장음표시 사용
21쪽
Pars V. Di pi I. De Virtutilas Moralibus infusis.
fati dessavi nnum peccatum, o non ab .d
V. Ertum est , quod Actus virtu- tum moralium insularum opis Ponantur cum actibus vitiorum graviter peccaminosis, seu cum mortali; quia mor eale est incompossibile eum virtutibus moialibus instas a & ideo actus virtuos . si
componantur cum mortali , non possunt Prodire a virtutibus moralibus Infusis . Quare dissicultas est , an opponantur cum actibus vitiosis leviter peccaminosis : v. g.
An possit quis ex motivo Justitiae elicere actum justitiae supernaturalem , restituendo debitum Α , Se simul elicere actum injustitiae levem, nolendo restituere debitum B. Sicut etiam dissicultas est , An Actus
virtutum naturalium componi possint cum actibus vitiorum oppositorum Fraviter peccaminosis ; v. g. An possit quis ex moti v
justitiae velle restituere debitum A , de nolle restituere debitum grave B. Negant id pose contingere Suar. de poen disp. 6.
ca, & alii. Assirmant vero Ripat. disp. III. seci. a. Med. Salas, Mol. Marti non ius disp. s. de Poeniti feci. s. cum Lugo disp. s. de Poeniti feci. 6. Dico equidem cum hac a. Sententia: Minus virtutum moralium infusarum non op. Ponuntur cum actibus vitiorum oppositorum leviter peccaminosis; nec actus virtutum naturalium cum actidus vitiorum Oinpositorum graviter peccaminosis. Concluso constat ex dictis in de Fide disp. q. quis
ult. ubi examinavimus , num possit haereticus fimul negare unum myster. v. g. Euchari.
niam, & simul assi a re aliud , puta Trinitatem ex motivo Fidei. Prob. Potest voluntas ex motivo v φ Justitiae, mod est eommune pluribus oblectas materialibus , v. g. A , &B libere amplecti utrumque , puta volendo restituere tam debitum A , quam B , Aut utrumque Tm spuere proposito eodem motivo, nolendo restituere neque debitum Α, neque B; ergo Potest eum libete amplecti Λ, dc respumre B , puta aestitueindo debitum A , de non pes cui voluntas , quae ex motivo misericordiae potest libere stipem erogare vel utrique pau- teri praesenti, vel neutra , potest etiam liaere stipem erogare uni, & negare alterii
ergo actus virtutum V. g. justiciae non opis ponuntur cum actibus viciorum Opposito.
rum , puta injustitiae, modo explicato ; ita scilicet ut si actus procedat a virtute insuissa , sit compossibilis solum cum actu viti so leviter peccaminosos si vero actus pro cedat a virtute naturali. vel etiam ab auxilio supernaturali possit componi pariter cumactu vitioso graviter peccaminoso. Consem Motivum charitatis, nempe Dei bonitas , est commune mortalibus , e umnialibus , adeo ut ex eodem motivo chariatatis possit homo detestari mortalia simuI.& venialia , & tamen voluntas potest libere ex motivo Charitatis detestari soIum mortalia , & simul habere complacentiam de aliquo venialia ergo potest universm v luntas posito objecto sol mali virtutis co muni pluribus objectis materialibus, unum
amplecti, Zcalteium respuere: U. g. ex motivo justitiae velle restituere debitum A, de non B. , ita ut actus justitiae , & injustitiae
Neque dicas, quod qui detestatiir solum
mortalia, non detestatur illa ex motivo comis muni mortalibus, & venialibus, sed ex motivo particulari; quia scilicet mo italia lunt graves Dei injuriae. Nam contra est , quia motivum charita tis est unum, & simplex , non vero duplex iergo quando voluntas ex motivo charitatis detestatur solum mortalia , detestatur illa ex motivo de se communi mortalibus , & ve
malibus: quia tamen non attingit hujusmo di motivum ex toto corde, di omni emc
cia possibili , seu in tota sua latitudine , sed solum remisse , ideo detestatio mortalium ex motivo charitatis componi potest cum complacentia in aliquo veniali. Quod etiam patet in Amicitia humana i potest ea
nim quis adeo remis e amicum amare , ut ob eius amorem velit solum pecuniam Pro indere , non vitam; velit v. g. decem in tum cIogare, non mille; ergo poterit etiam voluntas ita remisse objedium virtutis prosequi , ut ex eaus amore det minetur ad amandum unum obiectum materiale, non
VI. Objic. r. Intellectus non potest asse
tiri uni ob Io materiali propter formale ,& simul dissentire alteri contento sub e dem laimali obsectos v. L. nequit dicere a
22쪽
messis III. Quomodo metutes infusae eum Titiis Se. Is
Petrus est risibilis . quia est rationalis ; εe simul negare, quod Paulus sit risibilis, dum
cognoscit, quod fit etiam rationalis ; ergo neque voluntas potest amare unum obiectum materiale propter sor male objectum alicujus vii tutis , dc simul odisse alterum , in
quo pariter relucet formale oblectum ejusdem virtutis; atque adeo actus virtutis, de vitii oppositi opponuntur. Res p. neg. cons. Disparitas est, quia intelled iis assentitur illi rationi formali in tota sua Iantudine; dicit enim e Petrus est risibilis; quia omne rationale est risibile ialiter nihil concluderet , 3e causalis esset
falsa; Contra vero voluntas, utpote libera, poteth amare obiectum sermale virtutis renuta , & non in omni sua latitudine , re
Propterea potest unum obsectum materiale amare , 3c alterum odisse. Praeter ea intel- leetus , cum sit potentia necessaria , non potest respuere suum objectum formale , quod cognoscit evidenter verum s v. g. non
sotest negate quod omne rationale sit risibi-e s Contra vero 'voluntas , utpote libera , sicut potest obseetum formale virtutis am
re, vel odisse; ita potest amare illud limita.
te . relate ad unum obieetam materi se , non relate ad alterum. Adde, posse paritatem retorqueri ; antec. enim est fallit m in iis , in quibus intellectus subditur imperio volum cis, nempe in probabilibus : potest enimilitellectus affirmare propositionem A Pr babilem propter moti vum formale fidei humanae , v. g. quia illam dixit Aristoteles ,& simul negare aliam propositionem, quam
scit dixisse Aristotelem . VII. objic. 1. Propter quod unum quodque tale , de illud magis a ergo fi propter formale objectum virtutis, v. b. Iulii tiae, manatur unum objectum materiale , in quo ratio formalis iustitiae continetur, a forti
xi amatur ipsum oblectum sor male ι ergo non potest deinde illud ipsum objectum sommate Iustitiae per alium actum simul odio haberii sed hoc sequeretur in casu Concit
sonis; ergo non potest voluntas ex motivos imali v. g. Justitiae unum objectum male aiale amare , ae alterum odisse . puta v lando restituere decem , de non centum .
