장음표시 사용
141쪽
lxium Mis aes extrinsecus initum. Constitutis asitem rerum, Crfabula est res. Asariem igitur baecpoit pectat Ceto pretii limo artifice ibendi poematis, rum tota uis poeticae acutitutis Misi . poeta: restiua adiumenta quaedamsint cum igitur duplici modo cocitetur commiseratio: terror,qvi ex constitutione rerum,fabulas prouenit, praestaritior est Hur: qm ex apparatu, laxior esto minus ad poeticen stinat :studet enim imperitus poeta , cum ipsisua peritia id Flui non post, commiserationem ciere ex apparatu, sed peritus poeta ex ipsi fusula potius.
Illud autem, quod ad spectaculum pertinet, minus sane operosum est, dc 'impendio indiget.
Praeceptionem dat Ari latelis, quae exsuperisu dictis deducitur, huiusimodi. Oportere et imitas
hi confribere,ut in ea tota vis in imouendi commistrationem, Crperterrefaciendi Atellasiexocuistissiustit-bucrit apparatin,omnias,quae adscenam, pertinent, σ theatrum, ust tamen appareat in ia Iasubula, Trerum constitutione .Exemplum rei huius sumitur ex OedipodeSophocleo. Tolle enim apis paratum torescenam, reliquas omnia scenica adiumenta, nihilo tamen minus esciet id, quod conuenirtragico poemati.Nam aliquis uellegens tacitu uel audiens ab alio recitari negesticulatione uti, aut imitatione, qwati utuntur histriones mscena inhorreset,ersentiet animum utim magna inmperatione erga Oed pos . ero in Bruto i loquitur CPisonegener uo, orationem irimos mavit regesticulatio magista motu corpor vidis pronunciatione,quam ex artificio nil .e, que totos proclisfaci uidit molare, non excurrere uideretur, erat, uerborum Cydelectus eligans, . crupo,er quasi rotunda con structio, gestas natura ita uenustus, ut ura etiam quae non erat, π e ei iapi uinodus quidam uideretur adcreadem de Hortensio paulo post. Vox canorata suauis: motus.π cogestiis etiam plus artus h ahquim erat oratori satin utores enim etiam ipsibulent, unde oratio nem ie
suum exoram augeant , extrinseco gestus, pronunciationisj adiumento, quo sublato , saepe totasti et 'oratiose es ussam habet um, sed ea est optimi oratio orator si etiamsi regest Cr motu corpor κ acua shise cuim,qram qumus fui in rebus,uerbis infli non ingestu et pronaciali
νον 'Nonplacet uersio Paccit,cum ait Almussane operosi est di impendio indixi, las struetitia est. illud quod apparatum mamq ; si emi nous Martificiosum: nam meo non ponit opor fluam poetice: potiusseret opera Gumptu dilium,quamari Go,Croperametarum.N--- ce Ἀαμ appetauit umptum, Croperam quam in ludis scenicis adhibere consucurrunt, vπιγώ ab Ais c. thenierbius olim dicti de quibus superius satis multa a nobis dicta uerunt, is aut cellasseu νορ γοι poctis mini in abant is apparatu facimioboeas,ac theatro ornando.
Proinde,qui non terrificum illud, sed portcntosum duntaxat specta/ 'culo exhibent, alieni prorsus a Tragoedia habendi sunt quippe delecta/
tio non omnifariam a Tragoedia,sed quae tantum propria ei fuerit ciuo renda est. π
sh AVO docuit terrorem esse excitandum ex ipsis rebus,ci abu reprehendit leos, quiexapparatu iam ciere cottantur,ostendit, quam Ion, diuersum illi faciunt ab eo, quodest faciendum, nam putot μέ pii ἀγαγaeis, eici int, utpot appareato ιττῶδες,' Grecipor unis
142쪽
να- , ἴα παπιρι ευεατο Aῖι .uταλλε κ/I 'υς ρα I, 19ολωιαὼ να---A Arist. ζέον .e o eZυγίας. Proclus quos in quaestionibus poeticis ubi ait pinam ris ' Ea non illa his utituruerbis.οῖ φυσιν,οιπγP σle, γάμTr, ακτοῦ, Incur, V κα'ου τερατώδε. Portenta autem omnia, quia praeternaturam consuetudinem existulit admiratio nem iniiciunt, ac terrorem, ex inspectione horribili, ut alius hic terror est, diuersus, ab eo, quem quaeriamus in tragoedia. Praeterea portentosi haec oculis festob ciunt, atrocitates sua perterrefaciunt intueristes. At το ψοζερον tragicum ex mentu fortuito, qualis est Mite exposim ouenit.Adde, quod cui monis Ma appellamus ea,quae ex disimilib. constant partibus t plurissim praeternatu dic Apparatussce nicussi fuerit horrificusafabula autem longe diuersa, quoniam nulla est interduMbi ressi litudo, porientosum quidpiam praesistrant ut si Alcestin tragoediam Euripidis cuius exitu similis comico est insilia citatem, Cr hilaritatem, uitias recitari in cena,quae horrificum proserat apparatum. Sensus igitur es Aristot. summatim profera hic. Qui terribile illud non inducunt,quod est tragoediaproprium, Adportentosum tantum, hormicum apparatum obiiciunt oculustectatorum, minime assequuntur tragoediae 'em,nam non omnis delictatio est exquirenda in tragoedia,sed quae ipse tantum est propria, qt sex natura ipsa rum rerum,quas contina, scitur cuti enim ab unaquaci; re, nuriati exigendum est, σexpectandum, quod est ipsius proprium, a tragoedia, risi quis exigat ab equo,ut Arationi instruiat, a boue, ut Ephippia,equitems dorso gerat, no expetat id ab ijs, quod proprium est ipsorum,nam nego bovi clitcssae, neq; equo aratrum conuenit. Tale quiddam minime cresentantum naturae ipsorum uolam
latcs bippia bos .exoptat arare caballus. Quod dictum reseri potest ad omnia, quae discedunt a naturali oscio, Gnulata actione. Eodem ibatur modo, cum peculiarem haeat naturam tragoedi id ab ea eliciendum uoluptat8rcnus,quod ipsius ra , tura pollicetur,nam sicuti in omnibus rebus naturalibus, an animantibus pcculiaris inest natura, itaquoque in singulis pomatumgeneribus.
