장음표시 사용
151쪽
euadit. Siadem tum acris,in morem aceti,fit: tum corpus radit, necnon terram ipsam fermentat: ubi scilicet astititia putredo nigro illi iucco naturaliter se habenti accessiit Militii, Videntur veterum medicoru plerim id fit tali succo naturar se habet qdq; exeplaro fra deiicitur, saepe supra fluitar,atru Vocare succum, ter succus. non atram bilem: quod Vert, exustione quapia ac putrescentia, in acidam migrauit qualitatem, id atra nun trabilis. cupare bilem quod excrementum, a praeter naturam est quum nimiru abistione non naturalis caloris acriationiam illam alcitierir, ac veluti cinis quidam sit redditum . Sic quodammodoos ex Vsta a non usta dissi Fae uae urit det. Idia nam admodum calida est , adeo ut carne urat, Qx Vm liquet,atq3 corrumpat. Altera quae nodum est usta, ad omnia utuntur medici, ad quae terra figulari, aliis 3, et, quae tum siccandi, tum refrigeradi facultatem habent. Sane in atrae bilis sit ustae speciem, etiam Vitellina illa Vidilham hi subinde vertitur, quoties ipsa quot igneo percocta est e uerti iii spe, calore. Reliqua bilis genera partim ex iam dictorum ciem atrae exustura constant uniuersa partim laquam viae quaedam V, u inimis
percocta est. Iuni aditiarum tum generationem, tum inter 1e muta
tionem. Distant inter se , in aliae naeracae sunt, ac solae: aliae veluti sero quodam imbutae Vertim seri genera bi quae in succis habentum, omnia sunt excrementa tu ma, se exa rumst, ab iis esse postulat animalis corpus. Ea Uero quae menta. Praedicta sunt, naturae sum aliquem conferunt. Pur Sili utras a Satur autem ab iis sanguis tum per lienem tu per eam
quaeie ori ubest Velicam Requirat enim languis in tur non paucis animalis particulis crassitudinem. Est etiam
quado necu in postremis, flavum succum postulet qui tamen igneus ad extremum factus no sit forr quod
pituitam expurget, natura nullum instrumentum conis. ...didit proptereari frigida di humida est,ac Veluti eX di a Peri illamidio coctum nutrimentum. Desyderat igitur talis su instrumentum cus non utiq; vacuari,sed in corpore manens alterari sit conditum
152쪽
EXcrementum vero quod a cerebro destillat, fortas. yliditam dui se nec pituitam quis recte , sed naucum o destillatio- . iii iii u. ςm ppζllςt Ergo quemadmodum ex bilis generibuς
acida esse eiu dissus utile naturaleq; in animalibus est, aliud inutile &dam compin praeter naturam sic pituitae quod dulce est, id salutarenuisse salsam esse animanti & naturale putandum . Quod acidu, salsum est, acidum odem,oino crudu esse salsum Uero, computruisse porro omnimoda cruditas pituitae intel
Quo ligenda est, quae in secunda eon coctione incidit, quae in qui δgitur non autem in ea quae prima est, quaeq; in ventriculo perscitur. Quu si hac destitueretur ne suc-pl2 si ctis quidem omninoeta posset.
de Naturalibus facultatibus. Liber. III.
