장음표시 사용
11쪽
sanguine expietur. Vid. Hug. Grot dejur. bel7 pae. lib.aa. 23. narito. Et si enim satiuς esset, quovis modo rem transigere quam desperatum ejusmodi Tanguinolentum remedium eligere; si tamen pax aliter impetrari nequeat, commodior atq; clementior modus definiendi rem se non offerat, confugiendum erit ad id quod habet potest, quodq; inter duo mala censebitur minus perniciosia.
Istiusmodi tamen duellum pro privato haberi nequit, ii in quod publica fiat autoritate tum etiam quod publico nomine: pro integro popuIO XVI. Posse tamen etiam a privatis sine peccato suscipi singularem dimicationem, contendit Hugo Grotius dejur.be coae. Lb.a. cap. I.num. . primum, si invasor concedat alteri licentian L.
dimicandi, alioqui eum occisurus sine dimi eatione: deinde, si Rex aut Magistratus duos mortem meritos inter se committat; quod si fiat, illis quidem licere arripere spem salutis jubentem tamen minus recte suo ossicio fungi cum satius fuisset, si unius supplicium sussicere videbatur, sorte eligi moriturum Ita Groetius. Quod primum attinet, nititur istud defensione naturali, quae invasis competit, ut maxime invadens nullam concesserit licentiam dimicandi. Sive ergo potestatem hanc dederit sive minus poterit impetitus omnem vim a corpore, a capite, a vita sua propulsar aggressis rem etiam, si aliter periculum evitare neqvit, occidere. In secundo exemplo Princeps utrumq; reum in alterutrum justitiae ministrum decernit, ut justam mortis sententiam in ipsum exequatur, ei autem, qui praevenerit, vita condonetur. bod num seeat principem, merito dubitat Grotius,quod non minus in hunc quam in illum animadverti ex justitiae ratione oporteat nec tamen magis consultum erit justitiae, si ut vult Grotius, sorti res committatur. Et forte nec sussicit Principi unius supplicium, cum certamine concesso mutuis ictibus uterq; interfici possit. Id tamen non nego,posse utrumq; delinquentem conditionem oblatam acceptare, ieriendo alterum executoris, excipiendo autem
propulsando defensoris parribus fungi. XVII. Extra hos casus dissicile erit monomachias defendere. Est enim provocatio&mutua ad duellum oblatio opus I. in
12쪽
excusabilis audaciae, quo sine necessitate homo se ipsum, indiscrimen vitae laeternae salutis conjicit r. intolerabilis feritatis, quatenus non in suam tantum,sed alterius etiam vitam aliquis cum rabie quadam saevit es extremae injustitiae, quatenus pro injuria interdum levissima 4 Viro cordato non aestimanda mortis exhibe turre tributio, A. immanis superbiae, quatenus vi ictor ex ruina hostis, imo vero proximi sui gloriam sibi quaerit s. assectata inobedientiae, quatenus quis ita magistratus sui autoritatem spernit sibi ipsi ius dicere praefraele annititur. Tanta igitur vitiorum confiuges cima in unico hoc delicto reperiatur mirum est, non DEI, non principum legibus , non lycenis, non mansuetudine flecti posse homines, ut e gladiatoria patet stra transeant aliquando in mores Christianos. Vid quae in hanc rem disputant Fernand. Vasqvius,si .r tr Elgus .cas ta.σcap. . ranahius lib. a. resolui.6. 3 exercitat. a quaesitan addit.
XIIX. . Quam impii vero hic sunt, ct ab omni christiana
religione alieni inter Pontificios Moralistae, qui tantum abest, ut CHRISTI exemplo mansuecudinem .patientiam incul- .cent, ut potius certo casu licita faciant duella. Ita enim Paxulus Laymannus Theol monia lib. I tr. I. v. s. num. J.si eo loco resstri sit, ut miles in exercitu, mr eqvesris in aula regia, o cio digni irate, Ducis aut Principis favore ob ignaviae fusticionem, excideres, debeas, nisi identidemprovocant emat, non audeo damnare eum, qui merae defensionis gratia paruerit. Alii adhuc longius progrediuntur in methodo dirigendae intentionis, uti vocant, in v eutovere diabolico, DEO Ic hominibus illudere non ducunt piaculo. Hac igitur arte etiam monomachias in genere licitorum ponunt, dum saltem animus abstrahatur a cupiditate vindictae. Pone inquit Petrus Hurtado, hominem nobilem ab alio provocari ad Eueltam, quisl udrecuset, non censebituri u recusare propter fe- gemma I, sedpropter timiditatem, quia non bene audit de observatione legis , vias facile pro cit in alia peccati, vel certὸ alia ex causa censebitur imitam se ab aliis des cietur, apudρros semper
cris inglorim ex quo non levia damna es incommoda seqverentur.
