adjecti, poterit Serenissimus Poloniae Rex pr dictam suam expeditionem Smedram versus,&Chiliam Opi dum dirigere, iis locis selici ductu e2 pugnatis; praesidiisq; in eis pro necessitate locatis ad hybernaeum Copiis Omnibus reverti.
Quod quidem ea ratione facilius eidem Poloniae Regi futurum est, quod Thurcorum Tyreannus non ad eas regiones, sed potius ad conservandam Syriam, Arabiam, di Africam, quas nuper suae ditioni subjecit, aut vetius alias partes Asiae animum intendit. 1s. Secundo autem hujus suscipiendae expeditionis anno, qui erit Decimus nonus post Mil lasmum & Quingentesimum, Maximilianus Caesar & Lusitaniae seu Portugalliae Rex, susceptam in Astica expeditionem prosequi lacius poterunt, di ultra Alchaierum & Alexandriam proscisci, viresque suas Afris, Maurithanis & Arabibus stipendio conductis augc re, praesertim cum ex Marochiorum di Fexio Montanisque Arabiae regnas usque ad Centena millia nulli tum facile compa rari possint. 3o. Hoc autem secundo expegitionis anno poterit Serenissimus Anglorum Rex eum classe&exereitibus suis ad eain ulteriorem expeditionem Caesari, & in finittimo adjungi, Quem Sanctissamus Dominus noster una cum ceteris congregatis monere obiter debebunt, ut eam sdem, quam
Caesareae Maiestati in id sanctissimuin negotium adstrinxit, in hae oblata occasone serὐare non a nuat. Et cum ipso Anglorum Rege poterunt etiam Daciat Rex a & eum eo magnus Magistet Prussae cum copiis regnorum ae dicionum suarum, ac cum Ruthenorum sagittariis, quorum magnam copiam habent, & marittimis classibus admodum utiles sunt, Terrestriq; itineri, & nimium longa expeditioni alioquin sese conjungere. 31. Qui quidem una omnes eum Casare & Lusitanis congregati Africanae ex editioni & ad comparandam earum regionum victoriam, Alchaierum, Alexandriamque subjiciendam ae lunt traiieiendum Persaruinque Regem Sophi contra Thurcos animandum S ad Christianorum par te, alliciendum facile susticient. Quod ea oecasione levius existimandi, in est Christianis suturum, quandoquidem Thureorum Tyrannus contra eundem Persarum Regem Scytharum & Tartarorum auti illis, qui nimis ab eisdem regionibus distant, nequaquam commode uti poterit, quos etiam Christiani potentatus pecunia & uberibus allectos stipendiis attrahere ad se ut praedictum est omni studio & astu proe urabunt. Ν3r. In eodem autem Nonodecimo anno Serenissmus prancorum Rex cum exercitibus sui, &Copiis. quascunque poterit citra classem iam ut dictum est) Africanam prosectionem anno de
cimo octavo mittendam eum ceteris Christianorum auxiliis, quae ex altera medietate impositaeta
actionis, & ex resduis Asrieani negocii, Decimisque etiam & vigesimis denariis sui praetertur ad iunctis comparari poterunt, sese ad sanctam hane expeditionem accinget, iterque suum per Italiam&Foro Iulium, perque Illiricum, Croatiam A: Dalmatiae regiones dirigens ad Thurcorum empciarium, quod oberbostia appellatur, contendere poterit. 33. Qua autem ratione, conditione magis Christianae reipublicae N ipsi Franeorum Regi uti lior ae tutior eiusmodi itineris expeditio videatur, quam aut Africana aut Septentrionalis, ea facile perpendi potest. Quia cum proximis annis nonnulli Occidentales Christianorum populi Principe, suo, secuti dissensiones & bella cum ipso Rege habuerint, quorum recenti memoria facile inter exere itus suscitari incommoda multa possent. Orientales, nulla unquam habita cum eo discordia, .ju,modi incommoda & inimicicias nequaquam excitabunt. 34. Eodem anno Nono decimo jam dictus Doloniae Rex cum exercitibus & Copii; suta, eumque auxiliaribus Valachis, Moldavis, & Scythis ad inccptum negocium prioris anni octavi decimi prosequendum revertetur, es se in Emporio oberbo napradicto cum Francorum Rege eoniunget, qui una omnes latius profecti Philipopolin & Andrinopolin Traciae urbes oppugnabunt, &, si heri poterit, expugnatas munient, & apud eas tanquam in Antemurali quodam se con-
149쪽