imitationem poeta parare debet: setis quidem apparet in ipsis rebus id
Postquam diem ea non omnem sol aptaremo quaerendam intraΠrdia: declarat breuiter Aristo teles,qua epilogum statum superius dictorum omnium, qualis fit peculiaris tragoediae uoluptas: Gauisum est, quae paratur per commisierationem,er terrorem,adhibita imitatione: Rcirsus hic existit questis. de qua superius aliquid diximus,ctat enim qui pium soc postulat Aristotcles, ut uoluptas paret in tragoedia per commiseration ,π terrorem:Scitantum abs , ut ex duabus illis perturbationibus oriatur ulla uoluptassed potius maximus oriatur luctus, G dolor: quae igitur uoluptas in lugendo' R pontio haec uerasse namquκ neget ex illisperturbationibus, cum ex calamitate: erismisitate minum bono rum proueniant: cuti est ante dictum copiost, erasiti luctum speiper imitationem cum exprimunturi commoda,catanitates s quaerilibet maxim luctum pariunt cum voluptate, omnis enim imitatio, quam xis truculentarum, miserabilium i rerum sit, iucunii, cuine in luctu perpe etiam uoluptas est, deci athoc Aristoteles libro tae I cum ait i ou se me πωεσι κρα θρήνοις Uniri V πιριδονειά M, V L ,διο κρα τει . αισι δαῆσιν ἄρσε γόοιο. Verum debis hactenus, tiamsuperis V quos declarat aserunt. Rcquiritet aliud istotide quo iamdudum locuti uimus, quod exprimitarhκ is,hi rem p πράγμασιν ἐμπιιστέον,damnat enim illorum sententium,qui ex the scaeanaes apparatu ludebant LM has animi perturbationes mouere, neglecta rerum cox tutione ac Mai ximo tantum apparatui tribuebant,ut etiam tragoedia comicum haberet, laetumq; exitum: qet
pugnat naturae ipsius, paurent ex apparara, qui bonis prae surrus Gum, possc clic Adait Ar
143쪽
tiles pracseter exere, non hoc extrinsecus ab apparatu sed a rebus ipsis esse preenta nam si apparis
Hside quo loquitur Hermogenes, est vi oratione Demost.- παρατύρκεια .insignisplane, dea mirabilis, in quo commiseratione excitare; da in animis Atheniensi in recitans Phacensitam calamitatem. ta uero ratio mouendae commiserarionis est ducta ab ipsis rebus, quae cummiseratilesAn ideo dieitur ab Hermogene tragice loqui, debet igitur eadem ratione etiam poetae tragici a rebus f , ad eas uerbή commiserabilia adaptantes, ducere commiserationem non ab apparatu, aut siena, quiborribilem alias quam praefestrasspeciem, Verba Aristoteli in contextu sant. χ νηφ ττις πωγμοτον εμποιο his og. id est,hoc ipsum autem in rebus,quas continet fabula,cst faciendum.Non dismili ratione dixit Hermogenes h b. διευα ων. σεμνον de ει πιττα ἡ Σμφ τ ie οσι, πια λομα λορδ59,uλογορ, κῶ ινγ H, σεμνόν τs νου πιμνῶς si ἐμίυευν I va ο' αἶρορ δε- μωρ, M.' υπυρὰν- ιακαρ α τῶ τυ προύγματο-.Grauitas unquit Cr dignitas est,quid aliud est, quam ipse sermo et gra quitas quis Cr dignitas non exprimitur lacundia , Crui Oratoris apte,copiosi, sequenti sed tris ex necesitate rei ipsius, quia cum res grauis scurru. sit, necessirio cogit oratorem , uidera orationem, Iraci scueram, plenam s dignitatis habeat Host uera sint cuti plane ueris a uidentur, pari rati ne dicendum est in tragoedia,non facultate, Creloquentia poetae scribentis resflebiles feri, sed ex natura ipsa,quae illarum est flebilis, de commiserabilis. Ad actionem igitur, Crus, quas continet Fula respiciae necesse est poeta tragicus atq; ex ire concitet opinmiserationem,et terrorem, non aut m aliunde petat raui nisi res commiserabiles fuerint, Lustra laborabit uoluerit commiserationem ex apparatu deducere, res interim narrans, quae alterius iussam naturae iit.
