Variarum lectionum de re medica libri tres / [Sallustio Salviani]

발행: 1588년

분량: 317페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

161쪽

in morbis acutis, qui non transcendunt o. diem, quoniam ultra qo diem non conside ratur dies critici it declarauimus in nostris comentata j in apho mimis, in a. aph. In com. 23. qui distinguuntur per numeriim quat Urnar turn, cum morbi longi, qui pertranseunt O. diem, iudicari solent pervigcii mos dies, ut in Go.8o. Iio. Sc. Morbi vero logi quomodo soleant iudicari, terminari, docet Gal. dum sic dicit, ni orbi longi non admodum cosueuere iudicari per sipdorem, ut nec Omnino per excretiones, sed vel per concoetionem vel per ab sccisum: Pro cuius declaratione notandum est, quod critis, quae ieri solet a natura, aut est perfecta vel imperiecta, illa dicitur perfecta risis, quae habet omnes illas conditiones quas supra posuimus superiori capite, sed tunc dicitur imperfecta non solii quando sit diminuta, sed quando peccantes humo

res non evacuantur a natura ad extra corpus

per sensibilem,vel manifestam aliquam euacuationem, sed a natura deleruntur ad debiliorem, vel ignobiliorem partem nostri corporis, cista dicitur clis istacta per abice isti & cum natura semper solita iit deducere, transmittere Peccantes Humores a partibus nobilioribus, ad ignobiliores, et si humores peccant in venis magnis, ne ibi paciant febr sano cham , natura si valida uetat illos tranf- mittit ad venas minores, sed ii fortior iit, deducit adcxtra venas, sit febris intermittes, idem contingit, dum natura molitur,ta lamnquo uiam

162쪽

quoniam ii virtus valida fuerit, tunc peccantes humores evacuat, deducit ad extra corpus, illos euacuando per sensii bilem aliquam euacuationem, ut per sudorem, per se celsum,

per fluxum sanguinis&c. Sed si virtus debilior sit, ut non possit illos ita manifeste, di sentibiliter euacuare,tunc conatur illos deducere, transmittere ad ignobiliores partes; quoniam partes glandulos , que iunt post aures, vel sub alis, Mila utroque inguino, quae dicuntur Emuntoria, facitae 1 unt a natura trecipiant excrementa, superfluitates cerebri, cordis,&ssipatis, ideo ad has partes, solet magna ex parte transmittere Peccantes Humores ipsa natura, qui ibi delati, pari ut tumore, seu abscessum post aures, qui dicuntur Parotidae, in inguine isti humores, seu abscessus dicuntur Bubones,&cum etia articuli auia mira sint partes ignobiles, sua natura valde debile . ideo ad articulos, iuncturas solet etiam natura transmittere per modum critis Peccantes Humores de tali igitur abscessu seu tumore praeter natura, qui fieri solet in articulis, Mi unet uris, vel circa partes glandulosas, loquitur ibi Ga l. quasi diceret Gal. Crisis quae fieri solet a natura in morbis longis, est per abscessum, seu per tumorem p rq ter naturam, qui fieri solent circa articulos, vel iuncturas, aut in partibus glandulosis, quae sunt aut post aures, vel sub alis, aut in utroque inguine, quod hoc modo iudicari soleat morbi longi, videatis Hi po sic dicentem, qui bii febres

