장음표시 사용
171쪽
chriturimis eximia quaesim quam intuens,in eas defixus ad ictius Pultitudinem amori, Cr instrum dirigebat. luespectat Crim ciceronis itarratio de Zeuxide pselare, apud crotoniatas librosecundo de Inum, ne, me illic commode ab omnibus legi potest, Sed oritur quaestio hoc seco non lost. Si enim exemplar iracundiae. on issium ipsum hominem,quem descripturus saliquκ poeta: latueri oportet in moribus exaprimendis, nes exprimere, qualis laesi squalic esse desuit: consiquitur quiddam maxime absurdum, nam non exprimet mores me τὰ m ὀμοιον, quod in primi eruandum esse superius diximus. Misendet Aristoteles, poeta etia i intueanturpe fictam moru Arma,non tamen impediri, quo minus exprimantiuijs γ ῆμοιον, ita illud ipsis expriisse sub excellentiore quadam figura in cogenere, quod biproposuerint,nasiadalivdgenus trans dereturi id ortasse non diserent, essenis reprehendedi scd unumquod,
genus mses premos quosdam habet decoris gradus missolutissimam recipi ormam non tamen degeanerans asi a natura, gie pristina, haec omnia anistrauit Arijstotelis depictoribus sequens, bis verabis Uxa γαρ ἔκωνοι ἡ πολιά .riete et lias eiaci Hriptis is ire ποιουπερ καMire γ cpro hoc est,pictores propriam enim unicuiusq: Qngentes milem exprimere quidem conant in ea si moli rem ex venustiorem musto. exemplum uero inrt Aristotcles ex Homero, Achillis in quo magendo omanem operum posuit suam egregius illepoeta, Non dissimili ratione Dionesius Halicarnaseas in suis Rhea
thoricis, ubi loquitur πα χημα σμίων γων, conatur exemplis Homericis probare omnestra monstgenus nam Homerus in Aiace, in VI 'ipsim Nestore, in Phoenice et reliquis, exacte omnia expressit,
exemplar ipsum talium personarum, potius, quam inspersonas intuens, quod optimus qui quepocita etiam escere bet summo studio.
)-οωτῶν se τοις κδεδεμ γοις λωρις in νία H xc profecto seruare oportet, insuperci' sensus ipsos, qui Pocticam v consequuntur, praeter illa, quae necessaria sunt. Etenim in his fallimur si pcnum cro, sed in sermonibus iam editis satis dictum de his.
Praec prum aliud des illat eles: ube late patet prioras illa omnia complectitar, esὶ autem huius moli. rectum in effligendis moribus personarum, respicere oportet eos scribus omnes,qui necessario poeticen sequuntur. Poemata recitantur,cet' audiunturiis HGbrionil res in tena, ubi Appararus e hergostractantur. Duo igitur sensus poeticae facultati inserat Q.Vise Letatistus,nam ocul Asenam,Cr apparatum, habitum, omnem hilli senum,auribus autem sermonem ipsorum homines perii piunt. Praeterea poemata scenica constantsermone, bythmo, harmonia.&rmo er harmonia auribus: risibinus ocula percipitur. HHis igitu siensibus accommodanda omnR poesis. Sensius hi duo uaditus crusus cut inquit Aristotelis in Ilia cibro de Sensiu multas percipiunt rerum dij imilitu es, τ discrepantium fingularum rerum cognos ira: ιι tantam habeut uim in hominibus uit perbos tam earum re ii quemcnt e 1itationes comprebendis . tu quam irarum, quae ubfensium actisnems cadunt, peritia comparetur, in iis qui imqtiae ad vitaesum . . pertinent nam homines ut uiuuantur, quam duditu: ad disciplinam temer institutionem, cultum omnem animi capessendum magis conducit auditus. Num uibus quam plurimas naricio digis tia discer ni quia omnes res, quae corpore con stant aliquo, larepraeditae int,Quid multis uisuspercipites, quae Omaxime communiasiunt, utpote duram, magnitudinem, motum , statum, numerum. dirus acro bonos Mpercipit tantum eorum, di frentiam omnem diiudicat, e quamus ad parandam sapientiam, Cr scientiam magnum bominibus praebet usum, non tamen per se: nam sermo, qui percipitur aciditu, non estpersecausa disciplinae,constat enim ex nominibus, sed peraccidens: nomina enim ligna qruedam tantum funiquarundum notionum.M.cice. libro de Natura Deorum primo est. Epicurum uocaresolitum sensius veritatis nuncios, ex Idem libro de Legibus primo, prostri haec uerba. Homini sensius, taqua auriter quosi dam natura attribuit, π rerum plurimarum obscuras, ex necessarias intestigentias enotauit, quasi funda meta quaedam scientia.Idem ciccin libro qui Orator inscribitur iit de auditu loquens. Aures, uesanimus aurium nuncio naturalem quandam in se continet vocum omnium mentionim: Themillius qκos Aristotelis interpres Hro secundo de Anim ait quilas sensus homini datos a natura tanqMam nuncios. Crexploratores rerum omnium. cum igitur sensius hi duo tantam habeat uim in rebus omnibus percipira A, er
172쪽