δεικνυσι, - 'su' αιγ γ -θος, NeF μοι brόλως εχ ς. is De rebus itaque contingciatibus, quae terrifici, quaeue miserabilis spe/ ..Hem allaturae sint, deinceps dicere aggrediamur necesse autem est huius iamodi actiones uel amicorum inuicem, hostium, siue etiam neutrorum is esse, Itaque si hostis hostem obtruncci, obtruncaturusve sit, nequaquam ia
miserabile illud. prsterquam necis ipso affectu, assequetur: id bsequetur,
144쪽
Postquam Aristoteles declaravit ipsi Aes eliciendum exis fir u G Rexapparatu, explicat, iralis ita iit ex res, Crpei fon quibus id esci poj u. Ac primum perpendendam
contextu diligenter antida verba πτια οἰκ α, non enim necassa GH dixit no aut rei ε- λε να.quamuispostea rursus ea utatur dictione apicuti ostendemus.Aristot .ipse lib. r. vet. ubi sequiatur de commiseratione, uir lere nos commistrari eo quos cognoscimus,recte quidem im nullus commiseratur eos, quos non cognoscit, nisi claλανθρα πω fortasse. Quod si nobis aliqua ut nitate, o consurus uinitate ni coniuncti, eos non dicet qui tui nos commiserari, maiorenim quaesam haec est animi per turbatio, quini ut commiseratio appellari debeat. Duobus igitur nominibus hec distinguit Aristoteles,naida uocat commiserabilia mala,quae accidunt hominibus,quos cognoscimus aliquatenus haec autem vocat V δ erit, quaeaccidunt consanguineis. Verba Aristotelis sunt haec ελεουσι δετρυ- γνωρίμους, ειυμα Ρ σοδ α ε γνυς αατιν δε τουτους ωαπερ αυά; μεῖλον me ἐλουσι. Exemplum so quis silium suum uideat duci ad caedem, aut unco dilacerar non quidem issium cinistrari proaprie dici poteri nam maiore quadam asci illum necesse est perturbatione,id quod Amasidi contigi e
lim narrat Aristot codem loco,et nos si perius,alia de causa retulimus,nes enim uanta erat uis doloris illa mutus est,cum tamen idem commiseratus amicum isopem lipems petentem ut mendici, rnos chae solent, lacomas statim episerit. reddens huius rei rationem Aristoteles ait lib. Rhet. 1.cti λ, sies, κἀνο δἰνομ. - γγ δἰνον ἐπιρον 'ελ, α,κρα ἐκκρους cὀm ἐλέου,19νσλλά- .. - εναν raris v σι p. tantam igitur habet uim γ δ ἐνόν, ut pellat, dat s γαμ ελεομ cu igitur Aristot paulopost in hoc contextu poetices, explicet ad iragoediam apta esse ea mala, quae accidunt Cr ortuatur inter coifanguineos. Ideo Proposuit sic locuturum de ijs,quae Piria vocantur,nunc enim e appellanatur, non autem ελε ia. Sed obi jciat se qui iam Aristo hoc loco,dicus illum no conpentanea loqui. Dixit enim ante sepe,dictis postea, proprium esse tragoedia concitare commiserationem, cur igitur nunc
non loquitur, ἐλε νῶν et πή, δἰνῶν, vae duo,cum simul esse imposint, repugnantia, ais contraria videnturescinam is aer νον est ut ait ευ ροικόν φελέου.Restondeo Aristo non seqai repagnantia,na idem dic diuersa ratione,potest,et Piliaν,π ἐλερνος.quod aperti fimeprobo diligenter uelim ab ori ib. considerari, mi intestigat quam ingeniose omnia protulerit Aristot.quamq; baec belli conveniant illis, quae ab eo tradita sunt lib. i.iset. des*iom,ac dilaceratio, alias huiusmodi patri dicanis atur accidere non quidem et Me sed δεινα. Eadem uero dici poterunt accidere amicis, qui illos cognois scebant delacie, λε Arie. igituria consanguineos consanguine si mala restras,rationesi fora confldere uni δεινα,hoc est graui atrocias uocandas autum adamicos, qui illos tantummodo norint,re Das, uocabuntur eas tunc ελεcine, hoc est commiserabilia. cu igitur Aristot. pollicetur boe loco fe i cuturum Ha Alias ,respexit ad cosanguineos,nmu enim ea interconsanguineos mala oriuntur, mox incurrunt in oculos amicorum, qui cummistratione mouentur, uocantur ratione ipsorum ἐλεiνα. utphoc modo aliquando commisere is,non atrocia, dicit spectaread tragoedia. multos crebrius Uurpat caeppellationem, quia feresi per respicitui auditores, Cripectatores, nunc uero re exit ad ipsorum nais turam, ortaminam primum existunt, Crori ruri cim viter consanguineos, mox alijs,qui ipsos magnoscunt,oblata amicis ant ἐλε time, oportet autem ipsum poetam primum nosse tria, quam hoc, nam hoc ex illo pendet, apte igitur uolens declara re commistrabilia, prius considerat me Asrie, ab ipse enim
