장음표시 사용
11쪽
Fars V. Disp. I. De minutibus Moralibus infusis.
Personae divinae invicem realiter distingum xentur: concedo quod sicut divinitus potesti nis identificari cum calore, ita gratia cum virtutibus non solum moralibus, sed etiam Theologalibus; nihilominus de saeto virtutes morales distinguuntur a gratia, Be inter se; tum quia si fides , de spes ita distin-
suuntur , cur non etiam aliae, quae sunt esusdem rationis tum etiam quia auxia locutionem Concilii Uiennensis virtutes disti guuntur a gratia; & , ut notat Espara , nomine virtutum antonomastice apud Scho. Ianicos veniunt virtutes morales, non Theologales; verba autem Conciliorum lumenda sunt in sensu proprio , & usitato , insiquid obstet.
Ad Confirm. Potentiae rationales non sunt ejusdem rationis , ac calor, frigus , quantitas , quae sunt virtutes non vitales , materiales; unde ex distinetione istarum non licet inseire illarum etiam distinetionem e Contra vero virtutes morales sunt ejusdem rationis , ac Theolosates; ergo ex harum distinctione bene sequitur , quod illae etiam di. stinguantur. Quod si quis velit protervire,
dicendo, Non oportere quod virtutes morales, quae numquam separantur a gratia, ab ea distinguantur, proterva pariter poterit dari responsio, quod scilicet neque de facto fides, & spes dii tinguamur a graua Ised quod destructa per peccatum gracia tunc resultent in peccatore habitus fidei, & spei distineti a gratia . Neque dicas, quod esset
superflua hujusmodi desti uctio Fidei , de
spei identificatae cum gratia , & reproductio istarum virtutum a gratia dilhinctatum, quod per peccatum gratia deItruitur . Nam dici posset quod deler virent ad hoc , ut gratia persemus haberet tuas omnes potentias secum realiter identificatas, quod tamen nomo dixerit .
. VII. Dubitatur hic, An etiam dona Spiritus Sancti distinguantur a gratia, & a viri tibus infusis Certii est, septem esse Dona Spiritus
Sancti, quae cum gratia , & virtutibus in baptismo insunduntur, Donum Intellectus,
Scienuae , Sapientiae , Consilii, laetatis , Fortitudinis, di Timoris , juxta illud Isa.
me in erram rectam. Quamvis autem omnς
donum, praesertim supernaturale, vocetur
donum Spiritus Sancti , qui est Amor , de bonorum largitor; haec tamen dona per antonomasiam dicuntur Spit inis Sancti,quia per illa homo redditur bene mobilis a Spiritu Sancto per internos instinctus; unde ex suo
conceptu differunt a reliquis virtutibus squia per virtutes homo movetur a ratione, tamquam a principio interno ad finem ultimum a per haec dona vero movetur a Spiritu Sancto, tamquam a principio externo per internos instinctus ad operationes subli miores: sicut autem virtutes infusae sunt habitus permanentes, quia connaturalius homo conitituitur proxime potens ad Oper tiones supernaturales per potentias Perm nentes , quam per auxilia transeuntia ; ita
dona Spiritus Sancti sunt etiam permanenda , quod significavit Isaias per verbum illud ,
tegmescet sester eum 'iratus Domini.
VIII. Difficultas tamen est, An ea reat, ter distinguantur a virtutibus infusis e Scot., Gabriel. , Malor negant, putantes eandem virtutem supernaturalem, v. gr. fortitudinis deservire tum ad actus fortitudinis supern turales, tum ad specialem instinc um , quo Spiritus Sanctus movet ad acituin sortitudi-nu . Alii vero cum Gersone, Altisi ., ω
nonnullis Thomulis putant, distingui a vi tutibus infusis solum dona Spiritus Sancti quae pertinent ad intellectum, vid. donum intellectus , Sapientiae, Scientiae, Consilii;
non reliqua, quae spectant ad voluntatem. Communior tamen sententia docet, omnia dona Spiritus Sanoea virtutibus supernaturalibus realiter distingui. Ira D. Tiro. . Sua. , mur. Ualen. , cum quibus senuendum. Prob. Ideo virtutes infusae realiter di1 guuntur, quia diversimode disponitur homo per diversas virtutes ad finem supernatur lem: v. gr. aliter per Spem , quam per Charitatem, aut Iustitiam: atqui aliter dispo. nitur homo per virtutes supernaturales , ac per dona Spiritiis Sancti: eigo etiam ab his donis virtutes infusae distinguuntur . Prob. min. per virtutem fortitudinis di. nitur homo solum ad operandum in ordine ad finem supereaturalem consormiter rati
ni, quae est principium dirigens intrinsccum per donum vero sortitudinis disponitur ad operandum specialuer ,&altiori modo, juxta instinctum Spiritus Sancti, qui est primcipium dirigens extrinsecum, ut sertur v. g. de S. Apollonia , quae in ignem se conjecit ,
ut notat Augustergo aliter homo disponitur ad
12쪽
ad operandum in ordine ad finem supernaturalem per virtutes insulas. ac per dona Spiritus Sancti . Hinc Philosophus etiam l. 7. moralium c. I 8. dicit , iis , qui divino instinctu ducuntur, non esse dandum consilium secundum rationes humanas, qui a m ventur a meliori principio , quam sit ratio humana. Confirm. magis differunt virtutes infusae a Donis Spiritus Sancti, quam inter se, ergo si distinguuntur inter se, ut iam ostendimu in a sortiori distinguuntur a donis. Ant. prob. quia omnes virtutes concurrunt ad actus supereaturales juxta dictamen rationis .& ad arbitrium voluntatis: dona vero Spi
ritus Sancti concurrunt ad actus supernaturales praeter rationem, ac praeter leges com munes; v. g. ad occidendum seipsum con-Curruntque ad internos instinctus ad athia trium Spiritus Sancti: ergo &c. Hinc fit hujusmodi dona esse perfectiora virtutibus moralibus, quia movent ad operationes sublinitores , non pertingere tamen ad perfectionem Theologalium, quia solum peristas homo immediate unitur Deo ultimo fini per intellectum . & voluntatem. Ix Quaeritur, Cur dona Spiritus Sanctisnt septem e Respond. Quia sic Intellectum,3e voluntatem perficiunt adaequate : In intellectu enim connaturaliter quinque damtur virtutes; vid. Intellectus, quae est vi tus primorum Principiorum o Scientia, S Pientia , Prudentia, Ars: In voluntate ve To quatuor dantur virtutes morales Cardinales, quibus reliquae subalternantur, v d. Prudentia, Ius a , Fortitudo, & Temperantia . Virtutisus intellectuali sus ita eoru respondent dona Spirmis Sancta, ut Donum Intellectus disponat ad penetranda Princupla , ac mysteria fidei: etenim postquam per fidem inpernaturalem homo credidit, per donum Spiritus Sancti penetrat ea , quae credidit a juxta illud Is. 7. si credider/lis . non intellet eras. Donum Scientiae disponit ad diste rendum de mysterus Fidei per causas inferiores, v. g ex proclivitate hominis ad peccandum insti imus convenientiam rem dii per Incarnationem. Donum Sapientiae disponit ad discurrendum de mysteriis fidei per eausai altissimas; v. g. ex eo quod Deus sit summa bonitas inferimus ejus faecundutatem . & communicationem ad extra per Incarnationem; quia bonum est dimisivum sui. Dcinum Consilii respondet virtuti Prudentiae . cujus est dirigere per cognitionem practicam operationes morales in ordine ad