m Qqμδη MSgin Uti itionem quidem fieri , qtium id quod
matrit ei quod nutritur assimilatur, effeci, in singulis animalis particulis facultatem quandam alteratricem, qua membratim assimilatricem Mnutritoria vocavimus aliamque praeterea attractricem quae materiam conuenientis matrimenti suppeditat, in proximo demostrari It tu tum est libro . Indicatum praeterea es in o ante assimi
latione agglutinatio fit hanc Vero ab appo itione pre cedi, quae finis est actionis quae ab attractrice pficit. Porr ad nutritionem ipsam ampliori opus est tempore Nutationi qui gad perficiendas aliarum facultatum actioires requisiit necessana ritur puet appositus in particula succus, si illam sit nutriturus, minime transferatur ad alias, sed in ea quie- at quare necessaria etiam Videtur naturae ipsi facultas quaedam retentrix, quae id quod appositum est, reti Remrix acu neat. Talis autem Vis in maximis, maxime cli cauis in -- Π μὲιμ struimentis conspicua admodum cernitur: in paruis au
Partes mari, em obscurior. At inter ammati partes maxime cauς, aere cauae amplissimaeq; sunt,Ventriculus, Uterus,4 quae secudae Vocantur.Retinet autem veter cibum, quoad eurio
153쪽
coxit nec minus foetum terus, quoad hunc consummauit meterum longe ampliu, perficiendi foetus tempus, quam cibi concoquendi. Ac proinde retetrix texi a nobis multo clarius cognoscetur . Quippe nouem messibus plerist mulieribus perficitur in tero foetus, qui tota quidem ceruice Onniuet complectitur autem foetum Vndit uena cum secundis. Est it tum oris conniventiae, tu morae inertis in tero finis , ipsa actio. Vtis nainanis Utilitas . Nam ubi id copletum est, cuius gratia re Qperatio adtentrice facultate est usus terus, Vtic hanc inhibet, 'accessare facit, propultrice, qua hactenus quieuerat, loco eius assumpta. Sane erat sicuti quietis huius facul tatis finis ipse vlus ita etiam actionis eiusde finis, si1militer ipse usus: Utpote quo excitante agat, no excitante quiescat. Succedentibus ibitur rect omnibus quae in utero ut, expultri quiescit omnino facultas improspere autem cedentibus, non amplius expectat uterus nouem mensium tempori moram imm&retetrix facultas statim desistit ab opere δε expultrici ut mouea tur permittit. Etenim stibi mutuo ucceaunt. Iam uero in diu tapraegnantes ipsae primis diebus, potissiimum is eo ipso ri, sibi mutua quo semen est conceptum,inoueri attin seipsum con succedMe. currere uterum sentiunt: qubdisi praeter haec ,citra affectum aliquem, etiam conniueat os uteri, iam semen ipsum a mare,o se cepisse, & retinere arbitrantur: quo tempore, aded clauditur Vterus, Vsses ad hora partus, ut ne specillioui de mucronem admittat. At uero Hio se apocrates connivere os uteri, conceptionibus 4 Uteti , eost. dum phlegmone affectum est,proficetur. aererum in uere, in e conceptibus,seruato naturali habitu in phlegmone in prioibus, Sedurum mutato. Igitur absoluto,aut etiam mortuo sce μm' 'gm tu,sub facultate expultriceos uteri apitur fundus au τ' 'te,ates uniuersae partes circuniacente utero, sese deorsum contrahunt,ata foetum propellunt id li tanto la Heri prouuboreo conatu ut interdum ipse uteru eXcidat potu dentia.
154쪽
obtatricamsi simum cum eius ad spinam digamenta sunt laxa. Porro ratio obstetrices ipsae non iubent surgere parturietes mel ita sella collocant, donec ad foetus transitum os uteri si iis patet: id quod ex assidua manui contrectatione seiatiunt fieri paulatim opus autem ipsum quod a seipsis praestant parientes, non uteri est, sed musculorum qui tint in abdomine qui sciscet tum ad deiectionem,tum ad reddendam urinam nobis etiam Exilio sunt atq Ra quidem in utero duae memoratae facultates apparent. In uentre uero,adhuc modum Quumi pro sua natura se habet,ac constrictoria Virite utitur, quamli. bet exiguurn sit qUM 4n se contiuet, totum id undicas complexus,nullum Vacuum relinquit locum Quu in becillus est, quacunci parte complecti exacteas umpta non ualet,ac proinde laxum quoddam spatium efficit, permittit is ea quae in se continet humida , ex alio in alium locum transire ac fluctuationu sonitus edere'. Ventricuius Talis autem uetriculus, quum imbecillus sit, haud quiquandonore dem probe cocoquet sed in eo diutius uidebitur quae e recoquat daria manere granitas,tum cibi,tu potum it qui etiam tardius concoquat Eius autem diutinae ciborum morae, non est causae angustia infimi orificii uentriculi quum uideamus in dies musta longe crassissima, quae per imprudentia uorantur acila excerni sicutici alia liquida retineri unde ne petiam eiusdem in uentriculo morae finis aut terminus erit ciborum in cremorem couersito alioqui sorbitiones, lac,&ptisane cremor, in omnibus illico transsirent sed concoctio quae a conuersione in cremorem res est diuersa: sicuti nutriti; sanguificatione . Est autem concoctio ipsa in uentric lo nutrimenti in propriam eius quod nutritur qualitaemeoctio enu tem mutatio. Ubi igitur ad perfectionem concoxit ci- trimenti in vi nos uentriculuS, tum aperit inferius os excidulsi, perta ii ibi ipuum facile cibi ,etiasii lapides, onsa, acinos, aliive quae
eate mutatio, uerti in cremorem ia possimi, plurima secum habeat.