ortu inter ignotos ita uocari incipiunt itante diximus,mox ad alios relatu, dicuntuWελε cine. Hinc magno artificio Demosthenes in oratione Ha Me πεο . loquens de calamitate phocensium, ait.θέαμαγο Alre λω ρω fleae αἱ Γυσαρ ,19ελεεινον. οταμ νυμε Πτρονομεθα cie δελφόρ θοωάriati H οβδ κμῆν et oti met hoc est.vestaculam atro Cr commiserabile it runs enim protulit, etra AP, Cr ελε Gg, quoniam mala quae acciderant Phocensibus ratione is ornm , qui interse consanguinei erant, vocari poterant . lGin ratione aut Atheniensium, qui ipsis erunt amici, MAHe,vel etiam proin pter ipsos Atheniensis enc Me. na ea ratione uoluit Demost gnificare, magnam coniunctione animorum quae erat inter Atheniensis,er Phocensere,qua consanguinei forent. Hermore ne ubi loquitur πα δ ri νοτνZestis declarat,quomodo uel cres protulerint hunc dictionsibis uerbi ci γ τιρήιών π ι πιο - ,, μαῖς διοι πιέ, δεινόν - λωγων Ιατορα γν οζερόν, α μεγαν, οῦιχυρον, ἔπαντα ταῖτα, δε ἀνομα γγ ὐέλη δεινοτ γ οιδα μῖν τα ἐων M αρχα- τουτων. His declaratis, redeo ad Aristotelis contextum.Enumeratione colligit Aristoteles, quot sint hominum genera, inter quos oriri postat facta δεινα. seu atrocia, utque, enumeratio cum sit triplex, eam retinet partum, que videtur adre, de qua agit iste lare. Atrocia,utpote caedes, ut aut inter inimico aut inter amicos, aut inter neutronai inter inimico actapotest esse commiseratio praeterquet ex ipsa re, quod postea explicabimus, inter
145쪽
neutros, qui scilicet si ipsos mutuo non cognoscant, num commiseratio existet. Ergo inter amicos bH A sis in tragoedi impertinen neutros μνὶ 'ετ reuocat Aristotelis. Cicero librosecundo de Diuina tion idendam uero quis bonum,quid nutum, quid neutrum. sic enim uocii qκod est neque bonum, nes malum, e quare nos uperius copiose satis diximussc idem cic. Anguem appellauit neutrum, id est neque marem, neque eminum 1ane ueteres nonnulli Philosophi, quod docet in Academicis quaestionibus ci uocabant μαροροι . A ladium igitur collocatur inter inimicum, Cramicum,pernegatione N E UT E MAristoteles libro Elbicora quarto,ubi conatur statueremedium inter xyεσκῖν, c τι υσvus, ficu Ar, σεον, ne neutrum, qualem hoc loco et inrit,inibi uidetur gnificare, bis uerbis: οι μῖν αγεσκοι dicis πις σιρ ων ei ποντα ταρί. 'odis ἐπανῆ rivm ου G -πιτωνο Coi poti mare τά- ci
'GPς, ης γνωριμdit, v anwηθεις, α α μαθειρσωτοτ ιπσει, πλLIUα ζημ ις ως uerba si quis diligenter confudiret, uideat belle conuenire e de quo loquimu .sed talem meadium hominem ait Aristoteles carere nomine. Sunt quaedam genera contrariorum, quae, quia babcnt medium nomine carens, uidentur esse ex eo genere,quae non habent.Nos de hac resuperius satis multa. Aristoteles uero peto post libro tertio Erbicorum ait: α. Zore λαιάφανετωταακροεαυ it 2. o ανυμον ειν - είν. N E UTR UM igitur vocamus, qui medius est lateramicum,er hii micu, quia ut ait Aristotcles, o mu si παhe,neque a neque odit. Nunc redeo ad primum enumerationis
membrum,quod est, MAII Rhthoe ρ ρκτω, 3. Si inimicus inimicum perimat acta illud non modo atrox, fici etiam egrenum existimatur: fortitudiniss Iaudem in se habet, ut Achilles,qui Hectorem
peremit ita enim comparatu est natura, ut omnes homines Himicos perdere, ac prosternere cupiant. Adde
Mi πατ,οint καλλια ,sκ τ'. cum igitur Himiciti modium luplicem babeant vim, nam usipiun v tur non modo in hunc uel illum hominem, utpote Socratem,Philippum, sed etiam in talem,uel talem,ut uis rem,latronem,auaru ,σ aliquando in totum nutionem, ut in Tauroscisthus, quos mactare homines auadimus aut in Paphlagonus, Cr Nasos,quos desides inertes s esse scimus. Praeterea cum inimicitiae extrast riuntur,ira i inse iucunditatem quandam habeat, propter ultionis appetitionem nulla commiseratio ciea
146쪽
QUsp.Notan uero etiam illa uerba in contexta, do ag,ῆτ μέλων, tum enimis est IH A potulis c. minii , negire patrans caelo neque patruix Ioc est tu a sectus, ut patrem omnino' urali siposit, commisere ationem cicrepotest. quale aut hoc sit, declarabimus mulse post apertius. Ita b nus,hoc possunt e licere dii ιι Odrireme quia stipsos non cognoscunt . ergo duaepartus enumerationis iam excluduntur,ac rei ciunturianquini parum aptae ad tragadian
,, Perturbationes iacro ipsae, quando euenerint inter neccssarios, uel Dis ti si frater fratrem, filius patrem, mater filium, filius matrem, uci necet, is uel necaturus sit, aut cliam tale quid facinus patrct, patraturus ue sit, cuti piandae sunt.
