장음표시 사용
301쪽
tionem similemque, denotat. An eadem pars &-Αliqui eqin- dein distcrniint, at Gal. videtur pro iisdem habere, dum pharyngem eam docet cfc latitudinem filiae intcr gulam & laryngem interjacet: ast itimam, praevium illum locum gulae gutturique communem, in quem utriusque osculum asscendat. s. C X L. In faucibus seu iuxta eas interius glandulosa corpora, figuram subrotundam habentia, & membranam suam obtinentia, itidem in ore reperiuntur, quae a situ paristhmia, & a modo situs, quo se opposite respiciunt, antiades vocitantur. Dictae sunt &DUlla ignota origine. Vsus illarum glandularum cstos linguam saliva imbuere, ut melius gustus &masticatio peragatur, praecipue vero gustus. Neque solum id hae glandulae praestant, sed & aliae in ore positae, & maxime, quae subjectae sunt linguae. Quod enim tonsillae spcciatim ab Anatomicis recensentur, fit, quia illae maxime sunt notae seu perspicuae. Interim plures omnino deprehenduntur. Imo ipsae tonsillae eis duae prae reliquis manifeste se ingerunt, tamen quattior aut sex ab accuratioribus Anatomicis esse dicuntur. s. C X LI. Sed hoc mittamus , illud & circa has & alias in ore positas glandulas in quaestionem venit, unde id serum habeant, & quid circa illud pra ent' Quod primum attinet, sunt aliqui in ea opinione, id serum ex capite destillare, vel catarrhorum defluxu, vel ex recremento crassiore spiritus animalis. Aliqui contra existimant ex vasis in eas ejici. Neutin opinio improbabilis est. Nam advertimus, quod iis, quibus cerebrum scatet humoribus, magis sint sputatores, quam alii. At quando cerebrum ita ab humoribus liberum est, ut non aliquid ipsi suppetat , pro demittendo ad has glan*ulas Altera opinio itidem firmatur exemplo lienosorum , qui multum spuunt sere inde, quod multum seri ad hos glandulas per vasa ab iis traducitur. Aliqui, ut id ostendant, pcrsuadere conantur, deprehensa etiam esse particularia vasa, per quae ista scri apportatio contingat. Haec tamen vix notantur, ut de priore nihil dicam. Imo & alia, quae tertia opinio esse potest. non improbabilis est, quod pari sthmia istud serum nancia scantur ab exhalationibus, quae ex ventriculo pergulam elevantur. Atque hinc quaestio sol vi potest, quare apposito vel desiderato cibo saliva nobu movea. tur, nempc quia relaxationc superioris ori scii ex ventriculo plus eorum vaporiim stirgit. Atque hanc sere probabilissimam opinionem reputo . hoc libens concedens, praeternaturaliter utroque istorum modorum seriistius fieri in paristhmiis accumulationem, sorte in quibusdam, nempe humidioribus constitutionibus & naturaliter. Ad alteram quaestioncm respondeo, Diuiligod by Corale
302쪽
CONTRACTAE LIBER PRIMus. 263 respondeo, omnino aliqua coctione serum istud mutari, ut in salivam transeat.
Ait quo id inodo fiat, & qua actione, quandoquidem citra notitiam seri& salivae cognosci nequit, latiorem explicationem differimus , dum de saliva agamus.