igitur quaesii, utrum in hoc casu possit provocatus exire in locum condiseum, non cum absoluta voluntate pugnandi, sed cum
13쪽
conditionata si a provocatore primperatur injuste Pro τοι at aurem absolum voluntas, es tueri opinionem viri fortis tepet re infami.im timiditatis, cyetae objecta perse synt honesta, necessaria viro nobili ad degendam vitam decore interfluos, praecipuὶ militi ab exercitu censebiturgasiinis non vis e media autem, qν eligit ad hunc em sunt indifferentia ad bonum 3 malum e nempe egredi in agrum 2 in eo deambulare, quae media honestantur ab eo sine e haec absolute pult provocatus, pugnare atem non vult. Si ab alio pe- rartur injustὸ νώθ sub ea conditiones inculpate tueri, salia ratione commori non possis in hac occasione videtur provocatus minimὸ peccare, neqre acceptare duedum d quia acceptatio due is potu, ras deliberataseu absolum, qua homo se caret. Euge vero, quid reliquum est, nisi ut exclamet Melicerta, perisse frontem deci bus dum principes ad exscindendum hoc cacoethes omnem suam potentiam conserunt, eodem tempore omnem intelle fius aciem eo conserunt Moralistae, ut duella licita facianta conservent. Quin eo tandem dilabuntur impudentissimi ardetiones, iit actorem, qui calumniae causa negocium facessit in iudicio,
impune sive per duellum, sive ex insidiis occidi posse statuant.
Ita enim se habent verba Sancti in Summaea, cap.ν. num.7. Melitu alii dicunt, licere innocenti duetam acceptare istierre ad vitam konorem. resfamiliares in notabili quantitate tuendas, quando constat, omnino ivus ' per calumniam actoremprocedere , c terrum es, omnino ore ut haec innocens amittat, nec aliudAbi evadendi remediumsuppetat atque optime Bannes ait, licere innocenti in
uesium, occidere occultὸ actorem Pum calumnissum, cum haec occisios pera defensio. bene avarr num.asto ait ueneri innocentem non acceptare duetam nec indicere,sipotes occulte ictam oe-eidendo id vitae, honoru, rerumfamiliarumpericulum eradere quippe Aproprium vitaepericulum in duePo imminens vitabit c peccatum actoris osserentis pelacceptantis uetam. Profecto, si qua est pietas inter homines, multum illa deteritur per argutias ejusmodi nefandas&propudiosa commenta. Et tamen videri illi volunt, qui isthaec excogitant, totius Christianismi velut aestimato resacarbitri, digni, qui cum chartis suis cacatis perpetuis tenebris offundantur. XIX. it
14쪽
XIX. Ut maxime autem accesserit justis aut consensus Prm-cipis, non magis tamen hinc licita fieri arbitror duella Fuit quidem tam olim tum apud Germanos, tum alias nationes receptum, ut lites tam publicas, quam privatas armis dirimerent, habitum qi id pro optimo litium abbreviandarum remedio. Ventur. de Valent. in Parthen litigios m.a. Atq; illae tum monomachiae non invitis illis, qui summum in Re p. tenebant impetium,exercebantur, quin legibus in eam rem latis sustinebantur, quod de Frontone Danorum Rege refert Saxo Granim in his Dan. Nec desunt hodie, qui poli limini quasi reversurii in illud remedium vaticinantur, plurimi exoptant. At enim immanem illam de barbaram probandi clitem dirimendi consuetudinem merito profligarunt Imperantes, Talutari judiciorum ordine constituto non armis amplius, sed legitimis probationibus rem expediri voluerunt. D n. Tabor delegit arm usu c. a. nta inibus cum potestas nulla sit contrajus divinum,& rationem rectam, bonosq; mores dispensandi, nullo suo edicto, nullaque permissione efficere possunt , ut armis congrediantur,is periculoso duello de justitia causae disceptent litigantes. Et observatum est, graviter nonnunquam a DEO punitos fuisse Principes, qui pugnas ejusmodi privatas admiserunt. FranZk.