Prob min. subsumpta, quia qui odio habet unum objectiim materiale Jultitiae, eo ipso ocio habet obiectum formale ejusdem vi tuus , quod cum objecto materiali identifi
Confis m. Idcirco dicimus contra Tho stas , Deum non posse praede finire, seu veti e materiale peccata, seu minatem , v. g. blasphemiae, quin simul amet formale peccati, seu transgi essionem legis divinae . quia malet tale , de larmale peccati identificantur a atqui etiam objectum materiale , de larmale Iustitiae identificanti: Nolle enim restituere debitum , A , est nolle adaeou .
tionem juris alieni, quod est sermale ori etiam J ustitiae; ergo qui non vuIt restituere debitum Α , eo ipso odit objectiim formale iustitiae, Ze consequenter , si quis fimul
vellet ex amore justitiae testituere decem . Ee nollet restituere centum, simul amaret,
de odio haberet objectum formale Iustitiae,
quod repugnat. Resp. Argumentum solvendum ab Adverissarias in instantiis adductis . quando scilicet quis ex motivo Charitatis detestatur mortalia, 8c simul habet compIacentiam erga aliquod veniat ei sicut etiam quando quis ex motivo misericordiae vult dare eleemosynam pauperi Α, dc non pauperi B i vel quando vult v. gr. audire missam , quia es Deo grata, δe non vult jejunare, quamvis videat hoc etiam esse Deo gratum . Idem que dicas, quando quis ex intentione finis . v. g. sanitatis, eligit medium A , v g. ambulationem , Ee odio habet B , puta pharmacum , quamvis in utroque medio contineatur honitas finis intenti. Informa, neg. n. subsumptam: Adpr bationem dico, quod qui odio habet objectum materiale B . eontentum sub objecto formali. puta qui non vult restituere ce tum , dum vult restituere decem ex motivo Justitiae) odio habet hoc objectum materiale, non quia continet objectum λrmale justitiae , seu adaequationem juris alieni;
Cum haec ratio. utpote bona , non possit movere ad odium: sed odio habet uIud olam cium materiale ob exercitium suae libertatis , vel propter specialem difficultatem , tuae in eo relucet si ii qui ob amoremanitatis vult ambulatio nem, Ec odio habet pharmacum , in quo bonitas sanitatis tamquam in causa crintinetur, non odio habet in pharmaco sanitatem, quam eontinet causaliter, sed amaritiem, quam continet so
Ad Confirm. Diximus contra Thomis . , Deum non poste praedeterminare ad emit tem materialem . v. g blasphemiae , quin etiam amet peecatum formale blasphemiae ,
quia qui vult A , ad quod videt consequi tamquam a pririri B censetur velle ipsum
B: v. g. qui vuIt ebrietatem , ad quam vi det consequi homicidium , virtualalee Hilaipsum homicidium; de consequenter cum ad
23쪽
, 6 Pars V. D p. I. De Virtutibus Moralibus Infusis.
Entitatem blasphemiae consequatur formale peccati, Deus volens blasphemiam vellet peccatum. Parisormiter nunc dicimus, quod
qui odio habet objectum materiale Iustitiae, quod identificatur cum formali, simul odio habet hoc sormale, seu hanc adaequationem juris identificatam cum hoc objecto materi si a non tamen odio habet hujusimodi fora male objectum universaliter, & in omni sua latitudine a sicuti qui ex amore justitiae amattinum objectum materiale, amat etiam o lectum formale , prout identificatum cum IIIo materiali, Ec non universaliter in omni
sua extensione& propterea in tali casu objectum sormale justitiae amatur , & odio habetur relate ad diversa materialia objecta;
quod non repugnat. VIII. Objic. 3. Si posset voluntas ex motivo bonitatis Divinae, aut ex motIvo gehemnae detestari unum peccatum, & non aliud, sequeretuι , quod amaret,& non amaret bonitatem Divinam, vellet, & nollet vitare gehennam, quod repugnat s ergo non potest voluntas ex motivo communi pluribus o jectis materialibus unum aversari, aut amplecti, de non aliud a atque adeo non pocsimi actus virtutum componi cum actibus vutiorum oppositorum . Prob. sequela, quia voluntas detestando unum peccatum, quia
est offensa Dei opposta bonitati Divinae ,
di trahens gehennam , simul detestatur rationem offensae Divinae ut sic, prout oppostae bonitati Divinae , di prout trahentis gehennam . atque adeo omnem huiusmodi οὐ sensam de teliatur, de idcirco bonitatem Divinam amat, & gehennam aversatur r ex
altera parte, dum non detestatur, sed sibi
complacet in peccato B , non amat, sed contemnit Divinam bonitatem a non averinsatur, sed vult in causa gehennamr ergo simul amat , dc non amat Divinam bonitatem , avellatur , 8c non aversatur gehem
Resp. cum Medina non esse idem dete-sari peccatum A , quia est offensa Divina, de detestari peccatum A , quatenus est os. sensa Divina ; sicut non est idem velle v. g. jejunium, quia est consol me rectae rati ni , dc velle jejunium quatenus est conforme rcetae rationi a nec est idem velle dare eleemosynam pauperi A , quia est pauper, di munus filio A , quia est filius , ac velle dare eleemosynam pauperi A , quatenus Pauper est , de munus filio Α , quatenus filiis est a propterea sicut potest quis velle jejmnale, quia id est conforme rectri. rationi, quin velit restituere, quod pariter est comserme rectae rationi, potestque velIe dare eleemosynam pauperi A , quia est pauper, quin velit illam dare pauperi B , Rc. ita potest velle detestari unum peccatum, quia
est offensa Dei , quin velit ilIud detestari