Raelinquitur igitur unum tantagenus actionum Cr personaru aptumas tragoediam, quos continet ea quae accitui, atrocia inter amicos,nam haec plurimum inse habent comiserationis. Vera ob ciat IE aliquis yrtasse hoc loco Ariistoteli, dicat, ipsum repugnantia loqui dixit enim ante, ea quae accidunt inter inimi cos nequeatrocia esse, nes comistrabilia Nunc uero uit si accidant inter amicos: elyatrocia σ commista ratione digna exemplum est Orestis,qui peremit ci temnestram matrem: er Alcmaeonis, qui Eripissen.
At patet hos cum patrata luit caedes ionyisse amicos sed inimicos eloqui patrari non potuisset, nisi odio impulpus ire patrasset quomolo igitur atrocia haec accidere ait Aristoteles inter amicos sRaestondeo, duaplici modo id feri posse aeque repugnantia loqui Aristotelem.nam atrocia accidunt inter amicos ignorantes id ita sese habere,quod tamen paulo post detectum scelus/actum. atrox esse apparet, ut in Oedipode,
qui imprudens patre peremit a cum Iocaste matre concubuit .postquam enim resciuit,atque agnouit Ioctum utrumq; nestrium atque atrox uisium est. Altero modo atrocia sunt inter amicos: cum orta inter eos multate, exulceratisq; odio animis, propter iniuriam illatam amicitia coniunctios non modo dirimitur, sed etiam mutatur in contrarium. Exemplum Alcmaeonis esto, qui prius matrem quidem singulari pietate complectebatu mox cum illa patrem Amphiarau peremisset: irritarus ea iniuria Alcmaeon matre odisse ucarpit, atque eo odio adductus ulcissipatris mortem cupiens: peremit. caedes i tur haec ab inimicis, non ab rei t. Sed rusis dicat aliquis lab inimicis in mimicos haec proueniunt,quomodo comistrationem exiscitabunt rut quomodo atrocia uideri poteranis respondeo utrums in his inesse propter consanguinitate, cuius ius,cum maximi; sincti inrunis sit a natura ipsa sancitum interhomines, nefas uidetur esse uiolare cased quando contingitui uiolatur, atrox videtur actum, atque legibus naturae repugnare. Eorum istatur calamitatem, qui odio aliquo impulsi,coniunctionem confinguinitatis dirimunt . contemptos omni iure naturali ei os perimunt,non conustramurmodosed σcaedem intuentes illorum rihorrescinius, quos
non fine Deorum ira talia patrari posse existimamus, qui homines improbos ulcisci profa aequitate dum uolunt: 'iunis cui praeteritorusiclem, quae ab auis proauis, fierint admissa: nepotes pocitiis tua atque furore exagitatistis os perimant. HincHoratius de manis libro tutio Oearum αὐ Delicta maiorum immeritus lues,, Romane.