163쪽

LIBER SE CINDVS. 39

febres longe, his tubercula, vel labores in articulis fiunt, quod alibi sic docet Hipo c. quibus febres prorogantur, huic speetandus est abscessus cum tumore, dolore ad aliquem articulorum, maxime eorum, qui lunt in parte inferiori:&alibi, lic docuit alsitudinem habentibus in febribus, in articulos,& circa maxillas, potissimum abscessus fiunt, alibi Hi poc. quibus febres longae, his tubercula in , articulis, auia abores fiunt. 7 Et quare dicetis vos, in febribus longis fieri solent abscessus, ui fiunt quare magis ci ca articulos, tun et iras, partes glandulosa. Respondeo quod ea ratione, in febribus longis timendi sunt abscestus, quoniam cum duplici de causa in eis non soleat fieri perfe- ista crisis Primo ratione virtutis, quae cum non sit ualida, nec potens expellere ad extra, cum aliqua manifesta uacuatione Peccates Humores, quoniam quo morbus longior est, eo etiam virtus debilior sit, ideo facia debilis a longitudine morbi, solet transmittere copia, multitudinem P cccantis Humoris ad partes glandulosas, articulos, tanquam ad partes debiliores,& ignobiliores, Mibi parit abscessum, qui est tumor praeternaturam, quo tumore apparente, non est mirum si eger appareat sine Iebre, aut leuius,& melius se habeat, quoniam humores, qui peccabant in venis,&causa erant ipsius febris, delati sunt ad articulos, vel ad partes glandulosas, Mibi excitado nouum morbum, nempe illum abscessumi

164쪽

1 o DE RE MEDICA

sum, liberant aegrum a pra cedenti morbo. Secunda causa cur fiant abscelsus, no per

secta crisis in subribus longis non solum si

virtus debilis Sed secundo crassi ivi, di visciditas. multitudo Peccantium umorum cum enim febres longae ortum ducat a copia crudorum humorum, isti vero humores crasse si, qui ob sui crassitiem, Miciatorem,non possint ita bene, como de moueri sicut tacit- me moueri solent ad omnes parte, iuratiore tenues, di subtiles, licuti est pia Bilis, qiis hac ratione facillime per modum cialis uacuaxi soleta natura per secessum, per fluxu sanguinis, per sudorem,&per urina in in morbis acu

ti cynon solum quia frigidi sunt, frigiditas

inepta est ad motum, Ied etiam cum viscidi sint adeo coherent lingulis partibus, ut non Misi cum maxima dissicultate . a irtute validiis mapomnicuacuari per secessum, quare in morbis longis a virtute debili,cum non possint isti crassi humores euacu*ri per seces funa,vel per fluxum sanguinis, nec per sudore .cum sua crassiti obstrua sinos ipsius cutis, ideo natura operando quantum potest, oici illos transmittere ad p ites ignobiliores, ut ad glandulosas, vel ad articulos, iuncturas, sic facere imperfectam critim per abscessum Hic tamen notandu est, ut docet Gai hoc

non esse perpetuo erum, ut m omnibus morbis longis semper stant abscessus, cum doceat experientia, multos morbos longos termina

ti sine

165쪽

. LIBER SECUNDVS. 1 t

riti ne abscessu ut docet Cal. per solam o coetionem .sed magna ex parte verisimile in 'est, hoc fieri in morbis longis, praesertim quae virtus validalit,c potens deduce te Peccates Humores ad alias palles, quoniam ubi valde debilis fuerit, nullus crit expediandus abscesius, magis tamen in articulos, o standulosas partes fieri solent abscestus, quoniam, Vtclximns,lunt partes ignobiliorcs, o debiliores Θ

Et quomodo dicctis vos neri solis isti abs scelsus in febribus longis Θ Reips ideo fieri

ab eisdem umoribus, a quibus ortum duciti pia febri Nox ii dicatis, quomodo sti humores crasti,ta valcidi apti sunt parere abscessum an ebricitantibus, Respondeo, quod illi humores liquefacti a calore febriis, transmittutur a natura ad illas partes, ratio vero cur hu-nior iste liquera eius, facillimc colli ratur in recipiatur in illis partibus glandulosis,&iacile confluat ad art: culos, est quoniam, id ra

cet HipSc. articulorum compago duplici de His

caula sat laxa, aut ob nimiam corum humidi principi tate, unde tacite laxatur, aut ob paucitate carnis, cum ergo in morbis, febribus longis, articuli propria natura cum debiles sint, da Xs,&rari, nunc crina calore sebrali extenuantur, reddatur debiliores, ideo facilius recipiunt fluxum humorum, cum sint adeo excarne S, iam aliter&.partes glandulosae, quae sua natura lunt debiles, rarm&spongiosae, factae a natura, ut recipiant X crementa, uuiac