io FRAN. ROBORT. TNPLI cIT.'itanea ribet ni Fil repugilatim serrabit . in moribus re ομοιο δεί- ra aenim seu impoti fit timo trulla alia scii ibim dijudicantur. ripides, qui utant; dixiram, m choro foemmas tanqua mires dicit loquentes,na inimiiuit sensui oculorλ ip aurium Holo aliquis, siti tragicos sermones recitaturus riti rem prae se a vultum, ibabitu comicum,n5 inseriaret oculis hectoto in Ilii astur patet, hoc praecepto uoluisse Aristotclon tria illa simul complet lienam qui inseruit sensi, bus,qui ad poeticen necessi rio rem titur: is madescruat tria id de qui bia noritim suo loco copiose Iocuti fuimus.Hinc ciccino minus uere quam doct meo libro qui inscribitur orato ait sed est eloquen: scuti reliquaru rerumfundamenta sapientia it enim inuit Asic moratione, nihil est dicticilius, quam: a quid deceat. idere: πεπιν apponant hoc Graeci: nos dicamussane decorum,de quopraeclaria, cinnui ita υ praecipiuntur,ctres est cognitione digni finia. Ημius ignoratione non modo inuit sed mi ue Gin
poemati Crin orationepeccatu est autem cluid deceat, atori uidendum, non inseruent spolis, scd H tiam in uerbis: no enim omnis ortu a,na omnis bonos non omnis auctoritas ion omnis aetas nec uero I cus autempus ut auditor omnis eodem aut uerborum genere tractandus est,auisententia rus pers inra omniparte orationi ut est quid deceat est considerandi , quod errere, de qra agitur, positu est, criti personis, Creora, qui dictit, G eoi sevi auditat. lim coae lib. paulo post Quod poeta iugi ut maxima ν/ uitiu,qui precat etiam cum probam orationem a fingit improbo biliouesipientis di denique pictor ille uiis dit cum immolanda Iphigenia tristis calchas esset, moestior vl es, more et Menelaus, obuoluendum Gis put Agamemnonis es, quoius summu istum lucta penicilio no posset imitaris denis histrio, quid deceat quaerit, quid aciendum oratori putemus Haec ciceronis uerba libenterapposi. quia,quamuis oratois re loquatur, multa tamen deporeis etiam prostri, mirifices explicat ea quaepertinent adstruandum πιττε: πν,quors,iciebat omnis Aristotelis di putatio ut ureb Aristot .sede his rebus copiosus locuturi fuisse φλογοις εαρεκοιαίοις Nimirum enim cut inquit cicero de talem re loquens magnus cst hie Iocus, cruragnum uolumen aliud desiderat. Paulo postidem cicero totam disputationem a di me.' colligens, uerba haec prostri, quae quoniam hac ectant, apponendaputaui. utrum decere, an oporis . te redicas. Oportere enim per fictionem declarat offcij, quo exsc crutendum est, cmnibus. Decere, qua aptam esse, coissentaneum. tempor Crperson quod cum infactissetifim tum is dictis ualet, iu in uultu .senis er gestu, cr incessu,contra . item Dedecere.
lub uαπιχνο- ,κτὶ - πλει ι χύντα δἰ ὰπρδεω,uc μειωρ. is Sane quid sit agnitio, supcrius declarauimus. nuncucro de ipsius oe/,, ncribus. Primum quid cm, ut est minimc artificiosum,ita a plurimis usu is patum, aut per dubitationcm fit, aut pcr signa.
Nactenus Aristo de Moribus,quesecunda erat pars tragoedi locutus est. Nu genera est: ition enumerat, explicuis singillatim. Scia miretur forti e aliquis, cur in hunc locum distulerit disputation deagnitione:cum uni fibula partem dixerit illam es Cr nonnulla de ipsa tunc protulerit. Veram ego putirrim hoc summo cum artificio ab Aristotelefacti ni,nam agniti Ad finitio adfabulam lectat, cum fa, G,pars sit. Sed ipsus exacta explicatio erum hunc locum rei cienda quoniam melius facillimes intestasi potest qualis sit, quomodoli feri potest,iam declaratis moribus. in enim in moribus sit seruandum ob
μοέοι , agnitiones quoque ex eo disti is primis uid tur disere u cou sentes, consentaneae sint reis sus de quibus agitur,c personis accommodatae: adde quod agnitiones cum ducuntur ah iis, Inna uero tu ipsis personis sint in t pro illorum uarietate, quae non aliunde,quam ex genere personarum existit uarias quoqne agnitiones esse oportet praeterea morata Matio valde auget ais exornatur, interposita ali ita agnitione, quae expersonarum natura. oribus f necessario moritur. His rationibus adrimm erediderim Aristotelem it hoc loco de agnitionum generibus loqueretur, talems institueret suae disputationis ori nem: nam ipse mei satis ostendit boease consultὸ acium,cum est: τί ιαν ἡ ιν αναγ-ta erat ε. --τα προ- est, prius quidem agnitionis definitio a a Lit: haec enim repetit Aristoteles, quassvelit se memorem ostendere ui artifici j,quo in contexenda utitur disputatione methodo libri huius Sex vero enumerat Aristotcles agnitionis modos sculpecies. Prima species agnitionis non est quidem admossiarii ciosa: a multis ideo poctis Uurpata: necessee est autem, ut quaenim m in usum, tractationcms ut iniunt: parum in se decoris, is artis ij habeant,rudia enim sunt. Prima igitur agnitionis huius parvo viris
ii sufecies. iguitatis itarniae causa uidetur adbiberi coepisse suci, ex ann
173쪽
Horum rursus ingenita aliqua: uerbi gratia: lancea, quam Terrigenae 'gestare solent, uel astra, qualia in Thyeste Carcinus: aduetitia aliqua, scd haec uel in corpore, uel per cicatrices: uel extrinsecus, uel per monilia, per torques ec, ut in Tyro, per scapham. Possumus autem mclioribus his uti, item c. deterioribus: uerbi gratia: ex cicatrice quidem Vlysses agnoscitur: 'non tamen codem modo a nutrice, dc a subulcis: quandoquidem haec fidei faciendae gratia artificii sunt expertia, canera I huiusmodi. Quae ue/ Vro ex peripetia, qualia in Niptris meliora.