ultimum finem. Virtuti Artis nullum d
Para mnum supernaturale debet correspoudere . quia Ars non perficit Intellectum hominis in ordine ad finem ultimum , sed ad fines inferiores . Utitutibus vero voluntatis ita eorrespondent Dona Spiritus Sancti, ut I stitiae, quae est virtus ad alterum, responis deat Donum pietatis, quod reddit nos De obsequentes; virtuti Fortitudii,is respondet Donum fortitudinis, ut explicavimus; Τem. perantiae respondet Donum Timoris , quo ex instinctu Spiritus Sancti declinamus m la propter timorem Dei reverentialem , juxta illud Prov. rs. In rimare vom uι deelin Omma a malo. Denique donum Consilii re
spondet Prudentiae , quae cum Perficiat rationem practicam & directivam morum, tam inter virtutes Intellectuses , quam im
uomodo differant Virtutes Morales infusae a Naturalibus, braeologalibus p
QVaerendum r. De habitibus virtutum, deinde de Actibus i num scilicet pos-Dnt actus virtutum naturalium , & super
naturalium hahere idem obiectum formalee
I. Π m Stipem a turese ex propria etym mologia dicitur quod superat
mnes vires na urales . atque adeo non exugitur ab ulla substantia creata . quae venit nomine Na urae. Aliud autem estens super naturale inti insece, & quoad substantiam . ut Gratia, Unio hypostatica; aliud autem supernaturale quoad modum, ni replicatio corporis . resurrecto mortui , Humanitas Christi Domini ex Uirgine concepta . Ru sus Ens intrinsece supernaturale , aliud est supernaturale philosophice , ut est ubicatici definitiva Corporis Christi Domini . Actio conservativa accidentium sine subjecto; Α-ctio ignis combustiva Spirituum , &c. Aliud vero est supernaturale Theologice . quod sc Iieet a Theologis consileratur, dicens reis lationem ad Deum ut ultimum finem , ut
13쪽
6 Pars V. Di p. I. De Virrusibus Moralibus infusis.
o a Spiritus Santa Sce. & de hoc quaeritur quodnam sit primum ejus praedicatum funis dans hanc supernaturalitatem a Alii aliter illud explicant apud Rip. disp. 4.
II. Dico equidem I. cum eodem Ripes. Ens supei naturale theologice est quodcumque connexionem habet cum gratia, quae est natura su per naturalis, exigens visionem beatam nulli substantiae , seu naturae cremiae debitam. Prob. Ens supernaturaIe TheoIogice est, quod excedit omnem exigentiam cujulcumque naturae . seu substantiae create. Ac propterea consideratur a theologo ut bices specialem ordinem ad Deum; sed hujusmodi
est quodcumque connexionem habet eum Macia, perquam ex D. Petro incimur divinae conso tes naturae, adeo ut possimus per
illam pei tingere ad visionem beatam nullicraturae debitams ergo ens supernaturale theologice est quodcumque connexione hahet cum gratia. Min. prob. Nam quodcumque dicit connexionem cum gratia, excedit exigentiam totius naturae non secus ac ipsa gratia, de cadit sub consderationem the loricam , quatenus speciati modo resertur ad Deum. Hi ne bene dicitur Ens supei natur,le theologice no solum gratia lanctificans,sed etiam unio hypostatica . quae gratiam exigit aviso beata, di lumen gloriae , quae a gratia exiguntur, habitus intusi , qui sunt proprie rates grauaes ad ius qui ab ea dignificantur. illamque merentur; gratia aerialis, quae ad illam disponit ; Sacramenta, quae oratiam
Causanti character sacramentalis . qui Sacramenta gratiam causantia manifestat, di alia
hujusmodi. Dices x. Etiam ipse homo dicit connexionem Cum gratia , tamquam ejus subj chim, non secus ac sacramenta dicunt odidinem ad gratiam tamquam ejus causa , di tamen homo non est supernaturalis; ergo salsum est Ens summaturale esse quodcumque connectitur cum gratia. Secundo Pr phetia non connectitur cum gratia, & est Ens supernaturale. Tertio Cognitio , quam habet Angelus de ratesupernaturali , conne ctitur cum gratia, Se tamen videtur naturalis a quia potest Angelus naturaliter e gnoscere, quod possit Deus condere ens Q- pernaturale. Quarto Cognitio, qua haereticus asserit gratiam esse supernaturalem, est cognitio naturalis , ac tamen connectitur cum gratia. Demum habitus naturalis com currit ad aetiis sirpernaturales, atque adeo
cum iis connectitur , quin sit supereatur,us; e I ut supra. Resp. ad primum neg. ant. licet homost subiectum gratiae , non dicit tamen natura sua connexionem cum gratia, cum n
que illam exigat, neque ab illa exigaturi te ideo non dicitur supernaturalis Ad secumdum. Prophetia, virtus patrandi miracula, 3e aliae hujusmodi gratiae gratis datae , quae etiam in statu purae naturae poni possent a Deo absque ullo respectu ad gratiam, reve ra sunt entia stipematuralia potius philosophice, quam theologice, ut diximus de ut ratione Chiisti Domini in Eucharistia, &c. Ad tertium, Cognitio Angelica de Ente supernaturali est supernaturalis , 8c quidem theologice; quod sit supernaturalis ostendimus in tracti de Angelis: quia non est deinbita Angelo cognitio objecti supernaturalis saltem in specie: quidquid sit, an possit A gelus certo scire quod possit Deus condere
ens stipernaturale in genere quod communius etiam negant; esto possit certo scire quod possit Deus frustrare exigentias rerum naturalium: quod vero sit supernaturalis etitam theologice , constat, quia cum gratia connectitur, quatenus ad beatitudinem suis Per naturalem a gratia exilitam spectat cognoscete Dei amicitiam, quae a Beato pocti detur, necnon alia objecta lammaturalia. quorum cognitio ad beatitudinem saltem in tegralem pertinet. Ad quartum, Cognitio illa haeretici, utpote inevidens , connecti. tur quidem in repraesentando cum gratia . quatenus ilIam repraesentat, sed non in essendo; cum possit naturaliter existere non existente gratia. Ad ultimum, Habitus naturalis, quamvis influat ad actus supern
turalesi potest tamen naturaliter exister e fine actibus sumi naturalibus ι ergo cum usnon comaetatur, Ee ideo non est supernaturalis.
