장음표시 사용
391쪽
aliquid ad ij ceret ad virtutes sitas, & Dominus ad coronam. Cantans itaque Cantia
Animarum cum graduum, in eam curam intentus sitit, ne ad illam si pernam ciuitatem solus i- βμψμ asscenderet sed socios eb secum permultos adduceret. Atque in hac via scrimis Dei simpliciter prudens &seueriter lenis,doctrinam vita, mores comitate ac mantia cludi ne actum legis scientia commendauit.Vnde fictum est,ut illum populi fauor & gratia principum, sermones vero illius non mediocris consecuta sit authoritas.Inter haec auatem ille humilis & sibi constans permanebat,aduersus ea omnia peruigil &circunspe ctus,quae suffurari solent animi bene componii puritatem. Eodem vultu & immoto t. f. .. pectore inter prospera & aduersa perdurabat.CumApostolo castigabat corpus situm, ieiunijs & mu)tiuaria illud amictionea ersequens, unde & confirmari spiritus assuesce rei,& caro carnis obliuisci. Addebat his etiam sacras vigilias, quarum perpetui suese comites & alti gemitus,& Decundarum gratia lachrymarum. Atque id genus studijs potiorem noctis partem attribuens,in spiritu humilitatis & animo contrito pinguitamum Deo cremabat holocaustum.Siquid interdiu minus secisset, quam par esse put ret,idque negocijs secularibus impeditus, noctu stipplebat. Nox secretis precibus Ecdiiuinae contemplationi accomodatior, ad litandas eiuscemodi hostias viro Dei opis tam adferebat opportunitatem & copiam: diem autem vel sacra concio, vel publica lsibi vendicabat utilitas, ita tamen, t dc noctes & dies in eius expenderet obsequiis, qui re noctes oc dies condidit. Cap. s. Nihil in eius actionibus cernebatur, quod ad Deum non pertineret: nihil in se V - ώ. eius Ociosum percipiebatur. Ad altare raro sine lachrymis, ad mensam nun- .n Fiunita quam sine lectore, nunquam sine conuiuis pauperibus accessi. Periculose corpus p ihabuit. si tarbitrabatur,nisi pariter & Christum in eius membris pasccret, de ipse intus verbo i Dei pasceretur. lis vero putandus est filisse erga proximos, qui sitarum iniuriarum immemorietiam inimicorum iniurijs dolebat mille unquam aut facto aut verbo laederet, qui etiam laesiis ultro ignouit, nec iratus si lem vidit occumbentem ZQuid illa anima mansuetius,quae nulli obesse, omnibus prodesse cupiens, charitatis &pacis erat domicilium 3 Multa animi deuotione opera benignitatis & misericordiae pros iquebatur,studebatque adesse dei blatis, egentes alere, vestire nudos, & si re ipsa non iposset, prompta animi beneuolentia omnibus serre opem. Conuersans nonnunquam cum ijs,qui gloriantur in malitia,&sermones Domini proijciunt retrorsum, Christi
bonus odor permansit, unus idemque perseverans sit vocum eis, ut ad meliorem se gem reciperent, blandiretur e siue cum obstinatos scit crius obiurgaret. Omnia ex charitate faciebat discipulus charitatis. Nihil illi cum peruers brum vitiis rei erat, pr ter odium & castigationem vitiorum : quae& animo insectatus est, &pontificali aim thoritate correxit.Bonos & obseruatores mandatorum Dei, sancto dc syncero com
plectebatur affectu, mutuisque exhortationibus & promit,& profecit. Germano Parisiensi sanctis limo episcopo, ut iam ante dictum est, valde semiliaris hcrebroque dc invisebatur ab illo,&ipse illum visitabat. In eorum colloqui js & acti,
onibus nihil versabatur, nisi quod ad animarum ipsis commissariam si lutem pertis ret. Inuicem sic Christi milites armabant, non ignorantes aduersarium nostrum dia- 'bolum circuire&quaerere quem deuoret: cui resistebant sortes in fide, veriti non se iliabituros pontificum merita, sit de principe tenebrarum, de quo iam ipsi triumphurant, etiam alij per ipsos non triti pharent. Itaque viri illi misericordiae iblicite eo con- . Iutebantur, ut quotidianas infestationes dc insidias maligni hostis eliderent. Atque in lhoc uterque totus erat,vt siue cum Martha sedulb ministrarent, siue cum Maria sed, irent ad pedes Iesu, regnum diaboli imminuerent, & Dei ciuitatem augerent. inam ivlonasterib etiam ob causam B. Domnolus ex eiusdem S. Germani consilio, in ciuitatis su e libur' ibio monasteri uinconstruxit ii quo&illi,quos tempestas huius maris magni dc spati' ieritiuesii. osi iactauerat, monasticae tranquillitatis portum adepti, respirarent, dc ipse certis tem- , poribus silicitudinis, quae ex ministerio suscepto incumbebat, laborem, san icontemplationis ocio-rinigerio releuaret. Et,ut supra quoque diximus, ei mona sterio de ecclesiae suae posscitionibus quasdam donauit, nihil se fecisse existimatis, nisi illis, quibus domum oratiosus construxerat, etiam vitae degendae res necessaria
inpar. Porro autem militiae certamine iam peracto,dc impendente resollitionis eius tem obabilissi porri Cmpit vir pius morbo labore,nec tamen os eius morbi vis a laudando Deo in Domino tuit cohibere. Conuocans autem viscipulos silos,mem & horam obitus simillis pn
392쪽
DE s. VBALDO EMGUBINO EPISCOPO. 313
itiinminet docuit . eos quemadmodum antiqui hostis insidias cauerent,& 1 maloicabitinetes bonis operibus inhaererent. Deinde ipsis Calendis Decebris in senectute bona is beatissimus in pace quieuit, humatusque est a discipulis suis in ecclesia be torum martyrum Vincenti j dc Laurentii,ubi longE ante sepulcrum B. Germano ipse condiderat. Eo in loco meritis & precibus eius multi morbidi gratiam sanitatis ob- Mi , tatinerit. Nam tertio die translationis eius, ad sepulcrum eius energumenus quidam, qui ieipsiam discerpebat, adductus est,&post triduum curatus, domum cum parentibus ibi pes abscellit, multisque annis nobiscum sanus permanens, Dei se deuotum studuit exhibere cultorem. Deinde mense Februario,die sabbati cuiusdam nostrae eccle-sa inuti uxor, quartana febre diuexata, ad eius monumentum veniens, ut in somno admonita erat, oransque illic cum luminaribus & triduo excubans, meritis