Quaestiones syntacticae de participiorum usu Tacitino Velleiano Sallustiano

5쪽

u AESTIONE SYNTACTI CAEDE PARTICIPIORII IISDTACITINO VELLEIANO SALLUSTIANO.

SCRIPSIT

FRANCISCUS HELM

LIPSI AE

IN AEDIBUS m. o. TEUBNERI. MDCCCLXXIX.

7쪽

Praemittenda Cap. I. me significatione participiorum β seneralia quaedam 2. M. De participio praesentis e futuri activi B. me participio imperfecti quod dicitur de con in . . . . . . d. me participio perfecti passivi A. De participio perfecti quod in modum sarticipii torisfictraecae linguae dicunt usurpari I De participio perfecti verborum deponentium . . . . II De participio perfecti passivi DoIII De ablativo absolus participii perfecti passivi Q. Io B. De iis participiis perfecti temporis verborum depon quae passivam vim habens OT participio futuri passivi gerundivo 18 Cap. II. me participiorum natura nominali Os 5 participiis adiectivorum in ar usurpatis Os 6. me participiis quae substantivorum instar usurpantur IA De participio praesentis IB. De participi perfecti pass. pro substantiu verbal posito . o C. De participio futuri activi e passivi generis 32β T. Te gerendi cum praepositionibus coniuncto 32 gerundi quod depende de nominibus, adiectivis verbis . lI. De genetivo qui pende a substantivis (Singulis genera invenies sub A, B, C, D, E, F.)Η. De genetivo qui depende de adiectivis oIII De genetivo qui pendet a participiis praesentis temporis 1 IV De genetivo qui depende de verbo 2β De gerundi quod non tam ad certam quandam vocem quam ad solum enuntiatum pertinet A. De gerundi ablativo instrumentali Di B. De gerundi ablativo modali OBCap. III. Te participiorum usu attributivo 8 1o. me participiis cum substantivis pro substantivis verbalibus positis 8 11. me genetivo 55 I. De genetivo qui pende a substantivis 56II. De genetivo qui pende ab adiectivis TIII. Is genetivo qui pendet a verbo 58 12. me dativo 58 I. me dativo qui depende de verbo s(Singula genera invenies sub A, B, C. II. De dativo qui pende ab adiectivo 2III. De dativo antecedente substantivo 65 13. me accusativo T

8쪽

2 Praemittenda.momenti si et Tacitus singulari studio summaque elegantia illi usui excolendo incubuerit, pluribus verbis minime pus est exponere, quantum utilitatis ex peculiari commentatione sperari possit, quis omnibus, quae hac in provincia adhuc allata sunt, examinatis et perpensis tota materies quam accuratissime comprehendatur. hac enim ratione firmum iacietur fundamentum, quo ii, qui eumdem usum apud alios scriptores persecuti sunt, nova atque certiora invenire possint. Nec tamen nos in unius Taciti scriptis versabimur comparationem enim cum usu loquendi Sallustiano talem esse, quae omnium laude et approbatione dignissima sit, probare vix opus est, quia constat infimam rationem infer Tacitum et ilium florentissimum metorem rerum Romanorum ann. III, 3o infercedere quatenus ea communi ad istam synfaxis partem pertineat, speramus fore ut demonstremus neque Velleium Paterculum putamus infeliciter electam esse, qui cum Taeis conferatur, Praesertim cum nemodum quaesiverii, qualis Velleius comparatus cum Tacito cognoscatur plures autem scriptores vel historicos vel philosophos, quis enim non cogitaverit de Suetoni vel de Seneca in comparationem vocare noluimus, ne cumulandis exemplis undique conflatis conspectum consuetudinis Tacitinae

Itaque quoniam versabimur in tribus scriptoribus conferendis, quorum libros diligentissime perlegimus omnibusque exemplis collectis excussimus, aliquantulum ad cognitionem syntaxis historicae augendam nos esse collaturos confidimus quod quo certius perficiatur, ea quoque in censum vocata sunt, quae de classicis quοS dicunt scriptoribus, inprimis de Livi viri docti protulerunt. In tanta autem materiae amplitudine, qua via processuri simus, iam hic profiteamur primum dicendi usum unumquemque examinabimus pro varia apud Sallustium, Velleium, Tacitum ratione, deinde qualis sit, si contuleris cum sermone classicorum scriptorum, sum si Livianum loquendi usum respexeris, postrem quantum discriminis in excolenda unaquaque specie infersingula Taciti scripta appareat neque vero propoSitum Sse potest, ut omnia, quae de participiis in librorum grammaticorum crassis voluminibus exposita sunt, hic iterum perfractentur, immo, ne rem actam agere videamur, ea tantummodo huius loci erunt, quae aut false aut omnino non fractata sunt, ita, ut qui exsiani libri grammatici non supervacanei fiant, sed suppleantur.