III. Dico x. Uirtutes insuta discriminantura naturalibus, quia illae solum connexionem habent cum gratia, cum sint ejus propri
Prob. Ens supernaturale, ut diximus, est, quod connexionem habet cum gratias ergo illae virtutes dicuntur supernaturales, quae Cum gratia connectiantur i atqui non alio ter connectamur, nisi quia sunt ejus Pr prietates;ergo virtutes si ernatui ales discriminantur a naturalibus, quia conneeruntur cum gratia tamquam ejus proprietates. m. nor patet; quia virtutes iste sunt potentiae supernaturales non dantes facile , sed simpliciter posse; potentiae autem consequuntur Naturam, tanquam proprietates s ergo P Lentiae sit pernaturales consequuntur gratiam
14쪽
Quaestio II. Quomodo disserant a ratali I. Sc. 7
tanquam proprietates . tam fit , quod ad
infusionem gratiae per se consequantur vi
tutes infusae , & ad incrementum gratiae
crescant eadem proportione: Quando exeriscetur U. g. Actus justitiae supernaturalis a justo , qui meretur per talem actum augmen tum gratiae , non ι olum intendi tui virtus
infusa iustita, sed etiam reliquae virtvtra ι non secus ac y crescit ignis , crescit & calor. Unde etiam fit, quod quando per mor tale deperditur gratia , deperdantur omnes virtutes infusae , excepta fide , dc spe, quae
ex misera cordia potius divina , quam ex connaturalitate perseverant, ut diximus. IV. Dico est. virtutes Theologales discriminantur a moralibus; quia Theologales habent pro objecto tam formali, dc immediato, quam materiali primario ipsum Deum, secus vero morales. Ita Suar. lib. I. de Relig.
Prob. Virtutes theologeses in omnium sententia distinguuntur a moralibus a quia habent pro formali objecto Deum, leu AN tributum aliquod Divinum ι v. g. Fides Primam Veritatem a Spes bonitatem Dei respectivam a Charitas bonitatem absolutam ζ atqui non possunt habere pro formis objecto Deum , nisi etiam habeant Deum pro objecto materiali primario; ergo viri tes theologeses discriminantur a moralibus, quia habeant Deum pro objecto formali, Se materiali primatio. Min. constat ex iis, quae diximus inde fide eum Suar. Quia propter quod unumquodque tale, dc illud magis; v. g. si amatur pharmacum propter sanitatem, a λrtiori amatur de Sanitas; ergo si creditur mysterium propter primam veritatem revelantem, a fortiori creditur ipsa primaveritas revelans; Ec eodem modo si sper tur beatitudo propter Dei bonitatem respectivam . a sortiori ipsa Dei bonitas'.seu beatitudo objectiva speratur , Ee desideratur , ut diximus in de spe idemque dicas
de Charitate: Contra vero virtutes morales nec habent Deum pro objecto sermali, nec pro materiati s nam jultitia v. g. vult se vare unicuique jus suum propter honesta tem . quae relucet in tali actu ; obedientia vult Deo obedire. non propter jus jurisdictionis divinum , sed propter honestatem, quae relucet in obediendo ἔ eodem modo Religio vult Dei cultum, non Propter e cellentiam Divinam,quam In Deo amet nam sic, ut notat Suar. hujusmodi actus esset charitatis sed propter honestatem, quae re
lacet in colendo influitam Dei excellentiam
Ratio a priori est. Quia exta Tho. Wrtim tes theologales conjungunt nos Deo ultimo fini perfectissime; et go habere debent Deum pro Objecto formali simul, Be materiali mimario, non enim possunt habere Deum pro objecto Brmali, quin etiam habeant pro naisteriali , ex illo Principio, P - qaod
numauudqua tale dcc. contra vero virtutes
morales conjungunt nos honestati virtutis, suae est medium ad Deum assequendum: αideo non debent habere pro obiecto formali , aut materiali Deum . Ratio autem cur tres tantum sint virtutes theo Iogales, assignatura D. H. q. Oa. a. 3. quia scilicet ad perfectam consecutionem ultimi finis necesse est Deum finem ultimum cognoscere, quod praestat FLdeS;eundem appetere,quod praestat Spes; diad illum omnia telarre, quod praestat Cha
ritas. Praeter has vinules theologales, quae necessat iae sunt viatoribus, datur lumen gloriae, quod est virtus theologica propria beatorum. Unde notandum, nomine virtutis
moralis aliquando significari virtutes, quae spectant ad voluntatem , in quo sensu etiam
spes, Ec charitas sunt virtutes morales a verum antonomastice sumuntur pro virtutibus non theologalibus habentibus pro objecto formali honestatem actus . Notandum etiam, objectam materiale primarium esse ex D. Th. quod magis conjungitur cum objecto formali , de in quo maxime objectum for . male relucet, ut est Deus relate ad virtutes theologeseS. V. Objic. I. Cum nonnullis apud ted. Contr. 1. de spe , de Suar. l. 3. de Relig. c. I Fides credit saepe aliquod creatum , Puta sacramenta , immortalitatem animae , dc Me Spes ferri potest in bona creata . ut
cum speramus remissionem peccatorum, eo
go falsum est , quod virtutes theologeses habeant Deum etiam pro objecto materiali.