beati vi ri salutem impetrauit. inarto etiam die caeci tres ad eius tumulum nobis adspectantibus vcnere, atque inde luce redintegrata incolumes abiere. Multos alios diuer-s amictos morbis ad eius sepulcrum venire conspeximus, eosdemque beati viri meritis sanos inde recedere vidimus. Nimis autem prolixi erimus, solidita&visa omnia referre velimus. Postlint ea, quae diximus, ad fidem faciendam fidelibus sui licere: &nunc obsecramus eundem beatissimum patronum nostrum, sandum Domi Olum, Aessis, εὐ et pro superioris vitae peccatis nostris Dei clementiam Velit exorare, gratiamque no- uocat s. bis ab illo impetrare, ut deinceps a malis nos abstineamus: ut sacrosanctae Trinitati re Domno: conciliati. etsi eius gloriae participes esse non meremur, saltem peccatorum remistionem ad ti,ab impiorum consortio separemur: praestante Domino nostro Iesu Christo,qui cum Patre & spiritu sancto vivit α glorificatur Deus per insinita secula seculo
VITA S. VBALDI, EPISCOPI LUGUBINI ET
CONFESSORIS, EX DUOBUS EXEMPLARIBUS Ms. ALTE , essori diu viro. enoumilla dees it,.qu.e in altero habebantur, ta- tost, Aper FLiu . riurei descripta. Videntur autem haec desumpta
ἡ Stephano Cremovensi, qui huius fusti Diri vitam conscrip sit, ἱμam necdum potuimus
obtinere. EATVs Vbaldus Eugubi j natus, nobilis quidem suit genere, sed nobilior vitae dc morum integritate. Cum etiamnum infantulus esset &in cunis vagiret, patre orbat iis est: ac deinde a patruo suo Vbaldo, cuius nomen acceperat, i-ro religioib, disciplina ordinis ecclesiastici imbuendus traditus est Priori ecclesiae sanctorum Mariani & Iacobi martyrum, quam alius maiorem vocat: ubi literarum studiis applicatus, diuinas scripturas didicit. Accedente inde maiori aetate dc maturiori iudicio, ut vidit eius loci fratres parum conuenienter Quere regulae dc instituto sito ad ecflesiam S. Secundi se contulit, atque illic aliquandiu honestissimEveriatus citi vigens autem beatae memoriae Ioannes . Grammaticus, Lugubinae ciuitatis Episcopus adolescentis religiosam dc bene moratam conuersationem, ad suam cc- Ecuam cum conatus est reuocare paternaque beneuolentia eius vitae grauitati coim
gratulans,crobris illiana apud se detinuit. Porro quidam ex cognatis adolescentis, carnali permotus affectu, aliquando sciacto cum illo coli uens, coepit cum ad contrahendum matrimonium inuit te. Proh dolor, inquiens, parentum tuorum facultates consanguinei tui sibi usu nat, tu vero nihil inde capis emolumenti. Igitur animum adijcias ad ducendamnorem, quae nobilitati tuae impar non sit, atque ita poteris . recuperare haeredit tem tuam. At Vir Dei Theobaldus huic consultori respondit: Absit, ut ego semel pes dieatae virginitatis meae iacturam faciam, dc carnis integritatem atque inuimicium sibi sic ictu prostituam. d vero ad bona haci editaria attinet, portio es Dorioia β ςst in terra Duentium, dc pars haereditatis meae est Deus meus.
Non vult ducererem post di eatam Deo virginitat ε.
393쪽
Postquam autem excessit adolescentia annos,& morum grapitas mire eum . moibus commendauit in ea, quam ducimus ecclesia beatorum martyrum Mariami re Iacobi Prior creatus est, omnibus sita vota in eum studiose conserentibus. Et si aci lcria C. functio per se honorifica satis & honorata Get, at tamen loci eius clerici mori lari. crant deprauatis. Nulla enim apud eos visebatur ordinis Sinstituti Canonici obicruantia,sed religio omnis prorsus in obliuionem abijsse cernebatur.
2 l. i. , Annua mercede conductum crat, qui horis diuino Officio pers bluendo depurati
campanas pulsarct. Clerici vero in suis manebant sedibus proprijs, comessatiori ibiat diiudam ἡ &somno dediti, ita ut tota ccclesiastici cultri obseruantia in s bio sere campana rum strepitu relicta videretur. In claustrum patebat aditus omnibus tum viris, tuna Reminis, neque porta cius unquam claudebatur. Habebant singuli suas concubinas, & contempta ordinis ecclesiastici disciplina, turpistimae libidini vacabant. Quid hic, quae ib, faceret vir pius 3 cuius ille vel consilium vel auxilium imploraret Videbat ecclesiae siuae cymbam aded distipatam & constactam, saeuiissimisque proce, Iis misere quassitam undique. Discruciabatur Deo deuotus animus, illis tompc- statibus se xidens implicatum, ut qui inter homines peruersos degens, fratcr Cisset draconum, & socius struthionum. Sed omnipotens Deus, qui cuangelizantibus verbum silium dat virtutem multam,Vbaldo suo cui denter imperti jt opem suam. Priamo enim ex omnibus clericis illis, diuino fretus adiutorio, tres sibi adii uixit, quos comiter & benigne adhortando eb perduxit,ut ad praescriptionem Canonis cum ipsis viverent, eique arctius adhaererent. Cum illis quoad potuit ita se gessit,ut iligebat Regula,in claustro, in menta, in dormitorio. H. Postea verb profectus est ad coenobium beatae Mariae Portuense, ubi obseruabaturnasterio s. honeste fatis Apostolicae itastitutionis Canon vel Regula,&totius salictitatis splendor resulgebar. Atque illic tribus mensibus versatus est statrum illorum disci- ' plinae se sibi j ciens & accommodans, ut veritatis discipulus cilcctus, absque errore postea doceret alios,quod ipse prius visu dc auditu didici isset. Inde autem discedens, c nonici instituti Regulam secum attulit, eamq; fratribus omnibus proponens, Deo be- id consecutus est ,ut cum eam itulisset ab omnibus obseruari, ab eo temp. Qis: .''re cuncti sic se gererent, ut illa mandabat, eique se religiose consormarent. Accidit tum res luctuosa sane, Eugubina ciuitate maxima sui parte conflagrante, & tremendo Dei iudicio, etiam ipsis beati viri coenobio funditus pereunte. Cuius rei dolore non mediocriter prestias, ad Priorem cremi sontis auellanae Petrum Ciriminensem abijt, cuius tum mira vitae sanctitas & virtutum tama pallim celebris