s. C X LII. Sicut autem tonsillas nunc ad fauces retulimus, ita non minus musculos carundem recensere hic debemus, quibus eae motus suos obeunt. Nam quoniam pro lubitu nostro pharyngem movere possumus,& deglutire secundum voluntatis imperium, musculos ipsi dandos filisse apertum est. Et ita factum esse experientia monstrat. At vero illi musculi sunt, quos oesophagi principium Dossidet, tum pro dilatatione, tum pro constriissione sui. Nam caput oesophagi superius, ipsa membrana faucium videtur esse. Ita ergo muscularum dilatantium aesophagum punt duo paria. Primum par aliquibus vocatur sthanubar'Meum ab origine insertione. Nam principium suum tenue & nerveum capescit a cuncisormis ossis acuto principio, & deinde per internam plerygoidis cavitatem descendit, & intendinem tenuem desinit,qui in palati partem culaneam, a qua gargamon dependet, inseritur. Secundum deinde par, ab eodem fere loco incipit, &descendit, & in totam sere faucium laturalem ac posteriorem partem inditur. Contra Vero muscularum constringentium aesophagum sunt tria paria. Priamum par vocatur Oesophaglaum. Totum carneum est, oesophagi, secundum latitudinem laterum scutiformis cartilaginis exortum, lanincteris musculi modo circa gulae initium circumfertur,eidemque fibris transversis annascitur. Hujus beneficio caput gulae in deglutitione constringitur.Securi mn parin faucium posteriore ac laterali caritate, utpote quam ambit, suum situm obtinet. Cephalaphavngeum dicitur ab origine, quam derivat, ubi caput primae cervicis vertebrae jungitur. Hinc descendit, ac in hyoidis latera, thyroidem cartilaginem, & ce phagi principium,cujus tunicam conficere videtur, implantatur. Tertium par Istispi,ariueani appellatur, quia ab interna styloidis processus facie gracili initio pronascitur, unde tendine membraneo tyroidi cartilagini, lateribus ossis hyoidis , de radici linguae implantatur.
s. CXLIII. Illis se visis in interiore oris parte ad huc lingua conspicitur, quam nunc breviter perpendere convenit. Situs ejus manifestus cst Omnibus, quod nempe ab interioribus oris partibus soris protendatur. Et ludem, ut in eodem firmius retineretur praeter alligationem per vasa in exortu suo laryngi, ossi hyoidi, faucibus, ac a lateribus tonsilis connectι- tur, inserius autem Iigamento firmatur, cujus extrema pars=anum lingu4
303쪽
166 VNIvERsIE MEDICINAE est. Magnitudo linguae absolute determinari nequit , ca tamen justa censetur, quae & otis interiorem capacitatem moderate implet, & tantum spatii obtinet, ut sufficienter & commode moveri queat. Illud etiam ad magni-dinis linguae dcclarationem pertinet, quod longitudo latitudinem, de naec prosunditatem superet. Figuram deinde habet pyramidi aliquatenus respondentem, quatenus a crassiore principio paulatim antrorsism extenuatur. Praecipuus lingua usin est commodare animalia gustandum, ob causam & sapores recipit, di eosdem dijudicat. Ideo etiam ea parte oris constituta est, qua cibus & potus ad ventriculum transit. Alter etiam dignissimus linguae usus est, inservιre formationι vocis articulata, qua intcriora animi cogitata palam facimus. Porro etiaui inservit lingua cibis θ ad dentes varie transferendis, is ad posteriora deducendis, ut ad ventriculum per gulam deveniant. Hujus ergo usus gratia, ut & loquelae, motus lingua datus est valde expeditus in omnes fere loci disierentias, ut post videbimus. g. C XLIV. Ad eos usus praestandos varia partes ad linguae compositionem concurrunt, nempe caro linguae propria, membrana, os uoides, mustuli, vincula, & vasa, de quibus ordine dicendum venit. Caro linguae propria cum musculosa carne quidem aliquatenus convenit, sed ita quoque ab eadem differt,ut merito pars sui generis possit censeri. Et ideo eam praecipuum organum gustatus esse credimus, praesertim cum & nervus in eam inseratur,& ut sapores percipiantur, opus habeant ad ipsam penetrare. Hinc saliva
cibit inbuuntur,ut melius sapore suo ad dictam linguae carnem perveniant. Idcuti quam itaque eorum opinionem probamus, qui membranam lingua incumbentem pro praecipuo organo gustus habent, cum ea omnibus i