Neque obstat Axioma illud , p, r gusta
unu uodque tale dic. Nam non est necesse,
ut eodem actu Fidei credatur Objectum materiale , Ee sermale a cum possit intellectus , dc voluntas uno actu ferri in obiectum λrmale , altero in materiale propter
Resp. Neg. Conseo. Ad id , quod opponitur , Dico , quod licet possit intellectus duplici actu ferri, altero in objectum lasemate Fidei, altero in materiale propter formale , ut communius docent cum Suar. disp. 4. de poen. & aliis ap. Rip. disp. a. de fide ι lassicit tamen , quod actus Fidei tendens in objectum materiale essentialiter
pendeat insum objectivo ab objecto sermo Α 4 fidei;
15쪽
3 Pars V. Disp. I. De Virtutatas Moralibus isfusis
fidei: adeo ut saItem praesuppositive credat
ipsam pi imam veritatem revelantem:Sicut in celebri sententia , quae docet , Conclusonem non reflectere supra praemiuas, assen. sus Conclusionalis, quamvis non sit formaliter assensus erga praemissas , debet saltem Praesupponere assensum praemissarum . Idem dicas de sp quae non solum fertur in beatit
dinem formalem , sed principalius in ori
etivam ι juxta illud Gen. 11. Ego ero me
. VI. Oblica.Ad eandem virtutem charitatis , ad quam spectat amare Deum propter se, spectat etiam amare amorem Dei propter honestatem , quae relucet in tali actu; sed amor amoris Dei propter honestatem talis amoris liabet pro objecto formali, de materiali aliquid creatum; non secus ac actus Religionis, quo quis vult Dei cultum Propter honestatem , quae relucet in tali Retia 3 ergo falsum est virtutes theologales discriminari a moralibus, quia illae habent pro objecto formali, & materiali primario Deum. Antec. prob. ex D. Tho. Tum quia Divina bonitas , quae habet movere ad sui
amorem citra novam arduitatem, movet etiam ad amandum reflexa talem amorem Itum etiam quia si una esset virtus theol Ealis, qua amamus Deum , altera moralis, qua amamus amorem Dei, ὸaretur processus in infiiti tu n virtutibus i quia sic deberet dari tertia virius, quae amaret amorem Α- moris Dei, & sic quarta, &c.
Conf. Quia sicut virius Charitatis potest
amare Deum propter se , 5c eatenus etiam amorem Dei propter honestatem, quae rei cet in tali amore: sic viceversa virtus minralas Religionis potest colere Deum propter honestatem, quae relucet in cultu Dei summe excellentis, de eatenus etiam posset Deucolere propter ipsam Dei excellentiam ergo non assignatur aptum discrimen inter virtutes theologeses, & morales. Resp. Disti antec. Ad vii tutem charitatis spectat amare tum Deum propter se, tum amorem Dei propter honet atem talis amoris resulam ab ipla Dei bonitate , quae saltem praesuppositive ametur, concedo,non resulam ab ipsa bonitate divina, nego antec.
line fit , quod dolor de peccato ob honestatem, quae relucet in detestanda Dei
offensa, spectare Possit tum ad virtutem moralem Poenitentiae specialis , tum ad viristem Theologicam charitatis , si enim do. Ior procedat ex amore Dei imbibito, aut
praesupposito , portiost ad esuritatem, di est lassiciens dispositio ad justificationem.
ut docet Suar. disp. 4. de Paen. secus peristinet ad vii tutem specialem Poenitentiae ianec est sufficiens, dc proxima dispositio acijustificationem. Ad Cons nego antec. si enim virtus Reliationis posset prosequi tum honestatem cutitus divini, tum ipsam Dei excellentiam, esiset virtus theologica ex Suar. Ioc. cit. Ratio autem disparitatis quare charitas prosequi possit tu Deum ,tum Dei amore propter Deuamatum, Religio vero non possit prosequi nisi honestatem cultus divini, et , quia quod potest plus , potesὲ etiam minus in eodem
genere, dc non e contra ; ergo charitas . quae potest Deum amare propter se, quoaeth plus, poterit etiam citra novam ardui talem ex amore Dei determinari ad amandum ipsum Dei amorem propter honestatem talis amoris refusam ab ipsa Dei bonitate immediate amata a contra vero R bgio , quae potest prosequi cultum divinum Propter honestatem talis cultus. non potest eatenus assurgere ad prosequenda Dei excel-Ientiam amando illam quatenus a Deo;hic mium actus non spectat ad virtute Religionis, sed charitatis r Idem dicas de virtute o inentiae , justitiae, poenitentiae , &c. qui enim Deo obedit . v. g. propter honestatem, qu- relucet in tali adhu , non fertur imme' diate ad amandam Dei potestatem praeceptivam , seu ius jurisdietionis, cum hoc
etiam spectet aa virtutem chari tatis .