habebatur. Indicauit autem ei, lubd & Prioratu se abdicare,& locum mutare constituisset. Sed ille blandi ter eum obiurgans, & prudenter admodum exhortans, docuit pios tanquam aurum fidis. in fornace probari tentationibus, nec coronatum iri, nisi qui legitime certauerit, pro susque graui culpa ipsum se obstricturum, si curae suae commissos fratro illo tam tristi rerum statu derelinqueret. Credidit ergo homo Dei Vbaldus tanti viri sermonibus, Ocyusque non sine multa animi alacritate rediens, di combustam ecclesiam diuinitus adiutus coepit instaurare, & rerum amisiarum damna vicinis incitantibus egregiE r parare : idque adeb, xt intra breue tempus illam ccclesiam non solum res litii erit, sed etiam praediis & pos Icilionibus, caemcrisque vitae humanae necessarijs rebus auxerit, uincendium illud non aliquod attriti sic detrimentum, sed magnum potios emolumem tum dc religionis incrementum comparas te fideretur. cet se obseruandum est autem,uirum Dei cum a coenobio Polluensi cum Regula, rid rimus,reuerteretur, in illo itinere licet fatigatum nunquam iregi se ieiunium. Cont, git vero, triimin nemore quodam cum socio nonnihil somni captandi causa quieti se traderet, atque deinde expergefactus,rursus itineri sedaret, codice Regulae illico, liuione derelicto .Erat tum pluuia vehemens,& valde formidare coepit, ne aut illa co- ας ' i' dicem corrumperet, aut aliquis viator eum asportaret. Redij t verb ad locum, ubi co- eo' dicem reliquerat,& cum licet iuxta viam positum nec ablatum reperit nec ullis pluui finiatur. aquis madefactum. Per id tempus excellit e vita beatae memoriae Perusinus Episcopus, .us Si locum electus est Vbaldus. At ille sugam capessens, tantisper in eremo deli os Epis . tuit, donec alius siubrogaretur. Fuit veris ctiam alterius ciuitatis electus antistes. sed r Romam prosectus pedes ad Honorium Pontificem, quatuor sibi adiunctis Clericis, multa instantia dc per se, & per quosdam Cardinales amicos suos egit apud illum, ut ab eo munere absolueretur. Annuit precibus eius sanctae memoriae Pontifex,
394쪽
noletis contristare habitantem in eo spiritum Dei. Itaque diuina moderatione reseritatus ciuibiis sivis, gaudens rediit Eugubium. ci=.ε. Cuius urbis Episcopus Stephanus ybit decellit,& Eugubini Vbaldum voluere habere succei rem . Sed cum inter se non conuellirent eius loci clerici de praesule et bgendo, Vbaldus Dei seruus cum quibusdam abi jt Romam, ut e Romana Ecclesia quempiam eligerent, quem Romanus Pontifex ipsis antistitem consecraret. Ibi tum is, qui lapidem, quem reprobauerunt aedificantes, fecit caput anguli: famulum Psil. ii suum Vbaldum 1 suis quidem reiectum, a severo, qui cius sciret merita, cleetiam, pastorem constituit populi sui. Cum enim beatus Vbaldus & socij eius illos peterent a ntifice, quos ille nulla ratione dare vellet, ipse Ponti ita diuinitiis instigatus Ubal- suos , sum eis nomi nauit Episcopum iuisitque ut illum ipsi quoque eligerent. Tam ergo il- ερ opus.le honorificE electiis,& honorificenti in ab eodem Pontifice consecratus, Eugubium redi jt.ci in Episcopi cathedra resedit.
Non mutauit autem in illo honor optimos superioris vitae mores, sed cum au-ορ. r. mento dignitatis creuit etiam virtus mansuetudinis & probitas omnis. Nam si pia quam serat humanae vitae consuetudo, & mitis erat & humilis, tum quoque ux simplex, comis, humanus & affabilis. Porro tanta ei inerat carnis mortiscatio, tolerantia laboris, mundique contemptus, Ut fidem excedere videatur. Summa eius erat patientia, & quae hominum mensuram superaret. Parcus erat sermone, sed i sipse sale sapientiae semper conditus filii. Victus modicus, & omnis inanis gloriae expers. Cum enim de omni genere ciborum quantiis parcillime ederet, ut tabes. nodoxiam ρbstinentibus insidiantem euitaret, pane sicco de arido magis utebatur, ut & corpus cillum reficeret, de tamen ei darum illecebris & delicijs non caperetur. Vestitus ei erat tenuis & mediocris, & qui non tam arceret stigiis quam ad- vestes. duceret: eaque moderatione Sc mediocritate, Vt nec magni est et precij, nec multa vilitate contemptus. Lectulum eius ornabat pauca palea, saccus paruus, de sic L au satis vile dc exiguum operimentum. si frigoris asiperitate urgeretur, caligas dc D-
moralia 'sibi imponebat. Tam illi erant preces alliduae, ut omni tempore & quolibet loco sibi oratorium constitueret. Vixit usque ad Alexandri . tempora in Episcopatu, tanta vitae i inelitate Sc patientia praeditus, Ut etiam ab ipsis familiaribus pia es, iacuis sibi irrogatas iniurias placidissime toleraret.Exclusius aliquado fuit a ianitore suo, in uis. Ecetiam ostio in fronte percussus, sed cam iniuriam voluntaria obliuione contriuit, nihil de vindicta cogitans. Cities quandoque initabant, Vt quosdam praeter ius anathemate percuteret: cumque id ille facere nollet, clerici omnes vetiti sunt ei inseruire, adeo ut ad OD etendum sacrificium ne unum quidem posset interdum ministrum obtinere: quod tamen tulit aequo animo. Reparabatur aliquando murus urbis Lugubinae iuxta vitineam beati viri, sed quippiam illic moliebantur caementari j, quod vineae Episcopi odetrimentosum Gre videbatur. Prohibuit igitur modeste, ne pergerent in illo iniuriosis opere exaedificando. Ille autem, qui praeerat structurae, prohibitionem eius parvipendens, & scelerate eum impellens, in calcem liquidam deiecit. Qua ille calce totus tinctus surrexit, humiliterque tacens, sedatis limo animo domum reue sus est, perinde ac si nihil perpessus esset. Eam iniuriam quidam cius assines & ci-Non sinitues vleis ei voluerunt, hominisque illius aedes demoliri, bona eius omniare, de illum extra urbem procul expellere : sed vir sanctus populum tumultuantem placide compescuit.