terioribus oris partibus, gulae & ventriculi interiori parti, ac naribus communis sit, neque tamen in illis hoc ossicio fungatur. Quod ajunt, id fieri, quia nervi gultatorii ibi locorum in eam non terminantur, hoc nihil est, quoniam abunde nervis illi omnibus illis in locis prospectiun est, de nervi non di flerunt, nisi terminatione in partes, ut ita, si illa membrana esset organum conveniens gustatus, omnes in eam desinentes gustatorii futuri sint. Sic neque illis assentimur, qui putant palatum quoque gustare, sed qu milli a veritate abeant, experientia evidenter resulit,quq docet, quod etiamsi aliquid gustabile palato adhibeatur, non avicin linguae, nihil percipiatur. Verum eos sesellit, quod cum adverterent plerumque, quando palatum aliquid attingit, sustum fieri, cum tamen alia causa subsit, quod nempe facillime quoque aliquid tum linguae communicetur. Aliqui etiam nervum' per linguam expinsum primarium organum gustus esse scripserunt: sed &hoc
304쪽
CONTRACTAE LIBER PRIMus. 26Τhoe aberrare putamus, eum nervi quidem animalem spiritum advehant,attali particulari officio in nulla alia parte praesint. Illud quoque addo, quod terminatio quidem nervi gustatorii in linguam evidens sit, sed neutiquanteiusdem talis expansio qualem illi proponunt. Sic neque in linguae propria
substantia membranam per ipsam propagatam offendimus, qualem aliqui confingunt, ne linguae carnis officium gultandi tribuerent, hoc satis confutati, quod non-enti id attribuant, ut vero &evidenti enti id derogent. s. C X L V. Adhuc circa lingua caram notandum est, quod ei fibras aliqui Autores denegant, quod non nisi recth accipiendum. Nam si fibris careret, consistere commode aut contrahi non posset. Igitur iron habet fibras vel valde evidentes, vel ita vergentes, ut musculi speciatim sic vocati, at occultas dispersasque per suam substantiam omnino possidet. g. CXLVI. ciuembrana, quae linguam foris contegit communis illa est, quam ab interiore parte gula, ventriculusque, ac dehinc aliae partes in ore positae, naresque participant, sicut supra jam fuit indicatum. Officium id habet, quod linguam muniat & defendat, atque si e etiam ad perseetiorem gustum faciat, dum excedentes qualitates gustabiles aliquantum res aenat, de per porositates suas gustabile ad propriam linguae substantiam admittit. CXLVII. Os hyoides ad linguam cum aliquibus referimus, quia illi
secundum partem substernitur, unde vocatur: hoc tamen notamus, quod universe faucibus inserviat, ut hinc os gutturis quoque appelletur. Nam totum meatum faucium, ea forma, qua ipsum os eu apertum,
apertum retinet, ut & cibus promptius per Cesophagum ad ventriculum transmittatur, & ut aer quem inspiramus &exspiramus libere per lar7ngem transeat. Figuram habere dicitur u Graeci, aut A, unde nominatur νψε-,aut contracte ..Mδες, ac sed tamen non male exprimit inseriorem maxillam, quandoquidem anterius sinuosum existit, & posterius cornua, veluti processus longos emittit. Situm hoc os est in interiore parte oris ad radicem linguae, ita ut manu quoque in viventibus maximum ejusos, quod vasis appellatur, deprehendi possit, si digiti profundius aliquantum in os supra laryngem immittantur. Connectiti tr id os variis partibus,
nempe maxillae inseriori, sterno, scapulis, appendici styloidi, linguae, la-ryngis cartilagini thyroidi, ac ce phago. Plerisque illis partibus 1ociatur per musculos, nisi quod ejus basis exteriore parte, quae ideo basis lingua vocitatur, linguae arctissime connascitur: at inferiore parte, una cum secundo
ac tertio ossiculo quatuor validis ligamentis scutiformi cartilagini conjun- Ll a gitur,
305쪽
gitur, sicut & pari modo reliqua ossicula styloidi appendici committuntur.
Componitur id os aliquando ex pluribus , aliquando ex paucioribus officulis, nonnunquam cx tribm tantum, sed in vitis adultae aetatis magna ex parte ex u idectvr. Primum os baseos ad instar in medio reliquorum lateralium consistit, majus ac latius est, attamen brevius. Exterius convexitatem obtuso angulo ostendit, interius cavitatem. Sinus etiam tres obtinet, unum in superiore parte, qua par musculorum attollens recipiti duos deinde in parte in seriore, utrinque nempe unum, quibus par musculorum detrahens
insinuatur. Ex huius primi ossis lateribus exseruntur diiosequentia osse, nempe secundum S tertium. Ea communiter cornua ossis by oldu Anatomici appebiant, sed Spigelius vocat hamiliora hyoidis latera. Haec cartilagine & lig mento cartilaginco satis lato sibi firmiter coniunguntur. Porro quartum di quintum os, sunt duo processus teretes & graciles, qui ex superioribus ac lateralibus partibus prodeunt, quos Spigelius superiora hyoidu latera vocat. His utrinque tria alia ossicula superaddita reperiuntur, quae prioribus quinque addita, cum sex sint, numerum undenarium complent.