XX. De bellica autem monomachia forte diversum statuendum erit. Intelligo autem talem monomachiam, quando ex utroque exercitu hostili solus aliquis cum solo congreditur. Fieri enim haud raro solet, ut prodeat aliquis ab exercitu hostium,&provocet, si quis singulari certamine secum experiri velit. Cum illo,quia hostis est , committi posse militem viribus suis confidentem , nullus dubito. Et imo fieri potest, ut absq; tali provocatione, dum in castris juxta se morantur exercitus , in confiniis snguli in singulos incidant, ibi tum ego utrumq; etiam absq; consensuis praescitu superioris alterum invadere dc occidere posse existimo in id ni
igitur adversus provocantem mittere liceat autoritate principali, qui cum eo pugnam ineari praesertim cum toti exercitui id conducere videatur, ne per Thrasonicam suam aetantiam nimium con,
fidere sibi incipiat hostis. Eo de jure censenda sunt praelia tumul, tuaria,quae per integras turmiis conficiuntur,in scaramus. Ecbor.
15쪽
tiauhel vulgo appellantur, quae s fiant propter bonum publicum, non minus justa sunt, quam est ipsum bellum aut praelium , quantumlibet ingens aut atrox Fernand. Va'. lib. I. contro P cap. .n. I.
Et solent ejusmodi velitationibus, praesertim sit frequentiores sint, non vires tantum, sed etiam animi succumbentium frangi, quos deinde facilius erit componere iacis rogandae cupidos reddere.
XXI. Sed haec jam ad belli publici jura pertinent, de quibus
nostra nunc praecipua est cura. Antequam autem ulterias pergamus, operae pretium erit exactius definire, quid belli publici nomine intellectum velimus Dicitur igitur bellum publicum nobis illud, quod geritur autore eo, qui summum tenet in Rep. imperium. De- sciente ista autoritate, bellum pro privato est habendum. Contingere autem potest, ut ex una parte autoritas imperantis , ex altera nulla talis interveniat, numquid publicum, an privatum id dicet ut bellum 'Mixtum id dicit Grotius lib. . our. bHZσpac. cci na. Ego nec bellum quidem id esse dixerim , nisi pari autoritate congrediantur exercitus. Non enim in usu armorum tanti min externa vi consistit bellum,sed etiam potissimum quidem in jure Ius belli ergo quibus non competit, cum illis etiam non geritur bellum ueperinde, uti exercitatione anteced illis tantum jus legationis con petere diximus, qui summum tenent imperium ' Hac ratione ex Rei p. suae usu optime hostes definivit Ulpianus, quod sint, quibus bellum publice populus Romanus decrevit, vel ipsi populo Romano caeteri latrunculi vel praedones appestantur. ideo, inquit porro, qui latronibus captus est, servus latronum non est , nec postliminium illi necessarium est. ab hostibus autem captus, utputa a Germanis de Parthis servus est hostium postliminio statum pristinum recuperat, La . f. de captis. possim. miserte hic jus belli negat competere latronibus, uti etiam facit Paulus in L p. g.a. . eod. non alia de causa, quam quod illi nulla autoritate publica coeant. Ille igitur hostis est, qui habet Rem p. curiam, aerarium,consensum ci concordiam civium rationem aliquam, si res ita tui rit, pacis foederis reliqui, etiamsi exercitus habeant, milites atq; Imperatores se ferant, non pro hostibus, sed pro latronibus4 Spartacis sunt habendi, uti contra Antonios, veluti contra latrones, disserit Cicero Philin. . Fieri tamen potest, ut per adeptionem
16쪽
nem publicae causae ex latrone d latrocinio in ducem in bellum evadaturi, veluti quando quis a privato latrocinio ad patriae causam tuendam se confert quod exemplis confirmat Albericus Gentilis de jur heli. lib. . XXII. Inter ipsos cives si arma capiantur, interesse videtur, num ita divisus sit populus in partes, ut dubium sit, ab utra parte stet jus imperii, dum utraq; majestatem affectat, an vero tale quid non contingat, sed aliunde nascantur diffensiones. Priore casu, quia progress a temporis gens una in duas gentes scindi potest, non erit absonum dicere, utramq; partem jura belli habere,in sic utrinque justum, hoc est, blenne censeri bellum. Posteriore casu belli iura locum non inveniunt inia enim illi, qui jura majestatis tenet,cum seditioso pugnandum est exercitu, cum subditis sui , i ejusmodi rebelliones excitarunt, agendum , dubium non est, praevalere hic inter arma imperium, ideo a Principe exercitum comparari, non ut pacem ab adversariis extorqueat, sed ut in ordi- diem cogat refractarios,& ad agnoscendum imperium suum vi ad i. gat. Et huc pertinet, quod scribit Ulpianus Lar. g. r.e depositi In civilibus dissensionibi , quamvis sep per eas RGE. datur,