quatenus est oflansa , ita ut velit quamcumque offensam Dei implicite detestari; unde non sequitur adductum inconveniens. Quanis do dicitur, quod voluntas detestatur peccatum A , quia est offensa Dei, significatur, quod ratio detestandi sit ostensa Dei , de non detestaretur illud, nisi esset offensa Dei; cum quo bene stat,quod non detestatur illud quatenus est Dei offensia, ita ut omnem Dei offensam detestetui: Sicut quando dicitur, quod voluntas amet jejunium , quia est comsorme rectae rationi , fit sensus , quod ratio amandi jejunium si confisimitas cum recta ratione , dc non amaret illud , nisi eo
tineret hanc eonini mitatem; cum quo et iam flat, quod non amet jejunium, quatenus est conforme rectae rationi; ita ut amet quodcunque est co me rectae rationI; ac
proinde cum tali amore jejunia est compos, sibilis omissio restitutionis debitae, quamvis restitutio sit pariter rectae rationi conformis . Idemque dicas in similibus exemplis obviis. Quare in sorma nego sequelam; Mad probationem nego majorem. IX. Objic. 4. Si voluntas ex motivo univei salissimo Bonitatis Divinae, aut ex odioehennae detestaretur peccatum A. Ec non et estaretur virtualiter etiam quodcumque
peccatum, sed posset de peccato B habere complacentiam , sequeretur , quod objectum illud formale bonitatis Divinae , aut alte rius virtutis amaret, nam propter quod unumquodque tale, dc illud magis de simul
odio haberet saltem interpretative Pros quendo peccatum B, quod apparet eidem o, jecto formali oppositum; quamvis autem non repugnaret, quod idem objectum formale ametur per detestationem peccau A, Ec non ametur per prosecutionem peccati B par ter oppositi eidem oriecto isImali ἐν repugnat tamen , quod idem objectum formale ametur simul , 3c odio habeatur etiamsi i terpretative 3 ergo non pol st voluntas de testari peccatum A ex motivo universali, Sesmul habere complacentiam de peccato Beidem motivo opposto; atque adeo aetus virtutum opponuntur cum actibus vitiorum oppositorum. Antec. patet a Sicut enim qui comedit carnes, v. gr. die Veneri, , dicatur interpretative contemnere Deum , ac legem
Ecclesiasticam , quia operatur Perinde, ac si contemneret laimaliter, quamvis is M
24쪽
inestis III. Art. II. An Actus
liter non contemnat ; ita qui habet complacemiam de peccato is opposito motivo formali alicujus virtutis. e. g. bonitati Divinae , interpretative ilIud contemnit , ac odit, quia operatur perinde, ac si formaliter odio haberet. Confirm. r. Quia qui detestatiar peccatum A ex motivo honestatis, quae relucet in ie- conciliatione cum Deo, aut ex motivo Virtutis Poenitentiae ob finem reconciliandi secum Deo, impossibile est, quod simul habeat complacentiam de peccato B, quia u-mul vellet, & nollet reconciliationem rum
Confirm. 1. Quia qui detestatur peccatum A ex obsecto formali communi etiam Peccato B, vel prosequitur tale objectum
formale commune qua commune, & CO sequenter detestatur etiam peccatum B virtualiter; vel .prosequitur obiectiim commuin
ne qua tale, seu quatenus huic peccato Aest oppositum, Sc jam non detestatur pe Catum ex motivo universali, & communi, quod est in quaestionei ergo ut supra. Resp. I. per instantias innumeras. Qui vult ponere actum virtutis ex hoc motivo, quod sit actus virtutis, hoc est honestus , di rationi confoimis , eo ipso amat hoc o, jectum sol male , nempe conirmitatem cum recta ratione, dc tamen simul potest ponere actum vanae gloriae difformem rectae rationi . Sic qui vult audire Sacium Plaeceptum ex motivo obedientiae, seu ex motivo adaequandi jus jurisdictionis EceIesast, Cum , potest simul nolle ponere jejunium λ
niliter praeceptum i Qui restituit decem
Petro ex motivo Iustitiae , potest nolle r nituere decem Paulo. . ergo qui detestatur peccatum A ex motivo commum potest ii here complacentiam de peccato Beidem rivo oppositum. In his autem omnibus cxtibus habetur simul amor objecti formalis limitatus relate ad unum objectum materi,
te, & simul habetur ejusdem objecti formatis odium, seu contemptus saltem interpretativus, absque ulla oppositione ζ quae enim repugnantia est , quoia velim ponere v. g. actum misericordiae ex motivo virtutis , quia
scilicet id est consonum rationi, Ee simul velim ponere actum vanae gloriae odio habendo intei pretative conformitatem cum Teiacta ratione prepugnantia esset si fimul poneretur amor & odium formale ejusdem mmtivi, Ee secundum idem; non vero si amor fit formaIis, & odium sit interpretativum per hoc quod voluntas ope tetur pei inde, ac si
odisseeillud idem obsectum sol male, quod
limitate simul amat relate ad Miud objectum materiale . Adde , quod sicut volens Ponere actum virtutis, o uia est conformia rationi, Ec ponens simul actum vanae glo. Hae dici potest, quod formaliter velit, quod est dissonum rationi, sed non inquantum opponitur illi conformitati, quam prosequitur ponendo actum virtutis; sicut volens restituere famam , dc non pecuniam . vult injuvistitiam , sed non prout oppositam justitiae
quam prosequitur, dum vult restituere famam : ita detestans peccatum A ex amore Bonitatis Divinae, cui peccatum opponitur, si simul habeat complacentiam de peccato B, prosequitur oppositionem cum bonitate Divina, sed illam , quae continetur in Pe cato B. de quo ha t complacentiam , nore vero illam , quae continetur in peccato Α, quod detestatur.