s. CXLVIII. addunt, quod originem musculis multis linguae & laryngis praebeat. Quod
omnino verum est, sicut partim ex iis quae circa laryngem attulimus iatripatet, & porro patebit, cum de linguae musculis agemus. Hoc loco adhuc, quandoquidem vario motu agitatur, de mustulis hujus maliqua adjiciemus. Eorum quatuor parra os nyoides obtinuit, quibus sursum, deorsum,
antrorsum, retrorsum, & ad latera movctur. Primum par recta sursum movet.& modice simul antrorsiun; Latum, breve, ac carneum est. Originem capit a menti aut potius maxillae inferioris mento subiectae interiore parte, ac sinui superiori primi ossis inditur. Hinc Genio Ioeitium nominatur, sicut
ab ossicio recta attollens. Secundum par primo adversum, recta deorsum&aliquantum retrorsum os hyoides trahit. Vnde detrahens dicitur, & a situ Sternoboeideum. Nam carneo & latiusculo exortu a steriai clatiore interisnaque sede educitur, Δ sub cute in collo asperae arteriae, & laryngis thyroidi cartilagini affrmata asscendit, ac eadem semper servata amplitudine ac substantia tandem in basin ossis hyoidis terminatur. Tertium par ad latcra & aliquantum sursum trahit, unde oblique sursum trahens vocatur. N minatur cliam Ibiscerato Oeideum i quia a processus styli rinis radice cxoritur, & in cornua hyoidis eo loco desinit, ubi ea cum basi coniunguntur. Hoc par gracile totum, teres ac exile est. Quintum denique par itidem ad
latera, sed paulum deorsum trahit, hinc oblique deorsum trahens dictum. Ita a gracile
306쪽
gracile & longum est, ut nullum simul gracilius & longius in humano corpore reperiatur. Duplicem ventrem cum distinctis tendinibus obtinet. Principium eius carnosum est ex supcriore scapulae costa juxta cervicem ipsius ac processum coracoidem exortum. Hinc sub scapulae levatore aliquantum latens,post oblique sub caput moventi pari mastoidcoasi cndit ac eidem quasi nobiliori cedens substantia carnea amissa tendinosam ac nerveam porrigit, dum postquam illud nausculorum par transscendit, car .nosum rursum procedit, & paulo inferius, quam tertium par in cornua ossis hyoidis implantatur. Ab illo suo exortu ac terminationet vocatur hoc
s. C X LIX. Sequuntur mus uti quorum quinque paria sortitur,
quibus secundum omnem loci disserinitiam movctur. Nimirum antrorsim, dum extra os exseritur: retrorsum , citui introrsum ducitur, pusum ac deorsum, dextrorsum ac inistrorsum. Praetereastringitur ac dilatatur, sed an id a musculis proveniat , an a propria lingua substantia, aut an hac musculis accensenda sit, de eo Anatomici non consentiunt. Illud certum est, eos in aliquibus cum musculis convenire, &vicissim in aliquibus a musculis discrepare. Qui eam ad musculos reserendam judicant, in duos musculos dirimunt, quos appellant. Derivant a basi ossis hyoidis carneo principio a quo oblongi antrorsum producantur, terminantes in apicem linguae. Duos esse putant aliqui, quia mediante linea candida superfici cin linguat percu rente ab invicem in dextrum sinistrumque dividantur. Ac ut musculorum vice melius fungerentur, omnis generis fibris donatos esse asserunt, sed ita sibi mutuo per univcrsum corpus confusis, ut distincte notari non possint. Attamen singulis suum usum adjudicant :=bru transversis, ut linguae corpus in se contrahant incrassentque : obliquis, ut linguae corpus dilatent &a se abducant: ac denique rectis, ut ad palatum & fauces retrahendo linguam constringant. Ego supra equidem illam partem linguae praecipue gustui inservire adstruxi . At quia hoc non repugnat, quin etiam motui constrictionis & dilatationis inservire possit,non vehementer contradixerim illam musculum esse, unum quidem, quandoquidem mihi non videtur mediante illa linea candida in duas partes plene dirempta, aut duplicem, si qui alii accuratius notaverint. God vero de diverso officio fibrarum proponunt, iis assentiri nequeo, judicans omnibus illis fibris constringi linguam , expandi autem a remissione actionis fibrarum. Sed unde sursum ad fauces trahitur 3 Per easdem fibras contrahentes, magis per superiorem linguae partem distributas.