&tanquam acrius se de viro illo vindicaturus, suo cum ii, dicio seruauit. Itaque adducitur coram episcopo, rogatur ab eo num velit iust sparere suis. Ille se iactiarum omnia pollicetur, ctiamsi mortis sententiam in ipsum Episcopus pronunciaturus sit. Episcopus contra asserit sibi verisimile non videri, pacate illum excepturum sententiam, quam ipse praeduram in eum laturus esset. perstat ille, dc cum multa animi deuotione promittit se nihil eorum recusaturum, quae Episcopus in eum statuere decreuis let. Admirantur omnes, suspensis animis Opecitant quid iacer antistes in cum promulgaturus sit. Ecce autem alacer illesia ii, . sit e sede sua, propiusque ad hominem accedens, Praebe mihi, inquit, osculum fili. ii ieiu=ra Deus autem α hoc & caetera peccata tibi condonet. Oeta est quandoque vehemens seditio in platea ciuitatis, dc iam ad arma ventum cap. s. ibi: civibusque inter se acriter confligentibus, non pauci hininde acceptis vulnerbbus extincti iunt. Eius rei lania ubi ad beatum Ubaldum aduolauit, non mediocri ille
395쪽
dolore assectus, ad locum pugnae anxius accelisit: cumque nulla ratione commotos . . ciuium animos sedare posset, in confertam dimicantium turbam cursit rapidissimo
' Chi' se intulit, atque inter gladiorum icti is & lapidum imbres incedens, de industria hi,
bem tulit . mi se abiecit, tanquam qui lethalem adcepti set plagam. Id cernens suribunda plebs, cuna peremptum cxiistimauit. Itaque repente proijciunt arma, vellunt pilos suos,& ad tanti patris, ut ipsit quidem putabant, funus non solum viri sed etiam foeminae ac dirunt: complent eiulatu aerem, dc siingilli eius caedem sibi imputant, se parricidii reos clamant. Vt autem sensit vir Domini hac arte tumultum illum consopitum, leniter
sese subrigens, nutu manus significauit nullum sibi in ilictum vulnus. Atque ita singi Iari Dei beneficio factam est, ut dum Episcopus se pro salute plebis in mortis prae- 'sens discrimen coiiij cit, & populus maneret incolumis, ct episcopus non rem a
ρ. . Solebat crebro ad locum, qui Fontis Auellanae dicitur beatus antistes quietis caumsa secedere, & pro more quotidie Missam celebrare. Eius loci aedituus vel custos tem- ipli ad hanc rem diligentem ei operam nauabat, atque ea causa non mediocriter ab leo diligebatur. Accidit autem, ut aliquando eb veniente beato viro, custos ille gra- .uissime decumberet, nec multum ab ipsi mortis aditu abesset. Id ait diens vir sanctiis, ad eum se contulit, eique prius salutato dixit: Licet, Dater charissime, admodum asflicta sis valetudine, at tamen, nisi molestum est, iubeas nobis porrigi librum, vestes dc satiat preei caetera Missae celebrandae necessaria. Ea postquam accepit, sub ipsa Missa rogauit D
b mine minum pro monacho illo aegroto, isque adeo totus conualuit,vi prius e lectulo surge moribundu Episcopus ad eum reuerteretur.
uitante quadoque sancto praesule cum sociis quibusdam ad plebem sancti Cm
scentini, caecus quidam ei venit obuiam: qui ut ex praccdentium sermone comperit virum Dei adeste, cum multa obtestatione magnis iue clamoribus rogauit eum, vim eiu lu. bi copiam faceret manus sitae deosculandae. iam simulatque caecus oris osculo ait, ' 'p git, lumen quo quadriennio caruerat, laetiissimus recepit. Id staticiis vir Dei, terribili- ter ei interdixit, ne quoad ipse taperuitieret, ulli mortalium id indicaret. Sed non po- tuit manere occultum, quod Deus ad serui sui honorem voluit alijs innotescere. lFueratis caecus, aut certE alter quidam per visum admonitus, ut pro recuperando Ixem alius. lumine beatum Episcopum adiret. Alius caecus venit quandoque ad eum, chis opem . implorans: sed vir sanctus cognoscens eius animae saluti non expedire ut videat,opti- mis exhortationibus ad tantam patientiam illum adduxit, ut audiens pro luce porca aeternam sibi in caelis promitti, nullo pacto visum sibi restitui voluerit. Alius quoque codem affectus incommodo, cum decem annis nihil vidisset,inuocato sancti 'viri nomine, curatus est: remque totam illi exponens, audiuit ab eo,ut non ipsius m ritis, sed diuinae bonitati id adscriberet. Cap. 11. Cuiusdam pres eteri digitus alterius manus intumuerat, unde tantus eum dolor dc cruciatus inuasit, ut quiete potiri non posset. Et invisione sanctus praesul Vbaldus signis apparuit, signumque crucis cxprimens super digitum, eum sanauit. Retulit is postearis eurat di. ad sanctum Episcopum, quid sibi contigiisset, eique pro collato beneficio gratias egit. g myx Ille vero acriter eum obiurgauit, & non sine quadam commotione animi vetuit, ne talia posthac dicere ausius citct. 8 V, Conspirauerant inter se undecim potentes ciuitates aduersiis Eugubinos,eorumque urbem admotis castris obsidebant. Tantus autem exercitus eorum sertur fuisse numerus ut vix unus ex Eugu binis posset illorum quadraginta opponi. Cerncias id . sanctus Vbaldus, instituit procelliones,& triduo urbem cum populo circumluit, a tentiissimE Dominum pro grege sitio deprecans. Vbi dies pugnae aduenit, hortat, tur populum ut bene sperarent victoriam ipsis acaelo adsuturam. Eugubini antistitis Ilericiis usui sciae sim Iraemuniti, procedunt cxtra urbem: Episcopus vero in murum vel l signotioni cum editiorem ascendit, & crucis signum contra hostes edidit. Itaque qui ΜΟΡ- ά .s se Amelechitas aduersiis populum Istaeliticum pugnantem prostrauit Mindriuri. ' iugam compulit, ille beato Vbaldo itidem deprecate, Eugubinorum inimicos adeo
perterruit, ut primo congrcssu mox omnes terga verterent, proiectisque armis ausu- gerent,& ne tum quidem formidare & tremere desinerent, cum ad suas ei lent reue
si aedes,ubi intra cubicula sese occultabant. Ex corum spolijs Eugubini locupletati
sunt. γ . dedericus Imperatore Germania cum exercitu Romam profecturus, gubium peruenit. ,
396쪽