Ad I. confirm. remondeo pariter periiI- stantiam a Peccator qtu vult ponere aetum misericordiae ex eo quod conducat remot
ad reconciliationem cum Deo, potest simul nolle jeiunare, quamvis euam jejunium rein mole conducat ad eandem reconciliatione sergo qui vult detestari peccatum A ex eo quod talis detestatio conducat proximius ad
reconciliationem cum Deo, potest nolle dotestari peccatum B, quamvis haec etiam deis testatio proximus conducat . Quare si v
Iunias vult detestationem peccati Α, qiua vult i IIam reconciliationem sive tanquam objectum formale, sive tanquam finem yr sequendo illam universaliter, & omni essi. cacia , dc runc procul dubio tenetur det stari etiam formaliter , nedum virtualiter , peccatum B a vel prosequitur illam remissenore tinive vitex, nec ex toto corde, aut
omni essicacia, de tunc potest detestari pe ratum A ex ho motivo remisse attacto, re simul habere complacentiam de peccato Bascut qui ex odio remisio mortis non vute propinare venenum Α dulce , potest simul velle propinare venenum B dulcissimum. Ad a. ni pariter satis instannis adductis. Directe dicendum , quod detestans peccatum A ex motivo univetiali non universaliter,& in tota sua latitudine amato , nequem at illud qua commune objectis omnibus malensit lis, neque qua tale, ut bene is lienditur in argumento , sed amat quod est commune , 3c liniveriale specificative , de non reduplicative; sic qui dat eleemosynam pauperi Α, ex motivo misericordiae , non attingit me motivum, nempe honestatem reperta in subventione pauperum uua cominmunem omnibus acubus misericoratae, quia
25쪽
18 Pars V. Disp. L De Virtutibus Moralibus infusis,
deberet etiam dare eleemosynam pauperi B, di aliis quibus potest ; neque attingit hanc honesi a tem quatenus talem , seu quatenus honestum est dare huic pauperi, quia talis honestas in indiu duo non repetitur in subveniendo pauperi B a unde non attingeretur motivum commune aliis obiecti x materialibus ι sed attingitur haec honestas secundum se . quae in omnibus objectis materialibus
reperitur ἰ quamvis non attingatur qua communis, Ec cum omni emcacia , sed i mille : ut pioinde detur ex hoc motivo GIeemosyna tantum Pauperi A . de non Pauperi B. Idem dici debet de detestatione
peccati A ex motivo universui , quin detur detestatio etiam peccati Robile. ult. Qui vult furere mortem, non solum debet ex amore vitae abstinere a v neno A . sed etiam a vcneno. Η; ergo qui vult fugere injustitiam. aut gehennam , non solum debet ex amore justitiae restituere decem sed etiam rei tituere centum; si utrumque debeat s ergo non possunt actus justitiae, di insistitiae componi. . Cor fir m. Non potest voluntas velle simul formam, & ejus depa formae destructivum a
sed qui ex amo te iussit lae vult testituete de cem de non ccntum . Vult Iustitiam, quatentis , illi reddere de. em , de simul vuItdestuetixum Iustitiae, dum vult injustitiam,
nolendo reddet e centum p ergo ut Prius .
Reip. Quod si quis intendat finem hunc
proi orandi sibi vitam omni effcacia .εc unuversaluer a certe ablimete debet ab omnivcne nos dicimus tamen quod possit quis Lnem Iunc 'elle emcacia remisia , dc non in omni . sua latitudinea ut propterea velit
ad declinandam mortem abstinere tantum Rotieno dulca v. g. non vero α. dulcissimo:
Sic multa ad declinandum moms perIc lum . itant praeluim , sed non vitant navigationem ; quia non intendunt finem omni emeacia. Ad Confirm. Sicut qui vult restituere po Diam . non famam, non dicitur velle justitiam, Be desti uetivum rus lauae; quia quamvis velit iniustitiam . dum non vult resti tuere famam non vultiniustitiam quantum opponitur illi justitiae , quam prolequitur diim vult aestituere pecuniam p. Iniustitia Enim , quae oppot itur restitutioni pecunia rum , Ut non Iestitutio Pecuniarum , non vero non ieit mruo famae: ita in casti , qui vult reddere decem , non vero Centum ,
non vult illam injustitiam , quae Oppoclitur jus ιtiae , quam prosequitur z Unae nego
mittMur rn insani3 , quo sis fIX. Ertum est virtutes supernatur les seomm a Gratia componi posse cum mortali tam habituali , quam Mouali ; remanent enim in Peccatore virtutes fidei. de spei , quoniam peccati .m his vii tutibus non advel satur Supponimus et iam, Gratiam praesentis ordinis esse essentia-htei justificativam, seu collativam iuris ad
Dei Amorem amicabilem , & ad vitam aeternam . atque adeo essentialiter luco inpositabilis eum mortali habituali, seu cun Iea
odii Divini, Ee poenae aeternae: quicquid fit, an dari possit Gratia, quae non sit formaliter iuuificativa , sed solum exigitive . de qua diximus in tractatu de Gratia justificante. Quare dissicultas est, An Virtutes infusae, sive conjunctae , sive identificatae cum hae Gratia prωsentis ordinas justifica
te possint divinitus componi cum mortaliae mali, adeo ut in instanti, quo fit peccatum . conseratur peccatori per hanc gratiam jus ad Dei Amorem , Ec vitam aeternam Iatque adeo impediatur, ne ratione peccati consurgat reatus odii Divini , 8c poenae ternae; quod est peccatum remitti in insta ti, quo fit . Quod hoc non possit conting
re in praesenti Providentia , est etiam cer tum; cum non remittatur in praesenti ora dine peccatum, antequam retractetur: vi
re solum quaeritur . An possit contingere divinitus e X Dico equidem virtutes infialas sive comi unetas. sive identificatas cum gratia justificate componi divinitus poste c um moi tali ad uinali, adeo ut peccatum remittatur in instanti, quo fit per condonationem intrinsecam. Ita explessen o nemo ex Hispanis Recentioribus
n. sas. Ita etiam Lorca apud Gonetum disp. a. de Iustificatione ar. s. Prob. Non repugnat peccatum remitti in instanti . quo fit, imo etiam antequam fiat
per condonationem extrinsecam, iuxta semientiam Card. de Lugo disp. 7. de Poen. n. 16. Ovied. traeh 8. Ripti. di . ult. n. 4os. Contra Suar. lib. 7. de Gracia c. a I. Maur.