non tamen in exitium Reip.contenditur qui in alterutri partes discedent, vice hosium non sunt eorum, inter qνosjura captivitatum
aut post intorum fuerant XXIII. Sive autem adversus latrones,sive a Dersus subditos arma capiantur, neutrubi jus belli valet, ne quidem ex parte capientis. Dum enim praesupponimus, jus belli ut locum habeat,ex utraq; parte pugnantium aequalitatem, facile hinc patet, in civilibus dissensionibus .persecutione latronum aequalitatem eam non inveniri. Ut maxime ergo Princeps juribus majestatis utatur, dc exercitum cum potestate insolentissima cum apparatu plusquam solenni mittat , non tamen utitur tum ea majestate, quam erga parem ostentare debetin solet, sed majestaticum potius exercet imperium. Quemadmodum enim magistiatus oppidanusine tu maces refractarios cives, vi jurisdietionis, quam tenet, varie animadvertit, eosq; per apparito resin executores plures vel pauciores pro re nata ad obedientiam cogit, bona etiam subdito. tum advertis fures siviolentos invasores pro modo iurisdietion ir
17쪽
desendit haud aliter princeps vi imperii, quod gerit rebelles in ordinem cogit, di subditorum suorum bona ab invasione latronum secura reddit. Quod autem in eam rem integrum nonnunquam& copiosum exercitum conscribere opus habet, id facit magnitudo periculi in quod non una tantum civitas, sed integra quandoq; provincia, aut saltem ipsius imperantis majestas, adversariorum libidini exposita sit, quibus ut capistrum injiciatur, tanto interdum opus est apparatu. XXIV. Nescio tamen , utrum faciendum sit cum Grotio, qui lib. . dejur bePσpac cap.3. S. . scribit, si citra leges civiles res spectetur , videri omnem magistratum, sicut ad tuendam plebem sibi creditam, ita ad exercendam jurisdictionem, si vis occurrat jus habere belligerendi sed quia ex bello tota civitas in periculum venit, ideo ferme omnium populorum legibus cautum elle, ne bellum geri possiit, nisi auctore eo, qui summam in civitate potestatem habeat. Enimvero vis illa, quae occurrere dc exercitium jurisdictionis impedire potest, aut est externa,aut interna, h. e. aut extra civitatem, cui Magistratus praeest, aut in ipsa illa sese exserit. Priore casu impedimentum contingit aut a privato aliquo, aut ab hoste publico. Cum illo ut bellum geratur, omnis ratio vetat, quippe qui coerceri nullo negocio potest, nisi id secit autoritate publica. tum enim , quia sub augustiore esypeo occultatur, vertenda erunt arma in illum, qui est ejus rei causa prima dc praecipua, ut tamen
ipsi etiam instrumento , h. e. illi, qui immediate vim infert, fibula injiciatur. Cum hoc armis quidem transigere necesse est, sed quia per impedimentum Magistratui positum ipse ille petitur contumelia asticitur, qui Magistratum constituit, ad illum potius spectat belli gerendi potestas, quam ad magistratum,aut si per magistratum
impedimentum removeri potest, non tamen id fieri debet sine praescit uin autoritate superioris, quippe cujus interest, rem bene Sccu emolumento geri. Posteriore casu poterit magistratus ipse vi i
risdictionis, quam tenet, contumaces coercere habito eo ordine,
quem praescribit Bart. Blare rus ad i. distam caP. II. n. II. Oidendorp. classis a I. a. n. I. ita ut manu etiam militari uti possit, si aliter obtemperare subditus nolit L9.1. de R. V. Hunc enim in finem Masistra; ἔ armatam manum apparitorum praesto habet , qui pii -
18쪽
ris necessitate ad armorum gestationem adstringuntur. D n. Tabor dehoplophor. c. i. n. a1. Nego tamen hanc potestatem eo incidere cum potestate belli gerendi, nisi belli vocabulum rotius tam te capiat, ut qualemcunq; vim armatam, etiam eam,qua Magistratus in subditos utitur, includat, sed quo ipso in meras aequivocationes negocium desinit.