peruenit. Nitebantur autem Eu binorum hostes cum concitare in illos: & ille quidem acceptis ab urbe obsidibus,magna pecuniae summam exegit. At vero sanctiis Episcopus ibi ab ribe, Fredericum pro suis deprecaturus, a quo sanE, cum cum intel-Fredet letulexiiset virum esse sanctitate conspicuum, honorifice & acceptus & habitus est, facit que quod voluit impetrauit. Obtulit etiam et Imperator scutellam argenteam, atque ad eius genua se submittens, illius precibus humiliter sese commendauit, obsidesque liberos in oppidum remisit. Multas vir sanctissimus in hac vita amictiones perpessus est & morbos graues. Bis C p. is, crus fim re semel brachium. In eiusmodi perpessionibus ille gloriabatur cum NMCMai. postolo, &tunc animo fortiorem se sentiebat, cum acrioribus corporis doloribus premeretur. Ex carne illius, praecipue vero ex pessimo lateris ulcere sanies intolerabbiis emuebat, nec tamen id impedimento sibi esse voluit, quo mimis exerceret Epus munus. Ante obitum suum biennio fere grauissime laborauit aduersa corporis valetudine, ut siquid fortassis terreni pulueris ei inhaereret, id clementissimi patris Dei cestigatione aboleretur. Morte autem propius accedente, corpus plane vuribus destituebatur: itaque factum est, ut decimo ante decessum suum die ab ecclosia S. Laurent ij in suas aedes reportaretur. Sed iam antε die sancto Paschae, durissima ΓοῦςEt pressus aegritudine, ita.ut vix 4 lecto subrigere se posset, orante populo precibus 1 Domino obtinuit, ut per seipsum nullius adiutus opera surgere. Missam cel braret,& ad populum s Ermonem haberet. Inde cum esset eis bene precatus,ad lectulum rediit. Pridie Pentecostes ciues cum sceminis ad cum veniunt, cercos incendunt, eius exitum pijs animis praestolantur. Toto illo sabbato oc sequenti Dominico sacrae Pentecostes die cumprimis reuerenter illum adire, colere, custodire studu runt. Beatum se credidit, quisquis eius vel manus Vel pedes exosculari potuit. Precb gEAEcim. scius omnessese commendarunt, &si quis meminisset se cum ostendisse, obnixε eis munitiis rogabat errati veniam sibi ab illo dari. Ingrauescente interim morbo, vir sanctus proxima inde nocte, ecclesiasticis perceptis sacramentis, orans & psallens spiritum Domino reddidit i . Calendas Iuni j: apportatusque in aedem beatorum martyrum Mariani dc Iacobi, honorificE colitur & celebratur. Dilata autem est sepultura eius vique inferiam quintam Pentecostes, tum propter aegrorum, qui frequentes eb aduentabant, curationem, tum propter multorum deuotionem: nec tamen corpus
eius ulla ex parte corruptum fuit, scd sita simo iragrans odore, ab aliquot Episcopis honorifice mandatum est sepulturae in canonica sua ii ista muros ciuitatis, i usque in praeiens quiescit prorsus incorruptum, & infinitis clarens miraculis.
Miserunt interim boni ciues Eumbini legatos ad eos, qui hostili in iptas erant Cap. icanimo, orant ad tanti patris funus securi accedant. Remittunt sibi mutuas offensiones. anta autem gloria in caelos admissa esset beati antistitis anima, per miracula, quae ad exanime corpus sebant, declaratum est. Coepit enim diuinis coruscare miraculis, qui pannis iacebat inuolutus. Mulier quaedam, Maria nomine, diu con tracta luerat. Ea accellit ad locum, ubi eius corpus iacebat, petijtque sibi exhiberi misericordiam. Aberat tunc quippiam e vestibus pontificalibus ad manum sancti viri. Id ubi allatum sitit ab eius cubiculario, & manui appositi ini, infirmi curari, daemones ex obsiellis fugere coeperunt. Ea enim, quam dixi insis, emina postqu1m sincti corpus attigit, sanata est, magna iam velocitate discurrens, cum paulo ania vix testudineo potuerit gradu incedere. Oua causa laudatus est ab omnibus Deus, pulsatae sunt campanae, beatus Vbaldus sanctus praedicatus est, miraculis eius sanctitatem declarantibus. Hoc quidem ab eius obitu primum fuit signum Ves miraculum, quod multa alia Cir tr. sint consecuta. atriduo enim illo, quo mansit inhumatus, caecis visitim, auditu su disclaudis ambulandi, mutis loquendi ficultate restituit, profligauit daemones, multosq;.varijs aifectos morbis curauit. Praedixerat ille adhuc riuus,que esset habiturus Proplimia successerem. Eodem auto momento, quo fuit in monumento coditus, in templum ibleingressus est, in eumque vota omnium sic collata sunt, ut nullus prorsus ab eius ei ctione dii sentiret. Patuit inde non defuisse illi etiam prophetiae spiritum. Inoleuit tum apud Ei ubi nos ciues consuetudo,ut toto serE anno cum candelis accessis ad S.Vbala Magno stillam venirent tum viri, tum mulieres, idque cum procreione quadam. Si qui autem xenire non possent, illi ob adducebantur. Personabant in urbe cantantium voces nox natum,
397쪽
a luminum splendore in diem versa visebatur, pulsis totius noctis tenebris. oddHierusalem Tobias praedixit, pervicos eius cantatum iri Alleluia, id Eugubij iam iii
pletum cernebatur, quando per omnes eius Vicos & plateas laudes Domino promibantur. Deinceps vero Omnium ore canitur Vbaldus, sermone omnium Vbalde sanctus praedicatur, nomen cius apud omnes celebratur. Eo deiuncto, pacis abui dantia & iustitia pauperibus exhibenda orta est, iustitia enim cius manet in secului seculi. Eodem enim anno inter Eugubinos & Comitatum pax reformata est. dc dii LMRhip' turnum bellum omnino consopitum est. Tanta vero in pauperes bcnignitas dc hi ubi manitas declarari coepit, ut contra morem no iam pauperes necesse haberent stipe in paupςx .: aliouo emendicare, sed ipsi potius rogarentur, uti oblatam accipere lac recusaren Iucundum sane spectaculum erat,videre in ecclesia ducetos,trecentoS,nonnunqua: Quadringentos inopes alimenta accipere,& omnibus omnia, quibus cgerent,affati suppeditari. Afferebantur copiose omnis generis escae S reliqua tum simis tum aegri necessaria ex pagis & castellis. Floruit sanctiis Vbaldus anno salutis millesimo ducetesimo decimo.