cum igitur prima agnitio ducatis ex signis declarat Aristot. t sint, qualisis signorum genera. fiagnorum alia sunt συμφυ-, id est,insit ficu ingenitu alia επid τα, id est,adbcitu er aduentitia.rursus aduentitiam duas secanturpartes:nam aut incorpore iusiunt,aut extrissiccus posita. Haec singillatim punt declaranda.Ingenitusignasiunt, quae nunquam absunt a re, ut lancea, clam terrigenae, ficu gigantes solent gestare Sicuti Hercules clauam,cr leoninam pellem sicuti Pallas ea idem, hallum cT Gorgonem. Haec is
gradi consideres,non fumi quidem proprie ingenita: nam tollipo I iit a re, ne illius detrimento,sed quia adeo usitata gita haec erant in illisper*nis,ut nunquam aut piZoribus icit sculptoribus e geretur, ne illissignivit ab omnibus agnoscerentur,insita quodammodo dici possunt,er ingenita.non Acus ac illus que proprie hoc nomine uocantura Philosophis.Sed plane non in omnibus est quaerendum illud γ, ακρο crocuti docet Aristot .lib. primo Ethicorum. Aliud exemplum inrtur ex carcino tragico, de quo Mater Suidam Cr Athenaeum, qui ipsius nominant aliquot fabulas,etiam Aristoteles in Ethici meminit, ut alibi est meditam: is Tissen scripsit fabulam, agnitionemq; conficit εκ - αςἐρ- hoc est,ex astris. Tissen quidem Agathoniscitat Athenaeus sed non carcini: de hac uese agnitione, eum nihil guam lais gerim non faciles tentiam meam possum prosere,qtialis uerit, casatis patet lacus Aristotelis. Aduci titia signa,quae aio Aristotele uocantur εmi Amr,aut in funt in corpore, ut cicatrices: textrinsecus p sti,int monilia. e Q, ' Pax, inquit Aristoteles, quae uox generalis est, manipla: nes monilia tunia complictisuri edita libuit Paccio uertere. Aliud exemplum citat Aristotcles ex tragoedia, quae inscribebo tur τυρῶ, in qua agnitio'bat ες σκάφνρ, de ea legere est in Scholi 'Apollonii, ubi haec sunt uerba: συρὼ : λμωνέωρου τνρεοκν - πιο - ιον N λεα, υα πελιρ' si 'γαμει me ν- ις α M. ολου, rix rami rus να, spume, o quaesequuntur. Fabulam rascitat Arbe vires phocle lib.m.c lib.πLubi haec mi uerba: Gφοκλῆρόeτυῖοι ποτ&λαμεσία νεπιθω aμ q4σι via P. sic ni σια si τράπεζαν φάσκων τἀπεληλυθ sera παπαιτιτix,ί ταε πα- ια,ἔόγγὶ lus mi eqγμοιρὰ i. απεζωκε αμυατis νου. m eate V us autem duplex est horum signorum,dd consciendam agnitionemali usa ἡρων, hoc est minus probatus, Cr deterior, alius 2ελπι ,ides praestantior, π probatior. Vsus deteriore cuiust consimundae agnitionis causi : erut ipse ait, ista e Mτεωρ, ut in VII spe, ex cicatrice, qui tamen aliter agnitus Iusta nutrice,Crsubulcis. Locus bis te potest apud Homerum iu obseu lib.ta v ri L cr librom X.nam Eurycleu pedesub lauans ex cicatrice illum agnoui Eumaeus Meroer Nesaniniustio nouerunt quidem ipsi vi lem: sed illesie agnoscendum praebuit:.cum eandem ostendit i cicatricem: ideo Aristo in cotextu ait aliter subulcis, alitera mitrice agnosci VI Fcm.Versus Homeri superius apposivimusi in quibus Evioclea dum iuuat illius pedes,in spem Myoficit: non est i turnec spe, ut rursus apponamus. sus in quibus agnoscendu ev Ps praebet subulci hi funt lib.Σαω . oui φροῦπει 'u Qvγινοον νημερτύω ἐγrae, ιν ne σφ' ἐπι-ινὶμAGμνωταμωτῖν -
174쪽
. IN ARIST. DE POETIc A is, ε lactionem, etiams come rapotius quadam vitio ira congluti utam, uentersistoridonreuerior ex probabiliore aequo libro prostratur ration igitur locum ita legendum censim μνημ' γαρ Moiςολῶρ, GmAἐκ υφασμάτων. Verum his mi ,quatenus ad AristotelAfontentia ..umspectat: sciendum cum duas habes Diripidis Iphigenia .gnitiones, adtrem Orestae erga Iphigeniam per i Ilolam, alterum Iphigenia erga orestem, per textam vestem: priorem illam esse quale explicat Arist.m secundaspecie collocandam posteriorem autem esean trep: qualem in prim pecie diximus reponi debere nam 'posterior cal Oreste, ἐω metri uti peripetiam non babet. Putiprior illa,midentem,crfortuitam. Est apud Sophoc. quos in Erectra agnitio: in qua se Oreste forori agnois oscendum praebet, εκ si σφραγιδορ. haec uero fiso remmode cum enim adduci non possetia cretina ..
m Electra Orestem uiuere,illums esse, quo cum loquebatur, eo modo fidem fuci verbiis hibunt. ορ. ειτ' ἔμψυχον γ'
Haec ita* pro arbitrio poeta profert,non ipsa fabula, ideo , in pecca/ . tum supradicium sicilem lapsum habent, quippe nonnulla afferre pera cimissum est ut in Sophoclis Tereo radii uox.