VII. A Ffirmant non pauci cum Cajet. ix Medina , Falol. Ruia, Mauroq. δο. de gratia . Arrubal, qui putant, quod quando quis actu supernaturali vult ex motivo V. g. Justitiae , restituere quod debet,
tunc habeat pro motivo formali adaequario nem Iuris alieni, in quantum conducentem ad beatitudinem supernaturalem ; quando vero actu naturali vult restituere , tunc habeat pro motivo formali eandem adaequa tionem in quantum conducentem ad he titudinem naturalem , Ec eodem modo qui credit v. g. Incarnationem actii fidei super
naturali , habeat pro objecto formali Priamam veritatem revelantem , ut subitantem
illiuhratioci Spiritus Sanctis quando vero o
16쪽
dit actu naturali, tunc habeat pro formuli objecto Primam veritatem revelantem , ut substantem cognitioni naturalii unde nunquam eth idem objectum formale aetus supernaturalis , Se naturalis . Communius tamen cum Scoto , Gran. Lu . ovied. disp. 4s. docent, Actus, & habitus supernaturales non divellificari a naturalibus ex
obiectis formalibus, sed solum, quia actus
supernaturales procedunt a virtutibus insu- fis habentibus connexionem cum gratia, cu
jus sunt proprietates . VIII. Dico equidem cum hae secunda sententia: Actus supematurales , εc naturales habere possunt idem formale objectum; unde virtutes infuse a naturalibus non differunt necessario ex objectis sorma libus . Prob. Possunt duo ad iis naturales disis re specie, quin differant ex objecto formati, sui cognitio Angelica, & humana; c gnitio scientifica , & opinativa , respicien tes idem objectum ergo pariter possunt
duo actus alter naturalis, alter supernaturalis
specie differre, quin differant ex oblecto
formali, sed soIum ratione causae essicieatis; quia scilicet actus supernaturalis essentialiter profluit a virtute , seu comprincipio supernaturali habente connexionem cum gratia; secus vero actus naturalis. Conf. quia possunt circa eandem bonitatem dari gaudium, desiderium, amor efficax, de inessicax; qui aistus disserunt spmcie inter se, & non ratione oblectis ergo tiam poterunt dari actus supernaturales, di naturales, qui specie disserant, & non
ratione objecti; praesertim, quia ut notat Ripal. n. II. si deberent actus naturalis ,
di supernaturalis differre ratione objecti in malis, posset unusquisque discernere, num hie & nunc eliciat actum naturalem , an supernaturalem, cum discernat motivum propriorum ae uum : sequela est absurda; e
Hinc fit , quod Haereticus V. g. negans Eueharithiam possit assensu naturali crede m Trinitatem ex motivo Primae veritatis reveIantis, ex quo motivo Catholicus credit Trinitatem assensu supernaturali; Similiter ex eodem motivo divinae bonitatis potes diligi Deus tam amole naturali , quam supernam rati; Nam si Deus cognoscatur ut Auetor donorum tum naturalium , tum supernaturalium cognitione naturali,' ut
de facto cognoscitur a Daemonibus, Sc ju in communiorem sententiam ab haereticis
matur amore naturali , si vero Deraco
gnoscatur ut Author bonorum etiam naturalium cognitione supernaturali, ut de facto cognoscitur a fidelibus, dum credunt in Deum Patrem factorem coeli, & terrae amant Deum amore supernaturali . Idem etiam dieas de actibus Virtutum moralium a
Nam qui rellituit quod debet ob honesta.
tem , que relucet in adaequatione Iuris alieni, exercet actum naturalem Iustitiae , si ad talem adium non concurrat comptin cipium supernaturale; exercet vero actum supernaturalem justitiae , si concurrat com- principium supernatureses Atque adeo actus naturalis , 8e supernaturalis conveniunt in
objecto formali , licet entitative disserant ratione diverit comprineipii influentis. Neq; dicas quod qui restituit alienum a cri justitiae supernaturali, moveatur ab ho
nestate talis actus, inquantum conducente ad finem supernaturalem . Nam quamvis r vera aetiis supernaturalis conducat ad be
titudinem supernaturalem, falsum tame aest quod quoties elicitur aetiis supernatu ratis, eliciatur ex tali motivo; quod patet, quia raro admodum . qui elicit actus superis naturales , cogitat de fine ultimo supern turali.
IX. Hinc etiam habes , quid requiratur ad hoc , ut Attritio sit supernaturalis , Se
constitutiva Sacramenti poenitentie. Dice dum enim solum requiri quod procedat a comprincipio supernaturali , seu quod motivum quamvis de se naturaliter sit cognoscibile, cognoscatur tamen lumine superno, Mactu fidei tum subiective . tum oblective
certissimo supra certitudinem scientiae me taphysicae . Sicut enim tunc Deus amatruramore supernaturali. quando ejus bonitas i finita , licet de in naturaliter cognosciabilis, cognoscitur tamen lumine fidei ; ita Attritio tunc est supernaturalis, quando ejus motivum cognoscitur lumine lidei supernaturali. Et ratio est, qiua dispositio, de so ma debent esse ejusdem ordinis 3 ergo sicut attritio disponens ad gratiam In Sacra mento debet esse supernaturalis , ut coninstat ex propositione x . damn. ab Ina. XI. ita ad attritionem supernaturalem debet praeire illustratio supernaturalis ostendens lumine fidei motivum Attritionis; quia i men in materia Sacramentorum tuta via incedendum est, ideo univei sim attrivo ponenda est ex motivo supernaturali. hoc ethex motivo lumine tantum fidei cognoscibill,
Puta ex motivo gehennae a quia tunc certum est ad huiusmodi attritionem praeire
actum fidei superruituralis , dc sic attriti
17쪽
ro Pars V. Div. I. De Virtutibus Moralibus i usis.