155쪽
At interim dum coquit uentriculus, cibos totus perihde ut uterus cetu)ambit,d amplexatur, clauditurq; ad unguem infimum illius orificium, quod pytoron no spro
minant. Itaqkneiu in utero nem in uentre,nem in uesica utrauis,licet reperire locum aliquem uacuum, scilicet instrumentorum tunicis, ea quae continent,semper
arcte amplectentibus , qualitu naturaliter se habet animal. Quare illis omnibus ingenitae sunt aliquae facultates, quibus retinere quae expediut,expellere aliena possint. Siquidem quod bilem ad se trahat ea quae iecinori , et 'subest uesica, supra est monstratum ci autem&inuentrem quotidie eiiciat,id quot euidenter cernitur. Atqui si tractricis operam statim expultricis actio exciperet,nec media semper inter eas intercederet uis retentrix, par semper in uesica bilis inueniretur modus: at non sic inuenitur, sicuti nec urinae in altera, quae lotio est addicta Porro ubi velitriculus circa imas partes multitudine, ac acrimonia humoris assicitur, si firmae sint quae circa stomachum habentur partiles, di arrhoeae tam ho citantur. Quum uero sic eius os infestatur, si caeterae 'ten' parte ualentes sint,vomitiones sequutur Quippe uenia , μ' ' triculus , non secusvi partes reliquae, ut conuenientem sibi qualitatem expetit,sic prorsus aliena respuit. Quare si expetit, trahet utim,sicutio expellet, si etiam fastidiat aliquid. Ad haec autem,si trahit, necessari etiam fruitur, id quod non licebit illi nisi retineat. Sed ipsius fruitionis aliquis erit finis, nepe benignioris ciborum substantiae sectus,4 repositio intra uenas Post quem finem iam expultricis facultatis agendi succedet tempus. Nam ubi abunde saturatus est ueter, quicquid reliquum nutrimenti est, ueluti onerosum aliquid reiicit, SQ Xeo,quod cum uentriculo habuit, commercio ipsum quoi cosecutum est salutare aliquid. Quippe ubi conueniunt duo corpora, quae ad agendum ac patiendum ni it nata ,si pares iis uires sint, ex Squo tum agit,
156쪽
tum patietur. Sin longe superet, Vincat, alterum, magnum quiddam in id quod patitur, essiciet: ipsum ve-
ab Vel exiguum aliquid Vel omnino nihil patietur: quo
Nutrimrntum nomine diSsidet nutrimentum a medicamento Veneis
delaterio me nosse hoc nant Vim corporis vincit illud ab hac vinci dic/m x0 qu tur. Minime igitur potest conuenies animali nutrimen
Vinci non esse tum C te , quoi abis quae in animal lunt qualitatibus' aliud q; altera non incitur. At Vinci aliud no est quam alterari. Non , ri tamen aequali omneς modo incunt nutrimetum particulae. Siquidem alteratio quae fit in ventre maior est quam quae in ore perncitur: minor verbea, quginieci tς 'Vm nore dc venis. Horum nani alteratio nutrimetum in
ta languml lubitantiam mutar. Vae In ore agitur, mu- Alteratio quae a quidem id in alteram speciem manifeste no tamen fit in ore ad perfectionem trafformat. Caeterum quam magna
ticum 'i' u cibora in ore alteratio , hinc discas licet, ' mansum vinculo eo . Uticuri crudo farunculos cysumeo mutato coquere quit quum tamen si aquae admisceatur, nequeat tale quicquam praestare. Nec est qubdid morere. Nn pituita Pituita oris ne quae in ore habetur, klichenum remedium est, & scor* s liQ. pio statim necat prpterea multas ex Venenatis bestiis, partim protinu perimit, partim spatio Domnes certe insigniter laedit Uerum quanto ii qui massi sunt cibi, iis qui inhaerescunt in vacuis dentium interuallis, magis uant alterati tanto etiam his magis ii qui deuorati sunt. Siquidem incomparabilis est horum alterationis exces.. sussi&quae in Ventre est pituita &bilis in spiritus ac D uentriculo calor, tota uentri lubitantia,aem mentur. Q used si infit, descriptio scera quom illi adiacentia,tanquam magno lebeti plures ignis foci pariter aestimata sint, a lextris quidete . cur a simistris lien,superne cor,4 trasuertum septum & eleuatum,c assidue motum, ingentem quandam ciborum, qui in uetriculum sunt deuorati, alterationem fieri credideris. Quo autem pacto mutari facile in sanguinem possctent, nisi tali essent mutatione praeparati s
157쪽