qu. 31. de Gratia , Dicastit. & alios; ergo
non repugnat vir ruresti fusas smul cum gratia compinu cum mortaliaetrati, ita ut pecocatum
26쪽
Quaestio III. Art. III. An Gratia, ct ri f. ff. II
eatum remittatur in instanti quo fit per im
fusionem grati .e , seu per condonationem intrinsecam . Prob. anti tum solatione Λει umentorum; tum postlive; quia potest Deus
libere cedere juri ad odio habendum , Npuniendum peccatorem , non solum pomquam peccavit, sed etiam in instanti. quo Peccat, & antequam peccet i ergo potest
peccatum condonare tam praeteritum , quam praesens, & futurum . Confirm. tum paritate voti tum paritate offensae in humanis , de paritate actionis damnifieativae; potest enim Pontifex dispensat e votum tam postquam est emissum , quam dum emittitur , impediendo ne contagae Reatus, seu obsigatio voti: Pariter offensa in humanis tam personalis . quam realis com donari potest, etiam dum fila v. g. dum hostis impingie alapam Petro, & furatur ejus velles , potest Petrus esse invitus, & simul condonare, seu velle quod non teneatur ad satisfaciendum , vel restituendum quod es impedire, ne consurgat reatus satisfactionis, de restitutionis ι ergo pariter potest Deus Condonare offensam, dum fit, impediendone consurηat reatus odii, de vindictae. Ec r
tio a priori est,quia Deus est Dominus sui Juris a atque adeo sicut potest illud i enunciare post ejus a iusitionem, ita potest nolle illud acquirere. Sicut in humanis qui est dominus v. g. Iibrii non solum potest renunciare tali dominio post eius acquisitionem . sed etiam potest in eo instanti, quo sibi donatur, nolle acceptare donationem & sie nolle dominium libri acquirere : pot-aest ergo per condonationem extrinsecam Deus remittere peccatum in instanti , quo fili quod fusius ostendemus in de Poeniten. tia , & innuimus in de Gratia. Prob. nunc conseq. I. Enthym. quod stalicet peccatum remitti possit etiam per comdonationem intrinsecam, seu perinfusionem gratiae, adeo ut possint virtutes infusae simul cum gratia componi cum peccato actuali. Probanquam, quia Gratia sanctficans , seu amicitia cum Deo nullam dicit incompossibilitatem cum mortali. actuali physice tam tum existente; ergo potest peccatum remi ti , dum fit , non solum pes condonationem extrinsecam, sed etiam per infusionem gratiae sanctificantis . Anti prob. tum negative , tum a contrario sic ς Inimicitia cum Deo, seu peccatum habituale non est incompo is bile cum Amore Dei saltem naturali ,
quod est certissimum a ergo nee amicitia Divina , seu gratia est incompossibilis eum odio Oci, seu cum peccato actualia ita enim Op ponitur Amor Dei eum Inimicitia Divina
ac. odium Dei cum Divina amicitia ; ergo ficut potest componi Amor Dei , saltem n turalis , cum Divina inimicitia s, ita poterit odium Dei componi cum gratia, seu cum
. Confirm. I. paritate in humanis i Nam dum ostenditur Rex ab hoste, non solum potest illi condonare o Rufam , sed etiam potest promittere suum amorem . 8c haere ditatem p in quo casu hostis non solum non esset Reus odii Regii, Ze poenae, sed etiam haberet jus ad amorem Regium, Ec haereditatem a ergo a fortiori potest hoc Deus
facere erga peccatorem ρ ita ni dum odio habetur , tunc Deus non sesum condonet offensam , sed etiam promittat peccatori suum amorem , de haereditatem , seu vitam aeternam I in quo casu Peccator non solum careret reatu odii divini , & penae
aeternae ; sed etiam haberet jus ad Dei amoremi atque ad eci esset Dei Amicus , FLIius adoptivus , Be haeres a quod de Iacto praeliatur a Gratia , quae , ut hic supponimus , est Dei externa promisso de dando suum amorem , Ec. haereditatem, de ideo formaliter iustificat.
Ratio a priori est , quia Deus potest mrigentias rerum naturales frustrari non solum negative , sed etiam positive et v. g. non solum potest negare igni calorem exigitum; sed etiam potest ponere in igne frigus oppositum; ergo non solum potest Deus frustrari exigentiam peccati actualis negati-
e, v. g. impediendo, ne consurgat reatus
odii , de vindictae , sed etiam potest stu-strari positive , essiciendo quod cum peccato Coexistat jus ad amorem Dei, fle vitam
aeternam , quod praestat Deus infundendo
Confirm. demum , quia mortale actuale neque opponitur cum gratia , quatenus est Actio dissona legi , seu voluntati divinae a neque quatenus est Dei contemptus trahens inimicitiam cum Deo , fle odibilitatem , neque ex aIio Capite; ergo possunt divinitus componi. Antec.quoad t. partem patet:
Quia etiam veniale est actio dissona leti .
de tamen non opponitur cum gratia; quoad . Partem Prob. quia quamvis amicitia , de inimicitia formalis cum Deo opponantur, potest tamen Deus per condonationem peccati impedire , ne consurgat inimicitia semmalis , seu reatus odii divim sicut enim Per graciam collatam infantibus in baptiomo citra ullum actum infantis destruitur originale, seu laimilis inimiciva cum De a
27쪽
Pars V. Disp. I De Virtutῖbus Moralibus infusis.
ita per gratiam collatam in instanti . quo
fit peccatum , impeditur , ne se alis ini amicitia cum Deo consurgat, remanente .