HAHfinodisigna, ex quibus secunia esinitio constat excog tantur,confinguntur. ab ipse poeta, prosuo arbitratu.Sed magnum periculum impendet, ne iudicio labatur in iis excogitania, er eo veris B dis nam non omnia conueniunt tragoediae .mhi' confingendum estpraeteruerisimile, myrobalile fcuisti antea sepe docuimus, omnia sunt accommodanda adsensus, qui poeticae facultati inseruiunt. Peristaruero ideo indiis hac re, quia purum absunt a uitio ac plane in huiusmodi facile decipititur homines. Sune igitur diligenter confideranda quae liceat, quoenon liceat cosngere: nam quavis dicat aliquis nihil quod animae expressinfusci sit , loquens aut uocem emittens aram, in scenam post induci, quia id non patitur natura, cir similitudo ueri tamen saepe uideas nonnulla Husimodi concedi posse, quale est illud catulli ea men, in quo Ianuam loquentem facit: nam aut proxima quadam affinitate rerum, aut ipsorum poetarum aut boritate, aut ratione aliqua diuina quae μου Apra captum mortaliuinitiosa uideri non debent,quamvis praeter ueri mile proferuntur . Huius vero res probandae causa exemplum a retex Sophoclis trago di quae inscribebatur Tereus: bis uerbis, s κλεους τηρο manu scripti libri duo habent Ap .. Gφοκλεουρτη , iam illa diei h,cumsi non ungeretur coniungendimμnere, obrepsisse indis ..iici in locum importune uidebatur. Sophoclis induxerat in eam fabulam Terri, vocem emissam e radio: nam κερπιδα ιαν camus radium, quo texenus uruntvrfacile usticari posit aliquis, agnitionem aliquam confictam fuissea Sophocle, quae ducebatur ex ra' uoce, praeter uerisimile quidem: sed adia apte excogi tatam, ut reprehendi non posset. citat Athenos libro tertis corbari poetae Tereum ubi loquitur, c idoni js malis. Philomela narraturi Tereo uitiata: cui praeterea linguam exectam aiunt ab eodem, ne titismum potiret .sed illam acu pinxisse rem totam,quan ipsisseti te descriptis literis. igitur abulae actionem tragicae cum constituisset sophoclesiona agnitione aliqua eum opus set in tragoedia, eam a radit,quod texentium mulierum in 'umentum esse constat ioce deduxit: plane mihi uideor rem ipso erfnon extat tragoedia, intueri. Sunt in Epigrammatum Graecorum libro primo uersus hi, quibus poeta quidam eleganter exprimitsi tones Philomelae acu pingentis, CGesus Territantimissorori Promin.
175쪽
in Teisu b umi μιας,τ ραιθ τι ἰδοντα.Γατθ MirariCιοiς τοῖς eo D v. ασπις. U μ' Η γρομὶ ἔκλαγ .vh u P orare, γλ γε--τωρ νο Tertio per reminiscentiam fit, dum spectando aliquid, in animii quidii reuocamus, quemadmodum in Dicaeogenis Cypri js, picturam quidemi, ille inspiciens ingemuiti&in sermone apud Alcinoum audiens citharce ,, dum Vlysses. ex recordatione scuit,uel agnitus est.
Tertia agnitioni Dcies declaraturab Aristotela, quaest per memoriam. Vertit Paccius, per reminia sentiam. Aesine miror uirum alioqui doctis ignoras, quid est dis antiae inter memoriam,Cr remini en tiam, praesertim apud Aristotcle iam is reminiscentiam uocas ἀνάμνe P,reminisci aurem appapellat μνημονιυli scenim librum illum uti inscribit Hesrat AdefinitionibMex Aristotelis libro, παμνα ηαί ἴ μνημονιυO,ollendamus, qualis utrasserta utra huic loco conuenia emoriam dites Aristoteles, rei absentis quid maximeproprie, pr otis quos, notamen rei, sed imaginstret ipsius. Rei uini flentiarn uero, espe reparationem lapse memoria ex quibustan M'gys, quae actucreliqua erant lacogitation cribo dictum est antea nobis bracferi semper litercedenteobliuione. IlincArijstotelis itico: in libro de reminiscentia eam ab his locis repararca Diu,s contrario βι proximo, Missimos quae qui uolet poterit iric copio in legere Exemplum bxius a itionu, quaeper memoriam', afri Aristo teles ex De Mene in cypri s. a rerum quos ex Homeri Oosca instrinone, qui hacturapud Acin um Regem Phracum in conuiuio.Versus
176쪽