Monstraturia nani est, nihil in contrariam qualitatem totum simul migrare. Porrbiete duas habet tunicas, Ventriculo vita ad ipsum os pertinentes. Quarti interior quidem, it VmςM Ii
qualis in ipso est ventre, talis per istit,in directu I, por- h,
rectas fibras sortitur, trahendi nimirum gratia Astera Iibrae rectctra ad carnossiorem speciem ingula conuertitur , habet i, hendi gratia. transuersas fibras ad contrahe una undim. Quippe sitia .hy lx in fuer
sutorii quae mouentur instrumentorum corRa,pro fi Aloh.m irarum positura motus habent. Iam in stagulis intesti Intestina nonnis, circulares in Utra Petunicambrae sunt,q contrahan pabere,sed cotur duntaxat,iaec quicquam trahant. At venter alias fi xδhi MixψM,brarum rect s habet, quibus scilicet trahat alias trans uersas, quibus costringat Verum Vbi transuersae fibraeteriduntur, latitudinem Vςntris minorem reddunt. Recta autem dum contrahuntur, necessiarib logitudinem minuunt. At vertadeglutientibus nobis, liquidb cerni turlaryn sursum in talusu currens, quantia gula deor, i fuit, sunt trahitur: quum i completa iam deglutiendi sun hitur situm guctione laxaverit sese gula, luculenter descendere cer la deorsum. nitur illa summitas asperae arteriae. Si quidem interna. Ventriculi tunica quae certas habet fibras mutea, tum Vei'triculi in
gulam 1ntrinsecus vestit, tum sapium, ea quam tu o, uestire. per internis partibus ipsitust ryngis extenditur. Italfieri nequit, quum ipsa a Ventriculo deorsum trahitur,
quin simul etiam secum detrahat aryngem . Sed is
pernis partibus contractis,inferng dilatentur, continu me quidem id est, tum Vitiis, tum demorruis corpori bus . Gula igitur,ut monstrauimus, trahitur alioquila Gulam esse eiryngem non traheret. Trahit autem pergula ipse ven borum aduentriculus cibos: quos etiam per eadem evomit Atm id mςμὶVM μι- circo facilius est deglutire quam vomere, scilicet de 'glutiatur ambabus Ventris tunici operantibus in Melitus' uo,
terna quidem trahente, externa se contrahente, ac tru mercidente Uomatur autem altera tantum,quae foris est, ac trudit agente: nec ulla in o trahente. Non enim si
158쪽
cuti ventris appetentia deglutiendos cibos pcedit,sic in
vomitionibus appetit oris p Vlla, excitati affectus qppiam. Sed sunt ambo uentris affectus inter se cotrarii. Quorum triq3 inseruit gulae tunica externa, cui traia Gulae Timia uersae sunt brae Etenim deglutitio in iis qui immodirimi L V m ςx in appetunt ocvssime fit DVentre nempe cibos deor-
at i de luit, sum citente, prius quam In manli, V m Hiatulis, oetioni. Synodontibus accidit, quorum praegulositate ut Ari- Veter quibus stoteles inquit uenter aliquando in ore inuenitur inem Qx in*ςNM uer utrant gulae tunicam praedictis fungi actionibus posse hinc deprehendes, qubd si in uno animali externam quidem tunicam cui transuersae adsunt fibrae, in alio autem internam,cui rectar,transuersa incisione secueris,utrian plane animal deglutire uidebis. Ex quo manifeste patet τ altera earum deglutire licet, caeteo Gustantei de rhin deterius quam ambabus. Sed hoc interim perpengluti dum ni dedurn est, spiritu qui una cum cibis deglutitur, gulam pleri isti inter deglutiendum impleri: esse q, situm huius obli-Gula litVmς quutur Indicauimus igitur quatuor in uentre uirtutes
litas Nempe in deglutiendo attractricem In coquendo retentricem in uomitione, & concoctorum ciborum in tenue intestinum descensu expultricem: ip-Vdificuli qua sam uero concoctionem quandam existere alteratio-tuor facilitates nem. Quas quidem facultates ministras esse nutritionaturales,quae nis , similiter expositum est. Sed enim ut stercus hu-nximilatu in marini canibus existit suavissimum, ita iecinoris excrementorum, aliud lieni, aliud bilis uesicae, aliud re- In sui mitis si nibus si acceptum . Ergo uniuersa instrumenta gemi miis inesse alia facultates obtinentes qua conueniens trahunt, &iracilice ex qua alienum repellunt. Proinde si quod uel ex unica tus V xx ςem P mica instruimentum constat, ueluti ambae uesicae, uterus,&iena, ut ruch fibrarum genus obtinet, rectarum trasuersarum . Quin tertium quom fibrarum genus obliquartim est, minus omnino riduo praedicta genera,numerosum Inuenitur id in iis instrumentis,qus ex