307쪽
s. C L. Veruntamen hunc nausculum inter illa quinque patia non indigitavimus, sed sunt ca haec. Primum par linguam extra dentes labiaque producit, inde extrahens linguam appellatum, ab ortu autem & insertione geneulo sum. Nam angusto exortu incipit ab asperitate illa, quae interiore mediaque maxillae inferioris parte consistit, hinc latius redditum fere in linguae radicem implantatur. Secundum par, introrsum linguam ducit, rotrahens linguam vocatum, &0 ilogiosum, quia ex ossis hyoidis media superiore sede carneum producitur, & secundum linguae longitudinem productum, medio sere ipsius implantatur. Tertium par est attollens linguam , utpote quod , si simul agat, linguae apicem recta sursum & retrorsum elevat : sin autem cjus alteruter tantum musculus constringatur, oblique su
sum lingua ducitur. Vocatur Nisi sum. Nam ortum suum capit lato principio ab inferioris maxillae interno latere juxta molarium dentium radices, hinc fibris transvorsis delatum, sub linguae basi, in ligamentum, qua
faucibus ligatur, inseritur. Quartum par si totum agat, lingua recta deorsum & introrsum versus inferiores dentes deprimitur, at u alteruter tantum musculorum operetur, oblique & in alterutrum latus deorsum & introrsum ducitur. Ob id ossicium deprimens linguam nominatur, & cerato
ab origine & insertione. Nam a superioribus, si adsint, aut inserioribus ossis hyoidis lateribus inchoat, & in linguae latera juxta ejus radicem , inseritur. Quintum par si totum agat, lingua ad ipsas fauces retrahitur, at si alteruter tantum musculus agat, lingua ad latera dextrorsum vel
sinistrorsum ducitur. Oblique trahens appellatur, ab eo ossicio, quod obit, si unus tantum musculorum agat: sed ab origine & insertione flagitisum. Nam camo gracilique principio ὲ styloide processu originem ducit, &hinc eramus latiusque sectum linguae lateribus implantatur. s. CLI. Vnicula, quibus lingua coercctur, facile numerari pos- sunt, quandoquidem uno plura non sint. Hoc ligamentum validissimum& membraneum est, medio linguae corpori substratum. Ex hujus extremo cirea apicem linguae funiculus ille producitur,quem lingua frenum vocitant. Hoc ipsum si longius sit, ut ad dentes priores usque porrigatur, impedit linguae, liberum motum, atque sc non solum in pueris sectioni ossicit, sed& in adultis sermoni, sicut expertcntia illud comprobat. Hinc in pueris frenum illud, si justo majus fuerit, chirurgica operatione incidi debet iam
fice, non digitis lacerari, quod temerariae quaedam mulieres faciunt, cum . ex dolore humorum amuxus, inflammatio, & alia mala queant concitari.