A uo: carnit istum imitatiu est uergilius lib. primo isti dos ubi Ame ficis nituent pyllarum, quae erat in implo, mi Troia tarim: a sex ea recorsitum huius ais mus Herois non ne tabo. Sic ait, at s animum pictura pascit in is sui, ipsius. Nulla gemens arroq; humectat flumine iugium. rean uidebat uti bellantes Pergama circi in D pDesequuntur. Nec procul hinc Rhoes niueis tentoria uelis. Agnoscistichomam. Talem pilli iram, nisi pomare exm tuetusti imus poeta Dicae n ex pia orireturrecocti praeteritorum maiora, magno cum ludiurnam sicuti recordatio preteritaeflicitatis, cruoluptatis iucunda est e u licitatis recordatio dolorem allem ac saia de hac re copio ius aliquanto loqui non grauarer, quia locus postulat, nisi speraria me propediem editurum Philosophica problemata ex poetarum uersib. excerpta Verba in contextu Aristotelis illa, V M v. αλκινόου λτολογω,quae uertit Paccius. Et in sermone apud Alcinou Aliter in manu scriptis libris lagunturinam Cnmeus Craiij duo, quisieruantur in I in dico bibliotheca,ita habent, qua is s. ἡλκινόουὰἡ λογου.Sensus est Si ita lagae . cum dixistagnitione feri ex recordationeseu memoria, memoriam significare uoluit Aristotct excitari in nobis aut in pectio
ne imaginum,quae reserunt representanis nobis, ea,quorum tunc uehementius recordamur ut recitatio
ne sermonis alicuius, in quo audiamus anum rerum mentionem fieri, quarum memoria flatim excit turi duplici igiturinodo talem memoriam in nobisgigni docuit Aristot. Sed Paccius, quod non intellexit, perperam i uertit haec uerba, non distinxit, quo 'Atperspicis non post in illius uersione duis laxhic memori agni tonus modus, de quo sequitur Aristot. nam apud Homerum alter borumst ληλί. γου. id est sermone, quem audiens in fis apud Alcinoumsutim recordatus est irorum omniumque in sermoneproserebantur.Quodsi hanc lectionem sequamst, se ἁλπινοουας λογω, non repugnabo βια ινρυ reponas, Erus in alam , uob.in Iocis restri ὰλώνου πιτολογω, Metus Mariusvis explaton ς uerba restri quaesunt lib. c. Rep.α λουμλύδισι κνά 'do,oeotior. ἁ-Mγδὰλκιμου AT bber. quae sicquuntur. rsus idem cum declarasset locum illum referri debereddarei
uaria,Hist. lib. 3 ait Homeri poemata olim diuisa fuisse in partes, quam certa circumferebantur in nas vulgo nota, cr osseae bas restri τα - πυλω,--λακεδαιμονι, καλ/ιῆς μον, me ηα II εinreg, αλ υνου ἀπολογοι, ταπιώρκης νίτῆρα, Cr quae fcquuntur, sed quid locus eget declaratione tuo nonnulla Alcinam, non Alcinoum debere intelligi eo loco puto.Nam Alcinum, restri idem Aelianus lib. XII. ubimultos multorum educatores recensit, educatorem fuisse Vb M.qui ut illum institu retia uirtutem tales apologos ipsi restrebat puero,quos postea Homerus recitant facit illum ualde artificiost. Huius Alcini meminit Herodotus in ii ita Homeri, aitque issum, mentoris Itacensis patrem fui sese. H nc igitur factum ut dicerentur αλώνου ἄπόλογοι. Plutarchus quoque in libro Dir. ξθναναὰ ωρ κα τ' huius apologi meminit sed in is uocat, no Alcini his uerbis, diis V mk ς9οι et μναῖν,- πίοι ἀν ἀν me φαι κων ἴδιον, n δίελAι αν υ τεωροπτολίγον λ πλ m. Sunt uerbin contextu erida uerba perpenseriau -MO ADti m Mina dest congi casum a quid stutis uel cum aliquis liquis uiseri rurisius iubensiumrcipiat, exempli cassa. conspicatus ero sui Arbenis Socratem, eundem postea in Gaius illa uidens, illius recordor statim. Sed Aristoteles at Mere Q,quia non semper memoriast exsensu uidendi num tantundemset,si dicro aliquem loquentem: exsermone, in quo illius mentio factu trigo igitur summatim ea, quae dicta unt. II oria', quotiescuri aliis quem conlpicati prius, Crasso thrasis eundem intuemur, aut alloquimur. Nec tamen restri intueae Grusus ipsummet, aut imannem ipstus evr am, tantundem enim inmoria expietura renouabitur,atshic primus est modus qui 'persensium oculorum. Μemoria eadem' etiam quotiescunq; aliquem prius conlpicatifuimus,aut aliqui agesimus: rursus odimus aliquem de ijs loquentem sermo enim isse memoria ara afri:ais ali π hic est modusqui adsensium aurium pertinet sit, audiendo: utruns igitur volens complecti, atque exprimere Aristotelis, ait MerAAce generali uocabulosentiendi, usus,quia preutrunque sensum memoria'.