166쪽

1 DE RE MEDICA

vero a longa febre, morbo cronico, factae debiliores, magis sane carne, facilius recipiunt fluxum humorum, fiunt in eis ab scelsus: Est igitur,ci, in febribus,& morbis logis,maona ex parte tieri soleat abscessus, quib si nis cognosca ego, an abscessus futurus sit c rca partes glandulosas,vel circa articulos

Min qua parte glandulosa,& in quo articulo p Respondet Hipo c. hoc facile cognosci, ex K- Τ i,isiudiue, dum dicit lassitudinem haben

tib. in febribus, in articulos,in circa maxillas potissimum abscessus fiunt, quare diceret Hipocr. in illa parte timendus alcestus mic brelonga, in qua lentitur laxitudo, ut his lebre longa lentiat aeger in aliquo articulo , vel in aliqua parte glandulosa, laxitudinem vicerosam, quali punctura,ac morsum, ac si pars illa ellet exulcerata ibi timendus est abicesius similiter si in ei idem partibus in morbo diuturno, lentiamus tentionem, grauitatem, qualis sentitur in laxitudine extensiaua, ibi perare debemus futurum abscessum , eo quia omnis laxitudo in morbo longo, signi ficat futurum ab laeuum sic etiam alibi docuit Hlpo.

quod clariusiic dicit Hipo. .aph. 32: quibuicunque resurgentibus ex morbis, siquid laborauerit hic fiunt abscessus quibus verbis ex dolore docet cognoscere futurum abicellum eo quia in parte dolente futurus,' tunendus erit abscessus, ut sic alibi docet Hipo erates, hii bus ex morbis se erigentibus ta

tim in manibus, aut pedibus dolores fiunt, in

Ib. de humoribus in principio.

167쪽

LIBER SECUN DV s. rq

ipsis abscessus contingunt q. aphru. sic habet; sed si ante morbum aliqua parte doluerit, hic morbus firmatur mic tamen notandum est, hoc non esse perpetuo verum, quod semper in parte dolente futurus sit abscesius, quia si precedat aliqua magna evacuatio per secessum, aut per urinam, vel per fluxum sanguinis e naribus, tunc non amplius timendus erit abscessus in parte dolente, daborante quonia humor ille qui aptus erat parere abscessum, iam est, uacuatus a natura sic docet Hipo quibus speratur futurum abscessum ad articulos, liberat ab absccisia urina multa, crassa,&albata ista Similiter si e naribus sanguis effluxerit valde celeriter, tib cratur, haec

Hipo. Salibi longo progressu hoc id edocet ' u r Et ii quaeratis vos, qua ratione, in parte 'ciolente, timendus sit abscessus Dicatis hocneta, quonia temper transmittit natura Pe cantes humores, ad partem debiliorem,&cupars illa dolens a dolore facta sit debilior,&magis infirma, ideo ad illa deiseruntur humores, ibi fiunt abscessus, sicut etiam spontaneae lassitudines, quoniam lignificant m tali

corpore copiam. multitudinem peccantiu humorum, a quibus fiunt ista lassitudines, adeo significant futurum abscessum quoniacum non pollit natura, illam copiam, aut rem1oluere, vel sensibiliter uacuare per secessu, aut per urina, vel per fluxum sanguinis, ideo nec est est illam materiam expelli a natura

ad partem aliquam debiliorem, ibi parere absces-

168쪽

lib. de hin

144 DE REMEDICA

ab cemim, quia ergo lassitudo lignificat molam talorum humorum, delatam este ad illam partem, in qua percipimus lassitud memideo ibi timendus erit abscessus. Vnde Hipo. sic dicit,in febribus ad articulos, circa maxillas maxime abscessus fiunt, prope sane dolore, ni uicuiusque ad supernam parte ma-ois,d in totum si vero lentus fuerit morbus, deorsum tendes,inferne etia abscessus ut, maxime autem pedes calidi inferne significat, rigidi superne, hec Hipo. i. in febribus o lsrsaepe fiunt abscessus, vel in articulis, vel circa maxillas iuxta locum doloris, seu lastitudinis, nam si dolor fuerit in toto corpore, tunc magna ex parte fieri solent abscessus in articulis, sed si dolor,&lassitudo sentiatur in parte superiori, fieri solent abscessus in maxillis, di praecipue post aurcs, sed si dolor della crudat,tunc abscessus fieri consueuerunt partibus inferioribus, ut in inguine, vel pe