ει idem paulla post in Epodis:
, , Sic est,acerba fata Romanos agunt. is scelusis fraternae nc , ,, Vt immerentis fluxit in terram Remi, , , sacer nepotibus cruor. Huiustinos igiturfacta atrocia, ob hanc causim hominum animis laijciunt terrorem. Et tractu quis sunt ut ante distam) ipsis consanguineis inter se, reliquis uero, qui ipsos norant deficit, atque amici aliquo uinculo cum illis coniuncti sunt commiserabilia borribilia: omnes enim homines ut inquit ristot .lib. cl. II. ελεῆσι ἀύγνοιάμου nam uerint σιγδοα Unis prostram illius Merba)M-κειότ=rx ,tunc erunt RGrie, non ελεεινα. veru de hac retatis multasuperius nobis dicta unt Nunc alia quaedam explicanda, quae sunt in contextu: ac primam quidemscienta,cum Aristoteles dixit se ratis. Qi uri non amicitiam, quae uulgo conglutinari inter homines solent mutua collocutione, Cr confluctu sine: sica aspiritare, cognation consanguinitatems intellexisse eom, qui laterse arctiore quodam uinculi natura
147쪽
ό-n αυτῶ γλ σι urge ἀκνα , κρα-ὰD. ἡδε -πὶ Vice τω πιτωρ ετη,κραγ s Og,ῖoperia, me ἄQχλοῦσι.ἔoru κ sci σμriss . 24M. VsAmicitiam in bisuerbis uocat γ' ὐτ1 nili coniunctionem,coi sanguinitatem filiorum cum patre, par cui lijs,uiri cum uxore, uxoris cum uiro,diserunt aute singulla bae inter sycognationcs Erconivneliones,' si malis uti uerbo Aristotelis Graeco UMm,quia diuersis e causis oriuntur dinosas est singularum ust. Non fuerit autem alienum a poetici facultatui diligentius ex Aristotelis praeseripto, ba rum unumquodq; genus fingi utim consideraureimus,facilius enim intelligemus, quomodo haeua tragoriam adaptari posint. Omnis quidem Q Mα συγ gyra cenim etiam uocat Aristot a caeteris distin ruens) uaria est: 'd tot apendet ex ea, quae πατρικα sititia dicitur hoc est paterea consanguinitas. Parentes igitur liberos amant tanquam partem quandam fuimet ipsorum, Cr rem quae G ip s extiterit. Dobcri autem parentes amat tanquam ii, quis agnoscunt,ac sentiunt illorum esse parte quandam: aut q*i tidam quod ab ipsis extiterit. Ilag ane c prius liberos suos diligunt is siparentes,qu liberi fluos paretito.magis quidem,quia maior coniunctionis causa est,quaeprouenit ab aliquo erga aliquem, nam indeprincipium ueluti quoddam duci indes uincula existunt,quibus alterum ipsi adiungitur: maxime enim agnatum est aliquid ei, ex quo pendet, Tortum est uerba Aristotelis libro octauo Ethicorumpunt: - γου m mst OA. ον b, α 'ς. Prius autem incipiunt parentes diligere liberos, quam liberi parentes, quia prius i telligunt illos rest procreatos, quam hist ex illis. Paulatim enim liberi incipiunt, progrediente aetate irentes suos intem cercibine matres,st,ut magis liberos amen quia ex ipsis primum procreantur, exeunts in lucem, ipsis prius internos e liberos uos incipiunt. atres uero sist mutuo amant,quia ex ijsdemst procreatos intelligunt, idia dicere μlemus ταυ-ν ιαμα inquit Aristotcles -πιαῶτα. hinc Horatius Ad Psenes Aribens ait: vos o Pompilius anguic cev Et Vergi lib.V Lquamuis ad nepotem restrat, est enim aproauo eu aut boregentis A seprolatum:
trunis fui: priuign uitrici,noum iij iiugenus it propius,longius uea primo coniunctionisgenere abluerint,ita etiam minus, magisve amant habet te mirum Oit AristotLibidem Quae κάλυχή μον. Rursus intre uxore e maritum Φλια uidetur esse mundum naturI: nam homo animal est mλιἶνόν, hi : διατινων, coniunctionis σμcietatis appetenti stimum. praeterea Ebσora proamatio armore quodam uincula, maritum uxorem coniungit: sunt enim liberi ueluti pignora quaedam mutuae fidei G Dcietati communis i conuictus. Haec ego recensere uolui, tum ut ostenderem Aristotele, Quλους consa guineos Gaanatos' lines uocare, uero ipsem afnitate ex consanguinitate: tu t un qiiisque persticeret, quantopree haec poetis scripturis tragoediam utilia sint: nolymis idos exacte oportet ortum,naturaim: omnis affinitatis Cr consanguinitatis, quid ex quaque proueniat, qaia huius,quid latus proprium quam arcta haec fit quam illa anctioriqua re quaelibet ipsarum innitatur: qualisit oscium huius erga illum, quale alterius erga est crum.Nam qui haec non intemsit ac dijudicat: nostis apte inibi uidetur argumenta tragicu tractaturus,aut ueterum poetarum fabulas, q- extant, dij
dicaturus: fi Euripide legas ut sophocle, Iphigenia sist tibi Vert, quae exprimitur qualis sit erga oresten mire, qualis Orestes erga illam.Qualis cis ne a rega Electram,qualis Electra erga Agamemnonem patre. tigone erga Pol nicen statu mortuum, Admetus erga Alcestin, Iulea erga Isticiaci DPla connumere non est enim neces plane omnia, quae in tragoedi s ii ii ex his intibus manarunt: sunt igitur etiam atque etiam diligentre consiloanda exempla, quae lora Aristot .in contextu poctius,
148쪽
uset ἀυ βασιλικ&1 expro Sophocles in sipode oratino erga Tbeboossibinii tragoedia iridis.Ver , ut redeo ad Aristot .contextis, nolit ere addidit et Ur avio Nam tragoediae non perpatrantes ficium aliquod,sta patraturas aliquando foliam ficii mi homines. cum tamen non patrent posse quale exemplum peti potest ex Iphigenia. Et quoniam non semper de caede agitur in tragia querum etiam de aliis nefari s rebus,ideo additu est, u Θιῶπιν τι si quis quaerat exempla rerum atrocium,quae accidunt intersilium c patrem. Esto exemplum Oedipodri qui peremit Laium,quamuis imprudens nam qui uolens per erit, uiri ulpiam legitur in Tragoediis: et Imatrem qMoque perimere per se nefarium est.Sed 'addaso lciscendi parses causi iam non uidetur nostri stafrtasse aequam Aristot lib. I LRhet.ubi de locis Ent mmata agit hoc siciis' εκ guαλσέωρ, bis
pro as: filium autem perimere matrem, ulciscendi patris causa, non est βrtasse aequumst ita coniuncti prostra caesis inter matrem Cr filium exemplum est in Electra Euripid π Sophoclia: nam Orestes Glemnestram perimit,caedis rursus filiorum a matre patrat exemplum est in Medea Euripidis.