S. POTENTIANAE VIRGINIS HISTORIOLA
MARTYROLOGI UOD BEDAE ad ribitur.
OMAE natale sanctis Pudentianae vel Potentianae V snis: quae illustrissimi generis, Pudentis, discipuli beati Pali Apostoli filia erat. Cuius mater Sabinellaabror vero Pixedis, quas pater carum in omni religione Christi erudiuvirginesque Claristo dereliquit: post obitum sancti stris in omni exercitatione pietatis ita cxcreuerunt, ut noldieque incestanter hymnis & orationibus cum familia sDomino inscrtarent, beato Pio Vrbis Episcopo cum eis laudibus Dei participante. Remunerationcm igitur ppijssimis laboribus suis percepturae, post innumcros ag-- - - nes, post multorum martyrum venerabiliter exhibitas :pulturas, post omnes iacultates in visceribus pauperum inclusas, Christoque fidelit commendatas, tandem de terris ad Christum migrauerunt, Potentiana vcncrabiquartodecima Calendas Iunij, posita in coemeterio Priscillae, via Salaria: Praxedis Vro virgo aeque sanctiissima, duodecima Calendas Augusti,&ipsa cum sorore iuxta rr usirido sanctum sepulta. Fodc die beati Pudentis,patris supradicte virginis,qui ab Apstolis Christo inuestitus baptisino, innocentem tunicam usque ad coronam Vitae in
VITA S. D VNSTANI ARCHIEPISCOPI CAD
TVARIENSIS, EDITA AB OS BERTO MO- nacho Cotuariensi Gai uitis inbertus Anno Christi toro. PRAEFATIVNCVLA AUT HORIS.3 VIA Deum in sanctis suis mirabilem, prophetica voce laudare i bemur, eum in his, quae in B.Dunstano, primae metropolis Anse rum pontifice mirabiliter operari dignatus est, quorundam simp cium in bono fratrum non despiciendae voluntati obtemperante usitato more loquendi, styli ossicio laudare decrevimus, scripti quae alio quodam elocutionis genere ipsa gesta commemorant, s pientium virorum considerationi relictis.
398쪽
ρEATUS ergo Dunilanus ex nobilis linia gentis Angloru prosapia originem diacens co nobilius in huius mundi luce prodijt, quo sub materni sinus ipsis adhuc angustia clausi, diuino miraculo designatu cit, prςclarum mundo per cum, lumen oriturum. Cium etenim mater cius co grauida, spe
prolis suturae laetaretiir, dies purificationis B. matris Dei so stivus illuxit. Multitudo ergo utriusque sexus hominia, pro excellentia tantae sestiuitatis circunquaque coacta, fluxit, ad ecclesia, quae antiquitus Glasconiae de lignis miro opere in aedificata, in honorem erat eiusde Dei genitricis consecra
ta. In qua multitudine multos nobilitate dignitatcq; praecellens pater sancti Dunsiani, Hethanus nomine, cum Chinedrita matre cius, ad Dei seruiticina properabat ambo cereos, quos pro ritu ipsitus dici Deo osterrent, deserentes. Iam Millae osticium celebrari coeperat, & immensus populus i inmensa luminum elaritate refulgens, in domo Dei laudibus diuinis intendebat. Tunc si ibito in sua sere rutate caelo inanente, admirantibus cunctis,cuncta stimul luminaria extincta sitiat. Ad si iciunt igit singuli super se inuicem, ac pro nouitate insucti prodigii, metu nimio percelluntur. Verum dum attoniti staret,& quid certi de tali euentu sentire deberet, ignorarent, erectis vultibus intuentur flamma ignis caelitus labi,& cercum, quem mater ocitastalii in manu tenebat, ex ea accendi. Qui ergo prius de luminarium extincti one magnopere suerant admirati, nunc tam de Caelestis stamae cinissione. quam & de rei priugnantis mulieris accensitone,maiori sunt admiratione pcrsuli. Accedunt itaque singuli ad lumen caelo demissi ina,& inde recipiunt lumen amissum. Ex eo tempore Culicis Greuerentia omnium circa Chinedritam ac virum cius magnifice aucta est. Nam sicut eos nobilitate diuitiis dc gloria mundi inter homines cminere sciebant, ita sanctitate vitae in conspectu Dei ex signo, quod acciderat,enitere intelligebat. De prole etiam, ius expectabatur spe magni boni tenebantur,& Deum. t in gaudium atque initiam parentibus suis dc omnibus benevolentibus eam nasci, crescere, dilatarique
Deliine instante partus tempore,puer eleganti forma nascitur, oc post dies paucos co Gnte regeneratus, Dunstanus, videlicer, montanus lapis nuncupatus est. Is ubi heros annos insantiae exivit, 1 parentibus ad praefatum sacratissimae virginis templum ducitur, ac pro vita eius atque prouectu Deo preces dc munera Oiseruntur. Ob quae deuotionis obsequia ipsis in loco pernoctantibus, apparuit .vir quidam angeli, speciosias amictu, qui puerum coram eis per manum accipiens, de eum hincinde
modesto discursu per atrium ducens, dixit illis : Sic aedificabitur locus iste ad conuertitionem illorum, qui siue a pueritia in seruitio Dei nutriendi, siue a prauitate veteris inae in nouitatem gratiae Christi per hunc puerum sunt couertcndi. H. xc illi videntes Maudientes,valdEgavisi sunt, dc misericordi Deo uberes gratias super admirabili vatia citas retulerunt. Deinde puero diligenti studio in ipsa ecclesia sub cura magiitti
commendato, tum viliteras discerct, tum ut Dei seruitio sedulus inhaereret, ipsi inlisa reuersi sunt. Dunsianus igitur literis traditus,& cis vltra, quam aetas sua ferre poterat, die ac nocte intentus,languore graui corripitur, & gemebunda in dies vexatio. ne totis, Qque ad exhalationem ultimi status producitur. Sed cum iam velut morti contiguus iaceret,& confluens coetus vicinorum mortem potius, quam ullum sanit fis remediam expectaret: en circa mediae noctis silentia per gratiam Dei visittatur,&integrae sanitati contra omnium opinionem donatur. Ilico stupentibus cunctis lecto desilit. domum exit, ad ecclesiam, pro reddita sibi sanitate Deo gratias acturus, impiger tendit. Cuius deuotioni diabolus inuidens, cumque a proposito deflectere nitit simulato teterrimorum canum globo, immani latratu ac terrifico impetu in m ruit. At ille sciens daemonum esse figmenta, inuocato nomine Christi, signo sesin Criscis armauit, arreptamque virgulam, quae sorte iacebat in via, contra illorumilisnorum incursus x4brauit, dc sicut uciatus sumum, sic omncs a facie sua fugauit. R elixe ad Ecclesiae ianuas veniens, cam undique obseratam inuenit. Huc igitur illuci dea ni laci lans,&oratori u intrare desidcrans scalam ad pariete templi erectam os.