tinentes, caeteras finitimas Thurcorum regiones Praesertim cum Tatiatis, Scribis di Vasach; quibus in his urbibus domicilium constituent, discurrent,dore labunt ir sve hoe exercitu sustinendo pecuniam imperabunt. Admittenturq; omnes, s somne Calcidensem seu Nigro Ponti. aut in ea proxima inartitima Ora portum quempiam acquirere possint, in quem Africana classis, qua tertio expeditionis anno, per viis Africae rebus, ad eos contendet, delata exercitum facile in ea loca exisponere & terrestribus Christianorum copiis adjungere possit. 33. Tertio autem anno, qui erit Viges mus post Quingentesmuin & Millesinum, Sacratissimus Imperator & Portugalliae Rex, liberata iam ut supra dictum est) Africa, expugnatisque Urbibus Rechatero & Alexandria, fusique di dissipata ut in animo est Thurcorum classe, eYereitus suos, cum praesertim Mariti imain ad eam rem perficiendam classem susscientem habebunt, in Graecia in trajicient, Francorumque ac Poloniae Regibus adjuncti, demum Thurcorum tyrranni Regiam urbem Constantinopolim obsidebunt. Eaque capta in minorem Asain sive Natoliam, ceterasq; motiores Thurcorum regiones, adjuvante tune absq; dubio Sophy Persarum Rcge, armedientur& ditioni suae subjicient. Et in hunc modum sanctissimae huic eti peditioni, dc victi, Ii3 satisque Christiani nomini, hostibus, sinem imponent. 36. Poterunt autem his praemiis Christianae expeditionis duces Persarum Regem Sophrsacile allicere , si cum eo convenerint, ut captis & in deditioncm illis provinciis redactis . illi Natoliae medietas universaque Caramania & Armenia cedat et Cetera vero , quae N in Asa &in Africa sunt, di praesertim AEgyptum, S. Hierusalem, ubi sepulchrum Christi est, Christiani,
3 . Hi, autem successibus Christiana respublica in triplum seruadauisti, successu temporis et iam Africo, Reges ad Christi sdem sanctis persuasionibus convertere poterit 38. Quae vero regna, Provinciae, Ditiones ex iis sanctae hujus expeditionis victorii, parta sue rint, ea omni semota fraude inter Christianos Reges, Principes, & Potentatus, arbitrio Judietim, qui undequaque eκ omnibus Christianis Potentatibus deputabuntur super arbitris Sanctissimo Do mino nostro S sacro Cardinalium Consstorio aequa portione diuidentur.39. Postremo autem, ut omnia citius concludi ac mature executioni mandari possint, necessa rium videtur, ut quam primum Christiani Reges, Principes es Potentatus, qui ut supra dictum est) in Africana prosectione eam comitiabuntur, Oratores suos ad sacram Caesaream Maiestat mmittant, singulaque, ut supra proposita, cum ea disserant, examinent &consultent, Nadcxeeutio nem dirigant, ac pro conditione ac necessiate rerum concludant, & apud cam toto eo Triennio durante expeditione persuant, di ea quae Romae per summum Pontiscem, ae omnium Requis incipum, & potentatum Oratores concludentur, executioni mandari iuvent: Et prasertiti quae ad Africanam prosectionem spectare videbuntur, pro ut &res ipsa &hostium ad suturam astatem apparatus requirere videtur. o. Idem facient Reges principes N Potentatus qui Francorum Regem secuturi sunt, & suo, oratores ad negotia illa perscienda ad illum mittent, di etiam apud eum persisteutes ea ratione sit gula curare habeant di expedire. i. Tettio etiam, quicunque cum Poloniae Rege hoc proximo anno prosecturi sunt, Oratore suo, smiliter pro tractandis rebus omnibus mittent. r. Non minus etiam negotium expostulare creditur, ut omnes Reges aeriineipes Christia ni alio, oratores in urbem ia Sanctissimum Dominum nostrum mittant, aut eos qui nune sunt confrinent, qui his tribus annis suscipiendae expeditionis cum sua sanctitate negotia singula ita ctent, & eam indiscant, adhortentur ac iuvent omni studio de conatu, ut quae conclusa suerint, prae sertimque imperator unde quaque pecuniae exactionem, Copiasque expediendas&solvendas' eoti eoediamque Christianae reipublieae, ae praesertim iam dictas sex annorum indutias exequiae con servare totis viribus curent.