159쪽
duabus tunicis constant,in altera sola rectis scilicet ipsis fibris immistum. In his autem quae ex singulari con Fibrae obliquεstituuntur tunica, una cum duobus aliis generibus. Sa opitust 3,x ne hae, maxime opitulant retentricis facultatis actio Δ'' ρ' ni Postulat etiam in hoc opere particula quael sua ea quae continet stringi ac circumea tendi: utputa ueterquidem , toto concoquendi cibi: uterus toto gestandi foetus tempore Venae porro tunica, ex multifariis fi Venae constatu bris est codita. Externa arteriae tunica ex circularibus
is plurimis, pauci autem cum his Obli tutio quis, conflatur. Sola instrumentorum omnium ex dua Intestina solabus tunicis,ati harum utral ex transuersis constante constat ex duas bris, facta sunt intestina At uentero utram uesica,4 μ' vinci' uetiteri,ubi uel multitudine eoru quae continet degravan
tur uel qualitate mordentur,qc offendit abiicere pro hiis conflanε. Perant. Uyrum utrunt at quando uiolenter incidit Abortus. quo casu prouocatur ab ortus sit autem is plerunt e Pδxm naturae commodo, quod genus non abortus, sed partu nominatur. Atq; abortus, quidem sequutur uel medicamelita quae ipsos prouocant, uel etiam tensionem Hreri: partus autem,ipssius foetus motiones uehementis snnaS. Communis autem omnibus his affectibus ipsa est offensio . Cuius triplex est caussa. aut moles nimia, aut apondus aliquod aut morsus. oles, ubi amplius disten ni, eripieti taudi uterus non tolerat. Podus, quum supra uires eius sit, Q. quod continet. Morsus , ubi uel humores qui prius in membranis continebatur, his ruptis, in ipsum uterum sunt effusi uel etiam totus partus corruptuso putris,
ac innoxiam saniem dissolutus uteri tunicam eiuSoc se
calione irritat, ait mordet. Acthaec, excrementa tingu quia ita tuo la,si mora in corpore diutius trahant, putrescut: quare an tu diutius mordaciad acria rati his quae ipsa continent, infesta in OrpQre,c5
redduntur minime tamen id in ea uesica quae iecinori hi
subest,similiter se habet utrius neruorum plane sit X neruorum ex pers. Quaquam certe cum haec ipsa trahat liquido ex reis.
160쪽
cernatq; necesse est ea, et succi multitudine pressam, vel qualitate illius orsentim expulsionem defyderare. Iam nec illud difficile compertu est,in tractumo e pulsionem diuersis in temporibus per eunde eius mea-Vterinoma tum fieri. Uteri praeterea stomachus, pari modo sicut iii μ δ' intro seminis ita foras partus via est. Uerum liti, ' β'ir: facultas atqub atm expultrix, non lique Vulgi. Quum igitur attractionemo expulsione, per nam eandemq; fieri iam cernamus , non debemuS mirari,
etiam II per Venas in Ventrem natura nonunquam ese
crementa propulset,dum purgantia pharmac propinamuS: at multo minus, si per quas Venas a Ventre in
iecur facta est digestio, rursus ex tecinore in ipsum tra-V nisum que ni quod alimentum in longiori inedia potest. Venae inici uentricii siquidem illae,quae medium patium inter iecuro par-
- hepar tes circa Vetrem occupant, duplex ministerium prae-nt, duplς mi stant: nempe ut quum in his abundantia fuerit alimen-
ti,per eaS1urtum teratur m iecur quum autem Vacua
sunt,nutriris auent, per easdem ipsas, ex hepate rur- vile, i. cm tr-natur. Siquidem totum ex toto trahere, ac toti ex toto impartire,Vnacti omnium confluxio ac conspiratio esse videtur. Quare multis eorum qui Valentem exercitationem subito ac prorsus intermiserunt, aut artuum Sanguis cibus alique praeciderunt, sanguine per intestina certis peri eu cuς- ς dissimul plurimu cernimus euacuari: sicuti illac etiam
ilis Vsdi vhi alios humores a natura in morbis expelli Ac trahit quid tedis dem id quod est Valentius: vacuatur autem id quod est
imbecillius, Porro valentior, imbecillior 3, altera laltera particula est, Vel absoluto sermone naturaq; &comuniter omnibus Vel priuatim huic cuipiam talis ef ficitur. Et natura quidem omnibus ii, communiter animalibus, corri iecur,o iecur si intestina &icter, itent arteriae si Venae,tum quod utile est ad sese trahere tum quod diuersum ab hoc est, a se repellere, magis Valent. At priuatim in unoquot nostrum,alio tempore iecur