, , ωΥμ dii UI, ου τοις π αAεδ lati is qMys.ν ἐρε,, τι λεγρῖν,ειπωρD G piso A. ,, Proinde receptas sabulas mutare non licet: uerbi gratia, Clytemne iis stram ab Oreste extinetam, Eriphylen ab Alcmaeone: quas sancinueni/υ re, atq; susceptis iam recte uti oportet. Id autem, quod diximus recte ex x istius declarandum.
consequitur praeceptum pulcherrimininon oporme in fabulis tragicis immutari euenta: sed eodem 'modo esse narranda, quo semel narrata fuerunti exemplasunt haec .cis nesilauis Orestestio interficta stit. Eopbileis Alcmaeone ibidem filio qui secat narrare uoluerit,aut non ulci Icendi patris causa, utrinisque matrem peremisse,aut non peremi se ipsos,sed alios misisse, qui perimerent, graui mepeccabit, nam Fabularum, actionum p tragicarum constitutiones, quaes et receptaesunt, Onobent immutari. se bicre etiam Horatius ad Pisonrescribens, ait: ν, siquis inexpertum pomae commitis Craudes, , Persi nosmarcnosiam sirutturadisum
is ab incepto processerit C sibi constet. Difficile est proprie communia dicere. . Rectius iliacum carmen Dducis inactus, εν Quam si pro erras ignota,indictas ni . ,, Notundum uero quam ingeniose exempti iti protulerit Alae textui I si κλυτὰυιν πασλ eqs ῆσ nrs ὀράτου, si iei λίwM; - ὰλ υιπιων . cenim pauca uerba entum tantummodo ipsum rei complectuntur,uctionem, exprimunt fatis enim per hoc sensit eam ris e Aimmutandam, e semper eodem euentu esse constituendam. Reliqua,quae circa actionemementumj ipsi seo narres modo,quo alter narraui aut aliquanto secius, nihil refert. imo prologum, epifodia, exora choricum simmutare licet pro arbitratu: enim non liceret, non post eiusdem actionis Fabulas bia duobus poetis, aut pluribus etiam,id quod fictum tamen inimiost ea ratione videmus, qua dixi. Esto ibatur euentum rei semper idem, actio, non immutetur unquam.reliqua, ut libuerit scribenti, immutentur, quae circa actionem versantur extrinsecus sumptaevem n debac re satis,nam superius aliquanto copiosius,, diximus. Adnotanda uerba quaesequuntur: συι ανδε εὐρίσκων δεῖ, iam lanea 'ias'eμίοις κῆ - - tui ita uertit Paccius . quassaia iuuenire, diffusceptis iam rem uti oportet. Veru tu aptius apertuaq; ita vertas ipsem aut inruenire oportet, π iam receptis rem uti.Videt enim innuere Arist sabulas aut esse nouus, nuper i inuentas, aut unia usitatas, pertractatus ab aliis. Si nouae fuerint, licet premeas pro arbitratu construere,cria tituere ut ut Aolucrit. Si latrabalijs,rem is utatur oportenerem ni
149쪽
INARI s T. DE POETICA εντ A nimio textu dictio erat 1 siue,declarat apertium ficuti sepἡsolet quid bivelit peresin diali ne nam magram hes et uini RE TE is poeta utitur fibulis, pii nihil inducit fictum, praeter id, quod re cum uideri post Quatenus uob illa inuenire polim oportere dixit Aristoteles, his autem recte uti: non disimili ratione locutus est lib. I. et ubi usit de artifici ibus,cr inartificialibus argumetationibus. Postquan nim utraque quina ut declaraui addit haec uerba Ari τουτων ἶisAκ ordi, ταδε ρειν. Artificialia enim arguinei 3 ipse orator inuenit, inartificiesia uero non iuuenit quidem, quia appiastant aliunde sed utitur tu ι' atque in eo multum operaeponi Martificiose rectes utaturitiem istiatur faciendum poetae in iam reuet Ausitatis q. fabulis. Hermogenes in libro ποι γο τη νγ, ubi agit
Fit enim interdum sic ipsa actio, quod antiqui obseruabant, perinde ac ab scicntibus,& agnoscentibus, ut Euripides secit: qui filios necantem Medeam induxit.