Ium inimicitia radicati identificata cum actu
XI. Ex quibus colligis , in peccato actua, Ii duo esse consderanda a Primum est ipsa Tntitas physica actus peccaminosi , Ee Deo iniuriosi: Secundum est Entitas quaedam moralis , nempe reatus odii divini, qui comsurgit ex peccato , dc perseverat moraliter p olh commissum peccatum, quousque remi latur. Utraque entitas maeulat, ac deturpat hominem , de de utraque dicitur Eccli.
verum entitas physica peccati vocari . Iet macula facti , Reatus vero odii , cui
respondet ius in Deo ad odio habendum
peccatotam, vocari solet macula juris: In hae secunda macula consistit inim citia formesis eum Deo , & haec est , quae destrui-Rur per condonationem: seut in voto per dispelisationem χlum tollitur reatus voti, seu obligatio adimplendi votum .XIL Objic. I. ex Suar. loc. cit. Si possent virtutes inlusae , Ec Gratia sanetificans componi cum mortali actuali, peccatum in eodem instanti e xisteret, & non exillaret: e ro non possunt componi. Prob. sequ exuneret enim peccatum , ut supponitur 3 non existeret vero , quia per gratiam , dccondonationem destrueretur. Confirm. ex Dicastit. Gratia praesentis ordinis, utpote justificans, est essentialiter imcompossibilis cum peccato habituali; ergo etiam cum actuali ι Prob. cons quia peccatum habituale , Ee actuale sunt idem omnino peccatum, de soIum differunt in hoc,
quod actuale existit physice , habituale v
vo perseverat moraliter , seu in aestimatione morali se habet, ac si physce existeret; erso sicut non potest habituale esse, & re mitti a ita nec aeriale . Resp. dist. ant. Existeret physice secundum maculam facti , 8e non existeret m raliter secundum maculam juris, concedo saliter nego antecedens, &conseqllentiam.
Sicut votum, quod dispensatur, dum fit, seu antequam fiar, existit solum physice ,
non moraliter, seu secundum reatum suum. Neque dicas, paritatem hanc voti, vel os- sensae in humanis non 'esse ad rem , quia votum non reddit hominem maculatum; sc- ut redditur homo per peccatum a unde si eccatum actuale coexisteret cum gratia, omo simul esset maculatus , dc immac
lacus . Nam recurrit eadem Resp., quod
homo remaneret maculatus macula iacti, immaculatus vero secundiam maculam jurisi
quae per infusionem Gratiae destruitur, seu
potius impeditur. ne consurgat.
Ad Confirm. Sicut dispensatio pugnae
eum voto habitusi, seu cum reatu voti, non cum voto actuali; ita gratia , & condonatio pugnant cum peccato habituali , non cum actuali. Disparatas est, quia peccatum
habituale dicit de praesenti solum reatum odii divini , de ad summum carentiam Graistiae culpabilem; unde his destructis per in-susonem gratiae, destruitur peccatum habutuse . Contra vero Ae uale importat enti.
talem physicam peccati , quae non destruitur per gratiam. 6c ideo potest cum gratia componi . Adde, paritatem retorqueri, Nam cum peccatum habituale importet tumentitatem ph cam peccati praeteritam , tum reatum odii praesentem , potest gratia tollere reatum , quin tollat praeteritionementitatis physicae peccati; ergo cum peccatum actuale importet tum entitatem physicam peccati existentem , tum reatum , D terit gratia tollere reatum , non sublata
entitate physica peccati, atque adeo poterit divinitus gratia praesentis Ordinis justificans cum peccato actitati componit non secus ac ex dictis in de Gratia , eum Scotistis , potest Gratia alterius ordinis, quae non stiustificans , sed si solum radix virtutum insularum , componi cum mortali habitu li, cum quo de facto ipsae virtutes insuta
fidei, & spei componi possint.' XIII. objic. a. ex Mauro Ioco laudator
Deus necessario odit peccatum odio ab minationisi ergo necessario odit peccatorem odio inimicitiae a atque adeo condonatio , dc gratia cum peccato, dum fit, non Pos sunt componi. Antec. videtur certum; quia sicut Deus necessario amat se ipsum , ita necessario a minatur , dc prohibet peccatum , quod est ostenta , & malum Dei . Conseq. Prob. quia peccatum non est odibile , & abominabile in abstracto, sed in conia Creto , quatenus positum in subiecto , reddit illud formaliter malum . Ec odibile τeo modo quo virtus est amabilis non in a stracto , sed in concreto, quatenus reddit
subiectum amabile. Confirmatur. Peccatum est essentialiter odibile a Deo. cum non possit Deus cede re juri ne offendatur; ergo peccator etiam
est necessatio , de essentialiter odibilis, dum peccat , quin possit Deus pro eo uastanti cedere juri ad odio habendum peccatorem atque adeo non potest peccatum remittu
28쪽
dum fit. Prob. conseq., quia sicut non da tur in peccato reatus . seu dignitasaadiealis ad odium distincta a sormalia ita neque dari debet in peccatore dignitas, seu reatus odii radicalis distinctiis a formali: unde non potest separari macesa fassi a macula iuris.
Resp. cum Rip. Antecedens esse comtroversum ι putant enim nonnulli quod si
ut potest Deus pure libere omittere , ita postit non odisse, nee prohibere peccatum acum enim non sti infinitae malitiae , videtur
non neces stare Deum ad odium , necessitate quoad exercitium. Equidem conc. antec. I Puto enim quod Deus non possit carere
ctu perfectissimo, qualis est aitiis , quo odio habetur , & prohibetur peccatum ; quare nego consequentiam: Aliud enim est odisse
peccatum, aliud vero odisse peccatorem rLaepe cum Odio Brmae stat amor subiecta; de facto enim quando odio habemus febrim in Petro , amamus Petrum , cui nolumus tale malum : Quare potest Deus odisse peccatum , & simul amare peccatorem . Paritas adducta retorquetur: Nam virtus ins sa fidei , quae est in peccatore , est essen tialiter a Deo amabilis , quin Deus amet peccatorem, in quo talis virtus subiectatur; Eigo quamvis peccatum sit essentialiter odibile , non pi opterea necessario odio habetur peccator. Sic peccatum veniale essentialiter odio habetur a Peo, & tamen pei sona justa venialiter peccans amatur. Adde quod Deus peccatum ita odit, ut non possit ab ejus odio cessarea peccatorem vero non ita odit , ut non possit ab ejus odio cessare; ergo dispar ratio inter Odium peccati , dc
Ad Confirm. concesso antec., nego comseq. ; scut enim per Adversarios potest Deus cessare aliquando ab odio peccatoris, non tamen ab odio peccati , unde non potest cedere jure, ne offendatur; ita potest non Odisse peccatorem, dum actu peccat. Dic paritas radicalis est, quia ad bonitatem Dei spectat semper odilla, ac prohabere pecca tum , di numquam cedere Iuri , ne offendatur 3 contra vero ad misericordiam , delibertatem spcctat posse cedere juri ad odio
habendum peccatorem; unde potest peccatum remittere tam quod fuit, quam quod, est. Dicitur enim Joel. a. Deus prae tutis
XIV. Objic. 3. ex eodem Mauro : Si pe Cator, dum peccat, haberet gratiam, simul esset Dei inimicus ratione peccati, & am Cus ratioue gratiae , quod repugnat ; emo. a M.