Aufit usus lingamenti lingua Autores non eodem modo explicant. Aliqui
308쪽
CONTRACTAE LIBER PRIMu S. 271 opinantur , id a natura hominibus tributum esse, ne essent nimium loquaces. Sed hi rhetorieantur. Nam aliqui nimium loquaces sunt, quibus hoc vinculum satis curtum est, & aliqui non ita loquaces sunt, quanquam hoc vinculum satis laxum est. Nimirum ex sublimiore principio loquacitas vel taciturnitas dependet. Ergo quidem illi mihi non male sentire videntur, qui id vinculum idco linguae additum esse docent, ne lingua nimia versus unam aut alteram partem cxorbitaret, sed ut debitam obtineret in sede sua firmitudinem. g. CLII. non opus seret distincte persequi, nisi aliqua peculiaria se hic ingcrcrent. Itaque S arteram quod attinet, ut Ilus que goneris in utroque latcre diviso per lineam candidam una magna ¬abilis occurrit, cu)us incisio maxime venae, cum haec soleat ordinarie tundi postquam toti suffcienter prospectum cst , solet saepe angina aut phrenitide laborantibus magnum levamentum afferre, seu ob derivationem, seu ob revulsionem, seu ob cvacuationem humoris affluentis. Nervi itidem non ad linguam derivati alii gustatorii, alii motorii linguae dicuntur, non quod ipsi in se substantia aut specie disserant, verum quia in diversas linguae partes inseruntur, alii nempe in substantiam linguae . alii autem in musculos , quae partes dehinc pro suo ordinario officio operantur. Aliqui etiam persuadere nobis conantur, alios nervos in linguae membranam aDire, ut in eadem sensus tactus obeatur, alios in substantiam carnosam, ut sensus gustiis cxpeditius contingeret: sed sicuti libens experientiae & au . topsiae anatomicae asi urgere paratus sum, ita ingenue fateor, me id hactenus distinete non deprehcndere potuisse. f. CLIV. Persecuti nunc sumus omnia sensoria, excepto eo, quod est tactus, ideoque ne prorsus a reliquis divellatur, ejus quoque considerationem brevem hic locorum suscipiemus. Nam etsi in capite id organum non plene comprehenditur, tamen & in eo partialiter reperitur, ut sic cum de reliquis sensoriis actum sit, si de hoc quoque agamus, nihil criminis commissuri simus. Quod vero attinet aliorum de argano tactio sententias, illae valde ditanae sunt. Aliqui enim omnes omnino corporis nostri partes, ipsa quoque ossa adeo tactu csse praedita judicarunt: aliqui partes molles omnes voluerunt tactui inservire, per molles partes intelligentes omnes eas, quae non sunt osseae: aliqui membranaF, aliqui carnem, aliqui curem sensorium tactus nominarunt. Aliqui nullam partem nominari posse censuerunt, aliqui
autem eum adverterent, cuti, membranae, nervo, tendini, ac carni tactum
esse cominunem, judicarunt se posse omnem controversiam evitare, si car
309쪽
mm quidem dicant organum tactus, sed per illud intelligant non carnem vulgo sic appellatam, sed a mpliore significatu, omne illud, quicquid fibris
nerucis constipatur, ac molle est.
g. CLI V. Omnes eas sententias sigillatim examinare longum s rei, atque ideo brevibus quid ipse sentiam edisseram, & assertionis rationes probabiles adjungam. Ergo censeo sensum tactus in nobis reperiri tum imperfectum dc communem, tum persectum ac proprium. Illo judico tactilium qualitatum praesentiam quidem manifestari, sed non distincte essentiam Zevarietatem carundem: contra autem existimo in hoc fieri. Ergo quidemst de organo sensin tantiu secundum pri ιm modum quaratur, illis assurgo, qui aut omnibus partibvi tactum attribuunt, aut solis ossibus denegant. Nam in his saltem nullam voluptatem, nullumque dolorem porsentiscimus, & qui dicitur dolor non tam in ossibus est, quam in membranis eorundem, scuti & dentium dolor qui dicitur potius in membraneis ligamentis aut nervis 'r radices dispersis, quam ipsis dentibus imputandus cst. Sed praeter ossa vix aliquae partes nominari queunt, quin levem saltem sensum taetiis prodant, adeo ut in paren chymatis ipsis hepatis, lienis, pulmonisque, imo in cerebro sensus gravitatis queat deprehendi, ne dec ceteris partibus quid adjungam, quas