Edi . aiicio GPcriora tecti nitentibus atlcedendi jampr stare solebat. Qua puer Do linei et eo tex asscendes, atq; ad fastigia ccci citae ancendendo pertingens,nultu quo
Dunitanus nascitur. visio parc
399쪽
ingredi posset, aditum reperit,indeque statim ex altera tecti parte descendere coepi Deus autem, qui delectabatur innocetia cordis eius, viam inter initia ipsa disponeb: gressibus cius. Tunc repente angelico ministerio sublatus,intra ecclesia, omni ex pat ita clausam, ipso puero, quid circa se diuinitus agerctur, ignorante, coram altari depisitus cst.Hi autem,qui prius in domo aegrotanti deseruiebant, ipsum egredientem scuti sunt, contemplantesque rei eventum, fidele testimonium diuitio miraculo pellibuerunt. Puer vero, cum mane ante altare leui sopore quiescens inuentus, & qua modo illuc venisset, qui sero morti proximus habebatur, interrogatus fuisset, hoc nescire pia simplicitate prosessus est. Omnes ergo, qui tunc temporis rem audiermirati sunt, & Deum, ut gratiam suam multiplicaret in puero, deuoto affectit depicati sunt. Cap. 3. Iam adolescetiae decus Di instanus induerat, & ipse humilis atque submissus omibus erat. Nam cum illum omnes honorare,illi suum obsequium exhibere satagerci
Humilix affabilitatem sibi ab illo exhibitam magni aestimaret, ille econtra nihil in se dignui I ό. ί, ' honore, nihil alicuius dignum obsequio iudicabat: Immo quicquid affabilitatis scommodi quiuis exhibebat, gratiae exhibentis,non suis meritis, asscribebat. Promptitaque erat ad ministrandum omnibus, Ripse ad suscipiendum aliorum ministerit tardus. Inter haec rogatur a suis, quatenus in sortem Domini transeat, & in quibus sui at Christo,sacros ordines suscipiat. Annuit ipse petentibus, atque ut liberius ora rium frequentare, luminaria accendere, manibus sacerdotum ac Levitarum aqu: Minores fundere, vinum & aqua in Eucharistiam corporis Christi subministrare, legere atq0 dx ς ς cantare in ossicio diei ac noctis posset, minores gradus suscepit. Videres igitur illi omnia mundi oblectamenta calcare, ludicra iuuenum sugere, maioru colloqui js ,
Iectari, in fovendis pauperibus assiduum esse, & ad quaeque pietatis opera soli citius uigilare. Si autem aliquando, ut fit, a coaetaneis suis ad mundi vanitates inuitabatis. a. Obtendebat potius necessario oportere se illis & illis ecclesiasticis ministerijs curiali E, adhibere,&ea, quae inseruitio Dei legenda erant vel canenda, praeuidere. Sic sera Dei se & a mundi contagijs purii custodiebat,& proposita rationabili occasione,ni essi a scandalum,nulli,in qua Deum quis offenderet, aliqua caucam suggerebat. Summetuc itaque studium in oratione,in facra meditatione, in diti inorum librorum lectione bebat: in ijs semper Deo adhaerere, Deum in mente habere, quid voluntati Dei posimum placeret,ediscere gestiens. Vnde factum est, ut & quae Dei sunt inuestigare eius iugi consideratione fretus, cuncta peccati inquinamenta deuitaret. Proximurgo ac familiaris Deo effectus, omnibus in ipso pie viventibus charus factus est icceptus.