ui prius. Neque dicas, quod homo in ta li casu esset istum radicaliter Dei inimicus per peccatum , & amicus formaliter pπglatiam . Nam non est major ratio , cur
non dicatur potius inimicus formaliter per peccatum , 3c radicaliter amicus per gra
Confirm. Quia homo simul esset filius Dei per gratiam , & filius Diaboli per peccatum ; iuxta illud Jo: 8. ma ex Paινe a 4balo est,a ι ergo fimul esset dignus amore,
Resp. quod Peccator in tali casu esseesormaliter Dei amicus , Ze radicaliter inimicus. Ratio cur non potius vice versa sit formaliter inimicus , & radicaliter amicus ,
est , quia is aliter amicus est , qui habet jus
ad amorem: posita autem gratia , seu pr missione Dei conserente jus ad amorem , non potest hie effectus a peccato impediris cum nulla creatura impedire possit, ne v luntas divina sortiatur effectum suum s ergo
habens gratiam est so aliter Dei amicus inon est tamen is aliter inimicus, si actu peccet i quia χ aliter inimicus Dei est, qui habet reatum odii divioi sed posito quod Deus cedat juri ad odio habendum
peccatorem, non habetur reatus talis odiis
ergo non habetur inimicitia , de odibilitas formalis, sed solum radicalis , quatenus h betur radix reatus odii; haec autem radicalis odibilitas est odibilitas cum addito diasti aliente; Sicut in voto , quod dispensatur dum sit , radicalis reatus, seu obligatio est obligatio cum addito distrahente; atque adeo Peccator habens gratiam intuin habet Jus ad amorem, non vero reatum odii
Ad Confirm. dist. antec. esset filius Di boli per peccatum, quatenus imitatur m res Diaboli , conc., quatenus est formaliis ter Dei inimicus , nego antee., & conseq. Ubi notandum, quod tunc Deus amat crea turam amore amicitiae , quando vult illi aliquod bonum cum complacentia in tali persona , in qua videt gratiam , seu partiacipationem Natum divinae : quando ver
vult illi bonum cum displicentia personae
Propter peccatum , tunc non amat amore
amicitiae : sicuti nec amat creaturam amo re amicitiae in statu purae naturae : quare dum Deus excitat peccatorem ad poenitentiam, dum conservat in illo virtutes infusas fidei, flespei. proculdubio illum amat, Ee cedit jure , quod habet privandi illum his bonis: quamvis displiceat Deo talis ye lana rauone peccati . Quod si peccatori,
29쪽
Pars V. Di p. I. De Virtutibus M alibus infusis.
dum actu peccat, Deus conserret suam gratiam , tunc Deus illum amaret amore amicitiae . seu cum complacentia in tali peis na te cum duplacentia sistius peccati sicut quando sustus peccat venialiter . Deus amat
illum amole mucitiae, cum displicentia de illo veniali.
XV objie. est. Nisi Gratia sanctificans
esset efIemialiter incompossibilis cum peccato actuali , peccator smulctet formali. ter reus odii divini , & simul haberet jus ad amorem amicabilemi ergo Zec. Probatur sequela et in tantum non esset formaliter reus odii, inquantum Deus condonaret pe Catum , stu promitteret, is non odio habit rum peccatorem: - Me promisso solum facit , quod Deus non sit odio habiturus Peccatorem; non vero quod peccator non si dignus, qui odio habeatur, inu formaliter aeus odii divina ι ergo &c. Prob. min. rvam si Deus decernat , aut promittat , se non destructurum Angelum non per hoc Angelus evadit intrinsece indestruibilis; indsolum evadit non deseruendus s. ergo si Deus decernat, aut Promittat in non odio habiturum peccatotem, solum sequitur quod Deus nunquam odio habebit; non vero quod Peccator non sit intrinsece dignus odio. Resp. nego sequelam: ad prob. neg. min. ad cuius probationem retorqueo paritatem: s Deus promittat Angelo construationem in perpetuum , eo ipso Angelus habct Ius, ne destruatur , & quamvis non habeat imdestiuibilatatem physice intrinsecam , habet
tamen indestruibilitatem intrinsecam mora liter a cum tale jus sit moraliter intrinse cum ι ergo etiam peccator acquirens per
condonationem Jus , ne odio habeatur, erit intrinsece moraliter dignus, ne odio habeatur . Quare illud interest inter decierum Dei i & promissionem . quod Decretum reddit soIum rem futuram , promissio verodat jus, quod est quoddam ens morale in. trinsecum moraliter promasiario , sicut moratum habituale, seu reatus odii, non nis morsiter in intrinsecum peccatori.