Acratissima Caesarea Maiestas, recepta nuper scedula Responsonis Pr Incipum ac Sta-S tuum Sacri Romani Imperii in hoc Augustensi Conventu congregatorum, supcr ρο-nerali expeditione contra Turcas suscipienda, videns ac perpendens illam a propolito Mi ae desiderio Sanctissimi Domini nostri ac unanimi fere omnium Regum ac rcliquorum Christianorum Potentatuum assensu & voluntate valde dissonam ae alienam esse: non est sibi visum eisdem Principibus ae Statibus resipondere, nisi prius super eiusmodi Responsionis tenore dc continentia cum Reverendissimis S. Apostolicae sedis Legatis, ac oratoribus Franciae & Polomae, qui apud eam agunt, quoniam communis res agebatur, diligenter ac mature disceptaret. Exhibita igitur eadem scedula, omnique studio ae diligentia tam arduae de necessu propositionis responso
150쪽
invicem examInato, unanimi tandem voto &assensu nomine totius Christianae Re Ipubi quam ipsin hoc conventu universam repraesentant: cum praesertim Caesir in hoc rurcarum negotio non tantum sua & Imperiali avetoritate hingatur; sed etiam Serenissi inorum principum, filiorum ae fratrum suorum Catbolici, Hungariae ac Dacia: Regum, quorum &consensus& voluntas arbitrio suo est demandata, partes ac vices gcrat: arbitreturque etiam Portugalliae Regem, licet assiduum cum Indis ac Marochiorum Regibus bellum habeat, quantum fieri poterit, huic sanctissimo operi non defuturum, statuerunt ac concluserunt Serenissimis sacri Imperii Principibus ae Statibus super eorum scedula S coues usione in hunc modum respondere: Arbitrari se, Principes & Stam, ipso pro tanta: rci magnitudine non satis perpendisse ingentia mala & pericula, quae Christianorum e ervicibus imminent, praesertim post reditum Turcarum Tyranni in Europam . qui quidem, ut ipsi s dedignis multorum scriptis & testimoniis edocti sunt, non modo contra Syriae & AEgyptiorum S illatanum parta victoria, illiusque ditione univerinae parte etiam Africae in potestatem redactis, sed quod prius ignorabat uosus o fugatoque in semotissimas Regni sui regiones Persarum Rege, quem Sophi appellant, deuietaque ac superata sere tota Armenia, tantis nunc elatus successibus totque AEgyptiorem ae Persarum opibus ditatus, & potentissimas terrestres copias & maritimam ingentem classem, quam descriptis jam remigibus ae bellatoribus, portibus suis eduxit, cum nullum amplius aut Asiaticum aut Anicum hostem timeat, in quorum viribus aliqua nobis spes locata suerat, nune in solos Christianos totis suis viribus comparat. putant etiam, ipse Caesar, Legati & orato res, non prorsus Principes ipsos ante oculos suos posuisse, s Conventus iste tam potentis iam si migeratae Nationis, in quam reliqui Christianorum populi oculos conjccerunt, cuius robore &virtute se inprimis protesi ac defendi sperabant, invanum resolvatur, quantam & hosti benegerenadae reisduciam ac Christianae Reipubl. terrorem ae desperationem injecturus si, & eam Dominici gregis gentem, quae in Turcarum finibus noster uti Hypeus N antemurale in hunc adhue dicis semiaustas ae desolatas reliquias suas quibus potest viribus