177쪽
Quartum per syllogissimum: ut in Cloephoris, quod similis quidam
acccsiit similis auicni praetcr Orestem ncmo: Orestes ergo acccssit. tum
quod Polyidis de Iphigeniacst, ueris mile est enim ratiocinatum fuisse Orestem: quod , cum immolata soror suerit , sibi quoque, ut immolo
Nunc declarat Aristoteles, piariam agnitionis, si fit per ratiocitationem rancvocat Ari lateis σέλογισμόν, quia coaligitur ex eo quid erat ante notam neque disrepat a Dina Gogismo. rum quamuis krtasse inpliciore quodam modo, latius hic acccipitur, neque adeo exacte. Ducitur Maro huiusmodi ratiocinatio, ex qua oritur agnitio, a similitudineaut morum, aut laturae corporis: ex aptum est ex cloephorses, huiu modi.Accefit quidam similis Nono similis praeter se,ceto acersit Oreses nises putet, quam elegans, tificioses, agnitio ducaturre ratiocinatione in hoc exemplo, erat enim illudnotum, cprobatum: imminem millimiaiespraeter Orestem, ex qua altera mul propostrione, coticis o tacitur.VideturaliquApoeta loquens de Iphigenia tali ustus ratiocinationum de Elem cram Daphocles in basi Euripides in ilia inducit agnitionem erga Orestem, alio tamen modo. Putipatetinam diauerse funt fasularum constitutiones diuersa epipoda diuersesolutiones quos, etiam circa eandem per Dum tractionem uersantur: quod verius copisse docuimus unum c inpraesentia de Goes horum in Morem sitisse apud Atheniensis sacra cereris celebrari:quo tempore urreret segetes nam a Mep s amm,uirentem herbam uocabunt. sacerdotes uero dicti a reis se , sicuti in ut scissem sacris disse κο- p.rοι de quibus quia pasta apud Graecox e Latinos multa legi possunt: idco me praeteris mittunturiviterum Exemplum asyrt Aristoteles, ex Pol ide sopbista qui postea tragoediasscripsit, savit huiusmodi Orestes cum audisset mactatam Iphigenium s)rorem tu, patris, faciteratiocinari puetuit se quoque mactatum iri,quod esset eius state ars haec sanes illa ratiocinatio, qua utimur, quoties.
cuns timemus aut commi stramurrinam cum ultimus, hominem milem nobis malum aliquod, erincommodum fuse perpessum timemus statim, ne aliquando idem nobis accidat, ac omni plane timor ille, Crcommiseratio fit perratiocinationem,licet Meia pulicari ex hoc exemplo, uarijs modis a ueteribum in ira sordijs conficta epilodia plurimi enim restri,qualia frit, quamq- cohaerentia cum actione nam cuti toties dictum est in hoc omnis uersatur poetarum indilbiar possvnis proseuo iure visiosia uaria excog tare: modo actionem ipsam non mutent. mplum quaeraspraeterea,quae dicta sunt ante, poterit hoc cognosci,ex Nacareo, qui imprudens, uuiisq; stis sic concubuit cum porore: mox tamen agnouit,sidante quam agnosceret inducebatur ab Euripidefluatins Aeolopatri, utforores fratribus dest onderet, coni nos uinculo iungeret, rem quippe uam Macareus agebat, ut lascius, imprudenss, uti diximus. Mio iagitur haec es: ut dicatur Natareus imprudens cum imprudente, ignorante, idipsums ore coluisse: ad
em Naeiret actione constituenda non tam procul aberrassent a veterum norma, marti ciciveram readeo ad Pobidem Deo qui uolet, legere nonnu apoterit apud Exemplum mile latissimi erit, Aeas Athenis exularunt multi philosophi, probabile est igitur ratiocinatum sui se aliquando Aristotealem, equos utitur lim.
Tale est illud in Theodectae Tydeo ueniens ille, quas natum inuem
178쪽
turus extinguitur: dc in Phoenissis , quae locum conspicatae instare sibi se tum propterea commentae sunt, quoniam in satis haberent, ibi debere se
mori: ctenim in eo Caerunt expositae. o
terra alius ex phon Ari latellare trapaedia arito sectae, quae inscribebatur ei sinon extat filisti haec, ideo difficile est reni totam exacte intelligo, ti deo quidem legitur apud Euripidem in P m is quiddam,quod ad illius cit imitatem demonstrati pertinet, exul φὶ enim eum restri Euripido, σpatria pulsum icuti Eteocles quoque, qui vinis Aeri ierant generi Eli, stercuertendi in patriam, illius ope nixi. Verba Aristo: contextu bessunt Ar ἐλε ν ἄρ έ0 dy ο τῆς Hiari M. Sed aliter 'habentiu manuscriptis libri tui luduobus, qui unam Medico bibliotbera umineo, qui epta media cleguntur, i ρ ρ ῶ ύλσων ἰν, ω mi Ar in M. quae verba multa Ante uora,cπ magis pertinere uidenturas rem, iam peris fiam quandam habent in E cis agnitionis millum uestigium apparet. De oleo multa legis ossunt apud statium deo nihil est necle itin utram era Aliud exemplaim afre Arist. exeodem,ut opinor, Theodecte, Graecus contextus babet.-ή ἡσιν quie uerba plauia nihil significant Paccius uertit Phoenisti H ego pro cerro affirmo,cum Euripidis phaeis xiisse extent, non esse quidpiam mile in ea tragoedia, manuscripti libriomnes babent se zi eguributae, . quam lictionem non prorsus rei cio, nam Phineum Arto, aut Phinei filios aliquis tragica imitatione ex . prefit, ars Theodectes ipsi it opinor γινικα, er sui asscribat et ditis icitHpostulat ratio. DIμπὶ lagas csινήιν. in enaeus fabulam sopbMIA citar lib. πL ubi loquituria cinari. Idem quos Iovis riraesepe nominas diuersis loci et tabuli.Dijudicent docti, quid' hoc loco reponendum potius. ego magnoperestqvor manuscriptorum librorum authoritatem , qui de Phineo, aut i incisi squidpiam procrerunt nam Phineus uxoris suasu filios excaecauit, Da Deorum postea er ipsi luminibus priuatus luit, iniuriam, tia passus est Harpyiarum postremo ab Herculeperemptus, qui instrua a reobendit errantes filios Phinei excaecatos,erab iis cum audissetIcelus patris. urbem ter insignatus bomia Εἴhreum A,
nemperemit. Hinc tragoediae argumentum extitisti phim Cr eius filiorum calamitate,indvicebant o sitali estistem in eam tragoesiam muliere quae conspicatae locum , in quo anu audierant se morituras, statim secum Iuben vi iis supputantes lacum illum ita uocari, agnouerunt Mimpendere exitium. An haec quidem agnitio sex i, et Theo
ratiocinatione. Non dissimilis agnitio est in Oea posis ubi κολωνῶ apud Sophoclem, quam Ap pilis.ν.