mere is actum malum. CErtum est, virtutem insulam nunquam
insuere in actum malum , tum quias virtus infusa Fidei non potest in actum falsum innuere, ut ostendimus anno sup
ii ore ex Tridentino , a fortiori non potia erit virtus moralis insula influere in actum malum i tum etiam quia ad ponendum ctum malum non requiritur virtus super. naturalis , quae det simpliciter posse talem actum ι quare quaestio solum habet locum in virtute acquisita : & Primo quaeritur, An possit per accidens influere in actum ex circumstantiamnum oppositum aliis vir tutibus ab ea, quae influat V. g. An posisit vitetus Religionis influere in actum randi, quando oratio prohibetur a superi re, Ec est contra virtutem obedientiae λ vel
An possit virtus Justitiae innuere in restit tionem gladii Domino furioso , in hypoth. quod se contra Chalitatem restituere gladium in tali circumstantia e quidquid iit , An sit etiam contra Justitiam , ut te net Leuius contra Molifio Secundo, An possit virius laedere se ipsam e hoc est Anpossit per accidens insuete in actum malum oppositum eidem vir tuti e v. g. an possit viditus Iustitiae influere in resimationem gladii Domino furioso, quando talis restitutio ita
est justa relate ad Dominum gladii , ut sit
etiam injusta relate ad Innocentem . quem potest Dominus furiosus Occidere Ubi e iam quaerendum , Num virtus sit essentistiter virtus , An vero accidentaliter , adeo
ut possit de virtute transire in vitium , dce contra , juxta doctrinam Scoti
Prob. Quoties in alimo actu reperitur specificativum formale alicujus habitus, i ties hie habitus potest in talem actum i fruere ι χd in actu ex circumstantia malo, v. g. in redditione gladii domino furioso, reperitur adaequatum specificativum so Ie habitus virtutis Iustitiae , nempe a quatro Juris aheni ι ergo quamvis huiusmodi ctus ex circumstantia domini furios sit malus , de contra charitatem , adhuc potest virtus justitiae in ilIum influere. Confiam. Potest habitus virtutis justitiae influet e in actum. qui ex circumstantia existrinstea spectat aci aliam virtutem , v. g. in reddiuoum gilata domino, quando hic a ctus
30쪽
messis M. An Virtas in , in actum malum .
ctus praecipitur etiam a superiore . atque adeo spectat etiam ad virtutem obedientiae iergo potest etiam innuere in actum ex ei cumstantia malum, nempe in redditionem gladii domino iurioso. Antecedens admittitur; consequentia probatur: Ideo potest
virtus justitiae inclinare in actum , qui λmul sit justitiae, & obedientiae , quia repetit in tali actu suum specificativum QN male adaequatum, quod est adaequatio Jω iis assent; sed etiam hoc habetur in actu, qui simul sit iustitiae , de contra charit tem , nempe in redditione gladii domino seriossis emo etiam ad hunc actum potest virtus justitiae inclinare . Min. Prob. quia specificativum sermale virtutis iustitiae est, adaequare jus alienum , seu ponere , quod est conforme juri alterius; atqui esto D minus gladii sit suriosus, adhuc habet jus in gladium, quamvis tale jus hic, & nunc se impeditumi s sicut Pupillus est vere d
minus bonorum suorum, quamvis habeat Ius impeditum, de conjuges habent verum dominium in corpus alterius, etiam quando ratione voti Castitatis huiusimodi ius est impeditum P ergo etiam in tali casu potest
reddi gladius ex motivo adaequandi lus d mini a atque adeo potest virtus Iustitiae per accidens in hunc actum malum insuere; non secus ac virtus physica potest per a
II. Neque dicas , Uti tutem Iustitiae habere pro speeificativo sermali, adaequare jus
ahenum , inquantum est conforme rationi,& voluntari divinae: quando autem redditur gladius domino iurioso, non adaequatur us alienum iuxta da men rationis, & v Iuntatem divinam ι ergo non habetur in
cilicativum formale virtutis Iustitiae. Nam contra est , quia virtus pro specificativo formali inlum habet objectum , quod de se est conforme rationi, PraescI dendo a circumstantiis , ratione quarum potest vitiari; ergo quamvis restitutio H dii domino iurioso ratione circumstantiae sit difformis rationi , quia tamen est obj ctum de se consorme rationi, adaequare jus alienum , quod est obsectum justitiae , idcirco virtus 1ustitiae etiam in talem actum
malum influit . Antec. constat multipliciis ter : de r. quia aliter nulla daretur virtus, quia virtus acquiritur ex frequenxatis aetiis has circa idem obrectum ἐν cum autem numquam obιectum si sub iisdem circumlhan. Eus . saltem temporis, nunquam posset d xi auplex actus respiciens idem objectum,
algae acto uua pollet gigat ullus habitus
virtutis . a. quia virtus justitiae U. g. . non
posset insuere in actum , qui simul sit I
stitiae , & obedientiae ι quia tunc mutatur circumstantia ratione praecepti e Ee eodem
modo qui frequentando actus , qui simia sunt justitiae . de obedientiae , acquireret
habitum inclinantem ad hos actus , non
posset deinde per talem habitum inclinati ad actum , qui solum sit justitiae , vel solum obedientiae, quod nemo dixerit. 3. Ne posset virtus v. g. justitiae innuere in comis
placentiam de redditione stadii domino . praescindendo a circumstantia domini iurio. si et Nec posset in aetiis indeliberatos circa idem objectum innuere , qui cum careant
libertate , nec boni sunt, nec mali moraliter : quae omnia nec Adversarii ipsi admittunt . quare virtus specificatur solum ab objecto sermali , praescindendo tum a Cir cumstantiis , tum ab objecto materiali. Hine
Philosophus docet, quod si quis fitretur obmeci andum , acquirit solum habitum moechandi , non iurandi; quia mechia est o jectum formale, Ee furtum se habet de m ieriali relate ad hunc actum.
Conium. concl. tum experientia I E perimur enim, ut notat Am. , quod assu tus orationi, jejuniis Ecc., etiam accede
te prohibitione, ad hujusmodi actus habet
facilitatem; ergo signum est, habitum vir citus acquisitum inclinare in tales actus , qui ex circumstantia prohibitionis sunt m s : Tum paritate virtutis intellectualis , quae per accidens insuere potest in actum falsum . Nam qui habens scientiam physicamasiuetus est dicere v. g. Accidens non Co servati sine subiecto , Ee Ignem approximatum passo comburere . inclinatur ad dice
dum quod etiam in Eucharistia , de in ignababylonico id contingat; ergo pariter poterit vIItus moralis Per accidens influere iaactum malum.
III. Objici r. Achis specificantur a sus
imali obiecto circumstantionato 3 ita ut redditio gladu facta domino iurioso sit a. ctus essentialiter malus; facta vero domino non iurioso sit bonusi ergo etiam habitus specificatur ab objecto circunstantionato ι ita ut habitus habens pro krmali objecto v. g. adaequationem iuris alieni in circumstanistus debitis, sit habitus virtutis, re bonus, in circumstantiis indebitis , sit vitiosus , ac malus t ergo habitus virtutis nunquam it Huit in actim malum , ne per accidens quidem.
Confirm. Si virtus Iustitiae inclinaret adactum malum , nempe ad reddeadum gi