XXV. Nec magis verum est, quod ait Grotius, per leges civiles factum esse, ne bellum geri possit, nisi auctore eo, qui summam in civitate potestatem habet. Reelius, ni fallor, Augustinus apud Gratianum c. qvi culpaturas. q. r. cujus ipse etiam meminit Grotius ordo naturalis mortaliumpaci accommodatus hoc poscit,
ut suscipiendi belli auctoritas ais consilivmpenes Principes sit ordo
iste naturalis ex eo inprimis resultat , quod maximum Rei p. turbandae momentum in bello consistat, quodq; tota salus communis ab exitu belli pendeat. Et ex hoc capite jus belli tanti aestimat Bodinus, ut eo nullum fere majus regale inveniri descat. . t e Rep. At credo ego , regalia ista, quae ad majestatem constituendam ab omnibus gentibus requiruntur, uti est jus belli gerendi , non demum ex civili jure provenire , sed altius repetendam esse eorum
originem. Alias autem non dissimulo,etiam lege positiva, aut consuetudine aliqua regalia constitui posse, de qua re dixi exerc. a. n. aa. sed quae tamen apud omnes gentes ita non observantur aut custodiuntur,in abesse idcirco possunt a Principe qua tali. Belli autem jus ideo abesse nequit , quia in eo non Rei p. tantum salus, sed ipsius etiam imperantis majestas periesitatur, sive hostes consideres, eum quibus pugnandum est, sive ipsas civium cohortes, quae belli in1 gruentis colore ipsum facile imperantem impetere possint. XXVI. inae cum ita sint, fortiore argumento con ludimus, non licere subditis adversus Principem etiam pessimum iniquissimum bellum movere, aut armis resistere. Et dolendum plane est, inventos nostro seculo viros eruditos, qvi contra sacras
literas, contra rectam rationem , contra piae antiquitatis sententiam novo procu dogmate inferioribus quibusdam potestatibus adversus summam arma induunt. Aiunt, magistratus de his enim principaliter quaestio est, cum de privatis facilius admittant,
pos adversus Principem insurgerς non posse in partem curarum
19쪽
publicarum assumptos esse , potestatem igitur eis datam decernen. li& disponendi ea, quae ad publicam salutem faciunt , cuinq; salus
publica obtineri nequeat, sicubi in Tyrannnum degeneret Princeps, dicunt, laabere magistratus ita constitutos potestatem remo vendi talem Principem, aut manu armata cogendi, ut gubernaculis decedat. Sane Petrus Apostolus docens parendum esse Regi, i. e. summae potestati- περiUMri, praesidibus autem, id est, inferioribus potestatibus αἱ πιαποιαοκ tanquam missis a cordinatis a summa potestate, . Pι tr. II, N. Is manifeste ostendit,omne inferiorum potestatum jus a summarum potestatum imperio pendere, de ab eo emanare. Ut maxime igitur magistratus isti ratione inferiorum superiores sint, magistratus dicantur, summae tamen
potestatis ratione meri sunt privati iubditi. Ut enim in Logicis subalterna genera duplicem inferunt habitudinem , alteram quidem generis, qua se habent erga subjectas species & ad illas reseruntur, dum illarum genera dicuntur, alieram vero speciei, qua se habent erga supra posita genera , qua ad illa referuntur, ut dicantur eorum subjicibiles species, ita quidem, ut ratione summi generis semper sint species. ne dicenda quidem sint genera : ita