9쪽

Capus I. De signifieatione partieipiorum. 1.

Generalia quactuam.

Consilii nostri in prooemi expositi, secundum quod omnia a commentatione nostra aliena sunt quae vulgaribus libris grammaticis satis superque fraciantur, ipsum huius libri initium festimoni esse volumus nam tantum abest, ut quaecunque viri

docti de formatione participiorum in diversas partes disputaverun repetamus, ut quid ipsi de formatione ei de significatione inde explicanda iudicemus quam brevissime indicemus. Participium cum non minus atque infinitivus nomen verbale sit, significationis magna similitudo inter utramque orationis partem intercedas necesse est hoc tamen discriminis apparet, ut hic propius ad nomen quod vocatur actionis accedat, illud ad adiectivum, quam ob rem multi sunt, qui siquidem exponenda est notio participii, verbi quandam esse dicant formam adiectivi instar usurpatam hac ex duplici participii natura etiam illud cognoscas, cur commentationis nostrae partes ita dispositae sini, ut duo peculiaria capita distinguantur, prout agitur de vi nominali, aut de verbali. At unum es quod accuratius explicandum esse videtur nomine enim participii mulio plura comprehendimus, quam quae hac voce vulgo intellegi solent nam gerundium quoque participium est, quod formatur ex suffix duplici un-do, m-do, cuius primitiva forma erat cin-- )Etiamsi non exstaret gerundium, illa suffixa Latinae linguae esse facile demonstrari posset, nam aliae sunt formae, quibus

10쪽

d Caput I. Ceterum quo pacta lacium ii, ut gerundium primae quaesvocatur coniugationis exeas in sitis, alterius in ensis, aliactformae desinant in hinsis oriun vi , exponere huius loci notae est sufficii probasse gerundium esse participium, cui sententiacti obstare quod non eadem significatione praediis in cave ne existimes, nam etiam gerundium ipsum et gerundivum variam habeni notionem ei tamen una utuntur formatione nomina ipsae gerundium, gerundivum, quia usu tanquam sancita sunt, non repudiemu8. nec vero aliis, quam quae exposita sunt, elementis, illud suffixum constat, in quod participum praesenti exis: αnt, vel praeeunte stirpe quae vocabulum continet ni, quarum utramque formam aequabiliter ita usurpari, ut uni eidemque consilio inserviant Curtius' demonstravit quae igitur intercedit differentia inter formationem participii ei gerundi ea est, ut in illo suffixi --do vel ,-do nuda gravior fiat mutatio, in hoc auso litterari inta debilitetur totaque ultima syllaba in secundam transeat declinationem quam explicationem haud mediocriter stabiliuni tales formae, quae quamquam gerundii formationem prae se ferunt, tamen significationem participii praesentis habent, sicut lai ndus uirit,d, sed aliud est serietili ni labundi.

A. me Partioipio Praesentia et tuturi activi.

Participium praesentis significa actionem, quae eodem fempore atque illa fit, cui supplendae vel amplificandae inservii itaque multa participia, cum in adiectiva verbalia naturam adiectivorum ita adoptasse constat, ut non cum eo quem verbi naturae desidera casu, sed cum genetivo iungantur. Quae vero participio futuri activi designantur, ea non ad praesens, sed ad futurum tempus pertinere ipsum nomen indieat. usus ipsius varia genera infra explicabuntur suffixum primitivum tar, quo nomina agentis formantur, in hoc participio in turus amplificatum St. B. De Participio imperfecti quo moitur clo oonatu.Peculiarem Taciti, Vellei, Sallustii usum eum enarrare liceat, quo participia plane ui verbum finitum de actione dicuntur non1 Ηanc solam ab initi fuisse suffixi speciem Bragman Curi stud. IX32 sqq. probare studet.2 GHech vere. II. 116.