dibus . . o

Concludedum cst igitur,quod ebribus, S morbis longis, in quibus moliri solet natura impersediam critim per abscessum, iiii abscessus magna ex parte fieri solent, aut poli

aures,vel in inguine,aut manus pedes intumescunt, articuli, iuncture maxime laeduntur.

Et si dicatis vos. quo inodo cognoscameeo, an crisis saeta per absccisum, bona sit,

vel mala, hoc occi Hipocrates cum dicit, - ubi fauces aegrotant, aut tuberculanaicuntur

169쪽

corpore excretiones inspicer oportet, nai Diliota fuerint una corpus aegrotat, si vero similes an is tutu est corpus nutrires quibus verbis docet cognoscere Hipo c. an euacuatio facta a natura per abscessum, fuerit perfecta, vel diminuta, id est an omnes Humores pec

cantes delati inta natura ad illu abscessim,

hoc autem cognoscitur ex in speetione excrementorum, nempe urina',&foecum,e quia si

in Socrate laborate febre longa apparuerint Pa rotides post aures, vel alius abscessus in altera parte glandulosa, vel in articulis, vel tubercula,&pustulae in uniuersa ut totiuscirporis, ege melius se habeat, indicat medicus, hae esse crisim factam a natura per abscenum,&per istum abscessum aegrum liberari a precedenti febre, & morbo diuturno, eo quia natura transmittit Peccantes Humores, qui prius peccabant in venis, partibus intern IS,&crant causa praedicti morbi misi, nunc illos transmittit ad externas, ignobiliores partes, uti ad cutim deferantur illi humores, ibi pariunt tubercula, iustulas, sit post aures, fiunt, parotides c. quare intcr-na partes liberata a Peccantibus Humoribus, non est mirum sit aeger liberetur a praecedenti morbo longo, sed ut cognoscamus, an

Omnes peccantes humores in venis , partibus internis, delati sinat a natura ad externas partes, nempe ad abs)arissum, inspicienda sunt excrementa, nam si cum tali abscessu, vel cuilus pustulis, urina, excrementa, quae eua T cuantur

170쪽

146 DE RE MEDICA

cuantur per secessum , cruda sint, biliosa,&mala, hoc est lignum non omnem humorem peccantem delatum esse a natura ad illas paries dest ad abscessum , sed adhuc multam eius copiam remansisse in venis, partibus

internis, corpus adhuc aegrotare, ideo urinae, foece malae excernuntur; quare ille abicelsus erit imperfectus, sed si excrementa optima,&sana excernantur, signum est, naturam transmima e totum humorem peccatem ad illum abscessum, ut liberaret interianas partes, ideo lignum est illud corpus in

partibus ternis este Optime fanum. Hic tamen occurrit grauissiima difficultas, dicebamus enim morbo cronicos, diuturnos iudicari per abscessum , cum m illis non fiat perfecta crisis per sensibilem aliqua euacuationem per e cessum , per urinam , c. contrarium tamen docet Hipocrates in Epidem ijs, quando. vltra o diem molitur, quandoque natura persectam aliquam eu cuationem per secessum, per fluxum sanguinis e naribus, sanatur aeger, sic etiam docet experientia, ergo etiam in morbis longis fieri solet perse et crisiis , quod clarissime Θευ-- docuit Hi pocrates, quod in morbis longis, in quibus inaedus est abscessus, si natura imoliatur euacuationem per urinam , vel per fluxum sanguinis e naribus, ista euacuatio liberat se rum afuturo absceisu. Possumus responJere ad difficultatem, ii dicamus, quod non negat Hipocrates morbos longos posse iudica-

SEARCH

MENU NAVIGATION