Rudimenta arithmetices breuissime, & summa cum luce conscripta. Authore Iohanne VVolphio Hersbrugiense. Item radicum extrahendarum, & progressionum arithmeticarum methodus, ..

21쪽

RUDIMENTA

si multiplicatis, adde probatione a repiduo si quod frumio is iterum heptenaria quoties potuerit,ab c supersuum in acutum superiorem, et inferiorem .b ordine euidendi, collocato,

APPENDI GQuidam treis formas exempla comprobandi sie

ciebus singulis apponum, Quas etiam nos ah fuissemus,m uenti,ne studiosam iuuentutem deterareremus. Iam tamen ne non omnibus satisfaciam,

sub cio Primam iam uidisti,per septenatrium silucet,nes animus est me hic quicquam repetiturum Alteram per nollenarium,quae perstabsili prior inlisi quod istic semper duae coiregantur figurae, hic quaelibet lolitarie accipiatur me ipsam(quocunssu loco semel ratum repraestentos, di discitur lachouenarius quoties fieri potest,non secus dis in se periori septenarius superfluum ex ordinibus poniatur in suos anuelos,ut in superiori . veru quoniam

et bustam et licet,eo quodsaepicule fallere ei Iehu rigulis non apposui speciebus eritiam ubi spe

cies jecie .ltera approbatur, quae licet plueri que subrustica uideatur, nihi tamen non dis licet, para, ob scilita:em, partim etiam ob certitudinem

22쪽

ARITHMETICE s ret

comprobanduea igitur est tui s. Aeditionem Sub. tractio probat, uoties uidelicet adimitur quod addideras, numerus enim cui debebat fieri additio, si hero non aberrasti,remanebit. Contra Subtracto. nem Additio, quoties iterum additur numero suae trabendi quo ubtraxeras, tuc enim numerus abs sim debebat feri subtractio, redibit. Multiplicatio hem item Diuisito,quando numerus ex multiphoitione productus,per multiplicantem dividiturire. at prior multiplicadus, si scopo non aberraueris, oportet.Contra Diuisonem Multiplicatio, quum numerus ex diuisione produStas per diasorem multiph r, di additur re uindi quod fuit,redeat prior diuidedus,sinus rumam aberraueris, necessum est Evic de speciebus Arithmetices dicta Assici si

non enim nobis animus est,ea quae alis,de radicum extractione,di item progressione adiungunt,fu scribere. Sed potius ad regulas mercatorum iam accedamus,suoru uidelicet tuens maior erit usu

REGvLA MERCA- torum seu de tribus,

Vulgus imperitorum hanc resutim detre lim

23쪽

RUDIM ENTA

toram,nlinc uero de tribus, Mercatorum quidem, quoniam hac uel una omnis mercaturae ratio comprehendatur . De tribus uero,eo quod treis habeat numeros notos. Emptionis scilicet, pretii di qu. fionis,ex quibus quartus eliciturum ignotus, quis icordinantur, Emptionis ponitursini stram uersus,di est diuisor,Quaestionis dextram uersus,Pret, imter hos duos, hoc est in media collocatur,ats inter se multiplicantur, Productis per rei emptae numeruiupiditur.Porro rei emptae numerus et quaestionis, . di re et nomine couenire debent,ut Ibra di 1bra, pina di ulna , Quartus vero ex his productus, quis ut dixi ignotus fuerat, cum pretio tum re tum nomine conuenit Quod si uero pretis di quastionis inter se multiplicati ( qui ambo tunc sub pretii

nomine proseruetur,tamen minores client diuitiore, uide quasis sit monetas maiuscula, ducito in min re ut aurea in singulos di uicenos solidos, solidos, tu duodenos denariolos nostrates denariolos 'igulas in binos obolos, micrudem dividito,id quod

exempla subiecta indicabunt. e b d

Res empta es Pretium Quaestio dividit, intersemultillicantur, ut

24쪽

Qvmq- oua emuntur quatuor denariolis, quanti io, otia aciunt a idenariolossu, quod idem ei, solidos Nam duodena solita nostrapes uocitab

COMPROBATIO.

bivertitur tantummodo remia hoc mogo. a s o, denariolis . . , OD ' Quod si redierit pretium prioris exempli, neutiquam aber rust ut , - -

Item octo casti emuntur aureo, quanti reris hsolidis,di denariolis, dii obolo. Porro diuisorhoe exemplo maior est quam diuidendus, de igitur ut

B . aureum

25쪽

mrerm -- solida, deinde solidos in is denariolos, distra inmotos in obolor, mi, ita ursi vitrum

s i obolus

triendum, quando pretium variarum est monetamm,Pod semper in eandem reducatur, diu et iadem in minorem,ut hic sobdos primum in demuri hi,postea in obolos,ad hunc modum. a Wi' e

a ass

26쪽

Item centem tum pondus (-Plinii urebis utre but ri . aureis, di solidis, di a demiolis, smiati libra fundenis denariolis A

a denarioli

Item si ulnaspem, dis cureis, sumi 5 3endame

27쪽

RT DI MENTA

ua si s ci denarioli nostrates

, Poteris quos, quaedam exempla quasi percommisim quoddam computare, hoc modo Emptonis, ut mediato quoties potueris, modo toties quoque medies utrum uelis,uel pretii, uel quaestionis: ut si id nequeat fer iumerum immi, per quem, emptionis scilicet, di caeteroram aliquis queant di iudi mic diminutos ais contractos , in regulam ponito taut exemplum iam posse umsequitur.

axi cssitat

ia r

28쪽

. Itidem . et ulnas is aureis, quanti octo nass aureis,di re solidis.

tam ulnas , . aureis quantiis ulnassiae At ir aureos, ad hunc modum

29쪽

RvDIMENTA

inas

ae ae

lim libram nucum m risticarum 1 avreis, quam ti binae uncias ,solidis,di, denariolis.porro libra

ges lita apud nostrates sinum denum est unci

arum es c a

DE DIU Is IONE seu Minutiis librae. S So sum os demum mentionem unciarum

fecimus,laetius ea persequi oportet,ne studiosius re fortassiit ac cognita excidat. veteres igitur Romani

30쪽

' est,r suam, ut res alias plerass omne pirsinas uncias diuidebat, quaru haec nota fuere, Asael AJs,uncia is

eis, unciam tb unciae dimitum sit stans. Semuncia dimidium est unciae. Brachma,octava pars unciae. Nostrates uero libram duplicem hebent. D. faticam, se etiam regiam e ut, patriente Re manam excedit, qua Muturnegociatores et pigmera Haromatarili:, omneis omnino qui appenses merces uenditant-Quae denu di senu est unc aria.

ias semissem momiarii et Q sera riua cinctitare ra