negare quidem non possumus, magistratus inferiores, uti vocantur, habere aliquam potestatem, esse personas publicas, si considerentur ratione inferiorum sibi subjectorum , si vero cum luna ma,
cui subsunt, conferantur majestate, protinus omnis evanescit potestas,in in hujus respectu perinde se habent, ut alii privati Majestas autem perinde ut genus generalissimum , ita summa est Sc dicitur, ut nulli alii iubjici possit debeat, sed reliquo magistratus
omnes transcendat, adeoq; se a potestate eorum liberet. Hinc Marcus Aurelius sapientissimus Imperator eleganter dixit, Magistratus de privatis, Principes de magistratibus , EuM autem de Principibus decernere ac judicare . Neq; aliter senserunt veteres Christiani, apud quos nulli Praesides, nulli legum duces contra impios, saevos, truculentos Imperatores armata manu quicquam moliti sunt, sed patientiae gloria contenti etiam decimari sequandoq, passi sunt, nee aliam nisi dolendi,flendi, gemendi, orandi sibi sumpserunt potestatem.
VII. Sed haec tamen omnia intelligenda sunt de eo principe
20쪽
cipe, qui solus imperat, neq; Ordinum decretis adstringitur aut
cos in partem majestiitis admittere tenetur inibus enim adstricta& circumcisa aliisq; simul collata aut retenta est potestas, in illos,
uti summum imperium non tenent, ita arma ex Optimatum tanquam superiorum sententia sum justis de causis possunt. Multi quippe Reges etiam qui sanguinis jure succedunt, Reges sunt nomine magis, quam imperio, uti de Laconicis Regib. scripsi tam ilius Probus Perpetuo autem hoc in nostris hisce exercitationibus observavimus , ut Principis vocabulo denotaremus eum, qui majestatem tenet, sive jam de Monarchia, sive de Aristo cratia, sive de Politia disquisitio instituatur, ita tamen, ut si de Monarchia quaestio fuerit, simplicem eam intelligamus, non mixtam, aut alio aliqvo regimine temperatam. Hoc enim si factum fuerit, ipsa etiam jura majestatis, quasi inter socios, divisa erunt, dc sic ea ut exerceantur, plurium suis agi exigere necesse est. XXVIlI. Ut de potestate Magistratiis circa arma capienda caput absolvam , potest interdum ita praesens esse periculum , ut tempus non ferat eum consuli, qui supremum in civitate jus habet. Ut ecce, aggreditur hostis aliquis externus civitatem, eamq; obsidione cingit, idq; tam praepropere, ut a Principe alibi degente nullum possit exquiri aut expeti mandatum. Hic vero necessitas exceptionem porriget, poterit tum magistratus cives suos etiam inconsulto Principe ad defensionem sui excitares, iisq; arma induere. Quin imo, quae ita a civibus suscipitur defensio,ex praesumptiva voluntate Principis videtur fieri, quod malit civitatem quibuscunq; modis salutem suam procurare , ut in fide retineaturi, quam ab hostibus eripi occupari. Et quanquam talis praesumptio nulla adesi et, aut etiam de contraria Principis voluntate constaret, poterit tamen civitas ita sibi relicta 4 Principe suo deserta nihilominus armis resistere, ii in hostilem pro viribus repellerer redit enim tum ipsi talis potestas ex ure naturali simplici, quo unumquodq; conservationem sui quovis modo procurandi potestatem habet. XXIX. Extra hunc casum necessitatis majestatis erimen
committit, qyi injussu Principis bellum gesserit, delectumve habuerit,exercitum comparaverit, Q. . adL.JuLMaves, Res enim mali