Audita inter haec fima venerabilis Athelmi Cantuariensis ArchiepisCopi, D: scilicet patris sui, eum audire atque cum eo habitare disposuit. Videns enim lascii secuti,dc iter adolescentis,uiam vitae retinere volentis, valde lubricum, & laqueis v i. rao. que plenum, illudque Apostoli meditas: Qui stat, videat ne cadat: timebat, ne silc quem lasciuijs & voluptuosis delici js affluere in circuitu suo, & hoc inter notos svidebat, non cederet,a statu rectitudinis,aliquo euentu deceptus, miserando casu coniis ad cideret. Hac ergo intentione ductus, accepta a parentibus suis licentia, praefature Archiepisco tistitem adijt, dc quo vitae suae qualitas ad modum couersationis eius iugiter inforti ix retur, sedulus ei adhaesit. Verum cum elapso aliquanto tempore pontifex in mor adolesccntis omnia,quae verς religioni cogruerent,perciperet,& ex dono gratis qua fuerat adspiratus, Deu multa suae maiestatis opera per eum in futuro facturri suideret psium ad solatium regis Ethel stant secum duxit,&ei magno affectu foued Inritate. necnon a cunctis aduersiis suo nutu protegendum, pio studio commendauit. Qigis Angliae ipse benigna mente sit scipiens, iuuenem dulciter amplexus est, & multo hic riti tu. Ei ' ctus amore percoluit. Dunsianus itaque lichi in palatio regis terreni conuersaregio .ei L ac pro sua industria & ad omnes astabilitate charus haberetur, nunquam tam eri x- gionem, quam 1 pucro conceperat, quemlibet desectum in suis actibus pati sine. ilid quo labilius inter vitiorum someta gradiebatur, eo firmius, ne ab ipsis aliq uodo deliceretur,praecauebat. Sciens quoque ociositatem inimicam animae cnc, ristis,nuncillis operibus intendebat, & diuersitate eorum subrepens fastidium silai. Iebat. Peritia nanque scribendi, pingendi, quicquid vellet, in cera, ligno vel ostependi,& ex auro, argento, ferro vel aere fabricandi ita claruit, ut a multis quam rime admirationi haberetur. Super haec instrumentis musici generis, quorum scie
400쪽
non mediocriter ii illus erat non tantium se,sed& multorsi animos 1 turbulentis nasi di negociis saepe demulcere,& in meditationem caelestis harmoniae, tam per suauita et '' tem verborum, quae modo materna,modo alia lingua musicis modulis interserebat,
quina per concordem concentum, quem per eos exprimebat, concitare solebat.
Propter haec igitur a multis frequentabatiar, dc ab eo multa fieri petebantur. Ille aia tem, quoniam erat ad omnes citaritate diffusus, nulli negabat quod vellet ab alio sibi
Haec inter opera sua rogatur, quadam matrona,religiosa quidem & studium ha Cap. i. bente placendi Deo,domum suam venire,& oratium sibi, quod ad ornatum & mini sterium Ecclesilae inaurare volebat, artificiosa qua in auri opere imitaretur, arte praepingere. Iam Danitanus in manibus opus habebat, & cithara eius, qua ad domum ve niens, secus Orte detulerat, parieti affixa,iuxta pendebat.Coepit ergo ipsa cithara nul lius hominis attactu pulsata, per se antiphonam ista distinctis vocibus resonare: Gau dentili caelis animae Sanctorum qui Christi vestigia sunt secuti:&quia pro eius amore sanguinem suum suderunt, ideo cumChristo gaudebunt in ternum.Adli cadmira tio non parua compraehendit omnes, qui in domo consistebant.Singuli ergo deflexis oculis ab Opere iuuenis, quo prius intenderant, vultus & aures ad citharam erigebat: d alii quidem simplicem vocem chordarum aure captabant: Dunstanus vero, quid simus depromeret quid've moneret, solus intelligebat.Intelligebat enim,in eo, quod citharizabatu quia si cum Christo vellet in aeternum gaudere,non sormidaret si necessitas urgeret pro eo sanguinem sundere: nec anima eius gaudium in caelis adipisce mur, si Christi vestigia non sequeretur. Itaque citharoedum istum, vere angelico mo dulamine administiatum ita accepit, quasi ex sensibili praesentia Dei doceretur, quia sibi deinceps foret agendum. His ita se habentibus, ii qui primovirum valde sediligere demonstrabant,& ei qua Cap. 6.s fidelem societatem in cunctis conseruabant nunc prouectibus eius inuidere,& eum si nil tris artib M uti ac mansuetum ad omnes habitum eius, hypocrisi & quorunque simplicium deceptioni magis, quam alicui religioni inseruire, conuiciari coeperunt. Ad cuius calumniae firmamentum id, quod in cithara factum fuit, velut quoddam atramentum inducunt:adstruentes in huiusmodi instrumento nil tam insolitum fieri potuisse, nisii constaret aliquo diabolico carmine ilico per eum cuius erat, antei tactui utile. Quid plura3Crescit iste nequissimus rumor, dc indies fit seipso deterior. Sparet. Ait per aulicos,&perducitur usque ad principis aures. Rex crgo dc multi ex primorib. autitit. hominem paulo ante magni pendebant,vultus suos, utpote ab illo, qui iam ipsis despectili essetiauertebant .Qum Dunstantis aduertens,& ne in peius proficerent, no nillil metuens malignorum hominum iracundiae cessit,& ad cognatum suum Elphe
sum Uuentanum episcopum, cognomine Caluum, profecturus, curia regali decessit. Quod praefatae malitiae commentatores agnoscentes, viam Obseruant, eumque cum Abimuli. socii compraehendentes,cquo deiiciunt, iniuriis multis afficiunt,& acriter flagellatu mulis p ac vinctum,in horrido coeno praecipitatum relinquunt. Ne autem penitus ab eis peri meretur, pergratiam Dei, quae illum suis in posterum reseruauit,quaedam ingens mo-loabrum multitudo obstitit quae ex insperato in eos horridis latratibus irruens, adolescentem defendit. Mille percipiens, pravortim hominum miseratus errorem,
canes eis factos humaniores gemens,erubuit Veruntamen Deo super ineffabili grati ex intimo corde gratias agens,sensu ipsb percepit, insecantum citharae nonnihil sibi signiscasse. In terra vicini, praedicto molossorum latratu audito, perterriti accurarerunt quid acciderit discere gestientes. Et agnoscetes quod factum est, illos nequam homines iam suga dilapsos, detestati sunt, dc D stanum de coeno educentcs,souen dum ad sua perducunt. Profectus dehinc, venit ad memorata episcopsi,& aliquato tepore degit apud ipsu. C p. r. Erat aute episcopus idem magnae in Christo religionis, & apud omnes id locorii conauersantis magni nominis. Egit igitur industria, qua vigebat, ut Dunstanus monachus feret. Proposivit ei inter alia, monachi vitam, viam esse persectionis, de qua Domi . nus illi, qui se omnia legis mandata dixit seruasse: Unum, ait tibi deest. Si vis persectus esse, vade, vende omnia, quae habes,& da pauperibus,& veni,sequere me. Et adiecit: I- Matth. is. ta illi, si vis ut ea, quae in te iam magni boni spem praestan' persectionis culmen attingant, necesse ha s omnia, quae in ciculo pollides,relinquere dc Christi vestigia nudus sequi. Ad haec ille quaedam,quae sibi rationis videbantur, cum obi jceresinec subito ac
sensu hi quae dicebantur, animum submittere vellet, tamen non patum in ipso verba H ii Ponti