Huic Sadiungitur illud, quod in theatro per paralogisinum fineM ..empli gratia, in V e salso nuncio. hic quidem arcum cogniturum se di . . xit, ille uero tanqua arcu cognoscedo ab eo, propterea paralogismusicit. ..
Postquamsitis multis exemplis declarauit Aristoteles, MAHagnitio, quae 'per ratiocinationem exponit quintum Agnitioni Jeciem quam ait compo tam egere rase filio theatri qui pira et is stetim quandam habet stan minihil estim aliud sparulogismu,quam falsa ratiocinatio. a repraeahendi potest quod in ea ex ijs, quae sumpta sunt, non conceditur unum, pluraue, sic enim cicero Atlio primo de Inuratione, capite de repres restone quia recentiores uocant peccare in materis. sed consideremus hunc locum aliquania Lligentius est enim perquam discissis it osurus.Paratis ipse non ita exam deabet accipi hoc loco dictum it folii apud Dial coon una tantum conclusere ea referri ad totam abulam ea partem fibulae, iis qua agnitio 'recensentu': ea, quae connuuntur iitionem, nam in tra sordia agnitio perparalogi mum uocatu rex militu erimparalogi 'i: dequo loquuntur Dialectici, Sicuti enim omnis argumentatio, quae propter aliquam ex ijs careo, quas enumerat Aristoteles in libro λεγχων, ubi git separat Isino, minius colligit, atque concludit eo nomine vocaturi si eapud tragicos vitio perparulogi istum dicitur, quaeininus maest, quia priora, ex quibus desurituror es a funilaut parum olida praeterea sicuti saepe eontingit tum dodipno sepe decipiantur is laus cum suscepta est disputatio , si parumpe picaces uerint in uitio argumentationis perspiciendo, ant q im concludatur, cyp fit, ut poetae tragici agnitionem faciant inter aliquos, purum veram,fisa tum buti noti quotiescunque ex rebus ignoratis, ueluti cognitis deducitur, errore illius, qui antecedentia agnitioncmson Mitit repurnare sinitioni , cri spia consequuntur mitioncm. λοιμι --
179쪽
iιs FRAN. Rono RT. ENO IcAT. plis omnia parsaciam res itasest baset. Socrates Romae non fuit ' nos uerum et os es picti in t laurbem ingulas regio sui bis, eatra,Turres, an 'la,c domos. Reptivom haec sui aliquid non uidisse uti iram. discube agnos postea, nam nihil recognoscimus, ni uni e prius consterimus.Verum esto, aliquis non animaduertens illa repugnantis es. cum eo loq/titur, de reabus a sint, s ngulis horni libus,templis aedibus , ain Romae ivdiutius est comm. ratus, postla agnoscere is M. Sermo hic quia habetur cum eo, a dctu eriperpara ui num. Ex αplam, quod adiretur ab Ari stoici uiusmodi est,in tragaesia quae inscribebatur,ta' orcυe ψιυδ nia quidam dixit se arcum se cognitum qum antea nunquam uiderat hic si repugnant, ut patet, crueia tanquam si illa vi rarus uilla arcum, ita locutus est inmeo deinceps. Atque sic hi agnitione fissus est paralogi in s. scis quis roga, quom o hic Theatri,f ectaturum parati sinus est Ariastotele uocatus non potius eius, qui loquebatur cum eo, tanquam agnouissis a spontio in nonnullis sis bulla necesse esse id quando feri, eg se summo artificio cum aliter agnitio confici non post, neque Iblutio fabula. Adde quod tragoedia illa uocabatur Ose, id est at a nuncians, qui fusa nunciat. decipiat alterum oportet mentiendo, artificiose igitur poctau confinxi e uidetur agnitionem preparalogi num Aenim postulabat fabula ratio ne quis Artis credaria uiuio poetae factum duxit ilia tu stoliam hominem poctu, qui quRaesiit a deceptum repugnantibus iris tactus rebus, quae int cum non uidisse, π arcum tamen se agniturum, aerei' enim mendaci, hoc laqueo hominem irretiuit. ut postea multa alia ab eo eliceret .spectatorum uenaratia hic 'paralogi sinus, ut decipiantur, etiam iapsis minus observent mentientisartificium, uix enim paucis, benes peritis hominibus paralogi fini coagnosiuntur. Notesci lib. Rhetoricorum II non longe a me, locum milem demonstrat apud oratores mea Mi solam enim saepe a plificare actum antequa ostendunt actu. Exempli causi Roscius parricidi
accusaturi conatur accusatormiris mora amplificare scelus, eius f deditate, eratrocitatE ostendere antequam coniecturisprobarit ab eo patre peremptu quod Roscius inficiabitur. si iudices igitur patia tursetransuersos agi turbulanta illa oratione At damnandum crescant parricidi, Roscium, nec animada
,, uerisimilibus admiratio ipsa paritur, qualis illa in Sophoclis Oedipodei inin Iphigenia. Si auidem uerisimile est literas hanc mittere cupiuisse, ,, Huiusmodi enim solae absque ullo uel impresso signo,aut citam extrinse