em esse supernaturalem: si tamen proc dat attritio ex motivo naturali , seu nat
Taliter cognoscibili; ut quando quis dolet de ecato ob metum infamiar de hujusmo
di motivum attingatur actu supernaturali. quo sit naissime credamus infamiam inflari a Deo in poenam peccatorum, tunc etiam h jusmodi attritio est supernaturalis . Ou xe , ut notat Carden. hic , bene possunt hac duo cohaerere, quod attritio requisita ad Nae tamentum debeat esse supernaturalis, Ac quod possit tam attritio naturalis,
quam supernaturalis habere idem objectum
rales disserunt specie; ergo etiam disserunt oblectis formalibus; probatur conleq. quia Actus specificantur ab objectoi ergo si dis- ferunt specie, differunt objectis. Confra Suar. Si idem esset obsectum so male actus fidei naturalis , & supernatura Iis, quibus credere possumus mystei ia fidei, sequeretur quod sine gratia Dei possemus credere hujusmodi mysteria , quod est con-rra Apost. ad Thess i. , ubi dicit , quod ex
gratia Dei accepta suerit praedicatio Apostolorum non ut verbum hominum, sed ut verbum Dei s de contra Conc Arausc. c. I . ubi damnat eos, qui volunt fidem, quam Deum credimus, esse naturalem. Resp. Nesci conseq. ad prob. iussin. antec. actus specificantur ab oblecto tantum, ne
go antec. vel ab obiecto , vel a principio , seu
causa , veI a diverso modo tendendi, conc. antee.&nego conseq. cognitio scientifica, de
opinativa de eodem obiecto specie differunt ratione diversi modi tendendi; cognitio humana , de Angelica specie differunt ratione diversi principiis ergo pariter fides natura. lis, & supernaturalis poterunt specie differre solum ratione diversi principii , ad quod dicunt ordinem essentialem, etiam si fine de eodem obiecto ; ita ut fides num
Talis non fit omnino certa, nec perducat
ad finem supernaturalem, hcut fides supe
Ad Cons. dist. antee. sine auxilio gratiar Possemus credere mysteria fidei assensu n
rurali , ut creduntur a Daemonibus,conis ant.ς
assensu supernaturali disponente ad justificationem , nego antee. de conseq. Dc hoc autem assensu loquvntur Apotholus , Ec Co Citium , dum dicunt ex gracia mi nos cre
XI. obhe. a. ex Maur. Ioc. cit. Neque actus naturalis potest tendere in objectum Ormale supernaturata, neq; actus sirpem turalis in obiectum natui aleielgo non possunt actus naturalis, & supernaturalis h bere idem formale objectum. Prob. antee.s actus naturalis haberet pro objecto somniali aliquid supernaturale, s v. g. si quis
amore naturali amaret Deum ratione
bonitatis , quam habet, ut est Author d norum supernaturalium fratiae , & gloriae a sequeretur quod talis amor naturalis deberet di onere ad haec bona supernaturalia conlequenda; quis enim neget, quod
homo per hoc ipsum , quod amet bonum supernaturale, disponatur ad illud consequendum Pariter ue actus supernaturalis haberet pro obiecto aliquid Maturale, v g.
s quis amore snpernaturali amaret Deum ex motivo bonitatis, quam habet , ut est auctor naturae in sequeretur, quod per hos aetus supernaturales non posset disponi ad finem supernaturalem a quia actus per se disponit ad obiectum situm; atque adeo si
oblectum es naturale, non potest disponere ad finem supernaturalem; utraque sequeIaeth absurda ι ergo , Sc c. Cons. I. quia videtur absonum , quod qui solum amat bona naturalia, disponatur tali actu ad consequenda bona supei natu. Talia . Neque dicas, quod actus supernat. resis elicitus ex motivo naturali ex suo m do tendendi supernaturali disponat hominem ad consecutionem boni supernaturalis. Nam hoc ipsum est inconveniens , quod modus tendendi supernaturalis feratur ad O hctum sormale pure naturale. Cons. a. s actus naturalis tendere posset ad objectum supernaturale, sequeretur,quod illud exigeret, cum actus essentialiter exigat objectum suum; atqui si actus naturalis exigeret objectum supernaturale, hoc ipso tale objectum non esset supernaturale; non enim superaret exigentiam totius naturae aergo non poteth actus naturaIis tendere in objectum supernaturale, nec viceversa actus supernaturalis in oblectum naturales atque adeo actu s natura lis a supernatui si , necis non virtutes insulae a non insciis differunt ratione objecti formalis. Resp I. Argum prob. nimis probat enim quod neque actus supernaturalis possit alti gere objectum materiale naturale , nec contra : v. g. non posset quis achii fidei supernaturali credere existentiam Angelorum, neque actu fidei naturali pomet hau elicus credere glotiam, quod nemo dixerit. Dia
recte nego antec. Ad Probati nego utrameta sequelam . Non sufficit amare Deum tam
quam authorem donorum super aut alium .
18쪽
ut talis amor disponat ad ea bona consequenda, nisi amor fit supernaturalis, & pr cedat ex cognitione sirpernaturali ι neque repugnat quod actus silpernaturalis, quo ruis diligit Deum , ut Authorem naturae .isponat ad gratiam, de gloriam, posito quod talis amor procedat ex illustratione M. Sancti : natio utriusque est , quia ordo ad bona supernaturalia consequenda habetur abentitate physica actus supernaturalis, quam haurit a suo principios non vero a reo eiu intentionali ad obiectum , cum possit circa idem oblectum dari actus naturalis , & stipernaturalis , sicut relate ad eundem Colorem v. g. dari potest Ze visio ocularis'materialis, de cognitio intellectualis spiritualis. Ad Cons. Nego esse absurdum , quod amans actu supernaturali Deum , ut Authorem naturae, disponatur ad conseque
dam gratiam, Ee gloriam 3 ratio eth, quia quamvis objectum de se sit naturale , at cognoscitur illustratione Spiritus Sancti , de lumine fideli ac propterea amor est super naturalis; Illustratio enim Spiritus Samsti,
quae est supernaturalis . non se tenet ex par
te ob)ecti formaIis, sed ex parte Cauis emcientis Amorem supereaturalem: sicuti,ut diximus in de fide, qui credit fide supernaturali V. g. Trinitatem , habet pro objecto λrmali primam veritatem revelantem sub illustrati ne Spiritus Sancti . ha tamen, ut haec illustratio non se teneat ex parte objem lasemesis fidei supernaturalis, sed ex parte Cam1, essicientis.