protegit, luporum dentibus in praedam & ulti mum excidium relicturus, hunc que tantorum Principum infructuosum recessim & tantae expedi rionis inanem resolutionem non modo universae Christi ae Reipubl. damnosam stituram. sed omnibus saeri Imperii principibus & Statibus, imo toti Gcrmanicae nationi non parvam negligentiae N ignaviae, imo dedecoris obproprio potius notam apud resiquos Christiani nominis potentatus allaturam, quod ceterisse prompto alacrique animo in tam sancium tam necessarium opus ciste rentibus soli Cermani, veluti a progenitoribus sitis degeneres, solitamque gentis virtutem obliti torpeant prorsus ti obdormiant. Non enim adduci possunt aut Caesar aut ceteri suturum aliquid aut utilius aut salubrius in alio Conventu, quem instituere pollicentur, quiliti in hoc, ubi nihil dea esse videtur quod rem in re distrahere debeat,nihil actum conclusumve suerit. Adsunt hic omnes Electores, adsunt & ceteri clarissimi ac sapientissimi&potentissimi Principes ac Saeri Imperii Sta tus, quorum consilio, prudentia ac gerendarum rerum dexteritate mature omnia, si modo bonus animus, bona v luntas adsit, si modo quem in debiti sui zelus Domini moneat, & consuit,ri S consciae eoncludi possint. Novit praeterea Caesar, quo labore, qua dissicultate conventum hune conagrestaverit, quem, quum semel dissolvantur, nullis deinceps artibus aut persuasionibus comparare
poste sperat. Ne it igitur aut ipse aut Legati & oratores praedicti, cur ipsis Principibus & statibua
tantam rei necessitatem procrastinari liceat, & tot dignorum virorum coetum, tot laboribus tot ima pensis in unum redastum, non absque totius sere orbis ob proprio insectis rebus inutiliter abiret
Cogitent itaque sceum singula& maturius & tantae rei magnitudini ac necessitati procurandae dili gentius insistant, & totis animis negotium complectantur. Quod si se nihil debere putant iis, qui in praesenti periculo sunt, cogitent tamen se debere posteris suis, quos nis ab ipsis ut nune utilius fuerit consultum, in eadem paulo post navi & non minori periculo relicturi sunt. Quod si tandem di suos contemnunt es piscant demum, & fateantur se hane propos tam expeditionem Christo DEO, qui Catholicam hanc fidem, huic nati sunt, sanguine suo sundavit, omni iure omni semota excepti ne debere. 4 istant igitur ac ad salubriorem consultationem redeant, rebusq; omnibus mature discussi &ad amussim perpensis cum eaeteris Christianis Regibus &Potentatibus, qui ad hoe ardentes & cupidi aec esunt, concordes & unanimes propositum a Sanctissimo Domino nostro&reliquis negotium & ipsi laeti intrepidique suscipiant: iis tamen semper repetitis modis ac conditionibus, quas in hoc Principum Conventu & ipsa Caesarea Maiestas ae Saninae Apostolieae sedi, Legati initio proposuerunt, quamcunq; videlicet pecuniam &singula in id negocium ccillata emolumenta & suffiagia, quae per universam Germaniam quoquo modo colligentur, in nullum alie num usum nullius hominis arbitrio quam in Turcarum expeditionem, & pto ipsorum Prineipum ti Statuum voluntate ac dispostione converti& administrari debere.