Sexta agnitionust ecies est,quaereas turex rebuι ipse pastatim deducta secuntum veri mile, aut necessorium,cum magna admiration et stupore imi illius qui agnoscit, tum etiam aliorum omnium, qui vii sunt. Atque s se ita debet intelligi locus bis, cu in actione ipsa aliquid inest,ex quo existit agnitio, quod quale sit declaratu exempla aetato extri diu sopbocia Oedipode T anno. tamenis Tiresi suarus
180쪽
. r I N A R I S T. D E P O E T I c A ii spoliut ratem a creonte corruptum tali protulis strueretq; ira superuerelans nuncius,qui iei mmciauit mortuum Polabam patrem, uocarias: illum a corvit bijs ad regni administrationem, duris: sic redire co- .rinthum nolle a firmat Ocdipus, metu inccostandae matris, sic enim acceperat ab Oraculo de vero ut in tu Oedipodem liberaret est,inatrem idam ipsius non esse paullatim : dum nams ut a pastore inuentus iu flua,ubi fuerat in res expositum Elatusci: corinthum ad Pol bum Regem,et ab illo educatus fuisset,agnit onem uides enas ex ipsa namtione, quae circa actionem fabula uersatur, nes extrinsecus sumi ab ullarcssed ne confligi quid fria ab ipso poeta, quia ex actiones rorsus penset, haec quippe agnitio magna
admirationem inrt auditoribus tum etiam Oedipodi ipsi, mirisq; quibus ain modis idius, caeterorumsammos percellit, quia praeter omnem spem contingit cr miseriam actori, cum poti imam elicuas expectaretur, solatio ab omni metu. Haec commode poterit quilibet attente legens apud Sophoclem observare, animaduertereq; quomodo exactione ipsi,cr rebus,quae bula contineretur ignitio tota existat. Ac 'tiane si diligenter consideres, nitio haec, in rebus ipsistam rectἡ cohaereat, fecundum nec arium videtur
esse ducta, tali igitur artificio usus est Sophocles in ea tragoedia, qualenesio, an in ulla alia, uel apstd i patim,uel alios poetas perspicere qui iam sed ne excogitare quidem,possi. Alterum exemplum Hrrt Ariae poteles ex Euripidis Iphigenis,in quiscuti diximus omnis agnitio existit ex uerisimili, quia cosinxit eiscundum probabile Euripides is bigemiam epistolam scribere ad Orest fratrem, in Graeciam,cum nactalla occasionem eius mittendae. tace agnitio consideres, non ita insitas in ipsis rebul, sicuti prior issa Sophoclis, ncs tam arcte cohaeret.Epistola enim issa praesestri quiddam,quod extra fabulam, actionem est,cra connectitur per Epi fodium miro quodam artificio. Huiusmodi igitur sunt agnitiones, quae ex re bus ipsis ducuntur,ais ex actione enascuntur, non autem a signis, qμα vel apocta confinguntur, uel ni δ' ἐρραar, ut annuli nonilia,er huiusimodiorum dicat aliquis in Iphigenia duci agnitionem,ἐκ Pyquidem hoc est ex annuli sigillo, quod ostendit Orestes. Respondeo in ea tragoedia duplicem esse agnitionem,Cr priorem quidem esse magis artifciosam, in qua ore es agnoscit Iphigeniam,titeram ueia, in qua Iphigenia Orestem agnoscit irinus se artificiosam, quia ducitur εκροδίνα EF.Sed de priore loquutum Aristotclem. Verba illa, ἀωwπεφιωλίων , hi μου QEAraeci it, non apte uertit,nes intellexit Paccius,cum ait. Huiusnodi misso ab s usso uci impres isso igno, tetiam extrinsecus, i moniti iant,nam et mirμώασνμεια appes it Aristoteles, e quae iad poetis consiliguntur ex uerisimili.
Postquam Atistoteles omnia genera agnitionum exposuit, dijudicauius omnium praestati imam ignitionem esse,quae ex ipsis rebus,fabulas actionae ducitur,exponit etiam, qualis secundo loco sit collocanda, eam autem censet; Gunso locoponendam,quaesit perratiocinationcm. Atque summatim ut dicam, Aristoteles praestantiores eas iudicauit esse agnitioncs, quae propius accescunt ad eam, quam praestanti imam esse dixit eae autem propius accedant,quae magis ex rebus in uis in fabula cripsis uisceribus actionis fumi uidentur Extremo igitur loco ponendae illae, quae ex signis ductitur, atq; ex his illae minus artificiosae, quae signis extri Uecus posit Ain corpore,ut a monilibus, annuli nam aliquanto praestantiores funi, quae duocuntur ex igyis rapoeta confictis, hac igitur norma agnitio ingenera distinguit, ac dijudicat Aristote las. Verba Graeca tuae sunt in contextu aptius potuissent uerti, cMcundo loco censendae sunt eae agnitiones, quiper ratiocination futu
Caeterum constitvcre sabulas oportct, 5c ita cas clocutione construc/ .. re, ut quam maXime rcin ante oculos ponant, sic enim quae mani sestissi/ . . maficnt poeta inspicicias, pcrinde ac rebus, dum aguntur,intersit, cum redecorum ipsum inueneri tum pugnantia minime illum latere poterunt.
Hactenus Aristotcles de moribus,quesecunda erat tragoedispari,atq; egeneribusagnitionum exari
sic locutus est, aliud quidpiam aggredita quod maxime necessarium esse uidebatur iis, qui tragoedias s