Vt doceat Aristotiquomodo receptus iam fabulis pocta recte usi posit factu tragis, per enumeratione; tapigri,quot sint ,σqualia Sunt autem modi borum quatuor, quos ego summatim colligo, ubi cissoniis nes oculissimul, mox singillarim declaro. Aliquis aut patrat scelus lint patratuus est. Si patrat, aut mens, m cognostensorint ignorans,Cr imprudens,sed mox agniturus.Si patraturus, ut imprudens, aut siciens.Si imprudens,non perficit tamen,quia apitione facta, desistit ab eo,quod erat aggressus .ssumsaliquando tamen non confici quia non potest,etiamsi conficere optat.Quatuor bifurit modi actionum tragicarum,nes amplures hκ excogitaripossunt.Primus modus est,qui prima usitatus fuit apud ueteres poetas, sineum agnitione ta peripetia expistabant enim illi factum aliquod atrono caedem: sathsepse putabant artiis sciostea ratione tragoedia scri se .hic autem modus erat,ut exprimerent aliquem scientem alterum, ultionis uti perimere. RAd Asane, plaxs; modus, qui in actione ipsa nihil habet artifici, nullo, eget ingenio aut industriapoetae constitutio illius, ut apta appareat. sed tragicus tamen,quia continet ται mirer,πελεεινα, eo, quo ante diximus nodo: exemplum alteri Aristoteles ex Euripi ει Nesru : in enim sciens dilacerat liberos, ut dolarem luctum in asterat Iasoni eius ulciscendi causa. crudele plane factum,
ιιπὸ tenure Aristotelis Euripio exMedea attulit in prinkeriplum. Nam euante Exit et oportere poetam ibi usi receptis rem uti ieras declarare,quomodo pollet allust ijs recte uti, modos omnes
150쪽
ns FRAN. ROBORT. ET PLIcAT.eminare est a res uestionum tragi ria,Crdeprimo cum loqueretur modo,Nese eex Empi eproa otalit exemplum,quiasius constat uadcivibus corinthique id quod ante quos i me dictum uitu Euripidem talem confinx se abulam cum res secus accidisset, praeter omnem historiae pleni Sed appono ipsius Aeli
Euripides Medeae actionem ita primus constituerit,etiamsi constat aliter sese tabere, non licet alteri meatae alio quoiam modo ipsam constituere. sed est potius primo nodo,quamuRIa us, confictus i ab Euripi depraeter ueritatem fit,insi tendum. Hac igitur plane de causa putarim Medeae exemplum ab Arijstot .proalatum,quia sciebatuissummus,qua ratione id suisset totu ab Euripide confictum in illa actione constituenda, ut corinthijs morem gereret. Idem Arii tot lib. I Lmet. sub finem de Nedea laquens ait, ubi disserit de timematum locis: EZλγ πιυγ- ἐκ ροψ ἁμονθώσων κατι oviari ἰληλs βαι,οιον
fabula longe fuit diuersa ab e quascrip it Euripides.Videtur enim carcinus ficisse Medeam,no perimetistem quidem silios scuti facit Euripides: sed amandante illos procul in naue impolitos, ut incolumes essent: eandem ira perimere cupiente ipsum Iasenem maritu, a quo fuerat deserta,m eiecta. cum igitur accus iretur Medea,quod filios peremit ct n piam enim ui Iebantur,intis coiectura omnis is inicio oriebatur restonditissa se quidem liberos no peremi sesed in aliam regiores amandase: pe uero affirmauit Iaso
nem ipsum peremisse uolui spespotuisset, rationenis utris'; facti attuli Linquit enim,nisi perem Iasenem e reprehensione dignam Ore etiam Diios peremisset. Licet opinor,uniculi: perlicere, quam diuersa ratione actione Medeae constituerit carcinus,aε Euripide.bicenis quod ante dixi dum obsequi uellet corinthijs,rem secus narrauit:. carcinam arit fidem bilioris, ueritatenis facti secutus:aliter fabula scripsit, 'QMdst quis roget,cum di ιαμ modo a duobus poetis actio huiusmodi fuerit constituta, utram potius se qui debeamus, restondeo, eam pro recepta babendam esse, quae prius fuerit constituta, quamuis falsa sit, crustera uera nimirum enim magnam habent uim fabuissemel receptae,nequefacile possunt immutari.
Secundus modus est,cum aliquis imprudens patrat graue aliquo atque atrox facinus, postea aut agnoscit atrocitatem facti ex amicitia,Cr propinquitate quam simul etiam agnoscit: eum ante ignoraret, no factum uidem idus esciebat sed utrox non uidebatur,quia ignorabat esse amicum,acpropinquumico sanguinitate, quem peremit, aut in quem scelus aliquod patrauit: qualecunque fit, modo nefarium πή
Nut.Vtitvrrursus hoc loco Ariistoteles ea dictione, cum ait,υτερον μαγνωρίσοα πιοῦ QMοω, iniciliarius consanguinitatum Cr cognationem. Exemplum uero Hretur Oedipodis Sophocle nam Oedipus I trem Laium imprudens peremit, cums Iocalle matre concubuit, cymulto post utrumque agno it sic poreas.Adnotandum diligenterm hocsecundo modo,e quaepatrantur ab igniris, magnoscuntur post Gaut agnosci post multum temporis in ipso sumate, aut patrari in tragoedia, mox in eadem 1latim agnosta Exemplum prioris estin Oedipode Sophoclis, nam patratu quouerunt ab illo, non patrantur in ipso ba inae duraca mIui Icmpatrat eorum agnitio' in dramat uitequam enim regnum Thebanae urbis ob inca