Ad x. recurrit, quod Arrumentum Pr het nimis . Non enim posset haereticus ac sensu naturali credere gloriam, quia illam exiseret. Quare distin. major. Actus naturalis exiget et objectium supernaturale , ut existens intentionaliter, eo modo quo e
gnitio Antichristi, Si hircocervi exigit exultentiam intentionalem horum oblectorum, concedo; exigeret existentiam realen , quam
deberet inducere, nego majorem, di distincta minor. nego conseq. Actus non exigit
existentiam realem sui objecti: de si quando illam exigit ut exigitur ah a inllu tivo objecti, de ab actu essentialiter vero tune actus solum exigit , quod praeiu Ponatur; non quod inducatur objectum; de
Consequenter quamvis actus naturalis exige
Tet hoc modo , videlicet praesuppositive, M ectum supernaturale, non per hoe o metum supernaturale deberet dici naturales cum non posset viribus naturae induci. XII. Objic. vit. Quando actus natur Iis , 8e silpernaturalis tendunt in idem obje.ctum sermale, non tendant in idem ut idem, sed sub diversa ratione sermali; sicut quando intelle.'.is , 8c Voluntas tendunt in idemens, tendunt sub diversa ratione sermalis ita ut intellectus tendat in Ens ut venatu. voluntas in eas ut honum; ergo objectum sermale actus naturalis , de silpernaturalix non potest esse idem . Antec. prob. Quia actus naturalis tendit iii oblectum ut co gnoscibile cognitione naturalia actus sirpe naturalis tendit in objectum ut cognoscibi.
te illustratione Spiritus Samiu ς ergo te dunt in idem sub diversa ratione forma.
distinguit virtutes inissas ab aeqvisitis r tione objectorum larmcium; quia scilicet
infitiae remiciunt obseerum prout Conse me ReguIae supernaturali ι acquisitae uero
Prout consorme regulae naturali, seu dictamini rationis naturali a & q. Ios. a. 3.
distinguit dilectionem naturalem a super. natui ali, quod illa afficiatur in Deum ut morem bonorum naturalium , ista super
Rel. cum Ripa n. 37. 8e Lumb. n. 6-. Argumentum confundere rationem
motivam objecti νωam cum ratione motiva objecti sub q. a . Ratio motiva objecti qua est illa , quae unice movet potentiam adactum ι se in assensu fidei tam naturali . quam supernaturali ratio motiva qaae est inla prima veritas revelans ιν ita ut illustratio Spiritus Sancti , quae requiritiu' ad fidem supernaturalem, non spectet ad rati
nem motivam, qua et Ratio vero motiva ob.
3ecti, gna, es ipsa cognoscibilitas, vel amabilitas objecti desumpta per denomina tionem extrinsecam a potentia . a qua potest cognosci, vel amarit v. g. color videtur ab oeulo, quatenus visibilis , cognoscitur ab intellectu , quatenus verus , seu a abulis, amatur a voluntate, quatenus bonus.
Ee amabilis. Ratio istaInb qua, nempe ra. tio visibilitatis , affirmabilitatis , amabiIit,
iis non attingitur expresse ab ama, nee movet ad actumaergo denominationem haneno habet objectum secundu se sed per deno.
minationem a potentia.His explicatis, Actus
fidei iupernaturalis habet pro ratione ori e tua , qna, seu pro objecto larmati inlumprimam veritatem revelantems pro ratione
vero motiva f - , habet attingibilitatem supernaturalem ab illustratione Spiritus Sancti. quae denominatio habetur in oriem, formali per de ominauonem a potentia. haec enim
19쪽
xa Pars V. Diis. I. De Virtutibus Moralitas infusis
enim ut instructa tali illustratione potest elicere assensum fidei supernaturalis . Hinc fit, quod licet ratio sub qua fit diversa in
actu naturali , & supernaturali, non per hoc est diversa ratio motiva quae, seu o, lectum formale.
Ad Cons. D. Tho. v. a. q. s. a. R. aperte dicit, Daemones credere mysteria nostrae Fidei, juxta illud Jac. a. Daemonerere u , ct contrem fetina: Fides autem daemonum non est propter testimonium hominum , ut patet squia non moventur ab Authoritate numana; ergo propter testimonium Dei; atque adeo ex patete intellectus actus fidei naturalis daemonum habet idem obiectum formale, ac fides sumi naturalis nostra i & discrimen solum est penes piam assectionem supernaturalem , a qua libere nobis imperatur actus fidei. ubi fides Daemonum est coacta; quia , ut Ioquitur Angelicus, vident multa manifesta indicia, quae reddunt mysteria evidenter credibilia, atque etiam evidenter vera evidentia morali, eo quod Daemones altissime penetrent vim indiciorum. Quare dicendum , quod D. Tho. distinguat actus naturales a supernaturalibus. & virtutes imsusas ab acquisus , non objectis formali-hus , sed rationibus ibimalibus ob quibus, prout explicavimus et Virtutes enim immis, quae respiciunt objectum prout com&rme Regulae supernaturali , non hahent hanc Regulam , seu illustrationem
tamouam rationem motivam, sed tamquam conditionem se tenentem ex parte potentiae, in possit objectum prosequi actu supernat rati. XII. Ille autem advertendum, quod quam vis non sit in nostra potestate elicere circa idem objectum formale , v. g. fidei, actum s Pei naturalem Porius , quam naturalem; cum non sit in nostra potestate habere illustrationem Spiritus Sancti s nee aliquid sit ex parte oblecti , aut ex modo tendenda nobis experimentaliter notum , per quod possimus ad supernaturalem potius, quam ad naturalem aetum nosmet determinare: nihilominus de facto semper elicimus actus supernatureses,quando operam in ex motivo supernaturalI ut docent communiter cum L go , M l. R I p. Platet. n. xt . Ratio est, quia quoties facimus quod in nobis est . Dcus non denegat auxilium supernaturale ad operandum salutariter ut constat tum ex illo MIomate, Faciem3 qtiod an fa es Deus non denegat gratiam suam, tum ex decreto Concilii Senonensis contra Luther. ubi dicitur: μινina graιι a semper ιn promptu es, nec mo. mentkm 'nidem praeteris , in quo Deus nεasere ad inium, e pulset, eui si qAis verae rit , im rabie ad illum: quidquid sit , utrum quando datur au ilium supernaturale, elici tur unus tantum actus supei naturalis , an
duplex, s ut nonnulli putant cum Ripalis dast alter naturalis , alter supernaturalis; sicut in Christo Domino elat duplex Amor
Dei, alter necessarius ortus ex visione beatifica , alter liber Ortus ex cognitione Dei aenigmatica.