constat dolore posse pcrcelli. Verum si quaeratur, quodnam fit organum sensus tactis perfecti, qui nempe non solum percipit aliquid tactile adesse, & illud csse vel cognatum, vel molestum, verum etiam quo ad sensu fieri potest, illud distincte apprehendit, an sit primae vel secundaequalitatis, & cujus. v. g. an sit calidum, vel frigidum,molle vel durum &c t una respondeo cutem se propriam sensorium tactus. s. CLV. Hoe ipsum non convincit solum aliorum numeratorum organorum remotio, utpote ad quae, tanquam profunde nimis jacentia species tactiles pervenire non possunt, vel sensu nimis debili praedita sunt, vel nimis scnsibilia existunt, ut omnia cum dolore apprehendant, verum. etiam quod in hac parte omnia rcquisita sensus tactus sint. Quippe spiri - tuum animalium ac vitalium sufficientem copiam continci, & temperiem ita moderatam habet ut in nullis seu primis, seu secundis qualitatibus vcliemcnter exorbitet. Porro situm obtinet accommodatissimum excipiendis omnibus tactilibus, & corpori utilissimum, ut cito moneri possit, si excedentia tactilia occurrant. Et quid λ Experientia satis contestatur, quod in cute omnia sensibilia distincte satis percipiantur, modo ea sana st,& omnia se rei te habeant. Praecipue autem viget rinin illa tangendi in cute manus, maxime illa, qua est in vota manus 2 asinis digitorum, ut ea quoque de causa
310쪽
CONTRACTAE LIBER PRIMus. 273 eausa tmnus sit nobile hominis instrumentuin. Ac ne nimia vehementia cuti tactilia occurrerent , cutisula eidem superposita est, quae tanquam me-ιium inter tactile ct organum proprium ractis intervenit, unde accidit, ut cuticula avulsa omnia dolorifice sentiantur. F. C L VI. Omnes partes, quae ad caput pertinent, jam expedivia .mus,solum restant illi musculi, qui caput ct cervicem movent, ut aderi illorum tractatio pro complemento illius doctrinae subjicienda videatur. Nam ipsum caput pro organorum sensuum directione &aliis usibus motum quoque obtinere debuit,& quidem voluntarium per musculos, quia secundum judicium mentis ille motus guberiuri debebat. Est vero ille motus capitis vel primarim, quo caput ipsum per se movetur , vel secundarim, quo caput movetur ad motum colli seu cervicis. Primarius motus celebratur super primam ae secodam colli νertebram. Qui supra primam contingit, fit vel aη-trorsum, vel retrorsum, seu ectione vel extensione, eaque utraque vel recta, si totum par moveat, vel obliqua, si alteruter tantum musculus agat. Qui supra secundam accidit, fit circa processum ejus dentiformem, circumvolatione quadam, quali ad axem. Secundarius motin, qui ratione colli seu cervicis capti tribuitur, quadruplex est, nempe aratrossum, retrorsum, dextrorsum, ac finistrorsam. Vtrique isti motui tributi diversi musculi sunt, quorum qui caput 1 pectitiin movent, dicuntur motorii itur sed alii, qui id secundario
movent, appellantur motorii cerpicis.
s. C L VII. Motoriorum ea itis muscularum sunt septem paria, quorum sinum flectit, quatuor extendunt, & duo circumagante atque ista paria ita consistunt, ut eorum alterutri musculi in dextris, alterutri in sinistris jaceant. Ergo ectem par anteriore colli parte ponitur, sub musculo quadrato buccas detrahente. In exortu divisus est cavitate aliqua, & etiam a diversis partibus procedit. Nam alia quidem parte nervosus est, & a summo ste no incipit: alia autem carnosus, qua a claviculae parte elatiore, ubi sterno conjungitur, producitur. Postea carnosum redditum & sibi unitum id seminum principium oblique ad collum asscendit, longum potius quam latum, & latum verius, quam teres in initio, sed cum ad mammiliarem processum devenerit, teres sit,& camoso crassisque sne ipsi inseritur. Hoc parab ea insertione quibusdam dicitur mastilaeam. Officium ipsius est, caput in interiora flectere, recta quidem, si totum par agat, at ablique, si alteru
ter tantum musculus contrahatur. κ
. C L V ΙΙΙ. Extendentium muscularum primxm par quibusdam sti ηim vocatur, quoniam oblongum & latum existens vinculi aut ligaturae