An, ct quomodo Virtutes infuse
cum vitiis opponantur INquiremus i . Quam oppositionem habeant
virtutes infusae, Scactus illatum cum habitibus , & actibus vitiosis f deinde Uuum in alia providentia possint virtutes infusae sive supponantur identificatae cum gratia sanctificante sive abiIlain leparabiles conjungi cum actu vitioso graviterPeccaminoso, ut pioinde peccatum remittatur in ipso imstanti . quo fit, per gratiae infusionem , seu per condonationem peccatori intrinsecam
DIfficultas est r. An opponantur viri tes insus, cum habitibus vitioli moppositorum : v. g Virtus justitiae cum habitu vitioso injustitiae λ Secundo, An actus
virtutum opponantur cum habitibus viti rum oppositorum , aut e contra e Tertio An actus virtutum insulatum Oppotiantur cum actibus vitiorum ρ Exempli gratia , Nulla possit quis ex motivo Iustitiae ex eicere Mctum justitiae restituendo debitum A . M
simul exercere acti im injustitiae nolendo restituere debitum B. Quod attinet autem ad hoc tertium quaesitum discutiemus illud articulo sequenta. I. Clicat. dico : Habitus virtutum Infiniarum , & habitus vitiorum nullam dicunt inter se oppositionem immediatam; sed possunt componi sub quavis intensione . Ita
communitCr cum D. Th I. a. q. 63. a. 3. Suar.
Prob. Homo vitiis deditus, si Hiciat M
20쪽
maestis III suomodo Virtutes infusae eum Vitiis m. I
ctum intensissimum contritionis , acauirit cum gratia intensa intensos pariter habitus virtutum insularum , quin per hoc amittat habitus vitiosos; cum experiatur voluntatem pronam , ut Di ius, in asstctus pristinos vitiorum a ergo nabitus virtutum infusarum , Sevitiorum nullatenus opponuntur immediate, sed solum mediate , quatenus per exercitium virtutum intenduntur habitus virtutum acquisiti, qui cum habitibus vitiorum opponuntur . Ratio a priori est, quia virtutes infusae non dant facilitatem ad operandum , sed solum simpliciter posse operari; erso non opponuntur immediate Cum vitiis, sicut opponuntur virtutes acquisitae. Antec. constat , tum quia caeteris paribus eadem facilitas est adachus virtutum in Bais puratis habentibus virtutes insulas , ac in non hapti ratis; tum etiam quia per exercitium unius virtutis, V. g. temperantiae , Imrenduntur omnes virtutes infusae , nec pro
inde crescit facilitas relate ad actus alia
II. Objicies r. Non potest voluntas esse smul conversa, Se aversa circa idem objectum s atqui per virtutem infusam, v. g. temperantiae, convertitur, per vitium in. temperantiae avertatura bono temperantiae, ergo non potest habere utrumque simul. Confirm. Nequit simul homo esse virtu sus, & vitiosus; ergo habitus virtutum, Ecvitiorum opponuntur. Resp. Αrsumentum soIvendum ab Adversariis , qui admittunt posse virtutes infusas
conjunsi cum vitiis in gradu remisibi sicut
voteth in gradu remisso componi calor, de frigus. Directe dico , posse voluntatem immul esse convellam , dc aversam habit
liter Cirea idem objectum , habitu tamen infusio, qui non dat facile , sed simpliciter posse, ac proinde non opponatur cum vitio, sicut potentia ad amandum non opponitur cum nabitu inclinante ad odium. Ad Confirm. quaestio est de voce: si nomine virtuosi, Ee vitiosi intelligatur , qui habet vitia , de virtutes infusas , non dantes s cile, sed simpliciter posse, cone. quod pos- fit homo simul esse virtuosus, & viciosus. s vero sermo sit de virtutibus acquisitis dantibus iaciliter posse , in quo sensu solet
usurpari nomen virtutis, neg. antecac conseq.
III. objici 1. Αchus v. g. Temperantiae in is suis , Se actus intemperantiae opponuntur; ergo etiam habitus temperantiae infusae , de vitium intemperantiae. Prob. cons Nam si habitus ilifluentes in actus oppositos non Ο Psauentur, usque ipsi a tua opponerentur, ut constat in habitibus virtutum aequisit Irum , dc vitiorum. Resp. omisso antec. de quo mox, negaeons sicut enim poteth amor opponi odio, quin potentia amandi opponatur potentiae odio habendi ; ita possunt actus virtuosus, dc vitiosus opponi , quin opponantur habμtus virtutum insit arum eum habitibus vitiosis et ideo habitus virtutum acquisitarum Pugnant cum vitiis, quia ab utrisque datur facilitas, Ac procli vitas ad suos actus; repugnat autem dari proclivitates oppositas; haberetur enim facilitas ad unam partem , cuia datur habitus, fle fimul non habe: etur eadem facilitas. quia impediretur ab habitu facilitante ad partem oppositam : hoc tamen non
accidit in habitibus infusis non dantibus
ralium infusarum non opponuntur imm diate cum habitibus vitiosis , sed solum mediate; quatenus producendo habitum facilitantem ad similes actus, hic habitus deinde immediate opponitur habitui vitioso op posito : contra vero actus vitiosus gravi ted peccaminosus solum demeritorie opponitur cum virtutibus infusis , Ee cum gratia . Ita
Prob. r. pars de actibus virtutum infiiDram; liti enim non aliter opponuntur cum habitibus vitiosis , quam opponantur actus virtutum naturalium; sed achus virtutum n turalium opponuntur cum vitiis oppositis solum mediate modo explicato; ergo etiam ainctiis virtutum infusarum: propterea qui exerincet v. η. actus temperantiae supernaturalis, producit habitum temperantiae, qui juxta probabiliorem sententiam est naturalis , nori vero supernaturalis , dc per accidens ins
sus in de a tali habitu destruitur habitus in temperantiae praesuppositus. Prob. etiam x. pars de actibus vitiosis rIsti enim nullam habent physicam oppositi nem cum virtutibus moralibus infusis , ne mediatam quidem; quia, ut diximus in pruma Conclusione , habitus vitiosi componi possunt eum virtutibus infusis, etiam in gradu intenso; ergo opponuntur solum demeritorie , si unt graviter peccaminosi, quate nus per peccatum mortale demetetur homo gratiam, dc virtutes morales infusas; asproinde illas amittit.